Προδιαγραφές Οργάνωσης και διοίκησης ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 Οργάνωση και διοίκηση...3 1.1 Υιοθέτηση βασικών αρχών διοίκησης ποιότητας...3 1.2 Εφαρμογή Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας...5 2 Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη...13 3 Περιβάλλον...16 3.1 Προδιαγραφές αποκατάστασης και επανάχρησης παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων...16 3.2 Προδιαγραφές Αρχιτεκτονικής...20 3.3 Δομικά υλικά και μέθοδοι κατασκευής...21 3.4 Μορφολογικά στοιχεία...22 3.5 Προδιαγραφές σχεδιασμού και κατασκευής...24 3.6 Τεχνικές εξοικονόμησης ενέργειας...33 3.7 Προδιαγραφές βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής...34 3.8 Εφαρμογή της Παθητικής Ηλιακής Αρχιτεκτονικής...36 3.9 Ποιότητα εσωτερικού αέρα...39 3.10 Σχεδιασμός και κατασκευή υπαίθριων χώρων (κήπων κ.λπ.)...41 3.11 Σχεδιασμός και κατασκευή αθλητικών εγκαταστάσεων...46 3.12 Προδιαγραφές Περιβάλλοντος ανάλογα με το χωροθέτηση του έργου μικροί οικισμοί, εντός και εκτός σχεδίου)...49 4 Πελάτες...59 4.1 Υπηρεσίες υποδοχής (reception)...59 4.2 Υπηρεσίες δωματίων...60 4.3 Υπηρεσίες επισιτισμού...61 4.4 Προδιαγραφές σερβιρίσματος...61 4.5 Επισκεψιμότητα μεταποιητικών επιχειρήσεων...63 4.6 Αντιμετώπιση παραπόνων πελατών...65 4.7 Ποιοτική εξυπηρέτηση πελατών...66 4.8 Υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας...68 5 Ανθρώπινο δυναμικό...69 5.1 Υγιεινή και ασφάλεια εργαζομένων...69 5.2 Επιβράβευση προσωπικού...72 5.3 Ανασκόπηση των αναγκών του προσωπικού...72 5.4 Παρότρυνση του προσωπικού στην καινοτομία...72 5.5 Ικανοποίηση των εργαζομένων...72 5.6 Απαιτήσεις περιβάλλοντος εργασίας...73 5.7 Μέριμνα για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του προσωπικού και τη συμμετοχή του σε προγράμματα συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης....73 5.8 Χαρακτηριστικά του προσωπικού...75 5.9 Προσωπικό, Υγεία Και Ατομική Υγιεινή...75 6 Εξοπλισμός / Τεχνολογία...78 6.1 Εξοπλισμός τουριστικών επιχειρήσεων...78 6.2 Εξοπλισμός κοινόχρηστων χώρων...82 6.3 Προδιαγραφές εξοπλισμού εστίασης...83 6.4 Η χρήση του φωτισμού στις τουριστικές επιχειρήσεις...87 6.5 Προδιαγραφές σχετικές με την υγιεινή και ασφάλεια...93 6.6 Εξαερισμός...95 6.7 Φωτισμός...96 6.8 Μεταφορικά μέσα...96 6.9 Λοιπός εξοπλισμός...100 6.10 Εξοπλισμός βοηθητικών εγκαταστάσεων...101 6.11 Εξοπλισμός πολυχώρων (αίθουσες συνεδρίων, σεμιναρίων, συναντήσεων)...102 6.12 Προδιαγραφές εξοπλισμού επιχειρήσεων εναλλακτικών μορφών τουρισμού...102 6.13 Ιππασία...102 6.14 Τοξοβολία...103 6.15 Τουρισμός Υγείας...105 6.16 Εξοπλισμός ποιοτικού ελέγχου...107 7 Καινοτομία & Νέες Τεχνολογίες...109
Προδιαγραφές Οργάνωσης και διοίκησης 7.1 Διαδικασία ανάπτυξης δημιουργικότητας και καινοτομίας...109 7.2 Διαδικασία σχεδιασμού οικολογικών προϊόντων...111 7.3 Προδιαγραφές τεχνολογίας...116 7.4 Νέες τεχνολογίες στη συσκευασία προϊόντων...133 7.5 Προϊόντα διατροφής του νομού Κιλκίς και νέες τεχνολογίες...134 8 Κοινωνία των Πληροφοριών...141 8.1 Σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα...144 9 Συστήματα / Πρότυπα...146 9.1 Εφαρμογή συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης από τουριστικές επιχειρήσεις...147 9.2 Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης...148 9.3 EMAS...149 9.4 ISO 14000...149 9.5 Βασικοί άξονες εφαρμογής ΣΠΔ από τουριστικές επιχειρήσεις...152 9.6 Το οικολογικό σήμα...154 9.7 Culinary Heritage Europe...156 9.8 ISO 9001...159 9.9 Συστήματα ποιότητας (προδιαγραφές) ΟΠΕΓΕΠ...161 9.10 HACCP...168 9.11 Σήμα Ποιότητας για την Ελληνική Κουζίνα...171 9.12 Σήμανση CE...174 9.13 Ευρωπαϊκό μοντέλο επιχειρηματικής αριστείας...176 10 Τοπικοί πόροι...189 10.1 Α ύλες - Τρόφιμα...189 Προσοχή: Με το πράσινο σήμα επισημαίνονται οι βασικές προδιαγραφές ποιότητας. Με το πορτοκαλί σήμα επισημαίνονται οι επιθυμητές προδιαγραφές ποιότητας Με το κόκκινο σήμα επισημαίνονται οι μη επιιθυμητές προδιαγραφές
Προδιαγραφές Οργάνωσης και διοίκησης 1 Οργάνωση και διοίκηση Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφονται οι υποχρεωτικές και προτεινόμενες προδιαγραφές που αφορούν την υιοθέτηση βασικών αρχών ποιότητας και των διαδικασιών οργάνωσης και διοίκησης που πρέπει να εφαρμόζει κάθε επιχείρηση. 1.1 Υιοθέτηση βασικών αρχών διοίκησης ποιότητας Εστίαση στον Πελάτη Εστίαση στην Ηγεσία Εστίαση στη Διαχείριση των Διαδικασιών Η επιχείρηση θα πρέπει να υιοθετήσει πλήρως τις εξής βασικές αρχές διοίκησης ποιότητας. Η σύγχρονη διοίκηση ποιότητας τοποθετεί τον πελάτη στο κέντρο της επιχειρηματικής λειτουργίας κάνοντας σαφές ότι ο πελάτης είναι το σημαντικότερο σημείο της. Ο ρόλος της διοίκησης είναι πλέον «να διασφαλίσει ότι οι απαιτήσεις του πελάτη είναι καθορισμένες και εκπληρώνονται». Η διοίκηση είναι επίσης υπεύθυνη για την παροχή επαρκών μέσων, τα οποία θα επιτρέψουν στην επιχείρηση να αναπτυχθεί και να παράγει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες, οι οποίες θα ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του πελάτη. Η επιχείρηση, διοίκηση και στελέχη, πρέπει να εφαρμόζουν κατάλληλες διαδικασίες: που καταγράφουν με ακρίβεια και πληρότητα τόσο τις ανάγκες όσο και τις απαιτήσεις του πελάτη ώστε να μπορούν να τις ικανοποιήσουν άμεσα και αποτελεσματικά, που δίνουν τη δυνατότητα υπέρβασης των προσδοκιών του αλλά και πρόβλεψης των επερχόμενων απαιτήσεών του, που μετρούν την ικανοποίηση του πελάτη με μεθόδους και επιστημονικά εργαλεία αξιόπιστα, αντικειμενικά και ελεγχόμενα. Η διοίκηση της επιχείρησης πρέπει να παρέχει κατεύθυνση, ηγεσία καθώς και ένα κατάλληλο περιβάλλον για τη λειτουργία της ώστε να εξασφαλίζεται ότι όλοι οι εργαζόμενοι δραστηριοποιούνται πλήρως για την επίτευξη των αντικειμενικών σκοπών της. Για να γίνει αυτό χρειάζεται: Υποδειγματική καθοδήγηση και έγκαιρη δράση Κατανόηση και άμεση ανταπόκριση σε αλλαγές του εξωτερικού περιβάλλοντος Αντιμετώπιση των αναγκών όλων των εμπλεκομένων συμπεριλαμβανομένου των πελατών, ιδιοκτητών, εργαζομένων, προμηθευτών, της τοπικής κοινωνίας Καθορισμός ξεκάθαρου οράματος για το μέλλον του οργανισμού Έμπνευση, ενθάρρυνση και αναγνώριση της συνεισφοράς των εργαζομένων Καθορισμό αντικειμενικών σκοπών και στόχων που να αποτελούν πρόκληση στους εργαζόμενους Εμφύσηση του αισθήματος της εμπιστοσύνης και απάλειψη του φόβου και της ανασφάλειας. Για να λειτουργήσει αποτελεσματικά η επιχείρηση θα πρέπει να προσδιορίσει και να διαχειρίζεται έναν αριθμό δραστηριοτήτων. Οι δραστηριότητες αυτές, στο σύνολό τους, καλύπτουν όλες τις ανάγκες
