ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 30.6.2016 COM(2016) 435 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Σύνοψη των ετήσιων εκθέσεων υλοποίησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων που συγχρηματοδοτήθηκαν από το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους το 2014 EL EL

Σύνοψη των ετήσιων εκθέσεων υλοποίησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων που συγχρηματοδοτήθηκαν από το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους το 2014 I. Εισαγωγή Το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ) δημιουργήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 223/2014 1 με στόχο να συμβάλει στην ανακούφιση των χειρότερων μορφών φτώχειας, όπως η έλλειψη στέγης, η παιδική φτώχεια και η στέρηση τροφής. Σύμφωνα με τον κανονισμό, το ΤΕΒΑ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να υποστηρίξει τις πλέον μειονεκτούσες κοινωνικές ομάδες, παρέχοντας τρόφιμα, βασικά καταναλωτικά αγαθά, όπως ρουχισμός, υποδήματα, είδη υγιεινής ή διοργανώνοντας δραστηριότητες κοινωνικής ενσωμάτωσης. Το ΤΕΒΑ μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση της συλλογής και της διανομής δωρεών τροφίμων ως μέτρο για την καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων. Το συνολικό διαθέσιμο ποσό των πόρων του ΤΕΒΑ ανέρχεται σε 3 813 εκατ. σε τρέχουσες τιμές και οι επιχορηγήσεις προς όλα τα κράτη μέλη καθορίζονται στο παράρτημα ΙΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014. Το ΤΕΒΑ υλοποιείται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020. Η υλοποίησή του γίνεται μέσω επιχειρησιακών προγραμμάτων που έχει εγκρίνει η Επιτροπή. Η αξιοποίηση των πόρων εναπόκειται στα κράτη μέλη, τα οποία μπορούν να επιλέξουν να αναπτύξουν ένα επιχειρησιακό πρόγραμμα επισιτιστικής ή/και βασικής υλικής συνδρομής (ΕΠ Ι) ή/και ένα επιχειρησιακό πρόγραμμα κοινωνικής ενσωμάτωσης των απόρων (ΕΠ II). Τα κράτη μέλη είναι επίσης ελεύθερα να καθορίζουν τις ομάδες-στόχους, τις ειδικές μορφές παρεχόμενης υποστήριξης και τη γεωγραφική κάλυψη των προγραμμάτων τους. Μολονότι η κοινωνική ενσωμάτωση των απόρων αποτελεί τον κεντρικό άξονα του ΕΠ II, είναι επίσης σημαντικό μέρος του ΕΠ Ι. Η παροχή υλικής συνδρομής πρέπει να συνδυάζεται με συνοδευτικά μέτρα που έχουν ως στόχο να προάγουν την κοινωνική ενσωμάτωση των δικαιούχων 2 (π.χ. παραπομπή σε κατάλληλες υπηρεσίες που προσφέρουν καθοδήγηση για ισορροπημένη διατροφή και παροχή συμβουλών για την οικονομική διαχείριση). Συνεπώς, το ΕΠ Ι ανταποκρίνεται στις βασικές υλικές ανάγκες των πλέον μειονεκτούντων ατόμων, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην κοινωνική τους επανενσωμάτωση. Τα κράτη μέλη συνεργάζονται με οργανώσεις-εταίρους για την υλοποίηση των προγραμμάτων του ΤΕΒΑ. Οι οργανώσεις αυτές, οι οποίες μπορεί να είναι δημόσιοι φορείς ή μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, παρέχουν υλική συνδρομή (ΕΠ Ι) ή διοργανώνουν και υλοποιούν δράσεις κοινωνικής ενσωμάτωσης (ΕΠ II), όπως περιγράφεται στα προγράμματα. Αυτή η συνεργασία συνεπάγεται ότι το Ταμείο υποστηρίζει επίσης την ανάπτυξη ικανοτήτων των οργανώσεων εταίρων στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής. 1 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 223/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2014, για το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΕΕ L 72 της 12.3.2014, σ. 1). 