Μυϊκές θλάσεις και αποκατάσταση ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΦΑΑ ΚΟΜΟΤΙΝΗΣ
Ορισμός : Οξεία μυϊκή θλάση ορίζεται η ρήξη των μυϊκών ινών στο μυ η οποία είναι αποτέλεσμα εφαρμογής υπέρμετρης ξαφνικής δύναμης στο μυ και στα γύρω ανατομικά στοιχεία (Schwellnus M 2004).
Η παθολογία των οξειών μυϊκών θλάσεων περιλαμβάνει : Μικροσκοπικός τραυματισμός στο μυ, που είναι συνήθως αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενων έκκεντρων επιβαρύνσεων του μυός και που οδηγεί στο σύνδρομο το καθυστερημένου μυϊκού πόνου (DOMS) Εξωτερική (εξωγενή) ξαφνική εφαρμογή δύναμης η οποία έχει σαν αποτέλεσμα την κάκωση του μυός.
Η παθολογία των οξειών μυϊκών θλάσεων περιλαμβάνει : Ξαφνική εσωτερική (ενδογενή) εφαρμογή δύναμης που έχει σαν αποτέλεσμα την μερική κάκωση του μυός και του μυοτενόντιου τμήματος Ξαφνική εσωτερική (ενδογενή) εφαρμογή δύναμης τόσο ισχυρή που έχει σαν αποτέλεσμα την ολική κάκωση του μυός και του μυοτενόντιου τμήματος
Οι μυϊκές ομάδες που πλήττονται συνήθως από τις θλάσεις αυτές είναι οι οπίσθιοι μηριαίοι μύες, οι μύες της γάμπας (και ιδιαίτερα ο γαστροκνήμιος), ο τετρακέφαλος και οι προσαγωγοί μύες του μηρού
Έχει επισημανθεί από ερευνητές ότι οι μυϊκές αυτές ομάδες ενεργούν σε περισσότερες από μια αρθρώσεις ενεργοποιούνται ιδιαίτερα στην έκκεντρη φάση (και μάλιστα κατά τη διάρκεια του τρεξίματος, των επιταχύνσεων, και των λακτισμάτων), και περιέχει υψηλό ποσοστό από fast twitch fibers. Έτσι δεν είναι περίεργο να εμφανίζονται μυϊκές θλάσεις σαν κοινός τραυματισμός σε αθλήματα τα οποία περιλαμβάνουν τρέξιμο, επιταχύνσεις, άλματα και λακτίσματα.
Οι θλάσεις είναι συνηθισμένες σε αθλήματα όπως στους δρόμους αποστάσεων, στους δρόμους ταχυτήτων, στο ποδόσφαιρο, στο Αυστραλιανό ποδόσφαιρο, στο χόκεϊ επί πάγου, στο βόλεϊ, στο πρόσθιο στην κολύμβηση.
Επιδημιολογία των θλάσεων: Οι μυϊκές θλάσεις συμπεριλαμβάνονται στις πιο κοινές αθλητικές κακώσεις στα σπορ και σχετίζονται με τις γρήγορες κινήσεις και με την άμεση επαφή με άλλο άτομο. Οι μυϊκές θλάσεις ότι αποτελούν το 10-20% όλων των τραυματισμών που έχουν καταγραφεί στο αμερικάνικο football, το 25% όλων των τραυματισμών που έχουν καταγραφεί στο αυστραλιανό ποδόσφαιρο και 13-41% στο ποδόσφαιρο.
Επιδημιολογία των θλάσεων: Ένας άλλος τρόπος για να γίνεται η αναφορά της συχνότητας εμφάνισης των τραυματισμών είναι η αναφορά στα περιστατικά που συμβαίνουν ανα 1000 ώρες προπόνησης αγώνα (μπορεί να είναι μόνο αγώνα ή και προπόνησης ξεχωριστά). Πιο συγκεκριμένα στο ποδόσφαιρο η συχνότητα εμφάνισης μυϊκών θλάσεων στο ποδόσφαιρο έχει αναφερθεί να είναι 2.2 ανά 1000 ώρες του παίκτη σε προπόνηση και αγώνα.