Προδιαγραφές Οργάνωσης και διοίκησης και λειτουργίες του οργανισμού. Κάθε δραστηριότητα ή σύνολο δραστηριοτήτων, που λαμβάνει εισερχόμενα και τα μετατρέπει σε εξερχόμενα, θεωρείται ως διεργασία. Οι διεργασίες πρέπει να σχεδιάζονται και υλοποιούνται υπό ελεγχόμενες συνθήκες με σκοπό να προσθέσουν αξία. Για τον λόγο αυτό η επιχείρηση θα πρέπει προβεί σε ενέργειες: - καθορισμού του επιθυμητού αποτελέσματος των διεργασιών, - αναγνώρισης και μέτρησης των δεδομένων εισόδου (inputs) και εξόδου (outputs) των διεργασιών, - αναγνώρισης των αλληλεπιδράσεων όλων των διεργασιών και ανίχνευσης των σημείων στα οποία παρουσιάζεται δυσλειτουργία (διακοπή στη ροή δεδομένων εισόδου ή εξόδου μιας διεργασίας λόγω έλλειψης επικοινωνίας κ.ά.), - αξιολόγησης των ενδεχόμενων κινδύνων, των επιπτώσεις πιθανών προβλημάτων στους πελάτες, προμηθευτές και άλλους ενδιαφερόμενους (κοινωνικό σύνολο, εργαζόμενους, μετόχους), - ξεκάθαρης καθιέρωσης των αρμοδιοτήτων και της δικαιοδοσίας για την εκτέλεση των διεργασιών. Εστίαση στη λήψη Αποφάσεων βασισμένων σε Στοιχεία Εστίαση στη Συνεχή Βελτίωση Η επιχείρηση, μέσα από ένα δομημένο διαχειριστικό σύστημα θα πρέπει να μπορεί να αξιολογήσει τα διάφορα επιχειρησιακή δεδομένα (απόψεις πελατών, τάσεις αγοράς κ.α.), να λαμβάνει γρήγορα σωστές αποφάσεις και να προβαίνει στις σχετικές ενέργειες. Για να γίνει αυτό η επιχείρηση θα πρέπει να οργανώσει: - τη συστηματική συλλογή στοιχείων και πληροφοριών - την ανάλυση και στατιστική επεξεργασία τους - την λήψη αποφάσεων στηριγμένων σε αντικειμενικά κριτήρια και δεδομένα ώστε να ελαχιστοποιηθεί το ρίσκο και τα λάθη που κοστίζουν. Η διοίκηση της επιχείρησης θα πρέπει να αναζητά νέες ευκαιρίες για βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας των διεργασιών της. Για την εξασφάλιση της ικανοποίησης των πελατών της αλλά και της βιωσιμότητας της επιχείρησης η διοίκηση θα πρέπει να δημιουργήσει ένα περιβάλλον εργασίας μέσα από το οποίο ο κάθε εργαζόμενος να αναζητά και να βρίσκει ευκαιρίες βελτίωσης της επίδοσης της δουλειάς και των συσχετιζόμενων διεργασιών. Για τους λόγους αυτούς η επιχείρηση θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι: - η συνεχής βελτίωση των προϊόντων και των υπηρεσιών της αποτελεί κοινό στόχο όλων των εργαζομένων - χρησιμοποιούνται αποδοτικά μηχανισμοί τακτικής αξιολόγησης έναντι καθορισμένων κριτηρίων υπεροχής - παρέχεται προγραμματισμένη κατάλληλη επιμόρφωση και εκπαίδευση στο προσωπικό - πραγματοποιείται αντικειμενική βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των διεργασιών Εστίαση στη βέλτιστη αξιοποίηση των Ανθρώπινων Πόρων Η διοίκηση θα πρέπει να κάνει πράξη την παραδοχή ότι άνθρωποι είναι η ουσία της επιχείρησης. Το προσωπικό σε όλα τα ιεραρχικά επίπεδα είναι ο κορμός της και η πλήρης ενασχόλησή τους με αυτήν
Προδιαγραφές Οργάνωσης και διοίκησης Εστίαση στην ανάπτυξη σχέσεων αμοιβαίου οφέλους με Προμηθευτές επιτρέπει οι ικανότητές τους να χρησιμοποιούνται και αξιοποιούνται στο έπακρο επ' ωφελεία της. Μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες η επιχείρηση θα πρέπει: να αναδεικνύει την πρωτοβουλία, τις νέες ιδέες, τη δημιουργικότητα και τις ικανότητες του κάθε στελέχους της να εξασφαλίζει την ενεργό συμμετοχή των εργαζομένων στην αναζήτηση ευκαιριών για τη βελτίωση των ικανοτήτων, της γνώσης και των επαγγελματικών τους εμπειριών να δημιουργεί συνθήκες ικανές για επικέντρωση στη δημιουργία προστιθέμενης αξίας για τον πελάτη αλλά και άντλησης ικανοποίησης από την εργασία τους, ενθουσιασμό και υπερηφάνεια να αποτελούν στελέχη της επιχείρησης. Η ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών της επιχείρησης εξαρτάται άμεσα από την ποιότητα των α υλών ή προϊόντων ή/και υπηρεσιών που προμηθεύεται από τους προμηθευτές της. Γι αυτό και η επιχείρηση θα πρέπει να: - εφαρμόζει ένα αυστηρό σύστημα επιλογής και ελέγχου αυτών - αναγνωρίζει ότι οι προμηθευτές της αποτελούν συνέχειά της κι ακόμη ότι η πιθανή χαμηλή επίδοση αυτών μπορεί να κάνει μεγάλη ζημιά στη φήμη της και στις επιδόσεις της - κατανοεί ότι η χαμηλή ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών δεν μπορεί να δικαιολογηθεί στους πελάτες στη βάση ενός κακού προμηθευτή. - να πείσει τους προμηθευτές της να δεσμευθούν μακροπρόθεσμα για την Ποιότητα που της προσφέρουν, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα κατανόηση των αναγκών της, συνέχεια, ποιότητα, τιμές, ποσότητες στους δύσκολους καιρούς, εξυπηρέτηση. - να εφαρμόσει διεργασίες που αφορούν την αξιολόγησή τους, τον έλεγχό τους σε κρίσιμα σημεία (βαθμός υπευθυνότητας κ.α.), τους κινδύνους που ελλοχεύουν, δημιουργώντας σταθερές σχέσεις μαζί τους, ευνοϊκές συνθήκες για ανάπτυξη της συνεργασίας και αμοιβαία κατανόηση. 1.2 Εφαρμογή Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας Η εφαρμογή των παρακάτω προδιαγραφών και απαιτήσεων από την επιχείρηση καλύπτεται πλήρως με την εφαρμογή και πιστοποίηση Συστήματος Διαχείρισης της Ποιότητας κατά το διεθνές πρότυπο ISO 9001:2000. Γενικές Απαιτήσεις Η επιχείρηση πρέπει να καθιερώσει, να τεκμηριώσει, να θέσει σε εφαρμογή και να διατηρεί ένα σύστημα διαχείρισης της ποιότητας και να βελτιώνει διαρκώς την αποτελεσματικότητά του. Στην κατεύθυνση αυτή η επιχείρηση πρέπει: α) να εντοπίσει τις διεργασίες που χρειάζονται για το σύστημα διαχείρισης της ποιότητας και την εφαρμογή τους σε όλη την έκταση της επιχείρησης,
Προδιαγραφές Οργάνωσης και διοίκησης Απαιτήσεις για την τεκμηρίωση Ευθύνη της διοίκησης Πολιτική για την ποιότητα Εσωτερική επικοινωνία β) να προσδιορίσει τη σειρά και την αλληλεπίδραση των διεργασιών αυτών, γ) να καθορίσει κριτήρια και μεθόδους που χρειάζονται ώστε να εξασφαλίσει ότι τόσο η λειτουργία όσο και ο έλεγχος των διεργασιών αυτών είναι αποτελεσματικά, δ) να εξασφαλίζει τη διαθεσιμότητα των πόρων και των πληροφοριών που είναι απαραίτητα για την υποστήριξη, την λειτουργία και την παρακολούθηση των διεργασιών αυτών, ε) να παρακολουθεί, να μετρά και να αναλύει τις διεργασίες αυτές και στ) να θέτει σε εφαρμογή δράσεις που είναι απαραίτητες για την επίτευξη των προσχεδιασμένων αποτελεσμάτων και για τη διαρκή βελτίωση των διεργασιών. Στις περιπτώσεις που η επιχείρηση επιλέξει να αναθέσει σε φορείς εκτός αυτής οποιαδήποτε διεργασία η οποία επηρεάζει τη συμμόρφωση του προϊόντος ή της υπηρεσίας με απαιτήσεις, η επιχείρηση πρέπει να εξασφαλίζει τον έλεγχο επί των διεργασιών αυτών. Η τεκμηρίωση του συστήματος διαχείρισης ποιότητας πρέπει να περιλαμβάνει : α) τεκμηριωμένες δηλώσεις πολιτικής και αντικειμενικών σκοπών για την ποιότητα, β) εγχειρίδιο για την ποιότητα, γ) τεκμηριωμένες διαδικασίες που απαιτούνται από αυτό το Διεθνές Πρότυπο, δ) έγγραφα που χρειάζονται από την επιχείρηση για να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική σχεδίαση, η λειτουργία και ο έλεγχος των διεργασιών της, και ε) αρχεία τεκμηρίωσης Η διοίκηση της επιχείρησης πρέπει να παρέχει απόδειξη της δέσμευσής της για την ανάπτυξη και τη θέση και τη θέση σε εφαρμογή του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας και για τη διαρκή βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του, μέσω: α) της γνωστοποίησης στην επιχείρηση της σημασίας της ικανοποίησης των πελατών, καθώς επίσης και των νομικών και των κανονιστικών απαιτήσεων, β) της καθιέρωσης της πολιτικής για την ποιότητα, γ) της εξασφάλισης ότι καθιερώνονται αντικειμενικοί σκοποί για την ποιότητα, δ) της διεξαγωγής ανασκοπήσεων και ε) της εξασφάλισης της διαθεσιμότητας πόρων. Η διοίκηση της επιχείρησης πρέπει να εξασφαλίσει ότι η πολιτική για την ποιότητα: είναι κατάλληλη για το σκοπό της επιχείρησης περιλαμβάνει δέσμευση για συμμόρφωση με τις απαιτήσεις και για διαρκή βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας, παρέχει ένα πλαίσιο για την καθιέρωση και την ανασκόπηση των αντικειμενικών σκοπών για την ποιότητα, γνωστοποιείται και γίνεται κατανοητή εντός της επιχείρησης, και ανασκοπείται ως προς την συνεχιζόμενη καταλληλότητά της. Η διοίκηση της επιχείρησης θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι καθιερώνονται εντός της κατάλληλες αποτελεσματικές διεργασίες
