ΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Εισαγωγή Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Σπουδών «Κλινική Φαρµακολογία και Θεραπευτική» Προκλινική in vitro µελέτη του IP-1510, ενός νέου ανταγωνιστή του υ οδοχέα της IL-1, στην αντιµετώ ιση της εντερικής φλεγµονής. Ειρήνη Φιλίδου ΑΕΜ 436 Επιβλέπων Καθηγητής: Καθηγητής Φαρµακολογίας Γ. Κολιός Εργαστήριο Φαρµακολογίας.Π.Θ. Ιδιοπαθείς Φλεγµονώδεις Εντεροπάθειες (Ι.Φ.ΕΝ.): Χρόνια φλεγµονώδη νοσήµατα του γαστρεντερικού συστήµατος Εµφάνιση κυρίως σε ηλικίες 15-30 Ολοένα αυξανόµενα ποσοστά εµφάνισης Strober et al, Gastroenterology, 140, 1756-1767, 2011 Παράγοντες που εµπλέκονται στις Ι.Φ.ΕΝ. Εµπλέκονται διάφοροι παράγοντες: Ανοσολογικοί-Ειδική και Φυσική Ανοσία Γενετικοί- NOD2, IL-1ra Περιβαλλοντικοί- µικροχλωρίδα εντέρου, κάπνισµα, διατροφή Ι.Φ.ΕΝ.: Νόσος του Crohnκαι Ελκώδης Κολίτιδα Κλινικές Εκδηλώσεις Νόσος του Crohn Κοιλιακό άλγος, διάρροια, αιµορραγία, απώλεια βάρους Ελκώδης Κολίτιδα Κοιλιακό άλγος, διάρροια, αιµορραγία, ανεπάρκεια περισταλτικής λειτουργίας εντέρου Εντοπισµός νόσου Ολόκληρη γαστρεντερική οδός Μόνο στο παχύ έντερο Ιστολογικά ευρήµατα Άλλες εκδηλώσεις Ανοσολογικό υπόβαθρο Συσσώρευση λεµφοκυττάρων, µακροφάγων, κοκκιοκυττάρων Έλκη, συρίγγια, ίνωση και στενώσεις Th1 Th17 Συσσώρευση λεµφοκυττάρων, κοκκιοκυττάρων, εξαφάνιση κυττάρων goblet Επιφανειακά έλκη Th2 Th17 Abraham et al, N Engl J Med, 361, 2066-2078, 2009 1
Θεραπευτική αντιµετώπιση των Ι.Φ.ΕΝ. Η επιλογή του κατάλληλου φαρµάκου εξαρτάται από: Τον τύπο της νόσου Τον εντοπισµό και τη σοβαρότητά της Την ιδιοσυγκρασία του ασθενή ιαθέσιµα σκευάσµατα: Ενώσεις 5-αµινοσαλυκιλικού οξεος Κορτικοστεροειδή Ανοσοκατασταλτικοί και ανοσορρυθµιστικοί παράγοντες: αζαθιοπρίνη, µεθοτρεξάτη κυκλοσπορίνη Βιολογικές Θεραπείες αντι-tnf (infliximab) αντι-icam (natalizumab) αντι-p40 (ustekinumab) αντι-cd25 (daclizumab) Pithadia et al, Pharmacol Rep, 63, 629-642, 2011 Η οικογένεια της IL-1 11 έως τώρα γνωστές ιντερλευκίνες: 1 IL-1α και IL-1β IL-1receptor antagonist (IL-1ra) 2 είδη υποδοχέων µε διαφορετικές βιολογικές λειτουργίες: 2 Υποδοχέας τύπου Ι για την IL-1α Υποδοχέας τύπου ΙΙ για την IL-1β ράσεις IL-1α: 3 ράση IL-1β: 3 Ενεργοποίηση Τ λεµφοκυττάρων Προ-φλεγµονώδης Επαγωγή πολλαπλασιασµού αιµοποιητικών Πιθανή αντι-φλεγµονώδη κυττάρων δράση (;) Πρόκληση πυρετού Αύξηση πρωτεϊνών οξείας φάσεως Επαγωγή παραγωγής µεταβολιτών αραχιδονικού οξέος 1 Ross et al, J Immunol Methods, 387, 219-227, 2013 2 Greenfender et al, J Biol Chem, 270, 13757-13765, 1995 3 Dinarello et al, Annu Rev Immunol, 27, 519-550, 2009 IL-1ra Εναλλακτικές µορφές: 1 Εκκρινόµενη µορφή, sil-1ra Ενδοκυττάρια µορφή, icil-1ra Φυσικός ρόλος: Αρνητική ρύθµιση δράσης IL-1α και IL-1β: IL-1ra -/- ποντίκια και LPS χορήγηση σοβαρή έως θανατηφόρα εξέλιξη λοίµωξης 1 Σύνδροµο IL-1ra -/- στον άνθρωπο 2 Άλλες πιθανές δράσεις: Πολλαπλασιασµός κυττάρων και επούλωση ιστού 3 1 Arend et al, Ann Rheum Dis, 59 Suppl 1, i60-i64, 2000 2 Aksentijevich et al, N Engl J Med, 360, 2426-2437, 2009 3 Lamacchia et al, Eur J Immunol, 42, 1294-1303, 2012 IL-1ra και Ι.