Παζήζεηο σκηθήο δώλεο ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΣΑΗ Ξεθηλάκε πάληνηε από ην ηζηνξηθό. Σα ζπκπηώκαηα είλαη: πόλνο, δπζθακςία, παξακόξθσζε, απώιεηα ιεηηνπξγηθόηεηαο. Ο πόλνο: ε πεξηνρή ηνπ ώκνπ απνηειεί εζηία πόλνπ πνπ αληαλαθιά από ηελ ίδηα ηελ άξζξσζε ηνπ ώκνπ ή από ηνλ απρέλα, ηελ θαξδηά, ην κεζνζσξάθην θαη ην δηάθξαγκα. Δπώδπλνο ώκνο: Αληαλαθιαζηηθόο πόλνο (άιγνο): - Απρεληθή ζπνλδύισζε - Παζνινγία κεζνζσξαθίνπ - Ηζραηκία κπνθαξδίνπ Γηαηαξαρέο ηεο άξζξσζεο (εθθπιηζηηθέο αιινηώζεηο): - Γιπλνβξαρηόληνο αξζξίηηδα - Αθξσκηνθιεηδηθή αξζξίηηδα Γηαηαξαρέο ηελόληηνπ πεηάινπ: - Σελνληίηηδα - Ρήμε - Παγσκέλνο ώκνο ( frozen shoulder) Γπζθακςία: πξννδεπηηθή θαη έληνλε. Απώιεηα ιεηηνπξγηθόηεηαο: Δθθξάδεηαη κε ηελ αδπλακία ηνπ ρεξηνύ λα θηάζεη ηελ σκνπιάηε (πρ θνύκπσκα ζνπηηέλ) ή λα ρηελίζεη ηα καιιηά ζην θεθάιη. Δπηζθόπεζε: παξνπζία νπιώλ, ςειάθεζε νγθηδίσλ ή ζεξκνύ δέξκαηνο.
ΑΠΔΙΚΟΝΙΣΙΚΟ ΔΛΔΓΥΟ Πξνζζηνπίζζηα αθηηλνγξαθία Γηακαζραιηαία αθηηλνγξαθία Αιεζήο πιάγηα αθηηλνγξαθία CT ώκνπ, 3DCT MRI ώκνπ ζε ηξία επίπεδα Τπέξερνο ώκνπ ζε ηξία επίπεδα Αξζξνζθόπεζε: είλαη κία επεκβαηηθή κέζνδνο ε νπνία γίλεηαη γηα ηελ εμέηαζε θαη γηα ηε δηάγλσζε ελδαξζξηθώλ βιαβώλ, επηρείιηνπ ρόλδξνπ, ξήμε ηελόληηνπ πεηάινπ θαη γηα ζεξαπεπηηθή ζπξξαθή θαη απνθαηάζηαζε ζηνλ ίδην ρξόλν. Γηαηαξαρέο ζηξνθηθνύ πεηάινπ (Rotator Cuff) Σν ηελόληην πέηαιν: (όπσο αιιηώο ιέγεηαη) είλαη ην πέηαιν ησλ ζηξνθέσλ κπώλ ηνπ ώκνπ, ην νπνίν είλαη κηα απνλεύξσζε από θνηλνύο θαηαθπηηθνύο ηέλνληεο ζε ζηελή ζπλάθεηα κε ηνλ αξζξηθό ζύιαθν, πνπ θαηαθύεηαη ζην κείδσλ βξαρηόλην όγθσκα. Σν πέηαιν ζρεκαηίδεηαη από ηνπο: πξόζζηνο ππνπιάηηνο κπο, άλσ ππεξαθάλζηνο, ππαθάλζηνο, ειάζζσλ θαη κείδσλ ζηξνγγύινο. Απηνί είλαη νη ζηξνθείο ηνπ πεηάινπ νη νπνίνη έρνπλ κεγάιε ζεκαζία δηόηη ζηαζεξνπνηνύλ ηελ θεθαιή ηνπ βξαρηνλίνπ ζηελ σκνγιύλε. Σνμνεηδώο πάλσ από ην ζηξνθηθό πέηαιν ππάξρεη αλαηνκηθά έλαο νζηεντλώδεο ζόινο ή θνξαθναθξσκηαθή αςίδα πνπ απνηειείηαη νπηζζίσο από ην αθξώκην θαη πξνζζίσο από ηελ θνξαθνεηδή απόθπζε, θαη ηνπ θνξαθναθξσκηαθνύ ζπλδέζκνπ πνπ ηα ζπλδέεη. Μεηαμύ ηνπ πεηάινπ θαη ηεο θνξαθναθξσκηαθήο αςίδαο ππάξρεη ν ππαθξσκηαθόο ζύιαθνο πνπ επηηξέπεη λα νιηζζαίλεη ν ώκνο. Δπώδπλεο βιάβεο: εθθπιηζηηθνύ ή κε ηύπνπ ησλ δνκώλ απηώλ, επηθέξνπλ αλώκαιε θαη αδέμηα θηλεηηθόηεηα ηνπ ώκνπ. Σα θπξίσο θιηληθά ζύλδξνκα είλαη: 1. Ομεία ηελνληίηηδα (αζβεζηνπνηόο ή κε) 2. Υξόληα ηελνληίηηδα (ζύλδξνκν ππναθξσκηθήο πξνζηξηβήο) 3. Ρήμεηο ηνπ ηελόληηνπ πεηάινπ 4. πκθεηηθή ζπιαθίηηδα 5. Παζήζεηο ησλ ηελόλησλ ηνπ δηθεθάινπ 1.Ομεία αζβεζηνπνηόο ηελνληίηηδα: Πξόθεηηαη γηα θιεγκνλή ηνπ ηέλνληα ηνπ ππεξαθάλζηνπ όπνπ κπνξεί απόηνκα λα εκθαληζηνύλ ελαπνζέζεηο αιάησλ αζβεζηίνπ. Οη επαζβεζηώζεηο κπνξεί λα απνξξνθεζνύλ από ηνλ νξγαληζκό κεηά από κεξηθέο εβδνκάδεο ή λα παξακείλνπλ γηα αξθεηά ρξόληα. Κιηληθή εηθόλα: ν αζζελήο είλαη ζπλήζσο ελήιηθαο 30-60 εηώλ θαη παξαπνλείηαη κεηά από ππεξβνιηθή ρξήζε ζηελ άξζξσζε ηνπ ώκνπ. Σν άιγνο είλαη θπξίσο λπθηεξηλό θαη μππλά ηνλ αζζελή από ηνλ ύπλν. ηαδηαθά ν πόλνο ειαηηώλεηαη θαη επαλέξρεηαη ζην θπζηνινγηθό.
Αθηηλνινγηθά: ε βιάβε αλεπξίζθεηαη θπξίσο δίπια ζην βξαρηόλην όγθσκα κε κηθξή ελαπόζεζε αζβεζηίνπ. Θεξαπεία: εάλ ηα ζπκπηώκαηα δελ είλαη πνιύ έληνλα, ην άθξν αλαπαύεηαη ζε κηα ηξίγσλε αλάξηεζε θαη ρνξεγνύληαη κε ζηεξνεηδή αληηθιεγκνλώδε θάξκαθα. Δάλ ηα ζπκπηώκαηα δελ ππνρσξήζνπλ θαη ζηαδηαθά επηδεηλσζνύλ, γίλεηαη έγρπζε θνξηηθνζηεξνεηδώλ θαη μπινθατλεο (ηνπηθό αλαηζζεηηθό), κία έγρπζε θάζε εβδνκάδα θαη ζπλνιηθά κέρξη ηξεηο ελέζεηο. ε ζνβαξή επηδείλσζε ησλ ζπκπησκάησλ γίλεηαη ρεηξνπξγηθή εμαίξεζε ηεο επαζβέζησζεο είηε αλνηθηά είηε αξζξνζθνπηθά. 2. Υξόληα ηελνληίηηδα ηνπ ππεξαθαλζίνπ (ζύλδξνκν ππαθξσκηαθήο πξνζηξηβήο): Ζ ππεξβνιηθή ρξήζε θαη νη κηθξνξήμεηο ζην ηελόληην πέηαιν θαζώο θαη ε πξνζηξηβή πνπ δέρεηαη από ηελ θνξαθναθξσκηαθή αςίδα θαηά ηελ απαγσγή κπνξεί λα παίδεη θάπνην ξόιν ζηε δηαδηθαζία απηή θαη ζηε δεκηνπξγία ηεο ρξόληαο ηελνληίηηδα. Δπίζεο αηηία πξνζηξηβήο κπνξεί λα είλαη ν ζρεκαηηζκόο νζηενθύησλ ζηελ επηθάλεηα ηεο αθξσκηνθιεηδηθήο άξζξσζεο. Κιηληθή εμέηαζε: άιγνο ζηνλ ώκν θάησ από ηνλ δειηνεηδή κπ. Σνπηθά ςειαθεηή επαηζζεζία θαηά ηελ απαγσγή από ηηο 60 ν -120 ν : ζύλδξνκν επώδπλνπ ηόμνπ. Απεηθνληζηηθά: Αθηηλνινγηθά κπνξεί λα θαλεί επαζβέζησζε ECHO: κπνξεί λα θαλεί εθθύιηζε ηνπ ππεξαθάλζηνπ ηελόληνο MRI: εθθύιηζε ηνπ rotator cuff Δάλ δε δηνξζσζεί κπνξεί λα νδεγήζεη ζε αζηάζεηα ηεο γιπλνβξαρηνλίνπ άξζξσζεο. Θεξαπεία: θαξκαθεπηηθή αγσγή, θπζηθνζεξαπεία θαη επί εκκνλήο ησλ ζπκπησκάησλ νδεγνύκαζηε ζην ρεηξνπξγείν. Υεηξνπξγείν: Αθξσκηνπιαζηηθή, εθηνκή ησλ θνξαθναθξσκηαθώλ ζπλδέζκσλ, εθηνκή ησλ νζηενθύησλ θαη επηζθεπή ηνπ ζηξνθηθνύ πεηάινπ. Ζ ρεηξνπξγηθή ζεξαπεία κπνξεί λα γίλεη αλνηθηά ή θιεηζηά (αξζξνζθνπηθά). 3. Ρήμεηο ηελόληηνπ πεηάινπ ησλ ζηξνθέσλ: Μεξηθή ξήμε: είλαη απνηέιεζκα ζπλήζσο επί εδάθνπο ηελνληίηηδνο rotator cuff. Ζ κηθξνξήμε κπνξεί λα είλαη αηηία ηεο ηελνληίηηδαο θαη έηζη έρνπκε έλαλ θαύιν θύθιν: ηελνληίηηδνο, ππαθξσκηαθήο πξνζηξηβήο θαη κηθξνξήμεσλ, νη νπνίεο κπνξεί λα νδεγήζνπλ θαη ζε κεγαιύηεξεο ξήμεηο έσο θαη ζε πιήξε ξήμε. Ζ κεξηθή ξήμε θαη νη κηθξνξήμεηο κπνξεί λα επηδηνξζσζνύλ από κόλεο ηνπο ιόγσ ηνπ όηη νη άζηθηεο ίλεο ηνπ ηέλνληα ιεηηνπξγνύλ σο ππόζηξσκα γηα ηελ επηδηόξζσζε ηνπο. Ζ πιήξεο ξήμε δελ δηνξζώλεηαη από κόλε ηεο θαη ζα πξέπεη λα επέκβνπκε ρεηξνπξγηθά.
Κιηληθή εηθόλα: ν αζζελήο είλαη ζπλήζσο 45-75 εηώλ. Καηά ηελ έγεξζε βάξνπο θαη ππό αληίζηαζε αηζζάλεηαη άκεζα πόλν θαη δελ κπνξεί λα εθηειέζεη πιάγηα έγεξζε ηνπ άλσ άθξνπ (απαγσγή). Δάλ ε ξήμε είλαη κεξηθή κπνξεί ζηαδηαθά λα αλαξξώζεη αιιά ζα πνλά γηα αξθεηό ρξνληθό δηάζηεκα. Δάλ ε ξήμε είλαη πιήξεο ν πόλνο ζύληνκα ππνρσξεί αιιά παξακέλεη ε αδπλακία απαγσγήο. Γηα ηνλ δηαρσξηζκό ηεο νιηθήο από ηελ κεξηθή ξήμε γίλεηαη έγρπζε ηνπηθνύ αλαηζζεηηθνύ, εάλ ε ελεξγεηηθή απαγσγή είλαη εθηθηή ηόηε είλαη κεξηθή ξήμε. Ζ δηάγλσζε επηβεβαηώλεηαη κε MRI, ππέξερν θαη κεξηθέο θνξέο αξζξνζθνπηθά, θαηά ηελ νπνία γίλεηαη ζπξξαθή επηδηόξζσζε. Θεξαπεία: Οξεία θάζη: ζπληεξεηηθή: θηλεζηνζεξαπεία, θπζηθνζεξαπεία θαη 1-2 εγρύζεηο ηνπηθνύ αλαηζζεηηθνύ ζηελ επαίζζεηε πεξηνρή. Μεηά από 3-6 εβδνκάδεο εάλ ε ξήμε δελ απνθαηαζηαζεί θαη δελ πθεζνύλ ηα ζπκπηώκαηα (νη πιήξεηο ξήμεηο ζε λέα δξαζηήξηα άηνκα) απηή ζα πξέπεη λα επηδηνξζσζεί άκεζα ιόγσ ηεο δπζθακςίαο πνπ κπνξεί λα επηθέξεη αξγόηεξα. Ζ απνθαηάζηαζε γίλεηαη είηε αξζξνζθνπηθά είηε κε αλνηθηό ρεηξνπξγείν. Οη κεξηθέο ξήμεηο ε ζεξαπεία είλαη αλάινγα κε ηελ πνξεία ηνπο θαη ηελ αληαπόθξηζε ηνπο ζηελ ζπληεξεηηθή αγσγή. Ο αζζελήο ζα πξέπεη λα θηλεί ηνλ ώκν ηνπ γηα λα κελ έρνπκε δπζθακςία επί εδάθνπο ππαθξσκηαθήο πξνζηξηβήο, ζα πξέπεη λα γίλεηαη αθξσκηνπιαζηηθή θπξίσο αξζξνζθνπηθά θαη ζηνλ ίδην ρξόλν απνθαηάζηαζε θαη επηδηόξζσζε ηεο κηθξνξήμεο κε ζπξξαθή ηνπ κπνηελόληηνπ πεηάινπ. 4. πκθεηηθή ζπιαθίηηδα (παγσκέλνο ώκνο): Ο όξνο παγσκέλνο ώκνο απνδίδεηαη ζε κία θαιά θαζνξηζκέλε δηαηαξαρή πνπ ραξαθηεξίδεηαη από πξννδεπηηθό πόλν θαη δπζθακςία γηα 1-2 έηε αιιά απνθαζίζηαηαη πνιιέο θνξέο απηόκαηα. Ζ αηηία δελ έρεη εμαθξηβσζεί αθόκε. Κιηληθή εηθόλα: ν αζζελήο είλαη 40-60 εηώλ κε ηζηνξηθό αζήκαληνπ ηξαύκαηνο ηνπ νπνίνπ αθνινπζεί άιγνο θαη δπζθακςία ηεο άξζξσζεο. Ο πόλνο αξγόηεξα ππνρσξεί αιιά ε δπζθακςία επηκέλεη γηα 6-12 κήλεο. ηαδηαθά ε θηλεηηθόηεηα επαλαθηάηαη αιιά κπνξεί λα κελ επηζηξέςεη πνηέ ζην θπζηνινγηθό. Ζ δηάγλσζε επηβεβαηώλεηαη κε καγλεηηθή ηνκνγξαθία θαη ππέξερν. Θεξαπεία: πληεξεηηθή ζεξαπεία: κε ζηεξνεηδή αληηθιεγκνλώδε θάξκαθα, θπζηθνζεξαπεία θαη νη εγρύζεηο κε θνξηηδόλε θαη ηνπηθό αλαηζζεηηθό κπνξεί λα βνεζήζνπλ. Κηλεηνπνίεζε ηνπ ώκνπ ππό γεληθή αλαηζζεζία θαη ζηελ ζπλέρεηα εληαηηθό πξόγξακκα θηλεζηνζεξαπείαο κπνξεί λα βνεζήζεη.
Υεηξνπξγηθή ζεξαπεία: ζε πξνρσξεκέλεο πεξηπηώζεηο ζνβαξήο δπζθακςίαο ν αξζξνζθνπηθόο δηαρσξηζκόο ηνπ ζηξνθηθνύ δηαζηήκαηνο κεηαμύ ππεξαθαλζίνπ θαη ππνπιάηηνπ κπνξεί λα βνεζήζεη εληππσζηαθά ην εύξνο θίλεζεο ηνπ αζζελνύο. 5α.Σελνληίηηδα ηνπ δηθεθάινπ: Ο ηέλνληαο ηεο καθξάο θεθαιήο ηνπ δηθεθάινπ βξίζθεηαη ζε ζηελή ζρέζε κε ην ζηξνθηθό πέηαιν θαη κπνξεί επίζεο λα πξνζβιεζεί ζην ζύλδξνκν πξνζηξηβήο. Πνιιέο θνξέο εκθαλίδεηαη άιγνο σο κεκνλσκέλν πξόβιεκα ζε λένπο αζζελείο κεηά από θαηαπόλεζε ηνπ ώκνπ. Γηάγλσζε: ν πόλνο θαη ε επαηζζεζία εληνπίδνληαη ζην ζεκείν ηεο αύιαθαο ηνπ δηθεθάινπ. Ζ δηάγλσζε γίλεηαη κε θιηληθή εμέηαζε, καγλεηηθή ηνκνγξαθία θαη ππέξερν. Θεξαπεία: ζπληεξεηηθή: αλάπαπζε, ηνπηθή ζεξκόηεηα, θπζηθνζεξαπεία θαη shock waves. Δάλ ε απνθαηάζηαζε θαζπζηεξεί ηόηε γίλνληαη ηνπηθέο εγρύζεηο θνξηηθνζηεξνεηδώλ. ε ζπάληεο πεξηπηώζεηο παξακειεκέλσλ θαηαζηάζεσλ γίλεηαη ρεηξνπξγηθή επέκβαζε είηε αλνηθηά είηε αξζξνζθνπηθά. 5β.Ρήμε ηνπ ηέλνληα ηεο καθξάο θεθαιήο ηνπ δηθεθάινπ: Ζ εθθύιηζε ηεο καθξάο θεθαιήο ηνπ δηθεθάινπ επί εδάθνπο ηελνληίηηδνο επηθέξεη ζπρλά νιηθή ξήμε ηνπ ηέλνληα. Ο αζζελήο είλαη θπξίσο 55-70 εηώλ. Καηά ηελ έγεξζε βάξνπο ή ππό αληίζηαζε αηζζάλεηαη έλαλ θξόην ζπαζίκαηνο (θξαθ), απόηνκν άιγνο ζηνλ ώκν θαη κεηά από 2-3 εκέξεο εκθαλίδεηαη εθρύκσζε ζηελ πξόζζηα επηθάλεηα ηνπ βξαρίνλα. Ο αζζελήο λνηώζεη κία δηόγθσζε ζην κπξάηζν ηνπ, ην νπνίν είλαη θαη ην παζνγλσκνληθό ζεκείν ηεο λόζνπ (ην ζεκείν ηνπ Popeye). Θεξαπεία: ζπλήζσο δε ρξεηάδεηαη θάπνηα ηδηαίηεξε ζεξαπεία παξά κόλν εάλ έρεη δηαηαξαρζεί ε ιεηηνπξγηθόηεηα ηνπ άλσ άθξνπ. Υξνλία αζηάζεηα ηνπ ώκνπ Ο ώκνο επηηπγράλεη ην κεγάιν εύξνο θίλεζεο ηνπ ιόγσ ηνπ όηη: έρεη ξερή σκνγιύλε, κηθξή θεθαιή ηνπ βξαρηνλίνπ θαη ε άξζξσζε ζηαζεξνπνηείηαη από ηνλ ηλνρόλδξηλν επηρείιην ρόλδξν θαη ηνπο παξαθείκελνπο ζπλδέζκνπο θαη κύεο. Δάλ νη παξαπάλσ δνκέο αλεπαξθνύλ ε άξζξσζε θαζίζηαηαη αζηαζήο κε πξνδηάζεζε ζε ππνηξνπηάδσλ εμάξζξεκα ή ππεμάξζξεκα πνπ κπνξεί λα είλαη πξόζζην, νπίζζην ή πνιιαπιώλ θαηεπζύλζεσλ. Πξόζζην εμάξζξεκα: ζπλήζσο αθνινπζεί κία νμεία θάθσζε θαηά ηελ νπνία ν βξαρίνλαο θέξεηαη ηζρπξά ζε απαγσγή, έμσ ζηξνθή θαη έθηαζε. Τπνηξνπηάδσλ πξόζζην εμάξζξεκα: ν πξόζζηνο ζύιαθαο, ε άξζξσζε θαη ν επηρείιηνο ρόλδξνο (labrum) απνθνιινύληαη από ην πξόζζην ρείινο ηεο σκνγιύλεο (βιάβε Bankart). Πξόζζην ππεμάξζξεκα: κπνξεί λα επαθνινπζεί ή λα ελαιιάζζεηαη κε επεηζόδηα εμαξζξήκαηνο.
Οπίζζην εμάξζξεκα: είλαη ζπάλην, θπξίσο ζπκβαίλεη κεηά από επηιεπηηθή θξίζε ή ειεθηξνπιεμία. Ζ ππνηξνπηάδνπζα νπίζζηα αζηάζεηα είλαη ζρεδόλ πάληα έλα ππεμάξζξεκα κε ηελ θεθαιή ηνπ βξαρηνλίνπ λα εθηππεύεη ην νπίζζην ρείινο ηεο σκνγιύλεο. Ζ αζηάζεηα πνιιαπιώλ θαηεπζύλζεσλ, ζρεηίδεηαη κε ζπλδεζκηθή θαη ζπιαθηθή ραιαξόηεηα θαη αδπλακία ησλ κπώλ ηνπ ώκνπ. Πξόζζηα αζηάζεηα: 95% ησλ πεξηπηώζεσλ, κεηά από έλα ηξαπκαηηθό πξόζζην εμάξζξεκα ηνπ ώκνπ κε απνθόιιεζε ηνπ επηρείιηνπ ρόλδξνπ θαη ηνπ πξόζζηνπ ρείινπο ηνπ ζύιαθα από ηελ σκνγιύλε. Κιηληθή εηθόλα: λένο αζζελήο πνπ παξαπνλείηαη όηη ηνπ βγαίλεη ην ρέξη θαη εμαξζξώλεηαη ρσξίο θακία βία. Σν πξόζζην εμάξζξεκα ώκνπ: ππνηξνπηάδεη θαηά 50% ζε αζζελείο ειηθίαο θάησ ησλ 25 εηώλ. Τπνηξνπηάδσλ ππεμάξζξεκα: ν αζζελήο ζε θαζεκεξηλέο θηλήζεηο θαηά ηελ έλδπζε ή πέηαγκα θάπνηνπ αληηθεηκέλνπ λνηώζεη ηνλ ώκν ηνπ λα κπαίλεη θαη λα βγαίλεη. Ζ δηάγλσζε ηίζεηαη κε ηελ πξνζεθηηθή θιηληθή εμέηαζε, ην ηζηνξηθό ηνπ αζζελνύο (ηζηνξηθό εμαξζξήκαηνο), αθηηλνινγηθά, κε καγλεηηθή ηνκνγξαθία θαη ππέξερν. H MRI απνθαιύπηεη ηελ απνθόιιεζε ηνπ επηρείιηνπ ρόλδξνπ θαη ηνπ πξόζζηνπ ζύιαθνπ από ηελ σκνγιύλε (βιάβε Bankart) θαζώο θαη ηελ παξακόξθσζε ηεο βξαρηνλίνπ θεθαιήο. Θεξαπεία: εάλ ην εμάξζξεκα ππνηξνπηάδεη αλά κεγάια ρξνληθά δηαζηήκαηα (2-5 ρξόληα) κπνξεί λα επηιεγεί ε ζπληεξεηηθή ζεξαπεία. ε πεξίπησζε ζπρλνύ εμαξζξήκαηνο (2-6 κήλεο) επηιέγνπκε ηε ρεηξνπξγηθή ζεξαπεία. Σξείο ηύπνη επεκβάζεσλ: Δπηδηόξζσζε θαη επαλαθαζήισζε ηνπ επηρείιηνπ ρόλδξνπ Bankart. Βξάρπλζε θαη ζύζθημε ηνπ πξνζζίνπ ζύιαθα ησλ κπώλ (Putti-Plat) Δλίζρπζε ηνπ πξνζζίνπ θάησ ζύιαθνπ κε παξαθείκελνπο κύεο (Bristow). ήκεξα ε επηδηόξζσζε επαλαθαζήισζε ηνπ επηρείιηνπ ρόλδξνπ γίλεηαη αξζξνζθνπηθά κε εηδηθά εξγαιεία θαη θάκεξα θαη ρξεζηκνπνηνύληαη εηδηθά πιηθά (άγθπξεο θαξθίδεο). Οπίζζηα αζηάζεηα: ζπαληόηεξε από ηελ πξόζζηα, παξακέλεη κεηά από έλα νμύ νπίζζην εμάξζξεκα κε ηελ κνξθή νπηζζίνπ ππεμαξζξήκαηνο. Ζ δηάγλσζε επηβεβαηώλεηαη κε MRI, CT θαη ECHO. Θεξαπεία θπξίσο ζπληεξεηηθή κε αζθήζεηο ελδπλάκσζεο κπώλ. Ζ ρεηξνπξγηθή απνθαηάζηαζε ελδείθλπηαη κόλν ζε ζεκαληηθή αλαπεξία. Αζηάζεηα πνιιαπιώλ θαηεπζύλζεσλ: ζηελ θαηάζηαζε απηή ν αζζελήο παξαπνλείηαη γηα επαλεηιεκκέλα εμαξζξήκαηα κε εμαηξεηηθή επθνιία πξνο όιεο ηηο θαηεπζύλζεηο. Ζ ζεξαπεία εθινγήο είλαη ε ρεηξνπξγηθή απνθαηάζηαζε θαη αζθήζεηο ελδπλάκσζεο.
Γηαηαξαρέο ηεο γιπθνβξαρηνληνπ άξζξσζεο Φπκαηίσζε: είλαη πιένλ ζπάληα ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο, από ην 1970 θαη κεηά. Δκθαλίδεηαη σο δεπηεξνπαζή εζηία από πξσηνπαζή εζηία ζηνλ πλεύκνλα. ηελ αξρή έρεη ηε κνξθή νζηετηηδαο θαη κεηά αξζξίηηδαο ηεο γιπλνβξαρηνλίνπ άξζξσζεο. Ο αζζελήο παξαπνλείηαη γηα πόλν, δπζθακςία, θαη αηξνθία ησλ κπώλ ηεο σκηθήο δώλεο. ηα αξρηθά ζηάδηα ε ζεξαπεία είλαη κε αληηθπκαηηθά θαη αλαιγεηηθά θάξκαθα, αλάπαπζε, παζεηηθέο θηλήζεηο θαη θηλεζηνζεξαπεία. ε πξνρσξεκέλεο θαηαζηάζεηο κε αξζξηθή θαηαζηξνθή ε ζεξαπεία είλαη πνιύ δύζθνιε θαη ρεηξνπξγηθώο ην κόλν πνπ κπνξεί λα γίλεη είλαη ε αξζξόδεζε. Ρεπκαηνεηδήο αξζξίηηδα: Ζ αθξσκηνθιεηδηθή θαη ε γιπλνβξαρηόληα άξζξσζε καδί κε ηνλ ππαθξσκηαθό ζύιαθν πξνζβάιινληαη από ξεπκαηνεηδή αξζξίηηδα. Ζ ρξόληα πκελίηηδα νδεγεί ζε ξήμε ηνπ ηελόληηνπ πεηάινπ θαη ζε πξννδεπηηθή δηάβξσζε ησλ αξζξηθώλ επηθαλεηώλ ηεο άξζξσζεο. Κιηληθή εηθόλα: ν αζζελήο πάζρεη από γεληθεπκέλε ξεπκαηνεηδή αξζξίηηδα κε νίδεκα, θαη ύδξαξζξν. Λόγσ ηεο πξνζηξηβήο ηεο άξζξσζεο ηνπ ώκνπ παξνπζηάδεηαη δπζθακςία, αδπλακία θαη έληνλν άιγνο. Θεξαπεία: ε πάζεζε αληηκεησπίδεηαη κε έγρπζε θνξηηθνζηεξνεηδώλ ζηελ άξζξσζε, πκελεθηνκή, επηδηόξζσζε ηνπ rotator cuff θαη εθηνκή ηνπ πεξηθεξηθνύ άθξνπ ηεο θιείδαο γηα αλαθνύθηζε ηνπ πόλνπ ζηελ αθξσκηνθιεηδηθή άξζξσζε. ε πξνρσξεκέλεο πεξηπηώζεηο κε αξζξηθή θαηαζηξνθή γίλεηαη αξζξόδεζε θαη εάλ δελ ππάξρεη κπτθή αηξνθία γίλεηαη νιηθή αξζξνπιαζηηθή ώκνπ. Οζηεναξζξίηηδα: Ζ γιπλνβξαρηόληνο νζηεναξζξίηηδα πξνθαιείηαη δεπηεξνπαζώο κεηά από ηξαπκαηηθέο θαθώζεηο, αζηάζεηα, άζεπηε λέθξσζε ηεο βξαρηνλίνπ θεθαιήο, ζπγγελή δπζπιαζία, παζήζεηο ηνπ ηελόληηνπ πέηαινπ θιπ. Ο αζζελήο είλαη ζηελ ειηθία ησλ 60-70 εηώλ, έρεη ηζηνξηθό ηξαπκαηηζκνύ ή παιαηάο λόζνπ ηνπ ώκνπ θαη ζπλήζσο έρεη άιγνο κε πεξηνξηζκό ησλ θηλήζεσλ ζηελ άξζξσζε ηνπ ώκνπ. Θεξαπεία: αξρηθά αλαιγεηηθά, κε ζηεξνεηδή αληηθιεγκνλώδε θάξκαθα, αζθήζεηο ελδπλάκσζεο κπώλ σκηθήο δώλεο θαη θπζηθνζεξαπεία. Δάλ ν πόλνο θαη ε δπζθακςία επηδεηλσζνύλ θαη θαηαζηνύλ αθόξεηνη, ε αξζξνπιαζηηθή ηνπ ώκνπ είλαη ε κόλε ιύζε. Ο ώκνο ηνπ Milwaukee: πξόθεηηαη γηα ηαρέσο εμειηζζόκελε θαηαζηξνθηθή αξζξίηηδα ηνπ ώκνπ, ρσξίο εκθαλή αίηηα θαη ρσξίο θαιή πξόγλσζε. Γηαηαξαρέο ηεο σκνπιάηεο θαη ηεο θιείδαο πγγελήο αλύςσζε ηεο θιείδαο (ώκνο ηνπ Sprengel)
Ο ώκνο ζηελ πάζρνπζα πιεπξά είλαη αλπςσκέλνο, ε σκνπιάηε εκθαλίδεηαη ζε αλώκαια πςειή ζέζε, έρεη κηθξόηεξν κέγεζνο θαη ζπλήζσο πξνεμέρεη. πλνδέο παξακνξθώζεηο απνηεινύλ ε ζπλνζηέσζε ησλ απρεληθώλ ζπνλδύισλ, θύθσζε θαη ζθνιίσζε. Ζ ζεξαπεία ζε ειαθξέο πεξηπηώζεηο είλαη αζθήζεηο θαη θηλεζηνζεξαπεία θαη ζε ζνβαξόηεξεο παξακνξθώζεηο κπνξεί λα γίλεη ρεηξνπξγηθή θαζήισζε ηεο σκνπιάηεο ζε ρακειόηεξε ζέζε. ύλδξνκν Klippel Feil πάληα ζπγγελήο δηαηαξαρή κε ακθνηεξόπιεπξε απνηπρία ηεο θαζόδνπ ησλ σκνπιαηώλ άκθσ θαη ζπλνζηέσζε αξθεηώλ απρεληθώλ ζπνλδύισλ. Ο απρέλαο είλαη βξαρύο θαη παξνπζηάδεη πηπρέο. Τπάξρεη δπζθακςία ζηνλ απρέλα θαη ζηα άθξα, ην ζύλδξνκν απηό δελ επηδέρεηαη ζεξαπεία. Οζηεναξζξίηηδα ηεο αθξσκηνθιεηδηθήο άξζξσζεο Ζ νζηεναξζξίηηδα είλαη ζπρλή ζηηο κεγάιεο ειηθίεο. ε λεόηεξνπο αζζελείο ζπλήζσο νθείιεηαη ζε παιαηόηεξεο θαθώζεηο ή επαλεηιεκκέλε θαηαπόλεζε (π.ρ. εξγαζία κε θνκπξεζέξ). Ο αζζελήο παξαπνλείηαη γηα πόλν ζηελ θνξπθή ηνπ ώκνπ, δπζθακςία, θαη επαηζζεζία. Ζ δηάγλσζε γίλεηαη κε αθηηλνγξαθία, αμνληθή ή καγλεηηθή ηνκνγξαθία. Ζ ζεξαπεία είλαη είηε ζπληεξεηηθή κε κε ζηεξνεηδή αληηθιεγκνλώδε θάξκαθα θαη θπζηθνζεξαπεία είηε ρεηξνπξγηθή κε εθηνκή ηνπ πεξηθεξηθνύ άθξνπ ηεο θιείδαο. Πηεξπγνεηδήο σκνπιάηε ηελ θαηάζηαζε απηή ε σκνπιάηε πξνέρεη θάησ από ην δέξκα (όπσο έλα κηθξό πηεξύγην) θαη νθείιεηαη ζε αδπλακία ηνπ πξόζζηνπ νδνλησηνύ κπόο, ν νπνίνο θαζειώλεη ηελ σκνπιάηε ζην ζσξαθηθό θισβό. Ζ αδπλακία ηνπ πξνζζίνπ νδνλησηνύ κπνξεί λα νθείιεηαη ζε: Μαθξό ζσξαθηθό λεύξν, πάξεζε, θάθσζε. Κάθσζε ηνπ βξαρηνλίνπ πιέγκαηνο Νεπξίηηδα βξαρηνλίνπ πιέγκαηνο, κπτθή δπζηξνθία. Θεξαπεία: ζε ζνβαξέο πεξηπηώζεηο γίλεηαη ρεηξνπξγηθή ζηαζεξνπνίεζε ηεο σκνπιάηεο κε ηελνληνκεηαθνξά. Αζηάζεηα ηεο αθξσκηνθιεηδηθήο άξζξσζεο Πξόθεηηαη γηα κηα ζπρλή δηαηαξαρή, πνπ νθείιεηαη ζε εμάξζξεκα ηεο αθξσκηνθιεηδηθήο άξζξσζεο θαη ξήμε ησλ ζπλδέζκσλ πνπ ζηαζεξνπνηνύλ ην πεξηθεξηθό άθξν ηεο θιείδαο. Παξνπζηάδεηαη δηόγθσζε ζην πεξηθεξηθό άθξν ηεο θιείδαο, αδπλακία, δπζθακςία θαη άιγνο. Ζ ζεξαπεία είλαη αλάινγα κε ηελ βαξύηεηα θαη ζε παξακειεκέλεο πεξηπηώζεηο επηιέγνπκε ηε ρεηξνπξγηθή επέκβαζε, θαηά ηελ νπνία γίλεηαη αξζξνζθνπηθή απνθαηάζηαζε κε ην ζύζηεκα tight rope.
Καθώζεηο ώκνπ Σν κείδσλ πξόβιεκα ζηηο θαθώζεηο ηνπ άλσ άθξνπ είλαη ε δπζθακςία. ηνπο ειηθησκέλνπο αζζελείο, ηδηαίηεξα, ε δηαηήξεζε ηεο θηλεηηθόηεηαο είλαη ην ίδην ζεκαληηθή κε ηε ζεξαπεία ηνπ θαηάγκαηνο. Κάηαγκα θιείδαο Μεραληθή θάθσζε: κία πηώζε επί ηνπ ώκνπ ή επί ηνπ ηελησκέλνπ ρεξηνύ κπνξεί λα πξνθαιέζεη θάηαγκα ζηελ θεξθίδα. Σν θάηαγκα πάληα παξεθηνπίδεηαη δίλνληαο ηελ εηθόλα δηόγθσζεο θαηά κήθνο ηεο θιείδαο. Ζ δηάγλσζε ηίζεηαη από ηελ αθηηλνγξαθία θαη ηελ θιηληθή εηθόλα. Ζ ζεξαπεία είλαη θπξίσο ζπληεξεηηθή: αλάπαπζε θαη νθησεηδήο πεξίδεζε. ε πνιύ κεγάιε παξεθηόπηζε, ζε αγγεηαθέο θαη λεπξνινγηθέο επηπινθέο γίλεηαη αλνηθηή αλάηαμε θαη νζηενζύλζεζε. Δπηπινθέο: πόξσζε ζε πιεκκειή ζέζε: ζηα παηδηά ιόγσ ηεο αλαθαηαζθεπήο ησλ νζηώλ δελ ππάξρεη πξόβιεκα, ζηνπο πην ειηθησκέλνπο ε παξακόξθσζε είλαη αλαπόθεπθηε. Καηάγκαηα σκνπιάηεο Μεραληθή θάθσζε: ην ζώκα ηεο σκνπιάηεο πθίζηαηαη θάηαγκα κόλν όηαλ έρνπκε κεγάιεο δπλάκεηο π.ρ. ζύλζιηςε καδί κε θαηάγκαηα ησλ πιεπξώλ. Ο απρέλαο ηεο σκνπιάηεο πθίζηαηαη θάηαγκα από άκεζε πιήμε ή από πηώζε επί ηνπ ώκνπ (πξέπεη λα γίλεη απνθιεηζκόο ηνπ πλεπκνζώξαθα σο ζπλνδό θάθσζε). Ζ δηάγλσζε ηίζεηαη από ηελ θιηληθή εηθόλα, αθηηλνινγηθά θαη κε αμνληθή ηνκνγξαθία γηα αλάδεημε θαηάγκαηνο ηεο σκνγιύλεο. Ζ ζεξαπεία ζε θαηάγκαηα ζώκαηνο είλαη ζπληεξεηηθή κε παζεηηθή θαη ελεξγεηηθή θπζηθνζεξαπεία, ελώ ζε θαηάγκαηα ηεο σκνγιύλεο κπνξεί λα ρξεηαζηεί νζηενζύλζεζε κε κηα βίδα. Καθώζεηο αθξσκηνθιεηδηθήο άξζξσζεο Μία πηώζε επί ηνπ ώκνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεη ξήμε ησλ αθξσκηνθιεηδηθώλ ζπλδέζκσλ θαη κπνξεί λα ζπκβεί ππεμάξζξεκα ηεο θιείδαο πξνο ηα άλσ. Πην ζνβαξή θάθσζε είλαη ε ξήμε ησλ θνξαθνθιεηδηθώλ ζπλδέζκσλ (ηξαπεδνεηδήο θαη θσλνεηδήο) πνπ πξνθαιεί πιήξεο ππεμάξζξεκα ηεο αθξσκηνθιεηδηθήο άξζξσζεο. Ζ θιηληθή εηθόλα είλαη παξακόξθσζε ζηνλ ώκν θαη ε δηάγλσζε γίλεηαη κε απιή αθηηλνγξαθία θαη κε αθηηλνγξαθία κε θόξηηζε ( ν αζζελήο θέξεη ζην πάζρσλ ρέξη 5 kgr βάξνο). Ζ ζεξαπεία ζην ππεμάξζξεκα είλαη ζπληεξεηηθή κε αλάξηεζε θαη αζθήζεηο ηεο σκηθήο δώλεο. ην εμάξζξεκα ε ρεηξνπξγηθή επέκβαζε έρεη άξηζηα απνηειέζκαηα κε ηε ρξήζε κηαο βίδαο ή ελδνζθνπηθά κε ην ζύζηεκα tight rope. Δπηπινθέο: ζε παξακειεκέλν εμάξζξεκα ππάξρεη αδπλακία ηεο αλύςσζεο ηνπ άλσ άθξνπ θαη ε ζεξαπεία είλαη ε ρεηξνπξγηθή θαζήισζε ηεο θιείδαο. Δμάξζξεκα ζηεξλνθιεηδηθήο Πξόζζην: αζπλήζεο θάθσζε κε πηώζε ηνπ αζζελή επί ηνπ ώκνπ. Σν έζσ άθξν ηεο θιείδαο θέξεηαη πξνζζίσο, παξάγνληαο κία εκθαλή θαη ςειαθεηή πξνπέηεηα. Ζ ζπληεξεηηθή ζεξαπεία είλαη ε αλάηαμε ηνπ θαηάγκαηνο αιιά έρεη πησρά απνηειέζκαηα. Ζ ρεηξνπξγηθή ζεξαπεία είλαη κηα επηθίλδπλε επέκβαζε κε θαιά απνηειέζκαηα.
Οπίζζην εμάξζξεκα: είλαη πνιύ ζπάλην, αιιά επεηδή πηέδεη λεύξα θαη αγγεία ζηνλ ηξάρειν πξέπεη λα αλαηαρζεί επεηγόλησο. Δμάξζξεκα ώκνπ Σν ηξαπκαηηθό εμάξζξεκα είλαη ζπρλό, θαη ζπλήζσο ε θεθαιή παξεθηνπίδεηαη πξνο ηα εκπξόο. Το ππόζθιο εξάπθπημα είλαη κηα κεραληθή θάθσζε ε νπνία πξνθαιείηαη από πίεζε ζην ηελησκέλν ρέξη, κπνξεί λα ππάξρεη ζπλνδό θάηαγκα ζην εγγύο βξαρίνλα. Ζ θιηληθή εηθόλα είλαη έληνλνο πόλνο θαη ε δηάγλσζε γίλεηαη κε αθηηλνγξαθία ώκνπ. Ζ ζεξαπεία είλαη αλάηαμε ππό κέζε ή πνιιέο θνξέο κε γεληθή αλαηζζεζία θαη κπνράιαζε. Σν άθξν αλαπαύεηαη ζε κία αλάξηεζε γηα 2-3 εβδνκάδεο θαη κεηά ζηαδηαθά γίλνληαη ελεξγεηηθέο θηλήζεηο. Δπηπινθέο: Ρήμε ζηξνθηθνύ πεηάινπ: κπνξεί λα ρξεηαζζεί ρεηξνπξγηθή επηδηόξζσζε. Κάθσζε λεύξνπ: βιάβε ηνπ καζραιηαίνπ λεύξνπ, βιάβε ηνπ κέζνπ ή ηνπ κπνδεξκαηηθνύ λεύξνπ θαη ηκήκαηνο ηνπ βξαρηόληνπ πιέγκαηνο. Κάθσζε αγγείσλ: θάθσζε ηεο καζραιηαίαο αξηεξίαο Κάηαγκα εμάξζξεκα: επηβάιιεηαη ε ρεηξνπξγηθή ζεξαπεία κε αλνηθηή αλάηαμε θαη εζσηεξηθή νζηενζύλζεζε. Καζ εμηλ ή ππνηξνπηάδσλ εμάξζξεκα: όηαλ έρνπκε ζπλνδέο βιάβεο ηνπ επηρείιηνπ ρόλδξνπ ηεο σκνγιύλεο είλαη πηζαλό λα εκθαληζηνύλ: Οπίζθιο εξάπθπημα: πνιιέο θνξέο ε θάθσζε απηή δηαθεύγεη ηεο δηάγλσζεο, δελ απνηειεί πιήξεο εμάξζξεκα αιιά θάηαγκα- ππεμάξζξεκα. πρλά παξνπζηάδεηαη κεηά από επηιεπηηθέο θξίζεηο ή ειεθηξνπιεμία. Ζ ζεξαπεία είλαη αλάηαμε ππό κέζε ή γεληθή αλαηζζεζία κε κπνράιαζε. Γηα δύν εβδνκάδεο γίλεηαη αλάξηεζε θαη κεηά ζηαδηαθή θηλεηνπνίεζε. Υποηποπιάζυν εξάπθπημα: όηαλ ν ώκνο βγεη πξώηε θνξά ηόηε είλαη εύθνιν λα μαλαβγεί επαλεηιεκκέλα θαη κάιηζηα κε κεγαιύηεξε επθνιία. Ο επηρείιηνο ρόλδξνο κπνξεί λα απνθνιιεζεί καδί κε ηνλ ζύιαθν από ην ρείινο ηεο σκνγιύλεο. Σν εμάξζξεκα είλαη πξόζζην θαη ζπαλίσο νπίζζην. Θεξαπεία: ρεηξνπξγηθή όηαλ ην ρέξη βγαίλεη ζε θάζε θίλεζε ή όηαλ ην ρέξη βγαίλεη ζε αζιεηέο. Σόηε επεκβαίλνπκε αλνηθηά ή αξζξνζθνπηθά: αλνηθηά γίλνληαη επαλνξζσηηθέο επεκβάζεηο ζην πξόζζην ζύιαθν ή αξζξνζθνπηθή θαζήισζε ηνπ επηρείιηνπ ρόλδξνπ ζην ρείινο ηεο σκνγιύλεο.
