Πανεπιστήμιο Αιγαίου Ντίμης Μιχαηλίδης Χίος, Φεβρουάριος 2016 Η Τέχνη της Καινοτομίας Πώς εμπεδώνεται η δημιουργικότητα στις επιχειρήσεις Τι είναι Δημιουργικότητα; Να φανταστούμε κάτι καινούργιο και να το υλοποιήσουμε Δημιουργικότητα σημαίνει ΔΡΑΣΗ! Τι είναι Καινοτομία; Κάτι καινούργιο και χρήσιμο Καινοτομία σημαίνει ΑΞΙΑ! 1
Καινοτομία γιατί; Γιατί ο ρυθμός της αλλαγής επιταχύνεται... από την ιστορία της τέχνης... Hathor, goddess of love From the tomb of Horemheb in the Valley of Kings (2 nd Millenium BC) Discobolus by Myron (2 nd century copy, original c. 450 BC) 2
Mona Lisa Leonardo da Vinci (1503) The Four Trees Claude Monet (1891) The Three Musicians Pablo Picasso (1932) 3
Red Sun Joan Miro (1941) Piet Mondrian Composition with Blue and Yellow (1944) L escargot Henri Matisse (1953) 4
Woman with a shopping cart Duane Hanson (1969) Surrounded Islands Christo & Jeanne-Claude (1980-3) Cataract III Bridget Riley (1967) 5
Οι πρόγονοι μου ήταν τυπογράφοι στο Άμστερνταμ απο το 1610 μέχρι το 1830 και καθόλα εκείνα τα χρόνια δε χρειάστηκε να μάθουν τίποτα καινούργιο. Peter Drucker Αν εργάζεσαι σήμερα όπως εργαζόσουν χθές, αύριο μάλλον δε θα εργάζεσαι καθόλου. Peter Drucker Τι εμποδίζει τη καινοτομία μέσα σε ένα οργανισμό; Φόβος και αντίσταση στην αλλαγή Το σύστημα της παιδείας μας Η κουλτούρα του οργανισμού Το μυαλό μας Δεν ξέρουμε να δουλεύουμε ομαδικά Η καινοτομία και η επιχειρηματικότητα δεν είναι σημαντικές αξίες για μας Έλλειψη πόρων Ανυπαρξία «οικοσυστήματος» για καινοτομία Έλλειψη φαντασίας Έλλειψη σχετικών γνώσεων και δεξιοτήτων Ευθυνοφοβία 6
Οι οργανισμοί καινοτομούν με διαφορετικούς τρόπους Τα στοιχεία που προωθούν τη καινοτομία είναι παρόμοια Πώς προσεγγίζουμε συστηματικά τη καινοτομία; Η Τέχνη της Καινοτομίας Μοντέλο για προώθηση καινοτομίας 7
ΠΗΓΕΣ Τα στοιχεία που απαιτούνται για οποιαδήποτε σκόπιμη δημιουργική ενέργεια Ταλέντο Μέθοδος Ενέργεια Ταλέντο 8
Οι δεξιότητες που απαιτούνται για να φανταστείτε νέα πράγματα και να τα υλοποιήσετε Όλοι οι άνθρωποι είναι δημιουργικοί Όλοι μπορούμε να αναπτύξουμε τις δημιουργικές μας δεξιότητες Δημιουργικό Ταλέντο Πηγές: J.P. Guilford, E. Paul Torrance Ταλέντο Οι δημιουργικές δεξιότητες δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την εξειδικευμένη γνώση ή ικανότητα σε ένα συγκεκριμένο τομέα Δημιουργικότητα + Εξειδικευμένη γνώση προσδίδουν τα πλέον καινοτόμα αποτελέσματα Ενέργεια 9
Ενέργεια Η προσοχή και οι προσωπικοί πόροι που επενδύουμε σε ένα θέμα Η Ενέργεια είναι προσωπική κατευθύνεται από τις ατομικές μας ανάγκες και προτιμήσεις Η Ενέργεια είναι και κοινωνική τρέφεται από άλλους που μπορούν να τη βοηθήσουν να αναπτυχθεί 10
Μέθοδος Μέθοδος είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις Η Μεθοδολογία κάνει τη δημιουργικότητα πιο αποτελεσματική, γιατί βοηθά o Την ανάπτυξη του Ταλέντου, και o Τη αξιοποίηση της Ενέργειας για συγκεκριμένους σκοπούς Δημιουργική Μέθοδος ΠΡΩΤΑ: ΑΠΟΚΛΙΣΗ (Δημιουργική σκέψη) ΜΕΤΑ: ΣΥΓΚΛΙΣΗ (Κριτική σκέψη) 11
Δημιουργική Μέθοδος Φάση Απόκλισης Δημιουργική σκέψη ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΛΟΓΙΚΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΠΑΝΩ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΙΔΕΕΣ Δημιουργική Μέθοδος Φάση Σύγκλισης Κριτική σκέψη ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΗΜ: Όταν συγκλίνετε προσπαθήστε να είσαστε θετικοί και διατηρείτε ζωντανή τη καινοτομία ΔΟΜΗ Το οργανωμένο πλαίσιο στο οποίο πραγματοποιείται η καινοτομία 12
Σύστημα Άτομο Στόχος Ομάδα Άτομο Μια Εργασία μπορεί να είναι Αγγαρεία Δεν μας αρέσει αλλά είμαστε υποχρεωμένοι να την κάνουμε Σταδιοδρομία Είμαστε απλά καλά σε αυτήν αλλά την θεωρούμε ως σκαλοπάτι για κάτι καλύτερο Κάλεσμα Την εκτελούμε γιατί μας αρέσει και την αγαπούμε 13
Ομάδα Ομάδα Καινοτόμος Ομάδα Ομάδα ανθρώπων που συνεργάζονται σε ψηλό επιπέδο ωριμότητας για δημιουργία νέων και χρήσιμων λύσεων σε σημαντικές προκλήσεις Η δημιουργικότητά τους είναι σκόπιμη όχι τυχαία καθώς και διαχρονική Bob Eckert 14
Στόχος Στόχος Ο ξεκάθαρος ορισμός των στόχων θα εστιάσει στην καινοτομία και θα της προσδώσει σκοπό Η καινοτομία μπορεί να αφορά νέα ή βελτιωμένα προϊόντα ή υπηρεσίες ή καινούργια επιχειρηματικά μοντέλα ή νέες διαδικασίες και τρόπους εργασίας Ριζοσπαστική καινοτομία Η δημιουργία ενός ουσιαστικά νέου τομέα o Νέα αγορά (ές) o Νέο Προϊόν(τα) o Νέα λειτουργία(ες) 15
Ριζοσπαστική Καινοτομία Τουρισμός στο διάστημα Συστήματα εντοπισμού GPS Προσωπικοί υπολογιστές ATMs Πάνες μιας χρήσης Διαφοροποίηση ή Καινοτομία Επιχειρηματικού Μοντέλου Αλλαγή των κανόνων ουσιαστικά καινούργιος τρόπος λειτουργίας σε υφιστάμενο τομέα Διαφοροποίηση 16
Kaizen ή Συνεχής Βελτίωση Μικρές, συστηματικές αλλαγές σε o Προϊόντα o Υπηρεσίες o Διαδικασίες o Οργάνωση Kaizen Σύστημα 17
Σύστημα είναι ο μηχανισμός με τον οποίο αξιοποιούνται νέες ιδέες Δημιουργικότητα στη Διαχείριση Απόδοσης Νέες ιδέες καταγράφονται και συζητούνται στην στοχοθέτηση/αξιολόγηση όλων των υπαλλήλων Οι επόπτες προωθούν μερικές για εφαρμογή Σχέδια Εισηγήσεων από το Προσωπικό Νέες ιδέες συλλέγονται από όλους, αξιολογούνται και υλοποιούνται 18
Στην Toyota, η συμμετοχή στο Σχέδιο Προτάσεων του Προσωπικού είναι υποχρεωτική για όλους Συντονιστές Δημιουργικότητας Αριθμός ατόμων, που είναι εκπαιδευμένοι στη δημιουργική μέθοδο, είναι διαθέσιμοι ως συντονιστές της διαδικασίας σε όλους, διεύθυνση και προσωπικό Χρόνος για Ιδέες Ο οργανισμός παραχωρεί ένα ποσοστό χρόνου σε όλους τους υπαλλήλους για να επεξεργαστούν νέες ιδέες 19
Η Google αναμένει οι μηχανικοί της να αφιερώνουν 20% του χρόνου τους για να σχεδιάζουν νέα προϊόντα Η Λέσχη Δημιουργικότητας της Ferrari προσκαλεί τακτικά διάσημα δημιουργικά άτομα εκτός αυτοκινητιστικής βιομηχανίας (μαγείρους, DJs, αρχιτέκτονες) να αναμιχθούν με το προσωπικό Το σύστημα Connect & Develop της Procter & Gamble, συνδέει τις ομάδες Έρευνας & Ανάπτυξής τους με κέντρα έρευνας, ανάπτυξης και μάθησης σε όλο τον κόσμο 20
Δεν υπάρχει σύστημα που να ταιριάζει σε όλους. Κάθε οργανισμός θα πρέπει να σχεδιάσει ή να χρησιμοποιήσει το/τα σύστημα/τα που είναι πιο κατάλληλο για τις δικές του ειδικές συνθήκες ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ Οι συμπεριφορές, αξίες και νοοτροπίες που ευνοούν τη καινοτομία σε ένα οργανισμό Ιδέες Ρίσκο Ελευθερία Χιούμορ Δέσμευση 21
Ιδέες Μια δημιουργική ιδέα είναι πάντοτε λογική εκ των υστέρων, αλλά μπορεί να μην είναι λογική εκ των προτέρων Για να βρεθεί μια καλή ιδέα χρειάζονται πολλές ιδέες Οι ιδέες ευδοκιμούν με την αποδοχή και την επικρότηση Οι ιδέες χάνονται όταν απορρίπτονται ή χλευάζονται Ελευθερία 22
Οι οργανισμοί συχνά έχουν σε ισχύ ξεπερασμένους κανονισμούς Η περιγραφή θέσεων εργασίας συχνά είναι υπερβολικά περιοριστική Η προώθηση συζήτησης είναι ουσιώδους σημασίας για την καινοτομία Δέσμευση Δέσμευση είναι το άγραφο συμβόλαιο μεταξύ του εργοδότη και του υπαλλήλου για να βοηθήσει ο ένας τον άλλο να αναπτυχθεί. Στηρίζεται στην εμπιστοσύνη και ευθυγραμμίζει τη ζωή του ατόμου με τη ζωή του οργανισμού 23
Χιούμορ Στην εργασία το χιούμορ βοηθά: Στο να ξεπερνιούνται εντάσεις Στη βελτίωση της επικοινωνίας Στην οικοδόμηση σχέσεων Στη μείωση της αγωνίας και του άγχους Ο Arthur Koestler υποστήριξε ότι η λογική της δημιουργικής ανακάλυψης στις επιστήμες, στις τέχνες και το χιούμορ είναι ταυτόσημη στηρίζεται στην δημιουργική στιγμή (Bisociation) 24
Ρίσκο Οι οργανισμοί είναι πιο καινοτόμοι όταν δημιουργούν περιβάλλον όπου οι υπάλληλοι να μπορούν να αναλαμβάνουν λογικά ρίσκα Η καινοτομία πραγματοποιείται όταν: Οι ΠΗΓΕΣ της δημιουργικότητας κινητοποιηθούν σε μια οργανωμένη ΔΟΜΗ & μεσα σε καταλληλη ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ 25
Είναι η επιδέξια σύνθεση των δώδεκα στοιχείων που καθιστά ένα οργανισμό καινοτόμο R I S K I N D I V I D U A L I D E A S Thank you! YouTube: Check out my TEDx (New York) talk with a touch of magic! 26