Επιδημιολογία των θλάσεων: Στο αμερικάνικο ποδόσφαιρο η συχνότητα που κατέγραψαν ήταν 1,18 ανά 1000 ώρες του παίκτη σε αγώνα και στο αυστραλιανό ποδόσφαιρο 11,7 ώρες του παίκτη σε αγώνα. Συμπερασματικά η συχνότητα μυϊκών θλάσεων είναι μεγαλύτερη στους αγώνες σε σύγκριση με την προπόνηση.
Πιο συγκεκριμένα οι θλάσεις στους οπισθίους μηριαίους είναι ο πιο κοινός τραυματισμός στο αυστραλιανό ποδόσφαιρο με μια συχνότητα εμφάνισης 8,05 περιστατικών ανά 1000 ώρες του παίκτη σε αγώνα εάν κανείς το συγκρίνει με το 1,95 ή το 1,67 των θλάσεων του τετρακεφάλου και του γαστροκνήμιου αντίστοιχα.
Στο ποδόσφαιρο οι θλάσεις οπισθίων μηριαίων και των προσαγωγών είναι πολύ κοινές με συχνότητα εμφάνισης 3,0 ανά 1000 ώρες αγώνα του παίκτη για τους οπισθίους μηριαίους και 2,7 ανά 1000 ώρες για τους προσαγωγούς αντίστοιχα.
ΑΙΤΙΑ ΜΥΪΚΩΝ ΘΛΑΣΕΩΝ Είναι δύσκολο να καθοριστούν με ακρίβεια τα αίτια μυϊκών θλάσεων γιατί στη βιβλιογραφία δεν καθορίζονται ξεχωριστά για κάθε είδος τραυματισμού αλλά εξετάζονται στο σύνολό τους. Αυτό κάνει δύσκολο και τον καθορισμό των αιτιών των μυϊκών θλάσεων. Για παράδειγμα σύμφωνα με τους Hawkins and Fuller η καταγραφή των τραυματισμών στο τελευταίο 15λεπτο του αγώνα έδειξε μεγαλύτερη συχνότητα τραυματισμών. Αυτό σημαίνει ότι η κούραση και γενικά η κακή φυσική κατάσταση του αθλητή φαίνεται να είναι παράγοντες πρόκλησης τραυματισμών. Χωρίς όμως ειδική έρευνα για το χρονικό αυτό διάστημα δεν είναι δυνατόν εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα.
Ενδογενή αίτια μυϊκών θλάσεων Προηγούμενος μυϊκός τραυματισμών και ιδιαίτερα μυϊκός Πιο συγκεκριμένα στο αυστραλιανό ποδόσφαιρο το 34% των θλάσεων στο δικέφαλο μηριαίο, το 33% στις θλάσεις τετρακεφάλου, το 32% στις θλάσεις προσαγωγών και το 37% των θλάσεων γαστροκνημίου είχαν ξαναγίνει στο παρελθόν. Ενώ σε μια άλλη έρευνα για το ίδιο άθλημα έδειξε ότι το 50% των θλάσεων οπισθίων μηριαίων είχαν ξανασυμβεί στο παρελθόν Στο ποδόσφαιρο το 59% των θλάσεων σε προσαγωγούς-κοιλιακούς έδειξε ότι ήταν και παλιότερα τραυματισμοί ενώ το ίδιο ίσχυε και για το 53% στους οπίσθιους μηριαίους.
