Κυρίες και Κύριοι Ειναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι οι επιχειρήσεις αποτελούν σε όλες τις χώρες του κόσμου τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας. Ετσι στην Ελλάδα της νοσούσας οικονομίας του 2012 οι επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με δεδομένα που πηγάζουν από την συνεχή πτώση και κρίση θεσμών, οι οποίοι συνετέλεσαν στο να θεωρείται η χώρα μας «παράδειγμα προς αποφυγήν» σε όλες τις χώρες του κόσμου. Ας δούμε τι έφταιξε ώστε η χώρα μας να φτάσει εκεί. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η προβληματική και η απαξίωση των παραδοσιακών ελληνικών κοινωνικών αξιών, που παρατηρήθηκε στην χώρα μας τις τελαυταίες δεκαετίες, επέδρασε σημαντικά στις σχέσεις επιχείρησεων και των κύριων φορέων αυτών, δημιουργώντας μία ιδιαίτερη κατάσταση, η οποία συνεχίζεται ακόμη και τώρα. Ως γνωστόν οι επιχειρήσεις αλληλεπιδρούν με τους κύριους φορείς players του περιβάλλοντος τους, ήτοι 1
τους πελάτες, τους προμηθευτές, τους εργαζομένους και τους μετόχους τους. Σε επόμενο επίπεδο θα βρεί κανείς το κράτος εν ευρεία έννοια, την δικαιοσύνη, το τραπεζικό σύστημα, την κοινωνία, το φυσικό περιβάλλον κλπ. Oι επιχειρήσεις μεταξύ τους Αρχίζοντας από τις σχέσεις πελατών προμηθευτών, αξίζει να αναφέρουμε ότι παλαιότερα η μη εφαρμογή των εμπορικών συμφωνιών θεωρείτο σπάνιο πράγμα, που οδηγούσε τον παραβάτη στην επιχειρηματική απομόνωση και την απαξίωση. Περισσότερο σημαντικό όμως και από τις συμβάσεις ήταν η υπόσχεση που αναλάμβανε η μία επιχείρηση έναντι της άλλης, είτε ως πελάτης είτε ως προμηθευτής. Στην Ελλάδα των τελευταίων δεκαετιών συχνά ξεχνούσαμε την υπόσχεση αυτή φθάνοντας στην καταστρατήγηση των συμφωνιών, αναζητώντας από τον δίκαιο κριτή, τον δικαστή, να λύσει τις διαφορές μεταξύ των εμπλεκόμενων, διαδικασία που πολλές φορές 2
επαιρνε και συνεχίζει να παίρνει έως και 10 χρόνια λόγω της προσφυγής απάντων στο θεσμό της δικαιοσύνης. Στην Ελλάδα του αύριο αυτά τα νοσηρά φαινόμενα οφειλουν να εκλείψουν, αφενός με την προσπάθεια όλων μας να θυμηθούμε και να τηρήσουμε τις παλαιές αξίες, αφετέρου με την εφαρμογή ήδη υπαρχουσών διατάξεων και πρακτικών για την ταχύτερη επίλυση των διαφορών μας επιδεικνύοντας άπαντες, επιχειρηματίες, στελέχη, νομικοί και άλλοι σύμβουλοι πνεύμα συνεργασίας. Ακόμη δε και σε περίπτωση που στην συμφωνία εμπλέκονται και δημόσιοι οργανισμοί ώς πελάτες ή προμηθευτές επιβάλλεται η εφαρμογή των ανωτέρω ώστε να αποκατασταθεί πλέον η εμπιστοσύνη μεταξύ των συναλλασομμένων. Η επιχείρηση και ο πελάτης - ιδιώτης Εστιάζοντας στον πελάτη ιδιώτη δεν είναι λίγα τα φαινόμενα που μπορούν να αναφερθούν με τον πελάτη να μην τυγχάνει σωστής αντιμετώπισης από την επιχείρηση. 3
