Ερωτήσεις, λυμένες ασκήσεις και τυπολόγια

Ερωτήσεις, λυμένες ασκήσεις και τυπολόγια Κ. ΝΤΑΒΟΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΣΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΗΧΑΝΩΝ

Α. ΗΛΩΣΕΙΣ. Να αναφέρετε τα μέσα σύνδεσης.. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι συνδέσεις;. Ποιες συνδέσεις ονομάζονται λυόμενες και ποιες μη λυόμενες;. Περιγράψτε με τη βοήθεια σχήματος ένα ήλο. 5. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι ήλοι α) ανάλογα με τη μορφή της κεφαλής τους και β) ανάλογα με τη διάμετρό τους. 6. Ποια είναι τα υλικά κατασκευής των ήλων; 7. Γιατί το υλικό των συνδεόμενων ελασμάτων πρέπει να είναι ίδιο με το υλικό των ήλων; 8. Να αναφέρετε τις κύριες διαστάσεις ενός ήλου. 9. Ποια στοιχεία πρέπει να δώσουμε για την προμήθεια ενός ήλου; 0. Σε ποιες περιπτώσεις οι ηλώσεις είναι αναντικατάστατες;. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των ηλώσεων έναντι των συγκολλήσεων;. Να αναφέρετε τις κατηγορίες των ηλώσεων: α) ανάλογα με το σκοπό τους β) ανάλογα με τον τρόπο κατασκευής τους γ) ανάλογα με τις σειρές των ήλων δ) ανάλογα με τον αριθμό των διατομών των ήλων.. Να αναφέρετε τις κύριες αποστάσεις σε μια ήλωση.. Ποιες είναι οι μέθοδοι κατασκευής των ηλώσεων; 5. Πότε η διαμόρφωση της κεφαλής των ήλων γίνεται εν θερμώ; 6. Να αναφέρετε τις οδηγίες για τη σωστή εκτέλεση των ηλώσεων.

Β. ΚΟΧΛΙΟΣΥΝΔΕΣΕΙΣ. Να αναφέρετε τις χρήσεις των κοχλιών.. Να αναφέρετε τα στοιχεία για τη χάραξη της ελικοειδούς γραμμής.. Ποια είναι τα είδη των σπειρωμάτων: ως προς τη μορφή ως προς τη φορά ως προς τις αρχές ως προς τη θέση. Σχεδιάστε σκαρίφημα σπειρώματος κοχλία και δείξτε τις κύριες διαστάσεις του. 5. Τι είναι η εναλλαξιμότητα και πως επιτυγχάνεται στους κοχλίες; 6. Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα τριγωνικά σπειρώματα και ποιες οι διαφορές τους; 7. Ποιοι είναι οι τύποι των μετρικών σπειρωμάτων κατά ISO; 8. Να αναφέρετε τα είδη των κοχλιών σύνδεσης. 9. Ποιο είδος σπειρώματος χρησιμοποιούν οι κοχλίες κίνησης και για ποιους λόγους; 0. Για ποιο λόγο τα περικόχλια κατασκευάζονται από υλικό μικρότερης αντοχής απ ότι οι κοχλίες;. Ποιες είναι οι καταπονήσεις των κοχλιών σύνδεσης και κίνησης; Γ. ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΕΙΣ. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των συγκολλήσεων;. Ποια είναι τα μειονεκτήματα των συγκολλήσεων;. Σε ποιες μεγάλες κατηγορίες διακρίνονται οι συγκολλήσεις;. Πότε μια συγκόλληση είναι αυτογενής και πότε ετερογενής;

5. Ποια είναι τα είδη των ηλεκτροδίων στις συγκολλήσεις τόξου; 6. Ποιος ο ρόλος της επένδυσης των ηλεκτροδίων; 7. Που χρησιμοποιούνται οι μέθοδοι συγκολλήσεως πλάσματος WIG MIG/MAG U δέσμης ηλεκτρονίων 8. Περιγράψτε τη μέθοδο συγκόλλησης με πίεση. 9. Ποια τα είδη των συγκολλητικών ραφών; 0. Ποιες μορφές μετωπικών ραφών υπάρχουν;. Ποιες οι μορφές των γωνιακών ραφών συγκόλλησης;. Με ποιους τρόπους γίνονται οι συγκολλήσεις τήξεως;. Ποιες συγκολλήσεις ονομάζονται μαλακές και ποιες σκληρές;. Σε ποια υλικά έχουν εφαρμογές οι συγκολλήσεις; 5. Πως κατατάσσονται οι συγκολλητικές ραφές ανάλογα με την αντοχή τους; Δ. ΣΦΗΝΕΣ. Τι είναι οι σφήνες και σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται;. Ποιες είναι οι μορφές των διαμηκών σφηνών;. Περιγράψτε τη σφήνα οδηγό.. Τι είναι οι πείροι και πως διακρίνονται ανάλογα με τη μορφή τους; 5. Περιγράψτε το πολύσφηνο. 6. Ποιες είναι οι κύριες διαστάσεις μιας ορθογωνικής σφήνας; 7. Ποιες είναι οι κύριες διαστάσεις του πολύσφηνου; 5

Ε. ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ. Τι ονομάζουμε μηχανή;. Ποιοι είναι οι λόγοι που αναδεικνύουν τη μεγάλη σημασία της περιστροφικής κίνησης;. Ποια είναι η αιτία της περιστροφικής κίνησης;. Τι ονομάζουμε σχέση μετάδοσης στην περιστροφική κίνηση; 5. Τι ονομάζουμε βαθμό απόδοσης μιας περιστροφικής κίνησης; ΣΤ. ΑΞΟΝΕΣ - ΑΤΡΑΚΤΟΙ. Τι ονομάζεται άτρακτος και τι άξονας.. Τι είναι οι στροφείς;. Σε τι φορτία υπόκεινται οι άξονες και σε τι οι άτρακτοι;. Ποια τα είδη των αξόνων που υπάρχουν στο εμπόριο; 5. Ποια είναι τα υλικά κατασκευής των αξόνων; 6. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που πρέπει να εκτιμηθούν για την επιλογή ενός χάλυβα με σκοπό την κατασκευή ατράκτου-άξονα. 7. Ποιος είναι ο σκοπός της λείανσης των στροφέων; 8. Να αναφέρετε ονομαστικά τα είδη των στροφέων. 9. Τι είναι η συγκέντρωση τάσεων στις ατράκτους και πώς μπορεί να μειωθεί; 0. Τι προκαλεί σε μια άτρακτο το μεγάλο βέλος κάμψης;. Τι προκαλεί η μεγάλη θερμοκρασία λειτουργίας σε μια άτρακτο και πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται; 6