Καθώζεηο βξαρηνλίνπ σζηνύ Καηάγκαηα εγγύο βξαρηνλίνπ νζηνύ Σα θαηάγκαηα απηά παξαηεξνύληαη ζπλήζσο κεηά ηε κέζε ειηθία ζε νζηενπνξσηηθά άηνκα. Ο αζζελήο πέθηεη ζηεξηδόκελνο ζην ηελησκέλν ρέξη, θαη πθίζηαηαη θάηαγκα ζην ρεηξνπξγηθό απρέλα ή κπνξεί λα ππνζηεί θάηαγκα ζην έλα ή θαη ζηα δύν βξαρηόληα νγθώκαηα. Κιηληθή εηθόλα: πψνορ, εθρύκσζε ζην ζεκείν θαη δπζθνιία θίλεζεο. Γίλεηαη ππνρξεσηηθά εμέηαζε ηνπ καζραιηαίνπ θαη ηνπ βξαρηνλίνπ πιέγκαηνο. Γηάγλσζε: αθηηλνγξαθίεο: ζπλήζσο είλαη ελζθελσκέλα ηα θαηάγκαηα απηά ζηνπο ειηθησκέλνπο, ε δηάθπζε ελζθελώλεηαη ζηε θεθαιή ζηε ζέζε απαγσγήο. ε λεόηεξνπο αζζελείο ην θεληξηθόηεξν ηκήκα ηνπ βξαρηνλίνπ κπνξεί λα ππνζηεί έλα ζπληξηπηηθό θάηαγκα. Θεξαπεία: ηα ενζθηνυμένα ή ηα ελάσιζηα παπεκηοπιζμένα καηάγμαηα δελ ρξήδνπλ ρεηξνπξγηθήο ζεξαπείαο παξά κόλν αλάξηεζε γηα 5-6 εβδνκάδεο θαη ζηαδηαθή θηλεηνπνίεζε. Σα θαηάγκαηα δύν ηεκαρίσλ: κπνξνύλ λα αλαηαρζνύλ θιεηζηά. Σν ρέξη πεξηδέλεηαη ζην ζώξαθα γηα 3-4 εβδνκάδεο κεηά ηηο νπνίεο μεθηλνύλ αζθήζεηο ώκνπ. Σα θαηάγκαηα ηξηώλ ηεκαρίσλ: ζε λένπο αζζελείο ρξήδνπλ αλνηθηήο αλάηαμεο θαη εζσηεξηθήο νζηενζύλζεζεο κε εηδηθή πιάθα. ε ειηθησκέλνπο αζζελείο κε νζηενπόξσζε ηα απνηειέζκαηα είλαη ιηγόηεξν πξνβιέςηκα, θαη ηα πεξηζζόηεξα ρξήδνπλ ρεηξνπξγηθήο απνθαηάζηαζεο. Σα θαηάγκαηα ηεζζάξσλ ηεκαρίσλ: ιόγσ επηπινθώλ όπσο ςεπδάξζξσζεο θαη ηζραηκηθήο λέθξσζεο ηεο βξαρηνλίνπ θεθαιήο αληηκεησπίδνληαη θαιύηεξα κε αξζξνπιαζηηθή θπξίσο ζε ειηθησκέλνπο αζζελείο. Δπηπινθέο: ζπλήζσο ην θάηαγκα ζπλνδεύεηαη από εμάξζξεκα ηνπ ώκνπ νπνύ γίλεηαη νζηενζύλζεζε θαη αλάηαμε ηνπ εμαξζξήκαηνο, επίζεο ζπρλέο είλαη θαη λεπξαγγεηαθέο βιάβεο όπσο θαη απώηεξε κεηεγρεηξεηηθή δπζθακςία. Καηάγκαηα δηάθπζεο βξαρηνλίνπ είλαη ζπλήζσο θαηάγκαηα ζε λένπο δξαζηήξηνπο ζπλέπεηα πηώζεο από κνηνζπθιέηα ή από αζινπαηδηέο, ζε ειηθησκέλνπο είλαη ιόγσ νζηενπόξσζεο. Κιηληθά: ην βξαρηόλην είλαη επώδπλν, νηδεκαηώδεο θαη κε εθρπκώζεηο. Αθηηλνινγηθόο έιεγρνο: ην θάηαγκα είλαη εκθαλέο θαη ζα πξέπεη λα ειέγρνπκε πηζαλόηεηα ζπλύπαξμεο νζηενπόξσζεο ή κεηαζηαηηθήο λόζνπ. Θεξαπεία: ζπληεξεηηθή ζεξαπεία: πάληνηε γίλεηαη πξνζπάζεηα αλάηαμεο θαη ζπγθξάηεζεο απηήο κε γύςν ( U-slap ή sarmiento).
Δάλ ην θάηαγκα είλαη πνιύ αζηαζέο θαη ππάξρεη νζηηθή παζνινγία ηόηε ελδείθλπηαη ε αλνηθηή αλάηαμε θαη εζσηεξηθή νζηενζύλζεζε κε πιάθα-βίδεο ή ε ελδνκπειηθή ήισζε κε θιεηδνύκελν ήιν. Σα αλνηθηά θαηάγκαηα αληηκεησπίδνληαη θαιύηεξα κε εμσηεξηθή νζηενζύλζεζε. Δπηπινθέο: Πάξεζε θεξθηδηθνύ λεύξνπ: ζε θιεηζηά θαηάγκαηα είλαη ζπάλην λα ππάξρεη δηαηνκή ηνπ θεξθηδηθνύ λεύξνπ, ην λεύξν ζπλήζσο επαλέξρεηαη ζε 3 κήλεο. Δάλ ην λεύξν δελ αλαιάβεη ζε 3 κήλεο ηόηε πξνρσξάκε ζε ηελνληνκεηαθνξά. Φεπδάξζξσζε: αξθεηέο θνξέο ηα θαηάγκαηα ηεο κεζόηεηαο ηεο δηάθπζεο απνηπγράλνπλ λα πσξσζνύλ. Απηό αληηκεησπίδεηαη κε νζηηθά κνζρεύκαηα, θαη ζπκπηεζηηθή εζσηεξηθή νζηενζύλζεζε θαζώο επίζεο θαη ηελ εθαξκνγή απμεηηθώλ παξαγόλησλ. Καηάγκαηα πεξηθεξηθνύ βξαρηνλίνπ Σξείο ηύπνη: εξυαπθπικά ςπεπκονδωλια, ενδαπθπικά ενψρ κονδωλος θαη διαχπεπκονδωλια Δμσαξζξηθά ππεξθνλδύιηα: είλαη ζπλήζσο παξεθηνπηζκέλα θαη αζηαζή ή πνιύ ζπληξηπηηθά. Ζ αλνηθηή αλάηαμε θαη εζσηεξηθή νζηενζύλζεζε κε πξνθπξησκέλεο εηδηθέο πιάθεο είλαη ε ζεξαπεία εθινγήο. Δλδαξζξηθά θαηάγκαηα ελόο θνλδύινπ: παξαηεξνύληαη θπξίσο ζε νζηενπνξσηηθνύο αζζελείο ή ζε θαηάγκαηα πςειήο ελέξγεηαο. Θεξαπεία: αλνηθηή αλάηαμε θαη εζσηεξηθή νζηενζύλζεζε κε πιάθεο θαη βίδεο θαη πξώηκε θηλεηνπνίεζε. Δπηπινθέο: αγγεηαθέο θαη λεπξηθέο θαθώζεηο, δπζθακςία, έθηνπε νζηενπνίεζε. Κάηαγκα θνλδύινπ (capitulum): κεηά από πηώζε παξνπζηάδεηαη δηόγθσζε ζηε πξόζζηα επηθάλεηα ηνπ αγθώλα. Θεξαπεία: ηα απαξεθηόπηζηα θαηάγκαηα αληηκεησπίδνληαη ζπληεξεηηθά, ηα παξεθηνπηζκέλα αληηκεησπίδνληαη ρεηξνπξγηθά κε βίδεο πνπ δελ έρνπλ θεθαιή (ηύπνπ Herbert) ή αθόκε θαη κε εθηνκή ηνπ θνλδύινπ. Καηάγκαηα πεξηθεξηθνύ βξαρηνλίνπ ζε παηδηά Ο αγθώλαο είλαη δεύηεξνο ζε ζπρλόηεηα θαηαγκάησλ ζε παηδηά, κεηά ην πεξηθεξηθό αληηβξάρην. Σα αγόξηα ηξαπκαηίδνληαη ζπρλόηεξα. Ο κεραληζκόο θάθσζεο είλαη πηώζε ζηνλ αγθώλα ή πηώζε ζην ηελησκέλν ρέξη ην νπνίν σζείηαη ζε βιαηζόηεηα ή ξαηβόηεηα. Ο πόλνο θαη ε δπζθακςία είλαη ηα θπξηόηεξα ζπκπηώκαηα. Αθηηλνινγηθά ζηα παηδηά είλαη αξθεηά δύζθνια λα γίλεη εθηίκεζε κηαο θάθσζεο ηνπ αγθώλα δηόηη ηα νζηηθά άθξα είλαη θπξίσο ρόλδξηλα θαη δελ απεηθνλίδνληαη αθόκα ζηηο αθηηλνγξαθίεο. Γηα ην ιόγν απηό απαηηείηαη εηδηθή γλώζε ηεο θπζηνινγηθήο αλαηνκίαο ηνπ αλαπηπζζόκελνπ ζθειεηνύ ηνπ αγθώλα γηα ηελ αλαγλώξηζε θαη αθξηβή δηάγλσζε ηνπ θαηάγκαηνο ή ηεο θάθσζεο. Υπεπκονδωλια καηάγμαηα: απνηειεί ζπρλό ζεκείν θαηάγκαηνο ζε παηδηά. Σν πεξηθεξηθό ηεκάρην κπνξεί λα είλαη παξεθηνπηζκέλν ή γσλησκέλν πξνο ηα έμσ, έζσ, εκπξόο ή πίζσ. Μπνξεί επίζεο λα ππάξρεη θαη ζηξνθηθή παξακόξθσζε. Ζ νπίζζηα γσλίσζε θαη παξεθηόπηζε είλαη ε ζπρλόηεξε όισλ θαη αθνινπζεί ε πξόζζηα γσλίσζε. Μεηά από πηώζε ζην ηελησκέλν ρέξη, ην παηδί θιαίεη θαη παξνπζηάδεη πόλν θαη νίδεκα, παξακόξθσζε ζηνλ αγθώλα.
