Ο ΠΛΑΚΟΥΝΤΑΣ Ο σχηματισμός του πλακούντα Ο ώριμος πλακούντας Μακροσκοπικές αλλοιώσεις σε συνήθεις παθήσεις Αγάθη Κόνδη-Παφίτη,, Παθολογοανατόμος Email: akondi@med.uoa.gr

Ο ΠΛΑΚΟΥΝΤΑΣ Είναι όργανο που αναπτύσσεται κατά την κύηση η Δημιουργείται, λειτουργεί και υποστρέφει σε 40 εβδομάδες Σχηματίζεται από ιστούς που προέρχονται από την μητέρα (φθαρτός)) και από το έμβρυο(άμνιο, χόριο-λάχνες, ομφάλιος)

Ο ΠΛΑΚΟΥΝΤΑΣ Πότε αρχίζει ο σχηματισμός του πλακούντα? Ο σχηματισμός του πλακούντα αρχίζει με την εμφύτευση ευση της βλαστοκύστης στο σο ενδομήτριο την 10η ημέρα μετά την γονιμοποίηση του ωάριου

Ο πλακούντας Από τι αποτελείται το τοίχωμα της βλαστοκύστης? Αποτελείται από την τροφοβλάστη η οποία είναι βασικό δομικό στοιχείο του πλακούντα και διαφοροποιείται σε τρείς κυτταρικούς τύπους Αναγνωρίζονται : *η κύτταρο- τροφοβλάστη *η συγκύτιο -τροφοβλάστη *η ενδιάμεση τροφοβλάστη (κύτταρα Χ) * Τα τροφοβλαστικά αυτά στοιχεία διατηρούνται από την αρχή- μέχρι το τέλος της κύησης

Ποια είναι η λειτουργικότητα της τροφοβλάστης? Η τροφοβλάστη δρα ως ενδοκρινές όργανο και παράγει >35 παράγοντες : πρωτεάσες και αναστολείς τους, στεροειδείς και πεπτιδικές ορμόνες, αυξητικούς και αγγειογενετικούς παράγοντες, hpl- προλακτίνη, ρελαξίνη οξυτοκίνη κ.α. ελέγχει την εμφύτευση του ωαρίου αναπτύσσει την κυκλοφορία του αίματος μεταξύ εμβρύου και μητέρας σχηματίζει τις λάχνες του πλακούντα τις λάχνες

Τι είναι οι λάχνες? Οι λάχνες (villi) είναι θηλωματώδεις και διακλαδιζόμενες προσεκβολές της τροφοβλάστης και αποτελούν το βασικό δομικό συστατικό του ώριμου πλακούντα Υπάρχουν διάφοροι τύποι λαχνών ανάλογα με την ηλικία του πλακούντα Αποτελούνται από τροφοβλαστικό περίβλημα και στρώμα σρώμαμε με «πολυδύναμα» ουδύαμα κυτταρικά σοχεα στοιχεία Αναπτύσσονται μέσα στην μητρική αιμολίμνη * Όλα τα δομικά συστατικά της λάχνης είναι εμβρυικής προέλευσης

Οι τύποι της τροφοβλάστης 1. κύτταρο- τροφοβλάστη (ΚΤ,κύτταρα Langhans) είναι η έσω επιφανειακή στιβάδα της λάχνης (πάντα υπό την συγκύτιο - τροφοβλάστη) αποτελεί την «βλαστική» στιβάδα και παρουσιάζει μιτώσεις ο κυτταρικός πληθυσμός της ΚΤ ελαττώνεται κατά την διάρκεια δά της κυήσεως

Οι τύποι της τροφοβλάστης 2. Η συγκύτιο -τροφοβλάστη είναι ενιαία κυτταρική στιβάδα η οποία επικαλύπτει την βλαστοκύστη ευρίσκεται πάντα στην εξωτερική επιφάνεια των λαχνών προέρχεται από την κύτταρο-τροφοβλάστη τροφοβλάστη έχει δυνατότητα αόηαα αμοιβαδοειδών οβαδοεδώ κινήσεων

Η τροφοβλάστη Η συγκύτιο-τροφοβλάστη τροφοβλάστη δεν χωρίζεται σε κύτταρα ή τμήματα δεν έχει μεσοκυττάρια διαστήματα δεν παρουσιάζει μιτωτική δραστηριότητα δεν είναι άθροισμα από «πολυπύρηνα γιγαντοκύτταρα»

Οι τύποι της τροφοβλάστης 3. Η ενδιάμεση τροφοβλάστη - είναι σε επαφή ή/και διηθεί το τοίχωμα της μήτρας ( φθαρτό, μυομήτριο ) - έχει την ικανότητα αόηα να διηθεί μητρικά αγγείαα - δεν σχηματίζει λάχνες, εντοπίζεται στις «τροφοβλαστικές σήλες στήλες»

Ώριμος πλακούντας Χαρακτηριστικά Μακροσκοπικά ευρήματα σε συνήθεις αλλοιώσεις

Ο Ωριμος Πλακουντας Σχήμα δισκοειδές Μέση διάμετρος 18 εκατ. Μέσο πάχος 2.5 εκατ. Μέσο βάρος 500-600 γραμμ.. (βάρος εμβρύου/ βάρος πλακούντα = 6.3-7.9 /1)

Ο ώριμος πλακούντας Εκτός από βάρος-μέγεθος μακροσκοπικά περιγράφονται: ργρ Η μητρική επιφάνεια Η εμβρυϊκή επιφάνεια και το περιφερικό χείλος

Ο Ωριμος Πλακουντας Η μητρική επιφάνεια του πλακούντα * παρουσιάζει 15-20 κοτυληδόνες (αγγειακές μονάδες μητρικής προέλευσης) * καλύπτεται από το βασικό πέταλο- φθαρτό

Ο ώριμος πλακούντας Οι συχνότερες μακροσκοπικές αλλοιώσεις της μητρικής μοίρας του πλακούντα είναι Αιμορραγίες Ανωμαλίες πρόσφυσης στο τοίχωμα της μήτρας

Ο ώριμος πλακούντας Η ρήξη των μητρικών αγγείων της μητρικής επιφάνειας του πλακούντα είναι αιτία Οπισθο-πλακουντιακής πλακουντιακής αιμορραγίας Οπισθο- πλακουντιακών αιματωμάτων Αποκόλλησης του πλακούντα-πρόωρου α πρόωρου τοκετού

Ο ωριμος πλακουντας 2. Διαταραχές ανάπτυξης του βασικού πετάλου ή/ και απουσία αυτού οδηγεί σε : ανώμαλη πρόσφυση του πλακούντα στο τοίχωμα της μήτρας Ο πλακούντας περιγράφεται ως συμφυτικός ( στιφρός,, ή διηθητικός) (placenta accreta,increta, percreta )

Ο ωριμος πλακουντας «Στιφρός Στιφρός»» πλακούντας (1/2500 τοκετούς) ) παρατηρείται * μετά καισαρική τομή * επί συμφύσεων ή ουλών του ενδομητρίου * σε γυναίκες ηλικίας >35ετών χαρακτηρίζεται από διήθηση της μήτρας από τις λάχνες και αδυναμία πλήρους αποκόλλησης του κατά τον τοκετό οδηγεί σε αιμορραγία μετά τον τοκετό ή / και αδράνεια της μήτρας

Ο ώριμος πλακούντας Η Εμβρυική επιφάνεια του πλακούντα αποτελείται από : * τους υμένες (άμνιο, χόριο ) * τον ομφάλιο ο λώρο

Ο Ώριμος Πλακούντας Το Αμνιον είναι λεπτή διαφανής μεμβράνη επαλείφει την εμβρυική κοιλότητα επικάθεται και διολισθαίνει στο υποκείμενο χόριο αποτελείται από κυβοειδή κύτταρα και ελάχιστο συνδετικό υπόστρωμα συμμετέχει στην παραγωγή του αμνιακού υγρού

Ο ώριμος πλακούντας Οι συνηθέστερες μακροσκοπικές αλλοιώσεις της εμβρυικής επιφάνειας του πλακούντα είναι : Κύστεις αμνίου-χορίου Οζίδια, μεμονωμένα ή συρρέοντα Ρήξη αμνίου, με ανάπτυξη αμνιακών ταινιών Φλεγμονώδεις αλλοιώσεις

Τα οζίδια του αμνίου αναπτύσσονται - λογω πλακώδους μετάπλασης του αμνίου - ως οζώδες άμνιο (amnion nodosum) και συνήθως συνοδεύονται από ολιγο υδράμνιο Συχνά συνυπάρχουν * διαταραχές της πνευμονικής λειτουργίας του εμβρύου ή πνευμονική υποπλασία * νεφρική αγενεσία ή απόφραξη *τραυματισμό των υμένων

Ταινίες-συμφύσεις αμνίου Σύνδρομο αμνιονικών ταινιών Οφείλονται σε ρήξη του αμνίου σε πρώιμη κύηση Προκαλούν διαταραχές στην παραγωγή αμνιακού υγρού- ολιγο-υδράμνιο περιτυλίγονται σε δάκτυλα, μέλη του εμβρύου με αποτέλεσμα ακρωτηριασμούς η και στον ΟΛ η διάσπαση του αμνίου προκαλεί διαταραχές λογω τριβών στην διαμόρφωση του προσώπου και της κεφαλής του εμβρύου-

Ο Ώριμος Πλακούντας Οι υμένες της εμβρυικής κοιλότητας συχνά παρουσιάζουν φλεγμονώδεις αλλοιώσεις (χοριοαμνιονίτιδα)) από ανιούσα συνήθως λοίμωξη. * Η χοριοαμνιονίτις αποτελεί αιτία προώρου τοκετού, πρόωρης ρήξης των υμένων και εμβρυικής υποξίας

Ο ώριμος πλακούντας Το χοριονικό πέταλο - αναπτύσσεται υπό το άμνιο - περικλείει τα ομφαλικά αγγεία - αποτελείται από μεσέγχυμα με τροφοβλαστικά κύτταρα * Από το χοριονικό πέταλο εξορμώνται οι χοριακές λάχνες

Ο Ώριμος Πλακούντας Το παρέγχυμα του πλακούντα σχηματίζεται * από τις χοριακές λάχνες ( φέρουν εμβρυικά αγγεία-εμβρυικό εμβρυικό αίμα) οι οποίες αναπτύσσονται * στην αιμολίμνη ( με μητρικό αίμα) Εδώ έρχονται σε επαφή οι δυο κυκλοφορίες και επιτελείται λί η ανταλλαγή αερίων και μεταβολιτών μεταξύ μητέρας και παιδιού

Ο Ωριμος Πλακουντας Μακροσκοπικές αλλοιώσεις του παρεγχύματος του πλακούντα με κλινική σημασία είναι κυρίως τα -Έμφρακτα : περιοχές ισχαιμικής νεκρώσεως των λαχνών λογω ελαττωμένης αιμάτωσης αμά του πλακούντα α Όταν καταλαμβάνουν > 30% του παρεγχύματος προκαλούν εμβρυική ανοξία, καθυστερημένη ανάπτυξη του εμβρύου η /και ενδομήτριο θάνατο

Ο ώριμος πλακούντας Το παρέγχυμα του πλακούντα φλεγμαίνει ; Ναι, σε 1-9% των ώριμων πλακούντων παρατηρείται λαχνίτις, η οποία αποτελεί μικροσκοπικό εύρημα -προέρχεται αιματογενώς - εκδηλώνεται ως μη ειδική φλεγμονή (VUE) ειδική φλεγμονή (T O R C H = t oxoplasma, r ubella, c yto-megalovirus megalovirus, h erpes o ther,

Ο ωριμος πλακουντας Τι σημαίνει αύξηση βάρους του πλακούντα> 700 γραμμ. ; Υποδηλώνει συνήθως παθήσεις μητέρας ( διαβήτης, αναιμία) ) παθήσεις εμβρύου (ύδρωπας) παρουσία μεγάλων εμφράκτων αιματωμάτων α του πλακούντα α

Ο ωριμος πλακουντας Τι σημαίνει ελάττωση του βάρους του ώριμου ρμ πλακούντα <500 γραμμ. Υποσημαίνει : Χαμηλή παροχή αίματος στον πλακούντα Υπολειπομένη ομέ ανάπτυξη του εμβρύου πιθανότατα λογω συγγενών διαμαρτιών

O Ώριμος Πλακούντας Διαταραχές του σχήματος * επικουρικός πλακούντας ( 3-10% ) * δίλοβος πλακούντας * ζωναιος, δακτυλιοειδής * μεμβρανώδης