Οικιακή Οικονομία Αγωγή Υγείας 2013 2014 Τμήμα Γ2
Η έρευνα με θέμα «Η σημασία του προγεύματος» πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος της Οικιακής Οικονομίας Αγωγής Υγείας. Κεφάλαιο Γ τάξης «Η τροφή είναι το φάρμακό σου»
Να ερευνήσει τις διατροφικές συνήθειες των μαθητών και μαθητριών του σχολείου μας σε σχέση με το πρόγευμα και το κολατσιό. Να ερευνήσει την ημερήσια κατανάλωση μερίδων του γάλακτος, των φρούτων καθώς και των λαχανικών που λαμβάνουν οι μαθητές/τριες του σχολείου μας.
Ερωτηματολόγιο: 14 ερωτήσεις (κλειστές και ημίκλειστες ερωτήσεις) Ανώνυμο Ερωτηματολόγιο Αντιπροσωπευτικότητα: Δείγμα από 131 μαθητές και μαθήτριες του Γυμνασίου Ακροπόλεως Τυχαία Επιλογή των τμημάτων: Α4, Α5, Β2, Β4, Γ2 και Γ5.
Πολύχρονες μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που ξεκινούν την ημέρα τους με ένα καλό πρωινό τείνουν να έχουν περισσότερη δύναμη και αντοχή κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το πρωινό βελτιώνει την ικανότητα αυτοσυγκέντρωσης και επίλυσης προβλημάτων, την πνευματική δραστηριότητα, τη μνήμη και τη διάθεσή τους. Στην αντίθετη περίπτωση αυτοί που παραλείπουν το πρώτο γεύμα της ημέρας συχνά αισθάνονται κουρασμένοι και είναι ευέξαπτοι ή ανήσυχοι τις πρωινές ώρες.
Παράλληλα, η λήψη ενός καλού πρωινού γεύματος παρέχει στον οργανισμό, σε σημαντικές ποσότητες, και μια πληθώρα άλλων απαραίτητων θρεπτικών συστατικών, όπως είναι οι βιταμίνες C και D, το ασβέστιο, ο σίδηρος και οι φυτικές ίνες. Έρευνες έχουν δείξει ότι η παράληψη του πρωινού έχει σαν αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η κάλυψη των αναγκών στα παραπάνω θρεπτικά συστατικά μέσω των υπολοίπων γευμάτων της ημέρας.
140 120 100 80 60 40 ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΟΧΙ ΝΑΙ 20 0 1 Παρατηρούμε ότι σχεδόν όλοι (90%) σωστά θεωρείτε πως το πρωινό είναι το σημαντικότερο γεύμα της ημέρας.
90 80 70 60 50 40 30 Κάθε μέρα 2-3 φορές την εβδομάδα Σπάνια Ποτέ 20 10 0 Το πρόγευμα είναι το πρώτο γεύμα που παίρνει ο άνθρωπος μετά από 8 10 ώρες ύπνου με άδειο στομάχι. Με ιδιαίτερη χαρά διαπιστώνουμε ότι οι περισσότεροι των ερωτηθέντων τρώνε πρωινό στο σπίτι πριν έρθουν στο σχολείο. Τα αγόρια φαίνεται να τρώνε πιο συχνά πρόγευμα σε σχέση με τα κορίτσια.
50 45 40 35 Δεν έχω χρόνο 30 25 20 15 Δεν έχω όρεξη να φάω Δεν μου αρέσει το πρόγευμα Παίρνω καθημερινά πρόγευμα 10 5 0 Οι μαθητές/τριες δήλωσαν πως ο κύριος λόγος που δεν παίρνουν πρωινό στο σπίτι είναι επειδή δεν έχουν χρόνο ενώ λιγότεροι ήταν αυτοί που ανέφεραν πως δεν έχουν την όρεξη για να φάνε το πρωί.
45 35 40 35 30 Φρυγανιές/ ψωμί ολικής αλέσεως Φρυγανίες/ ψωμί άσπρο 30 25 Φρυγανιές/ψωμ ί ολικής αλέσεως Φρυγανίες/ψωμ ί άσπρο 25 Δημητριακά 20 Δημητριακά 20 15 Γάλα 15 Γάλα 10 Αυγό 10 Αυγό 5 5 0 ΑΓΟΡΙΑ 0 ΚΟΡΙΤΣΙΑ Παρατηρούμε ότι τόσο τα περισσότερα αγόρια όσο και τα περισσότερα κορίτσια όλων των τάξεων επιλέγουν να τρώνε στο σπίτι δημητριακά με γάλα ή να πίνουν μόνο ένα ποτήρι γάλα.
Λίγοι είναι αυτοί που επιλέγουν να τρώνε φρυγανιά ή ψωμί το πρωί (25% τα αγόρια και 26% τα κορίτσια). Παρατηρούμε ότι οι περισσότεροι επιλέγουν το άσπρο ψωμί αντί το ψωμί ολικής αλέσεως. Ελάχιστοι είναι οι μαθητές/τριες που δήλωσαν ότι τρώνε γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγό ή αλλαντικά. Συμπεραίνουμε λοιπόν πως οι περισσότεροι/ες μαθητές/τριες επιλέγουν γεύματα που ετοιμάζονται γρήγορα (δημητριακά γάλα) αφού φαίνεται πως δεν έχουν πολλή χρόνο στη διάθεσή τους το πρωί πριν ξεκινήσουν για το σχολείο.
Λιγότεροι από τους μισούς μαθητές φέρνουν κάθε μέρα κολατσιό από το σπίτι (42%). Το 15% φέρνουν 2 3 φορές τη βδομάδα. Το 43% δήλωσαν πως πολύ σπάνια φέρνουν κολατσιό από το σπίτι. Οι περισσότεροι μαθητές/τριες (80%) σημείωσαν ότι συνήθως φέρνουν σάντουιτς από το σπίτι. Μόνο το 13% φέρνουν κάποιο φρούτο, ενώ το 7% φέρνουν από το σπίτι κάποιο γλυκό ή τσιπς.
70 70 60 50 40 30 1-2 ποτήρια 3-4 ποτήρια 5-6 ποτήρια 60 50 40 30 20 10 Δεν πίνω γάλα 20 10 0 ΑΓΟΡΙΑ 0 ΚΟΡΙΤΣΙΑ Το 61% των κοριτσιών απάντησαν πως πίνουν καθημερινά 1 2 ποτήρια γάλα, ενώ μόνο το 36% των αγοριών πίνουν αυτή την ποσότητα. Από την άλλη, το 17% των αγοριών καταναλώνει 3 6 ποτήρια γάλα την ημέρα, ενώ το 12% των κοριτσιών δήλωσαν πως δεν πίνουν καθόλου γάλα.
Η πλειοψηφία των μαθητών/τριών πιθανό να μην προσλαμβάνει τις απαιτούμενες ανάγκες σε ασβέστιο αφού οι περισσότεροι πίνουν λιγότερο γάλα από ότι συνιστάται στις διατροφικές ανάγκες των εφήβων. Οι έφηβοι έχουν αυξημένες απαιτήσεις σε ασβέστιο, μεγαλύτερες από τους ενήλικες, λόγω κυρίως του αυξημένου ρυθμού ανάπτυξης της οστικής τους μάζας. Στην ερώτηση «Ποιο γάλα επιλέγεις συνήθως να πίνεις;» οι περισσότεροι απάντησαν πως επιλέγουν το ημιάπαχο γάλα, το γάλα δηλαδή που είναι χαμηλό σε λιπαρά.
60 50 50 Κάθε μέρα 40 30 23 39 2-3 φορές την εβδομάδα Σπάνια 20 18 Ποτέ 10 0 Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το 50% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι σπάνια παίρνουν κολατσιό από το κυλικείο ενώ το 18% δήλωσαν πως δεν παίρνουν τίποτα από το κυλικείο για να φάνε.
Το 23% ανάφεραν ότι παίρνουν κάθε μέρα από το κυλικείο κολατσιό ενώ το 39% δήλωσαν πως κάποιες μέρες της βδομάδας επιλέγουν τροφές από το κυλικείο. Αν συγκρίνουμε αυτή την ερώτηση με την ερώτηση που αφορά την κατανάλωση κολατσιού από το σπίτι, μπορούμε να συμπεράνουμε πως δυστυχώς κάποιοι μαθητές ή/και κάποιες μαθήτριες δεν καταναλώνουν τίποτα κατά τη διάρκεια της μέρας στο σχολείο. Φαίνεται ακόμη πως ένα μικρό ποσοστό των μαθητών/τριών το μόνο που καταναλώνει το πρωί και κατά τη διάρκεια του σχολείου είναι ένα ποτήρι γάλα στο σπίτι τους.
45 40 37 41 Σάντουιτς 35 Πίτσα 30 25 Τυρόπιτα/ελιωτή με σπιτική ζύμη 20 15 15 18 18 Τυρόπιτα με σφολιάτα Μπάρα δημητριακών 10 8 5 Άλλο 0
80 70 70 60 50 Νερό 40 42 Γάλα σοκολάτας 30 Παγωμένο τσάι 20 24 22 Χυμό 10 0
80 70 60 50 1-2 φρούτα 3-4 φρούτα 40 30 20 10 5-6 φρούτα Δεν τρώω φρούτα 0 O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει για τα παιδιά και τους έφηβους την πρόσληψη πέντε μερίδων φρούτων και λαχανικών ημερησίως. Φαίνεται ότι οι μαθητές /τριες του σχολείου μας (76%) καταναλώνουν λιγότερα φρούτα την ημέρα, ενώ το 10% δήλωσε πως δεν τρώνε καθόλου φρούτα.
70 60 50 40 30 1-2 μερίδες 3-4 μερίδες 5-6 μερίδες 20 10 Δεν τρώω λαχανικά 0 Μόνο το 40% των μαθητών/τριών καταναλώνουν επαρκή ημερήσια ποσότητα λαχανικών. Οι περισσότεροι καταναλώνουν λίγες μερίδες λαχανικών την ημέρα ενώ κάποιοι δήλωσαν πως δεν τρώνε καθόλου λαχανικά.
Τα φρούτα και τα λαχανικά ενισχύουν τον οργανισμό με μια πληθώρα βιταμινών και μετάλλων (π.χ. βιταμίνη C, κάλιο, φυλλικό οξύ, σίδηρο, μαγνήσιο, βιταμίνη Α), καθώς και με φυτικές ίνες, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που το φρούτο καταναλώνεται με τη φλούδα (π.χ. μήλο) ή που τα λαχανικά είναι σκούρα στο χρώμα τους.
80 70 60 Κάθε μέρα 50 40 2-3 φορές την εβδομάδα Σπάνια 30 Ποτέ 20 10 0
Η λήψη προγεύματος είναι η σημαντικότερη συνήθεια διατροφής που πρέπει να αποκτήσουμε για όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Για να ξεκινήσει καλά η ημέρα μας χρειαζόμαστε δύναμη και ενέργεια, ώστε να αντεπεξέλθουμε στις καθημερινές μας υποχρεώσεις. Ας κάνουμε, λοιπόν, το πρωινό τρόπο ζωής και αγαπημένη καθημερινή απόλαυση για εμάς αλλά και για όλη την οικογένειά μας.
Ξεκλέψτε λοιπόν 15 λεπτά από το χρόνο σας και βάλτε στη ζωή σας το πρωινό γεύμα για να επωφεληθείτε από τις θετικές του συνέπειες. Το πρωινό δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά ανάγκη, για έναν οργανισμό πάντα γερό και πάντα με <φορτισμένες τις μπαταρίες>.
Αντρέας Παπανικολάου Γ2 Αντρέας Χατζηχαραλάμπους Γ4 Αντωνία Τσιολή Γ2 Γιάννης Πολυδώρου Γ2 Δέσποινα Σιαξιατέ Γ2 Ελένη Σάλτα Γ2 Ηλιάνα Ιωάννου Γ2 Καρίνα Σιμονιάν Γ2 Κωνσταντίνος Θεοδώρου Γ4 Μαίρη Ανν Πολυδώρου Γ2 Ραφαήλ Χατζηχαραλάμπους Γ4 Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Σύλια Λουκαϊδου