Ολοι μας, ως ιδιώτες γινόμαστε καθημερινά είτε ακούσια είτε εκούσια μάρτυρες πολλών αντικανονικών συμπεριφορών από επιχειρήσεις από προιόντα και υπηρεσίες που καταναλώνουμε ή χρησιμοποιουμε στο γραφείο μας, στο σπίτι μας αλλά και στις λοιπές εξωτερικές εκδηλώσεις μας. Οι επιχειρήσεις οφείλουν να παρέχουν τα υπεσχεθέντα που αναγράφονται στο προιόν ή την υπηρεσία που πωλείται οσον αφορά τα συστατικά και τις ιδιότητες, την ποιότητα, την ποσότητα αλλά ίσως κατά περίπτωση και την δυνατότητα επιστροφής, την αποζημίωση του πελάτη, την επιμόρφωση του πελάτη ως προς την χρησιμότητα και τις δυνατότητες, την παροχή υπηρεσίας μετά την πώληση (after sales service) καθώς και άλλα δεδομένα που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες του εξωτερικού. Στην προσπάθεια αυτή οι επιχείρησεις χρειάζονται να χρησιμοποιούν έμπειρο και εκπαιδευμένο στελεχιακό δυναμικό. 4
Οι επιχειρήσεις πρέπει να αντιμετωπίζουν επι ίσιοις όροις τον ιδιώτη πελάτη τους οπου και αν βρίσκεται αυτός, διαθέτοντας του το προϊόν και την υπηρεσία τους με τα ίδια συστατικά και σε ίδιο εύρος τιμης χωρίς σοβαρές αποκλίσεις ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα αισχροκέρδιας. Η τήρηση διαφανών διαδικασιών και η αντιμετώπιση του πελάτη με σεβασμό και προστασία διασφαλίζει για τις επιχειρήσεις το μέλλον μέσω της ανοικοδόμησης σταθερών σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών. Οι εποπτικές αρχές με την σειρά τους οφείλουν να εφαρμόζουν άμεσα αυστηρά μέτρα για τις επιχειρήσεις παραβάτες, επισημαίνοντας τις παραβάσεις και θέτοντας πρόστιμα, ακόμη ακόμη διακόπτοντας βασίμως την λειτουργία των επιχειρήσεων διασφαλίζοντας έτσι τόσο τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων όσο και το κοινωνικό σύνολο γενικώτερα. 5
Από την άλλη πλευρά, οι αρχές θα πρέπει να προστατεύσουν τις επιχειρήσεις από τον καλοπροαίρετο ιδιώτη πελάτη τους καθώς τα τελευατία χρόνια έχουν πληθύνει περιπτώσεις εκβιασμών επιχειρήσεων με πλαστά στοιχεία και αιτίες που φέρουν διάφοροι επιτήδειοι με σκοπό να προσποριστούν αθέμιτα κέρδη.. Η Επιχείρηση και οι εργαζόμενοι Αναφερόμενος στους εργαζομένους στις επιχειρήσεις, όλοι μας γνωρίζουμε ότι αυτοί δέχονται συνεχή πλήγματα από την θέσπιση νόμων λ όγω της κρίσης. Παράλληλα η ανεργία στον ιδιωτικό τομέα καλπάζει με 1 εκατ.και πλέον ανέργους καθώς η κρίση πλήτει κύρια τις επιχειρήσεις, είτε μικρές είτε μεγάλες. Οι φορείς των επιχειρήσεων έχουν καθήκον να καταστήσουν κοινωνούς στο μέτρο του δυνατού, τους εργαζομένους, οσον αφορά το επιχειρείν δίδοντας τους το 6
