ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΦΩΤΟΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2008
Στοιχεία ανατομίας Στιβάδες κερατοειδούς : 1. Επιθήλιο, μη κερατινοποιημένο κυλινδρικό, πάχους 50μm. 2. Στιβάδα Bowman : λεπτό στρώμα ινιδίων κολλαγόνου του στρώματος,πάχους 13μm 3. Στρώμα: αποτελεί το 90% του συνολικού πάχους του κερατοειδούς. 4. Μεμβράνη του Descemet : κολλαγόνο τύπου IV και γλυκοπρωτεινες.προιόν έκκρισης ενδοθηλιακών κυττάρων 5. Ενδοθήλιο : μονή στιβάδα πολυγωνικών κυττάρων
ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ Έκταση :250 μm²,ομοιόμορφη κατανομή, συμμετρία στα δύο μάτια. Στη γέννηση έχουμε 4000-5000 κυτ./mm² σε συνεχή μονοστιβάδα πάχους 4-6μm. Δεν έχει ικανότητα αντικατάστασης κυττάρων. Σε βλάβη,τα κύτταρα ξαναοργανώνονται, μεγεθύνονται και μεταναστεύουν για να διατηρήσουν σφιχτή παράθεση.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ Χρησιμοποιούμε 3 μεταβλητές 1. Μέγεθος κυττάρου. Εκφράζεται με τον όρο της κυτταρικής πυκνότητας (cell density CD ). Αντικατοπτρίζει τον αριθμό των κυττάρων. 2. Έκταση ( spread ) του κυτταρικού μεγέθους. Εκφράζεται με τον συντελεστή μεταβλητότητας. Αντικατοπτρίζει την ετερογένεια στο μέγεθος (πολυμεγενθυσμός). 3. Συντελεστής εξαγωνικότητας. Αντικατοπτρίζει την ασυμμετρία στο σχήμα.(πλεομορφισμός).
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Το ενδοθήλιο κρατά τον κερατοειδή διαυγή με 2 τρόπους : Με τη λειτουργία του φραγμού. Πολύπλοκες συνδέσεις που κρατούν τα κύτταρα προσκολλημένα. Με τη λειτουργία της αντλίας- ένζυμαπου ενεργητικά οδηγεί το νερό έξω απ ο το στρώμα.
ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΣΚΟΠΙΟ KONAN ROBO SP 9000 ΜΗ ΕΠΑΦΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
KONAN NONCON ROBO-SP 9000 Ενδοθηλιομέτρηση της κεντρικής και παρακεντρικής περιοχής Συστηματικές λήψεις, χωρίς επαφή Η ανάλυση της εικόνας γίνεται με τυχαία επιλογή των δεδομένων που προέρχονται από τις απεικονίσεις του ενδοθηλίου της ίδιας περιοχής, έτσι όπως αυτές λαμβάνονται από το βίντεο.
Για τον καθορισμό της ECD μετράμε 50 ενδοθηλιακά κύτταρα που συμπεριλαμβάνονται σε ένα χειροκίνητα καθοριζόμενο, τυχαία επιλεγόμενο ορθογώνιο πλαίσιο. Η περιοχή έχει διάσταση 4.0 επί 4.5χιλ. Η μέτρηση γίνεται τόσο στα ολόκληρα (complete) κύτταρα εντός του πλαισίου όσο και στα μη ολόκληρα (partial) κύτταρα που βρίσκονται μεταξύ δύο παρακείμενων ορίων του πλαισίου.
ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ AVE μέσος όρος του μεγέθους των κυττάρων MAX -το μεγαλύτερο κύτταρο από τα επιλεγμένα MIN το μικρότερο κύτταρο από τα επιλεγμένα NUM ο πραγματικός αριθμός κυττάρων που χρησιμοποίησε το λογισμικό CD πυκνότητα κυττάρων σε ένα τετραγωνικό χιλιοστό SD σταθερά απόκλισης CV συντελεστής μεταβλητότητας 6A ποσοστό εξαγωνικών κυττάρων
ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ Η πυκνότητα των ενδοθηλιακών κυττάρων μειώνεται με την ηλικία Κατά τη γέννηση- 3000-4000 κυτ/mm 2 Στη μέση ηλικία 2500 κυτ/mm 2 Σε μεγάλη ηλικία 2000 κυτ/mm 2 Ελάχιστος αποδεκτός αριθμός- 1500 κυτ/mm 2 Δυνητικό οίδημα κερατοειδούς -<800 κυτ/mm 2
ΒΛΑΒΕΣ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ 1. ΤΡΑΥΜΑ 2. ΔΥΣΤΡΟΦΙΑ FUCHS GUTTATA.Εστιακές συγκεντρώσεις συνδετικού ιστού στη δεσκεμέτειο που σχηματίζονται από ανώμαλα ενδοθ. κυτ. 3. ΚΕΡΑΤΟΚΩΝΟΣ 4. ΓΛΑΥΚΩΜΑ 5. ΕΝΔΟΦΘΑΛΜΙΑ ΦΛΕΓΜΟΝΗ 6. ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗ 7. ΕΠΑΦΗ ΥΑΛΟΕΙΔΟΥΣ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ 8. ΧΡΗΣΗ ΦΑΚΩΝ ΕΠΑΦΗΣ 9. ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΓΙΚΗ
ΦΩΤΟΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΚΕΡΑΤΕΚΤΟΜΗ ARGON-FLUORIDE EXCIMER LASER. Η 193nm ακτινοβολία απορροφάται τελείως από τα πρώτα λίγα μικρόμετρα του στρώματος.
ΠΙΘΑΝΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΒΛΑΒΗΣ 1. ΦΘΟΡΙΣΜΟΣ βλαβερή υπεριώδης ακτινοβολία. 2. ΑΚΟΥΣΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΚΡΟΥΣΗΣ θρυμματισμό κυττάρων,διάσπαση συνδέσεων, βλάβη ενδοκυτταρικών δομών. 3. Συντονισμός. Σχετίζεται με τη συχνότητα επανάληψης των παλμών. 4. Ελεύθερες ρίζες οξυγόνου ή μεταβολίτες φωτοχημικά μεταλλαγμένοι. 5. Φλεγμονώδης αντίδραση του προσθίου θαλάμου
ΜΕΛΕΤΕΣ Άμορφο κοκκιώδες υλικό ανάμεσα από τα ενδοθηλιακά κύτταρα και τη δεσκεμέτειο σε κουνέλια μετά από laser εκτομή.(hanna & συν.) Θρυμματισμός ενδοθηλιακών κυττάρων κάτω από τη γραμμή της ακτινοβολίας όταν η εκπομπή γινόταν σε απόσταση 40μm από το ενδοθήλιο, ή στο 90% του κερατοειδικού πάχους.(marshall & συν.)
Μελέτες σε κουνέλια όπου χρησιμοποιήθηκε laser με διαφορετικές ενεργειακές εντάσεις έδειξαν : Το ενδοθήλιο απογυμνώθηκε από τη δεσκεμέτειο όταν χρησιμοποιήθηκε υψηλή ενέργεια ανά παλμό 1.0 έως 2,1 J/cm², KAI έφτασαν σε βάθος 80% του πάχους. Καμία επίδραση δεν ανιχνεύτηκε όταν η τομή έφτανε στο 40% του πάχους με την ίδια ενέργεια ανά παλμό.
Με τις χαμηλές ενέργειες που χρησιμοποιούμε στην κλινική πράξη, (mj/cm²) καμιά βλάβη δε βρέθηκε στο ενδοθήλιο, ακόμα και στο 60% του κερατοειδικού πάχους. Στη μελέτη που έγινε στο ΟΚΕΒΕ -200 μάτια εξετάστηκαν προεγχειρητικά και η επανεξέταση έγινε στους 6 μήνες, στον 1 χρόνο και στο 2º χρόνο μετά.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Στον πρώτο μετεγχειρητικό χρόνο παρατηρήθηκε μια μείωση της περιφερικής κυτταρικής πυκνότητας 6,2%,όμως τον 2º χρόνο εξισώθηκε με την προεγχειρητική τιμή της. Παρατηρήθηκε μια βελτίωση (μείωση) του συντελεστή μεταβλητότητας του κυτταρικού μεγέθους και αύξηση της επι τοις εκατό αναλογίας εξαγωνικότητας,δηλ. μείωση του πλεομορφισμού και του πολυμεγενθυσμού, που αποδόθηκε στη διακοπή χρήσης φακών επαφής.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Οι μελέτες μέχρι τώρα δείχνουν ότι τα LASIK- PRK, έτσι όπως σήμερα γίνονται (αποφεύγοντας υψηλές ενεργειακές συχνότητες και υψηλούς ρυθμούς επανάληψης και εναπομείνοντος κερατοειδικού πάχους ) δεν προκαλούν βλάβες στο ενδοθήλιο. Βρίσκεται σε εξέλιξη η διερεύνηση της σχέσης excimer laser μυτομικίνη -ενδοθήλιο.