2 Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014, τα συνοδευτικά μέτρα δεν είναι υποχρεωτικά σε περιπτώσεις όπου τα τρόφιμα ή/και η βασική υλική συνδρομή παρέχονται μόνον σε απόρους σε παιδικούς σταθμούς ή παρόμοια ιδρύματα. 2

Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις παρακολούθησης του Ταμείου τα κράτη μέλη πρέπει κάθε χρόνο να υποβάλλουν στην Επιτροπή, έως τις 30 Ιουνίου του επόμενου ημερολογιακού έτους, έκθεση σχετικά με την υλοποίηση των προγραμμάτων τους 3. Η Επιτροπή αξιολογεί τις εκθέσεις υλοποίησης και, αν είναι αναγκαίο, ζητά από το εκάστοτε κράτος μέλος να κάνει αλλαγές 4. Η Επιτροπή καλείται επίσης να υποβάλει σύνοψη των εκθέσεων των κρατών μελών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σε εύθετο χρόνο 5. Η παρούσα σύνοψη αποτυπώνει τα στοιχεία που περιέχονται στις εκθέσεις υλοποίησης για το έτος 2014 με τη μορφή με την οποία αυτά έγιναν δεκτά από την Επιτροπή 6. Παρέχει μια γενική επισκόπηση των εξελίξεων σχετικά με το ΤΕΒΑ σε επίπεδο ΕΕ και παρουσιάζει τα στοιχεία που παρείχαν τα κράτη μέλη, ακολουθώντας τη δομή των εκθέσεων. Οι τιμές που αναφέρθηκαν για τους κοινούς δείκτες παρουσιάζονται στο παράρτημα. II. Γενικές εξελίξεις Ο κανονισμός του ΤΕΒΑ δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2014. Το μεγαλύτερο μέρος του έτους καταναλώθηκε στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής σχετικά με το περιεχόμενο των προγραμμάτων. Ως ημερομηνία έναρξης της επιλεξιμότητας ορίστηκε η 1η Δεκεμβρίου 2013 7, ωστόσο, υπήρχαν δραστηριότητες σε εξέλιξη ακόμη και πριν από την έγκριση ορισμένων επιχειρησιακών προγραμμάτων. Τα περισσότερα επιχειρησιακά προγράμματα υποβλήθηκαν στην Επιτροπή στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2014. Έως τα τέλη του έτους είχαν εγκριθεί συνολικά 25 προγράμματα, ενώ τα υπόλοιπα τρία (DE, SE, UK) εγκρίθηκαν στις αρχές του 2015. Μετά την έγκριση κάθε προγράμματος, η Επιτροπή κατέβαλε επίσης στο σχετικό κράτος μέλος το 11% του προϋπολογισμού του αντίστοιχου προγράμματος ως προχρηματοδότηση. Αυτό διευκόλυνε την παροχή επείγουσας συνδρομής στους απόρους. Ο προγραμματισμός έδειξε ότι 24 κράτη μέλη επέλεξαν να υλοποιήσουν ΕΠ Ι, ενώ τέσσερα επέλεξαν ΕΠ II. Οι συγκεκριμένοι τύποι συνδρομής που αποφάσισαν να παρέχουν τα κράτη μέλη είναι οι ακόλουθοι: Τύπος ΕΠ Τύπος συνδρομής Κράτη μέλη ΕΠ Ι Επισιτιστική BG, EE, ES, FR, MT, PL, SI, FI, UK (9) ΕΠ Ι Βασική υλική συνδρομή 8 AT. CY (2) ΕΠ Ι Επισιτιστική και βασική υλική BE, CZ, IE, EL, HR, IT, LV, LT, LU, HU, PT, RO, SK (13) 3 Άρθρο 13 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014. 4 Στις 11 Απριλίου 2016 η Επιτροπή έκανε δεκτές τις τελευταίες εκθέσεις των κρατών μελών για το έτος 2014. Βάσει αυτού ορίστηκε η προθεσμία για την κατάρτιση της παρούσας έκθεσης της Επιτροπής. 5 Άρθρο 13 παράγραφος 9 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014. 6 Κατά το χρόνο σύνταξης της παρούσας σύνοψης εκκρεμούσε η αποστολή μίας ετήσιας έκθεσης υλοποίησης από το Ηνωμένο Βασίλειο. 7 Άρθρο 22 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014. 8 Σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014 ως «βασική υλική συνδρομή» ορίζονται τα βασικά καταναλωτικά αγαθά περιορισμένης αξίας και για προσωπική χρήση των απόρων, για παράδειγμα ρουχισμός, υποδήματα, είδη υγιεινής, σχολικά είδη και υπνόσακοι. 3

ΕΠ ΙΙ συνδρομή Δραστηριότητες κοινωνικής ενσωμάτωσης DE, DK, NL, SE (4) III. Επίπεδο υλοποίησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται παραπάνω, τα περισσότερα κράτη μέλη ανέφεραν στις εκθέσεις τους ότι αφιέρωσαν το 2014 στην προετοιμασία των προγραμμάτων τους, σε διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη και διαπραγματεύσεις με την Επιτροπή. Η προετοιμασία της υλοποίησης των προγραμμάτων περιελάμβανε επίσης τον διορισμό των αρχών των προγραμμάτων (διαχειριστικών αρχών και αρχών πιστοποίησης) 9. Επιπλέον, ορισμένα κράτη μέλη άρχισαν να μελετούν τα πληροφοριακά συστήματά τους και πραγματοποίησαν αρχικές συζητήσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς σχετικά με τη φύση της συνδρομής που θα παρασχεθεί με τη χρηματοδότηση του ΤΕΒΑ. Καθώς οι δαπάνες που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του ΤΕΒΑ είναι επιλέξιμες από την 1η Δεκεμβρίου 2013, στις εκθέσεις ορισμένων κρατών μελών που υλοποιούν ΕΠ Ι παρουσιάστηκε ότι η υλοποίηση των προγραμμάτων είχε αρχίσει το 2014 παράλληλα με τις προπαρασκευαστικές εργασίες. Ως εκ τούτου, αναφέρθηκαν θετικές τιμές για τους κοινούς δείκτες εισροών, εκροών και αποτελεσμάτων 10. Συνολικά 13 κράτη μέλη (BE, CY, ES, FR, IT, LT, LU, LV, NL, PL, PT, RO και SI) ανέλαβαν δαπάνες για δραστηριότητες. Στα τέλη του 2014 το συνολικό ποσό των δαπανών που αναλήφθηκαν για δραστηριότητες ανήλθε σε 330,7 εκατ. ευρώ. Οκτώ κράτη μέλη (BE, ES, FR, LT, RO, PL, PT και SI) είχαν ήδη αρχίσει να παρέχουν συνδρομή το 2014. Σε πέντε κράτη μέλη (BE, ES, FR, LT, RO) καταβλήθηκαν συνολικά 95,9 εκατ. ευρώ για δραστηριότητες σχετικές με την παροχή τροφίμων. Στην Ιταλία αγοράστηκαν είδη συνδρομής το 2014, αλλά η διανομή τους ξεκίνησε το 2015. Η πρώιμη έναρξη της περιόδου επιλεξιμότητας των δαπανών και το υψηλό επίπεδο προχρηματοδότησης που προβλέπεται στον κανονισμό του ΤΕΒΑ έδωσαν στα οκτώ αυτά κράτη μέλη τη δυνατότητα να επιτύχουν αποτελέσματα πολύ γρήγορα. Ένας άλλος παράγοντας που συνέβαλε στην έγκαιρη έναρξη των προγραμμάτων ήταν η προηγούμενη εμπειρία των κρατών μελών από το πρόγραμμα διανομής τροφίμων στους απόρους που υλοποιήθηκε έως το 2013. Τα παραπάνω οκτώ κράτη μέλη διένειμαν συνολικά 228 707 τόνους τροφίμων το 2014, με το 42,3%, το 28,8% και το 21,3% της ποσότητας που διανεμήθηκε να προέρχεται από τη Ρουμανία, τη Γαλλία και την Ισπανία αντίστοιχα. Οι δείκτες εκροών δείχνουν ότι υπήρξε διαφοροποίηση των προϊόντων που διανεμήθηκαν ανά κράτος μέλος. Ενώ ορισμένα επικεντρώθηκαν σε έναν μικρό αριθμό ομάδων προϊόντων, άλλα επέλεξαν μεγαλύτερη ποικιλία τροφίμων. Η Γαλλία ήταν το μοναδικό κράτος μέλος που διένειμε προϊόντα προερχόμενα και από τις επτά κατηγορίες που καλύπτονται από τους κοινούς 9 Άρθρο 31 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014. 10 Όπως αυτοί ορίζονται στο παράρτημα του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1255/2014 της Επιτροπής της 17ης Ιουλίου 2014 για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαρτίου 2014 για το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους μέσω του ορισμού του περιεχομένου των ετήσιων και τελικών εκθέσεων υλοποίησης, συμπεριλαμβανομένου του καταλόγου κοινών δεικτών (ΕΕ L 337 της 25.11.2014, σ. 48) 4

δείκτες του ΤΕΒΑ. Και τα οκτώ κράτη μέλη διένειμαν πακέτα τροφίμων, ενώ δύο από αυτά (BE, ES) διένειμαν επίσης γεύματα στους τελικούς δικαιούχους. Παραδείγματα των περιεχομένων ενός πακέτου τροφίμων: BE: ημιαποβουτυρωμένο γάλα, κονσερβοποιημένος σολομός, φιλέτα σκουμπρί σε σάλτσα τομάτας, βόειο κρέας, μακαρόνια, νιφάδες πατάτας, αποφλοιωμένες τομάτες, μπιζέλια και καρότα, μανιτάρια, ανοιχτόχρωμο σιρόπι κοκτέιλ φρούτων, έλαιο αραχίδων, μαρμελάδα, δημητριακά προγεύματος, πουτίγκα βανίλιας σε σκόνη ES: τρόφιμα για ενήλικες 2 kg ρύζι, 2 kg φακές, 2 λίτρα γάλα, 1 kg ζυμαρικά, ένα κουτί των 800 g μπισκότα, μία κονσέρβα των 780 g πράσινα φασόλια, μία κονσέρβα των 500 g διατηρημένες τηγανητές τομάτες παιδικές τροφές 4 κουτιά γάλακτος δεύτερης βρεφικής ηλικίας (800 g), παιδικές τροφές σε βάζα (8 συσκευασίες των 250 g έκαστο) RO: 3 kg αλεύρι, 3 kg αλεύρι καλαμποκιού, ζυμαρικά, 2 λίτρα λάδι, 2 kg ζάχαρη, 12 κονσέρβες κρέατος. Στην πλειονότητα των κρατών μελών, η αγορά της συνδρομής οργανώνεται κεντρικά και στη συνέχεια η συνδρομή παραδίδεται και διανέμεται από τις οργανώσεις-εταίρους. Καθώς η αγορά πρέπει να πραγματοποιείται μέσω δημοσίων συμβάσεων, οι εθνικές αρχές πρέπει να είναι σε θέση να οργανώνουν γρήγορα και αποτελεσματικά δημόσιους διαγωνισμούς, ώστε να διασφαλίζεται η τακτική διανομή της συνδρομής. Εκτιμάται ότι, το 2014, συνολικά 10 964 726 άτομα επωφελήθηκαν από τη συνδρομή του ΤΕΒΑ, εκ των οποίων 5 612 926 γυναίκες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου το ένα τέταρτο των δικαιούχων (3 092 695 άτομα) ήταν παιδιά ηλικίας 15 ετών και κάτω και 1 220 615 άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω. Μεταξύ των δικαιούχων υπήρχαν περίπου 621 979 άτομα με αναπηρίες, 719 708 μετανάστες, άτομα αλλοδαπής προέλευσης (συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων) και μειονοτήτων, καθώς και 69 451 άστεγοι. Ο αριθμός των ατόμων που υποστηρίχθηκαν από το ΤΕΒΑ το 2014 ήδη υπερβαίνει κατά πολύ την αρχική πρόβλεψη. Σύμφωνα με την εκτίμηση αντικτύπου για την πρόταση κανονισμού για το ΤΕΒΑ 11 εκτιμάται ότι το Ταμείο έχει τη δυνατότητα να υποστηρίζει μεταξύ 1,96 εκατ. και 2,13 εκατ. άτομα ετησίως. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1255/2014, οι τιμές που αναφέρονται για τους κοινούς δείκτες που αφορούν τον αριθμό των ατόμων που λαμβάνουν βοήθεια από το ΤΕΒΑ πρέπει να βασίζονται στις εκτιμήσεις των οργανώσεων εταίρων. Τα κράτη μέλη ανέφεραν ότι συνδύασαν τη διανομή τροφίμων με μια σειρά συνοδευτικών μέτρων. Αυτά περιελάμβαναν: παροχή συμβουλών για την παρασκευή και την αποθήκευση τροφής και συμβουλών για την προσωπική υγιεινή (LT) παραπομπή στις κατάλληλες κοινωνικές υπηρεσίες (ΒΕ και FR) 11 SWD(2012) 350 final. 5

παροχή εξατομικευμένων συμβουλών και διοργάνωση ημερίδων σχετικά με τα προγράμματα που είναι διαθέσιμα στους τελικούς δικαιούχους, τον υγιεινό τρόπο ζωής και την αντιμετώπιση του άγχους (SI) παροχή ψυχολογικής και θεραπευτικής υποστήριξης, ημερίδες μαγειρικής, εκπαίδευση σχετικά με τη διατροφή, την αντιμετώπιση της σπατάλης τροφίμων και τη διαχείριση του προϋπολογισμού του νοικοκυριού (PL). Τα συνοδευτικά μέτρα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της υλοποίησης των ΕΠ Ι και, ως εκ τούτου, η Επιτροπή περιμένει ότι όλα τα κράτη μέλη θα συμπεριλάβουν στις εκθέσεις τους για το 2015 λεπτομερή στοιχεία για τα μέτρα που έλαβαν. Σύμφωνα με τις εκθέσεις των κρατών μελών που επέλεξαν ΕΠ II ο βαθμός υλοποίησης για το 2014 ήταν περιορισμένος. Αυτό οφείλεται επίσης στη σχετικά καθυστερημένη έγκριση των προγραμμάτων στη Σουηδία και τη Γερμανία (μόνο το 2015). IV. Οριζόντιες αρχές Συντονισμός με το ΕΚΤ και με άλλες συναφείς πολιτικές της ΕΕ 12 Το ζήτημα του συντονισμού μεταξύ της χρηματοδότησης που παρέχεται μέσω του ΤΕΒΑ και εκείνης που παρέχεται μέσω του ΕΚΤ εξετάστηκε ήδη κατά το στάδιο της προετοιμασίας των προγραμμάτων. Κάθε κράτος μέλος έπρεπε να περιγράψει στο πρόγραμμά του με ποιον τρόπο θα διασφάλιζε αποτελεσματικό συντονισμό. Παρότι ορισμένα κράτη μέλη επικεντρώθηκαν στην αποφυγή της διπλής χρηματοδότησης, κάποια άλλα έκαναν ένα βήμα παραπέρα και διερεύνησαν τις δυνατότητες για συμπληρωματικές δραστηριότητες. Η Επιτροπή χαιρετίζει πολύ θετικά αυτό το βήμα. Σε γενικές γραμμές, υπάρχει σαφής διαχωρισμός μεταξύ των δραστηριοτήτων που είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση στο πλαίσιο κάθε Ταμείου (AT και LT). Επιπλέον, τα κράτη μέλη έχουν αναπτύξει διαφορετικούς μηχανισμούς συντονισμού, όπως συστήματα επιμερισμένης διαχείρισης και ελέγχου για τα δύο Ταμεία, μικτές επιτροπές επιλογής των έργων (LU) και συμβουλευτικές ομάδες που προτείνουν τρόπους πιθανής συνεργασίας των δικαιούχων (PL). Στην Ισπανία, θα ενθαρρυνθεί η συμμετοχή των τελικών δικαιούχων των προγραμμάτων του ΤΕΒΑ σε δράσεις κοινωνικής ενσωμάτωσης του ΕΚΤ. Ισότητα των φύλλων, ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου και πρόληψη των διακρίσεων 13 Τα περισσότερα κράτη μέλη ανέφεραν με τρόπους με τους οποίους ενσωμάτωσαν την ισότητα των φύλων και την εξάλειψη των διακρίσεων στους κανόνες υλοποίησης των προγραμμάτων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι άποροι επιλέγονται βάσει οικονομικών κριτηρίων και κατ αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται οι διακρίσεις στην πρόσβαση στη βοήθεια λόγω φύλου, καταγωγής, θρησκεύματος ή πεποιθήσεων, αναπηρίας ή γενετήσιου προσανατολισμού. Ορισμένα κράτη μέλη (BG και MT) συμπεριέλαβαν επίσης κοινωνικά κριτήρια (π.χ. οικογένειες με παιδιά και μονογονεϊκές οικογένειες) στην παροχή συνδρομής. Επιπλέον, υπήρξαν κράτη μέλη που σχεδίασαν την υποστήριξή τους κατά τρόπο ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες διαφορετικών ομάδων απόρων (η Αυστρία θα προσφέρει επιλογή σχολικών τσαντών για αγόρια και κορίτσια). Η διαδικασία επιλογής των πράξεων που 12 Άρθρο 5 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014. 13 Άρθρο 5 παράγραφος 11 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014. 6

χρησιμοποιείται στην Τσεχία και την Πορτογαλία έχει σχεδιαστεί ειδικά, ώστε να διασφαλίζεται η ισότητα των φύλων και να αποφεύγονται οι διακρίσεις. Τέλος, οι οργανώσεις-εταίροι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση της ισότητας των φύλων και την εξάλειψη των διακρίσεων κατά την παράδοση της συνδρομής. Στη Λετονία, οι οργανώσεις-εταίροι μπορούν να παρέχουν επισιτιστική και βασική υλική συνδρομή στον τόπο κατοικίας, αν ο δικαιούχος το ζητήσει. Κλιματικές και περιβαλλοντικές πτυχές με σκοπό τη μείωση της σπατάλης τροφίμων 14 Τα κράτη μέλη επέλεξαν τα προϊόντα διατροφής βάσει κριτηρίων, όπως να είναι ανθεκτικά, εύκολα διατηρήσιμα και μακράς διάρκειας ζωής, με σκοπό τη μείωση της σπατάλης τροφίμων. Στο Λουξεμβούργο πραγματοποιούνται εκστρατείες για την ευαισθητοποίηση των καταστημάτων τροφοδοσίας με στόχο την ενθάρρυνση των δωρεών. Στην Πολωνία προωθείται η αγορά τροφίμων σε χάρτινες συσκευασίες φιλικές προς το περιβάλλον, καθώς το χαρτί είναι ένα ταχέως βιοδιασπώμενο και ανακυκλώσιμο υλικό. Ομοίως, το πρόγραμμα διανομής τροφίμων στη Ρουμανία ενθαρρύνει τη μείωση της κατανάλωσης χαρτιού και την επαναχρησιμοποίηση των υλικών. Συμβολή στην ισορροπημένη διατροφή των απόρων 15 Τα κράτη μέλη έχουν ενσωματώσει στις προδιαγραφές για την αγορά των τροφίμων απαιτήσεις για την υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων. Για την επιλογή των προϊόντων διατροφής που θα διανέμουν συμβουλεύονται τις οργανώσεις εταίρους, τους κοινωνικούς εταίρους, τις αρμόδιες αρχές και εμπειρογνώμονες. Το Βέλγιο επικαιροποίησε τον κατάλογο των προϊόντων ύστερα από διαβούλευση με εμπειρογνώμονες του τομέα της υγείας. Το Λουξεμβούργο έχει δημιουργήσει μια πλατφόρμα που προσφέρει τη δυνατότητα συζήτησης με τις οργανώσεις-εταίρους για θέματα που άπτονται της διατροφής, της ασφάλειας των τροφίμων, της ισότητας και της αποφυγής των διακρίσεων. Η Ιταλία έχει προσαρμόσει τον κατάλογο των προϊόντων διατροφής στις κατά τόπους διατροφικές συνήθειες, ενώ η Ισπανία κατάρτισε τον κατάλογο επισιτιστικής βοήθειας με γνώμονα την εθνική στρατηγική για τη διατροφή, τη σωματική άσκηση και την πρόληψη της παχυσαρκίας. Στη Γαλλία, οι δημόσιοι διαγωνισμοί περιλαμβάνουν γευστικές δοκιμές ορισμένων προϊόντων, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα προϊόντα πληρούν τα απαιτούμενα πρότυπα ποιότητας για διανομή. Στη Βουλγαρία, ένα από τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για την επιλογή των συσσιτίων για το πρόγραμμα είναι να είναι σε θέση να πληρούν τις απαιτήσεις για την ασφάλεια των τροφίμων και να συμβάλλουν στην ισορροπημένη διατροφή των τελικών δικαιούχων. Κατά τη διάρκεια της περιόδου προγραμματισμού τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθεί το ΤΕΒΑ για τη χρηματοδότηση της παροχής νωπών τροφίμων στους απόρους και να αξιολογήσουν κατά ποσόν το Ταμείο θα μπορούσε να παρέχει αυτήν τη χρηματοδότηση. V. Συμπέρασμα Τα προγράμματα του ΤΕΒΑ αναπτύχθηκαν έχοντας ως ειδικότερο στόχο την ανακούφιση των χειρότερων μορφών φτώχειας στο πλαίσιο των δυνατοτήτων υποστήριξης που μπορεί να παρέχει το Ταμείο. Τα προγράμματα αφορούν ομάδες ανθρώπων που είναι εξαιρετικά δύσκολο να προσεγγιστούν 14 Άρθρο 5 παράγραφος 13 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014. 15 Άρθρο 5 παράγραφος 13 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014. 7

και ως στόχο έχουν να τους παρέχουν άμεση ανακούφιση. Από την άλλη πλευρά, η πτυχή των προγραμμάτων που αφορά την κοινωνική ενσωμάτωση συμβάλλει στην ένταξη των μειονεκτούντων ατόμων στην κοινωνία. Αυτά τα χαρακτηριστικά των προγραμμάτων του ΤΕΒΑ τονίζουν επίσης την ειδικότερη αξία του Ταμείου, καθώς παρέχει ειδική υποστήριξη σε μια ομάδα ανθρώπων που ενδεχομένως να μην είναι σε θέση να αποκτήσουν πρόσβαση και να επωφεληθούν άμεσα από άλλα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ, όπως τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία (ΕΔΕΤ). Οι δείκτες εκροών του ΤΕΒΑ δείχνουν ότι το 2014 μεγάλος αριθμός ατόμων έλαβαν ήδη υποστήριξη από το ΤΕΒΑ. Παράλληλα, λόγω του περιορισμένου προϋπολογισμού του ΤΕΒΑ σε σχέση με τον μεγάλο αριθμό ατόμων στην ΕΕ που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας (122,3 εκατ. άτομα το 2014 16 ), η συμβολή του Ταμείου στις συνολικές προσπάθειες για τη μείωση της φτώχειας στην ΕΕ είναι περιορισμένη. Συνεπώς, είναι σημαντική η συμπληρωματικότητα με άλλα μέσα και μέτρα σε επίπεδο ΕΕ, καθώς και σε εθνικό επίπεδο. Οι εκθέσεις για το 2015 αναμένεται να παρουσιάσουν αύξηση των προγραμμάτων που αρχίζουν να υλοποιούνται σε ολοένα και περισσότερα κράτη μέλη. Αυτό θα αντικατοπτρίζεται επίσης στην υποβολή αξιώσεων πληρωμής στην Επιτροπή και στην υλοποίηση ΕΠ II. Στόχος της Επιτροπής θα είναι να διασφαλίσει ότι οι εκθέσεις για το 2015 θα περιέχουν πλήρεις και επαρκείς πληροφορίες για τον τρόπο υλοποίησης των προγραμμάτων του ΤΕΒΑ σε όλα τα κράτη μέλη. Οι πληροφορίες αυτές είναι απαραίτητες, ώστε να υπάρχει μια ακριβής εικόνα της υλοποίησης του Ταμείου σε επίπεδο ΕΕ. Το ΤΕΒΑ πάντα θεωρούνταν μέσο με απλή διαχείριση που είναι σε θέση να αντιμετωπίζει επείγοντα κοινωνικά προβλήματα. Για αυτόν τον λόγο, οι κανόνες χρήσης των πόρων του ΤΕΒΑ έχουν απλουστευθεί σε σχέση με εκείνους των ΕΔΕΤ. Προκειμένου τα μέτρα του ΤΕΒΑ να στεφθούν με επιτυχία, τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόζουν απλές διατάξεις υλοποίησης κατά τη διάρκεια της περιόδου προγραμματισμού και να διασφαλίζουν ότι ο διοικητικός φόρτος είναι ο ελάχιστος απαιτούμενος από το νομοθετικό πλαίσιο του ΤΕΒΑ. 16 Πηγή στοιχείων: Eurostat.. 8