μερίδιο που τους ανήκει στην πορεία των επιχειρήσεων, βάσει της απόδοσης τους και των δυνατοτήτων τους Απο την άλλη και οι εργαζόμενοι πρέπει να αναζητήσουν μία διαφανή σχέση με τις επιχειρήσεις και τους φορείς τους, καθώς το μέλλον πλέον θα είναι αλληλένδετο με τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους που νοιάζονται να παραμένουν και τους λοιπούς να αποχωρούν από την σκηνή. Επιχείρηση και Μέτοχοι Εστιάζοντας στους μετόχους ίσως η λέξη Μέτοχοι να μην ταιριάζει σε όλες τις μορφές των ελληνικών επιχειρήσεων και για αυτό θα χρησιμοποιήσω την λέξη εταίροι που είναι ευρύτερη. Στην εποχή της οικονομικής κρίσης ειναι αναγκαία η διαφάνεια προς τους εταίρους ώστε αυτοί να μπορούν να αντιμετωπίσουν επιτυχώς τις προσκλήσεις των καιρών προς όφελος των επιχειρήσεων. Το πλαίσιο για την 7
καταχώρηση και δημοσιοποίηση οικονομικών στοιχείων θα πρέπει να είναι τέτοιο που να επιτρέπει την πληροφόρηση των εταίρων στον απαραίτητο βαθμό. Επειδή οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα δεν έχουν το μέγεθος άλλων αλλοδαπών εταιρείων και οι καιροί που διάγουμε είναι χαλεποί για την δημιουργία κεφαλαιακών εταιριών, εκτιμώ ότι θα είχαν εφαρμογή η απλούστευση των κανόνων του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων κατά τα πρότυπα άλλων χωρών αλλά και η υιοθέτηση από τις επιχειρήσεις ενός συστήματος Διεθνών Λογιστικών Προτύπων, η υποχρεωτική χορήγηση πιστοποιητικού από τους ελεγκτές της εταιρείας ανεξαρτητως μορφής της και η θέσπιση στοιχειωδών κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης, κατά περίπτωση, ανάλογα με το μέγεθος και το είδος της εταιρείας. Παράλληλα οι εποπτικές αρχές οφείλουν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων ελέγχοντας την ποιότητα της πληροφόρησης αλλά και την λειτουργία των οργάνων και των διασικασιών της εκάστοτε εταιρείας. Ο έλεγχος αυτός 8
λείπει με αποτέλεσμα αρκετές από τις εταιρίες να ενεργούν εις βάρος των εταίρων τους και παράλληλα των προμηθευτών, πελατών, εργαζομένων, κράτους, κοινωνικού συνόλου και φυσικού περιβάλλοντος. Επιχείρηση και κράτος Αναφερόμενος στο κράτος, η επιχείρηση από την ίδρυση της μέχρι την λύση και εκκαθάριση της συναντά και συναλλάσεται με την γραφειοκρατία που έχει δημιουργηθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Οι κυριότερες αιτίες που οδήγησαν σε αυτή την κατάσταση της γραφειοκρατίας θα πρέπει να θεωρούνται ο υπερβολικός αριθμός των δημοσίων λειτουργών, η επίδειξη ψευδεπίγραφης έφεσης από αυτούς στην άσκηση καθήκοντος τους, δημιουργώντας διάφορα προσκόματα προκειμένου να αιτιολογήσουν την παρουσία τους αλλά και η πολλά συναντώμενη αντίληψη ότι η επιχείρηση και τα στελέχη της έχουν ως σκοπό τους να κοροιδέψουν και να εξαπατήσουν το κράτος. 9
Η αποδειξη της ταυτότητας της επιχείρησης ή καλύτερα της αθωότητας των προθέσεων του επιχειρηματία δεν θα πρέπει να αποτελει πανακεία καθώς η επιχείρηση δεν ιδρύεται για να εξαπατήσει το κράτος. Η άρνηση και η εχθρική συμπεριφορά αρκετών κρατικών λειτουργών ως προς το επιχειρείν αποτελεί επίσης πολλές φορές πεδίο επίδειξης άλλων δυνάμεων με σκοπό τον προσπορισμό αλλότριων αδιαφανών κερδών. Οι μέχρι σήμερα εξαγγελίες και τα νέα μέτρα που έχουν αποφασιστεί για την επιτάχυνση των πάσης φύσεως συναλλαγών της επιχείρησης με το Δημόσιο απαιτούν την εφαρμογή των νέων μέτρων χωρίς τις προαναφερθείσες αντιλήψεις - αγκυλώσεις, την επιμόρφωση των δημοσίων υπαλλήλων, την ενίσχυση της χρήσης του internet για την συναλλαγή από πλευράς επιχείρησης και κρατικών λειτουργών, την παροχή κινήτρων για την λήψη φορολογικού πιστοποιητικού και στις μικρότερες επιχειρησεις κατά τα πρότυπα των Α.