Φ.ΕΝ. Αυξηµένα ή µειωµένα ποσοστά έκφρασης σε ορισµένες περιπτώσεις 1,2 Συσχέτιση µερικών αλληλοµόρφων του γονιδίου IL-1raµε Ι.Φ.ΕΝ. 3 Πιθανός διαγνωστικός δείκτης; Πιθανή βιολογική θεραπεία για την αντιµετώπιση των Ι.Φ.ΕΝ.; 1 Gilberts et al, Proc Natl Acad Sci U S A, 91, 12721-12724, 1994 2 Carter et al., Genes Immun, 5, 8-15, 2004 3 Yamamoto-Furusho et al, J Clin Gastroenterol, 45, 531-535, 2011 2
Σκοπός της Μελέτης Ο in vitroπροκλινικός έλεγχος ενός νέου συνθετικού πεπτιδίου του ΙΡ-1510, ανταγωνιστή του υποδοχέα πρόσδεσης της IL-1, µε στόχο την πιθανή εφαρµογή του ως θεραπευτική αγωγή στην εντερική φλεγµονή. Υλικά και Μέθοδοι Κυτταροκαλλιέργιες: ιεγέρσεις µε: ΗΤ-29 IL-1α CaCO-2 ΙL-1β Αποµονωµένοι ανθρώπειοι IFN-γ υποεπιθηλιακοί µυοϊνοβλάστες παχέος εντέρου ΙΡ-1510: IL-1ra L ή IL-1ra D Ανοσοενζυµική µέθοδος (ELISA): IL-8 IL-17 Μέτρηση Μονοξειδίου του Αζώτου (ΝΟ): Τροποποιηµένη αντίδραση Griess Στατιστική ανάλυση αποτελεσµάτων µε Excelκαι Student s t test ΙΡ-1510 Συνθετικό πεπτίδιο µήκους 15 αµινοξέων Ανταγωνιστής του υποδοχέα πρόσδεσης της IL-1 ύο ισοµερή: Lκαι D ιαφορετικός προσανατολισµός αµινοξέων κάθε ισοµερούς Κατοπτρικό είδωλο του άλλου IP-1510 L ΝΗ 2 -Phe-Glu-Trp-Thr-Pro-Gly-Tyr-Trp-Glu-Pro-Tyr-Ala-Leu-Pro-Leu-COOH Αποτελέσµατα IP-1510 D NH 2 -Leu-Pro-Leu-Ala-Tyr-Pro-Glu-Trp-Tyr-Gly-Pro-Thr-Trp-Glu-Phe-COOH Itis Pharmaceuticals (Melbourne, Australia): Πρόσφατα κατοχυρώθηκε ως ευρεσιτεχνία 3
Η επίδραση του IL-1raστην επαγόµενη από IL-1α παραγωγή IL-8 στα κολονικά επιθηλιακά κύτταρα HT-29. IL-1ra L: Στατιστικώς σηµαντική µείωση επαγόµενης IL-8 Η επίδραση του IL-1raστην επαγόµενη από IL-1α και IFN-γ παραγωγή IL-8 στα ΗΤ-29. IL-1ra D: οσοεξαρτώµενη, στατιστικώς σηµαντική µείωση επαγόµενης IL-8 ιαφορετικός τρόπος δράσης L και D ισοµορφών. Ο IL-1ra αναστέλλει τη συνεργική δράση της IL-1α και της IFN-γ Η επίδραση του IL-1raστην επαγόµενη από IL-1α και IFN-γ παραγωγή IL-17 στα ΗΤ-29. IL-1ra: οσοεξαρτώµενη µείωση παραγωγής IL-17 Η επίδραση του IL-1ra στην επαγόµενη από IL-1α παραγωγή µονοξειδίου του αζώτου στα κολονικά επιθηλιακά κύτταρα HT-29. Η IL-1απροκαλεί την επαγωγή IL-17σε επιθηλιακά κύτταρα. 