Οικογενειακές Επιχειρήσεις στην Ελλάδα - Οδηγός Επιβίωσης KPMG - 2 ο Family Business Forum Θεόδωρος Φέσσας Πρόεδρος ΣΕΒ
Βασική Ιδέα Η επιβίωση των οικογενειακών επιχειρήσεων εξαρτάται από την οργάνωση, το διαχωρισμό λειτουργιών εντός της επιχείρησης, τη διάγνωση των ισχυρών και αδύναμων σημείων της και τη χάραξη ενός ρεαλιστικού σχεδίου δράσης για τη βελτίωσή της εντός συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων, χρήση του outsourcing κοκ.
Εταιρική Διακυβέρνηση - Πλεονεκτήματα Μακροπρόθεσμη απόδοση Νέες πηγές χρηματοδότησης Εταιρική φήμη Πρόσβαση σε ειδικές γνώσεις Πληρέστερη κατανόηση ορθής διοίκησης της εταιρείας Αυτοαξιολόγηση της Διοίκησης της εταιρείας με συγκεκριμένα πρότυπα και αρχές (benchmarking) & δυνατότητα λήψης αντίστοιχων διορθωτικών μέτρων Αύξηση της εμπιστοσύνης προς την εταιρεία από τους μειοψηφούντες μετόχους Αποτελεσματικότερη διοίκηση της εταιρείας Διαφάνεια στη διαχείριση των χρηματοοικονομικών δεδομένων Δημιουργία επιχειρηματικού προφίλ που προάγει το κλίμα εμπιστοσύνης και αποδοχής από τους μετόχους, τους πελάτες και τους συνεργάτες της εταιρείας
Εταιρική Διακυβέρνηση & Οικογενειακές Επιχειρήσεις Ισότιμη μεταχείριση όλων των μελών - ίση πληροφόρηση προς όλους. Η επιλογή των σχετικών μηχανισμών και διαδικασιών θα πρέπει να λαμβάνει υπ όψιν της (1) το μέγεθος της εταιρείας, (2) τον αριθμό των μελών της οικογένειας που συμμετέχουν στην εταιρεία, καθώς και (3) το βαθμό ανάμειξης του καθενός από αυτά στην εταιρεία. Σε εταιρείες με ποσοστά 50%-50% στο μετοχικό κεφάλαιο, προτείνεται να υπάρχει μηχανισμός διασφάλισης για την εκλογή μελών ΔΣ και τη λήψη άλλων σημαντικών αποφάσεων, για την απρόσκοπτη λειτουργία της εταιρείας. Πρόβλεψη μηχανισμού εξόδου σε περίπτωση αδυναμίας λήψης απόφασης. Πρόνοια για την ομαλή διαδοχή μελών της οικογενείας και άλλων προσώπων στη διοίκηση και διεύθυνση της εταιρείας. Εξυπηρέτηση των εταιρικών συμφερόντων κατά τρόπο διακριτό από αυτά των μελών της οικογενείας.
Η καινοτομία στην οικογενειακή επιχείρηση Οι εσωτερικές διαδικασίες μετασχηματισμού της καινοτομίας σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα είναι τελικά αυτές που μετατρέπουν την ιδέα σε έσοδα. Εξοικείωση με όλες τις διαστάσεις καινοτομίας: Καινοτομία προϊόντων, καινοτομία διαδικασιών, εμπορική καινοτομία, καινοτομία οργάνωσης, τεχνολογική καινοτομία, κτλ. Διάγνωση καινοτομικής ωριμότητας επιχείρησης: Ρεαλιστική αποτίμηση της υπάρχουσας καινοτομίας σε όλες τις διαστάσεις. Σύνδεση καινοτομίας με επιχειρηματικούς στόχους: Επιλογή του επιχειρηματικού στόχου πρώτα (πχ νέο προϊόν, μείωση κόστους, αύξηση εσόδων, παλαιό branding, μερίδιο αγοράς, κτλ). Το είδος του στόχου ορίζει το είδος της αναγκαίας καινοτομίας.