Ε. στην τελευταία χρήση, την διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων για την 10
ποιότητα των εν λόγω πιστοποιητικών, την επιβράβευση της απόδοσης αλλά και την απομάκρυνση των μη αποτελεσματικών ή/και επιόρκων κρατικών λειτουργών διακόπτοντας πλεόν τις όποιες τυχόν πελατειακές σχέσεις μεταξύ πολιτικών και λειτουργών καθώς και άλλα πολλά που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε επί μακρόν. Από την άλλη η εφαρμογή αυστηρών μέτρων δέον να λαμβάνει χώρα και για τις επιχειρήσεις οι οποίες επιδεικνύουν παραβατική συμπεριφορά προς το κράτος ή/και τους λειτουργούς του. Ο «ωχαδελφισμός» και η έννοια «του θα βρεθεί η άκρη» με αδιαφανείς τρόπους θα πρέπει να εκλείψουν και να παταχθούν αντίστοιχα. Επιχείρηση και τραπεζικό σύστημα Η σχέση επιχειρήσεων και τράπεζας αποτελεί επίσης μία σχέση που θα πρέπει να διέπεται από διαφάνεια. Η υποχρεωτική χρήση των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων στις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο επιχειρήσεις έχει 11
βοηθήσει σημαντικά προς αυτή την κατεύθυνση αλλά παράλληλα η χρήση των άλλων μέτρων που αναφέρθηκαν στην ενότητα Επιχείρηση και Μέτοχοι εκτιμάται ότι θα βοηθήσει προς την κατεύθυνση αυτή. Η ωραιοποίηση καταστάσεων από την επιχείρηση για την τράπεζα αλλά και η απληστία του παρελθόντος για την επίτευξη στόχων και budgets πωλήσεων απο τους λειτουργούς της τραπέζης, θα πρέπει να εκλείψουν ώστε στο μέλλον να αποφευχθούν κατάστάσεις που βιώνουμε όλοι, σήμερα με επιχειρήσεις και νοικοκυρίά να καταρρέουν από την χρήση και χορήγηση αλόγιστου τραπεζικού δανεισμού. Επιχειρήσεις και τράπεζα θα πρέπει να συνεργάζονται απαλλαγμένες από κάθε είδους εξάρτηση. Η εφαρμογή των βασικών τραπεζικών αρχών που ίσως ξεχάστηκαν τα προηγούμενα χρόνια έχει νόημα εφαρμογής στην νέα εποχή των τραπεζών μετά την ανακεφαλαιοποίηση και την ποθούμενη επανέναρξη της οικονομίας μας. 12
Επιχείρηση και Κοινωνικό Σύνολο Φυσικό Περιβάλλον Σε κάθε περίπτωση η Επιχείρηση εκτός από την στενή σχέση πού αναπτύσει με τους players που αναφέραμε αναπτύσει μέσω αυτών έμμεση σχέση με το ευρύ κοινωνικό σύνολο. Ετσι εφόσον υφίσταται διαφάνεια στις σχέσεις τους μόνο οφέλη αναμένονται για το κοινωνικό σύνολο. Το ίδιο ισχύει και για το φυσικό περιβάλλον το οποίο η επιχείρηση οφείλει να σέβεται και να συνεισφέρει σε αυτό φροντίζοντας να χρησιμοποιεί λελογισμένα τους πόρους για την κατασκευή των προιόντων ή/και των υπηρεσιών της αλλά και στην συνέχεια να μην το καταστρέφει. Στην αυριανή Ελλάδα θα ήταν καλό η επιχείρηση μαζι τα οικονομικά της στοιχεία ετήσια να μεριμνά για την σύνταξη του κοινωνικού απολογισμού της, ο οποίος θα ελέγχεται, ώστε να ενισχύονται οι θεσμοί και να επιδιώκεται επιχειρηματική αριστεία σε όλα τα επίπεδα. 13
