()ολ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΧΑΙΤΙΣΗΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΟΔΟΥΣ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ

3 ()Λ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι. ) ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΕΠ ΛΕΠΩΝ : Καθηγητής Δ ρ. ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΚΟΦΙΤΣΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΧΑΙΤΙΣΗΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΟΔΟΥΣ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΙΜΕΜ Γ. ΣΥΜΕΩΝ Ι ΔΗ ΑΘΗΝΑ ΜΑΙΟΣ 998

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ευρωπαικά πρότυπα για τν εξπλισμό ασφαλείας των δών 2 Γενική διαδικασία εκπόνησης ευρωπαικών πρτύπων 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ. - Εισαγωγή.2 - Πεδί εφαρμγής.3 - Τύπι και κριτήρια επιλγής συστημάτων αναχαίτισης χημάτων.4 - Στηθαία ασφαλείας.4. - Μεταλλικά στηθαία ασφάλειας δών.4.2 - Στηθαία ασφαλείας δών από σκυρόδεμα.4.3 - Μεταλλικά θωράκια ασφαλείας δών.4.4 - Στηθαία ασφαλείας δών από πλαστικό υλικό 4 4 7 8 8 9 2 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2. - Εφαρμγή στηθαίων ασφαλείας στυς Ελληνικύς αυτκινητδρόμυς 2.. - Θέσεις στηθαίων ασφαλείας 2..2 - Μρφή στηθαίων ασφαλείας 2..3 - Στήριξη των μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας 2.2 - Απαιτήσεις στηθαίων ασφαλείας 2.2. - Μέθδι δκιμών 2.2.2 - Συμβλισμί 4 4 8 8 9 23 23

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 3. - Απρρφητές κινητής ενέργειας 3.2 - Βασικές ιδιότητες 3.3 - Είδη απρρφητών ενέργειας 3.3. - Πλαστικά βαρέλια 3.3.2 - Κυψέλες υγρών 3.3.3 - Ανεξάρτητα τηλεσκπικά συστήματα 3.3.4 - Τηλεσκπικά συστήματα για στηθαία διαχωριστικών νησίδων 3.3.5 - Τηλεσκπικά συστήματα για μεμνωμένα στηθαία 3.3.6 - Αρθρωτά τόξα με ελατηριωτή χρδή 3.3. 7 - Ρυμυλκόμενα συστήματα για εξασφάλιση εργταξίων 24 25 25 27 29 30 33 35 36 38 ΚΕΦΑΛΑΙΟ4 4. - Νμθετικό πλαίσι - Υπάρχυσες Πρδιαγραφές και Τεχνικές δηγίες 40 4.. - Διαδικασία Μελέτης και Κατασκευής Εργων Οδπιίας Δημσίων Εργων 4..2 - Υπάρχυσες Τεχνικές Πρδιαγραφές 4..3 - Υπάρχυσες Τεχνικές Οδηγίες ΦΕΚ 898/6.4.988 Μεταλλικά στηθαία ασφάλειας δών Τεχνική Οδηγία μεταλλικών στηθαίων ασφάλειας δών 4.2 - Συμπεράσματα - Πρτάσεις 4 42 43 44 45 46 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Βιβλιγραφία Παράρτημα Ενδεικτικά σχέδια 48 49 50

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ανάμεσα στις «μάστιγες» τυ αιώνα μας είναι και τα δικά τρχαία ατυχηματα. Στην χώρα μας κάθε χρόν πάνω από 2000 συνάνθρωπί μας χάνυν την ζωή τυς και πλλί περισσότερι υφίστανται μόνιμες αναπηρίες στν βωμό της ασφάλτυ. Η παντελής εξάλειψη των τρχαίων ατυχημάτων - όπως και πιωνδήπτε άλλων ατυχημάτων - είναι αδύνατη. Τα ατυχήματα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την κίνηση άρα με την ζωή. Αυτό όμως πυ είναι δυνατόν να γίνει είναι η μειωσή τυς τόσ σε αριθμό όσ και σε επιπτώσεις και συνέπειες. Ειδικώτερα στην χώρα μας, πυ δυστυχώς κατέχει αρκετά υψηλή θέση σε τρχαία ατυχήματα ανάμεσα στις Ευρωπαϊκές αλλά και τις πρηγμένες χώρες, τα περιθώρια μείωσης των τρχαίων ατυχημάτων και των συνεπειών τυς είναι μεγάλα (και μπρεί να πρσεγγίσει πσστά μεγαλύτερα τυ 50 /). Ενα από τα εργαλεία πυ διατίθεται για την μείωση των τρχαίων ατυχημάτων, και κυρίως της μρφής και των συνεπειών πυ μπρεί να έχυν είναι τα στηθαία ασφαλείας. Τα στηθαία ασφαλείας εάν σχεδιασθύν, μελετηθύν και κατασκευασθύν σωστά μπρύν να συμβάλλυν τα μέγιστα, όχι μόν στην μείωση τυ αριθμύ, αλλά κυρίως στην μετατρπή της μρφής των τρχαίων ατυχημάτων, με άμεσ απτέλεσμα τις ευμενέστερες συνέπειες για τυς επιβαίνντες.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ευρωπαικά πρότυπα για τν εξπλισμό ασφαλείας δών ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα πρότυπα για τα στηθαία ασφαλείς των δών καθώς και των άλλων συστημάτων αναχαίτισης των χημάτων στις δύς απτελύν αντικείμεν εργασίας της Τεχνικής Επιτρπής TC226 της CEN, για τν «Εξπλισμό των Οδών» και ιδιαίτερα της Ομάδας Εργασίας WG «Συστήματα Αναχαίτισης των χημάτων στις δύς». Βάσει της Κιντικής Οδηγίας 89/06/ΕΟΚ/2-2-88 τυ Συμβυλίυ, για την «Πρσέγγιση των νμθετικών, καννιστικών και διικητικών διατάξεων των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σχετικά με τα πρϊόντα τυ τμέα δμικών κατασκευών», η Ευρωπαική Επιτρπή Τυππίησης (CEN) δημιύργησε περίπυ 300 Τεχνικές Επιτρπές (TC), πυ επεξεργάζνται περίπυ 2000 Ευρωπαικά Πρότυπα ΕΝ (από τα πία θα εγκριθύν περίπυ 500, υπχρεωτικά για τα Κράτη - Μέλη της Ευρωπαικής Ενωσης), ενώ τα υπόλιπα θα είναι πληρφριακά και πραιρετικά. Η TC 226 έχει συσταθεί για να εκπνήσει τα ευρωπαικά πρότυπα για τν εξπλισμό των «Εξπλισμό των Οδών» και περιλαμβάνει τις εξής Ομάδες Εργασίας (WORKING GROUPS) : WG _Συστήματα Αναχαίτισης των χημάτων στις δύς WG2 _Οριζόντια Σήμανση (Διαγράμμιση Οδών) WG3 _ Κατακόρυφη Σήμανση και πινακίδες μεταβαλλμένων μηνυμάτων WG4 Εξπλισμός Φωτεινής Σηματδότησης WGS =Ηλεκτρφωτισμός Οδών (συνεργασία με την TC 69) WG6 _Ηχπετάσματα Οδών WG7 _Αντιθαμβωτικά συστήματα και λιπός εξπλισμός Οδών WG8 Συντνισμός για τν πρσωρινό εξπλισμό των δών WG9 - Αυτόματα συστήματα στάθμευσης, παρκόμετρα κλπ. WG Ο _Εξασφάλιση και πρστασία τυ εξπλισμύ των δών Αρμόδιι φρείς στις διαδικασίες εκπόνησης, εκπρσώπησης και ψήφισης των ευρωπαικών πρτύπων είναι ι Εθνικί Οργανισμί Τυππίησης κάθε χώρας (για την Ελλάδα ΕΛΟΤ), ι πίι συστήνυν και υπστηρίζυν τις αντίστιχες Εθνικές Επιτρπές, όταν υπάρξυν κατάλληλες συνθήκες και τ σχετικό ενδιαφέρν από ιδιωτικύς και δημόσιυς φρείς της κάθε χώρας. 2

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Γενική διαδικασία εκπόνησης ευρωπαικών πρτύπων Κατά την διάρκεια τυ έτυς συνεδριάζυν ι επί μέρυς Ομάδες Εργασίας (Working Groups) της TC226/CEN καθώς και τα αντίστιχα Task Groups (TGS), πυ είναι ι μικρότερες μνάδες εργασίας της CEN και απτελύνται από τυς πλέν εξειδικευμένυς επιστήμνες, με σκπό τη σύνταξη των κειμένων των πρτύπων (GRAFTS ή prens), ώστε να τηρύνται ι πρθεσμίες της CEN στα διάφρα στάδια λκλήρωσης των ευρωπαικών πρτύπων. Κάθε κείμεν εργασίας, πυ απτελεί υπψήφι πρότυπ, μετά από σύμφωνη γνώμη της πλειψηφίας της αντίστιχης Ομάδας Εργασίας, τίθεται σε ψηφφρία κατά την ετήσια συνάντηση της Επιτρπής TC226/CEN, για την περαιτέρω διαδικασία, γνωστή ως CEN Enqulry, κατά την πία ι χώρες έχυν πάλι τ δικαίωμα να εκφράσυν τις απόψεις τυς, μέσω των εθνικών τυς Οργανισμών Τυππίησης. Τα κείμενα εργασίας (GRAFTS ή prens) συντάσσνται αρχικά στα αγγλικά και στη συνέχεια απδίδνται στα γαλλικά και στα γερμανικά (τρεις επίσημες γλώσσες της CEN), για να τεθύν σε ψηφφρία στην ετήσια επιτρπή TC226/CEN, για την διαδικασία της CEN Enquiry. Μετά τη διαδικασία αυτή ακλυθεί αυτή της τελικής ψήφισης (Formal vote). 3

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΕΦΑΛΑ/Ο. Εισαγωγή Τα συστήματα αναχαίτισης χημάτων σε δύς ή αλλιώς συστήματα παθητικής ασφάλειας δών έχυν σκπό να συγκρατύν κάθε όχημα, τ πί παρεκκλίνει από την καννική πρεία τυ, επειδή δηγός έχει χάσει τν έλεγχ τυ χήματς. Πρκειμένυ να εκπληρώνυν τ σκπό τυς, τα συστήματα αναχαίτισης χημάτων φείλυν να ικανπιύν μια σειρά από βασικές απαιτήσεις: Πρέπει να είναι σε θέση να συγκρατύν όλα τα χήματα ανεξάρτητα από τ βάρς, την ταχύτητα και τη γωνία πρόσκρυσης. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει κατά την πρόσκρυση σε σύστημα αναχαίτισης τ όχημα να ακινητπιείται απότμα, ύτε να επαναφέρεται ανεξέλεγκτα στ δόστρωμα. Μετά την πρόσκρυση τ όχημα πρέπει να κινείται μέσα σε μια πρκαθρισμένη στενή λωρίδα κατά μήκς τυ συστήματς. Κατά την πρόσκρυση τα συστήματα αναχαίτισης πρέπει να εξασφαλίζυν στυς επιβάτες μια ανεκτή καταπόνηση εξαιτίας της βίαιης επιβράδυνσης τυ χήματς. Οι υλικές ζημιές, πυ πρκαλύνται κατά την πρόσκρυση, πρέπει να είναι κατά τ δυνατόν περιρισμένες τόσ στ όχημα, όσ και για τ σύστημα αναχαίτισης. Εξαιτίας της πρόσκρυσης επιτρέπνται μόν μικρές παραμρφώσεις στην καμπίνα των επιβατών τυ χήματς. Επίσης δεν επιτρέπνται θραύσεις ή απσπάσεις βασικών στιχείων τυ συστήματς αναχαίτισης..2 Πεδί εφαρμγής Τα συστήματα αναχαίτισης χημάτων σε δύς δεν πρλαμβάνυν τα τρχαία ατυχήματα αλλά μειώνυν τις συνέπειές τυς. Οι θέσεις, όπυ επιβάλλεται η τπθέτησή τυς, πρκύπτυν από τη συχνότητα ή την πιθανότητα πρόκλησης τρχαίων ατυχημάτων εξαιτίας εκτρπής χημάτων. Για την αναγκαιότητα τπθέτησης τυς μεγάλη σημασία έχει η απόσταση μεταξύ τυ ρίυ τυ δα:ρώματς_ και τ~ επικίνδυν?υ εμπδίυ. Σύμφωνα με τις γερμανικες_ τεχνικες δηγιες η απσταση αυτή διαφρπιείται για δυ περιπτωσεις: Α ελάχιστη απαιτύμενη απόσταση σε περίπτωση κινδύνυ τρίτων ή ιδιαίτερα δυσμενών συνεπειών τρχαί?υ ατυχήματ_ς εξ.αιτίας παρέκκλισης χήματς από τ δόστρ~μα (π.χ. ~τωση σε βαθια νε~α).. Α2 ελάχιστη απαιτυμενη απσταση σε περιπτωση πτωσης ή πρόσκρυσης σε επικίνδυνα εμπόδια. 4

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Οι τιμές των απαιτύμενων απστάσεων Α και Α2 παρυσιάζνται στν πίνακα. και εξαρτώνται από τ είδς και τη χάραξη της δύ, καθώς επίσης από την κλίση των πρανών στη συγκεκριμένη θέση της δύ. ΠΙΝΑΚΑΣ. : Ελάχιστη απαιτύμενη ελεύθερη απόσταση μεταξύ ρίυ δστρώματς και επικίνδυνυ εμπδίυ ΟΔΟΙ ΔΙΠΛΗΣ ΚΑ ΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΑΡΑΞΗ ΟΔΟΥ ΚΛΙΣΗ ΠΡΑΝΩΝ ΟΔΟΥ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ Α [m] Α2 [m] ευθεία όρυγμα ή ή επίχωμα με κλίση < :8 7.50 4.50 εξωτερική καμπύλη επίχωμα με κλίση με R > 500 m από :8 μέχρι :5 9.00 6.00 ή εσωτερική καμπύλη επίχωμα με κλίση > :5 2.00 8.00 εξωτερική καμπύλη όρυγμα ή επίχωμα με κλίση < :8 2.00 0.00 επίχωμα με κλίση με R < 500 από :8 μέχρι :5 4.00 2.00 επίχωμα με κλίση > :5 6.00 4.00 ΟΔΟΙ ΜΕ ΔΥΟ ΑΝΕ=ΑΡΤΗΤΟΥΣ ΚΛΑΔΟΥΣ ΧΑΡΑΞΗ ΟΔΟΥ ΚΛΙΣΗ ΠΡΑΝΩΝ ΟΔΟΥ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ Α [m] Α2 [m] ευθεία όρυγμα ή ή επίχωμα με κλίση < :8 0.00 6.00 εξωτερική καμπύλη επίχωμα με κλίση με R >.500 m από :8 μέχρι :5 2.00 8.00 ή εσωτερική καμπύλη εξωτερική καμπύλη με R <.500 m επίχωμα με κλίση > :5 4.00 0.00 όρυγμα ή επίχωμα με κλίση < :8 2.00 0.00 επίχωμα με κλίση από :8 μέχρι :5 4.00 2.00 επίχωμα με κλίση > :5 6.00 4.00 Με βάση τις τιμές των. ελαχίστων απαιτ~μένων α.πστάσεων. Α και Α2 παρυσιάζνται στν πινακα.~ συνπτικα τ? κριτηρια ~πιλγης τμημάτων δών, όπυ επιβάλλεται η τπθ~τηση.συστηματυ:ν αναχαιτ~σης χημάτων σε άρτηση με τ είδς τυ κινδυνυ η τυ παρδιυ επικινδυνυ εμπδίυ συν.. σύμφωνα με τις γερμανικες τεχνικες δηγίες. 5

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΙΝΑΚΑΣ.2: Κριτήρια επιλγής θέσεων σε δύς για τπθέτηση συστημάτων αναχαίτισης χημάτων ΚΡΙΤΗΡΙΑ τοποθετησησ ΕΙΔΟΣ ΚΙΝΔ ΥΝΟΥ ΟΔΟΙ ΟΔΟΙ ταχυτητα Η ΔΙΠΛΗΣ ΜΕ ΔΥΟ ΟΔΟΥ ΕΠΙΚιΝΔ ΥΝΟΥ ΕΜΠΟΔιΟΥ ΚΑτΕΥΘΥΝΣΗ ΚΛΑΔΟΥΣ [km/h] υδρβιότπι κατά κανόνα - όρι δστρώματς σε γέφυρες (εξαιρύνται χετί και γέφυρες πλύ κατά κανόνα > 50 μικρύ μήκυς) και σε τίχυς αντιστήριξης πρς την πλευρά των γκρεμών επικίνδυνα για κατάρρευση φέρντα στιχεία δμικών κατά κανόνα > 50 κατασκευών ηχπετάσματα κατά κανόνα > 50 σιδηρδρμικές γραμμές εκτός κατικημένων περιχών, σιδηρδρμικές γραμμές εντός κατικημένων περιχών κατά κανόνα > 60 (γραμμές με περισσότερυς από 30 συρμύς/24 h και μέση σταθερής τρχιάς με ταχύτητα > 80 km/h) διαχωριστικές νησίδες άλλες δί ή επιφάνειες κυκλφρίας (παράλληλες δί, πρατήρια καυσίμων, χώρι στάθμευσης και ανάπαυσης κλπ), περιχές παραμνής ανθρώπων (π.χ. στάσεις, σχλεία), λιπές πρστατευόμενες περιχές θάλασσες, λίμνες ή πταμί με μέση στάθμη > m ή με επικίνδυνη διαμόρφωση (π.χ. ανικτί αγωγί ή όχθες με απότμες κλίσεις, χείμαρρι) δένδρα, ιστί, τnλέφωνα δικnc βήθειαc στύλι στήριξης πινακίδων σήμανσης βαριάς κατασκευής (π.χ από πρότυπες διατμές ή από σωλήνες με εξωτερική διάμετρ > 76 mm και πάχς> 2.9 mm, πλαισιακέc κατασκευέc) τίχι, κτίσματα πασσαλδιαmάγματα απότμα πρανή γκρεμών με κλίση > :3 και ύψc από τn βάση > 3 m ανερχόμενα απότμα πρανή με κλίση > :3, εφόσν η βάση τυ πρανύς δεν ~ίναι επαρκώς στργγυλεμενη ή ανερχόμενα ~ραχώδη πρανη Σ κατά κανόνα > 70 κατά κανόνα > 70 κατά > 70 κανόνα κατά > 70 κανόνα ανάλγα με τις συνθήκες κατά > 70 τρχαίων ατυχημάτων ή την πιθανότητα κανόνα παρέκκλισης κατά > 70 χημάτων κανόνα κατά > 70 κανόνα κατά > 70 κανόνα ΚΡΙΣΙΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ - Α Α Α - Α Α Α2 Α2 Α2 Α2 Α2 6

ΚΕΦΑΛΑΙΟ.3 Τύπι και κριτήρια επιλγής συστημάτων αναχαίτισης χημάτων Σήμερα έχυν αναπτυχθεί και εφαρμόζνται διάφρι τύπι συστημάτων αναχαίτισης χημάτων σε δύς, ι πίι έχυν σκπό να συγκρατύν και να επαναφέρυν στ δόστρωμα χήματα διαφόρων μεγεθών και βάρυς καθώς επίσης για διαφρετικές. συνθήκες πρόσκρυσης, δηλαδή γωνία και ταχύτητα πρόσκρυσης. Στην εικόνα. παρυσιάζνται συνπτικά ι πι διαδεδμένι τύπι συστημάτων αναχαίτισης, πυ χρησιμπιύνται σήμερα. ΕΚΟΝΑ.: Τύπι συστημάτων αναχαίτισης χημάτων σε δύς ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΧΑΙΤΗΣΗΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΟΔΟΥΣ απλά μνόπλευρα ΜΕΤΑΜΙΚΑ απλά αμφίπλευρα ι- ΣΤΗΘΑΙΑ ΑΣΦΜΕΙΑΣ ενισχυμένα μνόπλευρα ενισχυμένα αμφίπλευρα ΣΤΗΘΑΙΑ μνόπλευρη διατμή New Jersey f--- ΑΣΦΜΕΙΑΣ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ αμφίπλευρη διατμή New Jersey ΜΕΤΑΜΙΚΑ ΘΩΡΑΚΙΑ - λόσωμα θωράκια ΑΣΦΜΕΙΑΣ κινητά στηθαία με βάση - θωράκι ΠΜΣΤΙΚΑ ΣΤΗΘΑΙΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΕΣ ΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - συστήματα αδρανείας συστήματα παραμόρφωσης 7

ΚΕΦΑΛΑ/Ο.4 Στηθαία ασφαλείας ΓΕΝ ΙΚΑ Τα Στηθαία Ασφαλείας πυ χρησιμπιύνται στυς αυτκινητδρόμυς κατατάσσνται σε διάφρες κατηγρίες με βάση τ υλικό κατασκευής τυς, τις θέσεις πυ τπθετύνται και την μρφή τυς. Υλικό κατασκευής Στηθαίων Ασφαλείας Ως πρς τ υλικό κατασκευής τυς διακρίννται : α.) Σε μεταλλικά (χαλύβδινα) στηθαία ασφαλείας. β.) Σε στηθαία ασφαλείας από σκυρόδεμα τύπυ NEW JERSEY γ.) Σαν τρίτς τύπς αναφέρεται αναφέρεται τ μεταλλικό στηθαί πυ αντί της χαλύβδινης αυλακειδύς λεπίδας χρησιμπιείται συρματόσχιν ( τύπς αυτός στην χώρα μας δεν έχει χρησιμπιηθεί). δ.) Μικτός τύπς (συνδυασμός στηθαίων ασφαλείας από σκυρόδεμα με μεταλλικά στηθαία)..4. Μεταλλικά στηθαία ασφαλείας δών Τα μεταλλικά στηθαία ασφαλείας δών απτελύν από τα μέσα της δεκαετίας τυ '50 τ πι διαδεδμέν σύστημα αναχαίτισης χημάτων. Τπθετύνται κατά μήκς της δύ και κατά την πρόσκρυση χήματς λειτυργύν σαν ελκυστήρας, για να επαναφέρυν μαλά στ δόστρωμα τ όχημα. Βασικά στιχεία των μεταλλικών στηθαίων απτελύν: Η αυλακωτή λεπίδα, η πία παραλαμβάνει αρχικά την καταπόνηση εξαιτίας της πρόσκρυσης και τη μεταβιβάζει στυς ρθστάτες. Οι ρθστάτες, ι πίι μεταφέρυν τελικά την καταπόνηση εξαιτίας της πρόσκρυσης στ έδαφς. Η μεταξύ τυς απόσταση ανέρχεται σε 4.00 μ κατά κανόνα, συχνά όμως διατάσσνται σε μικρότερες απστάσεις (2.00 μ ή.333 μ.), ώστε σε περίπτωση πρόσκρυσης να περιρίζεται τ βέλς της παραμόρφωσης. Τα μεταλλικά στηθαία ασφαλείας δών, πυ χρησιμπιύνται σήμερα, διακρίννται σε τέσσερις τύπυς, πυ φαίννται στις εικόνες.2,.3,.4,.5. 8

ΤΥΠΟΙ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΣΤΗΘΑΙΩΝ ΑΣΦΜΕΙΑΣ ΟΔΩΝ ΟΨΗ ανακλαστικό στιχεί ρθστάτης - - ~- -~- ΚΑΤΟΨΗ ρθστάτης d ~ ιι ιι ~, ri---r--7-;.------------,;:::::::===-=::::::::::. ι ~ Ιι. παρέμβλημα ~.,.,._,=:::::::::::::: -===.: ΤΟΜΕΣ. 00 ~. 00 3. 00 2.00 ~. 3. 00 ιn ι- - λεπίδα ιn ι- - ρθστάτης Ν - - = Ν ~,~, ΕΙΚΟΝΑ.2 : Απλά μ νόπλευρα στηθα ί α

ΟΨΗ ιψ ι-- J - ~ - - - - ffiξ - - --- - ανακλαστικό στιχεί λεπίδα σύνδεσμς λεπίδων ρθστάτης ΚΑrΟΨΗ 7. 00 :: παρέμβλημα ~ :: c::::=..- ρθστάτης 2.00 2.00 : lt. 00 ~ ΤΟΜΕΣ 2.00 ~. 9. 00 \ r- \ r- ρθστάτης 3. 00 = = ΕΙΚΟΝΑ.3 : Απλά αμφίπλευρα στηθαία

ΟΨΗ Ί ~~~~~~~~--~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ " ι~ I Φ - -- - - - -,:::ιι:, - - - - - - i ιj' rf ανακλαστικό στιχεί λεπίδα σύνδεσμς λεπίδων ~ e -ι -φ-; -~-. 00. 00 ΚΑΤΟΨΗ 8. 00 r- ενίσχυση..--- ρθστάτης =========l=='==:::::j'='====================='=='====================~======::::'::====== :Ζ.!.ι.' 00 :Ζ' ι ΤΟΜΕΣ. 00 S.OOCRJ/S. IO(L) 2. 00 S.OOCRJ/S. ΙOCL) ρθστάτης ενίσχυση 3. 00 J( V r- λεπίδα 3.00 ) Ν... ;:-. ) '" Ν~'\ -~, τ- ) Ν ~ - ~- J ΕΙΚΟΝΑ.4 : Ενισχυμένα μνόπλευρα στηθαία

===,..-~~...-τ-~~~-!-i ~~~~~~~""---..""',_-~~~~~~~~~~-!-! ~~.,.-.,.., ~~~ -~-~ - ΟΨΗ Τ - - - λεπίδα σύνδεσμς λεπίδων ανακλαστικό στιχεί ρθστάτης Ι ~ ~Ι,. ΚΑΤΟΨΗ Α... -~ ' ' d ' ενίσχυση Η- '"'" ρθστάτης... ι----.. ' :Ζ. 00 r Α~ 2,00 ' " : ι,.' 00 : ΤΟΜΗ Α-Α ΤΟΜΗ Α-Α. -0,80 -ι. 00-0,80 2.00 6. 00 6. 00 JI( U r- -----'~---. ενίσχυση ~====;=τ::;=;==~ λεπίδα 3.00 JI( U r- ρθστάτης 3.00 co Ν -'! () -~- Ν--~- ΕΙΚΟΝΑ.5 : Ενισχυμένα αμφίπλευρα στηθαία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Απλά μνόπλευρα μεταλλικά στηθαία : Απτελύν τη την πρστασία τυ δεξιύ άκρυ της δύ. βασική λύση για Απλά αμφίπλευρα μεταλλικά στηθαία : Τπθετύνται σε διαχωριστικές νησίδες μικρύ πλάτυς (μικρότερ από.80 μ), όπυ δεν είναι δυνατή η τπθέτηση ενισχυμένων αμφίπλευρων μεταλλικών στηθαίων. Ενισχυμένα μνόπλευρα μεταλλικά στηθαία : Εφαρμόζνται για την πρστασία των ρίων της δύ, εφόσν επιβάλλεται πωσδήπτε η συγκράτηση χημάτων για δυσμενείς συνθήκες πρόσκρυσης (ιδιαίτερα υψηλή ταχύτητα, μεγάλη μάζα χήματς, σχετικά μεγάλη γωνία πρόσκρυσης). Ενισχυμένα αμφίπλευρα μεταλλικά στηθαία : Τπθετύνται σε διαχωριστικές νησίδες με επαρκές πλάτς (μεγαλύτερ από.80 μ.). Εκτεταμένες πειραματικές δκιμές απέδειξαν ότι τα απλά μεταλλικά στηθαία ανταπεξέρχνται με επιτυχία πρσκρύσεις επιβατικών χημάτων καθώς επίσης φρτηγών με γωνία μέχρι 2 μίρες, ενώ αντίθετα τα ενισχυμένα μεταλλικά στηθαία ασφαλείας αντιμετωπίζυν με μεγάλη απτελεσματικότητα πρσκρύσεις και των πλέν βαριών φρτηγών με γωνία μέχρι 5 μίρες. Στυς πίνακες.3 και.4 παρέχνται συνπτικά στιχεία για την επιλγή τυ πλέν κατάλληλυ τύπυ στηθαίυ ασφαλείας δύ ανάλγα με τ είδς τυ κινδύνυ ή τυ παρόδιυ επικίνδυνυ εμπδίυ καθώς επίσης και την υπάρχυσα ελεύθερη απόσταση μεταξύ τυ ρίυ τυ δστρώματς και τυ επικίνδυνυ εμπδίυ..4.2 Στηθαία ασφαλείας δών από σκυρόδεμα Τα στηθαία ασφάλειας από σκυρόδεμα κατασκευάζνται με ειδική διατμή η πία παρυσιάζεται στην εικόνα.6 και χαρακτηρίζεται σαν διατμή New Jersey. Τ ύψς τυς ανέρχεται κατά κανόνα σε 0.8 μ. και σπανιότερα σε.5 μ., ώστε να παρέχυν μεγαλύτερη ασφάλεια σε περίπτωση πρόσκρυσης βαριών χημάτων. Κατασκευάζνται από ελαφρά πλισμέν σκυρόδεμα υψηλής αντχής κατάλληλ για την κατασκευή δστρωμάτων σκυρδέματς, ώστε να εμφανίζυν επαρκή αντχή σε κυκλφρία, σε παγετό και στην χρήση υλικών αντιμετώπισης παγετύ. Τα στηθαία κατασκευάζνται είτε επί τόπυ χωρίς αρμύς με τη βήθεια λισθαίνντα ξυλότυπυ, είτε με τη μέθδ της πρκατασκευής. Στην δεύτερη περίπτωση τα μεμνωμένα στιχεία έχυν περιρισμέν μήκς, ώστε να είναι δυνατή η διαμόρφωση στηθαίων σε καμπύλη, και επαρκή πλισμό, για να παραλάβει τις καταπνήσεις εξαιτίας ανύψωσης κατά τη μεταφρά και τπθέτηση. 9

Οπλισμός "<'""" <Χ) <Χ)..q Ι.Ω Ν 0.5 r-ι ----~ Οπλισμός 0.08 <Χ)..q Ο.47 /.. L - J "<'""" <Χ) Ι.Ω Ν 0.08 0.6 Ι i L - J ΕΙΚΟΝΑ.6 : Στηθαία από σκυρόδεμα με μνόπλευρη και αμφίπλευρη διατμή (New Jersey).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα στηθαία ασφάλειας από σκυρόδεμα αντιμετωπίζυν με μεγάλη απτελεσματικότητα και χωρίς παραμόρφωση πρσκρύσεις επιβατικών χημάτων με ταχύτητα μέχρι 00 km/h και για γωνίες μέχρι 20 μίρες. Κίνδυνς ανατρπής επιβατικύ χήματς υπάρχει σε περίπτωση πρόσκρυσης με γωνία περίπυ 20 μιρών. Ομως τ 90% των πρσκρύσεων πραγματπιύνται με γωνία μικρότερη από 5 μίρες. Οπως απδείχθηκε στην πράξη τα στηθαία ασφάλειας από σκυρόδεμα είναι σε θέση να συγκρατήσυν και να επαναφέρυν στ δόστρωμα και τα πι βαριά χήματα, χωρίς να πρκαλέσυν σβαρές βλάβες. Αντίθετα, η επιβράδυνση των χημάτων είναι μεγάλη και κατά συνέπεια κίνδυνς τραυματισμύ των επιβατών μεγάλς. Τ πεδί εφαρμγής των στηθαίων ασφαλείας από σκυρόδεμα παρυσιάζεται συνπτικά στυς πίνακες.3 και.4. ΠΙΝΑΚΑΣ.3 : Επιλγή τύπυ στηθαίυ ασφάλειας σε διαχωριστικές νησίδες δών ΠΜΤΟΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΙΚΗΣ ΝΗΣΙΔΑΣ ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΚΛΙΣΗ ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΙΚΗΣ ΝΗΣΙΔΑΣ b [m] : n < : 0 : 0 < : n < : 5 :n>:5 ενισχυμένα ενισχυμένα ενισχυμένα b > 4.80 αμφίπλευρα μνόπλευρα μνόπλευρα μεταλλικά στηθαία μεταλλικά στηθαία μεταλλικά στηθαία (4.00 m) (2.00 m) (2.00 m) ενισχυμένα ενισχυμένα y:ια UΥ:!Ο(:!εη~ικ() 4.80 > b > 2.80 αμφίπλευρα μνόπλευρα δια~eά >.00 m : μεταλλικά στηθαία μεταλλικά στηθαία στηθαία σκυρδέματς (4.00 m) (2.00 m) με διατμή New Jersey ανώτεeς κλάδς: ενισχυμένα μνόπλευρα ενισχυμένα μεταλλικά στηθαία (2.00 m) αμφίπλευρα κατώτεeς κλάδς : απλά μνόπλευρα 2.80 > b >.80 μεταλλικά στηθαία μεταλλικά στηθαία (2.00 m) (4.00 m) y:ια UΥ:!Ο(:!ετeικ() δια~eά >.00 m : στηθαία σκυρδέματς (ένα αμφίπλευρ ή δυ μνόπλευρα) με διατμή New Jersey δυ μνόπλευρα.80 > b >.30 στηθαία σκυρδέματς με αμφίπλευρη στηθαία b <.30 διατμή New Jersey σκυρδέματς με διατμή New Jersey στηθαία σκυρδέματς με αμφίπλευρη διατμή New Jersey Σημείωση : Στην παρένθεση αναγράφεται η απόσταση μεταξύ των ρθστατών. 0

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΝΑ 4 : Επιλγή τύπυ στηθαίυ ασφάλειας στ δεξιό άκρ τυ δστρώματς ΕΙΔΟΣ ΚΙΝΔ ΥΝΟΥ ΑΠΟΣΤΑΣΗ a [m] ΜΕΤΑ=Υ ΟΡΙΟΥ ΟΔΟΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΥ ΕΜΠΟΔΙΟΥ Η' a > 2.50 2.50 > a >.50.50>a>.00 a <.00 ΕΠιΚιΝΔΥΝΟΥ ΕΜΠΟΔΙΟΥ υδρβιότπι ενισχυμένα αμφίπλευρα μεταλλικά στηθαία (4.00 m) - (εyyύτεeώ πεeι.χό στηθαία από σκυρόδεμα New Jersey υδρβιότπι ενισχυμένα μνόπλευρα μεταλλικά στηθαία (2.00 m) (εγγύτερη περιχή) επίκδυνα για κατάρε υση φέρντα στιχεία δμικών ενισχυμένα μνόπλευρα μεταλλικά στηθαία (.33 m) κατασκευών, γέφυρες σήμανσης a>.75m : ενισχυμένα μνόπλευρα απλά μνόπλευρα μεταλλικά στηθαία από ηχπετάσματα μεταλλικά στηθαία στηθαία σκυρόδεμα (4.00 m) (2.00 m) New Jersey a<.75m : στηθαία σκυρδέματς ενισχυμένα μνόπλευρα ενισχυμένα μνόπλευρα σιδηρδρμικές γραμμές μεταλλικά στηθαία μεταλλικά στηθαία (.33 m), (2.00 m) στηθαία από σκυρόδεμα New Jersey ενισχυμένα μνόπλευρα ενισχυμένα αμφίπλευρα άλλες δί μεταλλικά μεταλλικά στηθαία από σκυρόδεμα στηθαία στηθαία New Jersey (2.00 m) (4.00 m) άλλες επιφάνε ι ες κυκλφρίας (παράλληλες δί, πρατήρια καυσίμων, ενισχυμένα μνόπλευρα ενισχυμένα μνόπλευρα χώρι στάθεσης και μεταλλικά στηθαία μεταλλικά στηθαία (.33 m), ανάπαυσης κλπ.), περιχές (2.00 m) στηθαία από σκυρόδεμα παραμνής ανθρώπων (π.χ. New Jersey στάσεις, σχλεία), λιπές πρσταυμένες περιχές απλά ενισχυμένα ενισχυμένα μνόπλευρα μνόπλευρα μνόπλευρα μεταλλικά στηθαία (.33 m), θάλασσες, λίμνες ή πταμί μεταλλικά μεταλλικά στηθαία από σκυρόδεμα στηθαία στηθαία New Jersey (4.00 m) (2.00 m) απλά ενισχυμένα δένδρα, ιστί, μνόπλευρα μνόπλευρα ενισχυμένα μνόπλευρα στίλι στήριξης πινακίδων μεταλλικά μεταλλικά μεταλλικά στηθαία (.33 m), στηθαία στηθαία (4.00 m) (2. 00 m) τηλέφωνα δικής βήθειας απλά μνόπλευρα μεταλλικά στηθαία (4.00 m) απλά ενισχυμένα τίχι, μνόπλευρα μνόπλευρα ενισχυμένα μνόπλευρα κτίσματα μεταλλικά μεταλλικά μεταλλικά στηθαία (.33 m), πασσαλδιαφράγματα στηθαία στηθαία (4.00 m) (2.00 m) απότμα πρανή γκρεμών με κλίση > : 3 και ενισχυμένα μνόπλευρα μεταλλικά στηθαία (2.00 m) με ύψς> 0 m απότμα πρανή γκρεμών με κλίση > : 3 και απλά μνόπλευρα μεταλλικά στηθαία (4.00 m) και με ύψς> 3 m και< 0 m ανερχόμενα απότμα πρανή απλά μνόπλευρα μεταλλικά στηθαία (4.00 m) Σημείωση : Στην παρένθεση αναγράφεται η απόσταση μεταξύ των ρθστατών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Κατά κανόνα πρτιμώνται: Στηθαί σκυρδέματς σε διαχωριστική νησίδα δύ : Σε δύς με δυ ανεξάρτητυς κλάδυς κυκλφρίας, ι πίες έχυν διαχωριστική νησίδα μικρύ πλάτυς (μικρότερ από.80 μ.) και δεν υπάρχει δυνατότητα τπθέτησης ενισχυμένων μεταλλικών στηθαίων. Επίσης σε δύς με δύ ανεξάρτητυς κλάδυς κυκλφρίας και υψηλό κυκλφριακό φόρτ (μεγαλύτερ από 30.000 χήματα/24h ), επειδή η επισκευή των μεταλλικών στηθαίων απαιτεί πρόσθετα μέτρα ασφαλείας και πρκαλεί κυκλφριακή ανωμαλία ή τέλς σε δύς διπλής κατεύθυνσης με δυ λωρίδες κυκλφρίας ανά κατεύθυνση, για να μετατραπύν σε δύς με δυ ανεξάρτητυς κλάδυς. Στηθαί σκυρδέματς στ δεξιό άκρ δύ : Σε περιχές δών, όπυ πιθανή παρέκκλιση χήματς πρκαλεί εξαιρετικά μεγάλυς κινδύνυς για τρίτυς (π.χ. σε υδρβιότπυς, χημικές εγκαταστάσεις, ικισμύς ή άλλες δύς με πυκνή κυκλφρία) ή σε ιδιαίτερα επικίνδυνες θέσεις (π. χ. γκρεμί δίπλα στ δόστρωμα, σε ρεινές δύς, σε δύς δίπλα σε θάλασσες, λίμνες ή πταμύς) ή δίπλα σε ηχπετάσματα..4.3 Μεταλλικά θωράκια ασφαλείας δών Σε περιχές εκτελύμενων έργων σε δύς με δύ ανεξάρτητυς κλάδυς, όταν η κυκλφρία και των δυ κατευθύνσεων διχετεύεται στν ένα κλάδ, επιβάλλεται πρσωρινός διαχωρισμός των λωρίδων αντίθετης κατεύθυνσης. Αυτό επιτυγχάνεται με την τπθέτηση μεταλλικών θωρακίων ασφάλειας, πυ επιδεικνύυν εύκλη μεταφρά, τπθέτηση, αφαίρεση και δεν πρκαλύν καμιά βλάβη στ δόστρωμα. Εχυν αναπτυχθεί διάφρες μρφές τέτιων θωρακίων, πυ όλες επιδιώκυν να πρσμιάσυν τη διατμή New Jersey. Διαφέρυν μεταξύ τυς ως πρς τις διαστάσεις (πλάτς και ύψς) καθώς επίσης τ βαθμό ασφαλείας. Ορισμένι τύπι, πυ επιδεικνύυν υψηλό βαθμό ασφαλείας και μικρό πλάτς χρησιμπιύνται σε δύς διπλής κατεύθυνσης με δυ λωρίδες κυκλφρίας ανά κατεύθυνση, ώστε να μετατραπύν σε δύς με δυ ανεξάρτητυς κλάδυς με ελάχιστ περιρισμό τυ πλάτυς των λωρίδων κυκλφρίας. 2

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2. Εφαρμγή στηθαίων ασφαλείας στυς Ελληνικύς αυτκινητδρόμυς Η επιλγή χαλύβδινων στηθαίων ασφαλείας ή στηθαίων από σκυρόδεμα τύπυ NEW JERSEY γίνεται ανάλγα με την τυπική διατμή τυ αυτκινητδρόμυ και των συναφών έργων πυ επιλέχθηκε να εφαρμσθεί. Από τις εγκεκριμένες τυπικές διατμές τυ αυτκινητόδρμυ ΠΑΘΕ και ΕΓΝΑ ΤΙΑΣ πυ συντάχθηκαν και εγκρίθηκαν πρόσφατα (994) παρέχεται η δυνατότητα στην κεντρική νησίδα να εφαρμόζνται χαλύβδινα στηθαία ασφαλείας από σκυρόδεμα. Στα τμήματα τυ ΠΑΘΕ πυ η κατασκευή τυς άρχισε τ 988 πρβλεπόταν η τπθέτηση μόν μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας στην κεντρική νησίδα. Κατά την λειτυργία όμως παρατηρήθηκαν τα εξής:. Συχνή παραμόρφωση από πρσκρύσεις χημάτων με απτέλεσμα αυξημέν κόστς συντήρησης. 2. Σε ρισμένες περιπτώσεις μεγάλα χήματα 'εύκλα' υπερβαίνντας τ μεσαί στηθαί ασφαλείας δημιυργύσαν πρβλήματα και στ αντίθετ ρεύμα. 3. Στις περιπτώσεις πυ δεν υπήρχε φύτευση (ή μικρά φυτά) δημιυργύνταν πρβλήματα θάμπωσης των αντίθετα κινύμενων χημάτων (δεν απμνώννται πτικά ι δύ κλάδι τυ αυτκινητδρόμυ) με επιπτώσεις στην λειτυργία τυ αυτκινητδρόμυ Για τυς λόγυς πυ αναφέρθηκαν παραπάνω απφασίσθηκε τα μεταλλικά στηθαία ασφαλείας της κεντρικής νησίδας τυ αυτκινητδρόμυ ΠΑΘΕ στα υπό κατασκευή τμήματα να αντικατασταθύν με στηθαία ασφαλείας από σκυρόδεμα τύπυ NEW JERSEY. 2.. Θέσεις στηθαίων ασφαλείας Ως πρς τις θέσεις τυς (αναφρικά με τν άξνα τυ αυτκινητδρόμυ) διακρίννται σε: Πλευρικά Στηθαία Ασφαλείας Εφαρμόζνται στα εξωτερικά άκρα της διατμής των κλάδων τυ αυτκινητδρόμυ στις παρακάτω περιπτώσεις: 4

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. Σε κατωφερικά πρανή α. Υψυς μεγαλύτερυ των 9.0 μ. ανεξαρτήτως κλίσης. β. Υψυς μεγαλυτέρυ των 6.0 μ. και μέχρι 9.0 μ. για κλίση υ:β ~ :4 γ. Υψυς μικρότερυ των 6.0 μ και κλίση υ:β ~ :3 Δεν απαιτείται η κατασκευή στηθαίων ασφαλείας στην περίπτωση πυ υπάρχει διαμόρφωση ερείσματς με πλευρική φυτική ζώνη περίπυ ριζόντια, συνλικύ πλάτυς μεγαλύτερυ από 9.0 μ. Για ύψς πρανύς Η s;.5 μ. είναι επιθυμητό να μην τπθετείται στηθαί ασφαλείας αλλά να γίνεται τρππίησης της κλίσης τυ πρανύς. 2. Σε περιχές γειτνίασης με Σιδηρδρμική Γραμμή Στην περίπτωση αυτή είναι δυνατόν να τπθετύνται και δύ σειρές στηθαίων ασφαλείας σε μικρή απόσταση π.χ. ενός μέτρυ μεταξύ τυς για την ελαχιστπίηση της πιθανότητας τυχόν εκτρεπόμεν όχημα να βρεθεί στν χώρ της σιδηρδρμικής γραμμής. 3. Σε περιχές ύπαρξης πλευρικών εμπδίων για τα πία γίνεται και έλεγχς ασφαλείας έναντι αυτών (των πλευρικών εμπδίων) εφόσν βρίσκνται μέσα στην λωρίδα ελέγχυ πλάτυς 9.0 μ. Ως εμπόδια, για τα πία πρέπει να γίνεται έλεγχς και να τπθετύνται τα αναγκαία μήκη στηθαίων ασφαλείας ή να λαμβάννται κατάλληλα μέτρα πλευρικής διαμόρφωσης, θεωρύνται τα παρακάτω: α. Οδόστρωμα υπεραστικής δύ κατηγρίας Ζ και ανώτερης. β. Δενδρστιχίες (με κρμύς δένδρων διαμέτρυ d> Ο εκ.) ή μεμνωμένα δένδρα. γ. Μόνιμες συγκεντρώσεις νερύ βάθυς τυλάχιστν 0.60 μ. δ. Βράχι. ε. Στηθαία γεφυρών και ακραίες απλήξεις στηθαίων γεφυρών. στ. Τίχι αντιστήριξης. ζ. Ακρόβαθρα και μεσόβαθρα γεφυρών. η. Πτερυγότιχι χετών. θ. Ιστί ή π~ργι ηλεκτρφωτισμύ της δύ, στύλι ή πυλώνες Δ.Ε.Η. Ο.ΤΕ., βάθρα γεφυρών σήμανσης, κλπ. ι. Τάφρι αντιπλημμυρικών - στραγγιστικών δικτύων βάθυς μεγαλύτερυ τυ.0 μ. 5

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ια. Υπερυψωμένες αδρευτικές διώρυγες ή υπερυψωμένα καναλέτα άδρευσης ή ρέματα βάθυς μεγαλύτερυ από 0.50 μ. ιβ. Κτίσματα ή κάθε είδυς δμικές κατασκευές ύψυς μεγαλύτερυ των 0.30 μ. ιγ. Αντιθρυβικά πετάσματα. Ως μέτρα και έργα αντιμετώπισης των κινδύνων από πλευρικά εμπόδια εφαρμόζνται τα παρακάτω, στην περίπτωση βέβαια πυ δεν υπάρχει δυνατότητα απμάκρυνσης ή αναδιαμόρφωσης τυ πλευρικύ εμπδίυ: α. Κατασκευή ύστερα από υπλγισμό, τυ αναγκαίυ μήκυς τυ απαιτύμενυ στηθαίυ ασφαλείας με τα μήκη αγκύρωσης και τ μήκς βύθισης. Η αρχή τυ αναγκαίυ μήκυς τυ στηθαίυ ασφαλείας πρσδιρίζεται με υπτιθέμεν 'σημεί εκτρπής' χήματς πυ βρίσκεται.20 μ. πριν από τ εμπόδι (κατά την κατεύθυνση της κυκλφρίας) και σε θέση πυ αντιστιχεί στ εξωτερικό άκρ της λωρίδας κυκλφρίας (διερχόμενης ή αλλαγής ταχύτητας). β. Πύκνωση ρθστατών σε πλευρικά και κεντρικά μεταλλικά στηθαία. Στις περιχές των βάσεων των ιστών δφωτισμύ και των βάθρων στήριξης των γεφυρών σήμανσης, για να αυξηθεί η ακαμψία τυ στηθαίυ, ι ρθστάτες των μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας θα πυκνώσυν σε μήκς 8.0 μ. 'πριν' (ως πρς την κατεύθυνση κυκλφρίας) την βάση ή τ βάθρ ώστε να τπθετηθύν ανά απστάσεις.333 μ. Επιπλέν σε 4.0 μ. ακόμη ι ρθστάτες θα τπθετηθύν ανά 2.0 μ. Μετά τν ιστό δφωτισμύ ή βάθρ γέφυρας σήμανσης σε μήκς 4.0 μ. θα γίνεται τπθέτηση των ρθστατών ανά.333 μ. και σε επιπλέν 8.0 μ. θα γίνεται τπθέτηση ρθστατών ανά 2.0 μ. Στις περιχές των μεσβάθρων γεφυρών (όπυ επιτρέπεται η τπθέτηση μεσβάθρων, σύμφωνα με τυς όρυς δημπράτησης ή υπάρχυν κατασκευασμένα μεσόβαθρα γεφυρών Ανω Διαβάσεων) ι ρθστάτες των μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας θα πυκνώνυν σε μήκς 32.0 μ. 'πριν' από την αρχή τυ μεσόβαθρυ (ως πρς την κατεύθυνση κυκλφρίας). Ετσι, στα πρώτα 24.Ο μ. αυτύ τυ μήκυς θα διαμρφώνεται στηθαί με απστάσεις ρθστατών ανά 2.0 μ. και στα επόμενα 8.0 μ. θα διαμρφώνεται στηθαί με ρθστάτες ανά.333 μ. Η πύκνωση των ρθστατών 'μετά' τ τέλς τυ μεσβάθρυ (ως πρς την κατεύθυνση της κυκλφρίας) θα γίνεται, όμια, επί μήκυς 32.Ο μ. Στα πρώτα 4.0 μ. αυτύ τυ μήκυς θα διαμρφώνεται στηθαί με απστάσεις ρθστατών ανά.333 μ. και για τα επόμενα 28.Ο μ. θα διαμρφώνεται 6

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 στηθαί με απστάσεις ρθστατών ανά 2.0 μ. Σε μήκς τυ μεσόβαθρυ τ στηθαί θα διαμρφώνεται με απστάσεις ρθστατών ανά.333 μ. Στα εξωτερικά άκρα των κλάδων τυ αυτκινητόδρμυ κυρίως χρησιμπιύνται μεταλλικά στηθαία ασφ'αλείας με εξαίρεση ειδικές περιπτώσεις, πυ χρησιμπιύνται στηθαία ασφαλείας από σκυρόδεμα, όπως: - Σε υψηλά ρύγματα για την ριθέτηση της λωρίδας βραχωδών καταπτώσεων (στην περίπτωση αυτή χρησιμπιύνται κυρίως τίχι αντιστήριξης). - Στην περίπτωση δημιυργίας κλειστύ συστήματς απχέτευσης για την πρστασία από τα νερά τυ αυτκινητόδρμυ περιχών όπως υδρβιότπι, λίμνες (Υλίκη), κλπ. 4. Σε τίχυς αντιστήριξης στρέψης. 5. Σε γέφυρες στρέψης μήκυς 6.0 μ. και μεγαλύτερυ και χετύς στρέψης. ' 6. Σε ανωφερικά απότμα πρανή (με κλίση υ:β>3:2) εφόσν τ 'πόδι' τυς βρίσκεται σε απόσταση D s 9.0 μ. από τ άκρ των λωρίδων κυκλφρίας ή των λωρίδων αλλαγής ταχύτητας. Κεντρικά Στηθαία Ασφαλείας Εφαρμόζνται στα πρς την κεντρική νησίδα (πραγματική ή ιδεατή για την περίπτωση χωριστών κλάδων) άκρα κάθε κλάδυ τυ αυτκινητδρόμυ. Για την περίπτωση πυ τ μέσ πλάτς της κεντρικής νησίδας είναι μεγαλύτερ των 9.0 μ. ι κλάδι θεωρύνται χωριστί και τα στηθαία ασφαλείας πυ εφαρμόζνται αντιμετωπίζνται ως πλευρικά στηθαία. Για την περίπτωση πυ τ μέσ πλάτς της κεντρικής νησίδας είναι μεγαλύτερ των 3.5 μ. και μικρότερ των 9.0 μ. κατασκευάζνται συνεχώς δύ μνόπλευρα στηθαία ασφαλείας στα δύ άκρα τυ διαμρφωμένυ πλάτυς της νησίδας σε όλ τ μήκς της. Στα ανίγματα πυ διαμρφώννται για την δυνατότητα συντήρησης τυ αυτκινητδρόμυ, γίνεται κατάλληλη διαμόρφωση των άκρων και κατάλληλη απκατάσταση της συνέχειας στ τμήμα πυ πρβλέπεται η διαμόρφωση τυ ανίγματς, κατά τρόπ ώστε να διευκλύνεται η αφαίρεση των στηθαίων στην περίδ συντήρησης. Για την περίπτωση πυ τ πλάτς της κεντρικής νησίδας, μετρύμεν μεταξύ των ριγραμμών των εξωτερικών λωρίδων διερχόμενης κυκλφρίας, είναι μικρότερ των 3.5 μ., εφαρμόζνται αμφίπλευρα στηθαία ασφαλείας. 7

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2..2 Μρφή στηθαίων ασφαλείας Ως πρς την μρφή των στηθαίων ασφαλείας όπως έχει αναφερθεί και παραπάνω διακρίνυμε τις παρακάτω κατηγρίες: Μνόπλευρα Στηθαία Ασφαλείας Αμφίπλευρα Στηθαία Ασφαλείας 2..3 Στήριξη των μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας Οι τρόπι πυ επιλέγνται για την στήριξη των μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας εξαρτώνται κυρίως από τ διατιθέμεν βάθς και την επιφανειακή διαμόρφωση της ζώνης πάκτωσης. Ενδεικτικά αναφέρυμε τις παρακάτω περιπτώσεις: α. Στην περίπτωση πάκτωσης των ρθστατών σε ζώνη επιφανειακής διαμόρφωσης από φυτικές γαίες ή κκκώδες υλικό η στήριξη γίνεται με απευθείας πάκτωση στ έδαφς. β. Για την περίπτωση πάκτωσης των ρθστατών σε ασφαλτική επιφάνεια ή επιφάνεια από σκυρόδεμα πρβλέπεται η κατασκευή ειδικών αναμνών (πλαστικί σωλήνες από PVC) για την τπθέτηση ρθστατών. Μετά την ριζντιγραφική και υψμετρική ρύθμιση των ρθστατών, τ απμένων κενό γεμίζει με άμμ και η επιφανειακή στρώση πάχυς 5 εκ. γεμίζει με τσιμεντκνία. γ. Στην περίπτωση πυ υπάρχει περιρισμός στ διαθέσιμ βάθς πάκτωσης των ρθστατών (περίπτωση γέφυρας, χετύς στρέψης, κλπ.) χρησιμπιείται στηθαί ασφαλείας με πλάκα αγκύρωσης στην βάση. Σε πιαδήπτε θέση γίνεται στ&ρέωση σε τεχνικό έργ (γέφυρα, τίχς κλπ.) η ελάχιστη κατηγρία σκυρδέματς στην περιχή πάκτωσης είναι 825. 8

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2.2 Απαιτήσεις στηθαίων ασφαλείας Τα στηθαία ασφαλείας, πυ τπθετύνται κατά μήκς της δύ κατασκευάζνται όπως έχει αναφερθεί και παραπάνω από χάλυβα ή σκυρόδεμα. Αλλα υλικά κατασκευής επιτρέπεται να χρησιμπιύνται, μόν εφόσν ανταπεξέρχνται με επιτυχία τις σχετικές δκιμές πρόσκρυσης. Βασικό κριτήρι για την κωδικπίηση των στηθαίων ασφαλείας, απτελύν ι δκιμές πρόσκρυσης χημάτων. Η πρόσκρυση περιγράφεται από τρεις παράγντες: λική μάζα τυ χήματς, πυ πρσκρύει ταχύτητα τυ χήματς κατά τη χρνική στιγμή της πρόσκρυσης γωνία πρόσκρυσης τυ χήματς Με τ σκεπτικό αυτό ρίστηκαν τυπικές περιπτώσεις πρόσκρυσης, ι πίες παρυσιάζνται στν πίνακα 2. ΠΙΝΑΚΑΣ 2. : Τυπικές περιπτώσεις πρόσκρυσης χημάτων ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΓΩΝΙΑ ΟΛΙΚΗ ΜΑΖΑ ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗΣ ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗΣ ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ [km/h] [μίρες] [kg] ΤΒ 00 20 900 ΤΒ 2 ΤΒ 22 ΤΒ 3 ΤΒ 32 80 8 80 5 80 20 20 300 300 500 500 ΤΒ 4 ΤΒ 42 ΤΒ 5 ΤΒ 6 ΤΒ 7 ΤΒ 8 70 8 70 5 70 20 80 20 65 20 65 20 0000 0000 3000 6000 30000 38000 Παρατήρηση : Για τυς συμβλισμύς βλέπε σελίδα 23. 9

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Από τ συνδυασμό των τυπικών περιπτώσεων πρόσκρυσης χημάτων πρέκυψαν 9 κατηγρίες ικανότητες αναχαίτισης, πυ φαίννται στν πίνακα 2.2 ΠΙΝΑΚΑΣ 2.2: Κατηγρίες ικανότητας αναχαίτισης ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΧΑΙΤΙΣΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ για πρσωρινά Τ ΤΒ 2 στηθαία ασφαλείας Τ2 ΤΒ 22 Τ3 ΤΒ 4 + ΤΒ 2 καννική Ν ΤΒ 3 Ν2 ΤΒ 32 + ΤΒ μεγάλη Η ΤΒ 42 + ΤΒ Η2 ΤΒ 5 + ΤΒ Η3 ΤΒ 6 + ΤΒ πλύ μεγάλη Η 4a ΤΒ 7 + ΤΒ Η 4b ΤΒ 8 + ΤΒ Παρατήρηση : Για τυς συμβλισμύς βλέπε σελίδα 23. Για ένα συγκεκριμέν στηθαί ασφαλείας η κατηγρία αυτή χαρακτηρίζει τη δυσμενέστερη τυπική περίπτωση πρόσκρυσης, πυ είναι σε θέση να αντιμετωπίσει με επιτυχία τ στηθαί αυτό. Ταυτόχρνα όμως πρέπει να ικανπιεί και τις απαιτήσεις μαλής αναχαίτισης ελαφρότερων χημάτων (κατά κανόνα της τυπικής περίπτωσης πρόσκρυσης ΤΒ ). Ετσι κάθε κατηγρία ικανπιεί όλες τις χαμηλότερες. Σε περίπτωση πρόσκρυσης τα στηθαία ασφαλείας πρέπει να εξασφαλίζυν στυς επιβάτες μια ανεκτή καταπόνηση. Η απαίτηση αυτή είνqι ιδιαίτερα σημαντική για πρσκρύσεις ελαφρών χημάτων (τυπική περίπτωση ΤΒ ). Οι ευρωπαικές τεχνικές πρδιαγραφές δεν έχυν καταλήξει στν ακριβή τρόπ καταπόνησης των επιβατών εξαιτίας της βίαιης επιβράδυνσης τυ χήματς. Σήμερα υπάρχυν δυ θεωρητικί τρόπι, πυ δεν μπρύν να συσχετιστύν μεταξύ τυς. Ο πρώτς τρόπς, πυ εφαρμόζεται σήμερα κυρίως σε χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης, αξιλγεί τη σφδρότητα της πρόσκρυσης με βάση τ συνδυασμό των επιταχύνσεων, στις πίες υπόκεινται ι επιβάτες κατά τις διευθύνσεις των τριών διαστάσεων τυ 20

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 χήματς, και πρσδιρίζεται με τ δείκτη ασφαλείας της επιτάχυνσης ASI (acceleration severity index). Η δεύτερη μέθδς εφαρμόζεται σήμερα στην Μ. Βρετανία και χρησιμπιεί τη θεωρητική ταχύτητα της κεφαλής κατά την πρόσκρυση THIV (theoretical hand impact νelocity) και την επιβράδυνση της κεφαλής μετά την πρόσκρυσης PHD (postimpact head deceleration). Με βάση την καταπόνηση των επιβατών εξαιτίας της βίαιης επιβράδυνσης : τα στηθαία διακρίννται σε δυ κατηγρίες όσν αφρά τη σφδρότητα πρόσκρυσης, πυ παρυσιάζνται στν πίνακα 2.3 Εχει συμφωνηθεί κατά τα επόμενα έτη τα στηθαία να αξιλγύνται και με τυς δυ τρόπυς. Αφύ απκτηθεί ικανπιητική εμπειρία στ θέμα αυτό, πρβλέπεται να επιλεγεί τελικά πλέν κατάλληλς. ΠΙΝΑΚΑΣ 2.3 : Κατηγρίες σφδρότητας πρόσκρυσης ΣΦΟΔΡΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗΣ ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΤΙΜΕΣ Α ASI <.0 THIV < 9 & PHD < 5 g Β ASI <.4 THIV < 2 & PHD < 20 g Παρατήρηση : Για τυς συμβλισμύς βλέπε σελίδα 23. Ενα στηθαί κρίνεται ότι ικανπιεί τις απαιτήσεις ασφαλείας, εφόσν κατά τη δκιμαστική πρόσκρυση συγκρατεί και επαναφέρει μαλά στ δόστρωμα τ όχημα, χωρίς να παρυσιάσει θραύση σε κανένα κύρι διαμήκες στιχεί τυ. Επίσης δεν επιτρέπεται να απσπώνται βασικά στιχεία τυ στηθαίυ ασφάλειας, ύτε να εισέρχνται τμήματά τυ στ όχημα. Τ όχημα κατά την πρόσκρυση και μετά από αυτή δεν επιτρέπεται να ανατραπεί. Μετά την πρόσκρυση τ όχημα πρέπει να κινείται μέσα σε μια πρκαθρισμένη στενή λωρίδα κατά μήκς τυ στηθαίυ ασφαλείας. Εξαιτίας της πρόσκρυσης επιτρέπνται μόν μικρές παραμρφώσεις στην καμπίνα των επιβατών των επιβατικών χημάτων. Τέλς πρσδιρίζεται η πλευρική παραμόρφωση τυ στηθαίυ κατά την πρόσκρυση (δυναμική παραμόρφωση). 2

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Τ λειτυργικό πλάτς τυ στηθαίυ πρκύπτει από την πρόσθεση τυ κατασκευαστικύ πλάτυς τυ και της δυναμικής παραμόρφωσης, όπως φαίνεται στην εικόνα 2.. Επειδή η επιλγή τυ κατάλληλυ στηθαίυ εξαρτάται συχνά από τη διαθέσιμη απόσταση αυτύ από πλευρικά εμπόδια, τ λειτυργικό πλάτς απκτά ιδιαίτερ ενδιαφέρν. i κατασκευαστικό! δυναμική πλάτς ι παραμόρφωση... λειτυργικό πλάτς ΕΙΚΟΝΑ 2. : Ορισμός πλάτυς λειτυργίας Ανάλγα με τ λειτυργικό πλάτς τα στηθαία ασφάλειας διακρίννται σε κατηγρίες σύμφωνα με τν πίνακα 2.4. ΠΙΝΑΚΑΣ 2.4 : Κατηγρίες πλάτυς λειτυργίας ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΠΛΑ ΤΟΣ [m] W W2 W3 W4 W5 W6 W7 W8 < 0.6 < 0.8 <.0 <.3 <.7 < 2. < 2.5 < 3.5 Παρατήρηση : Για τυς συμβλισμύς βλέπε σελίδα 23. 22

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2.2. Μέθδι δκιμών Τ βασικό κριτήρι, με τ πί επιτυγχάνεται η κωδικπίηση των συστημάτων αναχαίτισης, πυ εφαρμόζνται στις ευρωπαικές χώρες, είναι ι δκιμές πρόσκρυσης χημάτων. Πρκειμένυ λιπόν να επιτευχθεί η ενιαία αξιλόγησή τυς, επιβάλλεται η ακριβή περιγραφή τυ τρόπυ διεξαγωγής των δκιμών πρόσκρυσης, των ανχών και των δκιμαστικών πεδίων. Η σχετική πρδιαγραφή βρίσκεται σχεδόν στην τελική μρφή της. Μέχρι σήμερα έχει πραγματπιηθεί μεγάλς αριθμός δκιμών σε διάφρες χώρες της Ευρώπης για τη μελέτη της συμπεριφράς των συστημάτων αναχαίτισης και ιδιαίτtρα των στηθαίων ασφαλείας. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι τα κριτήρια, πυ θεσπίζνται στις ευρωπαικές Τεχνικές πρδιαγραφές είναι τόσ σύνθετα και αυστηρά, ώστε καμιά πειραματική δκιμή μέχρι σήμερα δεν μπρεί να ανταπκριθεί σε αυτά. Αυτό σημαίνει ότι τα πριόντα όλων των ευρωπαικών πρδιαγραφών φείλυν να επανακριθύν.. 2.2.2 Συμβλισμί ΤΒ : χαρακτηρισμός κατηγρίας τυπικής περίπτωσης πρόσκρυσης χήματς. Τ, Ν, Η : χαρακτηρισμί κατηγρίας ικανότητας αναχαίτισης. ASI THIV PHD W : δείκτης ασφαλείας της επιτάχυνσης ( ecceleration seνerity index). : θεωρητική ταχύτητα της κεφαλής κατά την πρόσκρυση (theoretical head impact νelocity). : επιβράδυνση της κεφαλής μετά την πρόσκρυση (postimpact head decelaration). : χαρακτηρισμός κατηγρίας πλάτυς λειτυργίας. 23

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

ΚΕΦΑΛΑ/Ο 3 3. Απρρφητές κινητικής ενέργειας : Νέα Συστήματα Παθητικής Ασφάλειας Οδών Η ανάπτυξη και εφαρμγή των στηθαίων ασφάλειας από χάλυβα και σκυρόδεμα απτελεί ένα σημαντικό βήμα για τη βελτίωση της δικής ασφάλειας. Ομως τα συστήματα αυτά απδείχθηκαν ανεπαρκή να αντιμετωπίσυν πρσκρύσεις χημάτων με μεγάλη γωνία. Αυτή η αιτία, πυ δήγησε στην ανάπτυξη κατά τα τελευταία έτη νέων συστημάτων παθητικής ασφάλειας δών, τα πία είναι σε θέση να απρρφύν την κινητική ενέργεια των χημάτων σε περίπτωση πρόσκρυσης. Στηθαία ασφαλείας δών από χάλυβα ή από σκυρόδεμα παρέχυν επαρκή πρστασία σε χήματα πυ παρεκκλίνυν από την πρεία τυς, εφόσν η γωνία πρόσκρυσης είναι μικρή, δηλαδή μέχρι 5 μίρες. Σε θέσεις όμως, όπυ πιθανή πρόσκρυση χημάτων πραγματπιείται με μεγάλη γωνία, η απτελεσματικότητα των στηθαίων περιρίζεται σημαντικά. Τέτιες θέσεις είναι κατά κύρι λόγ: αρχή διαχωριστικών νησίδων σε δύς με δύ ανεξάρτητα ρεύματα κυκλφρίας νησίδες εξόδυ σε ισόπεδυς ή ανισόπεδυς κόμβυς Βασικί λόγι κυκλφριακής ασφάλειας απαγρεύυν βέβαια την ύπαρξη εμπδίων στις παραπάνω θέσεις. Ομως στην πράξη αυτό απδεικνύεται αναπόφευκτ. Δεν είναι σπάνι τ φαινόμεν σε διαχωριστικές νησίδες να υπάρχυν κατασκευές ιδιαίτερα επικίνδυνες για την δική ασφάλεια, όπως πυλώνες γεφυρών, ιστί πληρφριακών πινακίδων, ιστί ηλεκτρφωτισμύ, φωτεινί σηματδότες, άκρα στηθαίων ασφάλειας κλπ. Για την πρστασία των χημάτων σε τέτιες θέσεις απαιτείται η ανάπτυξη και χρήση κατάλληλων συστημάτων παθητικής ασφάλειας δών. Σε περίπτωση μετωπικής πρόσκρυσης χήματς σε σύστημα παθητικής ασφάλειας βασικός σκπός τυ τελευταίυ είναι να επιβραδύνει μαλά και τελικά να ακινητπιήσει τ όχημα, πριν αυτό φτάσει στ εμπόδι. Αυτό σημαίνει ότι η κινητική ενέργεια τυ χήματς πρέπει να απρρφηθεί από τ σύστημα παθητικής ασφάλειας και να μεταβληθεί σε παραμόρφωση. Γι' αυτό τα ειδικά συστήματα παθητικής ασφάλειας δών για μετωπική πρόσκρυση χαρακτηρίζνται σαν απρρφητές κινητικής ενέργειας. Η επιβράδυνση, πυ πρκαλύν τα συστήματα αυτά στα χήματα, πρέπει να βρίσκεται μέσα σε όρια, τα πία μπρεί να ανεχτεί ανθρώπινς ργανισμός, με την πρυπόθεση ότι ι επιβάτες χρησιμπιύν ζώνες ασφαλείας. 24

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 3.2 Βασικές ιδιότητες Η έρευνα και η χρήση των απρρφητών ενέργειας ξεκίνησε από τις Η. Π.Α. Με βάση τα συστήματα, τα πία εφαρμόστηκαν στη χώρα αυτή, αξιόλγη έρευνα πραγματπιήθηκε αργότερα και σε ρισμένες ευρωπαικές χώρες, όπως ι Μ. Βρετανία, Γαλλία, η Γερμανία, Ολλανδία και Συηδία. Η εμπειρία από την εφαρμγή των απρρφητών ενέργειας απέδειξε ότι τα συστήματα αυτά εκτός από τη βασική ιδιότητά τυς, δηλαδή την μαλή και ήπια επιβράδυνση των πρσκρυόμενων χημάτων, πρέπει να ικανπιύν και ρισμένες άλλες απαιτήσεις: Σε περίπτωση κατά την πία η πρόσκρυση ενός χήματς δεν είνάι απόλυτα μετωπική τ σύστημα φείλει να επιδείξει διπλή δράση, δηλαδή να επιβραδύνει και ταυτόχρνα να καθδηγήσει ήπια τ όχημα. Η απαίτηση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική στην πράξη, αφύ η απόλυτα μετωπική πρόσκρυση απτελεί σπάνι γεγνός. Τ σύστημα παθητικής ασφάλειας πρέπει να εμφανίζει ενιαία και στερεή κατασκευή, ώστε σε πιθανή πρόσκρυση χήματς να μη απσπώνται τμήματά τυ, τα πία θα απτελύν εστίες κινδύνυ για την διερχόμενη κυκλφρία. Συχνά ι απρρφητές ενέργειας τπθετύνται σε συνδυασμό με άλλα μέσα παθητικής ασφάλειας δών (π.χ. στηθαία ασφάλειας από χάλυβα ή σκυρόδεμα).σε τέτια περίπτωση η διαμόρφωσή τυς φείλει να επιτρέπει την σύνδεση με τα άλλα μέσα παθητικής ασφάλειας σε ένα ενιαί σύστημα. Η τπθέτησή τυς επίσης και η συντήρηση - επισκευή των απρρφητών ενέργειας πρέπει να είναι απλές, εύκλες και ικνμικές. 3.3 Είδη απρρφητών ενέργειας Ανάλγα με τη θέση στην δό και τν ακριβή σκπό εφαρμγής έχυν αναπτυχθεί διάφρι τύπι απρρφητών ενέργειας. Η εικόνα 3. παρυσιάζει συνπτικά τυς σημαντικότερυς τύπυς συστημάτων σε σχέση με τ πεδί εφαρμγής τυς. 25

ΚΕΦΑΛΑ/03 ΕΙΚΟΝΑ 3. : Συστήματα και πεδί εφαρμγής απρρφητών κινητικής ενέργειας ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΕΣ ΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΜΣΤΙΚΑ ΒΑΡΕΛΙΑ '---- ΜΕΜΟΝΟΜΕΝΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΚΥΨΕΛΕΣ ΥΓΡΩΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗ Λ ΕΣΚΟΠ Ι ΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΤΗΘΑΙΑ ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΙΚΩΝ ΝΗΣΙΔΩΝ (Π.Χ. GREAT,RIMOB) - ΑΚΡΑ ΣΤΗΘΑΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΜΕΜΟΝΟΜΕΝΑ ΣΤΗΘΑΙΑ (Π.Χ. SENTRE, TREND) ΑΘΡΩΤΑ ΤΟΞΑ ΜΕ ΕΜΤΗΡΙΩΤΗ ΧΟΡΔΗ '---- ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ ΕΚΤΕΛΟΥΜΕΝΩΝ (Π. Χ. GREAT - CZ) ΕΡΓΩΝ ΣΕ ΟΔΟΥΣ ΡΥΜΟΥΛΚΟΜΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 26

ΚΕΦΑΛΑ/03 3.3. Πλ αστικά βαρέλια Πλαστικά βαρέλια, τα πία περιέχυν άμμ ή νερό, απτελύν τυς π ι απλύς απρρφητές ενέργε ι ας. Δ ι ατάσσνται σε σειρές μπρστά από επικίνδυνα εμπόδ ι α. Η μαλή επιβράδυνση των πρσκρυόμενων χη μά των επ ι τυγχάνεται χάρη στην πρδευτική αύξηση της πσότητας της άμμυ ή τυ νερύ μέσα στα βαρέλ ι α από τις πρώτες πρς τις τελευτα ί ες σειρές. Επειδή η κινη τι κή ενέργε ι α των χημάτων απρρφάται από μεγάλη μάζα τυ συστήματς, ι απρρφητές ενέργε ι ας αυτύ τυ τύπυ χαρακτηρίζντα ι σαν συστήματα αδρά ν ειας. Τα πλαστικά βαρέλ ι α με άμμ ή νερό παρυσιάζυν τα μεγάλα πλενεκτήματα ότι είναι πλύ απλά στην κατασκευή, εύκλα στην τπθέτηση κα ι ικνμ ι κά τόσ στην αρχική πρμήθεια - τπθέτηση όσ και στην συντήρηση επισκευ ή. Τα υτόχ ρνα όμως εμφανίζυν μια σ ε ιρ ά μεινεκτήμ ατα: Σε περ ίπτωσ η πλαγ ι μ ετωπι κής πρόσ κ ρ υ σ η ς δεν ε ίνα ι σε θέσ η να κα θ δηγή συν τ π ρ σκρ υόμεν όχ ημ α. Κατά την πρόσ κ ρυση α πσπώντα ι τα πλαστικά καλύμματα των βαρελιών και εκρέει τ υλικό πλήρωσης με συνέπεια να παρακωλύεται η διερχόμενη κυκλφρ ία. Μετά από κάθε πρόσκρυση απαιτείται η επανατπθέτηση και πλ ή ρω σ η των πλασ τικώ ν βαρελ ι ών, πρ κ ε ιμ ένυ να ε ίναι σε θέση να αντιμετωπίσυν με επι τυ χ ία νέα πρόσκρυση. Τα με ι νεκτήματα πυ αναφέρθηκαν παραπάνω, περιρίζυν τ π εδί εφαρμγής των πλα στικών βαρελιών σε θέσεις με μεμνωμένα εμπόδια, τα πία βρίσκνται σχετικά μακριά από τ κατάστρωμα της δύ κα ι παρυσιάζυν μ ι κρή συχνότητα ατυχημάτων, όπως για παράδειγμα ι πυλώνες γεφυρών σε ανισόπεδες διασταυρώσε ι ς ή κόμβυς. 27

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Μια τέτια διάταξη πλαστικών βαρελιών φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. ΕΙΚΟΝΑ 3.2 : Πλαστικά βαρέλια τπθετημένα μπρστά από βάθρ γέφυρας. 28

ΚΕΦΑΛΑ/Ο 3 3.3.2 Κυψέλες υγρών Κυψέλες υγρών είναι ελαστικί κύλινδρι, ι πίι περιέχυν διάλυμα νερύ και αντιψυκτικύ. Περισσότερες κυψέλες περιβάλλνται από μια ζώνη πρστασίας και συνθέτυν μια μάδα κυψελών. Σε περίπτωση πρόσκρυσης χήματς πάνω σε μάδα κυψελών η κινητική ενέργεια απρρφάται από τ υγρό, τ πί συμπιέζεται και εκρέει από τις κυψέλες. Τ μεγάλ πλενέκτημα των κυψελών υγρών είναι ότι αντέχυν χωρίς σβαρές ζημιές σε περισσότερ αριθμό πρσκρύσεων. Ανά διαστήματα απαιτείται η πλήρωση υγρύ στις κυψέλες, πυ έχυν συμπιεστεί. Η εφαρμγή των κυψελών ενδείκνυται για ταχύτητες χημάτων μέχρι 70 km/h και για πρστασία από σημειακά εμπόδια, όπως στύλι ργανισμών κινής ωφέλειας, ιστύ πινακίδων σήμανσης, φωτεινί σηματδότες ή και παραπήγματα διδίων. Η εικόνα 3.3 δείχνει μάδα κυψελών υγρών, η πία περιβάλλει ιστό φωτεινύ σηματδότη. ΕΚΟΝΑ 3.3 : Πρστασία φωτεινύ σηματατδότη από κυψέλες υγρών. 29

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 3.3.3 Ανεξάρτητα τηλεσκπικά συστήματα Οι πλέν εφαρμζόμενι σήμερα απρρφητές ενέργειας επιβραδύνυν τα πρσκρυόμενα χήματα χάρη στην παραμόρφωση πυ υφίστανται, γι' αυτό χαρακτηρίζνται σαν συστήματα παραμόρφωσης. Απτελύνται από δύ βασικά τμήματα:. τν φέρντα ργανισμό με τις πρστατευτικές λεπίδες 2. τα στιχεία πλήρωσης για την απρρόφηση της κινητικής ενέργειας Μια μάδα τέτιων συστημάτων πρρίζεται για ανεξάρτητη λειτυργία, δηλαδή μπρστά από μεμνωμένα εμπόδια χωρίς να πρβλέπεται σύνδεση με στηθαία ασφάλειας από χάλυβα ή σκυρόδεμα. Ο φέρων ργανισμός των συστημάτων αυτών απτελείται από σωληνωτά χαλύβδινα πλαίσια τπθετημένα σε σειρά. Τα πλαίσια στηρίζνται στ έδαφς με απλή έδραση των ρθστατών, ώστε σε περίπτωση πρόσκρυσης χήματς να είναι δυνατή η μετατόπισή τυς κατά μήκς δυ καλωδίων - δηγών. Τ μέτωπ περιβάλλεται από ελαστική ή πλαστική ασπίδα, ενώ τα πλευρά πρστατεύνται από επίπεδες χαλύβδινες λεπίδες, ι πίες έχυν δυνατότητα τηλεσκπικής μετατόπισης. Στην εικόνα 3.4 παρυσιάζεται σχηματικά η κατασκευαστική διαμόρφωση ενός ανεξάρτητυ τηλεσκπικύ απρρφητή ενέργειας. χαλύβδιν πλαίσι καλώδι καθδήγησης αγκύρωση καλωδίυ ΕΙΚΟΝΑ 3.4 Κατασκευαστική διαμόρφωση ανεξάρτητυ τηλεσκπικύ συστήματς. 30

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Η απρρόφηση της κινητικής ενέργειας των πρσκρυόμενων χημάτων επιτυγχάνεται από τα στιχεία πλήρωσης, πυ διατάσσνται μεταξύ των διαδχικών χαλύβδινων πλαισίων. Ανάλγα με τν ακριβή τύπ τυ απρρφητή ενέργειας σαν στιχεία πλήρωσης χρησιμπιύνται σήμερα : Χαλύβδινα βαρέλια, τα πία φέρυν πές στην άνω και κάτω βάση. Τ μέγεθς και αριθμός των πών καθρίζυν την αντίσταση σε ενδεχόμενη πρόσκρυση χήματς. Ελαστικί κύλινδρι με διάλυμα νερύ και αντιψυκτικύ (κυψέλες υγρών), τ πί σε περίπτωση πρόσκρυσης χήματς συμπιέζεται και εκρέει. Πρίσματα από ελαφρό σκυρόδεμα, τα πία περιβάλλνται από μεμβράνη πλισμένη με σύρμα. Σε ενδεχόμενη πρόσκρυση τ σκυρόδεμα συμπιέζεται και θραύεται, ενώ τ πλισμέν περίβλημα δεν επιτρέπει τ διασκρπισμό των θραυσμάτων. Κιβώτια από σκληρό χαρτόνι, πυ περιέχυν αφρό πλυυρεθάνης (Hex - Foam). Τα τηλεσκπικά συστήματα παραμόρφωσης παρέχυν στα χήματα επαρκή ασφάλεια για πρόσκρυση με γωνία από 5 μίρες μέχρι 90 μίρες (μετωπική πρόσκρυση). Είναι σε θέση να αντιμετωπίσυν με επιτυχία πρόσκρυση βαρέων χημάτων για τυπικές ταχύτητες αυτκινητδρόμων. Ενα βασικό πλενέκτημά τυς είναι ότι κατά κανόνα αντέχυν χωρίς σβαρές ζημϊές σε περισσότερες από μια πρσκρύσεις. Σε μία τυπική πρόσκρυση καταστρέφεται περιρισμένς μόν αριθμός στιχείων πλήρωσης, έτσι ώστε τ σύστημα εξακλυθεί να παρέχει ικανπιητική ασφάλεια και πριν από την αντικατάσταση των καταστραμμένων στιχείων πλήρωσης. Κατά συνέπεια είναι δυνατή η περιδική αντικατάσταση των στιχείων, πυ έχυν υπστεί ζημιές. Τυπικά σημεία τπθέτησης ανεξάρτητων τηλεσκπικών απρρφητών ενέργειας είναι: νησίδες εξόδυ σε περιχές κόμβων διχάλες αυτκινητδρόμων βάθρα γεφυρών σε ανισόπεδες διασταυρώσεις παραπήγματα διδίων εφόσν βέβαια δεν απαιτείται η σύνδεση με υφιστάμενα στηθαία ασφαλείας. 3

ΚΕΦΑΛΑ/Ο 3 Στην εικόνα 3.5 φαίννται ανεξάρτητα τηλεσκπικά συστήματα τπθετημένα μπρστά από βάθρα γέφυρας. --,.. ;.{.i~-,,.,,. ~:..... "'""" *"... -,,,~,~ avat 8.. ~.-:=.--..-. -. ΕΙΚΟΝΑ 3.5 : Ανεξάρτητα τηλεσκπικά συστήματα με κυψέλες υγρών τπθετημένα μπρστά από βάθρα γέφυρας. 32

ΚΕΦΑΛΑ/Ο 3 3.3.4 Τηλεσκπικά συστήματα για στηθαία διαχωριστικών νησίδων Σε δύς με δυ ανεξάρτητα ρεύματα κυκλφρίας τπθετύνται κατά κανόνα στηθαία ασφαλείας κατά μήκς και των δυ πλευρών της διαχωριστικής νησίδας. Τα άκρα τυς απτελύν ιδιαίτερα επικίνδυνα σημεία, επειδή σε περίπτωση πρόσκρυσης πρκαλείται εμβλισμός ή ανατρπή τυ χήματς. Δυ γνωστά και διαδεδμένα συστήματα, τα πία έχυν επινηθεί για να τπθετύνται σε στενές θέσεις και να πρσαρμόζνται στα άκρα στηθαίων από χάλυβα ή σκυρόδεμα, είναι τα GREAT (Guard Rail Energy Absorbing Terminal) και RJMOB (Rimpelbuis Obstakelbevei/iger). Ενα βασικό πλενέκτημα τυ συστήματς GREAT, παρυσιάζεται στην εικόνα 3.6, είναι τ σχετικά μικρό πλάτς τυ, πυ ανέρχεται σε.00 μ. Και επιτρέπει την τπθέτηση τυ ακόμα και σε πλύ στενές διαχωριστικές νησίδες. Αντίθετα τ σύστημα RΙΜΟΒ απαιτεί ελάχιστ πλάτς νησίδας 3.00 μ. Ο απρρφητής ενέργειας GREAT απτελείται από χαλύβδιν πλαίσι, τ πί συντίθεται από σωληνωτά διαφράγματα και πλευρικές λεπίδες με τριπλή καμπύλωση. Στ μέτωπ τυ συστήματς πρσαρμόζεται ασπίδα από πλαστικό υλικό. Οι ρθστάτες στήριξης τυ πλαισίυ δεν αγκυρώννται στ έδαφς, αλλά συνδένται έμμεσα με αλυσίδες και δηγύς, ώστε να καθίσταται δυνατή η τηλεσκπική μετατόπιση τυ συστήματς σε περίπτωση πρόσκρυσης χήματς. Οι ρθστάτες εδράζνται πάνω σε θεμέλι από σκυρόδεμα. Στυς χώρυς μεταξύ των διαδχικών διαφραγμάτων πρσαρμόζνται στιχεία απρρόφησης της κινητικής ενέργειας. Αρχικά τα στιχεία αυτά κατασκευαζόντυσαν από ελαφρό σκυρόδεμα, σήμερα όμως έχει επικρατήσει η χρήση κιβωτίων από σκληρό χαρτόνι, πυ περιέχυν αφρό πλυυρεθάνης (Hex - Foam). ΕΙΚΟΝΑ 3.6 Απρρφητής ενέργειας συστήματς GREAT τυ 33

ΚΕΦΑΛΑ/Ο 3 Στην εικόνα 3.7 παρυσιάζεται σχηματικά η κατασκευαστική διαμόρφωση τυ συστήματς GREA Τ. Παραλλαγή τυ συστήματς, γνωστή σαν GREAT CZ, έχει αναπτυχθεί ειδικά για πρσωρινή χρήση σε θέσεις δών, όπυ εκτελύνται έργα. κιβώτι Hex Foan έλασμα σύνδεσης αλυσίδων πλευρικές λεπίδες. αγκύρωση καλωδίυ καθδήγησης ΕΙΚΟΝΑ 3.7: Κατασκευαστική διαμόρφωση τυ συστήματς GREAT Σε περίπτωση μετωπικής πρόσκρυσης χήματς πάνω σε απρρφητή ενέργειας τυ συστήματς GREAT ι πλευρικές χαλύβδινες λεπίδες συμπιέζνται τηλεσκπικά. Παράλληλα συνθλίβνται τα στιχεία μεταξύ των διαφραγμάτων και η κινητική ενέργεια μετατρέπεται σε παραμόρφωση. Για να επανακτήσει την αρχική κατάστασή τυ τ σύστημα, απαιτείται αντικατάσταση της μετωπικής ασπίδας και των στιχείων απρρόφησης ενέργειας, πυ έχυν συνθλιβεί. Ομως εξακλυθεί να παρέχει επαρκεί ασφάλεια και πριν από την αντικατάσταση των καταστραμμένων στιχείων πλήρωσης. Σε περίπτωση πλευρικής πρόσκρυσης χήματς τ σύστημα λειτυργεί σαν χαλύβδιν στηθαί ασφάλειας. Τ σύστημα RΙΜΟΒ είναι παρόμι με τ σύστημα GREAT. Στυς μεταξύ των διαφραγμάτών χώρυς πρσαρμόζνται λεπτότιχι διαμήκεις σωλήνες. Σε περίπτωση μετωπικής πρόσκρυσης χήματς ι σωλήνες συμπιέζνται σαν φυσαρμόνικα. Η μαλή επιβράδυνση των πρσκρυόμενων χημάτων εξασφαλίζεται με τη χρησιμπίηση σωλήνων διαφρετικών διαμέτρων. Στα πρώτα διαφράγματα τπθετύνται σωλήνες μικρότερης διαμέτρυ, ενώ στη συνέχεια η διάμετρς των σωλήνων αυξάνεται σταδιακά. 34