1,2 Η δράση της αναστέλλεται από τον IL-1ra. 3 IL-1α 10ng/ml IL-1α 10ng/ml + Control Vehicle IL-1ra L 100ng/ml + IL-1ra 100ng/ml IL-1ra 50ng/ml 50.89 ± 0.05 µm 45.22 ± 0.01µΜ 46.67± 0.04 µμ 31.68 ± 0.05 µμ 10.86 ± 0.03 µμ 1 Arranz-Valsero et al, Mol Vis, 19, 85-xxx, 2013 2 Im et al, J Interferon Cytokine Res, 32, 583-591, 2012 3 Muhr et al, Exp Dermatol, 19, 1105-1107, 2010 Επόµενο βήµα: Η αξιολόγηση της επίδρασης του IL-1ra στην παραγωγή ΝΟ από τα ΗΤ- 29, υπό τη συνεργική δράση των IL-1α και IFN-γ. IL-1α (10ng/ml) + IFN-γ (300U/ml) 306± 24nM ανά 10 6 κύτταρα 1,2 1 Kolios et al, Br J Pharmacol, 116, 2866-2872, 1995 2 Linehan et al, Free Radic Biol Med, 39, 1560-1569, 2005 4
Η επίδραση του IL-1raστην επαγόµενη από IL-1β παραγωγή IL-8 στα ΗΤ-29. ιαφορετικός τρόπος δράσης κάθε ισοµορφής του IL-1ra. Αποµόνωση και χαρακτηρισµός κολονικών υποεπιθηλιακών µυοϊνοβλαστών. Λήψη βιοψιών φυσιολογικού παχέος εντέρου και επεξεργασία στο εργαστήριο. Καλλιέργεια βιοψιών για 3-4 εβδοµάδες µέχρι να εµφανιστεί ικανοποιητικός αριθµός αποικιών µυοϊνοβλαστών. Χρώση και επιβεβαίωση ταυτότητας µυοϊνοβλαστών. Η IL-1β προσδένεται στο σύµπλοκο του υποδοχέα της IL-1α. 1,2 Ο IL-1ra αναστέλλει τη δράση της IL-1β. 3 1 Greenfeder et al, J Biol Chem, 270, 13757-13765, 1995 2 Re et al, J Exp Med, 179, 739-743 3 Marriott et al, Infect Immun, 80, 1140-1149, 2012 + α-sma + βιµεντίνη -δεσµίνη Kouroumalis et al, J Immunol, 175, 5403-5411, 2005 Η επίδραση του IL-1raστην επαγόµενη παραγωγή IL-8 και IL-17 από την IL-1α στους κολονικούς υποεπιθηλιακούς µυοϊνοβλάστες. IL-1ra L:Στατιστικώς σηµαντική µείωση IL-8 Η IL-1α προκαλεί την Ρόλος των υποεπιθηλιακών παραγωγή IL-8 από µυοϊνοβλαστών τους στην αγγειογένεση. 2 µυοϊνοβλάστες. 2 Mayrand et al, Angiogenesis, 15, 199-212, 2012 Μεγαλύτερη παραγωγή IL-8 από τους µυοϊνοβλάστες (317.96 ±23.64 ng/ml) σε σύγκριση µε τα ΗΤ-29 (67.48 ±0.17 ng/ml). Η επίδραση του IL-1ra στην επαγόµενη από IL-1α παραγωγή IL-8 στα κολονικά επιθηλιακά κύτταρα CaCO-2. Η προσθήκη IL-1ra, πριν από διέγερση µε IL-1α προκαλεί αύξηση στην παραγωγή IL-8. Η IL-1α δεν προκαλεί την ίδια αύξηση στην παραγωγή IL-8, όπως στα ΗΤ-29. Πιθανές εξηγήσεις δράσης IL-1α στα CaCO-2: Μειωµένη συγγένεια IL-1α-σύµπλοκο υποδοχέα τύπου ΙΙ CaCO-2: 0.477 ±0.137 ng/ml 1 ιαφορετική δοµή συµπλόκου υποδοχέα τύπου ΙΙ 2 1 Greenfender et al, J Biol Chem, 270, 13757-13765, 1995 2 HT-29: 67.48 ±0.17 ng/ml Contassot et al, Swiss Med Wkly, 142, w13590, 2012 5
Συµπεράσµατα Τα ισοµερή L και D του ΙΡ-1510: Αναστέλλουν τη προ-φλεγµονώδη δράση της IL-1α και της IL-1β σε ανθρώπεια κολονικά κύτταρα. Είναι δραστικά, χωρίς όµως να διακρίνεται εάν το ένα υπερτερεί του άλλου. εν είναι τοξικά και δεν προκαλούν την επαγωγή των φλεγµονωδών κυτταροκινών που µελετήθηκαν. Συµπεράσµατα Το ΙΡ-1510 πιθανόν αποτελεί έναν υποσχόµενο βιολογικό παράγοντα για την αντιµετώπιση της φλεγµονώδους εντεροπάθειας. Ευχαριστώ πολύ! 6