Η Περιπτωση Της Γαια Τροφιμα Κυρίες και Κύριοι, Σήμερα στην ΓΑΙΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Β.Ε.Ε. θεωρούμε κανόνα απαράβατο την τήρηση ενός συστήματος των εταιρικών μας αξιών, οι οποίες συνίστανται 1. Στην διάθεση απόλυτα φυσικών και βιολογικών προιόντων άριστης ποιότητος 2. Στην ικανοποίηση και απόλαυση των καταναλωτών μας 3. Στην υποστήριξη της ευημερίας και της εξέλιξης του ανθρώπινου δυναμικού μας 4. Στο σεβασμό της κοινωνίας και του περιβάλλοντος 5. Στην Ευημερία μέσα από πραγματική ανάπτυξη και κερδοφορία 6. Στην Δημιουργία σταθερών συνεργασιών 14
7. Στην Καινοτομία με στόχο την επιχειρηματική αριστεία 8. Στην προώθηση της ευεξίας των καταναλωτών μέσω της υγιεινής διατροφής Παράλληλα επιδιώκουμε την ύπαρξη ειλικρινών σχέσεων με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη με την επιχείρηση μας επιδεικνύοντας, πιστεύουμε, στο μέγιστο βαθμό την διαφάνεια κτίζοντας κύρια με εμπιστοσύνη 1. Πολυετείς σχέσεις με τους προμηθευτές μας που προέρχονται από τον πρωτογενή αγροτικό κόσμο της χώρας μας όπως π.χ. οι ελαιαοπαραγωγοί αλλά και έτεροι παραγωγοί διαφόρων άλλων ελληνικών προιόντων που προωθούμε εσχάτως όπως τα κρητικά παξιμάδια, η ελληνική φέτα κλπ. Η ΓΑΙΑ περιδιαβαίνει την Ελλάδα επιλέγοντας παραγωγούς και προϊόντα με παραδοσιακά συστατικά, πατροπαράδοτες συνταγές λαμβάνοντας υπόψη την γευστική ιστορία του τόπου τόσο για την 15
παραδοσιακή γκάμα των προϊόντων μας όσο και τις νέες συνεργασίες μας. 2. Δημιουργούμε στενές σχέσεις με τους πελάτες μας,οι οποίοι προέρχονται κύρια απο το εξωτερικό, ακολουθώντας πάντα την αγνότητα και σταθερή ποιότητα των προϊόντων μας. Το γεγονός αυτό μας προσδίδει σταθερά σημαντικά μερίδιά στον Κύκλο Εργασιών της ΓΑΙΑ από το εξωτερικό, το οποίο αποτελεί την τελευταία 5ετία κατά μέσο όρο το 90% του Συνολικού Κύκλου Εργασιών της Εταιρείας μας. 3. Υλοποιούμε σχέσεις δημιουργίας με τους προμηθευτές και τους πελάτες μας στοχεύοντας σε καινοτόμα και συνάμα βραβευμένα προιόντα όπως οι Ελιές σε Snack Pack φτιάχνοντας παράλληλα μία νέα αγορά για την ελιά, αυτήν της γρήγορης και εύκολης κατανάλωσής της σε οποιαδήποτε μέρος και οποιαδήποτε στιγμή, χωρίς υγρά αναπλήρωσης. 4. Διατηρούμε άρρηκτες σχέσεις με τους 30 μετόχους μας εφαρμόζοντας εθελοντικά τα Διεθνή Λογιστικά 16