Αθηηλνινγηθά: όπσο αλέθεξα θαη πξνεγνπκέλσο είλαη πνιύ δύζθνιε ε δηάγλσζε ηδίσο ζηα απαξεθηόπηζηα θαηάγκαηα. Όζνλ αθνξά ηα παξεθηνπηζκέλα θαηάγκαηα ζηελ πξνζζηνπίζζηα αθηηλνγξαθία γίλεηαη κέηξεζε ηεο γσλίαο ηνπ Baumann θαη πνιιέο θνξέο γίλεηαη ζύγθξηζε κε ηελ πγηή πιεπξά (ην άιιν ρέξη) γηα ηελ εμαθξίβσζε ηεο θάθσζεο. Θεξαπεία: επί ππνςίαο θαηάγκαηνο ν αγθώλαο αθηλεηνπνηείηαη ζε 30 ν θάκςε. Σα απαπεκηψπιζηα καηάγμαηα αληηκεησπίδνληαη κε γπςνλάξζεθα κε ηνλ αγθώλα ζε θάκςε 90 ν ζε νπδέηεξε ζηξνθή γηα 3-4 εβδνκάδεο. Σα παξεθηνπηζκέλα θαηάγκαηα: θαηάγκαηα κε νπίζζηα γσλίσζε: ππό γεληθή αλαηζζεζία ην θάηαγκα αλαηάζζεηαη κε θιεηζηνύο ρεηξηζκνύο, θαη δίλεηαη έκθαζε ζηε γσλίσζε (πιάγηα θαη ζηξνθηθή παξακόξθσζε), εθόζνλ ην θάηαγκα αλαηαρζεί, αθηλεηνπνηείηαη ζε γύςν κε ηνλ αγθώλα ζε θάκςε 120 ν θαη ην αληηβξάρην ζε πξεληζκό. Πξνζνρή κεγάιε δίλεηαη ζηελ ςειάθεζε ηνπ ζθπγκνύ πεξηθεξηθά ηνπ θαηάγκαηνο θαη ζηελ ηξηρνεηδηθή επαλαθνξά. Δάλ ε αλάηαμε είλαη αζηαζήο ηόηε κε 2 δηαζηαπξνύκελεο βειόλεο Kirschner δηαδεξκηθά νζηενζπλζέηνπκε ην θάηαγκα. Κάηαγκα κε νπίζζηα παξεθηόπηζε: ην θάηαγκα είλαη αζηαζέο θαη πνιιέο θνξέο ζπλνδεύεηαη θαη κε λεπξαγγεηαθή βιάβε. Γηα ην ιόγν απηό αλαηάζζεηαη ππό γεληθή αλαηζζεζία θαη νζηενζπληίζεηαη κε 2 βειόλεο Kirschner. Πξνζνρή πξέπεη λα δίλεηαη θαηά ηελ νζηενζύλζεζε γηα ηελ απνθπγή ηξαπκαηηζκνύ ηαηξνγελώο ηνπ σιελίνπ θαη θεξθηδηθνύ λεύξνπ. Δπίζεο ρξεηάδεηαη πξνζνρή γηα ηελ απνθπγή πιάγηαο ή ζηξνθηθήο παξακόξθσζεο. Κάηαγκα κε πξόζζηα παξεθηόπηζε: ην θάηαγκα αλαηάζζεηαη ππό γεληθή αλαηζζεζία θαη αθηλεηνπνηείηαη κε ηνλ αγθώλα ζε έθηαζε κε ηελ βνήζεηα γπςνλάξζεθα γηα 3-4 εβδνκάδεο. Δπηπινθέο: Αγγεική κάκυζη: θάθσζε ηεο βξαρηνλίνπ αξηεξίαο Σωνδπομο διαμεπίζμαηορ Κάκυζη νεωπος Πϊπυζη ζε πλημμελή θέζη: ξαηβόο- βιαηζόο αγθώλαο Δςζκαμτία αγκϊνα Έκηοπη οζηεοποίηζη Κάηαγκα επηθπζίνιπζε ηνπ έμσ βξαρηνλίνπ θνλδύινπ Ζ πεξηθεξηθή επίθπζε ηνπ βξαρηνλίνπ αξρίδεη λα νζηενπνηείηαη ζηελ ειηθία πεξίπνπ ησλ 2 εηώλ θαη νινθιεξώλεηαη ζηα 16 έηε. Γηα ην ιόγν απηό ηα ηκήκαηα ησλ θνλδύισλ ή ησλ επηθνλδύισλ ηεο επίθπζεο κπνξεί λα δηαηκεζνύλ ή απνζπαζζνύλ από αηθλίδηα έιμε ησλ κπώλ ηνπ αληηβξαρίνπ θαηά ηε δηάξθεηα πηώζεο κε ζηήξημε ζην ρέξη. Ζ θαηαγκαηηθή γξακκή ζπλήζσο δηαηξέρεη ην ζπδεπθηηθό ρόλδξν γηα λα εηζέιζεη ζηελ άξζξσζε δηα ηεο ηξνρηιίαο ή δηα ηεο ηξνρηιίαο θαη αύιαθαο ηνπ θνλδύινπ. Θεξαπεία: ην απαξεθηόπηζην θάηαγκα αληηκεησπίδεηαη κε αθηλεηνπνίεζε γηα 3-4 εβδνκάδεο.
Σν παξεθηνπηζκέλν θάηαγκα αλαηάζζεηαη θιεηζηά ππό γεληθή αλαηζζεζία. Δπί αζηαζνύο αλάηαμεο ηόηε ζηαζεξνπνηείηαη κε 1 βειόλα Kirschner γηα 3-4 εβδνκάδεο θαη γύςν. Δπηπινθέο: ςεπδάξζξσζε ή πώξσζε ζε πιεκκειή ζέζε κπνξεί λα νδεγήζεη ζε βιαηζό αγθώλα, ςποηποπιάζυν εξάπθπημα. Δπηθπζηόιπζε ηνπ έζσ επηθνλδύινπ Δάλ ε περενθαξπηθή βίαηα σζεζεί ζε έθηαζε ν έζσ επηθόλδπινο απνζπάηαη από ηνπο πξνζθπόκελνπο θακπηήξεο ηνπ θαξπνύ. Κιηληθά: ε έζσ πιεπξά ηνπ αγθώλα είλαη ηδηαίηεξα επαίζζεηε, επώδπλε θαη νηδεκαηώδεο. Αθηηλνινγηθά: ε δηάγλσζε είλαη ηδηαίηεξα δύζθνιε δηόηη ν κηθξόο ππξήλαο νζηέσζεο ηνπ επηθνλδύινπ δύζθνια απεηθνλίδεηαη. Θεξαπεία: ε κηθξή παξεθηόπηζε ζπληεξεηηθά αθηλεηνπνηείηαη ζε λάξζεθα. ε κεγάιε παξεθηόπηζε ζα πξέπεη λα θαζειώλεηαη κε βειόλα Kirschner. Δάλ ν επηθόλδπινο έρεη παγηδεπζεί ελδαξζξηθά ηόηε ε αξζξνηνκή θαη ε αλνηθηή αλάηαμε κε νζηενζύλζεζε είλαη αλαπόθεπθηε. Κάηαγκα- επηθπζηόιπζε νιόθιεξεο ηεο πεξηθεξηθήο επίθπζεο ηνπ βξαρηνλίνπ Μέρξη ηελ ειηθία ησλ 7 εηώλ, ε πεξηθεξηθή επίθπζε ηνπ βξαρηνλίνπ απνηειεί έλα ρόλδξηλν ηκήκα κε αλαπηπζζόκελα θέληξα νζηενπνίεζεο. ε θαθώζεηο κε κεγάιε βία κπνξεί λα δηαρσξηζηεί νιόθιεξε ε επίθπζε (θαθνπνηεκέλν παηδί). Κιηληθά: παξαηεξείηαη δηόγθσζε ηνπ αγθώλνο, δπζθακςία θαη άιγνο. Αθηηλνινγηθά: ε απεηθόληζε ηεο θάθσζεο είλαη ζρεδόλ αδύλαηε, κόλν ε απεηθόληζε ησλ ππξήλσλ νζηέσζεο ην θνλδύινπ ή ηεο εγγύο θεξθίδαο θαη σιέλεο κπνξεί λα βνεζήζεη. Θεξαπεία: ε θάθσζε αληηκεησπίδεηαη όπσο έλα ππεξθνλδύιην θάηαγκα, κε αλάηαμε ππό γεληθή αλαηζζεζία θαη αθηλεηνπνίεζε ζε γύςν γηα 3-4 εβδνκάδεο. Γίλεηαη πξνζνρή ζηνπο πεξηθεξηθνύο ζθπγκνύο. Κιηληθή εθηίκεζε Ιζηνξηθό Παζήζεηο ηνπ αγθώλνο Το άλγορ κπνξεί λα είλαη από ηελ έζσ ή από ηελ έμσ πιεπξά (επηθνλδπιίηηδα αγθώλνο) ή από ηελ νπίζζηα πιεπξά (νξνγνλνζπιαθίηηδα). Δπίζεο ν πόλνο κπνξεί λα είλαη νμύο θαη δηάρπηνο ή ρξόληνο θαη ήπηνο.
Γπζθακςία: κπνξεί λα είλαη ζνβαξή κε απνηέιεζκα κεγάιε αλαπεξία. Ο αζζελήο δελ κπνξεί λα ηξαθεί (δπζθνιία θάκςεο) ή λα ζθνππηζηεί ζην πεξίλεν ( δπζθνιία έθηαζεο), όπσο θαη κείσζε ππηηαζκνύ ή πξεληζκνύ. Οίδεκα: κπνξεί λα νθείιεηαη ζε θάθσζε ή θιεγκνλή. Γηόγθσζε ζην νπίζζην ηκήκα ηεο άξζξσζεο ππνδειώλεη νξνγνλνζπιαθίηηδα σιεθξάλνπ. Παξακόξθσζε: θπξίσο κεηά από παιαηό θάηαγκα- ηξαπκαηηζκό. Ραηβόο αγθώλαο ιόγσ πιεκκεινύο πόξσζεο ππεξθνλδπιίνπ θαηάγκαηνο Βιαηζόο αγθώλαο ιόγσ παιαηνύ παξεθηνπηζκέλνπ θαη πιεκκεινύο πνξσζέληνο θαηάγκαηνο ησλ ζπλδέζκσλ ηνπ αγθώλνο. Αζηάζεηα: επί εδάθνπο αλεπάξθεηαο ησλ ζπλδέζκσλ ηνπ αγθώλνο. πκπηώκαηα σιέληαο λεπξίηηδαο: αηκσδίεο, παξαηζζεζίεο, αδπλακία, κπνξνύλ λα εκθαληζηνύλ ζε δηαηαξαρέο ηνπ αγθώλα. Απώιεηα ιεηηνπξγηθόηεηαο: δπζρέξεηα ρξήζεο ηνπ άλσ άθξνπ ζε θαζεκεξηλέο θηλήζεηο. Κιηληθή εμέηαζε: ε επηζθόπεζε γίλεηαη γηα έιεγρν ηνπ αγθώλα: ξαηβόο, βιαηζόο, νίδεκα, παξακνξθώζεηο. Ζ ςειάθεζε γίλεηαη γηα έιεγρν ηεο ζεξκόηεηαο, εμνζηώζεηο, έιεγρν ηνπ σιελίνπ λεύξνπ. Κηλεηηθόηεηα: έιεγρνο θαη ζύγθξηζε: θάκςε- έθηαζε, πξεληζκόο ππηηαζκόο. Γεληθή εθηίκεζε: εθηόο από ηνλ έιεγρν ζηελ άξζξσζε ηνπ αγθώλα ζα πξέπεη λα εμεηαζζεί θαη ν απρέλαο (γηα θήιε κεζνζπνλδπιίνπ δίζθνπ), ν ώκνο (γηα βιάβε rotator-cuff), θαη ε άθξα ρείξα ( γηα βιάβε ησλ λεύξσλ: σιέλην). Αθηηλνινγηθόο έιεγρνο: γίλνληαη αθηηλνγξαθίεο αγθώλνο F/P, θαη ζπγθξηηηθά αμνληθή ηνκνγξαθία θαη καγλεηηθή ηνκνγξαθία γηα έιεγρν ησλ καιαθώλ κνξίσλ. Αξζξίηηδεο ηνπ αγθώλνο Φπκαηίσζε: Πξόθεηηαη γηα λόζν πνπ εθδειώλεηαη ζηελ αξρή ζαλ πκελίηηδα, ή νζηενκπειίηηδα θαη ζηελ ζπλέρεηα ζαλ αξζξίηηδα. Ζ έλαξμε είλαη ύπνπιε κε καθξό ηζηνξηθό ήπηνπ πόλνπ, δπζθακςίαο, αηξνθίαο ησλ πέξημ κπώλ θαη ηνπηθή επαηζζεζία κε κπτθό ζπαζκό. Αθηηλνινγηθά παξνπζηάδεηαη γεληθεπκέλε νζηηθή αξαίσζε θαη νζηηθή δηάβξσζε. Ζ ζεξαπεία είλαη: αλάπαπζε, αληηθπκαηηθή αγσγή γηα 6-12 κήλεο θαη ζηε ζπλέρεηα θηλεζηνζεξαπεία. Ρεπκαηνεηδήο αξζξίηηδα: Κιηληθή εηθόλα: Ο αγθώλαο πξνζβάιιεηαη ζε πνζνζηό άλσ ησλ 50% ζηνπο αζζελείο κε ξεπκαηνεηδή αξζξίηηδα. Ρεπκαηνεηδή νδίδηα αλεπξίζθνληαη ζην σιέθξαλν, άιγνο, δπζθακςία θαη επαηζζεζία παξνπζηάδνληαη γύξσ από ηνλ αγθώλα, ζηε ζπλέρεηα παξαηεξείηαη νίδεκα, παξακόξθσζε θαη ηειηθά ζε παξακειεκέλα ζηάδηα αγθύισζε. πρλά πξνζβάιινληαη θαη νη δπν αγθώλεο.
Αθηηλνινγηθόο έιεγρνο: Οζηηθή δηάβξσζε κε πξννδεπηηθή θαηαζηξνθή ηεο άξζξσζεο.θεξαπεία: εηδηθή αληηξεπκαηηθή αγσγή κε ηξνπνπνηεηηθά αληηξεπκαηηθά θάξκαθα, όπσο αλνζνθαηαζηαιηηθά από εηδηθό ξεπκαηνιόγν. ε αξρηθά ζηάδηα κπνξεί λα γίλεη πκελεθηνκή από ηνλ νξζνπαηδηθό θαη ζε ζπλεξγαζία κε ξεπκαηνιόγν ζπζηήλνπκε αλάπαπζε θαη λάξζεθα. Δάλ ε λόζνο είλαη πνιύ πξνρσξεκέλε ηόηε ε νιηθή ή κεξηθή αξζξνπιαζηηθή ηεο άξζξσζεο ηνπ αγθώλα είλαη κία θαιή ιύζε. Οζηεναξζξίηηδα: Ο αγθώλαο δελ απνηειεί ζπρλό ζεκείν εληόπηζεο νζηεναξζξίηηδαο θαη όηαλ απηό ζπκβαίλεη ζπλήζσο νθείιεηαη δεπηεξνπαζώο ζε ηξαύκα. Ζ πξσηνπαζήο νζηεναξζξίηηδα ηνπ αγθώλα ππνδειώλεη ππνθείκελε δηαηαξαρή όπσο ππξνθνζθσξηθή αξζξνπάζεηα ή ζπγγελή δπζπιαζία. Κιηληθά παξαηεξείηαη πόλνο, δπζθακςία, παξακόξθσζε θαη αηκσδίεο ζηελ θαηαλνκή ηνπ σιελίνπ λεύξνπ, θαη δηόγθσζε ηεο άξζξσζεο. Αθηηλνινγηθά: νη αθηηλνγξαθίεο δείρλνπλ εμάιεηςε ηνπ κεζάξζξηνπ δηαζηήκαηνο κε ππνρόλδξηα ζθιήξπλζε θαη πεξηθεξηθά νζηεόθπηα. Πνιιέο θνξέο απεηθνλίδνληαη θαη ειεύζεξα ζώκαηα. Ζ ζεξαπεία είλαη ζπληεξεηηθή κε κε ζηεξνεηδή αληηθιεγκνλώδε θαη ρνλδξνπξνζηαηεπηηθά. Δάλ ζπλππάξρνπλ νζηεόθπηα θαη μέλα ζσκαηίδηα απηά θαζαξίδνληαη θαη αθαηξνύληαη αλνηθηά είηε αξζξνζθνπηθά. Δπί εδάθνπο σιέληαο λεπξίηηδαο γίλεηαη κεηάζεζε ηνπ σιελίνπ λεύξνπ. Οξνγνλνζπιαθίηηδα ηνπ αγθώλα Οξνγνλνζπιαθίηηδα ηνπ αγθώλα Ο νξνγόλνο ζύιαθνο ηνπ σιεθξάλνπ ζπλήζσο κπνξεί ε αηηία λα είλαη ινίκσμε, νπξηθή ή ξεπκαηνεηδήο αξζξίηηδα. Οπξηθή αξζξίηηδα πρλά πξνζβάιιεη θαη ηηο δύν αξζξώζεηο ηνπ αγθώλα, ππάξρνπλ ηνθνί νπξηθνύ νμένο θαη επαζβεζηώζεηο. Ζ δηάγλσζε επηβεβαηώλεηαη κε παξαθέληεζε ηεο άξζξσζεο θαη αηκαηνινγηθέο εμεηάζεηο. επηηθή νξνγνλνζπιαθίηηδα Λόγσ ηξηβήο κπνξεί λα επηκνιπλζεί κηα νξνγνλνζπιαθίηηδα αγθώλνο. Ο νξνγόλνο ζύιαθνο είλαη εμέξπζξνο, δηνγθσκέλνο, κε δηάρπηε επαηζζεζία θαη ηνπηθή ζεξκόηεηα. Υξεηάδεηαη νπσζδήπνηε παξνρέηεπζε θαη θαιιηέξγεηα ηνπ πγξνύ- πύνπ πνπ ζα παξνρεηεπζεί. Θεξαπεία Ζ ζεπηηθή νξνγνλνζπιαθίηηδα κπνξεί λα ρξεηαζηεί παξνρέηεπζε. ε ζνβαξέο πεξηπηώζεηο ν ζύιαθαο αθαηξείηαη. Δπηθνλδπιίηηδα αγθώλνο
Έζυ ή έξυ επηθνλδπιίηηδα (tennis or golf elbow). Ζ πάζεζε απηή είλαη απνηέιεζκα κηθξνηξαπκαηηζκώλ, επαλεηιεκκέλεο θαηαπόλεζεο ζηελ ηελόληηα απνλεύξσζε πνπ πξνζθύεηαη είηε ζην έζσ ή έμσ επηθόλδπιν ηνπ βξαρηνλίνπ. Κιηληθή εηθόλα: ζηνλ αγθώλα ησλ ηεληζηώλ ν πόλνο εληνπίδεηαη ςειαθεηά ζηελ έμσ επηθάλεηα ηνπ αγθώλα αιιά ζε ζνβαξέο πεξηπηώζεηο ν πόλνο αθηηλνβνιεί ή είλαη δηάρπηνο ζε όιν ην αληηβξάρην. Δπηδεηλώλεηαη κε θηλήζεηο όπσο ην ζεξβίξηζκα ηζαγηνύ, βάςηκν, άλνηγκα βάδνπ, ρεηξαςία θαη αλύςσζε βάξνπο. ηνλ αγθώλα ηνπ golfer παξόκνηα ζπκπηώκαηα παξνπζηάδνληαη ζηελ πεξηνρή ηνπ έζσ επηθνλδύινπ. Ζ θεπαπεία ζηελ αξρή είλαη αλάπαπζε, λάξζεθαο, επί έληνλνπ πόλνπ ελέζεηο μπινθαίλεο θαη θνξηηδόλεο, ζπλνιηθά ηξεηο θνξέο κε κεζνδηάζηεκα 7-10 εκεξώλ. Δπίζεο γίλεηαη θπζηθνζεξαπεία, ππέξερα, laser θαη schockwaves κε πνιύ θαιά απνηειέζκαηα. Δάλ δελ απνδώζνπλ ηα παξαπάλσ ηόηε κπνξεί λα βνεζήζνπλ νη εγρύζεηο ηνπηθά απμεηηθνύ παξάγνληα γηα επνύισζε. ε απνηπρία ησλ παξαπάλσ ηόηε πξνζθεύγνπκε ζε ρεηξνπξγηθή επέκβαζε, θαηά ηελ νπνία ε πάζρνπζα θνηλή έθθπζε ησλ ηελόλησλ ζηελ έζσ ή έμσ πιεπξά ηνπ αγθώλα απνθνιιάηαη από ην βξαρηόλην επηθόλδπιν. Δμάξζξεκα ηνπ αγθώλα Καθώζεηο ηνπ αγθώλα θαη ηνπ αληηβξαρίνπ Ο αγθώλαο κπνξεί λα εμαξζξσζεί κεηά από κηα πηώζε ζην ηελησκέλν ρέξη, ηα νζηά ηνπ αληηβξαρίνπ σζνύληαη θαη εμαξζξώλνληαη νπηζζίσο ή πξνο ηα έμσ. Κιηληθά: εκθαλήο παξακόξθσζε, πόλνο, δπζρέξεηα θηλήζεσλ, δηόγθσζε. Πξνζνρή πξέπεη λα δνζεί ζε λεπξνινγηθή ζεκεηνινγία ζηελ άθξα ρείξα. Αθηηλνινγηθά: αλαδεηθλύεηαη ην εμάξζξεκα θαη ηπρόλ ζπλνδά θαηάγκαηα. Θεξαπεία: αλάηαμε ππό γεληθή αλαηζζεζία, ζε ζπλνδό θάηαγκα ησλ βξαρηόλησλ θνλδύισλ, επηθνλδύισλ ή ηεο σιεθξαληθήο απόθπζεο ζα ρξεηαζηνύλ εζσηεξηθή νζηενζύλζεζε, επίζεο κπνξεί λα εθαξκνζζεί κηα εμσηεξηθή νζηενζύλζεζε κε άξζξσζε γηα ηε δηαηήξεζε ηεο θηλεηηθόηεηαο ηεο άξζξσζεο ηνπ αγθώλα. Δπηπινθέο: αγγειακή κάκυζη: θάθσζε ηεο βξαρηνλίνπ αξηεξίαο θαη κάκυζη νεωπος: κέζν θαη σιέλην λεύξν. Γπζθακςία, έθηνπε νζηενπνίεζε ή δεπηεξνπαζήο νζηεναξζξίηηδα. Μεκνλσκέλν εμάξζξεκα ηεο θεθαιήο ηεο θεξθίδαο
Σν κεκνλσκέλν εμάξζξεκα είλαη ζπάλην, όηαλ αλεπξίζθεηαη ζα πξέπεη λα γίλεηαη πξνζεθηηθόο έιεγρνο γηα ζπλνδό θάηαγκα ηεο σιέλεο. Θεξαπεία: αλάηαμε ππό αλαηζζεζία. Δπώδπλνο πξεληζκόο ηα παηδηά ν αγθώλαο κεξηθέο θνξέο πθίζηαηαη θάθσζε κεηά από άζθεζε ηζρπξήο έιμεο από ηελ περενθαξπηθή. Σν παηδί παξαπνληέηαη γηα άιγνο, θαη δηαηεξεί ηνλ αγθώλα ζε έθηαζε θαη δελ επηηξέπεη ηελ εμέηαζε (pulled elbow). Ζ αλάηαμε επηηπγράλεηαη κε ην βίαην ππηηαζκό θαη ζηε ζπλέρεηα θάκςε ηνπ αγθώλα. Καηάγκαηα θεληξηθνύ άθξνπ ηεο θεξθίδαο Σα θαηάγκαηα απηά είλαη ζπρλά ζε λεαξνύο ελήιηθεο. Ο κεραληζκόο θάθσζεο είλαη πηώζε πάλσ ζε ηελησκέλν ρέξη κε ηνλ αγθώλα ζε έθηαζε θαη ην αληηβξάρην ζε πξεληζκό. ηα παηδηά ηόηε έρνπκε θάηαγκα ζηνλ απρέλα ηεο θεξθίδαο θαη ζηνπο ελήιηθεο θάηαγκα ζηελ θεθαιή ηεο θεξθίδαο. Κιηληθά παξαηεξείηαη νίδεκα, πόλνο, ηνπηθή επαηζζεζία θαη δπζθακςία. Αθηηλνινγηθά: αλάινγα κε ηελ ζύλζιηςε ηεο θεθαιήο ζηνπο ελήιηθεο δηελεξγείηαη θαη CT γηα ην απαξαίηεην πξνεγρεηξεηηθό πιάλν. ηα παηδηά ην θάηαγκα δηαηξέρεη ηνλ απρέλα ηεο θεξθίδαο. Θεξαπεία: Ενήλικερ - Tα απαξεθηόπηζηα θαηάγκαηαηεο θεθαιήο ηεο θεξθίδαο ζηνπο ελήιηθεο αληηκεησπίδνληαη ζπληεξεηηθά. Σα παξεθηνπηζκέλα: αλνηθηή αλάηαμε θαη νζηενζύλζεζε κε βίδεο. Σα ζπληξηπηηθά: ζην παξειζόλ γηλόηαλ εθηνκή ηεο θεξθίδαο, ζήκεξα γίλεηαη εθηνκή ηεο θεξθίδαο θαη εθαξκνγή κεηαιιηθήο πξόζεζεο. ηα παηδηά: ζε θαηάγκαηα ηνπ απρέλα ηεο θεξθίδαο κε γσλίσζε κέρξη 30 ν θαη παξεθηόπηζε έσο θαη 3 ρηι είλαη απνδεθηά θαη γίλεηαη ζπληεξεηηθή αληηκεηώπηζε. ε παξεθηόπηζε πάλσ από 30 ν ηόηε επηρεηξνύκε θιεηζηή αλάηαμε, επί απνηπρίαο γίλεηαη αλνηθηή αλάηαμε. Δπηπινθέο: αξζξηθή δπζθακςία, αζηάζεηα ηνπ αγθώλα θαη δεπηεξνπαζήο νζηεναξζξίηηδα ηεο βξαρηνλνθεξθηδηθήο. Καηάγκαηα ηεο απόθπζεο ηνπ σιεθξάλνπ Παξαηεξνύληαη δύν ηύπνη θαηαγκάησλ: έλα ζπληξεπηηθό θάηαγκα πνπ νθείιεηαη ζε άκεζε πιήμε ή ζε άκεζε πηώζε θαη έλα απιό εγθάξζην θάηαγκα ιόγσ εμειθπζκνύ από ηελ ζύζπαζε ηνπ ηξηθέθαινπ θαηά ηελ πηώζε ηνπ αζζελνύο. Κιηληθά: εθδνξά, νίδεκα, εθρπκώζεηο, ςειαθεηό θελό, επαηζζεζία. Γπζθακςία.
Θεξαπεία: ηα ζπληξηπηηθά θαηάγκαηα αληηκεησπίδνληαη ζπληεξεηηθά όπσο θαη ηα απαξεθηόπηζηα. Σα παξεθηνπηζκέλα αληηκεησπίδνληαη ρεηξνπξγηθά κε αλνηθηή αλάηαμε θαη εζσηεξηθή νζηενζύλζεζε. Δπηπινθέο: δπζθακςία, ςεπδάξζξσζε, δεπηεξνπαζήο νζηεναξζξίηηδα. Καηάγκαηα θεξθίδαο θαη σιέλεο Μηα ζηξνθηθή βία ζπλήζσο κεηά από πηώζε ζην ρέξη, πξνθαιεί ζπεηξνεηδή θαηάγκαηα ζε δηαθνξεηηθά επίπεδα ζηα νζηά. Μηα άκεζε πιήμε πξνθαιεί εγθάξζηα θαηάγκαηα θαη ζηα δύν νζηά ζην ίδην επίπεδν καδί κε πηζαλή γσλίσζε. Σν αληηβξάρην είλαη παξακνξθσκέλν, επώδπλν θαη νηδεκαηώδεο. Αθηηλνινγηθά: Σηοςρ ενήλικερ: ε γξακκή ηνπ θαηάγκαηνο θαη ε παξεθηόπηζε είλαη εκθαλήο. ηα παηδηά: ηα θαηάγκαηα είλαη θπξίσο αηειή θαη εκθαλίδνληαη θπξησκέλα ρσξίο πνιιέο θνξέο γξακκή θαηάγκαηνο. Θεξαπεία: ζηα παηδηά επηρεηξείηαη θιεηζηή αλάηαμε θαη ζπγθξάηεζε κε γύςν. ηνπο ελήιηθεο ιόγσ ηεο αλαπόθεπθηεο παξεθηόπηζεο ησλ ηεκαρίσλ ε αλνηθηή αλάηαμε θαη εζσηεξηθή νζηενζύλζεζε κε πιάθα θαη βίδεο είλαη ε θαιύηεξε ιύζε. Σα αλνηθηά θαηάγκαηα αληηκεησπίδνληαη κε εμσηεξηθή νζηενζύλζεζε. Δπηπινθέο: θάθσζε λεύξνπ (νπίζζηνο κεζόζηενο), ζύλδξνκν δηακεξίζκαηνο, πιεκκειήο πώξσζε, ςεπδάξζξσζε Κάηαγκα ελόο κόλν νζηνύ ηνπ αληηβξαρίνπ Σν κεκνλσκέλν θάηαγκα ηεο θεξθίδαο ή ηεο σιέλεο είλαη ζπάλην θαη ζπλνδεύεηαη ζπλήζσο κε δηαρσξηζκό ηεο άπσ ή ηεο εγγύο θεξθηδνσιεληθήο άξζξσζεο. Θεξαπεία: ην κεκνλσκέλν θάηαγκα ηεο σιέλεο αληηκεησπίδεηαη ζπληεξεηηθά κε γύςν. Σν κεκνλσκέλν θάηαγκα ηεο θεξθίδαο θαιύηεξα αληηκεησπίδεηαη κε αλνηθηή αλάηαμε θαη εζσηεξηθή νζηενζύλζεζε. Κάηαγκα-εμάξζξεκα Monteggia ηεο σιέλεο Πξόθεηηαη γηα θάηαγκα ηεο δηάθπζεο ηεο σιέλεο κε ζπλνδό ξήμε ηεο εγγύο θεξθηδσιεληθήο άξζξσζεο θαη εμάξζξεκα ηεο βξαρηνλνθεξθηδηθήο. Δπίζεο εδώ ζπγθαηαιέγεηαη θαη ην θάηαγκα ηνπ σιέθξαλνπ ζε ζπλδπαζκό κε ην εμάξζξεκα ηεο θεθαιήο ηεο θεξθίδαο. Ο κεραληζκόο θάθσζεο είλαη πηώζε πάλσ ζην ρέξη κε ην αληηβξάρην ζε βίαην πξεληζκό. Αθηηλνινγηθά: ε γξακκή ηνπ θαηάγκαηνο ηεο σιέλεο θαη ε γσλίσζε είλαη εκθαλήο, ζα πξέπεη πάληνηε λα ππνςηαδόκαζηε εμάξζξεκα ηεο εγγύο θεξθηδσιεληθήο. Θεξαπεία: ε ρεηξνπξγηθή απνθαηάζηαζε ηνπ κήθνπο ηεο σιέλεο είλαη απαξαίηεηα. Απηό επηηπγράλεηαη κε αλνηθηή αλάηαμε θαη εζσηεξηθή νζηενζύλζεζε.
Δπηπινθέο: παπαμελημένο εξάπθπημα. Δάλ ην εμάξζξεκα ηεο θεθαιήο ηεο θεξθίδαο δηαθύγεη ηεο πξνζνρήο θαη δελ δηαγλσζζεί θαη ζηελ ζπλέρεηα θαηά ηε ζεξαπεία δελ αλαηαρζεί ηόηε ε θεθαιή ηεο θεξθίδαο παξακέλεη εμαξζξσκέλε θαη πεξηνξίδεη ηελ θάκςε ηνπ αγθώλα. ηνπο ελήιηθεο ε ρεηξνπξγηθή απνθαηάζηαζε είλαη απαξαίηεηε. ηα παηδηά πεξηκέλνπκε κέρξη ην πέξαο ηεο νζηηθήο αλάπηπμεο θαη κεηά επεκβαίλνπκε. Κάηαγκα εμάξζξεκα Galeazzi ηεο θεξθίδαο Σν αθξηβώο αληίζεην ηεο θάθσζεο ηνπ Monteggia είλαη έλα θάηαγκα ηνπ πεξηθεξηθνύ ηξηηεκνξίνπ ηεο θεξθίδαο κε εμάξζξεκα ή ππεμάξζξεκα ηεο πεξηθεξηθήο θεξθηδσιεληθήο άξζξσζεο. πρλά ην θάηαγκα ζπλνδεύεηαη κε θάθσζε ηνπ σιελίνπ λεύξνπ. Αθηηλνινγηθά ε αλεύξεζε ηνπ θαηάγκαηνο είλαη εκθαλήο, ζα πξέπεη όκσο λα ππνςηαζηνύκε θαη λα ειέγμνπκε ηε πεξηθεξηθή θεξθηδσιεληθή άξζξσζε γηα εμάξζξεκα ή ππεμάξζξεκα. Θεξαπεία: ζηα παηδηά πξνζπαζνύκε θιεηζηά λα αλαηάμνπκε ην θάηαγκα θαη λα απνθαηαζηήζνπκε ην κήθνο ηνπ νζηνύ. ηνπο ελήιηθεο ε αλάηαμε επηηπγράλεηαη κε αλνηθηή αλάηαμε θαη εζσηεξηθή νζηενζύλζεζε κε ζπκπηεζηηθή πιάθα ζηελ θεξθίδα. Γηεγρεηξεηηθά εθηειείηαη αθηηλνινγηθόο έιεγρνο γηα ηελ απεηθόληζε ηεο άπσ θεξθηδσιεληθήο άξζξσζεο θαη ζε πεξίπησζε πνπ δελ είλαη αλαηαγκέλε ή είλαη αζηαζήο ε αλάηαμε ηόηε ε άξζξσζε ζπγθξαηείηαη κε 1 βειόλα Kirschner. ε ζπλνδό θάηαγκα ηεο ζηπινεηδνύο απόθπζεο ηεο σιέλεο θαη απηό ην ηεκάρην ζα πξέπεη λα αλαηαρζεί θαη νζηενζπληεζεί. Κάηαγκα Colles Πξόθεηηαη γηα έλα εγθάξζην θάηαγκα ζην άπσ ηξηηεκόξην ηεο θεξθίδαο θεληξηθόηεξα από ηελ περενθαξπηθή άξζξσζε κε ξαρηαία παξεθηόπηζε ηνπ θεληξηθνύ ηεκαρίνπ. Δίλαη ην ζπρλόηεξν θάηαγκα ζηνπο ελήιηθεο θαη ζρεηίδεηαη άκεζα κε ηελ κεηεκκελνπαπζηαθή νζηενπόξσζε. Ο κεραληζκόο θάθσζεο είλαη ζπλήζσο κηα ειηθησκέλε γπλαίθα ε νπνία έρεη κηα πηώζε κε ηελησκέλν ην ρέξη ηεο. Τα απαπεκηόπιζηα καηάγμαηα αληηκεησπίδνληαη ζπληεξεηηθά κε γύςν. Σα παπεκηοπιζμένα καηάγμαηα πξνθαινύλ ραξαθηεξηζηηθή ξαρηαία παξεθηόπηζε ηελ απνθαινύκελε δίθελ ξάρεο πηξνπληνύ. Ζ αληηκεηώπηζε ησλ παξεθηνπηζκέλσλ θαηαγκάησλ είλαη ζπληεξεηηθή: αλάηαμε ππό ηνπηθή αλαηζζεζία ή πεξηνρηθή αλαηζζεζία θαη αθηλεηνπνίεζε ζε γπςνλάξζεθα κε επαλέιεγρν θάζε εβδνκάδα ηνπ θαηάγκαηνο θαη ηεο ζέζεο αλάηαμεο ηνπ. πληξηπηηθά θαη αζηαζή θαηάγκαηα Colles: εάλ ε αθηλεηνπνίεζε ζε γύςν δελ είλαη ηθαλή από κόλε ηεο λα ζπγθξαηήζεη ην θάηαγκα κπνξεί δηαδεξκηθά λα αθηλεηνπνηήζνπκε ην θάηαγκα κε 2-3 βειόλεο Kirschner. Δπίζεο ε εζσηεξηθή νζηενζύλζεζε κε εηδηθή πιάθα θαη βίδεο έρεη θαιά απνηειέζκαηα. Ζ εμσηεξηθή νζηενζύλζεζε έρεη αξθεηά θαιά απνηειέζκαηα ζε ζπληξηπηηθά θαηάγκαηα. Δπηπινθέο: θπθινθνξηθέο δηαηαξαρέο, θάθσζε λεύξνπ, πιεκκειήο πώξσζε, ζπλνδέο θαθώζεηο ηεο θεξθηδσιεληθήο θαη ηνπ θαξπνύ, ξήμε ηέλνληα: ηνπ καθξνύ εθηείλνληα ηνπ αληίρεηξα, δπζθακςία ηεο άξζξσζεο, ζύλδξνκν πεξηνρηθνύ πόλνπ (Sudeck). Κάηαγκα Smith