Ενδογενή αίτια μυϊκών θλάσεων Μειωμένη μυϊκή δύναμη (ιδιαίτερα στην έκκεντρη δύναμη) Μυϊκή ανισορροπία ( μειωμένη έκκεντρη (ανταγωνιστές ) σε σχέση με την σύγκεντρη (αγωνιστές ) μυϊκή δύναμη
Ενδογενή αίτια μυϊκών θλάσεων Μειωμένη μυοτενόντια ευλυγισία. Παρότι δεν υπάρχει έρευνα που να εκτιμά με ακρίβεια την επίδραση της ευλυγισίας στην καταγραφή τραυματισμών. Δύσκολο μια και δεν θα μπορούσε κανείς να έχει πειραματική ομάδα με αθλητές από τους οποίους θα απαιτούσε να μην κάνουν ασκήσεις βελτίωσης ευλυγισίας Προχωρημένη ηλικία
Εξωγενή αίτια μυϊκών θλάσεων Αυξημένη προπονητική επιβάρυνση Ανεπαρκής προθέρμανση Καιρικές συνθήκες Αγωνιστικές συνθήκες
Κλινική αξιολόγηση Η κλινική εικόνα ενός ατόμου με οξεία μυϊκή θλάση είναι Προφανές πρόβλημα του μυός ( αυτό συμβαίνει στην άμεση εκτίμηση σε σχέση με τον τραυματισμός) Ολική απώλεια της λειτουργικότητας του μυός (ολική ρήξη του μυός) Ευαισθησία κατά την ενεργοποίηση του μυός (αυτό μπορεί να είναι το μόνο στοιχείο θλάσεις σε περιπτώσεις μικρού βαθμού) Μερική ή ολική απώλεια της μυϊκής δύναμης
Ταξινόμηση θλάσεων Για καθαρά λόγους εκπαιδευτικούς πολλές φορές υιοθετείτε ένα σύστημα εκτίμησης των μυϊκών θλάσεων. Προσπάθεια δηλαδή διαβάθμισης του μυϊκό τραυματισμού. Έτσι οι θλάσεις διακρίνονται σε : Μυϊκή θλάση 1 ου βαθμού, μυϊκή θλάση 2 ου βαθμού, μυϊκή θλάση 3 ου βαθμού
Μυϊκή θλάση 1ου βαθμού Μικροσκοπική ρήξη μερικών ινών με συνέπεια εμφάνισης ήπιο πόνο, περιορισμένο οίδημα και περιορισμένη απώλεια της λειτουργικότητας.
Μυϊκή θλάση 2ου βαθμού Μερική ρήξη μυϊκών ινών με μέτριο πόνο, μέτριο οίδημα και σημαντική απώλεια της λειτουργικότητας
Μυϊκή θλάση 3ου βαθμού Ολική ρήξη του μυός, περιστασιακά με πόνο, μέτριο έως σοβαρό οίδημα και ολική απώλεια της λειτουργικότητας.
Διαγνωστικά μέσα: Για τις θλάσεις 1 ου και 2 ου βαθμού δεν χρειάζεται ειδικός εξοπλισμός για τον κλινικό που θα κάνει την διάγνωση. Για την θλάση 3 ου βαθμού όμως οι σημερινοί υπέρηχοι μπορούν να βοηθήσουν για να υπάρξει μια πιο ολοκληρωμένη άποψη της μυϊκής καταστροφής.ο ειδικός κλινικός που χειρίζεται το μηχάνημα του υπερήχου μπορεί να δώσει σημαντικές πληροφορίες για την έκταση της μυϊκής καταστροφής καθώς και την πιθανή νεύρο- αγγειακή βλάβη που έχει δημιουργηθεί.
Διαγνωστικά μέσα: Ο ακτινολογικός έλεγχος πολλές φορές εφαρμόζεται μόνο για την εκτίμηση πιθανού κατάγματος και όχι για τον μυϊκό τραυματισμό που άλλωστε δεν φαίνεται στην ακτινογραφία. Επίσης και η μαγνητική τομογραφία μπορεί να δώσει πληροφορίες για την μυϊκή βλάβη όταν οι προηγούμενες εξετάσεις δεν δίνουν επαρκή στοιχεία.
Αντιμετώπιση των οξειών μυϊκών θλάσεων Γενικοί κανόνες Πρόληψη του μυϊκού τραυματισμού Δεν πρέπει να αγνοηθεί η ψυχολογία του αθλητή (που δεν είναι και η καλύτερη) Η οποιαδήποτε εφαρμογή προγράμματος αποκατάστασης πρέπει να έχει στόχο την προ-τραυματισμού κατάσταση του αθλητή
Αντιμετώπιση των οξειών μυϊκών θλάσεων Γενικοί κανόνες Η φυσιολογική λειτουργία και φυσική κατάσταση του αθλητή θα πρέπει να διατηρείται κατά την περίοδο αποκατάστασης Εφαρμογή πολλών θεραπευτικών μέσων κατά τη φάση της αποκατάστασης, τα οποία εφαρμόζονται σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές.
Πρόληψη της περαιτέρω επέκτασης της μυϊκής βλάβης Συμβουλεύουμε τον αθλητή να σταματήσει την αθλητική δραστηριότητα εάν υπάρχει περίπτωση για περαιτέρω επέκταση της μυϊκής βλάβης Μείωση της αιμορραγία με περίδεση, με εφαρμογή κρύου και με ανύψωση του άκρου Μείωση του πόνου με ανύψωση του άκρου, με εφαρμογή κρύου και με περιορισμένη δραστηριότητα Μείωση της φλεγμονής με περίδεση, με εφαρμογή κρύου και με ανύψωση του άκρου
Θεραπεία: 1. Πάγοθεραπεία Η εφαρμογή πάγου προκαλεί τοπική αγγειοσυστολή, άρα περιορισμός οιδήματος και μείωση της φλεγμονής. Επίσης λόγω της επίδρασης της στα νεύρα, η εφαρμογή του πάγου έχει αναλγητικό αποτέλεσμα
Θεραπεία: 2. Ανύψωση και περίδεση: Βοηθά στην μείωση του αιματώματος και στον περιορισμό της φλεγμονής. Σε πρόσφατες έρευνες η εφαρμογή ελαστικού περιβλήματος βοηθά στην πρόληψη περιορισμού του εκ, στην μείωση της ευαισθησίας της περιοχής, μείωση του οιδήματος
Θεραπεία: 3. Ακινησία Παρότι υπάρχει η άποψη ότι θα πρέπει να υπάρχει ακινησία στην αρχή της οξείας φάσης για να επιτευχθεί η ουλή στα τμήματα του μυός που υπάρχει ρήξη, υπάρχει και η άποψη ότι αυτή θα πρέπει άμεσα να σταματήσει για να κινηθεί και αποκτήσει τις ελαστικές ιδιότητες του μυός. Έτσι η βαθμιαία κίνηση θα βοηθήσει στην απορρόφηση του συνδετικού ιστού της ουλής, στην απομάκρυνση των κατεστραμμένων μυϊκών ινών και στην καλή αιμάτωση της περιοχής.
Θεραπεία: 4. Φυσικοθεραπεία Χρησιμοποιείται χαμηλής έντασης υπέρηχους 5. Φαρμακευτική αγωγή
Θεραπεία 6. Μασαζ. Η φαγοκύτωση είναι πιο αποτελεσματική όταν ήπια αναταράσσεται. Επίσης το οίδημα με λεμφικό μασάζ υποχωρεί. Παλαιότερα πιο επιθετικό μασάζ εφαρμόζονταν και κάθετα στην ουλή αλλά πρόσφατα δεν εφαρμόζεται λόγω του τραύματος που προκαλεί. Μια πιο ήπια εγκάρσια τριβή σήμερα χρησιμοποιείται 72 ώρες μετά τον τραυματισμό
Πότε χειρουργείο; Η χειρουργική αντιμετώπιση: εφαρμόζεται στην ολική ρήξη του μυός.