Προότυπα από το 2009 και την εταιρική διακυβέρνηση από φέτος 5. Διατηρούμε άρρηκτες σχέσεις με τους 50 και πλεον εργαζόμενους μας από την διοίκηση και την παραγωγή δίνοντας τους κίνητρα για την παραμονή τους στην εταιρεία και την συμμετοχή τους ως μέτοχοι ώστε να ταυτιστούν μαζί της στο όραμα της και στην προσπάθεια διάδοσης των εκλεκτών ελληνικών προιόντων στο εξωτερικό. Δίδουμε σημασία στην εκπαίδευση του προσωπικού μας λαμβάνοντας επίσημη πιστοποίηση Ethical working practices. 6. Έχουμε σχέσεις εμπιστοσύνης με το Δημόσιο και τους διαφόρους φορείς αυτού για την συνεργασία στην προώθηση των εκλεκτών προιόντων όντας πρεσβευτές της Ελλάδος στις αγορές του εξωτερικού αποκομίζοντας σημαντικές διακρίσεις τα τελευταία 12 χρόνια 17
7. Έχουμε σχέσεις εμπιστοσύνης με τις τράπεζες καθώς η εταιρεία μας παρότι κατά 90% εξαγωγική διατηρούσε πριν την κρίση και συνεχίζει να διεξάγει όλες τις τραπεζικές της εργασίες με ημεδαπές τράπεζες πιστεύοντας ότι με τον τρόπο αυτό συμβάλλει στην ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας 8. Φροντίζουμε για σχέσεις σεβασμού με το κοινωνικό σύνολο δημιουργώντας την πρώτη μικτή εταιρεία με Αγροτικό Συνεταιρισμό στην Ελλάδα στον χώρο του ελαιολάδου, την εταιρία ΓΑΙΑ ΚΡΙΤΣΑ Α.Ε. επιδιώκοντας την ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος των συνεταιριστών μέσω διαφανούς συνεργασίας για το παραγώμενο λάδι. Επιπρόσθετα προωθούμε τον πολιτισμό συνεργαζόμενοι με το Μουσείο-Ελαιοτριβείο Βρανά στην Μυτιλήνη, που δημιουργήθηκε από το παππού του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, αγοράζοντας από αυτό παράλληλα ελαιόλαδο. Υποστηρίζουμε από κοινού με την ελληνοαμερικανίδα Chef Cat Cora των chefs of 18
Humanity στον αγώνα τους κατά της παγκόσμιας πείνας ενώ όντας κοινωνικά ευαίσθητοι διανείμαμε στην πατρίδα μας 2000 κιβώτια ελαιολάδου για φιλανθρωπικούς σκοπούς. 9. Στηρίζουμε με σχέσεις φροντίδας το φυσικό περιβάλλον καθως η βιομηχανική εγκατασταση της εταιρείας μας στο Αγρίνιο έχει ελεχθεί πολλάκις από ξένους οργανισμούς για λογαριασμό των πελατών μας αποσπώντας τα εύσημα για την προστασία του περιβάλλοντος. Δημιουργούμε αειφορία μέσω της αντιστάθμισης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα των προιόντων ελαιολάδου, παράγουμε κλιματικά ουδέτερες ελιές από το διοξείδιο του άνθρακα ενώ μετρούμε το waterfootprint για τα προιόντα ελαιολάδου στοχεύοντας στην δίκαιη χρήση των υδάτινων πόρων. Κυρίες και Κύριοι 19
Πρέπει όλοι μας να συμβάλλουμε στην διαφάνεια στις σχέσεις των επιχειρήσεων ώστε αυτές να παίξουν στην χώρα μας πρωτεύοντα ρόλο ως άλλωστε εγένετο και στο παρελθόν με την διαφάνεια και σε άλλες χώρες όπως π.χ. στην πρώην Σοβιετική Ενωση με το glasnost / οpeness, που επεδίωξαν την αλλαγή για μία πραγματικά καλύτερη ημέρα. Η χώρα μας σήμερα έχει ανάγκη από την προσπάθεια όλων μας για την πραγματική επανεκκίνηση και ορθή λειτουργία των θεσμών ώστε να κατάδείξουμε στους επικριτές μας ότι τα υγιή κύτταρα ήταν εδώ, αντιστάθηκαν και δημιουργούν την νέα Ελλάδα. Σας ευχαριστώ 20