Ζ. ΕΔΡΑΝΑ. Τι είναι τα έδρανα;. Τι προβλήματα θα μπορούσαν να δημιουργηθούν σε μια άτρακτο αν δεν υπήρχαν τα έδρανα;. Ποια η κύρια διαφορά μεταξύ των εδράνων κύλισης και ολίσθησης;. Ποια στοιχεία επηρεάζουν το ποσό της ενέργειας που καταναλώνεται για την περιστροφή των ατράκτων στα έδρανα; 5. Να αναφέρετε τους σκοπούς που επιτελούν τα έδρανα. 6. Ποιοι είναι οι τύποι των εδράνων ανάλογα : α) με το είδος της τριβής β) ανάλογα με τις δυνάμεις που παραλαμβάνουν και γ) ανάλογα με τον τρόπο λειτουργίας τους. 7. Από ποια μέρη αποτελούνται τα έδρανα ολίσθησης; 8. Από τι αποτελούνται τα έδρανα κύλισης; 9. Τι σημαίνει για ένα έδρανο κύλισης ο χαρακτηρισμός π.χ. 650. 0. Να αναφέρετε τις καταπονήσεις και τις χρήσεις των ρουλεμάν των σελίδων 00 και 0.. Ποιος ο ρόλος της λίπανσης στη λειτουργία των εδράνων;. Με τι σχετίζονται τα χαρακτηριστικά των λιπαντικών των εδράνων;. Περιγράψτε τον τρόπο λίπανσης των αυτολιπαινόμενων εδράνων ολίσθησης. Η. ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ. Τι είναι οι σύνδεσμοι και ποια τα κύρια είδη τους;. Τι είναι οι σταθεροί σύνδεσμοι και ποια τα είδη τους;. Τι είναι οι κινητοί σύνδεσμοι και ποια τα είδη τους;. Τι είναι οι λυόμενοι σύνδεσμοι και ποια τα είδη τους; 7

Θ. ΟΔΟΝΤΩΣΕΙΣ. Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα εξαρτήματα που φέρουν οδόντωση;. Για ποιες απαιτήσεις μετάδοσης κίνησης είναι κατάλληλες οι οδοντώσεις;. Που οφείλονται τα πλεονεκτήματα των ελικοειδών οδοντωτών τροχών;. Τι ονομάζεται βαθμός επικάλυψης στην οδοντοκίνηση; 5. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των ελικοειδών οδοντωτών τροχών; 6. Ποιο είναι το σημαντικό μειονέκτημα των ελικοειδών οδοντωτών τροχών και πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί; 7. Ποια είναι τα υλικά κατασκευής των οδοντώσεων; 8. Ποιες είναι οι μέθοδοι κατασκευής των οδοντώσεων; 9. Να σχεδιάσετε τμήμα οδοντωτής στεφάνης τροχού με παράλληλα δόντια και να δείξετε τις βασικές διαστάσεις. 0. Τι ονομάζουμε διαμετρικό βήμα (modul) και τι προβλήματα λύνει η τυποποίησή του;. Τι ονομάζουμε αγγλικό διαμετρικό βήμα (itch);. Πόσα βήματα και πόσα modul διακρίνουμε στους ελικοειδείς οδοντωτούς τροχούς και ποιο χρησιμοποιείται για τη χάραξή τους;. Πόσα διαμετρικά βήματα έχουν οι κωνικοί οδοντωτοί τροχοί και ποιο είναι το τυποποιημένο;. Σε ποιες συνιστώσες αναλύεται η δύναμη F που ασκείται διαδοχικά μεταξύ των συνεργαζόμενων δοντιών ενός γραναζιού; 5. Πώς ορίζεται η σχέση μετάδοσης στην περίπτωση ατέρμονα κορώνας; 6. Εξηγήστε σύντομα τους κατασκευαστικούς περιορισμούς των οδοντωτών τροχών σχετικά με: α) τη σχέση μετάδοσης β) τον ελάχιστο αριθμό δοντιών. 7. Τι προβλήματα δημιουργεί η χάραξη δοντιών με τη μέθοδο της εξειλιγμένης για μικρό αριθμό δοντιών; 8

8. Να αναφέρετε τους τρόπους λίπανσης των γραναζιών σε σχέση με την περιφερειακή τους ταχύτητα. 9. Από τι εξαρτάται η ανάγκη λίπανσης των οδοντωτών τροχών; 0. Ποιες είναι οι καταπονήσεις που δέχονται τα δόντια των οδοντωτών τροχών; Ι. ΙΜΑΝΤΟΚΙΝΗΣΗ. Ποια είναι τα στοιχεία της ιμαντοκίνησης;. Με τι ισούται το άθροισμα των τόξων επαφής στην ιμαντοκίνηση;. Ποιες είναι οι μορφές των τροχαλιών και ποια τα υλικά κατασκευής τους;. Ποιες είναι οι διατομές των ιμάντων; 5. Ποιες τιμές περιφερειακών ταχυτήτων καλύπτει η ιμαντοκίνηση; 6. Ποια η σχέση της περιφερειακής ταχύτητας με την περιφερειακή δύναμη που μεταφέρεται στην ιμαντοκίνηση; 7. Ποια τα υλικά και πώς είναι κατασκευασμένοι οι επίπεδοι και οι τραπεζοειδείς ιμάντες;. Αναφέρατε τις βασικές διαστάσεις των επίπεδων, των κυκλικών, των τραπεζοειδών και των οδοντωτών ιμάντων.. Ποιες οι κύριες διαστάσεις των τροχαλιών επίπεδων ιμάντων;. Με τι ισούται η διαφορά των τάσεων μεταξύ του έλκοντα και του ελκόμενου κλάδου στην ιμαντοκίνηση και από τι εξαρτάται αυτή η διαφορά;. Πώς οι διάμετροι των τροχαλιών επηρεάζουν την ιμαντοκίνηση; 5. Ποια είναι η κατάλληλη περιοχή διαμέτρων για την κινούσα τροχαλία; 6. Πώς επηρεάζει η απόσταση των αξόνων την ιμαντοκίνηση; 7. Πώς επηρεάζει η μεγάλη ή μικρή περιφερειακή ταχύτητα την ιμαντοκίνηση; 8. Ποια η μέγιστη σχέση μετάδοσης στην ιμαντοκίνηση; 9. Ποια η επιτρεπόμενη τιμή της ολίσθησης του ιμάντα; 0. Τι είναι ο τανυστήρας, πού τοποθετείται και πώς επιδρά στην ιμαντοκίνηση; 9

Κ. ΑΛΥΣΟΚΙΝΗΣΗ. Σε ποιες περιπτώσεις είναι κατάλληλες οι αλυσίδες για την μετάδοση κίνησης ( σε σχέση με τους ιμάντες );. Να αναφέρετε ονομαστικά τα είδη των αλυσίδων για μετάδοση περιστροφικής κίνησης.. Ποια είναι τα υλικά κατασκευής των αλυσίδων;. Από ποια υλικά κατασκευάζονται οι αλυσοτροχοί; 5. Ποιες είναι οι βασικές διαστάσεις των αλυσίδων; 6. Ποιες είναι οι διαστάσεις των αλυσοτροχών; 7. Ποιος είναι ο ελάχιστος αριθμός δοντιών των αλυσοτροχών και ποια η μέγιστη σχέση μετάδοσης στην αλυσοκίνηση; 8. Ποια η σχέση του βήματος της αλυσίδας με το μέγιστο όριο στροφών των αλυσοτροχών και πώς εξηγείται αυτή; 9. Να αναφέρετε τους τρόπους λίπανσης των αλυσίδων ανάλογα με την περιφερειακή ταχύτητα. Λ. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΣΤΡΟΦΑΛΟΥ. Σε ποιες κατηγορίες μπορούμε να κατατάξουμε τους μηχανισμούς διωστήρα στροφάλου;. Σχεδιάστε μηχανισμό διωστήρα-εμβόλου-στροφάλου και δείξτε τα βασικά γεωμετρικά μεγέθη του.. Να αναφέρετε τα υλικά κατασκευής των εμβόλων, των διωστήρων και των στροφαλοφόρων αξόνων.. Γιατί η δύναμη που μεταβιβάζεται από το έμβολο μέσω της έκρηξης των καυσαερίων στο διωστήρα ονομάζεται κρουστική. 0

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΗΛΩΣΕΙΣ. Να υπολογιστεί η διάμετρος τεσσάρων ήλων από υλικό με τεπ=000 dan/cm, για τη σύνδεση δυο ελασμάτων πάχους το καθένα s=0 mm με απλή επικάλυψη. Η σύνδεση θα αναλάβει φορτίο Q=0 dan. Επειδή οι ήλοι καταπονούνται σε διάτμηση θα πάρουμε: Q 0 000 τεπ 000 000 d π d, d d z δ d cm 000 d 000 όπου z ο αριθμός των ήλων και δ ο αριθμός των καταπονούμενων διατομών και επειδή έχουμε απλή επικάλυψη δ=. Επομένως θα πάρουμε διάμετρο ήλων: d=0 mm.. Στη σύνδεση των παρακάτω ελασμάτων που πρόκειται να γίνει με ήλους διαμέτρου d=9 mm, να βρεθεί το απαιτούμενο πάχος των ελασμάτων ώστε να αντέξουν φορτίο εφελκυσμού F=750 dan αν γνωρίζουμε για τα ελάσματα ότι έχουν σεπ=500 dan/cm. 5 mm s F 750 750 750 750 500 500 s( b z d ) s(,5 ) s,5 s 500,5 s 750 s cm b το πλάτος των ελασμάτων b=5 mm z o αριθμός των ήλων στην ίδια σειρά δηλαδή z= d η διάμετρος της καρφότρυπας δηλαδή d=d+=9+=0 mm ή cm. Επομένως θα πάρουμε πάχος s=0 mm.

. Ποια από τις παρακάτω ηλώσεις μπορεί να αναλάβει μεγαλύτερο φορτίο Q και γιατί; Q Q α. απλή επιλάλυψη. β. διπλές αρμοκαλύπτρες. Από Q π d γίνεται Q z δ και επομένως : π d z π d στην απλή επικάλυψη που Ζ= και δ= έχουμε Q π d ενώ στις διπλές αρμοκαλύπτρες με Ζ= και δ= έχουμε Q δηλαδή με τις διπλές αρμοκαλύπτρες το φορτίο που μπορεί να αναλάβει η σύνδεση γίνεται διπλάσιο.. Να βρεθεί η απαραίτητη διάμετρος d τεσσάρων ήλων με τεπ=0 dan/mm για τη σύνδεση δυο ελασμάτων με απλή επικάλυψη, ώστε η σύνδεση να αναλάβει φορτίο Q=680 dan. Από τύπο θα έχουμε: Q π d z 0 680 680 0,d,d 000 d d 00 d, mm 0 Επιλέγουμε d=5 mm.

5. Πρόκειται να συνδέσουμε με διπλά αρμοκάλυπτρα δυο ελάσματα πάχους 5 mm, τα οποία θα δεχθούν δύναμη Q= 0 dan, ενώ θα χρησιμοποιήσουμε ήλους για τους οποίους γνωρίζουμε τεπ = 5 dan/mm και σεπ = 0 dan/mm και ζητούνται τα εξής: α) να υπολογιστεί η διάμετρος των ήλων και β) να γίνει έλεγχος αντοχής της ήλωσης σε επιφανειακή σύνθλιψη. α). Υπολογισμός ήλων σε διάτμηση: τ επ Q 0 5. d d 0.785 d z 0 d 0 d 0 mm. β). Έλεγχος αντοχής στην επιφανειακή σύνθλιψη: πρέπει σ L Q.5 σ z d s επ σ L 0 σ 0 5 L 0 σ 00 L 5,7 dan mm σ L άρα:.50 επομένως υπάρχει αντοχή.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΚΟΧΛΙΕΣ ). Να βρεθεί η απαιτούμενη διάμετρος d ενός κοχλία που καταπονείται σε εφελκυσμό από φορτίο F = 785 dan, όταν γνωρίζουμε για το υλικό του την επιτρεπόμενη τάση στον εφελκυσμό σεπ = 000 dan cm. Για αξονικές καταπονήσεις ( εφελκυσμό ή θλίψη ) έχουμε: σ d επ F π d d 785 000. d cm. 785 000 0.785 d 785 d 785 d 785 785 Επομένως χρειαζόμαστε κοχλία με διάμετρο πυρήνα d= 0 mm και από πίνακα στοιχείων κοχλιών, επιλέγουμε τον κοχλία Μ. ). Ο κοχλίας μιας πρέσσας με ονομαστική διάμετρο d = 50 mm και d = 0 mm δέχεται σύνθετη καταπόνηση ( θλίψη και στρέψη ) και για το υλικό του γνωρίζουμε ότι έχει σεπ dan dan = 700 και επιτρεπόμενη πίεση στα σπειρώματά του p επ 00. cm cm Να βρεθούν: α. το μέγιστο φορτίο F που μπορεί να αναλάβει ο κοχλίας. β. ο απαιτούμενος αριθμός των συνεργαζόμενων σπειρωμάτων κοχλία περικοχλίου. α. F 0.6d σ F 0.6 700 F 670daN επ αντί για d = 0 mm παραπάνω βάλαμε cm. β. Για την επιτρεπόμενη επιφανειακή πίεση στα σπειρώματα μεταξύ κοχλία περικοχλίου θα έχουμε: F 670 670 pεπ 00 00 π 0.785 (5 ) z 0.785 (56) z (d d ) z 670 670 00 706.5 z 670 z 0.785 9 z 706.5 z 9.5 5

). Δίνεται ο κοχλίας Μ με διάμετρο πυρήνα d = 0 mm, σεπ =0 pεπ = dan mm και τεπ= 8 dan mm Να βρεθούν τα φορτία που μπορεί να αναλάβει ο κοχλίας σε εφ καταπόνηση και διάτμηση.. dan mm ελκυσμό, σύνθετη, Φορτίο σε εφελκυσμό. F π d 0 F,0 0 F 0,00 F, F 00 0daN Φορτίο σε σύνθετη καταπόνηση. F 0,6 d F 0,6 0 0 F 600 F 00daN Φορτίο σε διάτμηση. Q π d 8 Q,0 Q 8 Q 8,00 Q 5 dan,00 ). Κλιματιστικό μηχάνημα βάρους Β = 0 Kp πρόκειται να στερεωθεί με κοχλίες αγκυρώσεως διαμέτρου d=0 mm στην οροφή ενός εργοστασίου. dan Αν γνωρίζουμε για τους κοχλίες σεπ= 600, να γίνει έλεγχος αντοχής των κοχλιών. cm kp dan Για κάθε κοχλία το φορτίο είναι F= B 0 = F = 0kp και η τάση εφελκυσμού αντίστοιχα F π d 0,0 0 0,95 0,78500 785 Kp mm Kp Η σεπ = 600 cm Kp ή 6 mm επομένως σ σεπ που σημαίνει ότι οι κοχλίες αντέχουν. 6

5). Το άγκιστρο ενός γερανού καταλήγει σε κοχλία με d= 0 mm, από υλικό με σθρ=800 dan cm. Να βρεθεί το μέγιστο βάρος που μπορεί να αναλάβει ο κοχλίας του αγκίστρου αν λάβουμε υπόψη συντελεστή ασφάλειας ν =. Είναι σ επ απαραίτητο να υπολογίσουμε την επιτρεπόμενη τάση του υλικού του κοχλία από σ θρ ν σ θρ 800 dan Έτσι σεπ σεπ σεπ 00 ν cm Και επειδή πρόκειται για εφελκυσμό F π d F 00. σεπ 00 F. F 00. F 768 dan 6). Να βρεθεί το μέγιστο φορτίο που μπορεί να αναλάβει ο παρακάτω κοχλίας σε σύνθετη καταπόνηση. Στοιχεία κοχλία: ονομαστική διάμετρος d=0 mm βήμα h=0 mm διατομή σπειρώματος τετράγωνη dan σεπ=000 cm Το φορτίο θα βρεθεί από F 0,6 d Επειδή το σπείρωμα είναι τετράγωνης διατομής το βάθος του είναι h 0 t t t 5 mm και επομένως η διάμετρος του πυρήνα είναι d d t d 0 5 d 0 mm cm. F 0,6 d F 0,6 000 F 0,6 9 000 F 500 dan 7

ΑΡΧΕΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ). Τροχός διαμέτρου d = 500 mm περιστρέφεται με n = 00 R..M. Να βρεθεί η περιφερειακή ταχύτητα του τροχού σε s m. Η περιφερειακή ταχύτητα κάθε περιστρεφόμενου τροχού δίνεται από υ π dn επομένως θα έχουμε: υ. 0.5 00 d=500 mm=0.5 m m υ 88 min m 88 υ min sec 60 min και επειδή υ. min 60sec m sec ). Από κινητήρια άτρακτο που περιστρέφεται με n= 50 R..M. μεταδίδεται κίνηση σε κινούμενη άτρακτο με σχέση μετάδοσης i = ατράκτου. 5. Να βρεθούν οι στροφές της κινούμενης Η σχέση μετάδοσης περιστροφικής κίνησης ορίζεται ως στροφέςκινούμενηςατράκτου i και επομένως στροφέςκινητήριαςατράκτου n n 50 i 5 n 50 n n n 5 50 5 90 r.p.m ). Κινητήρια άτρακτος περιστρέφεται με n 500r.p.m. και μεταφέρει ροπή Μ = 0 dan.m σε κινούμενη άτρακτο. Να βρεθούν οι στροφές της κινούμενης ατράκτου ( n ) έτσι ώστε αυτή να περιστρέφεται με ροπή Μ = 50 dan.m. Όπως γνωρίζουμε οι στροφές των ατράκτων είναι αντιστρόφως ανάλογες με τις ροπές που μεταφέρουν. Δηλαδή: n n M M n 500 0 50n 50 0500 n 0000 n 50 600r.p.m 8

). Άτρακτος ηλεκτροκινητήρα ισχύος = 5 S περιστρέφεται με n = 58 r.p.m. Να υπολογιστεί η ροπή περιστροφής της ατράκτου. Ροπή Μ, ισχύς και ταχύτητα περιστροφής συνδέονται με τη σχέση: M 76. n M 76. 5 58 M dan m 5). Κινητήριος άξονας διαμέτρου d = 50 mm περιστρέφεται με περιφερειακή ταχύτητα v = 57 m/min. Να βρεθεί η ταχύτητα περιστροφής του άξονα σε R..M. Μετατρέπουμε τα 50 mm σε m ( 50 mm = 0.05 m ) και από τον τύπο της περιφερειακής ταχύτητας θα έχουμε: v π d n 57, 0,05 n 57 0,57 n n 57 0,57 n 000 R..M. 9

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΑΤΡΑΚΤΟΥΣ ). Άτρακτος ηλεκτροκινητήρα περιστρέφεται με ροπή Mt= 0000 dan.cm και γνωρίζουμε για το υλικό της τεπ = 00 dan cm. Nα βρεθεί η απαιτούμενη διάμετρος της ατράκτου ( d ). Mt 0000 0000 d d d d 0, τ 0, 00 0 επ 000 d 0 cm Επομένως d = 00 mm. ). Να βρεθεί η μέγιστη ροπή στρέψης Mt που μπορεί να μεταφέρει μια άτρακτος με διάμετρο d = 0 mm και τεπ = 00 dan cm. d M t 0, τ επ 0000 0, 00 Mt 7 0 Mt M 0 t 080 dan cm ). Άτρακτος ηλεκτροκινητήρα ισχύος = 0S περιστρέφεται με n = 76. r.p.m. και dan γνωρίζουμε για το υλικό της τεπ = 00. Nα βρεθεί η απαιτούμενη διάμετρος της ατράκτου. cm Η άτρακτος καταπονείται σε στρέψη και πρώτα υπολογίζουμε τη ροπή στρέψης: M t 760 Mt n 760 0 76. M t 000 dan cm Η απαιτούμενη διάμετρος θα είναι: Mt 000 d d d 0. τ 0. 00 επ 5 d.9 cm Επομένως d = 9. mm 0

). Άτρακτος διαμέτρου d = cm περιστρέφεται μεταφέροντας ισχύ = S.Αν για το υλικό της ατράκτου γνωρίζουμε τεπ = 00 περιστροφής της ατράκτου (n). dan cm να βρεθεί η μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα Υπολογισμός ροπής στρέψης από: d M t 0, τ επ d M t 0, Mt Μ 0, 00 t 8 0, 00 M t 60 dan cm και M t 760 n 60 760 n n 60 760 n 8680 60 n 790.5 r.p.m. 5). Κινητήρια άτρακτος περιστρέφεται με ροπή 80000daN cm και μεταδίδει κίνηση σε κινούμενη άτρακτο με σχέση μετάδοσης i. Αν για την κινούμενη άτρακτο γνωρίζουμε dan τεπ 00, να βρεθεί η απαιτούμενη διάμετρος της κινούμενης ατράκτου. cm M Πρέπει να βρούμε αρχικά τη ροπή περιστροφής της κινούμενης ατράκτου M από M 80000 80000 M M 0000 dan cm και κατόπιν M M i M 0. τ d 0000 d 0. 00 0000 d 0 d επ 000 d 0 cm 6). Δίνεται άτρακτος διαμέτρου d=0 mm με ταεπ=50 dan/cm. Na ελεγχθεί αν η άτρακτος είναι κατάλληλη για τη μετάδοση ισχύος =0 S με ταχύτητα n=000 r.p.m.