Προδιαγραφές Οργάνωσης και διοίκησης Ανασκόπηση από τη Διοίκηση Διάθεση πόρων Ανθρώπινοι πόροι Υποδομές Περιβάλλον εργασίας επικοινωνίας και ότι υπάρχει επικοινωνία που αφορά την αποτελεσματικότητα του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας. Η διοίκηση θα πρέπει να ανασκοπεί σε προγραμματισμένα διαστήματα το σύστημα διαχείρισης της ποιότητας της επιχείρησης, ώστε να εξασφαλίζεται η συνεχιζόμενη καταλληλότητα, η επάρκεια και η αποτελεσματικότητα του. Η ανασκόπηση αυτή πρέπει να περιλαμβάνει την αξιολόγηση των ευκαιριών για βελτίωση και της ανάγκης για αλλαγές στο σύστημα διαχείρισης; της ποιότητας, συμπεριλαμβανομένων της πολιτικής για την ποιότητα και των αντικειμενικών σκοπών για την ποιότητα. Τα εισερχόμενα στην ανασκόπηση από την Διοίκηση πρέπει να περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικές με αποτελέσματα επιθεωρήσεων, ανατροφοδότηση από τον πελάτη, επίδοση διεργασιών και συμμόρφωση προϊόντος, κατάσταση προληπτικών και διορθωτικών ενεργειών, επακόλουθες ενέργειες από προηγούμενες ανασκοπήσεις από την διοίκηση, αλλαγές που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το σύστημα διαχείρισης της ποιότητας, συστάσεις για βελτίωση. Τα εξερχόμενα από την ανασκόπηση από τη Διοίκηση πρέπει να περιλαμβάνουν οποιεσδήποτε αποφάσεις και ενέργειες που σχετίζονται με τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας και των διεργασιών του, τη βελτίωση του προϊόντος ή των υπηρεσιών, η οποία σχετίζεται με τις απαιτήσεις των πελατών και τις ανάγκες σε πόρους. Η επιχείρηση πρέπει να προσδιορίζει και να διαθέτει τους πόρους που χρειάζονται για να θέτει σε εφαρμογή και να διατηρεί το σύστημα διαχείρισης ποιότητας και για να βελτιώνει διαρκώς την αποτελεσματικότητά της αλλά και να αυξάνει την ικανοποίηση των πελατών μέσω της εκπλήρωσης των απαιτήσεων τους. Το προσωπικό που εκτελεί εργασίες που επηρεάζουν την ποιότητα του προϊόντος, πρέπει να είναι ικανό με βάση την κατάλληλη μόρφωση, την εκπαίδευση, τις δεξιότητες και την εμπειρία. Η επιχείρηση πρέπει να: προσδιορίζει την απαραίτητη ικανότητα του προσωπικού το οποίο εκτελεί εργασίες που επηρεάζουν την ποιότητα του προϊόντος. παρέχει εκπαίδευση ή να εκτελεί άλλες ενέργειες για να ικανοποιεί αυτές τις ανάγκες, αξιολογεί την αποτελεσματικότητα των ενεργειών που εκτελούνται, εξασφαλίζει ότι το προσωπικό της είναι ενήμερο της σχέσης και της σπουδαιότητας των δραστηριοτήτων του και πώς αυτές συμβάλλουν στην επίτευξη των αντικειμενικών σκοπών για την ποιότητα, και διατηρεί κατάλληλα αρχεία μόρφωσης, εκπαίδευσης, δεξιοτήτων και εμπειρίας. Η επιχείρηση πρέπει να προσδιορίζει, να διαθέτει και να διατηρεί την υποδομή που χρειάζεται για την επίτευξή της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις για το προϊόν ή την υπηρεσία. Η υποδομή περιλαμβάνει, όπου εφαρμόζεται, α) κτίρια, χώρους εργασίας, και συνδεόμενες βοηθητικές εγκαταστάσεις, β) εξοπλισμό διεργασιών (τόσο υλισμικό, όσο και λογισμικό), και γ) υπηρεσίες υποστήριξης (όπως μεταφορές, επικοινωνίες).
Προδιαγραφές Οργάνωσης και διοίκησης Η επιχείρηση πρέπει να προσδιορίζει και να διαχειρίζεται το περιβάλλον εργασίας που χρειάζεται για την επίτευξη της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις για το προϊόν ή την υπηρεσία. Παραγωγή προϊόντων / παροχή υπηρεσιών Διεργασίες που σχετίζονται με τους πελάτες Η επιχείρηση πρέπει να σχεδιάζει και να αναπτύσσει διεργασίες που χρειάζονται για την υλοποίηση του προϊόντος ή της υπηρεσίας. Η σχεδίαση της υλοποίησης του προϊόντος πρέπει να είναι συνεπής με τις απαιτήσεις των άλλων διεργασιών του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας. Κατά την σχεδίαση υλοποίησης του προϊόντος, η επιχείρηση πρέπει να προσδιορίζει, όπως ενδείκνυται, τα παρακάτω: α) τους αντικειμενικούς σκοπούς για την ποιότητα και τις απαιτήσεις για το προϊόν ή την υπηρεσία, β) την ανάγκη καθιέρωσης διεργασιών, εγγράφων και διάθεσης πόρων, συγκεκριμένων για το προϊόν ή την υπηρεσία, γ) τις συγκεκριμένες για το προϊόν ή την υπηρεσία απαιτούμενες δραστηριότητες επαλήθευσης, επικύρωσης, παρακολούθησης, ελέγχων και δοκιμών, καθώς και τα κριτήρια αποδοχής, δ) τα αρχεία που χρειάζονται για την παροχή αποδείξεων ότι οι διεργασίες υλοποίησης και το προκύπτον προϊόν ή υπηρεσία ικανοποιούν τις απαιτήσεις. Η επιχείρηση πρέπει να προσδιορίζει: α) τις απαιτήσεις που καθορίζονται από τους πελάτες, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων για παράδοση και για τις δραστηριότητες μετά την παράδοση, β) τις απαιτήσεις που δεν δηλώνονται από τους πελάτες αλλά είναι απαραίτητες για καθορισμένη χρήση ή γνωστές για σκοπούμενη χρήση, όπως αυτές είναι γνωστές, γ) νομικές και κανονιστικές απαιτήσεις που σχετίζονται με το προϊόν ή την υπηρεσία, και δ) οποιεσδήποτε πρόσθετες απαιτήσεις που προσδιορίζονται από την επιχείρηση. Η επιχείρηση πρέπει να ανασκοπεί τις απαιτήσεις που σχετίζονται με το προϊόν ή την υπηρεσία. Η ανασκόπηση αυτή πρέπει να διεξάγεται πριν από την δέσμευση της επιχείρησης να προμηθεύσει προϊόντα ή υπηρεσίες στον πελάτη (π.χ. υποβολή προσφορών, αποδοχή συμβάσεων ή παραγγελιών, αποδοχή αλλαγών σε συμβάσεις ή σε παραγγελίες) και πρέπει να εξασφαλίζει ότι οι απαιτήσεις για το προϊόν είναι καθορισμένες, απαιτήσεις της σύμβασης ή της παραγγελίας, που διαφέρουν από εκείνες που προηγούμενα εκφράστηκαν, επιλύονται, και η επιχείρηση έχει την ικανότητα να ικανοποιήσει τις καθορισμένες απαιτήσεις. Η επιχείρηση πρέπει να προσδιορίζει και να θέτει σε εφαρμογή αποτελεσματικές διευθετήσεις για την επικοινωνία με τους πελάτες σε σχέση με: α) πληροφορίες για το προϊόν ή την υπηρεσία, β) αιτήσεις για πληροφορίες, συμβάσεις ή χειρισμό παραγγελιών, συμπεριλαμβανομένων των τροποποιήσεων, και γ) ανατροφοδότηση από τους πελάτες, συμπεριλαμβανομένων παραπόνων των πελατών.