Η καινοτομία στην οικογενειακή επιχείρηση Ορισμός innovation manager. Ανάλογα το είδος καινοτομίας, ο ρόλος ανατίθεται στον αρμόδιο Διευθυντή. Τυποποίηση διαδικασιών ανάδειξης ιδεών (πχ ανάθεση σε εξωτερικό ερευνητή, εσωτερικό brainstorming, πατέντα, κτλ) Οικονομοτεχνική ανάλυση καινοτομίας: Ότι λάμπει δεν είναι χρυσός. Ρεαλιστικό πλάνο χρηματοδότησης: Μπορεί η επιχείρηση να καλύψει τις απαραίτητες επενδύσεις? Καταγραφή νέων διαδικασιών παραγωγής με βάση την καινοτομία. Προστασία πνευματικής ιδιοκτησίας για την καινοτομία. Επικοινωνία νέων διαδικασιών στο προσωπικό. Σύστημα επιβράβευσης για την καινοτομία. Περιοδική μέτρηση στόχων απόδοσης: Κάθε σύστημα χρειάζεται διορθώσεις και προσαρμογές.
Η εξωστρέφεια στην οικογενειακή επιχείρηση Στις διεθνείς αγορές ανταγωνίζεσαι τις καλύτερες επιχειρήσεις από τις καλύτερες χώρες του κόσμου. Η οργάνωση των εξαγωγικών διαδικασιών είναι τελικά αυτή που δημιουργεί σταθερό μερίδιο αγοράς. Διάγνωση εξαγωγικής ωριμότητας επιχείρησης: Ρεαλιστική αποτίμηση της εμπορικής ωριμότητας σε όρους ικανότητας παραγωγής, ποιότητας προϊόντος, branding, διαθέσιμους οικονομικούς πόρους, στελέχη, κτλ. Σύνδεση εξαγωγών με επιχειρηματικούς στόχους: Επιλογή του επιχειρηματικού στόχου πρώτα (πχ διάθεση πλεονάσματος, αύξηση εσόδων, τυχαία ευκαιρία, καταλληλόλητα προϊόντος, καινοτομία, κτλ), επιλογή της χώρας μετά.
Η εξωστρέφεια στην οικογενειακή επιχείρηση Ανάπτυξη νέας (διαφορετικής) εμπορικής δομής εξαγωγών. Ο σκοπός της νέας δομής είναι να καθετοποιηθεί στη νέα αγορά, ανεξάρτητα από την ελληνική παρουσία. Ορισμός exports manager. Προτείνεται ο διαχωρισμός των εμπορικών ρόλων ανάλογα με τις αγορές στόχους (πχ εσωτερικό εξωτερικό, περιοχή, κτλ). Στρατηγική πληροφόρηση για την αγορά στόχο: Τελωνειακές διαδικασίες, χαρακτηριστικά καταναλωτών, τοπικοί συνεργάτες, ανταγωνισμός, ελαστικότητα τιμολόγησης, νομικοί περιορισμοί, χρόνοι μεταφοράς, κτλ. Επιτόπιες επισκέψεις στην αγορά στόχο, στους τόπους λιανικής πώλησης. Οικονομοτεχνική ανάλυση εξαγωγών. Ρεαλιστικό πλάνο χρηματοδότησης: Μπορεί η επιχείρηση να καλύψει τις απαραίτητες επενδύσεις? Καταγραφή νέων διαδικασιών παραγωγής με βάση τη χώρα-στόχο. Επικοινωνία νέων διαδικασιών στο προσωπικό.
Το μέγεθος μετράει Χρειαζόμαστε ένα πιο ισορροπημένο μίγμα μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων, οι οποίες θα συμμετέχουν σε αλυσίδες αυξημένης προστιθέμενης αξίας, με τελικό αποτέλεσμα την ενίσχυση του μεγέθους των επιχειρήσεων αλλά και την ποιοτική αναβάθμιση των μικρότερων επιχειρήσεων που λειτουργούν γύρω από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις.