Γράφει: Τσαπακίδης Ιωάννης, Χειρουργός Ορθοπαιδικός Εικ.1: Ανατομία του επιπολής οπίσθιου διαμερίσματος της κνήμης ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ο Αχίλλειος τένοντας (Εικ.1) είναι ο μεγαλύτερος και ισχυρότερος τένοντας στο ανθρώπινο σώμα. Η μέγιστη δύναμη που έχει μετρηθεί για τον Αχίλλειο τένοντα είναι 3786Ν που αντιστοιχεί σε δύναμη περίπου ίση με 6-8 φορές το βάρος του σώματος κατά τη διάρκεια επίπονων δραστηριοτήτων. 1 / 5
ΑΙΤΙΑ Η ρήξη συμβαίνει ύστερα από αναπήδηση (βόλεϊ-μπάσκετ) ή από άμεση πλήξη ή κατά τη διάρκεια δρόμου ταχύτητας τη στιγμή συνήθως της επιτάχυνσης και έχει να κάνει σε ποσοστό πάνω από 80% με ερασιτέχνες αθλητές μεγαλύτερους των 35-40 ετών. Η ρήξη αυτή υπολογίζεται ότι είναι η 3η πιο συχνή ρήξη τένοντα στον ανθρώπινο οργανισμό, μετά τη ρήξη του υπερακανθίου στον ώμο και του τετρακέφαλου στον μηρό, με αναλογία ανδρών/γυναικών ( / ) από 2:1 σε 12:1. Το σημείο της ρήξης εμφανίζεται στη μυοτενοντώδη συμβολή 12,1%, στην κατάφυση 4,6% και 3,5cm κεντρικά της κατάφυσης 83%. Ο πιο συχνός μηχανισμός είναι κατά τη φάση της απογείωσης (τρέξιμο, άλμα) έχουμε σύσπαση του γαστροκνημίου μυός, αλλά σε αυτή τη σύσπαση ανθίσταται το βάρος του σώματος και ο τένοντας ρήγνυται. Άλλος μηχανισμός είναι η άμεση πλήξη του τένοντα, όταν αυτός είναι σε σύσπαση και το ανοικτό τραύμα αυτού. Πολλές φορές μπορεί να υπάρχει ήδη μια εκφύλιση του τένοντα λόγω ηλικίας (πιο συχνή σε μεσήλικες) ή από τη χρήση ουσιών όπως κορτιζόνη, κινολόνες ή παθήσεων όπως ρευματοειδή αρθρίτιδα, νεφρική ανεπάρκεια και άλλα. ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Η ρήξη συμβαίνει κυρίως σε απόσταση από 2 έως 6 εκ. από την κατάφυση του αχίλλειου στη πτέρνα, στην περιοχή δηλαδή που από αγγειογραφικές μελέτες είναι η περιοχή με τη λιγότερη αιμάτωση. Συγκεκριμένα η αιμάτωση του προέρχεται περιφερικά από ενδοοστικά αγγεία της πτέρνας και κεντρικά από μυϊκούς κλάδους, από τα αγγεία της κνήμης. Όμως, η κύρια παροχή αίματος του είναι μέσω του μεσοτενόντιου από την πρόσθια επιφάνεια. Καθώς μεγαλώνουμε η πρόσθια αλλά και γενικά η αιμάτωσή του μειώνεται, όπως και η ελαστικότητα του, με αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενοι μικροτραυματισμοί στην περιοχή αυτή γίνονται αδύνατοι να επιδιορθωθούν σωστά προδιαθέτοντας σε τραυματισμό. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ - ΔΙΑΓΝΩΣΗ Πρόκειται για βαριά κάκωση, που προκαλεί έντονο αιφνίδιο πόνο στην οπίσθια επιφάνεια της ποδοκνημικής σαν χτύπημα από μεγάλη πέτρα. Ο ασθενής δεν μπορεί να σταθεί και να βαδίσει στα δάκτυλα του ποδιού και συνήθως κατά τη στιγμή της ρήξης έχει ακούσει έναν υπόκωφο ήχο (pop) να προέρχεται από την περιοχή αυτή. Σε πρόσφατες περιπτώσεις διαπιστώνεται με τη ψηλάφηση κενό στο σημείο της ρήξης, που μπορεί να φτάσει και τα 5 εκ. όταν κάνουμε ραχιαία κάμψη της ποδοκνημικής του τραυματισμένου ποδιού. Συγκεκριμένα ο ασθενής τοποθετείται σε πρηνή θέση στην εξεταστική κλίνη με τα πόδια να αιωρούνται στο άκρο της. Ψηλαφάτε ολόκληρη η μάζα των μυών της γαστροκνημίας (γαστροκνήμιος και υποκνημίδιος) και ζητείται από τον ασθενή να εκτελέσει ενεργητικά πλήρες εύρος ραχιαίας και πελματιαίας κάμψης του άκρου ποδός. Ελέγχεται η παρουσία τοπικής ευαισθησίας, καύσου, ερυθρότητας, οιδήματος, οζιδίων ή ελλειμμάτων στη συνέχεια του μυός και του τένοντα. Εκτελείται η δοκιμασία Thomson ή Simmond's «squeeze test» η οποία ελέγχει την ακεραιότητα και τη συνέχεια του Αχίλλειου τένοντα (Εικ.2). 2 / 5
συμπίεση θέση ουδέτερη ασθενείς του (ψευδώς test, γεμίζει παρακλινικές εξετάσεις κανόνας Εικ.2: ποδός needle Η ανάπαυσης θετική με που αρνητική Thomson με θέση. της αίμα που από test ρήξη την εξετάσεις γαστροκνημίας) βοηθάνε την και Η επιβεβαιώνει του δοκιμασία). ή ουλώδη ενέργεια Copeland's Simmond's προσθίου Αχίλλειου στη μπορούν ιστό διάγνωση Thompson των Άλλα υποδηλώνει είναι sphygnomanometerer ποδός «sqweeze τένοντα και μακρών (κατάργηση τότε η λιγότερο βοηθήσουν μαγνητική είναι με έχει την μπορεί είναι καμπτήρων test» πλήρη ο ιδιαίτερη ποδοκνημική υπέρηχος συχνά πιο περισσότερο. της να τομογραφία ρήξη δύσκολο έχουν πελματιαίας χρησιμοποιούμενα cuff μυών σημασία του μαλακών test. ικανότητα και τένοντα. των (MRI) Αργότερα οι Συγκεκριμένα το διότι δακτύλων αρθρώσεις μορίων κάμψης ψηλαφήσουμε Εικ.3. οι Επίσης, πελματιαίας περισσότεροι τεστ το και του κενό του ο ελέγχεται είναι χρυσός ποδός παρακλινικές ταρσού,οπότε αυτό κάμψης Matle's με τη οι ησε Εικόνα κέντρο μορφολογίας του στην 3: και πτέρνα, (ΑΡ) (αρ) του φυσιολογική φαίνεται με όπου αύξηση το ο κενό Αχίλλειος MRI του έχει της μαγνητικού ποδοκνημικής γεμίσει τένοντας με σήματος υγρό με διαφοροποίηση με (βελάκι). αρκετά ακέραιο εκατοστά τον Αχίλλειο της φυσιολογικής από τένοντα. την κατάφυσή Στο ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η θεραπεία στη διεθνή βιβλιογραφία για τη ρήξη του Αχίλλειου τένοντα είναι αντιφατική. Υπάρχουν οι θιασώτες της συντηρητικής και αυτοί της χειρουργικής αντιμετώπισης. Συγκεκριμένα, η συντηρητική αντιμετώπιση προτείνεται σε περιπτώσεις που η ρήξη είναι οξεία (πρώιμη) και όταν κατά την παθητική πελματιαία κάμψη του ποδός υπάρχει η ψηλαφητή αίσθηση ότι εξαφανίζεται το κενό μεταξύ των δυο άκρων του τένοντα. Τότε, το σκέλος τοποθετείται σε κνημοποδική μπότα Εικ.4, ειδική για ρήξη Αχίλλειου τένοντα, έχοντας την ποδοκνημική σε ιπποποδία, χωρίς φόρτιση του σκέλους. 3 / 5
Εικ Προοδευτικά, πλήρη έρχεται μπότα τραυματισμό επαναρήξεων μετά πιο Υπάρχουν προτιμούμε επιφάνεια διαδερμική απορροφήσιμα Η χειρουργική τελικοτελική 4: άμεση από Ειδική φόρτιση κάθε σε χειρουργική και οι της ορθή μέθοδος στις 7-10 μπότα ανοικτές αφαιρείται αρχίζει στη ασφαλή ποδοκνημικής, αντιμετώπιση στις συρραφή γωνία, περισσότερες μέρες διεθνή τη που χωρίς 6 βοήθεια η αποκατάσταση βδομάδες μέθοδοι λύση μερική (5 καθώς χρησιμοποιούμαι πλήρως βιβλιογραφία των τον τομή και προτείνεται ευθείας 1εκ αριθμό). δύο φόρτισή αφαιρούμε και περιπτώσεις είναι γίνεται η περίπου η άκρων μπότα τη διαδερμική. προτιμότερο βελόνας είναι μπότα. Έτσι, της του είτε και συνήθως από διαδερμικά συντηρητικής 2%. σε είναι εσωτερικά ξεκινάνε Η με στη Εικ.5. την διάστημα ποδοκνημική Η Bunnell κύρια συντηρητική αυτή να έσω σε από γίνεται αθλητές ράμματα η με επιφάνεια μαξιλάρια ανοικτή φυσικοθεραπείες. είτε αντιμετώπισης τις 8-10 τομή τρεις σε άμεσα, εβδομάδες ή είτε Νο 4-5 διάστημα Krackow μέθοδος, σε του που βδομάδες, 1 εκ. μετά ασθενείς τις ή Νο Αχίλλειου υπάρχουν στην πρώτες είναι το τεχνική από 0 την 8-10 Το μη χειρουργείο οπίσθια μέχρι που 12%, οποία ποσοστό τον βδομάδων μέρες. τένοντα, στη Εικ.5. θέλουν ενώ την και έσω ειδική Η τένοντα και τεχνικές δακτύλου χειρουργείο στο ακολουθήσει. Εικ Σε δεν νοσοκομείο παραμελημένες 5: (Αρ) υπάρχει και ή η τον Ma (δε) γίνεται τεχνική and και βραχύ αξιόλογο η Krackow εξέρχεται Griffith με περιπτώσεις V-Y περονιαίο, περιοχική τμήμα flap τεχνική του με τένοντα πλήρης ή τον Abraham γενική για σε μακρό διαδερμική περιπτώσεις τη προς οδηγίες συρραφή αναισθησία και πελματικό, συρραφή; Pankovich για διόρθωση του που και τένοντα πρόγραμμα τoν η χρησιμοποιούνται ο και ρήξη ασθενής μακρό της διάφορες είναι ρήξης καμπτήρα που συνήθως εκφυλιστικού του άλλες πρέπει Αχίλλειου διάφορες του μένει Εικ.6. ναμεγάλου τύπου μία Το μέρα περονιαίου Εικ. 6. Τεχνική και του για μακρού την παραμελημένη πελματικού ρήξη του Αχίλλειου τένοντα με τη χρήση του βραχύ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Στις περιπτώσεις που ο τένοντας παραμείνει αθεράπευτος, ο ασθενής δεν μπορεί να 4 / 5
τρέξει, να πηδήξει να ανέβει και να κατέβει με ευκολία τις σκάλες, ενώ ο Thomson test είναι αρνητικό. Στην συντηρητική αντιμετώπιση της ρήξης του Αχίλλειου τένοντα η κύρια επιπλοκή είναι η επαναρήξη σε μεγαλύτερο ποσοστό από τη χειρουργική (12% αντί 2%), η κάκωση του γαστροκνημίου νεύρου και η επιμήκυνση του Αχίλλειου τένοντα που οδηγεί στη μειώσει της λειτουργικότητάς του. Στην χειρουργική οι κύριες επιπλοκές είναι η φλεγμονή του τραύματος και η αδυναμία σύγκλισης αυτού και γι αυτό έχει μεγάλη σημασία η χειρουργική τομή και ο γιατρός να είναι έμπειρος σε αυτού του είδους τις κακώσεις. Οι αρνητικοί προδιαθεσικοί παράγοντες για την επούλωση του τραύματος είναι η κακή διατροφή, ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα, η ρευματοειδή αρθρίτιδα και η γενική κατάσταση του ασθενούς. Η αντιμετώπιση της ρήξης του Αχιλλείου τένοντα, επομένως είναι ένα ιδιαίτερο πρόβλημα και μπορεί να αντιμετωπιστεί σωστά με διάφορους τρόπους. Η κινητοποίηση είναι άμεση με βακτηρίες μασχάλης και ανάλογα την περίπτωση επιστρέφει στις καθημερινές δραστηριότητές του τις πρώτες βδομάδες, χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα και στις αθλητικές δραστηριότητες σε 10-12 βδομάδες από τον τραυματισμό του. Για οποιαδήποτε απορία επικοινωνήστε μαζί μας. Τσαπακίδης Ιωάννης Χειρουργός Ορθοπαιδικός www.itsapakidis.gr Joomla SEO powered by JoomSEF 5 / 5