Μικροοικονομική Ενότητα 5: Προσδιορισμός των Τιμών Σόρμας Αστέριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη)
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Να κατανοήσει ο φοιτητής τον προσδιορισμό των τιμών. 4
Περιεχόμενα ενότητας Προσδιορισμός των τιμών. Ισορροπία της αγοράς. Κρατική παρέμβαση. 5
Προσδιορισμός των τιμών (1) Βασική επιδίωξη των επιχειρήσεων είναι η επίτευξη του μέγιστου κέρδους, με την πώληση όσο το δυνατόν μεγαλύτερων ποσοτήτων ενός αγαθού στη μεγαλύτερη δυνατή τιμή. Βασική επιδίωξη των καταναλωτών είναι η επίτευξη της μέγιστης χρησιμότητας από κάθε αγαθό, δηλαδή, με δεδομένα τα εισοδήματά τους, τις προτιμήσεις τους κτλ, οι καταναλωτές θέλουν να αγοράζουν εκείνες τις ποσότητες σε εκείνες τις τιμές που θα ικανοποιούν τις ανάγκες τους στο μεγαλύτερο βαθμό. 6
Ισορροπία της αγοράς Διάγραμμα 1. Ισορροπία της αγοράς 7
Προσδιορισμός των τιμών (2) Αλγεβρικά η τιμή ισορροπίας είναι: Q D = Q S A + Bp = c + dp P 0 = (a-c) / (d-b) Q 0 = (ad-bc) / (d-b) 8
Γιατί πέφτει η αγοραία τιμή αν είναι πάνω από την τιμή ισορροπίας Διάγραμμα 2. Γιατί πέφτει η αγοραία τιμή αν είναι πάνω από την τιμή ισορροπίας 9
Γιατί αυξάνει η αγοραία τιμή αν είναι κάτω από την τιμή ισορροπίας Διάγραμμα 3. Γιατί αυξάνει η αγοραία τιμή αν είναι κάτω από την τιμή ισορροπίας 10
Η κρατική παρέμβαση (1) Το κράτος παρεμβαίνει στο μηχανισμό της αγοράς επιβάλλοντας ανώτερες τιμές, συνήθως σε αγαθά πρώτης ανάγκης, όταν υπάρχει υπερβολική άνοδος της τιμής των. Δηλαδή επιβάλλει μια τιμή μικρότερη από την τιμή ισορροπίας (P A ) η οποία ονομάζεται ανώτατη τιμή διατίμησης. Επιπτώσεις: 1. Δημιουργία ελλείμματος (Q D - Q S ). 2. Ουρές αναμονής διανομή αγαθών με δελτίο. 3. Δημιουργία «μαύρης αγοράς» και εμφάνιση «καπέλων» (P 1 - P A ). 11
Η κρατική παρέμβαση (2) Επιβολή κατώτατων τιμών για την προστασία των γεωργών (κυρίως), προκειμένου να προστατευθεί το εισόδημά τους. Η τιμή (P K ) αυτή ονομάζεται τιμή παρέμβασης ή τιμή ασφαλείας ή κατώτατη τιμή. Επιπτώσεις: Δημιουργία πλεονάσματος (Q S Q D ). Το κράτος αγοράζει από τους γεωργούς το πλεόνασμα στην τιμή (P K ). Πληρώνει στους παραγωγούς ποσό ίσο με P K (Q S Q D ). 12
Επιβολή ανώτατων τιμών Διάγραμμα 4. Επιβολή ανώτατων τιμών 13
Επιβολή κατώτατων τιμών Διάγραμμα 5. Επιβολή κατώτατων τιμών 14
Ισορροπία και μετατοπίσεις της καμπύλης ζήτησης Διάγραμμα 6. Ισορροπία και μετατοπίσεις της καμπύλης ζήτησης 15
Ισορροπία και μετατοπίσεις της καμπύλης προσφοράς Διάγραμμα 7. Ισορροπία και μετατοπίσεις της καμπύλης προσφοράς 16
Ταυτόχρονες μετατοπίσεις των καμπύλων ζήτησης και προσφοράς Διάγραμμα 8. Ταυτόχρονες μετατοπίσεις των καμπύλων ζήτησης και προσφοράς 17
Βιβλιογραφία μαθήματος (1) Arnold, R. A. (2013). Μικροοικονομική. Εκδόσεις Broken Hill Publishers Ltd., Αθήνα. Krugman, P. & Wells, R. (2009). Μικροοικονομική. Εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη. Leibenstein, H. (1966). Allocative efficiency vs. X- Efficiency. The American Economic Review, 56 (3), 392-415 Mankiw, N. G. & Taylor, P. M. (2011). Αρχές οικονομικής θεωρίας. Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα. 18
Βιβλιογραφία μαθήματος (2) Nicholson, W. (2008). Μικροοικονομική θεωρία: Βασικές αρχές και προεκτάσεις, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα. Sweezy, M. P. (1939). Demand under conditions of oligopoly. The Journal of Political Economy, 47 (4), 568-573. Ζαχαριάδης - Σούρας, Δ. (2003). Μικροοικονομική: Μία εισαγωγή στις αγορές και στις τιμές (2η έκδοση), Εκδόσεις Σταμούλη, Αθήνα. 19