Προδιαγραφές Οργάνωσης και διοίκησης Αγορές / Προμήθειες Έλεγχος της παραγωγής & της παροχής υπηρεσιών Η επιχείρηση πρέπει να εξασφαλίζει ότι οι α ύλες, τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που αγοράζει συμμορφώνονται με καθορισμένες απαιτήσεις για τις αγορές. Ο τύπος, και η έκταση που ασκείται στον προμηθευτή και στο προϊόν που αγοράζεται, πρέπει να εξαρτάται από τις επιπτώσεις του αγοραζομένου προϊόντος στην εν συνεχεία υλοποίηση του προϊόντος ή στο τελικό προϊόν/υπηρεσία. Η επιχείρηση πρέπει να αξιολογεί και να επιλέγει τους προμηθευτές με βάση την ικανότητά τους να προμηθεύουν προϊόντα / υπηρεσίες σε συμφωνία με τις απαιτήσεις της επιχείρησης. Πρέπει να καθιερώνονται κριτήρια επιλογής, αξιολόγησης και επαναξιολόγησης. Πρέπει να διατηρούνται αρχεία αποτελεσμάτων των αξιολογήσεων και των οποιωνδήποτε απαραίτητων ενεργειών που προκύπτουν από την αξιολόγηση. Η επιχείρηση πρέπει να καθιερώσει και να θέτει σε εφαρμογή τους ελέγχους ή άλλες δραστηριότητες που είναι απαραίτητες για την εξασφάλιση ότι το προϊόν που αγοράζεται, ικανοποιεί τις καθορισμένες απαιτήσεις για τις αγορές. Στις περιπτώσεις όπου η επιχείρηση ή ο πελάτης που προτίθεται να εκτελέσει επαλήθευση στις εγκαταστάσεις του προμηθευτή, η επιχείρηση πρέπει να δηλώνει τις πληροφορίες αγορών τις σκοπούμενες διευθετήσεις επαλήθευσης, καθώς και τη μέθοδο αποδέσμευσης του προϊόντος. Η επιχείρηση πρέπει να σχεδιάζει και να εκτελεί την παραγωγή και παροχή υπηρεσιών κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες. Οι ελεγχόμενες συνθήκες πρέπει να περιλαμβάνουν, όπως εφαρμόζεται : α) τη διαθεσιμότητα των πληροφοριών που περιγράφουν τα χαρακτηριστικά του προϊόντος, β) τη διαθεσιμότητα οδηγιών εργασίας, όπως είναι απαραίτητο γ) τη χρήση κατάλληλου εξοπλισμού, δ) τη διαθεσιμότητα και χρήση συσκευών παρακολούθησης και μέτρησης, ε) τη θέση σε εφαρμογή δραστηριοτήτων αποδέσμευσης, παράδοσης και εξυπηρέτησης μετά την παράδοση. Απόδοση ταυτότητας και ιχνηλασιμότητας Ιδιοκτησία του πελάτη Στις περιπτώσεις όπου ενδείκνυται, η επιχείρηση πρέπει, κατά την διάρκεια υλοποίησης του προϊόντος, να αποδίδει ταυτότητα στο προϊόν με κατάλληλα μέσα. Η επιχείρηση πρέπει να αποδίδει ταυτότητα στην κατάσταση του προϊόντος αναφορικά με τις απαιτήσεις παρακολούθησης και μέτρησης. Στις περιπτώσεις όπου η ιχνηλασιμότητα είναι μια απαίτηση, η επιχείρηση πρέπει να ελέγχει και να καταγράφει σε αρχείο τη μονοσήμαντη απόδοση ταυτότητας στο προϊόν.
Προδιαγραφές Οργάνωσης και διοίκησης Έλεγχος συσκευών παρακολούθησης και μέτρησης Μέτρηση, ανάλυση και βελτίωση Ικανοποίηση των πελατών Εσωτερική επιθεώρηση Η επιχείρηση πρέπει να φροντίζει την ιδιοκτησία του πελάτη, ενώ αυτή βρίσκεται υπό τον έλεγχό του ή χρησιμοποιείται από την επιχείρηση. Η επιχείρηση πρέπει να αποδίδει ταυτότητα, να προστατεύει και να διαφυλάσσει την ιδιοκτησία του πελάτη, η οποία παρέχεται για χρήση ή για ενσωμάτωση στο προϊόν. Εάν οποιαδήποτε ιδιοκτησία του πελάτη απολεστεί, υποστεί ζημία ή με οποιοδήποτε τρόπο βρεθεί ακατάλληλη για χρήση, αυτό πρέπει να αναφέρεται στον πελάτη και να διατηρούνται αρχεία. Η ιδιοκτησία του πελάτη μπορεί να περιλαμβάνει και πνευματική ιδιοκτησία. Η επιχείρηση πρέπει να καθορίζει την παρακολούθηση και μέτρηση που πρέπει να αναλαμβάνεται, καθώς και τις συσκευές παρακολούθησης και μέτρησης που χρειάζονται, για να παρέχει απόδειξη της συμμόρφωσης του προϊόντος με προσδιορισμένες απαιτήσεις. Η επιχείρηση πρέπει να καθιερώσει διεργασίες ώστε να εξασφαλίζεται ότι η παρακολούθηση και μέτρηση μπορεί να διεξάγονται και διεξάγονται με τρόπο συνεπή προς τις απαιτήσεις παρακολούθησης και μέτρησης. Όπου είναι απαραίτητο για να εξασφαλιστούν έγκυρα αποτελέσματα, ο εξοπλισμός μέτρησης πρέπει να: διακριβώνεται ή επαληθεύεται σε προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα ή πριν από τη χρήση, ως προς πρότυπα μέτρησης τα οποία είναι ιχνηλάσιμα σε διεθνή ή εθνικά πρότυπα μέτρησης. Στις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν τέτοια πρότυπα, πρέπει να καταγράφεται σε αρχείο η βάση που χρησιμοποιείται για τη διακρίβωση ή την επαλήθευση. ρυθμίζεται ή επαναρυθμίζεται, όπως είναι απαραίτητο, αναγνωρίζεται η ταυτότητά του, ώστε να είναι δυνατός ο προσδιορισμός της κατάστασης διακρίβωσης, προστατεύεται από ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να καταστήσουν άκυρα τα αποτελέσματα της μέτρησης, προστατεύεται από ζημιές και φθορές κατά το χειρισμό, τη συντήρηση και την αποθήκευση. Η επιχείρηση πρέπει να σχεδιάζει και να θέτει σε εφαρμογή τις διεργασίες παρακολούθησης, μέτρησης, ανάλυσης και βελτίωσης που χρειάζονται για να αποδεικνύει τη συμμόρφωση του προϊόντος ή της υπηρεσίας που προσφέρει, να εξασφαλίζει τη συμμόρφωση του συστήματος διαχείρισης ποιότητας, και να βελτιώνει διαρκώς την αποτελεσματικότητα του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας. Ως μια από τις μετρήσεις της επίδοσης του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας, η επιχείρηση πρέπει να παρακολουθεί τις πληροφορίες τις σχετικές με την αντίληψη των πελατών κατά πόσον η επιχείρηση έχει εκπληρώσει τις απαιτήσεις τους. πρέπει να προσδιορίζεται η μέθοδος για τη λήψη και τη χρήση αυτών των πληροφοριών. Η επιχείρηση πρέπει να διεξάγει, σε προγραμματισμένα χρονικά διαστήματα, εσωτερικές επιθεωρήσεις για να προσδιορίζει κατά
Προδιαγραφές Οργάνωσης και διοίκησης Παρακολούθηση και μέτρηση των διεργασιών Έλεγχος του μη συμμορφούμενου προϊόντος Ανάλυση δεδομένων πόσον το σύστημα διαχείρισης της ποιότητας συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας που καθιερώνονται από την επιχείρηση και τίθεται σε εφαρμογή αποτελεσματικά και διατηρείται. Πρέπει να σχεδιάζεται ένα πρόγραμμα επιθεώρησης, λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση και τη σπουδαιότητα των διεργασιών και των περιοχών που πρόκειται να επιθεωρηθούν, καθώς επίσης και τα αποτελέσματα των προηγούμενων επιθεωρήσεων. Πρέπει να καθορίζονται τα κριτήρια επιθεώρησης, το επίπεδο εφαρμογής, η συχνότητα και οι μέθοδοι. Η επιλογή των επιθεωρητών και η διεξαγωγή των επιθεωρήσεων πρέπει να εξασφαλίζουν την αντικειμενικότητα και την αμεροληψία της διεργασίας της επιθεώρησης. Οι επιθεωρητές δεν πρέπει να επιθεωρούν τη δική τους εργασία. Η επιχείρηση πρέπει να εφαρμόζει κατάλληλες μεθόδους για την παρακολούθηση και, όπου εφαρμόζεται, τη μέτρηση των διεργασιών του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας. Οι μέθοδοι αυτές πρέπει να αποδεικνύουν την ικανότητα των διεργασιών να επιτυγχάνουν τα προσχεδιασμένα αποτελέσματα. Όταν τα προσχεδιασμένα αποτελέσματα δεν επιτυγχάνονται, πρέπει να γίνεται διόρθωση και να διενεργούνται διορθωτικές ενέργειες, όπως ενδείκνυται ώστε να εξασφαλίζεται η συμμόρφωση του προϊόντος. Πρέπει να διατηρούνται αποδείξεις της συμμόρφωσης προς τα κριτήρια αποδοχής. Αρχεία πρέπει να υποδεικνύουν α} το πρόσωπο (-α) που εγκρίνει (-ουν) την αποδέσμευση του προϊόντος. Η αποδέσμευση το προϊόντος και η παράδοση της υπηρεσίας δεν πρέπει να γίνονται έως ότου έχουν ολοκληρωθεί ικανοποιητικά όλες οι προσχεδιασμένες διευθετήσεις, εκτός εάν με άλλο τρόπο εγκρίνονται από αντίστοιχη αρμόδια αρχή και, όπου εφαρμόζεται, από τον πελάτη. Η επιχείρηση πρέπει να εξασφαλίσει ότι εντοπίζεται και ελέγχεται προϊόν το οποίο δεν συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις για το προϊόν, ώστε να προληφθεί η μη σκοπούμενη χρήση ή παράδοση αυτού. Οι έλεγχοι και οι σχετιζόμενες ευθύνες και αρμοδιότητες για το χειρισμό του μη συμμορφούμενου προϊόντος πρέπει να καθορίζονται με μια τεκμηριωμένη διαδικασία. Η επιχείρηση πρέπει να χειρίζεται το μη συμμορφούμενο προϊόν με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω τρόπους: α) αναλαμβάνοντας ενέργειες για την εξάλειψη της εντοπισθείσας μη συμμόρφωσης, β) εγκρίνοντας τη χρήση, την αποδέσμευση ή την αποδοχή του κατόπιν συναινέσεως, από την αρμόδια αρχή και, όπου εφαρμόζεται, από τον πελάτη, γ) αναλαμβάνοντας ενέργειες για να αποκλειστεί η αρχικά σκοπούμενη χρήση ή εφαρμογή του. Όταν ένα μη συμμορφούμενο προϊόν εντοπίζεται μετά την παράδοση ή αφού έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται, η επιχείρηση πρέπει να αναλάβει τις ενέργειες που ενδείκνυνται για τις επιπτώσεις ή τις πιθανές επιπτώσεις της μη συμμόρφωσης. Η επιχείρηση πρέπει να καθορίζει, να συλλέγει και να αναλύει κατάλληλα δεδομένα, για να αποδεικνύει την καταλληλότητα και
Προδιαγραφές Οργάνωσης και διοίκησης Διορθωτικές ενέργειες Προληπτικές ενέργειες αποτελεσματικότητα του συστήματος διαχείρισης ποιότητας και να αξιολογεί σε ποια σημεία μπορεί να γίνεται συνεχής βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας. Αυτό που πρέπει να περιλαμβάνει δεδομένα που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της παρακολούθησης και της μέτρησης, καθώς και δεδομένα από σχετικές πηγές. Η ανάλυση των δεδομένων πρέπει να παρέχει πληροφορίες σχετικές με: α) την ικανοποίηση των πελατών β) τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις που σχετίζονται με το προϊόν γ) χαρακτηριστικά και τάσεις των διεργασιών και των προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων ευκαιριών για προληπτικές ενέργειες και δ) προμηθευτές. Η επιχείρηση πρέπει να αναλαμβάνει ενέργειες για την εξάλειψη της αιτίας των μη συμμορφώσεων, ώστε να προλαμβάνεται η επανεμφάνισή τους. Οι διορθωτικές ενέργειες πρέπει να είναι ανάλογες με τις επιπτώσεις των μη συμμορφώσεων που παρατηρήθηκαν. Πρέπει να καθιερωθεί μια τεκμηριωμένη διαδικασία ώστε να καθορίζονται απαιτήσεις για: την ανασκόπηση των μη συμμορφώσεων (συμπεριλαμβανομένων και των παραπόνων των πελατών) τον προσδιορισμό των αιτίων των μη συμμορφώσεων, την αξιολόγηση της ανάγκης για ενέργειες, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι μη συμμορφώσεις δεν θα επαναληφθούν, τον προσδιορισμό και τη θέση σε εφαρμογή ενεργειών που χρειάζονται, τα αρχεία των αποτελεσμάτων των ενεργειών που αναλαμβάνονται. Η επιχείρηση πρέπει να προσδιορίζει ενέργειες για την εξάλειψη των αιτίων των πιθανών μη συμμορφώσεων, ώστε να προλαμβάνεται η εμφάνισή τους. Οι προληπτικές ενέργειες πρέπει να είναι ανάλογες με τις επιπτώσεις των πιθανών προβλημάτων. Πρέπει να καθιερωθεί μια τεκμηριωμένη διαδικασία, ώστε να καθορίζονται απαιτήσεις για: α) τον προσδιορισμό των πιθανών μη συμμορφώσεων και των αιτίων του, β) την αξιολόγηση της ανάγκης για ενέργειες, ώστε να προληφθεί η εμφάνιση των μη συμμορφώσεων, γ) τον προσδιορισμό και τη θέση σε εφαρμογή των ενεργειών που χρειάζονται, δ) τα αρχεία των αποτελεσμάτων των ενεργειών που αναλήφθηκαν και ε) την ανασκόπηση των προληπτικών ενεργειών που αναλαμβάνονται.
Προδιαγραφές Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης 2 Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη Στο κεφάλαιο αυτό περιλαμβάνονται οι προδιαγραφές την ανάπτυξη Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) από τις επιχειρήσεις όλων των δραστηριοτήτων με την εφαρμογή προγραμμάτων ΕΚΕ στην περιοχή εφαρμογής. Σημειώνεται ότι οι προδιαγραφές αυτές είναι υποχρεωτικές αλλά δεν είναι ποσοτικοποιημένες για να δώσουν την ευκαιρία στις επιχειρήσεις να κρίνουν αυτές το μέγεθος (κόστος) και την ποιότητα των επιλεγμένων ενεργειών τους. Γενικά Οι προσδοκίες των συμμετόχων Οι πελάτες Η επίδραση μιας εταιρίας στην κοινωνία είναι πολύπλευρη και περιλαμβάνει τα προϊόντα/υπηρεσίες της, πώς αγοράζει και πώς πουλά, πώς επιδρά στο περιβάλλον, πώς ελκύει, εκπαιδεύει και αναπτύσσει τους υπαλλήλους της, πώς επενδύει/συνεισφέρει στην κοινωνία και πώς σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η παγκοσμιοποίηση, οι πολιτικές ανακατατάξεις και οι τεχνολογικές εξελίξεις προκαλούν ραγδαίες και ριζικές αλλαγές στην κοινωνία παγκοσμίως. Οι προσδοκίες της κοινωνίας για το ρόλο και τις ευθύνες των επιχειρήσεων αλλάζουν δραματικά. Στη νέα οικονομία που δημιουργείται, οι εταιρίες κρίνονται όχι μόνο με βάση οικονομικά αποτελέσματα, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους, αλλά και με βάση περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια (The Triple Bottom Line). Οι εταιρίες που μετρούν και διαχειρίζονται την ευρύτερη επίδρασή τους στην κοινωνία έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν την εικόνα της εταιρίας τους ανάμεσα στους συμμέτοχους: τους πελάτες, τους προμηθευτές, το προσωπικό και την υπόλοιπη κοινωνία, να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα της εταιρίας και να βοηθούν στην αποφυγή ή μείωση κινδύνων. Οι συμμέτοχοι των επιχειρήσεων - οι κυβερνήσεις, η τοπική αυτοδιοίκηση, οι μη κυβερνητικοί οργανισμοί, η κοινωνία, οι υπάλληλοι, οι μέτοχοι και οι πελάτες - αυξάνουν συνεχώς τις προσδοκίες και απαιτήσεις τους. Έρευνα ανάμεσα σε 750 ανώτατα στελέχη επιχειρήσεων (CEOs) έδειξε ότι η αυξημένη πίεση από τους συμμέτοχους είναι το δεύτερο κατά σειρά σημαντικό θέμα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις. ( Most Respected Companies Survey Financial Times/PricewaterhouseCoopers Dec 7th 1999). Πολλές έρευνες αγοράς δείχνουν ότι το ενδιαφέρον του κοινού για τις επενδύσεις των επιχειρήσεων στην κοινωνία αυξάνεται συνεχώς. Οι καταναλωτές ενδιαφέρονται ολοένα και περισσότερο για την επίδραση των επιχειρήσεων στην κοινωνία. To 81% των καταναλωτών συμφωνούν ότι, όταν η τιμή και η ποιότητα είναι ίσες, προτιμούν να αγοράζουν προϊόντα που είναι συσχετισμένα με κάποιο καλό σκοπό (a good cause) (MORI). To 70% των Ευρωπαίων καταναλωτών υποστηρίζουν ότι η δέσμευση μιας εταιρίας στην κοινωνική ευθύνη είναι σημαντική όταν αγοράζουν ένα προϊόν ή υπηρεσία και ένας στους πέντε είναι
Προδιαγραφές Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Οι υπάλληλοι Η εταιρική εικόνα Οι πολίτες διατεθειμένος να πληρώσει πιο ακριβά για προϊόντα τα οποία είναι κοινωνικά και περιβαλλοντικά πιο υπεύθυνα. (ΜORI Sep 2000, on behalf of CSR Europe, 12000 consumers in 12 European countries). Οι υποψήφιοι υπάλληλοι ενδιαφέρονται περισσότερο για την κοινωνική συνεισφορά των εταιριών, όταν επιλέγουν τους μελλοντικούς τους εργοδότες. Οι υπάλληλοι που γνωρίζουν ότι ο οργανισμός τους εμπλέκεται και συνεισφέρει στην κοινωνία είναι πολύ πιο πιθανό να μιλήσουν θετικά για τους εργοδότες τους. Εταιρίες οι οποίες φαίνονται να υποστηρίζουν τις ανάγκες της κοινωνίας και τα ενδιαφέροντα των υπαλλήλων ελκύουν και συγκρατούν καλύτερους υπαλλήλους. 73% απάντησαν ότι θα ήταν πιο αφοσιωμένοι σε ένα εργοδότη που υποστηρίζει την τοπική κοινότητα. Η εταιρική εικόνα/φήμη μπορεί να αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της χρηματιστηριακής αξίας μιας εταιρίας. Το 1975 το 50% της χρηματιστηριακής αξίας μιας εταιρίας ήταν υλικά περιουσιακά στοιχεία. Το 1999 μόνο το 20% της χρηματιστηριακής αξίας είναι υλικά και το 80% είναι άυλα περιουσιακά στοιχεία. Το 96% της χρηματιστηριακής αξίας της Coca Cola, το 97% για την Kelloggs και το 83% για την IBM είναι άυλα περιουσιακά στοιχεία. Το 1999 έρευνα ανάμεσα σε 25.000 πολίτες σε 23 χώρες σε έξι ηπείρους έδειξε ότι: Οι αντιλήψεις της κοινωνίας για τις εταιρίες είναι πιο στενά συνδεδεμένες με την κοινωνική ευθύνη (56%) παρά με την ποιότητα/φήμη του ονόματος (40%) ή με βασικές επιχειρησιακές παραμέτρους (34%) όπως οικονομικούς παράγοντες, μέγεθος της εταιρίας και στρατηγική. 2 στους 3 πολίτες θέλουν τις εταιρίες να ξεπεράσουν τον παραδοσιακό τους ρόλο, που ήταν να κάνουν κέρδος και τις θέλουν να συνεισφέρουν σε ευρύτερους κοινωνικούς στόχους. Οι μισοί που έλαβαν μέρος στην έρευνα δίνουν προσοχή στην κοινωνική συμπεριφορά των επιχειρήσεων. Συνολικά το 40% των πολιτών παγκοσμίως έχουν σκεφτεί να τιμωρήσουν (17%) ή τιμώρησαν (23%) συγκεκριμένες εταιρίες οι οποίες δεν συμπεριφέρονταν, κατά τη γνώμη τους, κοινωνικά υπεύθυνα τον προηγούμενο χρόνο. Αυτό το εύρημα επιβεβαιώνει κάτι που αρκετές εταιρίες έχουν μάθει με το σκληρό τρόπο - ότι και η εταιρική εικόνα και οι πωλήσεις κινδυνεύουν όταν οι πελάτες έχουν αρνητική αντίληψη για τη συμπεριφορά μιας εταιρίας. Εξετάζοντας και συγκρίνοντας τις απαντήσεις των διαμορφωτών της κοινής γνώμης (opinion leaders) με αυτές του κοινού γενικά, φάνηκε ότι οι διαμορφωτές κοινής γνώμης είναι δύο φορές πιο πιθανό να μιλήσουν για τη συμπεριφορά εταιριών και να τιμωρήσουν μια κοινωνικά ανεύθυνη εταιρία. Αυτό υποδηλώνει ότι τα επόμενα χρόνια οι εταιρίες θα βρεθούν κάτω από ακόμα μεγαλύτερη πίεση για να αναλάβουν τις κοινωνικές τους ευθύνες. Όλες οι επιχειρήσεις επιδρούν στην κοινωνία μέσα στην οποία λειτουργούν. Όταν η επίδραση αυτή τυγχάνει σωστής διαχείρισης, μπορεί να επιφέρει σημαντικά οφέλη και στην κοινωνία και στην επιχείρηση. Οι εταιρίες οι οποίες φαίνονται να υποστηρίζουν τις ανάγκες της κοινωνίας και τα ενδιαφέροντα των υπαλλήλων τους
Προδιαγραφές Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης απολαμβάνουν μεγαλύτερης υποστήριξης από τους καταναλωτές και τους επενδυτές, έχουν την εμπιστοσύνη της κοινωνίας και ελκύουν και συγκρατούν καλύτερους υπαλλήλους. Προδιαγραφές εφαρμογής Όλα τα πιο πάνω δείχνουν ότι η κοινωνική εταιρική ευθύνη γίνεται αστραπιαία παγκόσμια προσδοκία, η οποία απαιτεί μια ολοκληρωμένη ανταπόκριση από τις επιχειρήσεις. Ο μόνος τρόπος για αποδοτικό χειρισμό του θέματος είναι να γίνει η εταιρική κοινωνική ευθύνη βασική επιχειρησιακή αξία και στρατηγική και να ενσωματώνεται σε όλες τις πτυχές της επιχείρησης. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αποδεικνύουν έμπρακτα την ενεργοποίησή τους στον τομέα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης μέσω ενός ή περισσοτέρων των παρακάτω ενδεικτικών τρόπων: Χορηγίες σε πολιτιστικές, αθλητικές και κοινωνικές εκδηλώσεις. Πρωτοβουλίες στον τομέα του περιβάλλοντος, της ενέργειας, του πολιτισμού, της παιδείας, της υγείας. Επιχειρηματική πρακτική αναφορικά με το περιβάλλον, την εκπαίδευση, την ποιότητα. Συνεργασίες με φορείς της τοπικής κοινωνίας. Προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Βοήθεια σε καταστροφές Ακόμη, στις επίσημες ηλεκτρονικές της σελίδες (web site) η εταιρεία θα πρέπει να έχει πεδίο που θα αναφέρεται στην εταιρική κοινωνική ευθύνη και όπου θα δίνονται πληροφορίες για την στρατηγική και την πρακτική της στον τομέα.
Προδιαγραφές Περιβάλλοντος 3 Περιβάλλον Οι ακόλουθες προδιαγραφές αναφορικά με το σχεδιασμό, τις δομικές κατασκευές και τον ειδικό εξοπλισμό καθορίζουν τη σχέση που πρέπει να έχει η επιχειρηματική δραστηριότητα (ιδιαίτερα των τουριστικών επιχειρήσεων) με το φυσικό και δομημένο περιβάλλον, τους φυσικούς πόρους, την τοπική αρχιτεκτονική μέσα από την καταγεγραμμένη ιστορική διαδρομή του οικισμού ή της ευρύτερης περιοχής και την ύπαρξη σημαντικών κτισμάτων με χαρακτηριστική παραδοσιακή τυπολογία ή μορφολογία. Παράλληλα, η βιοκλιματική αρχιτεκτονική, ο ενεργειακός σχεδιασμός και εν γένει η οικολογική δόμηση θα πρέπει να αποτελούν τη βάση του σχεδιασμού και της κατασκευής όλων των νέων κτιρίων. Τεχνικές και συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εξοικονόμησης νερού, ανακύκλησης, η χρήση, φιλικών στο περιβάλλον, οικοδομικών υλικών και εν γένει καθαρών τεχνολογιών δόμησης θα πρέπει να εφαρμόζονται όλο και περισσότερο ακόμη και- σε υφιστάμενα κτίρια προκειμένου να βελτιώσουν την περιβαλλοντική και ενεργειακή τους απόδοση. Τα κτίρια του αύριο θα πρέπει να είναι «Αειφόρα» κτίρια, που θα ελαχιστοποιούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Αειφόρα - οικολογικά θα πρέπει να είναι και τα οικοδομικά υλικά που θα σέβονται το περιβάλλον σε όλο τον κύκλο της ζωής τους. Με τις ακόλουθες προδιαγραφές επιχειρείται πλέον μια διαφορετική προσέγγιση στα ζητήματα παραγωγής του κτιστού περιβάλλοντος. Βιοκλιματικός σχεδιασμός, πολεοδομία, αρχιτεκτονική, παράδοση και ενέργεια γίνονται όροι αλληλένδετοι. 3.1 Προδιαγραφές αποκατάστασης και επανάχρησης παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων Γενικά Βασικές αρχές Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική κάθε τόπου, με τον ιδιαίτερο τρόπο κατασκευής, τα υλικά, τις μορφές και την οργάνωση του χώρου αποτελεί ζωντανή ιστορική μαρτυρία μιας πολύχρονης ιστορικής διαδρομής. Η διατήρηση και αξιοποίηση του πολεοδομικού και αρχιτεκτονικού πλούτου αποτελούν το κλειδί για την ανάπτυξη αγροτικών, απομακρυσμένων περιοχών. Η αποκατάσταση αλλά και επανάχρηση ιστορικών κτιρίων αποτελεί ίσως την πιο ενδεδειγμένη μέθοδο ολοκληρωμένης προστασίας εξασφαλίζοντας βιώσιμες λύσεις με μακροπρόθεσμη προοπτική. Το LEADER δίνει την ευκαιρία στις τοπικές κοινωνίες να αξιοποιήσουν τον ανεκτίμητο αυτό τοπικό τους πλούτο με δράσεις ανάπτυξης αγροτουρισμού σε παραδοσιακά ή διατηρητέα κτίρια μετά από τις απαραίτητες επεμβάσεις αποκατάστασης σε αυτά. Βασικές αρχές που θα πρέπει να χαρακτηρίζουν τις επεμβάσεις σε παραδοσιακά ή διατηρητέα κτίρια είναι:
Προδιαγραφές Περιβάλλοντος Στόχοι Η συντήρηση, διατήρηση και ανάδειξη όλων των ιδιαίτερων μορφολογικών αρχιτεκτονικών στοιχείων με προσήλωση στην διατήρηση της αυθεντικότητας. Η εφαρμογή βέλτιστων τεχνικών λύσεων για την αντιμετώπιση τεχνικών προβλημάτων με αποφυγή επεμβάσεων συμπληρώσεων και προσθηκών που αλλοιώνουν την εικόνα του κτιρίου και δεν είναι αναστρέψιμες. Η επιλογή δομικών υλικών και κατασκευαστικών μεθόδων με γνώμονα τη χρήση παραδοσιακών υλικών και τρόπων δομής, την επαναχρησιμοποίηση ίδιων υγιών υλικών από καθαιρέσεις και αποξηλώσεις ή όταν αυτά κρίνονται ανεπαρκή, η κατ ανάγκη χρήση δοκιμασμένων νέων και σύγχρονων τεχνολογιών και υλικών. Η έρευνα, η καταγραφή και ο σεβασμός στην ιστορική διαδρομή του κτιρίου με παράλληλη αφαίρεση ή τουλάχιστον διάκριση σύγχρονων προθηκών και μετατροπών που αλλοιώνουν τον παραδοσιακό χαρακτήρα του. Η τεχνικές επεμβάσεις στα υφιστάμενα παραδοσιακά ή/και διατηρητέα κτίρια θα πρέπει να στοχεύει: στη διατήρηση του κτίσματος, στην αποκατάσταση των φθορών και την επαναφορά του σε ένα επίπεδο στατικής αρτιότητας μέσω της βέλτιστης αντιμετώπισης των προβλημάτων και των ζημιών που έχει προκαλέσει η φθορά του χρόνου (αντικαταστάσεις ήδη κατεστραμμένων φερόντων στοιχείων, ανακατασκευή τμημάτων λιθοδομής, ενίσχυση χαλαρών συνδέσεων φερόντων ξυλοκατασκευών και άλλα) στην αισθητική αναβάθμιση του κτίσματος με έμφαση στα παραδοσιακά αρχιτεκτονικά του στοιχεία ώστε να αναδειχθεί ιστορική του αξία και να διευκολυνθεί η αναγνωσιμότητα της οικοδομικής του ιστορίας στην επανάχρηση και λειτουργική αξιοποίηση του κτίσματος χωρίς αλλαγή της αρχιτεκτονικής του δομής και ύφους εφόσον: α) η επιλεχθείσα χρήση είναι συμβατή με την ιστορική διαδρομή του και δεν ελλοχεύει οιοσδήποτε κίνδυνος από αυτή και β) οι τυχόν προσθήκες θα είναι ελάχιστες. Εργασίες αποκατάστασης Οι εργασίες αποκατάστασης περιλαμβάνουν εργασίες όπως συντήρησης, αποκατάστασης και ανακατασκευών δομικών στοιχείων, νέων κατασκευών, νέων εγκαταστάσεων και δικτύων, διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου και προμήθειας και εγκατάστασης εξοπλισμού, επίπλωσης και διακόσμησης. Θεμελίωση Τοιχοποιία Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες παρατηρούνται ζημιές στην τοιχοποιία του κτίσματος θα πρέπει να γίνεται έρευνα των θεμελίων ώστε να αποφασισθεί η πιθανή ανάγκη επέμβασης στη θεμελίωση οπότε και πρέπει αυτή να ενισχυθεί με την κατασκευή στοιχείων από οπλισμένο σκυρόδεμα.
Προδιαγραφές Περιβάλλοντος Στέγη Δάπεδα Εξώστες Επιχρίσματα Τα τμήματα της τοιχοποιίας που έχουν καταρρεύσει θα πρέπει να ανακατασκευάζονται, με μορφή όμοια των παλαιών. Θα πρέπει να αποφεύγονται επεμβάσεις που αλλοιώνουν τη μορφή και τη στατική λειτουργία του κτιρίου, όπως μανδύες οπλισμένου σκυροδέματος και οπλισμένα επιχρίσματα. Σε ό,τι αφορά την επιφάνεια του υλικού δομής, αν χρειάζεται καθαρισμό από ασβεστώματα ή βιολογική ανάπτυξη, αυτός θα πρέπει να γίνεται με ήπια υδροβολή. Ανάλογα με το είδος και το εύρος των ζημιών, η συνοχή των τοίχων από λιθοδομή και η εξασφάλιση της στατικής τους επάρκειας θα πρέπει να αποκαθίσταται με βαθύ αρμολόγημα, χρήση ανοξείδωτων συνδέσμων στις ρωγμές, τοπικές συμπληρώσεις των φθαρμένων λίθων και του αρμολογήματος, και τοπικά ή γενικά ενέματα με κονίαμα συμβατό με το αρχικό. Για την επαναφορά των παλαιών ξυλόπηκτων τοίχων πρότερη κατάσταση θα πρέπει να αποκαλύπτεται ο ξύλινος σκελετός τους με την καθαίρεση των επιχρισμάτων, πλήρως ή εν μέρει, να γίνονται δομικές ενισχύσεις του φέροντος οργανισμού και πιθανή αντικατάσταση ξύλινων στοιχείων και τέλος επισκευή των στοιχείων πληρώσεως με χρήση υλικών ανάλογων με εκείνα που έχουν χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή τους. Τα ζωνάρια (οι παλαιές ξυλοδεσιές) θα πρέπει να συντηρούνται, με τοπικές αντικαταστάσεις των φθαρμένων τμημάτων τους. Η περαιτέρω διασφάλιση του κτιρίου από δυναμικές καταπονήσεις είναι δυνατόν να επιτυγχάνεται με χαλύβδινους ή, έστω, σιδηρούς τένοντες, αλλά και με αφανή διαζώματα από οπλισμένο σκυρόδεμα, στο ύψος του γείσου. Όταν η στέγη του κτίσματος έχει καταστραφεί, θα πρέπει να ανακατασκευάζεται στην αρχική της μορφή με βάση τα σωζόμενα στοιχεία, αλλά και συγκριτικά στοιχεία από άλλα παραδείγματα της περιοχής. Θα πρέπει να χρησιμοποιείται ξυλεία ανάλογου είδους και μορφής (διατομές, μορφή στοιχείων κλπ). Για τις σωζόμενες ξυλοκατασκευές των στεγών θα πρέπει να επιδιωχθεί η λειτουργική τους αποκατάσταση με αντικατάσταση των φθαρμένων μόνο στοιχείων τους σύμφωνα με τον αρχικό κατά τόπους τρόπο και υλικά κατασκευής (κεραμίδια, σχιστόπλακες κ.λπ.). Βασική επιδίωξη αποτελεί η διάσωση των υφισταμένων πατωμάτων μέσω της συντήρησής τους. Όταν αυτό δεν είναι δυνατό διότι έχουν καταστραφεί ολικώς ή μερικώς, τότε θα πρέπει να αποκαθίστανται με βάση τα σωζόμενα στοιχεία και το προηγούμενο υλικό κατασκευής. Επιτρέπεται η κατασκευή δαπέδων από ξύλο (σανίδες πλάτους 15εκ. τουλάχιστον), πέτρα ή κεραμικά πλακίδια (κυρίως στους χώρους υγιεινής). Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αποφεύγεται η γενική εφαρμογή πατωμάτων από οπλισμένο σκυρόδεμα. Οι κατεστραμμένοι εξώστες θα πρέπει να αποκαθίστανται με βάση την τοπική αρχιτεκτονική. Οι σωζόμενες ξυλοκατασκευές θα πρέπει να διατηρούνται και να συντηρούνται στο μέγιστο δυνατό βαθμό, με αντικατάσταση μόνο των σοβαρά φθαρμένων τμημάτων τους.
