ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕ ΚΗΠΟΣΕΧΝΙΚΩΝ ΤΛΙΚΩΝ Σαναώνη, Μ. (2014). ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΠΙΟΥ. Ανϊκτηςη Οκτώβριοσ 26, 2015, από ΟΙ ΚΗΠΟΤΡΟΙ ΜΑ: https://docs.google.com/file/d/0b9lrmtiagfgpclf1s3btzulnbxm/edit?pli=1
Σα κηποτεχνικα υλικϊ χαρακτηρύζονται από ςυγκεκριμϋνεσ προδιαγραφϋσ. Οι προδιαγραφϋσ εύναι μια πλόρησ περιγραφό των χαρακτηριςτικών των κηποτεχνικων υλικών που τα καλύπτουν από ϊποψη ποιότητασ και ιδιοτότων ( διϊςταςη, χρώμα κ.λ.π) και βϊςει των οπούων τα αναζητεύ ο αγοραςτόσ ςτην αγορϊ. Μπορεύ ακόμα να τα ςυγκρύνει με ϊλλα παρεμφερούσ τιμόσ και χρόςησ για να καταλόξει ςτο καλύτερο και ςυμφεροτερο κατϊ περύπτωςη. Οι προδιαγραφϋσ αποτελούν την ταυτότητα του υλικού και με αυτόν κυκλοφορεύ ςτην αγορα.απο αυτϋσ κρύνεται η τιμό και η χρηςιμότητα του αλλϊ και η ανταγωνιςτικότητα του προσ ϊλλα παρεμφερό προώόντα.
Στη χώρα μασ οι προδιαγραφϋσ αυτϋσ χρειϊζονται: 1. τουσ διαγωνιςμούσ και τα ςυμφωνητικϊ δημόςιων η ιδιωτικών ϋργων πρϊςινου. 2. τισ προμόθειεσ που κϊνουν ιδιωτικού η δημόςιοι φορεύσ για την κϊλυψη των αναγκών τουσ, και για τουσ εραςιτϋχνεσ. 3. τη ςύγκριςη προώόντων διαφορετικόσ παραγωγόσ προκεύμενου να εκτιμηθεύ η ςυμφεροτερη τιμό Οι προδιαγραφϋσ αναφϋρονται: ε φυςικϋσ ιδιότητεσ π.χ. υγρό, ςτϋρεο, χρώμα ε χημικϋσ ιδιότητεσ π.χ. όξινο, εύφλεκτο ε εμπορικϊ χαρακτηριςτικϊ π.χ ςυςκευαςύα, βϊροσ, όγκοσ κ.λ.π
κηποτεχνικά υλικά 1 Έδαφοσ (κηπϊκο η κηπευτικό χώμα) Η εκτύμηςη τησ ποιότητασ του χώματοσ και κατϊ ςυνϋπεια των χαρακτηριςτικών που θα πρϋπει να ϋχει διακρύνονται ςε δυο περιπτώςεισ: Α) όταν το ϋδαφοσ ενόσ χώρου κρύνεται καλόσ ποιότητασ τότε πρϋπει απλϊ να βελτιωθεύ ( αφαύρεςη πετρων,χημικα και οργανικϊ λιπϊςματα) Β) όταν το χώμα εύναι κακόσ ποιότητασ τότε πρϋπει να αγοραςτεύ και να μεταφερθεύ χώμα από αλλού καλύτερησ ποιότητασ
Και ςτισ δυο περιπτώςεισ τα χαρακτηριςτικά του χώματοσ πρζπει να είναι τα εξήσ: 1. το βϊθοσ απ οπου θα το πϊρουμε να μην εύναι μεγαλύτερο από ϋνα μϋτρο 2. η μηχανικό ςύςταςη να ϋχει αμμοαργιλωδη η αλλοπηλωδη χαρακτόρα 50-60% ϊμμο, 30-35% ϊργιλο η πηλό. 3. το χρώμα του ςκούρο καςτανό η μαυροκαςτανο η βαθύ κόκκινο 4.να ϋχει ph 7 η 6,3-6,8, να μην περιϋχει ϊλατα Ca, Cl,Na ςε μεγϊλο βαθμό. 5. να εύναι πλούςιο ςε οργανικό ουςύα, Ν,Ρ,Κ και ιχνοςτοιχεύα 6. να μην περιϋχει ξϋνεσ προςμύξεισ π.χ μπϊζα, τςιμϋντα, χημικϊ 7. να μην ϋχει υπερβολικό υγραςύα, όχι πϊνω από 5-8% 8. να μην περιϋχει ριζώματα, βολβούσ, ζιζϊνια 9. να μην εύναι βωλοποιημενο αλλϊ να εύναι αρκετϊ λειοτριμμενο.
Γενικά ςτην εκτίμηςη τησ ποιότητασ του χώματοσ πρζπει να ζχουμε υπόψη μασ και τα εξήσ: Η εκτύμηςη τησ ποιότητασ δεν πρϋπει να γύνεται μακροςκοπικϊ δηλ. με το μϊτι αλλϊ να ςτηρύζεται ςε εργαςτηριακό ανϊλυςη μηχανικόσ και χημικόσ ςύςταςησ Το κοςκύνιςμα του χώματοσ δεν προκαλεύ βελτύωςη τησ ποιότητασ του. Με αυτό απομακρύνονται μόνο οι μεγϊλεσ πϋτρεσ. Σο κοςκινιςμϋνο χώμα μπορεύ να νοθευτεύ με κακόσ ποιότητασ χώμα και να μην γύνει αμϋςωσ αντιληπτό. Το κοςκύνιςμα ςυντελεύ ςτην απώλεια δομόσ που εύναι απαραύτητο ςτοιχεύο για ϋνα καλό χώμα. Η ποιότητα του χώματοσ πρϋπει να ελϋγχεται όχι μόνο κατϊ την παραλαβό αλλϊ και κατϊ την εκςκαφό να εύναι ομοιόμορφησ ςύνθεςησ και ποιότητασ. Η προμόθεια γύνεται βϊςει του όγκου η καρότςα του φορτηγού.
2 Άμμοσ Εύναι αδρανϋσ υλικό που περιϋχεται ςτο κηπαιο χώμα. Χρηςιμοποιεύται ποταμύςια ϊμμοσ όχι θϊλαςςασ η λατομεύου. Επιβϊλλεται να εύναι κοςκινιςμϋνη η διαβαθμιςμενη ςε μεγϋθη κόκκων διαμϋτρου 2,5-3,5 mm, χωρύσ ϊλατα, ξϋνεσ προςμύξεισ, ζιζϊνια και τμόματα πολλαπλαςιαςτικών οργϊνων. Παραλαμβϊνεται με βϊςη τον όγκο ςε κυβ. μϋτρα.
3 Τύρφη Εύναι το αποτελεςματικότερο μεταπλαςτικό του χώματοσ που ϋχει οργανικό προϋλευςη και ϋχει ςχεδόν αντικαταςτόςει τη ζωικό κοπριϊ. Προϋρχεται από φυτικούσ οργανιςμούσ ( βρύα, υδροχαρό φυτϊ κ.α) και ϋχουν ημιαποςυντεθει κϊτω από αναερόβιεσ ςυνθόκεσ πριν από 100νταδεσ αιώνεσ. Τλικό με υψηλό ποςοςτό οργανικόσ ουςύασ και ph 3-3,5. Η προςθόκη τησ ςτο χώμα εξουδετερώνει τα ϊλατα αςβεςτύου, βελτιώνει την ικανότητα αεριςμού, ςυγκρατεύ υγραςύα λόγω τησ μεγϊλησ υδατοχωρητικοτητασ που ϋχει. Έχουμε διϊφορα εύδη τύρφησ ανϊλογα με τα εύδη των φυτών από τα οπούα προϋρχεται, το βαθμό αποςύνθεςησ, το χρώμα, την τοποθεςύα, το κρϊτοσ προϋλευςησ(υιλανδύα, Πολωνύα, Ρωςύα, Ιρλανδύα). το εμπόριο κυκλοφορεύ ςε δυο μορφϋσ 1. τύρφη ςυμπιεςμϋνη και απολυμαςμϋνη ςε πλαςτικό περύβλημα 40-45 κιλϊ 2. τύρφη χαλαρό ςε διϊφορεσ ςυςκευαςύεσ η εμπλουτιςμϋνη με διϊφορα υλικϊ ( κόμποσ, φυλλοχωματα) η ςε τυρφοχωμα.
4 Ζωικό κοπριϊ Προϋρχεται από περιττώματα, ουρϊ και ςτρωμνό ζωών ( ϊλογα, κότεσ, χούροι) που ϋχουν αποςυντεθεύ ςε προχωρημϋνο βαθμό. Πλεονεκτόματα 1. αυξϊνει την υδατοικανοτητα εδϊφουσ 2. χαλαρώνει τα ςυνεκτικϊ εδϊφη 3. βελτιώνει τα ελαφρϊ και χαλαρϊ αμμώδη εδϊφη 4. εξουδετερώνει τα ϊλατα αςβεςτύου ςε ϋνα ποςοςτό 5. περιϋχει αρκετό οργανικό ουςύα και βαςικϊ ςτοιχεύα ( μϋχρι 1% Ν, λιγότερο Ρ και Κ) Μειονεκτόματα 1.δεν ϋχει ςταθερό ςύςταςη γιατύ εξαρτϊται από τη διατροφό του ζώου. 2.εχει δυςϊρεςτη οςμό 3. ςυνόθωσ ϋχει πολλούσ ςπόρουσ ζιζϊνιων η μυκότων και δεν βρύςκεται πλϋον εύκολα ςτην αγορϊ. Μπορεύ να μην εύναι απολυμαςμϋνη, να ϋχει αμφύβολη ςύςταςη και να εύναι νοθευμϋνη με πριονύδια, φυλλοχωμα
Η κοπριά για να είναι καλήσ ποιότητασ πρζπει να 1. εύναι χωνεμϋνη 2. να μην ϋχει ϋντονη οςμό 3. η υγραςύα τησ να μην υπερβαύνει το 15-20% 4. να μην εύναι νοθευμϋνη 5. να μην περιϋχει ζιζϊνια ( κύπερη, αγριϊδα, βελιουρα). Εκτιμϊται από φυτρωμϋνα φυτϊ ςτην επιφϊνεια του ςωρού. 6. να εύναι λειοτριμμενη και να μην περιϋχει βώλουσ μεγαλύτερουσ του 1 εκ. Κυκλοφορεύ χύμα η ςε ςακύδια ςυςκευαςμϋνη Κυκλοφορεύ κοπριϊ από τα ορνιθοτροφεύα, απολυμαςμϋνη, ςυςκευαςμϋνη ςε ςϊκουσ και ςε μορφό κόκκων (pellets) πολύ καλόσ ποιότητασ γιατύ δεν περιϋχει ςπόρουσ ζιζϊνιων και παθογόνα.
5 Κομπόςτεσ Παραςκευϊζονται βιοτεχνικϊ η βιομηχανικϊ από τη ζύμωςη υπολειμμϊτων φυτών. Περιλαμβϊνουν επύςησ και διϊφορα φυλλοχωματα. Κυκλοφορούν ςε διϊφορεσ ςυςκευαςύεσ όγκου η βϊρουσ. Προςφϋρονται ωσ απλό κομπόςτα η βελτιωμϋνη με ςύδηρο, θρεπτικϊ ςυςτατικϊ, χούμο κ.α. τη ςυςκευαςύα πρϋπει να αναγρϊφεται η προϋλευςη των υλικών, η ςύςταςη του προώόντοσ, η καταλληλότητα χρόςησ, και η βιομηχανικό επεξεργαςύα απολύμανςησ κ.α
Περλιτησ Τλικό ηφαιςτειογενούσ προϋλευςησ. Παρϊγεται με θϋρμανςη ςε κλύβανο, διογκώνεται και γύνεται λευκό κοκκώδεσ, 5mm κόκκοι για γεωργικό χρόςη. Πολύ καλό βελτιωτικό εδϊφουσ με ph 6,5-7,5, αυξϊνει την υδατοικανοτητα ( ςυγκρατεύ μϋχρι και 4πλαςια ποςότητα υγραςύασ). Δεν περιϋχει καθόλου θρεπτικϊ ςυςτατικϊ.
πόροι Ο κυριότεροσ ςπόροσ ςτην κηποτεχνια εύναι του χλοοτϊπητα. υςκευϊζονται ςε χϊρτινουσ η από γιούτα ςϊκουσ βϊρουσ 25κιλ.η 22.8 κιλϊ. η ςε χϊρτινα κουτιϊ ςφραγιςμϋνα των 1-5 κιλϊ. Κϊθε ςυςκευαςύα εύναι ςφραγιςμϋνη για λόγουσ γνηςιότητασ, ςϊκοι ραμμϋνοι με μολύβδινη ςφραγύδα, και ςυρραμμϋνοι πινακύδα. Εκεύ αναγρϊφεται 1. το εύδοσ ςτα λατινικϊ και ποικιλύα του ςπόρου και για μύγματα το ποςοςτό του κϊθε εύδουσ ς αυτό. 2. ημερομηνύα παραγωγόσ. Πρϋπει νϊναι τελευταύασ η το πολύ προηγούμενησ ςοδειϊσ. 3.καθαροτητα του ςπόρου. Πρϋπει ναναι ϊνω του 99%. 4. ποςοςτό βλαςτικότητασ που δεύχνει την φρεςκοτητα του ςπόρου και πρϋπει να υπερβαύνει το 80-90%
Χαρακτήρεσ μεγζθουσ φυτών Σο κυριότερο ςτοιχεύο εμπορευςιμότητασ των φυτών εύναι το μϋγεθοσ τουσ Δϋνδρα Γενικϊ η προδιαγραφό του μεγϋθουσ ενόσ δϋνδρου ςτηρύζεται ςτισ διαςτϊςεισ ύψουσ και πϊχουσ κορμού και ουδϋποτε ςτην ηλικύα. Οι διαςτϊςεισ των φυτών εξαρτώνται από την ηλικύα και από την γενικότερη διαχεύριςη τουσ για την τελικό ανϊπτυξη που απαιτούν. Κωνοφόρα και κωνοειδούσ μορφόσ αειθαλό χαρακτηρύζονται από το ύψοσ π.χ. 3-3,5μ.απο το ϋδαφοσ ωσ την κορυφό. Και όλα τα δϋνδρα τησ ύδιασ παρτύδασ ϋχουν την ύδια τιμό. Σα φυλλοβόλα που εύναι διαςταυρωμϋνα ( πλϊτανοσ, κουτςουπιϊ) το μϋγεθοσ τουσ κρύνεται από την περύμετρο του κορμού ςτο ύψοσ του 1μ. από το ϋδαφοσ
Θϊμνοι Οι μεγϊλου μεγϋθουσ θϊμνοι π.χ. δϊφνη Απόλλωνοσ 2-2,50μ., εκτιμώνται από το ςυνολικό ύψοσ από το ϋδαφοσ ϋωσ την κορυφό. Οι μικρού μεγϋθουσ θϊμνοι π.χ δενδρολύβανο, εκτιμώνται από τη διϊμετρο τησ γλϊςτρασ που προςφϋρονται π.χ. γλϊςτρα Ν 24. Αναρριχώμενα Προςδιορύζονται από το ύψοσ που μετρϊται από τον λαιμό μϋχρι την κορυφό του φυτού. Διατιθονται ςχηματοποιημϋνα ςε ςφαύρα η κώνο και ςτην περύπτωςη αυτό η τιμό τουσ καθορύζεται ανϊλογα τη διϊμετρο τησ ςφαύρασ η διαςτϊςεισ του κώνου.
Βολβωδη και ριζωματωδη Σουλύπα, ύρισ, Κανϊ, ζουμπούλι κ.α πωλούνται ςε φυτοδοχεια με πλόρη ανϊπτυξη η ςε μορφό βολβού, ριζώματοσ ςε κουτιϊ με φωτογραφύα όνομα, χρώμα κ.λ.π.. Για να ϋχουν εμπορικό ϊξια οι βολβού πρϋπει να ϋχουν τα εξόσ χαρακτηριςτικϊ: 1. να εύναι υγιεύσ 2. να μην ϋχουν πληγϋσ η ανεπτυγμϋνο μυκηλιο μυκότων ςτην επιφανεια τουσ η υγρό ςόψη 3. να μην ϋχουν βλαςτόςει. υνόθωσ καλύπτονται και με ςκόνη μυκητοκτονου για μεγαλύτερη προςταςύα.
Μοςχεύματα Όταν τα φυτϊ πολλαπλαςιϊζονται με μοςχεύματα π.χ. μπούζι, διμορφοθηκη, χλοοτϊπητασ αυτϊ δεν πωλούνται ϊλλα κόβονται από υφιςταμϋνη φυτεύα. Για να εύναι επιτυχόσ η φύτευςη τα μοςχεύματα ανϊλογα με το εύδοσ πρϋπει : 1. να ϋχουν μόκοσ 15cm (διμορφοθηκη) ϋωσ 30 cm ( μπούζι) 2. να κόβονται και να φυτεύονται το ταχύτερο δυνατό 3. να προϋρχονται από φυτϊ ςε ςπαργη, υγιό με καλϊ ανεπτυγμϋνουσ βλαςτούσ.
Πάςςαλοι δενδροφυτευςησ Φρηςιμοποιούνται για υποςτύλωςη δϋνδρων και δημιουργύα αυτοςχϋδιων φρακτών. Έχουν μόκοσ 2,5-3μ. Από ανθεκτικό ξύλο π.χ παραφυϊδεσ καςτανιϊσ αναποφλυωτοι η πλαναριςμενο ξύλο. Πρϋπει να εύναι ύςιοι, να μην ϋχουν προςβολϋσ από αςθϋνειεσ, το ϋνα ϊκρο τουσ να εύναι μυτερό να μπαύνει εύκολα ςτο χώμα και ποτιςμϋνο με πύςςα ( αποφυγό ςαπύςματοσ). Διατομό τετρϊγωνη η κυλινδρικό, βαμμϋνοι η ςτο φυςικό χρώμα.