Η ροπή που μπορεί να μεταφέρει η άτρακτος είναι από d M t M t 0, 0, 50 0 70 80daN cm Η ροπή που καλείται να μεταφέρει η άτρακτος είναι 0 M 760 Mt 760 Mt 760 Mt, dan cm n 000 50 Επομένως αφού M M t σημαίνει ότι η άτρακτος είναι ακατάλληλη.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΕΔΡΑΝΩΝ ΚΥΛΙΣΗΣ ( ΡΟΥΛΕΜΑΝ ) ). Από τον πίνακα που ακολουθεί να γίνει επιλογή εδράνου κύλισης για τη στήριξη Β της παρακάτω ατράκτου, όταν ο λόγος φόρτισης είναι C/Ρ=,5. A F=00 N F=800 N B rincipal dimensions Basic load ratings dynamic static Designation d D Β C CO A 0 cm 0 cm 0 cm B 50 mm mm N - 5 58 7 6 05Ο 800 6809 75 0 5600 900 6009 75 6 00 00 6009 85 9 00 8 600 609 00 5 5 700 0 000 609 0 9 7600 5 500 609 50 65 7 6 0 50 680 80 0 6 00 0 000 600 80 6 600 00 600 90 0 5 00 9 600 60 0 7 6 8ΟΟ 6 000 60 0 5 87 00 5 000 60 Πρώτα πρέπει να υπολογίσουμε τις αντιδράσεις στα σημεία στήριξης της ατράκτου δηλαδή τις A και B. Από τις συνθήκες ισορροπίας έχουμε: ΣF A Y 0 F F B 0 A 00 800 B 0 A 900 B 0 A B 900 N Και ΣM A A B 0 60 F 0 F 60 60000 0 0 0 A A 60 00 0 800 0 0 60 60000 A 60000 A 000 N 60 A 60 000 6000 0 έτσι A 900 000 900 900 000 B 900 N B B B Το δυναμικό φορτίο του εδράνου Β είναι: C B B CB,5,5 C B 950 N 900

και επειδή έχουμε διάμετρο d= 50 mm επιλέγουμε το έδρανο με κωδικό: 600 ). Να δείξετε ποιο από τα παρακάτω έδρανα κύλισης είναι κατάλληλο για τον στροφέα του σχήματος. 50 660 60 50 6085 Το κατάλληλο έδρανο είναι το 50 γιατί αν πολλαπλασιάσουμε τα δυο τελευταία ψηφία του κωδικού του επί 5 θα είναι: 5 60 όσο και η διάμετρος του στροφέα. ). Στο μέσο μιας ατράκτου συνολικού μήκους 00 mm ασκείται κάθετη δύναμη F = 000 N. Αν η άτρακτος στηρίζεται στα άκρα της με δυο ίδια έδρανα κύλισης και ο λόγος φόρτισης C αυτών είναι 0,5, να βρεθεί το δυναμικό φορτίο των εδράνων C. Επειδή η άτρακτος φορτίζεται στο μέσο της και στηρίζεται στα άκρα τότε οι αντιδράσεις F 000 στήριξης θα είναι A B A B A B 000 N Αντίστοιχα οι λόγοι φόρτισης είναι: C A A CA 0,5 0,5 CA 0,5000C A 0500N 000 και το ίδιο φυσικά δυναμικό φορτίο αντιστοιχεί στο έδρανο Β, άρα CB = 0500 N.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΔΟΝΤΟΚΙΝΗΣΗ ). Κινητήριος τροχός διαμέτρου d 80 mm περιστρέφεται με ταχύτητα n 500 R... και M μεταδίδει κίνηση σε οδοντωτό τροχό διαμέτρου d 0 mm. Να βρεθεί η ταχύτητα περιστροφής του κινούμενου οδοντωτού τροχού n και η σχέση μετάδοσης i. Θα εφαρμόσουμε τη σχέση d d n n και θα έχουμε 80 0 n 500 80 n 0 500 80 n n 75 R.. 500 0 M. n και i n i 75 500 i ). Μεταξύ δυο συνεργαζόμενων οδοντωτών τροχών η σχέση μετάδοσης είναι απόσταση των αξόνων τους είναι d,d.. 5 ενώ η a 80 mm. Να βρεθούν οι αρχικές διάμετροι των τροχών d Η σχέση μετάδοσης μπορεί να γραφτεί i και η απόσταση α δίνεται από d a d d Έτσι θα γίνει d d i d 5 d d 5 d και d d 80 d d d d 80 d d 960 mm με αντικατάσταση από d 5 d θα έχουμε 960 d 5 d 960 mm 6 d 960 d d 60 mm 6 και από θα έχουμε d d d 5 60 d 800mm 5 5

). Σε οδοντωτό τροχό με z=7 δόντια και διάμετρο κεφαλής d k 8mm, ζητούνται τα εξής: το διαμετρικό βήμα (modul) m η αρχική διάμετρος d το ύψος των δοντιών h το βήμα t το πάχος των δοντιών s 8 d k m z 8 m 7 8 m 7 m m 7 mm d m z d 7 d mm h,7 m h,7 h, mm t m t, t 6,8 mm s 0,5 t s 0,5 6,8 s, mm ). Σε δυο συνεργαζόμενα γρανάζια μετρήσαμε τις διαμέτρους κεφαλών d k 70 mm και d k 00 mm καθώς επίσης και τους αριθμούς των δοντιών z 6 και z 78. Να βρεθεί το διαμετρικό βήμα (modul) και η σχέση μετάδοσης ι μεταξύ των δυο γραναζιών. Για το modul θα πάρουμε: d k 78 m z 70 m 6 70 m 8 m m,5 mm.. 6 z και για τη σχέση μετάδοσης i z i 6 78 i 6

* ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Θα ήταν μεγάλο λάθος να πάρουμε για τον υπολογισμό της σχέσης μετάδοσης τις διαμέτρους κεφαλών. 5). Δυο συνεργαζόμενα γρανάζια έχουν διαμετικό βήμα (modul) m= mm και διαμέτρους κεφαλής d K 00. Να βρεθεί η σχέση μετάδοσης των γραναζιών. d K 68 και mm Η σχέση μετάδοσης μπορεί να βρεθεί είτε από το λόγο των αριθμών δοντιών, είτε από το λόγο των αρχικών διαμέτρων. Επομένως d m ( z ) 68 ( z ) 68 z z 68 k z z = mm 6 d m ( z ) 00 ( z ) 00 z z 00 k z z = 8 mm 96 z και η σχέση μετάδοσης θα είναι: i i z 8 i = 6). Σε άτρακτο ηλεκτροκινητήρα ισχύος =0 S που περιστρέφεται με n=00 r.p.m. υπάρχει γρανάζι με δόντια και διάμετρο κεφαλής d K 88 mm. Να βρεθεί η ροπή περιστροφής του γραναζιού M t και η περιφερειακή δύναμη Fπ. Αρχικά η ροπή στρέψης M t 760 n M t M t 760 θα υπολογιστεί από 0 00 M t 596,8 dan cm Για τον υπολογισμό της περιφερειακής δύναμης Fπ θα χρειαστούμε την αρχική διάμετρο d του γραναζιού. 88 d K m z 88 m 88 m m m mm άρα η αρχική διάμετρος θα είναι d m z d d 8mm ή 8, cm. 7

Η περιφερειακή δύναμη δίνεται από τον τύπο M t F π d 596,8 F π 8, 596,8 Fπ, F π 596,8 F π, dan 7). Δίνεται ηλεκτροκινητήρας ισχύος =0 S που περιστρέφεται με n=900 r.p.m. Να βρεθούν τα κατασκευαστικά στοιχεία γραναζιού που πρόκειται να προσαρμοστεί στην άτρακτο του ηλεκτροκινητήρα. Να ληφθούν: z=0 δόντια και συντελεστές y= και c=5. Ξεκινάμε υπολογίζοντας το απαραίτητο βήμα (t) του γραναζιού από t 00 50 n z y c t 00 50 0 900 0 5 t 00 000 t 00 000 t 00 0 t 0 mm το modul είναι και επιλέγουμε m t π m mm m 0, m,8 mm Κατασκευαστικά στοιχεία: dk m ( z ) dk (0 ) d k = 88 mm h.7 m h.7 h = 8.68 mm t m t. t =.56 mm και μήκος δοντιών b y t b.56 b = 5. mm 8). Δίνεται οδοντωτός τροχός με z= δόντια και dk=0 mm. Αν γνωρίζουμε από τα κατασκευαστικά στοιχεία τους συντελεστές y= και c=50, να βρεθεί πόση ισχύ μπορεί να μεταφέρει αν περιστρέφεται με n=900 r.p.m. Πρώτα βρίσκουμε το modul: 0 dk m( z ) 0 m( ) m m = mm 8

το βήμα θα είναι: t m t. t = 9.mm 50 50 t 00 9. 00 9. 00 9. 00 n z y c 90050 600 600 0.09 600 = 5. S 9. 600 00 9. 600 0.09 600 0.09 600 00 9

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΜΑΝΤΟΚΙΝΗΣΗ ). Σε κινούμενη τροχαλία με διάμετρο d 00 mm που περιστρέφεται με n 60 r.p.m. μεταφέρεται περιφερειακή δύναμη τροχαλία είναι 5 F 80 danενώ η σχέση μετάδοσης με την κινητήρια. Ζητούνται: α). Η μεταφερόμενη ισχύς β). Η ροπή στον κινητήριο άξονα. M. α). Η ισχύς και η μεταφερόμενη περιφερειακή δύναμη F συνδέονται με τη σχέση: και επομένως v π d n F v 75 πρέπει όμως να βρούμε την περιφερειακή ταχύτητα v γι αυτό 75 F v Έχουμε d 60 r.p.m. 00mm 0.m και n n 6 r.p.s. s 60 min v π d n v. 0. 6 v.7 m s Άρα F v 75 80.7 75 9 S β). Για τη ροπή θα βρούμε πρώτα τη ροπή στην κινούμενη τροχαλία από d 0. F M 80 M 8 dan m M και η ροπή στην κινητήρια τροχαλία θα είναι: M M 8 i 5 M 8 M M 5 M 5 8 5.6 dan m dan ). Δίνεται επίπεδος ιμάντας διαστάσεων 5X5mm με σεπ 0. Πόση ισχύ μπορεί να cm m μεταφέρει ο ιμάντας αυτός αν λειτουργεί με περιφερειακή ταχύτητα v 0 ; s 0

Ο ιμάντας καταπονείται σε εφελκυσμό γι αυτό σ επ F A και η περιφερειακή δύναμη F θα είναι F σ A F 0 0.5.5 F 0.75cm F 5 dan επ και επομένως F v 5 0 75 F v S. 75 75 ). Στην παρακάτω ιμαντοκίνηση να βρεθούν τα εξής: =5 S n=500 r.p.m. S=5 mm η διάμετρος d η διάμετρος d η περιφερειακή δύναμη στον ιμάντα F τo πλάτος του ιμάντα b το πλάτος των τροχαλιών b n=500 r.p.m. α). Με βάση το πάχος του ιμάντα η διάμετρος της κινητήριας τροχαλίας πρέπει να είναι: 80 00 s d 00 5 d 500 mm d β). Για τη διάμετρο d θα έχουμε: n d n d 500 500 500 d d 500 500 d 500mm 500 γ). Για την περιφερειακή δύναμη F πρέπει να βρούμε πρώτα την περιφερειακή ταχύτητα 500 500 m v π d n v. v 9.5 000 60 s 75 75 5 και τώρα 75 F v F F F 8.7 dan v 9.5 δ). Για το πλάτος του ιμάντα σ επ F b s 0 8.7 b 0.5 8.7 b 0 0.5 b 5.7 cm 57. mm

ε). Για την τροχαλία θα είναι: b b. 0mm b 57.. 0 b 7.mm ). Να ελέγξετε αν ένας επίπεδος ιμάντας διαστάσεων 5x0 mm είναι κατάλληλος για μετάδοση ισχύος =0 S με περιφερειακή ταχύτητα v=0 m s, αν έχει σεπ=5 dan cm. Για να αντέχει ο ιμάντας πρέπει σ επ σ και σ F b s αλλά 75 75 0 F F F 7. 5 dan v 0 και σ 7.5 dan σ 5 σ επ. 0.5 cm Συμπέρασμα: αφού σ σ επ ο ιμάντας δεν είναι κατάλληλος. 5). Σε μια ιμαντοκίνηση με τραπεζοειδή ιμάντα SB οι διάμετροι των τροχαλιών που θα χρησιμοποιηθούν θα είναι d=00 mm και d=00 mm. Na βρεθούν: α). η απόσταση των αξόνων των τροχαλιών c. β). το μήκος του ιμάντα L. α). Η απόσταση των αξόνων πρέπει να είναι: d d d d c 0.7 00 00 c 80mm 800mm c 0.7 και επιλέγουμε c 500mm c β). Το μήκος του ιμάντα από τον τύπο L c d d π d d c L 500 00 00 π 00 00 500. L 000 00 00 000 0000 L 000 00. L 68 000 mm.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΛΥΣΟΚΙΝΗΣΗ ). Σε μια μετάδοση κίνησης από ηλεκτροκινητήρα ισχύος 0 Sπου περιστρέφεται με n 0 r.p.m, θα χρησιμοποιηθούν αλυσοτροχοί διαμέτρων mm, d 0 mm και αλυσίδα τύπου 08Β βήμα t.7 mm. Να βρεθούν: Η περιφερειακή ταχύτητα v της αλυσίδας Η σχέση μετάδοσης i Οι στροφές του κινούμενου αλυσοτροχού Η περιφερειακή δύναμη F H απόσταση των αξόνων των αλυσοτροχών c d Η περιφερειακή ταχύτητα είναι: v v π d n 0, 0, 60 v 9, m s Σχέση μετάδοσης d i d i 0 i.5 Για τις στροφές n έχουμε n n d d n d n d 0 n 0 58r.p.m. Περιφερειακή δύναμη 75 750 75 F v F F F 8,daN. v 9, Για την απόσταση των αξόνων των τροχών πρέπει να είναι: c 050 t της αλυσίδας (,7 mm). Επομένως c 0,7 c 508 mm. όπου t το βήμα ). Σε μια αλυσοκίνηση γνωρίζουμε τα στοιχεία: Μεταφερόμενη ισχύς Ρ=0 S Στροφές κινητήριου αλυσοτροχού ni=00 r.p.m Αριθμός δοντιών μικρού (κινητήριου) αλυσοτροχού ζ=9 Βήμα αλυσίδας t=, mm Σχέση μετάδοσης ί=/5.

Ζητούνται: o Η περιφερειακή ταχύτητα ν της αλυσίδας o Η μεταφερόμενη περιφερειακή δύναμη F o Η ροπή Μ ι στον κινητήριο τροχό και Μ στον κινούμενο o Η ενδεικνυόμενη απόσταση των αξόνων των τροχών o Οι στροφές n και ο αριθμός δοντιών Ζ του κινούμενου αλυσοτροχού Α. Για την περιφερειακή ταχύτητα πρέπει να βρούμε πρώτα την διάμετρο d z t 9, από π d z t d d d 90 mm,, 00 v d n v, 0,9 v, 9 60 m s 750 Β. 75 F v 750 F,9 F F 6, 05 dan,9 d 9 Γ. Οι ροπές είναι M F M 6,05 M 97,5 dan cm M 97,5 i M 5987, 5 M 5 M c dan cm 050 t c 0 t c 0, c 56 Δ. mm Ε. Οι στροφές n και ο αριθμός δοντιών z του κινούμενου αλυσοτροχού είναι: n i n n n 5 00 5 00 n 00 n 5 0 r. p. m. και z 9 i z 5 9 z z 5 z 95 δόντια ). Ποιος είναι ο κατάλληλος τρόπος λίπανσης αλυσίδας με βήμα t=0 mm η οποία παίρνει κίνηση από αλυσοτροχό με z=0 δόντια που περιστρέφεται με n=80 r.p.m. Πρέπει να βρούμε την περιφερειακή ταχύτητα του τροχού που είναι και ταχύτητα της αλυσίδας και μετά να συγκρίνουμε με τις τιμές των ταχυτήτων που καθορίζουν και τον τρόπο λίπανσης

Δηλαδή από v d n ή 0 80 v z t n v 0 v 0 0,00 v,8 000 60 m s m Άρα ο κατάλληλος τρόπος λίπανσης για v,8 είναι με εμβάπτιση. s 5

Τ Υ Π Ο Λ Ο Γ Ι Ο 6

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΗΛΩΣΕΩΝ Q. Διάτμηση τ τ A επ όπου π d A z δ. Επιφανειακή πίεση Q σ,5 σ L z ds επ d: διάμετρος ήλων Z: αριθμός ήλων (ανά έλασμα) δ: αριθμός καταπονούμενων διατομών s: πάχος ελάσματος σ επ ; επιτρεπόμενη τάση.εφελκυσμός ελασμάτων F σ A b: πλάτος ελάσματος s: πάχος ελάσματος όπου A b s z d s ή A s (b z d ) d: διάμετρος οπής z: αριθμός ήλων Στοιχεία ηλώσεων Βήμα ηλώσεως t d0,5 cm για στεγανές ηλώσεις t για σταθερές ηλώσεις ( εως,5) d Απόσταση παράλληλων σειρών e.5 d 7

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΧΛΙΟΣΥΝΔΕΣΕΩΝ. Αξονική καταπόνηση ( εφελκυσμός ή θλίψη ) σ: αξονική τάση σ F π d σ επ F: αξονικό φορτίο d: εσωτερική διάμετρος κοχλία. Σύνθετη καταπόνηση ( εφελκυσμός, θλίψη και στρέψη ) σ F π d σ επ F 0,6 σ d επ p: επιφανειακή πίεση. Επιφανειακή πίεση μεταξύ των σπειρωμάτων κοχλία - περικοχλίου p F p π επ d d z. Διάτμηση d: ονομαστική διάμετρος κοχλία d: εσωτερική διάμετρος κοχλία z: αριθμός συνεργαζόμενων σπειρωμάτων κοχλία - περικοχλίου τ: διατμητική τάση Q: διατμητικό φορτίο τ Q π d τ επ d: εσωτερική διάμετρος κοχλία 8

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΤΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ( ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ). Ροπή M F R M: dan.m F: dan R: m. Ταχύτητα περιστροφής c n t n: r.p.m. c: στροφές t: min v πd. Περιφερειακή ταχύτητα n v: m/min π:, d: m n: r.p.m.. Σχέση μεταξύ ισχύος (), στροφών (n), ροπής ( M ) M 76, n M: dan.m : S n: r.p.m. 5. Σχέση μεταξύ στροφών και ροπών n n M M 6. Σχέση μετάδοσης i n n n: στροφές κινούμενου άξονα n: στροφές κινητήριου άξονα 7. Αρχή περιστροφικής κίνησης 8. Βαθμός απόδοσης της μετάδοσης d d n n η η: βαθμός απόδοσης :: ισχύς στον κινούμενο άξονα :: ισχύς στον κινητήριο άξονα 9

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΤΡΑΚΤΩΝ ΚΑΙ ΕΔΡΑΝΩΝ ΚΥΛΙΣΗΣ d: διάμετρος ατράκτου (cm). Υπολογισμός διαμέτρου ατράκτων. Υπολογισμός ροπής στρέψης ατράκτου M d t 0, τ επ M t 760 n M : Ροπή στρέψης ατράκτου t (dan.cm) : επιτρεπόμενη τάση τ επ M t διάτμησης (dan/cm ) : Ροπή στρέψης ατράκτου (dan.cm) : μεταφερόμενη ισχύς (S) n: στροφές ατράκτου (R..M) Lh: διάρκεια ζωής εδράνου σε ώρες λειτουργίας. Στοιχεία επιλογής εδράνων κύλισης C: δυναμικό φορτίο από πίνακα σε ( N ) : ισοδύναμο δυναμικό φορτίο που υπολογίζεται από τις αντιδράσεις στήριξης της ατράκτου στα έδρανά της ( N ) C : λόγος φόρτισης που επιλέγεται από πίνακες ανάλογα με τη διάρκεια ζωής και τις στροφές του εδράνου 0

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ ΟΔΟΝΤΩΤΩΝ ΤΡΟΧΩΝ m t π m: διαμετρικό βήμα ( modul ) mm t: βήμα οδόντωσης mm π:, do: αρχική διάμετρος mm (d ή d0 ) d 0 mz m: διαμετρικό βήμα mm z: αριθμός δοντιών d k m(z ) h k m h f 5, 7 m 6 h,7 m 7 s 0,5 t dk: διάμετρος κεφαλών mm m: διαμετρικό βήμα mm hk: ύψος κεφαλών mm m: διαμετρικό βήμα mm hf: ύψος ποδιών mm m: διαμετρικό βήμα mm h: ύψος δοντιών mm m: διαμετρικό βήμα mm S: πάχος δοντιών mm t: βήμα οδόντωσης mm b: μήκος δοντιών mm 8 b y t Y: συντελεστής κατεργασίας t: βήμα mm i 9 ολ i i i... iολ: συνολική σχέση μετάδοσης 0 d d a α: απόσταση αξόνων οδοντωτών τροχών mm d, d: αρχικές διάμετροι οδοντωτών τροχών mm ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΒΗΜΑΤΟΣ ΟΔΟΝΤΩΤΩΝ ΤΡΟΧΩΝ 50 t 00 n z y c δοντιών) t: βήμα οδόντωσης mm : μεταφερόμενη ισχύς S n: αριθμός στροφών r.p.m. Z: αριθμός δοντιών Y: συντελεστής κατεργασίας c: συντελεστής υλικού (υπολογισμός αντοχής

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΙΜΑΝΤΩΝ F ή v = b F b S F S Α. ΕΠΙΠΕΔΟΙ ΙΜΑΝΤΕΣ b: πλάτος ιμάντα cm F: περιφερειακή δύναμη dan : επιτρεπόμενη τάση εφελκυσμού 75 : μεταφερόμενη ισχύς S v : περιφερειακή ταχύτητα m s dan cm Β. ΤΡΟΧΑΛΙΕΣ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΙΜΑΝΤΩΝ d = ( 80 έως 00 ) d: ελάχιστη διάμετρος τροχαλίας mm s: πάχος ιμάντα mm b =, b 0 mm b : πλάτος τροχαλίας mm b: πλάτος ιμάντα mm S Γ. ΤΡΑΠΕΖΟΕΙΔΕΙΣ ΙΜΑΝΤΕΣ b b : ισχύς στον ιμάντα kw c : ισχύς κινητήρα kw c : συντελεστής προσαύξησης c = 0,7.(d +d ) έως.(d +d ) c: απόσταση αξόνων των τροχαλιών mm d, d : διάμετροι τροχαλιών mm d d L c d d c L: μήκος ιμάντα mm z b c c z: αριθμός κλάδων ιμάντα c : : συντελεστής τόξου επαφής c : : συντελεστής διόρθωσης μήκους

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΛΥΣΟΚΙΝΗΣΗΣ αλ=.y αλ: Ισχύς υπολογισμού της αλυσίδας (KW) : Μεταφερόμενη ισχύς από κινητήρα (KW) y: Συντελεστής προσαύξησης από πίνακα C=(0 εως 50).t C: Συνιστώμενη απόσταση ατράκτων τροχών (mm) t: Βήμα αλυσίδας ( mm ) Η επιλογή του τύπου της αλυσίδας γίνεται από σχετικούς πίνακες με βάση την ισχύ αλ και τις στροφές του κινητήριου αλυσοτροχού n. Οι υπόλοιποι τύποι είναι κοινοί με τους βασικούς τύπους μετάδοσης της περιστροφικής κίνησης 5 Κύριες διαστάσεις αλυσίδων: t : Βήμα της αλυσίδας d : Εξωτερική διάμετρος των δαχτυλιδιών ή των ράουλων b : Απόσταση των ελασμάτων των εσωτερικών στοιχείων

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΗΧΑΝΩΝ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ (οδοντοκίνηση, ιμαντοκίνηση, αλυσοκίνηση). Οδοντωτός τροχός με dk+80 mm και z= δόντια περιστρέφεται με n=00 r.p.m. Ζητούνται τα στοιχεία z, d και dk του κινούμενου οδοντωτού τροχού έτσι ώστε να περιστρέφεται με n=00 r.p.m.. Να βρεθεί η απόσταση των αξόνων δυο συνεργαζόμενων οδοντωτών τροχών με στοιχεία: dk=90 mm, z=8 και dk=58 mm, z=8.. Ζητούνται οι αρχικές διάμετροι και οι αριθμοί δοντιών δυο οδοντωτών τροχών που συνεργάζονται με σχέση μετάδοσης i=/ έτσι ώστε η απόσταση των αξόνων τους να είναι α=50 mm και το διαμερικό τους βήμα (modul) m=,5 mm.. Στην παρακάτω μετάδοση κίνησης του σχήματος να βρεθούν οι στροφές της τροχαλίας (n). Z=0 n=500 r.p.m. d=00 mm Z=70 n=; d=500 mm

5. Από κινητήρια τροχαλία που περιστρέφεται με n=500 r.p.m. και μεταφέρει ισχύ =0 S, μεταδίδεται κίνηση σε κινούμενη τροχαλία με τη βοήθεια επίπεδου ιμάντα πάχους s=5 mm με σεπ=0 dan/cm. Ζητούνται: Η περιφερειακή ταχύτητα του ιμάντα. Η μεταφερόμενη περιφερειακή δύναμη F. Το απαιτούμενο πλάτος του ιμάντα b. 6. Σε μια αλυσοκίνηση γνωρίζουμε τα στοιχεία: z=9 δόντια, n=500 r.p.m. i=/5 και βήμα αλυσίδας t=0 mm. Ζητούνται: οι διάμετροι των αλυσοτροχών d και d. Η απόσταση των αξόνων των αλυσοτροχών. 7. Σε μια αλυσοκίνηση ο κινητήριος τροχός έχει διάμετρο d=0 mm και μεταδίδει ισχύ =5 S με n=500 r.p.m. Να βρεθεί η ροπή Μ με την οποία περιστρέφεται ο αλυσοτροχός. 8. Δίνεται οδοντωτός τροχός με διάμετρο κεφαλών dk=50 mm και z=8 δόντια, ο οποίος περιστρέφεται με n=80 r.p.m. Αν πρόκειται να μεταδώσει κίνηση σε κινούμενο οδοντωτό τροχό έτσι ώστε αυτός να περιστρέφεται με n=0 r.p.m. να βρεθούν: α. Ο αριθμός δοντιών του δεύτερου τροχού z. β. Το διαμετρικό βήμα modul της οδόντωσης. γ. Οι αρχικές διάμετροι των τροχών (d, d). δ. Το ύψος κεφαλής των δοντιών hk ε. Η απόσταση των ατράκτων α. 5

6 Κ. ΝΤΑΒΟΣ Αγ. Παρασκευή 05.