Σποροηρίτφζη Μια άγνφζηη μσκηηίαζη; Οη κπθεηηαζηθέο ινηκώμεηο απνηεινύλ κηα δηαξθώο απμαλόκελε απεηιή γηα ηελ δεκόζηα πγεία. Ζ απμεκέλε επίπησζε ηεο HIV/AIDS ινίκσμεο θαη ε ρξήζε αλνζνθαηαζηαιηηθώλ θαξκάθσλ όπσο θνξηηθνζηεξνεηδή, TNFαλαζηνιείο θαη ε ρεκεηνζεξαπεία απνηεινύλ ηα ζπλεζέζηεξα αίηηα αδπλακίαο ηνπ αλνζηαθνύ ζπζηήκαηνο, λα αληηκεησπίζεη απνηειεζκαηηθά ηηο κπθεηηαζηθέο ινηκώμεηο. Τπάξρνπλ ελάκηζε εθαηνκκύξην δηαθνξεηηθά είδε κπθήησλ, εθ ησλ νπνίσλ ηα S.schenckii, ν αζθνκύθεηαο GMS-ρξώζε ηξηαθόζηα πξνθαινύλ λόζν ζηνλ άλζξσπν. Ζ ππεξζέξκαλζε ηνπ πιαλήηε, ελδέρεηαη λα νδεγήζεη ζηελ εκθάληζε λέσλ παζνγόλσλ γηα ηνλ άλζξσπν εηδώλ. ην βαζίιεην ησλ κπθήησλ αλήθεη θαη ν δίκνξθνο - πνιύκνξθνο κύθεηαο Sporothrix schenckii πνπ πξνθαιεί ηελ ζπνξνηξίρσζε ή αιιηώο «λόζν ησλ θεπνπξώλ ησλ ξόδσλ». Σν 1900 ζην ηθάγν, νη Hektoen θαη Perkins απνκόλσζαλ θαη πεξηέγξαςαλ ηελ κνξθνινγία ηνπ κύθεηα ζε ειθσηηθή δεξκαηηθή βιάβε ζην ρέξη λεαξνύ αγνξηνύ. Γύν ρξόληα λσξίηεξα, ν κύθεηαο είρε αλαγλσξηζζεί από ηνλ θνηηεηή ηαηξηθήο Benjamin Schenck ζε άληξα 36 εηώλ κε παξόκνηα βιάβε. Ο S.schenckii έρεη επξεία θαηαλνκή ζηε θύζε θαη αλεπξίζθεηαη ζην έδαθνο, ζηα θπηά, θαη γεληθόηεξα ζε απνζπληηζέκελε νξγαληθή ύιε. Ζ νλνκαζία <λόζνο ησλ θεπνπξώλ ησλ ξόδσλ> νθείιεηαη ζηελ παξνπζία ηνπ κύθεηα ζηα αγθάζηα ηνπο. Εώα όπσο γάηεο, ζθύινη, πνπιηά θαζώο θαη κεξηθά έληνκα απνηεινύλ θνξείο ηνπ κύθεηα θαη ζπρλά ε λόζνο εκθαλίδεηαη κεηά από δήγκα δώνπ θνξέα. πλεζέζηεξα ζπλαληάηαη ζε ηξνπηθέο θαη ππνηξνπηθέο ρώξεο θαη απνηειεί επαγγεικαηηθή λόζν ησλ παξαδνζηαθώλ «αλδξηθώλ» εξγαζηώλ. Δθηόο από ηνπο θεπνπξνύο, απμεκέλε ζπρλόηεηα ηεο λόζνπ παξαηεξείηαη ζε θπλεγνύο, αγξόηεο θαη ςαξάδεο. Ο κύθεηαο ζπρλόηεξα εηζέξρεηαη ζηνλ άλζξσπν θαηά ηελ εξγαζία, κέζσ ακπρήο ηνπ δέξκαηνο θαη πξνθαιεί ηελ ιεκθνδεξκαηηθή κνξθή ηεο λόζνπ.
Δπιδημιολογία Σα πεξηζζόηεξα πεξηζηαηηθά έρνπλ πεξηγξαθεί ζηελ λόηηα θαη θεληξηθή Ακεξηθή θαη ζηελ Αθξηθή. Ζ κεγαιύηεξε επηδεκία έγηλε ην 1941-1944, όπνπ λόζεζαλ 3000 εξγάηεο κεηαιιείσλ ζηελ λόηηα Αθξηθή. Ο κύθεηαο εηζήιζε ζηνπο αλζξώπνπο από επηκνιπζκέλν μύιν κεηά (ηξαπκαηηζκό) ιύζε ηεο ζπλέρεηαο ηνπ δέξκαηνο. Γεσγξαθηθή θαηαλνκή ηεο ζπνξνηξίρσζεο ηνλ 21 ν αηώλα Πεξί ηα ηέιε ηνπ 1990 πεξηγξάθεθε κεηάδνζε ηνπ από γάηεο (δσνλόζνο) ζην Ρίν Νηε Σδαλέηξν, Βξαδηιία. Αλαθέξζεθαλ 2000 θξνύζκαηα ζε αλζξώπνπο θαη 3000 ζε γάηεο. ηελ Δπξώπε ε λόζνο εκθαλίδεηαη θπξίσο ζε αλνζνθαηαζηαικέλνπο αζζελείο, ηαμηδηώηεο, κεηαλάζηεο θαη αξραηνιόγνπο. Απμεκέλε ζπρλόηεηα παξαηεξείηαη ζηελ Ηηαιία, ελώ ζηηο ινηπέο Δπξσπατθέο ρώξεο, όπσο θαη ζηελ Διιάδα, έρνπλ πεξηγξαθεί ζπνξαδηθά θξνύζκαηα ηεο λόζνπ. Αίηια O S.schenckii αλήθεη ζην θύιν ησλ αζθνκπθήησλ θαη πνιιαπιαζηάδεηαη κε ηελ παξαγσλή ζπνξίσλ θαηά ηνλ ζεμνπαιηθό θαη αζεμνπαιηθό ηξόπν. Με ηελ αιπζηδσηή αληίδξαζε πνιπκεξάζεο έρνπλ αλαγλσξηζζεί πέληε είδε ηνπ γέλνπο Sporothrix. Eίδη S.brasiliensis S.schenkii sensu stricto S.globosa S.mexicana S.albicans Χώπερ πος ζςνανηώνηαι Βπαζιλία Η.Π.Α, Νόηια Αμεπική Ιαπωνία, Ινδία, Ιηαλία, Αγγλία, Ιζπανία Μεξικό Εςπώπη
Κλινική εικόνα Μεηά από πεξίνδν επώαζεο 1-12 εβδνκάδσλ ε λόζνο εκθαλίδεηαη κε ηεο εμήο κνξθέο: Λεκθνδεξκαηηθή (ζπλεζέζηεξε) Δληνπηζκέλε δεξκαηηθή Γεληθεπκέλε Οη δύν ηειεπηαίεο κνξθέο εκθαλίδνληαη θπξίσο ζε αλνζνθαηαζηαικέλνπο αζζελείο. Γιάγνφζη Σν εξγαζηήξην ζπκβάιεη ζηε δηάγλσζε, κε ηελ απνκόλσζε θαη ηελ ηαπηνπνίεζε ηνπ κύθεηα από δείγκαηα όπσο πύνλ, ηζηνηεκάρην δεξκαηηθήο βιάβεο θαη πιηθό βηνςίαο. Οη κέζνδνη αλίρλεπζεο ηνπ S.schenckii είλαη: Άμεζη μικροζκόπηζη : Ζ επαηζζεζία ηεο κεζόδνπ απμάλεηαη κε ηνλ αλνζνθζνξηζκό. Καλλιέργεια: Απνηειεί ηελ πξόηππε κέζνδν δηάγλσζεο. Σν δείγκα ελνθζαικίδεηαη ζε Sabouraud agar θαη επσάδεηαη ζηνπο 25 0 C. Αλαπηύζζεηαη ζε 3-5 εκέξεο. Οη απνηθίεο νκνηάδνπλ κε βακβάθη ή πνύδξα θαη ην ρξώκα ηνπο πνηθίιεη από θξεκώδεο έσο θαθέ ή καύξν. S.schenckii, on sabouraud agar growing 25 0 C
Ο S.schenckii είλαη δίκνξθνο κύθεηαο θαη ε κεηαηξνπή ηνπ από πθνκύθεηα ζε δπκνκύθεηα παξαηεξείηαη κε ηνλ ελνθζαικηζκό ηνπ ζε εκπινπηηζκέλν ζξεπηηθό πιηθό όπσο ην Brain-Heart-Infusion agar (SABHI) θαη επώαζε ζηνπο 37 o C. S. schenckii, on SABHI agar growing at 37 0 C Με ηελ κηθξνζθνπηθή εμέηαζε ησλ απνηθηώλ αλαγλσξίδνληαη ηα κηθξά νβάι θνλίδηα, νη θνληδηνθόξνη θαη νη πθέο. S.schenckii, conidia micromorphology Βιουία: ηελ ηζηνινγηθή εμέηαζε ησλ δεξκαηηθώλ βιαβώλ παξαηεξνύληαη θνθθησκαηώδεηο ζρεκαηηζκνί, ηα ραξαθηεξηζηηθά «αζηεξνεηδή» ζσκάηηα.
S.schenckii, αζηεξνεηδέο ζσκάηην Γερμοανηίδραζη ζποροηριτίνης: Ζ ελδνδεξκηθή έγρπζε ζπνξνηξηρίλεο δίλεη ζεηηθή δεξκναληίδξαζε. Σν ηεζη απνηειεί ρξήζηκν εξγαιείν γηα ηελ δηεμαγσγή επηδεκηνινγηθώλ κειεηώλ. Ορολογικές ανηιδράζεις: Μέζνδνη όπσο ε αλνζνδηάρπζε θαζώο θαη αλνζνελδπκηθέο έρνπλ αλαπηπρζεί γηα ηε δηάγλσζε ηεο ζπνξνηξίρσζεο. Υαξαθηεξίδνληαη από ρακειή επαηζζεζία θαη νη πξνζπάζεηεο ζηξέθνληαη ζηε αλάπηπμε κίαο αλνζνελδπκαηηθήο κεζόδνπ όπνπ ζα βαζίδεηαη ζηελ αλίρλεπζε αληηζσκάησλ έλαληη εηδηθώλ αληηγόλσλ ηνπ κύθεηα κε ζθνπό ηελ ειάηησζε ησλ δηαζηαπξνύκελσλ αληηδξάζεσλ Μοριακή διάγνφζη: Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο ζε πεξηπηώζεηο όπνπ νη πξναλαθεξόκελεο κέζνδνη δίλνπλ αξλεηηθά απνηειέζκαηα πηζαλόλ ιόγσ ρακεινύ θνξηίνπ ηνπ κύθεηα. Θεραπεία Ζ επηινγή ηεο θαηάιιειεο αληηκπθεηηαζηθήο αγσγήο εμαξηάηαη από ηελ θιηληθή εηθόλα, ηελ ειηθία θαη ηε γεληθή θαηάζηαζε ηνπ αζζελνύο. Ζ ζεξαπεία έρεη καθξά δηάξθεηα θαη ζπλεζέζηεξα θαιή έθβαζε. ηνλ παξαθάησ πίλαθα παξνπζηάδνληαη ηα ζπλεζέζηεξα ζθεπάζκαηα θαη νη ελδείμεηο ρξεζηκνπνίεζεο ηνπο.
Θεπαπεία Κλινική εικόνα Ενδείξειρ-Πλεονεκηήμαηα Ησδηνύρν Κάιην (SSKI) Γεξκαηηθή, ιεκθνδεξκαηηθή Υακειό θόζηνο Ηληξαθνλαδόιε Σεξκπηλαθίλε Ακθνηεξηθίλε Β Γεξκαηηθή, ιεκθνδεξκαηηθή, πλεπκνληθή Γεξκαηηθή Γεληθεπκέλε, πλεπκνληθή, Κ.Ν. Λίγεο παξελέξγεηεο Τςειή απνηειεζκαηηθόηεηα ε απνηπρία ησλ πξναλαθεξόκελσλ ζθεπαζκάησλ πρλέο παξελέξγεηεο πκπεξαζκαηηθά, ε ζπνξνηξίρσζε απνηειεί λόζν κε κεηξίνπ βαζκνύ θιηληθά ζπκπηώκαηα. Ζ λόζνο είλαη απεηιεηηθή γηα ηελ δσή ζε αλνζνθαηαζηαικέλνπο αζζελείο. Ζ πξόιεςε απνηειεί ην ζεκαληηθόηεξν εξγαιείν γηα ηελ απνθπγή ηεο ζε νκάδεο πςεινύ θηλδύλνπ. Ζ ρξήζε πξνζηαηεπηηθήο ελδπκαζίαο θαη ηα γάληηα είλαη απαξαίηεηα γηα εξγαζία ζηε θύζε κε ζθνπό ηελ απνθπγή επαθήο κε επηκνιπζκέλε νξγαληθή ύιε. Kείμενο: Γαιάηεηα Γνπξληεδάθε, Ηαηξόο Βηνπαζνιόγνο, Medisyn Επιμέλεια: Παλαγηώηα Υαηδεβαζηιείνπ, Ηαηξόο Βηνπαζνιόγνο Δπηζηεκ.Τπ. Medisyn Αλαθνξέο 1. Garcia-Solache MA, Casadevall A. Global warming will bring new fungal diseases for mammals. mbio 2010;1. 2. Hawksworth DL. The magnitude of fungal diversity: the 1.5 million species estimate revisited. Mycol Res 2001;105:1422-32. 3. Barros MB, Paes RA, Schubach AO. Sporothrix schenkii and Sporotrichosis.Clinical Microbiology Reviews 2011 Oct; 24(4):633-654 4. Vasquez-del-Mercado E, Arenas R, Padilla-Desgarenes C. Sporotrichosis. Clinics in Dermatology 2012 Jul-Aug; 30(4):437-443
5. Ramos-e-Silva M, Vasconelos C, Carneiro S, Cestari T. Sporotrichosis. Clinics in Dermatology 2007 Mar-Apr; 25(2):181-187 6. De Araujo T, Marques AC, Kerdel F. Sporotrichosis. Review. International Journal of Dermatology 2001 Dec; 40(12):735-795 7. Hay RJ, Morris-Jones R. Outbreaks of sporotrichosis. Editorial comment. Current Opinion in Infectious Diseases 2008 Apr; 21(2):viivii119-121 8. Morris-Jones R. Sporotrichosis.Review article. Clinical and Experimental Dermatology 2002 Sept;27(6):427-431 9. Kauffman CA. Sporotrichosis. Clinical Infectious Diseases 1999 Aug; 29(2):231-236 10. Criseo G, Malara G, Romeo O, Guerra AP. Lymphocutaneous Sporotrichosis in an Immunocompetent Patient: Acase Report From Extreme Southern Italy. Mycopathologia 2008 Sep; 166(3):159-162 11. Bonifaz A, Vazquez-Gonzalez D, Perusquia-Ortiz AM. Subcutaneous mycoses: chromoblastomycosis, sporotrichosis and mycetoma. Journal der Deutschen Dermatologischen Gesellschaft 2010 Aug; 8(8): 619-628 12. Krauss, H., WEber, A., Appel, M., Enders, B., Isenberg, H. D., Schiefer, H. G., Slenczka, W., & von Graevenitz, A. (2003). Fungal Zoonoses. Zoonoses. Infectious Diseases Transmissible from Animals to Humans (3rd ed., pp. pp. 257-259.). Washington, D.C.: ASM press 13. Larone Davise H. Medically Important Fungi A guide to Identification. 5 th Edition. Washington DC, ASM Press; 2011 14. Georg LK, Centers for Disease Control and Prevention.PHIL-3943 [imageontheinternet].1964[cited2005mar18].availablefrom:http://phil.c dc.gov/phil/details.asp