Ποιοτική έρευνα Δρ Χριστίνα Καραμανίδου
Σήμερα θα καλύψουμε... Τι είναι η ποιοτική έρευνα; Ποσοτική v.s. ποιοτική Ποια είναι τα μειονεκτήματα της ποιοτικής έρευνας; Τύποι της ποιοτικής ανάλυσης Γιατί κάνουμε ποιοτική έρευνα Μέθοδολογία στην ποιοτική έρευνα Βήματα της ποιοτικής έρευνας Θέματα εγκυρότητας και αξιοπιστίας
Τι είναι οι ποιοτικές μέθοδοι έρευνας; Qualitative Research is the attempt to make p sense of or interpret phenomena in terms of the meaning people bring into them (Denzin & Lincoln, 1994)
Η ποιοτική μέθοδος Η ποιοτική έρευνα έχει ιδιαίτερη αξία στην εξερεύνηση ξρ ησύνθετων και ευαίσθητων θεμάτων (δηλαδή πεποιθήσεις, τις διαδικασίες και τις εμπειρίες) Μελετάει σε βάθος μικρές ομάδες ανθρώπων Είναι διερευνητική... Ρωτάει τι, πώς, γιατί και όχι πόσοι, πόσο συχνά;
Κύρια χαρακτηριστικά Τα αποτελέσματα είναι περιγραφικά και όχι προβλεπτικά Χρησιμοποιούν μικρό δείγμα ατόμων
Γιατί χρησιμοποιούμε μ την ποιοτική έρευνα; Λαμβάνει μια ερμηνευτική, νατουραλιστική προοπτική για το θέμα που εξετάζει Το επίκεντρο της έρευνας (π.χ. της συζήτησης κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης) είναι ο συμμετέχοντας Η θεωρία που αναδύεται από τα δεδομένα μπορεί να δημιουργήσει νέες υποθέσεις Μπορεί να ενημερώσει ποσοτικές μελέτες
Παραδείγματα Κατανόηση του σεξ χωρίς προφυλάξεις σε γκέι άνδρες (Flowers et.al., 1997). Η προσωπική εμπειρία της χρόνιας οσφυαλγίας λί (Osborn & Smith, 1998) Κύηση και προγεννητική φροντίδα (Woollett et al., (1990) Καθυστέρηση αναφοράς συμπτώματος στον καρκίνο του μαστού (Burgess et al, 2001) Εμπειρία ασθενών σε αιμοκάθαρση (White & Grenyer, 1999)
Ποσοτική vs v.s. Ποιοτική 1 Αντικειμενική Ανασκόπηση της βιβλιογραφίας νωρίς μέσα στην έρευνα Καθοδηγείται από τις απόψεις του ερευνητή Ελέγχει υποθέσεις (άρα θεωρία) Μετρήσιμα δεδομένα Βασικό στοιχείο της ανάλυσης: Οι αριθμοί Ο ερευνητής στέκεται σε απόσταση Αποδεικνύει σχέσεις, την αιτιώδη συνάφεια Υποκειμενική Επανεξέταση της βιβλιογραφίας καθώς η έρευνα προχωρά Καθοδηγείται από τις απόψεις των συμμετεχόντων Βοηθάει στην ανάπτυξη θεωρίας Είναι ερμηνευτική Βασικό στοιχείο της ανάλυσης: οι λέξεις Ο ερευνητής είναι μέρος της διαδικασίας Περιγράφει την έννοια, την ανακάλυψη
Ποσοτική vs v.s. Ποιοτική 2 Χρησιμοποιεί εργαλεία Αγωνίζεται για γενίκευση Ερευνητικά σχέδια: συσχέτισης, πειραματική Μεγάλο μέγεθος δείγματος (γενίκευσης) ί Macro προσέγγιση (έρευνα σε μεγάλης μγ κλίμακας κοινωνικές τάσεων) Δομημένη προσέγγιση Χρησιμοποιεί την επικοινωνία / παρατήρηση Αγωνίζεται για την μοναδικότητα Ερευνητικά σχέδια: φαινομενολογική, θεμελιωμένη θεωρία, μελέτη περίπτωσης Δείγμα μικρό μέγεθος (κατανόηση) Micro προσέγγιση (που ασχολούνται με μικρής κλίμακας πτυχές της κοινωνικής ζωής) Αδόμητες (συχνά αλλάζει, καθώς οι έννοιες αναδύονται από τα δδ δεδομένα) )
Παραγωγική vs. Επαγωγική συλλογιστική Συλλογιστική από το γενικό στο Συλλογιστική από το ειδικό στο ειδικό. Σε αυτήν την προσέγγιση, γενικό. Σε αυτήν την προσέγγιση, μπορείτε να ξεκινήσετε με τον αρχίζει κανείς με την εξέταση καθορισμό μιας θεωρίας. Από τη συγκεκριμένων γεγονότων ή θεωρία, θα δημιουργηθούν φαινομένων. Από τα δεδομένα, υποθέσεις σχετικά με το τι πρέπει να προσπαθείτε να εντοπίσετε συμβεί σε συγκεκριμένες μεγαλύτερες κατηγορίες φαινομένων περιστάσεις. (κατασκευάσματα, ή μεταβλητές), και Αν θέλετε να ελέγξετε τη θεωρία, να κατανοήσετε τις σχέσεις μεταξύ μπορείτε να συλλέξετε δεδομένα για τους. Με άλλα λόγια, μπορείτε να να δούμε αν αυτό που υποθέτουμε χρησιμοποιήσετε τα δεδομένα για να συμβαίνει. Αν συμβαίνει, τα κατασκευάσετε μια θεωρία. Η συγκεκριμένα δεδομένα παρέχουν κατεύθυνση του συλλογισμού συχνά υποστήριξη για τη θεωρία σας. Η θεωρείται «bottom up», από τα κατεύθυνση του συλλογισμού συχνά δεδομένα (συγκεκριμένη) στη θεωρία θεωρηθείται «top down», από τη (γενική). θεωρία (γενική) με τα δεδομένα (συγκεκριμένο).
Μειονεκτήματα ποιοτικών μεθόδων έρευνας (1) Στηρίζεται στις απόψεις των ερευνητών σχετικά με το τι είναι σημαντικό πολύ υποκειμενικό; Η ανάλυση δεδομένων και ερμηνεία επηρεάζονται από την προσωπική του εμπειρία και αντιλήψεις.
Μειονεκτήματα ποιοτικών μεθόδων έρευνας (2) Η επανάληψη είναι δύσκολη! Ένας άλλος ερευνητής θα έφτανε στα ίδια αποτελέσματα; Γενίκευση αποτελεσμάτων; Μήπως τα αποτελέσματα δεν είναι επιστημονικά ;
Η σημασία των ποιοτικών μεθόδων έρευνας (1) Ο δυναμικός χαρακτήρας της διαδικασίας Στη συνέντευξη ή τις ομάδες εστιασμένης συζήτησης εμπλέκονται τα άτομα περισσότερο από ότι σε ένα δομημένο ερωτηματολόγιο Η συνεργασία που έχουν οι ερευνητές με τους συμμετέχοντες προσφέρει το ιδανικό πλαίσιο για την εκμυστήρευση προσωπικών πληροφοριών
Η σημασία των ποιοτικών μεθόδων έρευνας (2) Η ευκαιρία περαιτέρω διερεύνησης που επιτρέπει στον ερευνητή να προχωρήσει πέρα από αρχικές τις αρχικές αντιδράσεις (π.χ. βοήθησε με να καταλάβω γιατί αισθάνεσαι έτσι) Μη λεκτική επικοινωνία Παρατήρηση, καταγραφή και ερμηνεία της γλώσσας του σώματος, του τόνου της φωνής κτλ που προσθέτουν χρήσιμες πληροφορίες στην ανάλυση.
Τύποι ποιοτικής έρευνας (1) Παρατήρηση: π.χ. ατόμων με σκοπό την συλλογή πληροφοριών και την κατανόηση του κοινωνικού πλαισίου μέσα στο οποίο λειτουργούν Η έμφαση είναι ότι ο ερευνητής παρατηρεί ένα φαινόμενο ή μια διαδικασία που συμβαίνει φυσιολογικά, χωρίς να επεμβαίνει.
Παρατήρηση Η παρατήρηση του φαινομένου (συμπεριφοράς) όπως αυτό συμβαίνει στο πραγματικό του περιβάλλον. Π.χ. Παρατήρηση της συμπεριφοράς παιδιών προσχολικής ηλικίας. Οι μέθοδοι παρατήρησης συνήθως απαιτούν τη κάλυψη του ερευνητή έτσι ώστε να μην είναι αντιληπτός από τα υποκείμενα παρατήρησης του.
Τύποι ποιοτικής έρευνας (2) Ανάλυση κειμένου (εφημερίδες, ιστορικά κείμενα, ιστοσελίδες) που αφορά την κατανόηση της αίσθησης του συγγραφέα για τα γεγονότα ή την κατάσταση
Τύποι ποιοτικής έρευνας (3) Ομάδες εστιασμένης συζήτησης (8-10 άτομα συζητούν για ένα συγκεκριμένο θέμα καθοδηγείται από ένα έμπειρο άτομο) Μπορεί να εστιάσει σε αντιλήψεις Ενθαρρύνει τα άτομα να ανακαλύψουν και να διερευνήσουν δικές τους απορίες Επιτρέπει έκφραση κριτικής
Τύποι ποιοτικής έρευνας (4) Μελέτη περίπτωσης είναι η λεπτομερής έρευνα ενός ατόμου ή μιας ομάδας. Η μελέτη περίπτωσης αποκαλύπτει λεπτομέρειες σχετικά με προσωπικές ή βιογραφικές πληροφορίες και τη συμπεριφορά των υποκειμένων της.
Τύποι ποιοτικής έρευνας (5) Η μέθοδος Delphi συνίσταται στην επαναλαμβανόμενη μ συλλογή και ανατροφοδότηση των απόψεων ειδικών και εμπειρογνωμόνων για συγκεκριμένα θέματα.
Delphi Τα βασικά σημεία της μεθοδολογίας Delphi είναι: 1. Κατασκευή ενός εξειδικευμένου ερωτηματολογίου/ ή διατύπωσης ενός γενικού ερωτήματος 2. Επιλογή ομάδων εμπειρογνωμόνων ή ειδικών (experts) στους οποίους διανέμεται το ερωτηματολόγιο ή γενική ερώτηση. 3. Ο κατάλογος προτάσεων/ / δηλώσεων που προκύπτει δίνεται ξανά και τους ζητείται να δώσουν την άποψή τους για αυτές τις δηλώσεις 4. Η διαδικασία αυτή μπορεί να επαναληφθεί και άλλες φορές. Ο σκοπός της πολλαπλής διανομής του ερωτηματολογίου είναι να δοθεί η δυνατότητα στους εμπειρογνώμονες-ειδικούς να συγκρίνουν τις εκτιμήσεις τους με εκείνες του συνόλου των ερωτηθέντων ώστε να μπορέσουν να διαμορφώσουν την τελική τους άποψη τροποποιώντας ή όχι τις τελικές τους απαντήσεις. Εξασφαλίζεται με αυτόν τον τρόπο ένας μηχανισμός αλληλεπίδρασης, συναινέσεως και σύγκλισης των απόψεων.
Delphi Οι συντονιστές διασφαλίζουν την προετοιμασία και υποβολή των απαραίτητων κειμένων και οδηγιών προς τους εμπειρογνώμονες, συλλέγουν και επεξεργάζονται τις απαντήσεις των ειδικών, ανατροφοδοτούν τα στατιστικά στοιχεία και αναλαμβάνουν την αναγκαία πληροφόρηση για τη διάδοση των αποτελεσμάτων του έργου.
Τύποι ποιοτικής έρευνας (6) Συνέντευξη (δομημένη, ημιδομημένη και ελεύθερη) Δομημένη λίστα ερωτήσεων Ημιδομημένη υπάρχει λίστα θεμάτων προς συζήτηση αλλά το άτομο μπορεί να φέρει και θέματα που τον απασχολούν Ελεύθερη γίνεται μια πρώτη ερώτηση και το άτομο απαντάει ελεύθερα
Βήματα της ημι-δομημένης συνέντευξης 1 Α. Ορίζουμε το θέμα της έρευνας (προσδιορισμός της περιοχής, καθορισμός στόχων, έλεγχος της καταλληλότητας της εν λόγω ερώτησης για την ποιοτική ανάλυση) Β. Επιλογή του δείγματος (εξαρτάται από το σκοπό, τους πόρους και το διαθέσιμο χρόνο) Η ποιοτική έρευνα επικεντρώνεται σε βάθος σε σχετικά μικρά δείγματα, ακόμα και μεμονωμένες περιπτώσεις, τα οποία επιλέγονται σκόπιμα. Σκόπιμη δειγματοληψία - επιλέγουμε πλούσιες πληροφοριακά περιπτώσεις (από τα οποίες μπορούμε να μάθουμε πολλά για θέματα κεντρικής σημασίας για το σκοπό της έρευνας). Πόσους ανθρώπους πρέπει να συμπεριλάβω; 1-? - Ιδανικό είναι να σταματήσουμε όταν φτάσουμε στο «σημείο κορεσμού» (σε σημείο όπου θα ακούσουμε πολύ λίγα νέα στοιχεία).
Βήματα της ημι-δομημένης συνέντευξης 2 Extreme / αποκλίνουσες περιπτώσεις? Ασυνήθιστα πλούσιες σε πληροφορίες Ομογενοποιημένο δί δείγμα για ανάλυση σε βάθος Στρωματοποιημένη δειγματοληψία: Πάνω / κάτω από το μέσο όρο για να συλλάβει τη διακύμανση Δειγματοληψία δικτύου ή χιονοστιβάδας: Καλό για τον εντοπισμό συμμετέχοντες αόρατων ομάδων που έχουν να δώσουν πλούσιες πληροφορίες (χρήστες παράνομων ναρκωτικών) )
Βήματα της ημι-δομημένης συνέντευξης 3 Γ. Ανάπτυξη ενός οδηγού συνέντευξης Σκεφτόμαστε γενική θεματολογία πάνω στο πεδίο που έχουμε επιλέξει, μετά σκεφτόμαστε ερωτήσεις που μπορούν να διερευνήσουν καλύτερα τα επιμέρους θέματα και τροποποιούμε τις ερωτήσεις μέχρι να είναι ικανοποιητικές Οι ερωτήσεις πρέπει να είναι αο ανοικτού ούτύπου, ουδέτερες, χωρίς ορολογία, προσοχή στη διατύπωση και στην σειρά των ερωτήσεων, η πιλοτική συνέντευξη μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω τροποποιήσεις, προτροπές!
Παράδειγμα Πεδίο έρευνας. π.χ.... Διαλέξτε θεματολογία. Διατυπώστε τρία ερωτήματα που αφορούν τη θεματολογία. Θυμηθείτε: - Ουδέτερες, όχι καθοδηγητικές - ανοικτού τύπου/ επεκτατικές - Αποφυγή ορολογίας
Βήματα της ημι-δομημένης συνέντευξης Δ. Η συλλογή δεδομένων (εκκίνηση με άτυπη συνομιλία, ήσυχο περιβάλλον, είμαστε ντυμένοι και μιλάμε κατάλληλα, γνωρίζουμε τον οδηγό μας, αλλά μόνο ως οδηγό μπορούμε να παρεκκλίνουμε εάν προκύψει κάποιο νέο ενδιαφέρον θέμα. Εκπαιδεύουμε τον συμμετέχοντα να είναι καλός συνεντευξιαζόμενος, δεν διακόπτουμε, ακούμε!) )
Βήματα της ημι-δομημένης μημ ης συνέντευξης 1. Ποιά είναι τα ερευνητικά ερωτήματα (Asking the research question) 2. Δειγματοληψία (Selecting and recruiting sample) 3.Ανάπτυξη οδηγού συνέντευξης (Designing interview schedule) 4. Συλλογή δεδομένων (Data collection) 5. Ερμηνεία δεδομένων ή ανάλυση (Interpretation of data,analysis) 6. Έλεγχοι εγκυρότητας (Validity checks) 7. Έρευνητική Έκθεση (Writing-up)
Η συνέντευξη Ευχαριστούμε τους συμμετέχοντες για τη συμμετοχή τους, τους καλωσορίζουμε ρζ στο χώρο. Συστήνουμε τον εαυτό μας! Ζητάμε υπογραφή στο έντυπο συναίνεσης και την άδεια τους για συμμετοχή στην έρευνα. Εξηγήμε τι θα γίνει με τα δεδομένα π.χ.ανωνυμία και εμπιστευτικότητα Υπενθυμίζουμε το σκοπό της μελέτης Μιλάμε λίγο για τη διαδικασία (πόσο χρόνο κτλ.) ) Δίνουμε ευκαιρία για ερωτήσεις Δίνουμε πληροφορίες για follow-up ή / και ενημέρωση αποτελεσμάτων / ανατροφοδότηση
Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων Απομαγνητοφωνούμε τις συνεντεύξεις αυτολεξεί Ονομάζουμε τα μεμονωμένα αρχεία/ συνεντεύξεις Διαβάζουμε πολλές φορές και σημειώνουμε ότι βρούμε ενδιαφέρον στο περιθώριο κυρίως λέξεις-κλειδιά Προσδιορίζουμε βασικές έννοιες και θέματα Ψάχνουμε για σχέσεις, ομοιότητες και τις ομάδες δευτερευόντων θεμάτων Ψάχνουμε για ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στους συμμετέχοντες Επιλέγουμε λέξεις-κλειδιά ως τίτλοι για τα βασικά θέματα που θα προκύψουν Παραθέτουμε στοιχεία που υποστηρίζουν τα βασικά θέματα Κωδικοποιούμε τις «αποδείξεις» (γραμμή, παράγραφο, αρχείο)
Τύποι ποιοτικής ανάλυσης 1 Ανάλυση περιεχομένου Πρόκειται για την κωδικοποίηση της ελεύθερης ομιλίας των συμμετεχόντων σε κλειστές κατηγορίες, συνοψίζοντας και συστηματοποιώντας τα δεδομένα. (Δηλαδή, την καταγραφή της συχνότητας των αποκρίσεων που εμπίπτουν μέσα σε κάθε κατηγορία). Ανάλυση Λόγου Το επίκεντρο της ανάλυσης λόγου είναι οποιαδήποτε μορφή της γραπτής ή προφορικής ρ γλώσσας, όπως μια συνομιλία ή ένα άρθρο εφημερίδας. Το κύριο θέμα ενδιαφέροντος είναι οι κοινωνικές κατασκευές, οι οποίες μπορεί να διαδραματίζουν ή έχουν υποτεθεί σε μια συνομιλία ή κείμενο. Επιπλέον, ασχολείται λί με το είδος των εργαλείων και στρατηγικών που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι όταν επικοινωνούν όπως η επιβράδυνση της ομιλίας κάποιου για έμφαση, χρήση μεταφορών, η επιλογή συγκεκριμένων ρμ λέξεων και ούτω καθεξής.
Τύποι ποιοτικής ανάλυσης 2 Θεμελιωμένη Θεωρία Σύνθεση, ανάλυση και την εννοιολογική σύλληψη των ποιοτικών δεδομένων για την κατασκευή θεωρίας Θεματική Ανάλυση Υπογραμμίζει την επισήμανση, την εξέταση, και καταγραφή μοτίβων στο σύνολο των δεδομένων τα οποία είναι σημαντικά για την περιγραφή ενός φαινομένου και συνδέονται με ένα συγκεκριμένο θέμα της έρευνας. Ερμηνευτική φαινομενολογική ανάλυση Συλλαμβάνει «an insider s perspective» και όχι την αντικειμενική πραγματικότητα! (δηλαδή η ή ο ερευνητής δίνει φωνή στις σκέψεις και τα συναισθήματα των συμμετεχόντων μέσα από την ερμηνεία της λόγου τους)
Πώς επιλέγουμε; Πώς διαφέρουν; Φυσικά, το θέμα υπό έρευνα πρέπει να διαμορφώσει την επιλογή της μιας ή της άλλης προσέγγισης, αλλά και οι προτιμήσεις και εμπειρίες του ερευνητή, επίσης, θα έχουν αναπόφευκτα μια σημαντική επιρροή στην επιλογή μεθόδου.
Ανάλυση δεδομένων Ασφαλώς, στην ποιοτική έρευνα η ανάλυση δεν μπορεί να γίνει με στατιστικές αναλύσεις και συγκριτικά γραφήματα, όπως στην ποσοτική έρευνα. Έτσι, το πρώτο πράγμα που θα χρειαστεί να κάνει ο ποιοτικός ερευνητής, αφού συλλέξει τα δεδομένα του, είναι να τα καταγράψει όλα σε χαρτί. Αν, δηλαδή, έχει διεξαγάγει μαγνητοφωνημένες μη δομημένες ερευνητικές συνεντεύξεις, τότε αυτές πρέπει να καταγραφούν κατά λέξη, όπως επίσης οι παύσεις της ομιλίας.
Ανάλυση δεδομένων Εφόσον οι συνεντεύξεις ή οι παρατηρήσεις καταγραφούν,, τότε ο ερευνητής διαβάζει και ξαναδιαβάζει όλα τα καταγεγραμμένα δεδομένα, αφενός για να τα ξαναθυμηθεί και αφετέρου για να αρχίσει να τα κατανοεί, δηλαδή να μπορέσει να αποκτήσει μια ολοκληρωμένη αντίληψη ως προς το τι λένε ή κάνουν οι συμμετέχοντες (Εξοικείωση)
Ανάλυση δεδομένων Το αμέσως επόμενο σημείο είναι αυτό που οι ερευνητές ονομάζουν κωδικοποίηση. Εδώ ο ερευνητής αποδίδει έναν αντιπροσωπευτικό κωδικό σε μια μεγάλη ενότητα του κειμένου. Ο κωδικός αυτός εκφράζει σε συντομία την ερμηνεία που ο ερευνητής δίνει στο συγκεκριμένο κομμάτι της συνέντευξης π.χ. αίσθημα αγωνίας ή δυσκολία κατανόησης κ.λπ.
Ανάλυση δεδομένων Πρέπει να σημειωθεί ότι ο κωδικός αναδύεται κατά κάποιο τρόπο μέσα από το κείμενο και δεν επιβάλλεται από τον ερευνητή εκ των προτέρων. Στη συνέχεια και αφού όλο το κείμενο της συνέντευξης ή της παρατήρησης ουσιαστικά συμπυκνωθεί σε μια σειρά από αντιπροσωπευτικούς κωδικούς, τότε αυτοί οι κωδικοί αντιπαραβάλλονται και συγκρίνονται μεταξύ τους για να εντοπιστούν κωδικοί με όμοια χαρακτηριστικά ή νοήματα.
Ανάλυση δεδομένων Εφόσον εντοπιστούν όμοιοι κωδικοί και σημειωθούν οι μεταξύ τους ομοιότητες, τοποθετούνται μαζί, ώστε να σχηματιστεί αυτό που ονομάζεται θεματική ενότητα. Οι θεματικές ενότητες, λοιπόν, αποτελούν συμπυκνωμένες ολιστικές περιγραφές και ερμηνείες. Περιγράφουν το πώς ερμηνεύουν, αντιλαμβάνονται και βιώνουν οι συμμετέχοντες το υπό έρευνα φαινόμενο και αποτελούν το απόσταγμα που προσφέρει τη βαθύτερη κατανόηση και επεξεργασμένη γνώση για τους συμμετέχοντες.
Ανάλυση δεδομένων Οι θεματικές ενότητες συνήθως δεν ξεπερνούν τους μονοψήφιους αριθμούς, διαφορετικά απαιτείται περαιτέρω ανάλυση.
Ανάλυση δεδομένων Το τελευταίο στάδιο της ανάλυσης περιλαμβάνει τη σύνδεση των θεματικών ενοτήτων με την ευρύτερη βιβλιογραφία και τις υφιστάμενες θεωρίες. Δηλαδή, ποιες είναι οι ομοιότητες και ποιες οι διαφορές μεταξύ των αποτελεσμάτων της έρευνας και της ήδη υπάρχουσας γνώσης. Επίσης, υποχρέωση του ερευνητή σε αυτό το σημείο είναι να καταδείξει τον τρόπο με τον οποίο τα αποτελέσματα του προσφέρουν βαθύτερη κατανόηση, πιο επεξεργασμένη γνώση και αρτιότερη αντίληψη για το υπό έρευνα φαινόμενο.
Ερευνητική έκθεση Λεπτομερής μρήςπεριγραφή ργρ των σταδίων που ακολουθήθηκαν στην αντιμετώπιση των θεμάτων έρευνας (μέθοδος δειγματοληψίας, συλλογή δεδομένων, κωδικοποίηση, ανάλυση, κλπ) Παρουσίαση και επεξήγηση των θεμάτων που υποστηρίζονται από αποσπάσματα των συμμετεχόντων Συζήτηση των θεμάτων και πώς αυτά συνδέονται με υπάρχουσα βιβλιογραφία και θεωρία. Κριτική για τη μελέτη και συζήτηση των επιπτώσεων στην Κριτική για τη μελέτη και συζήτηση των επιπτώσεων στην κλινική πρακτική και μελλοντική έρευνα
Προσωπική αντανάκλαση Επιπλέον, ο ποιοτικός ερευνητής, σε αντίθεση με τον ποσοτικό ερευνητή, είναι υποχρεωμένος εκτός από τα προηγούμενα βήματα της έρευνας να παρουσιάσει με ευκρίνεια και τον εαυτό του. Δηλαδή, να κάνει μια ενδοσκόπηση και να παρουσιάσει στους αναγνώστες ποιες είναι οι πεποιθήσεις και αντιλήψεις του για το υπό έρευνα φαινόμενο και πώς αυτές οι προσωπικές πεποιθήσεις και αντιλήψεις επηρέασαν τη διεξαγωγή και ανάλυση της έρευνας.
Προσωπική αντανάκλαση Ας μην ξεχάσουμε πως θεμέλια θέση στην ποιοτική έρευνα είναι ότι ο ερευνητής αποτελεί το κεντρικό πρόσωπο της έρευνας, που μέσα από την ερμηνευτική διεργασία ουσιαστικά συνδημιουργεί την ερευνηθείσα πραγματικότητα. Γι αυτό και επιβάλλεται να παρουσιάζονται όχι μόνο οι πεποιθήσεις και αντιλήψεις των συμμετεχόντων στην έρευνα, αλλά και οι πεποιθήσεις και αντιλήψεις του ερευνητή.
Προσωπική αντανάκλαση Η εμπιστοσύνη στα συμπεράσματα μιας μελέτης ενισχύεται επίσης από μια ειλικρινή και κατατοπιστική περιγραφή για το πώς ο ερευνητής ήρθε σε αλληλεπίδραση με τα υποκείμενα της έρευνας, ποια προβλήματα συνάντησε αυτός ή αυτή, και πώς αυτά τα προβλήματα επιλύθηκαν ή όχι. Μια τέτοια «φυσική ιστορία» της ανάπτυξης των αποδεικτικών στοιχείων επιτρέπει σε άλλους να αξιολογήσουν τα αποτελέσματα και αντανακλά τη διερμηνευτική φιλοσοφία που καθοδηγεί πολλούς ερευνητές
Συμπερασματικά Η λεπτομερής, περιγραφή και αξιολόγηση μπορεί να παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη θέση του ερευνητή σε σχέση με πληροφοριοδότες από τους οποίους εξαρτάται. Θέματα «μεροληψίας»,«δεοντολογίας»,«δεοντολογίας» απαραίτητα συστατικά για την διασφάλιση της ποιότητας της έρευνας, μπορεί να αντιμετωπιστούν με αυτόν τον τρόπο.
Συμπερασματικά Η «μεροληψία» ποιοτικής έρευνας δεν πρέπει να αποκλείεται,, αλλά θα πρέπει να αναγνωρίζεται και να δηλώνεται ώστε να μπορέσει ο ερευνητής να συμμετέχει στην προσωπική αντανάκλαση (αναστοχασμός) μέσα στα πλαίσια του «κριτικού πνεύματος».
Τελικές σκέψεις Η ποιοτική έρευνα είναι πιο πολύπλοκη, πιο απαιτητική, πιο σύνθετη, πιο χρονοβόρα και πιθανώς πιο δύσκολη απ ό,τι η ποσοτική έρευνα. Αυτό οφείλεται στο ότι δεν υπάρχει ένας απόλυτος, μοναδικός και σωστός τρόπος διεξαγωγής της.
Τελικές σκέψεις Το δεύτερο σημείο, που αποτελεί επέκταση της παραπάνω παρατήρησης, ης, είναι ότι ο ποιοτικός ερευνητής και η ποιοτική έρευνα δεν μπαίνουν σε καλούπια ούτε μπορούν να προκαθοριστούν, αλλά η ποιοτική έρευνα παίρνει κάθε φορά μια δική της ζωή και εξελίσσεται, δίχως υποχρεωτικά να γνωρίζουμε πώς θα είναι στο μέλλον ούτε πώς και πότε θα τελειώσει.
Επιπλέον πληροφορίες http://www.strath.ac.uk/aer/materials/6furt herqualitativeresearchdesignandanalysis/u nit1/reflexivityandpositionality/
Αξιοπιστία και εγκυρότητα στην ποιοτική έρευνα Κριτήρια (Yardley, 2000) Ευαισθησία στο πλαίσιο, στα δεδομένα, στην κοινωνική κατάσταση. Αφοσίωση, μεθοδικότητα και επιμέλεια εα Σημαντικότητα της έρευνας
Αξιοπιστία και εγκυρότητα στην ποιοτική έρευνα Inter rater reliability Ανεξάρτητη αξιολόγηση από άλλους ερευνητές και σύγκριση της συμφωνίας μεταξύ τους Respondent validation Οι συμμετέχοντες ελέγχουν τα αποτελέσματα και αξιολογούν εάν αντικατοπτρίζουν την εμπειρία τους με ακρίβεια
Αξιοπιστία και εγκυρότητα στην ποιοτική έρευνα Τριγωνοποίηση (Triangulation) Μέθοδος που χρησιμοποιείται στην ποιοτική έρευνα για τη διασταύρωση δεδομένων από πολλαπλές πηγές (δαφορε (διαφορετικών, ώ ανεξάρτητων) ) για να διαπιστωθεί ο βαθμός στον οποίο συγκλίνουν οι αποδείξεις.
Εμπιστευσιμότητα (trustworthiness) Αξιοπιστία (credibility), Μεταφορικότητα (transferability) Εξαρτησιμότητα (dependability) Επιβεβαιωσιμότητα (confirmability)
Εμπιστευσιμότητα (trustworthiness) Η αξιοπιστία αφορά την εμπιστοσύνη για την αλήθεια των δεδομένων. Η μεταφορικότητα αφορά το βαθμό στον οποίο τα ευρήματα από την έρευνα μπορούν να μεταφερθούν και σε άλλα πλαίσια ή ομάδες
Εμπιστευσιμότητα (trustworthiness) Η εξαρτησιμότητα αφορά τη σταθερότητα των ποιοτικών δεδομένων στο χρόνο και στις καταστάσεις. Η επιβεβαιωσιμότητα αφορά την αντικειμενικότητα ή ουδετερότητα των δεδομένων ώστε να υπάρχει συμφωνία ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα ρ ανεξάρτητα άτομα για την ορθότητα ή το νόημα των δεδομένων