Προδιαγραφές Περιβάλλοντος Αρμολογήματα Κουφώματα Κλίμακες Εξοπλισμός Χρωματισμοί Αναφορικά με τα επιχρίσματα θα πρέπει να τονισθεί η βασική αρχή της μη επίχρισης των τμημάτων της τοιχοποιίας που δεν ήταν επιχρισμένα παρά μόνο αυτών που ήταν. Τα επιχρίσματα του κτίσματος που άντεξαν στη διαδρομή του χρόνου θα πρέπει να συντηρηθούν ώστε να είναι δυνατή η διατήρησή τους. Όπου χρειάζονται να νέα επιχρίσματα αυτά θα πρέπει να έχουν σύσταση και μορφή συμβατή με αυτή των αρχικών αποφεύγοντας τα σύγχρονα τριπτά επιχρίσματα με βάση το κοινό (μαύρο) τσιμέντο. Βασική επιδίωξη αποτελεί η διατήρηση στο μέγιστο δυνατό βαθμό των αρχικών αρμολογημάτων του κτίσματος. Όταν αυτό δεν είναι δυνατό, η μορφή των νέων αρμολογημάτων (διαστάσεις, υφή) θα πρέπει να ακολουθεί πιστά την αρχική και τα υλικά τους (κονίαμα) θα πρέπει να έχουν σύσταση, τόσο από πλευράς τεχνικής όσο και από πλευράς αισθητικής, συμβατή με τα παραδοσιακά αρχιτεκτονικά πρότυπα της περιοχής. Τα διάφορα κουφώματα (πόρτες, παράθυρα) θα πρέπει να διατηρούνται χωρίς αλλοίωση των αρχικών τους μορφών και διαστάσεων. Σε αιτιολογημένες και τεκμηριωμένες πλήρως περιπτώσεις θα πρέπει να είναι δυνατή η διάνοιξη νέων ανοιγμάτων τα οποία θα πρέπει να είναι ξύλινα και να έχουν γενική μορφή αλλά και λεπτομέρειες, ανάλογες με των αρχικών. Για την αντιμετώπιση της φθοράς των υφιστάμενων κουφωμάτων αλλά και για να γίνουν λειτουργικά θα πρέπει να γίνονται τεχνικές και αισθητικές επεμβάσεις αναφορικά με τη συντήρησή τους (επαλείψεις, βαφές) και την επιδιόρθωσή τους (αντικατάσταση κατεστραμμένων τμημάτων τους). Βασική επιδίωξη αποτελεί η διατήρηση και αποκατάσταση στην αρχική τους μορφή των κλιμάκων του κτίσματος, είτε στους εσωτερικούς είτε στους εξωτερικούς χώρους, με τη χρησιμοποίηση ίδιων υλικών. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στα σωζόμενα στοιχεία (έπιπλα, εξοπλισμός, χρηστικά αντικείμενα, διακοσμητικά) των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων του κτίσματος (φούρνοι, τζάκια, εστίες μαγειρείων, ξύλινα ράφια κ.α.), τα οποία συνιστούν πολύτιμο πολιτιστικό υλικό. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να συντηρούνται, διατηρούνται και να αναδεικνύονται. Ο πρόσθετος εξοπλισμός που θα χρειαστεί για τυχόν επανάχρηση του κτίσματος θα πρέπει να αρμόζει στην ιστορία του αξιοποιώντας την τοπική παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων όπως έπιπλα, κλινοσκεπάσματα, σεμέδες, πετσετάκια, κουρτίνες, τραπεζομάντιλα, χαλιά κ.α. Συνιστάται οι χρωματισμοί να γίνονται με υδροχρώματα και σε αποχρώσεις που αντιστοιχούν πλήρως στη τοπική αρχιτεκτονική παράδοση. Ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις
Προδιαγραφές Περιβάλλοντος Στις περιπτώσεις επανάχρησης του κτίσματος η κατασκευή ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων είναι απαραίτητη. Θα πρέπει να γίνεται με τρόπο ώστε να αποφεύγεται η αλλοίωση του εσωτερικού και των όψεων από εγκαταστάσεις όπως λεβητοστάσια, καλώδια και εξοπλισμό όπως δορυφορικές κεραίες, ηλιακοί θερμοσίφωνες, εξωτερικές μονάδες κλιματιστικών σωμάτων κ.α. 3.2 Προδιαγραφές Αρχιτεκτονικής Γενικές κατευθύνσεις Είναι γενικά γνωστό ότι κατά τη διαδικασία σχεδιασμού των κτιρίων, ο μελετητής - αρχιτέκτονας συνήθως - παίρνει υπόψη του μία σειρά παραμέτρους και καθορίζει κριτήρια και προτεραιότητες που επηρεάζουν καθοριστικά την "ιδέα" του κτιρίου. Έτσι, ξεκινώντας από το θεσμικό πλαίσιο (κανονισμούς και νόμους), το κτιριολογικό πρόγραμμα, τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του φορέα, το διαθέσιμο οικόπεδο και τη σχέση του με πιθανώς- υπάρχοντα οικισμό ή εγκαταστάσεις, την ζητούμενη έκταση του κτιρίου, προχωρά και παίρνει υπόψη του τα χαρακτηριστικά του μικροπεριβάλλοντος (δομημένο περιβάλλον, μορφολογία εδάφους, θέα). Στην κατεύθυνση αυτή αποτελεί βασική απαίτηση στην αρχιτεκτονική των ξενοδοχειακών μονάδων η απόλυτη προστασία τόσο του φυσικού όσο και του δομημένου περιβάλλοντος χώρου εφαρμόζοντας τεχνικές όπως η αρχιτεκτονική τοπίου όπου με αποτέλεσμα να μην διαταράσσεται αλλά αντίθετα να προάγεται ει δυνατόν- η υφιστάμενη περιβαλλοντική και οικολογική ισορροπία, με το κτίσμα να εντάσσεται ομαλά αλλά και να αξιοποιεί την υφιστάμενη μορφολογία του εδάφους (π.χ. κλιμακωτές κατασκευές σε κτίσματα σε ύψωμα, μικρές επιχώσεις). Ιδιαίτερη σημασία έχει να εξασφαλισθεί η λειτουργική αλληλοσυσχέτιση των περιβαλλοντικών στοιχείων (βλάστηση, ύδατα, λόφοι) με εκείνα των νέων δομικών στοιχείων (κτίρια, υπαίθριοι χώροι και κατασκευές, πάρκινγκ) ώστε να επιτευχθεί ο βέλτιστος βαθμός ισορροπίας και προσαρμογής σε ένα ενιαίο και σωστά διαρθρωμένο σύνολο χωρίς ανταγωνιστικές σχέσεις. Σε κάθε περίπτωση, είτε δηλαδή η περιοχή διαθέτει σημαντική παραδοσιακή αρχιτεκτονική κληρονομιά είτε όχι, ο μελετητής αρχιτέκτονας θα πρέπει να αντλήσει μορφές και παλαιές κατασκευαστικές λύσεις από την ενδελεχή μελέτη του τόπου συνδυάζοντας όμως δημιουργικά τις σύγχρονες κατασκευαστικές και λειτουργικές απαιτήσεις με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Η υιοθέτηση και δημιουργική ανάπλαση των παραδοσιακών αρχιτεκτονικών δεδομένων αλλά και η διττή απαίτηση του πελάτη τόσο για απομόνωση (δωμάτιο) όσο και για κοινωνική επαφή και συμμετοχή (τραπεζαρία, ημιυπαίθριοι χώροι, κήπος, εξώστες), αντανακλά στην διαμόρφωση και λειτουργία των εσωτερικών χώρων των κτιρίων και τη σχέση τους με τους εξωτερικούς. Αυτό σημαίνει ιδιαίτερες προδιαγραφές τόσο για τα δωμάτια φιλοξενίας όσο και για
Προδιαγραφές Περιβάλλοντος τους λοιπούς κοινόχρηστους (εσωτερικούς και εξωτερικούς) χώρους από πλευράς μεγέθους και γεωμετρίας, ανοιγμάτων, ύφους, υλικών κατασκευής και τεχνοτροπίας επίπλων και σκευών, διακόσμησης, φωτισμού αλλά και προσβασιμότητας (άτομα με ειδικές ανάγκες, άτομα μειωμένης κινητικότητας). 3.3 Δομικά υλικά και μέθοδοι κατασκευής Η αλλαγή των σημερινών προτύπων στα οικοδομικά υλικά, όπως επίσης και σε όλα τα αναλώσιμα προϊόντα, μπορεί όντως να προκαλέσει μια πραγματική επανάσταση στο χώρο της "καθαρής παραγωγής". Το βασικό κριτήριο για την επιλογή φιλικών προς το περιβάλλον λύσεων και προϊόντων στον τομέα των κτιριακών κατασκευών των ξενοδοχειακών και λοιπών μονάδων είναι: ο περιορισμός των αποβλήτων (και των ανεπιθύμητων περιβαλλοντικών επιπτώσεων) κατά τη φάση της παραγωγής, το χαμηλό τους ενεργειακό περιεχόμενο, η μειωμένη κατανάλωση νερού κατά το στάδιο της επεξεργασίας τους, η καλή συμπεριφορά τους στην δημιουργία του μικροκλίματος και η μη τοξικότητα μετά την ενσωμάτωσή τους στο κτιριακό κέλυφος. Η καθοδηγητική αρχή στην τελευταία περίπτωση θα πρέπει να είναι όχι η αποδεδειγμένη βλάβη, αλλά η πρόληψη των ενδεχόμενων βλαβών. Έτσι, θα πρέπει για παράδειγμα να αποφεύγονται (στο βαθμό που υπάρχουν αξιόπιστα υποκατάστατα ): οι συνθέσεις από χλωριωμένα προϊόντα (PVC, PCB) τα προϊόντα ξυλείας που προέρχονται από μη-αειφορική ξύλευση δασών τα χρώματα αμιάντου ή τα χρώματα που περιέχουν βαριά μέταλλα. Αντίθετα θα πρέπει να επιδιωχθεί η χρήση ανακυκλωμένων υλικών, ή υλικών που προέρχονται από κατεδαφίσεις. Στα πλαίσια της προσπάθειας δημιουργίας κτιρίων με την ως άνω φιλοπεριβαλλοντική κατεύθυνση αλλά και εκείνη της δημιουργικής ανάπλασης της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής είναι επιβεβλημένη η χρησιμοποίηση παραδοσιακών δομικών υλικών σε συνεργασία με διάφορα σύγχρονα υλικά και με γνώμονα την συμφέρουσα οικονομική και λειτουργική τους απόδοση. Άσχετα με το εάν υπάρχουν ή όχι στην περιοχή παρέμβασης τέτοια παραδοσιακά υλικά θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν, ορθολογικά και ισόρροπα, η πέτρα, το ξύλο, η άμμος, το μάρμαρο, οι πλίνθοι, δημιουργώντας έτσι έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα στην κατασκευή του συνόλου του κτιρίου ή ορισμένων δομικών του μερών. Στην ίδια κατεύθυνση, θα πρέπει να αξιοποιηθούν παραδοσιακές κατασκευαστικές μέθοδοι από μάστορες της περιοχής που κατέχουν καλά τα μυστικά των παραδοσιακών τεχνικών κυρίως αναφορικά με την επεξεργασία της πέτρας («ντύσιμο» τοίχων, περιφράξεις), των κατασκευών του ξύλου (σκεπές, κουφώματα, πέργολες, κιγκλιδώματα), του σιδήρου (κιγκλιδώματα, επιγραφές). Σε γενικές γραμμές και κατά κανόνα, τόσο στις νέες κατασκευές όσο και στις κτιριακές παρεμβάσεις, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται: