Ημερίδα ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ

www.espa.gr Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία: Αποτύπωση Πρόληψη και Αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Δράσεις για την άσκηση και την υγιεινή διατροφή. www.ygeia-pronoia.gr

Ημερίδα ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Παρουσίαση Προγράμματος Παρέμβασης Πρωινό και Δεκατιανό Ιωάννης Μανιός, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας & Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Παρεμβάσεις στο Σχολικό Περιβάλλον Μεγάλος χρόνος έκθεσης με το δείγμα/ πρόσβαση σε μεγάλους πληθυσμούς Διαθέσιμες υλικοτεχνικές δομές & ανθρώπινοι πόροι Med Clin N Amer 2000 84(2)

Είναι αποτελεσματικές οι παρεμβάσεις πρόληψης και αντιμετώπισης σε θέματα παιδικής παχυσαρκίας; Μη ισχυρά συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα τους Πλειοψηφία μελετών χαμηλή-μέτρια μεθοδολογική ποιότητα Flynn et al (2006) Reducing obesity and related chronic disease risk in children and youth: a synthesis of evidence with best practice recommendations Obesity Reviews

Είναι αποτελεσματικές οι παρεμβάσεις πρόληψης και αντιμετώπισης σε θέματα παιδικής παχυσαρκίας; Μη ισχυρά συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα τους Πλειοψηφία μελετών χαμηλή-μέτρια μεθοδολογική ποιότητα 11/21 βελτιώθηκαν δείκτες σύστασης σώματος(αποτέλεσμα) 8/10 βελτίωση διατροφής / Φ.Δ./ γνώσεων (επίδραση) Flynn et al (2006) Reducing obesity and related chronic disease risk in children and youth: a synthesis of evidence with best practice recommendations Obesity Reviews

Κοινωνική Γνωσιακή Θεωρία (Social Cognitive Theory) Με βάση το μοντέλο οι συμπεριφορές «εξηγούνται» από την τριαδική, δυναμική και ανταποδοτική σχέση αλληλεπίδρασης:.

Κίνητρα (incentives)

Κίνητρα (incentives) - Βραχυπρόθεσμα vs. μακροπρόθεσμα

Πρότυπα (Role Models) Hendy and Raudenbush, 2000 Appetite

Ενίσχυση (Reinforcement) Η Θετική ενίσχυση (επιβράβευση), αυξάνει την πιθανότητα ότι η συμπεριφορά αυτή θα επαναληφθεί. Η Αρνητική ενίσχυση (τιμωρία), δεν είναι ακριβώς το αντίθετο της θετικής αφού δεν μειώνει πάντα το ενδεχόμενο επανάληψης κάποιας συμπεριφοράς. (μόνο κάτω από τις ίδιες συνθήκες)

Αυτό-αποτελεσματικότητα (Self efficacy) Η σιγουριά που αισθάνεται ένα άτομο για την εκτέλεση μιας δραστηριότητας Ίσως η πιο σημαντική από τις παραμέτρους που σχετίζονται με την αλλαγή συμπεριφοράς.

Αυτό-αποτελεσματικότητα Μάλλον δε θα τα καταφέρω ποτέ

Αυτό-αποτελεσματικότητα Τελικά μάλλον τα καταφέρνω κι εγώ

Αυτορρύθμιση της συμπεριφοράς (SMART Goals) Θέτουμε στόχους εφικτούς, συγκεκριμένους, στόχους που να μπορεί να επιτύχει το ίδιο το άτομο από μόνο του. Αξιολόγηση & αυτό-επιβράβευση

Χαρακτηριστικά Στόχων Α πλοί Μ ετρήσιμοι Ε φικτοί Σ ημαντικοί Α ξιολογήσιμοι S pecific M easurable A ttainable R ealistic T imely Meyer, Paul J (2003). ISBN 978-0-89811-304-4.

Αποτελεσματικές παρεμβάσεις Εκπαιδευτικό υλικό για την τάξη Αλλαγές στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής Αλλαγές στο κυλικείο/ εστιατόριο Συμμετοχή της οικογένειας

www.espa.gr Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία: Αποτύπωση Πρόληψη και Αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Δράσεις για την άσκηση και την υγιεινή διατροφή. Τέσσερεις συμπεριφορές-στόχοι προγράμματος ΕΣΠΑ: 1. Πρωινό 2. Ενδιάμεσα γεύματα (δεκατιανό-απογευματινό) 3. Φυσική δραστηριότητα 4. Καθιστική συμπεριφορά

Επιλογές για ενδιάμεσα γεύματα (Δεκατιανό & απογευματινό) Μικρά ενδιάμεσα γεύματα Ένα τρόφιμα από κάθε ομάδα τροφίμων: o Φρούτα o Δημητριακά o Γαλακτοκομικά o Λαχανικά Ένα φρούτο εποχής Ένα κουλούρι Θεσσαλονίκης Ένα γιαούρτι ή ένα ποτήρι γάλα χαμηλών λιπαρών Ένα τραγανό λαχανικό (π.χ. καρότο ή αγγούρι) * Ευκαιριακά ξηροί καρποί σε μικρή ποσότητα Μεγάλα ενδιάμεσα γεύματα Συνδυασμός των παραπάνω επιλογών (π.χ. γιαούρτι με ένα φρούτο)

Το Υλικό για Κάθε Συμπεριφορά χωρίζεται σε Τρία Επίπεδα Επίπεδο 1: Αναδιαμόρφωση του σχολικού περιβάλλοντος & Υλοποίηση της Επιθυμητής Συμπεριφοράς Επίπεδο 2: Δραστηριότητες για την Τάξη Προωθήστε την ενεργή συμμετοχή ολόκληρης της τάξης Προωθήστε το ομαδικό πνεύμα & τη συνεργασία και όχι τον ανταγωνισμό μεταξύ των μαθητών Συμπεριλάβετε διαδραστικές δραστηριότητες, οι οποίες θα πρέπει να πραγματοποιούνται τουλάχιστον για δύο (2) ώρες την εβδομάδα κατά την ευέλικτη ζώνη Επίπεδο 3: Επικοινωνία με τους Γονείς & Παρέμβαση στο Σπίτι

Επίπεδο 1: Αναδιαμόρφωση του σχολικού περιβάλλοντος για το πρωινό και το δεκατιανό 1. Επιδιώξτε συνεργασία με τον ιδιοκτήτη του κυλικείου για Διαθεσιμότητα να σας προμηθεύσει με Τροφίμων υγιεινά τρόφιμα στο για Σχολείο πρωινό & τα ενδιάμεσα γεύματα 2. Επιδιώξτε συνεργασία με τους γονείς 3... για να δίνουν στα παιδιά τους υγιεινά τρόφιμα για το πρωινό & το δεκατιανό (π.χ. οργανώστε μία μέρα «φρούτου» και σταδιακά περισσότερες, ώστε όλα τα παιδιά θα φέρουν από το σπίτι και θα φάνε όλα μαζί διάφορα είδη φρούτων

Επίπεδο 1: Αναδιαμόρφωση του σχολικού περιβάλλοντος για το πρωινό και το δεκατιανό π.χ. Το Μαγικό Πιάτο

Επίπεδο 1: Υλοποίηση της Επιθυμητής Συμπεριφοράς Πώς θα κάνετε τα παιδιά να συνηθίσουν να τρώνε υγιεινό πρωινό & υγιεινά ενδιάμεσα γεύματα: Προσπαθήστε να ορίσετε συγκεκριμένη ώρα κάθε μέρα για τα γεύματα. Ενθαρρύνετε τα παιδιά να εμπλακούν στην προετοιμασία του πρωινού και του δεκατιανού τους. Προτρέψτε τα παιδιά να φάνε όλα μαζί ως ομάδα. Συμμετέχετε ενεργά & με ενθουσιασμό στην πραγματοποίηση της επιθυμητής συμπεριφοράς υγείας.

Υλοποίηση της επιθυμητής συμπεριφοράς

Επίπεδο 2: Δραστηριότητες για την τάξη Ένα σημαντικό μέρος της διαδικασίας μάθησης & υιοθέτησης των υγιεινών συμπεριφορών είναι η βελτίωση των γνώσεων, δεξιοτήτων & της αυτοαποτελεσματικότητας των παιδιών μέσω της συμμετοχής τους ως ομάδα σε βιωματικές/ διαδραστικές δραστηριότητες Προωθήστε την ενεργή συμμετοχή ολόκληρης της τάξης: 1. Διασκεδαστικές δραστηριότητες 2. Εκδρομές Δραστηριότητες για την τάξη: τουλάχιστον 2 ώρες/εβδομάδα στην ευέλικτη ζώνη

Επίπεδο 2: Δραστηριότητες για την τάξη Συνταγές - Παραδείγματα Αστείες Φάτσες ψωμιού Φρουτοσαλάτα Ωμά λαχανικά Φρουτοσαλάτα Γιαούρτι με μήλα και βρώμη/δημητριακά

Επίπεδο 2: Δραστηριότητες για την τάξη Παιχνίδια αντίληψης των αισθήσεων σε σχέση με το φαγητό Με τη χρήση όλων των αισθήσεων, τα παιδιά μαθαίνουν να τρώνε περισσότερο συνειδητά και πιο αργά κι επίσης δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στη φυσική αίσθηση του κορεσμού Τα παιδιά αρχίζουν να μαθαίνουν και να ξεχωρίζουν τη ποικιλία των διαφορετικών γεύσεων, που αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ευχαρίστηση που προσφέρει το φαγητό και την εξοικείωση με νέες γεύσεις (φρούτα και λαχανικά)

Επίπεδο 2: Δραστηριότητες για την τάξη Εκδρομές Φούρνος Εργοστάσιο Γαλακτοκομικών Λαϊκή αγορά Θερμοκήπιο Φάρμα/ Περιβόλι Please add country-specific Photos

Επίπεδο 2: Δραστηριότητες για την τάξη

Επίπεδο 3: Επικοινωνία με τους Γονείς & Παρέμβαση στο Σπίτι Οι γονείς παρέχουν: τα πρότυπα τους κανόνες τα τρόφιμα & ροφήματα ευκαιρίες για σωματική δραστηριότητα ή όχι Μοιράστε το έντυπο υλικό & επιδιώξτε: την ενημέρωση & συνεργασία των γονέων την ευαισθητοποίησή τους την ενεργό συμμετοχή τους & την υιοθέτηση των επιθυμητών συμπεριφορών

Επίπεδο 3: Επικοινωνία με τους Γονείς & Παρέμβαση στο Σπίτι 2 ενημερωτικά φυλλάδια ανά συμπεριφορά 1 αφίσα ανά συμπεριφορά

www.espa.gr Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία: Αποτύπωση Πρόληψη και Αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Δράσεις για την άσκηση και την υγιεινή διατροφή. www.ygeia-pronoia.gr