ΘΔΦΑΙΑΗΟ 11: Κηζζνί απνδνηηθόηεηαο Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 1
Εηζαγωγηθά Θαηά θαλόλα νη εξγνδόηεο πξέπεη λα επηιέμνπλ κέζα από κηα πνηθηιία ελαιιαθηηθώλ απνθάζεσλ ζρεηηθά κε ηελ δηνίθεζε ηεο παξαγσγήο o Οη εξγαδόκελνη δηαθέξνπλ κεηαμύ ηνπο σο πξνο ηηο πξνηηκήζεηο ηνπο, νη νπνίεο κε ηε ζεηξά ηνπο επεξεάδνπλ ην επίπεδν ηεο αηνκηθήο ηνπο παξαγσγηθόηεηαο. Απηό βέβαηα δελ είλαη εύθνιν λα δηαπηζησζεί πξηλ ηελ πξόζιεςε ηνπ εξγαδόκελνπ θαη πνιιέο θνξέο είλαη ηδηαίηεξα δαπαλεξό γηα λα ηαπηνπνηεζεί θαη κεηά ηελ πξόζιεςε o Ζ παξαγσγηθόηεηα ελόο εξγαδόκελνπ δηαθέξεη ζην ρξόλν θαη ζε δηαθνξεηηθό πεξηβάιινλ εξγαζίαο θαη εμαξηάηαη από ηελ ππάξρνπζα δέζκε θηλήηξσλ. Ζ παξαγσγηθόηεηα ηνπ εξγαδόκελνπ γηα κηα δεδνκέλε ρξνληθή πεξίνδν είλαη ζπλάξηεζε ηεο έκθπηεο ηθαλόηεηαο, ηνπ επηπέδνπ αηνκηθήο πξνζπάζεηαο, θαη ηνπ εξγαζηαθνύ πεξηβάιινληνο. Τα πςειά επίπεδα παξαγσγηθόηεηαο δελ είλαη απνηέιεζκα εμαλαγθαζκνύ αιιά αηνκηθήο αληαπόθξηζεο ζηελ ππάξρνπζα δέζκε θηλήηξσλ Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 2
Επηπξόζζεηεο παξνρέο ωο αλαινγία ηεο ζπλνιηθήο απνδεκίωζεο ηεο εξγαζίαο Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 3
Ση γλωξίδνπκε εκπεηξηθά o Οη επηπξόζζεηεο παξνρέο είλαη κεγαιύηεξεο ζηηο Βηνκεραλίεο κε πςειέο ακνηβέο vs. Βηνκεραλίεο κε ρακειέο ακνηβέο Βηνκεραλίεο πνπ παξάγνπλ εκπνξεύζηκα πξντόληα vs. Υπεξεζίεο Κεηαθνξέο & ΓΔΘΟ vs. Ιηαληθό εκπόξην o Οη επηπξόζζεηεο παξνρέο είλαη κεγαιύηεξεο ζε επαγγέικαηα εξγαηνηερληηώλ ζπγθξηηηθά κε επαγγέικαηα πςειήο εηδίθεπζεο o Οη επηπξόζζεηεο παξνρέο είλαη κεγαιύηεξεο ζε ρώξνπο εξγαζίαο κε έληνλε παξνπζία εξγαηηθώλ ζσκαηείσλ Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 4
Άξηζην επίπεδν επηπξόζζεηωλ παξνρώλ Οη ΘΑ δείρλνπλ ηνπο ζπλδπαζκνύο κηζζώλ θαη επηπξόζζεησλ παξνρώλ πνπ απνδίδνπλ ην ίδην ύςνο ζπλνιηθήο ρξεζηκόηεηαο. Οη επηπξόζζεηεο παξνρέο είλαη κηα κνξθή ππνθαηάζηαζεο ηνπ κηζζνύ αθόκα θαη ζηελ πεξίπησζε όπνπ νη παξνρέο έρνπλ ηε κνξθή παξνρέο-ζε-είδνο (όθεινο ζε όξνπο ελόο ζπγθεθξηκέλνπ αγαζνύ ή ππεξεζίαο) Πνιιέο θνξέο νη εξγαδόκελνη έρνπλ θίλεηξν λα ππνθαηαζηήζνπλ κηζζνύο κε επηπξόζζεηεο παξνρέο επεηδή νη παξνρέο δελ θνξνινγνύληαη ελώ νη κηζζνί θνξνινγνύληαη Δπίζεο, νη εξγαδόκελνη ππνθαζηζηνύλ κηζζνύο γηα επηπξόζζεηεο παξνρέο κε ζθνπό λα εμαζθαιίζνπλ ηελ ύπαξμε ρξεκάησλ γηα αζθάιηζε πγείαο θαη ζύληαμε Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 5
Επηπξόζζεηεο παξνρέο θαη Κακπύιεο Ίζνπ Κέξδνπο ηεο επηρείξεζεο Κηα θακπύιε ίζνπ θέξδνπο (WF) ηεο επηρείξεζεο δείρλεη ηνπο ζπλδπαζκνύο κηζζώλ θαη επηπξόζζεησλ παξνρώλ πνπ απνθέξεη ην ίδην ύςνο θεξδώλ Υπόζεζε: αληαγσληζηηθή αγνξά πξντόληνο θαη εξγαζίαο (δειαδή, αλππαξμία ππεξθεξδώλ) Ζ θακπύιε WF δείρλεη ηνπο ζπλδπαζκνύο κηζζώλ θαη επηπξόζζεησλ παξνρώλ πνπ ε επηρείξεζε κπνξεί λα πξνζθέξεη/παξέρεη κε δεδνκέλεο ηηο ηηκέο ηεο εξγαζίαο θαη ησλ επηπξόζζεησλ παξνρώλ Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 6
Βέιηηζην επίπεδν κηζζώλ-παξνρώλ Ο βέιηηζηνο ζπλδπαζκόο κηζζώλ-παξνρώλ βξίζθεηαη ζην B όπνπ ε θακπύιε ίζνπ θέξδνπο εθάπηεηαη ηεο πςειόηεξα εθηθηήο θακπύιεο αδηαθνξίαο (I2). Σην Β ε επηρείξεζε πιεξώλεη W0 κηζζνύο θαη F0 επίπεδν παξνρώλ. Τα ζεκεία A θαη C είλαη επίζεο εθηθηνί ζπλδπαζκνί κηζζώλ θαη επηπξόζζεησλ παξνρώλ, αιιά ζπλνδεύνληαη από ρακειόηεξα επίπεδα ζπλνιηθήο ρξεζηκόηεηαο αθνύ βξίζθνληαη πάλσ ζηελ θακπύιε αδηαθνξίαο (I1). Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 7
Επέθηαζε επηπξόζζεηωλ παξνρώλ Κηα αύμεζε ζηελ ηηκή ησλ επηπξόζζεησλ παξνρώλ ιόγσ θνξνινγηθώλ πιενλεθηεκάησλ, νηθνλνκηώλ θιίκαθαο θαη δεηεκάησλ απνηειεζκαηηθόηεηαο κεηαηνπίδεη ηε θακπύιε ίζνπ θέξδνπο πξνο ηα δεμηά Απηό επηηξέπεη ζηνλ εξγαδόκελν λα βξεζεί ζε κηα πςειόηεξε θακπύιε αδηαθνξίαο (από ηελ I1 ζηελ I2). Απηή ε κεηαηόπηζε επεθηείλεη ην ύςνο ησλ παξνρώλ από F0 ζε F1. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 8
Λόγνη επέθηαζεο ηωλ επηπξόζζεηωλ παξνρώλ Πιενλεθηήκαηα ζηνπο εξγαδόκελνπο o Οη επηπξόζζεηεο παξνρέο κεηώλνπλ ηε θνξνινγία πνπ θαηαβάινπλ νη εξγαδόκελνη. Ζ ζπκβνιή ηεο επηρείξεζεο ζην θιάδν ζπληάμεσλ ησλ εξγαδνκέλσλ ζπλήζσο απαιιάζζεηαη θνξνινγίαο Ζ θνξνινγία ζηνλ θιάδν ζύληαμεο είλαη ζπλήζσο ρακειόηεξε Ζ ζπκκεηνρή ζηνλ θιάδν πγείαο ζπλήζσο απαιιάζζεηαη θνξνινγίαο o Όηαλ ε αζθάιηζε πγείαο αθνξά κεγάιεο νκάδεο εξγαδνκέλσλ ηόηε επηηπγράλεηαη ρακειόηεξε ηηκή ζηα αζθάιηζηξα o Οη επηπξόζζεηεο παξνρέο είλαη θαλνληθά αγαζά θαη άξα ε δήηεζε απμάλεηαη θαζώο ην εηζόδεκα απμάλεηαη Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 9
Λόγνη επέθηαζεο ηωλ επηπξόζζεηωλ παξνρώλ Πιενλεθηήκαηα ζηνπο εξγνδόηεο o Οη επηπξόζζεηεο παξνρέο κεηώλνπλ ην ζπλνιηθό ύςνο ησλ θόξσλ πνπ πιεξώλνπλ νη επηρεηξήζεηο. Οη επηρεηξήζεηο ζπλήζσο πιεξώλνπλ έλα κέξνο ηνπ θόξνπ θνηλσληθήο αζθάιηζεο. Δάλ νη εξγνδόηεο ππνθαζηζηνύλ ηνπο κηζζνύο κε επηπξόζζεηεο παξνρέο, ηόηε νη θνξνινγία κεηώλεηαη. o Ζ εηζθνξά ηεο θνηλσληθήο αζθάιηζεο έρεη απμεζεί όζν θαη ν βαζηθόο κηζζόο. Απηό έρεη σο απνηέιεζκα ε θακπύιε ίζνπ θέξδνπο λα έρεη κεηαηνπηζηεί πξνο ηα έμσ θαη σο εθ ηνύηνπ νη επηπξόζζεηεο παξνρέο λα έρνπλ απμεζεί. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 10
Λόγνη επέθηαζεο ηωλ επηπξόζζεηωλ παξνρώλ Οηθνλνκίεο θιίκαθαο o Υπάξρνπλ ζεκαληηθέο νηθνλνκίεο θιίκαθαο ζηελ παξνρή επηπξόζζεησλ παξνρώλ. o Δπίζεο, νη επηρεηξήζεηο όηαλ αλαπηύζζνληαη ζε κέγεζνο δηαρξνληθά κεηώλνπλ ην θόζηνο ησλ επηπξόζζεησλ παξνρώλ αλά κνλάδα εξγαζίαο. Απηό κεηαηνπίδεη ηελ θακπύιε ίζνπ θέξδνπο πξνο ηα έμσ θαη ζπληειεί ζηελ αύμεζε ηνπ ύςνπο ησλ επηπξόζζεησλ παξνρώλ. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 11
Λόγνη επέθηαζεο ηωλ επηπξόζζεηωλ παξνρώλ Εεηήκαηα απνηειεζκαηηθόηεηαο o Οη εξγνδόηεο πξνηηκνύλ λα έρνπλ ρακειό θύθιν εξγαζηώλ ζηελ αληηθαηάζηαζε ηεο εξγαζίαο κε ζθνπό λα πξνζηαηεύζνπλ ηεο επελδύζεηο ζε εμεηδηθεπκέλε θαηάξηηζε θαη λα κεηώζνπλ ην θόζηνο λέσλ πξνζιήςεσλ. Οη επηπξόζζεηεο ακνηβέο (ζπληαμηνδνηηθό θαη ππεξεζίεο πγείαο) κεηώλνπλ ην ξπζκό ελαιιαγήο ηεο εξγαζίαο. o Γηαρξνληθά, ε πξνζθεξόκελε εμεηδηθεπκέλε θαηάξηηζε από ηελ πιεπξά ησλ επηρεηξήζεσλ έρεη απμεζεί θαη σο εθ ηνύηνπ νη επηρεηξήζεηο αληηκεησπίδνπλ απμεκέλν θίλεηξν γηα ηε ρξήζε επηπξόζζεησλ παξνρώλ. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 12
Με πνην ηξόπν νη επηρεηξήζεηο κπνξνύλ λα δηακνξθώζνπλ ηε δνκή ηωλ ακνηβώλ κε ζθνπό λα εμαζθαιηζηεί ε κέγηζηε απόδνζε ηωλ εξγαδνκέλωλ; Πξόβιεκα εληνιέα-εληνινδόρνπ Τν πξόβιεκα εληνιέα-εληνινδόρνπ παξαηεξείηαη όηαλ ν εληνινδόρνο (εξγαδόκελνη) δξνπλ κε βάζε ηνπο δηθνύο ηνπο αληηθεηκεληθνύο ζθνπνύο πνπ βξίζθνληαη ζε δηέλεμε κε ηνπο ζηόρνπο ηνπ εληνιέα (επηρεηξήζεηο). o Οη εξγαδόκελνη κπνξνύλ λα απμήζνπλ ηε ζρόιε ηνπο ινπθάξνληαο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εξγαζίαο (δνπιεύνπλ κε αξγό ξπζκό ή θάλνπλ δηαιιείκαηα όπνηε ζέινπλ). Τα θέξδε ηεο επηρείξεζεο ζα κεησζνύλ. Οη επηρεηξήζεηο έρνπλ θίλεηξν λα αληηκεησπίζνπλ θαη λα πεξηνξίζνπλ ην πξόβιεκα ηνπ εληνιέα-εληνινδόρνπ. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 13
Σύπνη ακνηβώλ απνδνηηθόηεηαο Ακνηβέο κε ην θνκκάηη Πξνκήζεηεο Ωξνκίζζην vs. Κεληαίν ακνηβή Bonuses Κεξίζκαηα επί ησλ θεξδώλ Ακνηβέο "δηαγσληζκώλ" Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 14
Ακνηβέο κε ην θνκκάηη Οη ακνηβέο κε ην θνκκάηη είλαη ην ύςνο ηεο απνδεκίσζεο πνπ θαηαβάιιεηαη ζε αλαινγία κε ηνλ αξηζκό ησλ κνλάδσλ ηνπ παξαγόκελνπ πξντόληνο. o Ζ ακνηβή κε ην θνκκάηη πεξηνξίδεη ην ύςνο ηεο "ινύθαο". Κεηνλεθηήκαηα o Γύζθνινο ν ππνινγηζκόο ηνπ ύςνπο ηεο ακνηβήο θαζώο ην κέζν πξντόλ ηεο εξγαζίαο κεηαβάιιεηαη (νκαδηθή ζπκβνιή vs. αηνκηθή). o Σπληειεί ζηελ αύμεζε ηεο δηαθύκαλζεο ησλ ακνηβώλ κε απνηέιεζκα λα δεκηνπξγνύληαη ζπλζήθεο θαηαβνιήο κηζζνινγηθνύ πιενλεθηήκαηνο. o Γύζθνινο ν ππνινγηζκόο όηαλ ε παξαγσγηθή δξαζηεξηόηεηα απαηηεί "νκαδηθή εξγαζία": πνηνο θηηάρλεη ηη θαη πώο πξνζδηνξίδεηαη ε κεησκέλε ζπλεξγαζία o Οη εξγαδόκελνη ελδέρεηαη λα κεηώλνπλ ηελ πνηόηεηα κε ζθνπό λα κελ δηαθνξνπνηνύληαη σο πξνο ηελ κέγηζηε πξνζπάζεηα. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 15
Πξνκήζεηεο Οη πξνκήζεηεο θαη ηα δηθαηώκαηα είλαη ην ύςνο ηεο απνδεκίσζεο πνπ θαηαβάιιεηαη ζε αλαινγία ηεο αμίαο ησλ πσιήζεσλ. o Δίλαη απνηειεζκαηηθόο ηξόπνο απνδεκίσζεο ηεο εξγαζίαο ζε πεξηπηώζεηο όπνπ ε πξνζπάζεηα ηεο εξγαζίαο πνπ απαηηείηαη δελ κπνξεί λα παξαηεξεζεί κε επθνιία αιιά ε απόδνζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο ζέζεο εξγαζίαο είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλε κε ηηο πσιήζεηο Σπγγξαθείο, πσιεηέο, θαιιηηέρλεο Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 16
Ωξνκίζζην vs. Μεληαίαο απνδεκίωζεο (ή εηήζην θ.ιπ.) Δάλ έλαο εξγαδόκελνο πιεξώλεηαη κε ηελ ώξα, ν εξγαδόκελνο ζα επηιέμεη ην A πνπ αληηζηνηρεί ζε εηήζην εηζόδεκα Y1 κε L1 ώξεο ζρόιεο. Όκσο κηα ηζνδύλακε εηήζηα απνδεκίσζε Y1, ζα θάλεη ηνλ εξγαδόκελν λα βξίζθεηαη ζηελ I2 απμάλνληαο έηζη ηηο ώξεο ζρόιεο ζε L2. Ο εξγαδόκελνο βέβαηα ζα κπνξνύζε λα εμαζθαιίζεη απηό ην πςειόηεξν επίπεδν ρξεζηκόηεηαο κέζσ ηεο "ινύθαο". Ζ επηρείξεζε κπνξεί λα αληηκεησπίδεη ην ζπγθεθξηκέλν πξόβιεκα θηλήηξσλ πξνζθέξνληαο κειινληηθέο απμήζεηο ή πξναγσγέο ζε όζνπο θαηαλαιώλνπλ L1 ώξεο ζρόιεο (ή θαη ιηγόηεξν). Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 17
Bonuses Τα Bonuses είλαη απνδεκίσζε πνπ θαηαβάιιεηαη πέξαλ ηεο εηήζηαο απνδεκίσζεο θαη βαζίδεηαη ζε παξάγνληεο όπσο ε αηνκηθή απόδνζε ή ε απόδνζε ηεο επηρείξεζεο. o Δμαζθαιίδνπλ επηπξόζζεηε πξνζπάζεηα από ηελ πιεπξά ηεο εξγαζίαο θαη δελ απνηεινύλ ζηαζεξό θόζηνο. Bonuses αηνκηθήο απνδνηηθόηεηαο o Βαζίδνληαη ζηελ αμηνιόγεζε από αλώηεξνπο ή κε βάζε θάπνηα ζπγθεθξηκέλε πνζνηηθή κέηξεζε. o Κπνξεί λα έρνπλ αλεπηζύκεηεο επηπηώζεηο. Οη εξγαδόκελνη ζπλαιιάζζνληαη κε ηνπο αλώηεξνπο Οη εξγαδόκελνη ελδηαθέξνληαη κόλνλ γηα ην θνκκάηη ηνπ bonus θαη ακεινύλ ζηηο πξνγξακκαηηζκέλεο ώξεο εξγαζίαο Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 18
Bonuses (ζπλ.) Bonuses νκαδηθήο απόδνζεο o Βαζίδνληαη ζηελ νκαδηθή απόδνζε. o Οδεγεί ζην πξόβιεκα ηνπ "ειεύζεξνπ ρξήζηε". Οη εξγαδόκελνη έρνπλ κηθξόηεξν θίλεηξν γηα κέγηζηε πξνζπάζεηα θαζώο ην κέγεζνο ηεο νκάδαο κεγαιώλεη αθνύ ν ρξόλνο ηεο αηνκηθήο πξνζπάζεηαο παίδεη κηθξόηεξν ξόιν. o Τα Bonuses νκαδηθήο απόδνζεο είλαη απνηειεζκαηηθά όηαλ ην κέγεζνο ηεο νκάδαο είλαη κηθξό. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 19
Μεξίζκαηα επί ηωλ θεξδώλ Τα κεξίζκαηα επί ηωλ θεξδώλ είλαη έλα ζύζηεκα απνδεκίσζε ηεο εξγαζίαο κε ην νπνίν ε επηρείξεζε δηαζέηεη έλα κέξνο ησλ θεξδώλ ηεο ζηνπο εξγαδόκελνπο. o Όζνη ππνζηεξίδνπλ απηό ην ζρήκα απνδεκίσζεο ππνγξακκίδνπλ όηη ηα κεξίζκαηα επί ησλ θεξδώλ δίλνπλ θίλεηξν ζηνπο εξγαδόκελνπο γηα κεγαιύηεξε πξνζπάζεηα ζηελ εξγαζία γηα ηελ αύμεζε ησλ θεξδώλ ηεο επηρείξεζεο. o Όζνη θάλνπλ θξηηηθή ππνγξακκίδνπλ όηη απηό ην ζύζηεκα απνδεκίσζεο ππνθέξεη από ην πξόβιεκα ηνπ "ειεύζεξνπ ρξήζηε". o Ζ εκπεηξηθή έξεπλα παξέρεη έλδεημε γηα ηελ ύπαξμε κηαο κέηξηαο αιιά ζεηηθήο επίπησζεο ζηελ παξαγσγηθόηεηα. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 20
Ακνηβή "δηαγωληζκνύ" Ζ ακνηβή "δηαγωληζκνύ" είλαη έλα ζύζηεκα απνδεκίσζεο ηεο εξγαζίαο κε βάζε ηελ ζρεηηθή απόδνζε. o Υπάξρεη έλα βξαβείν κεγάινπ ύςνπο γηα ηνλ εξγαδόκελν κε ηελ πςειόηεξε απόδνζε, έλα κηθξόηεξν βξαβείν γηα ηνλ εξγαδόκελν κε ηελ ακέζσο κηθξόηεξε θ.ιπ. o Απηό ην ζύζηεκα απνδεκίσζεο ελζαξξύλεη όινπο ηνπο ζπκκεηέρνληεο εξγαδόκελνπο λα θαηαβάιινπλ πεξηζζόηεξε πξνζπάζεηα. Ζ ζέζε ηνπ Γηεπζύλνληα Σπκβνύινπ ζπλήζσο είλαη ε πξώηε ζέζε ζην δηαγσληζκό. o Οη CEO s ζπλήζσο ακείβνληαη πεξηζζόηεξν από ην αηνκηθό ηνπο νξηαθό πξντόλ ηεο εξγαζίαο, αιιά όια ηα ππόινηπα ζηειέρε απμάλνπλ ην αηνκηθό ηνπο νξηαθό πξντόλ ηεο εξγαζίαο κε ζθνπό λα θεξδίδνπλ ην πςειόηεξν βξαβείν. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 21
Έηνο 2011- http://www.forbes.com Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 22
Μηζζνί απνδνηηθόηεηαο Οη επηρεηξήζεηο κπνξνύλ λα κεηώζνπλ ηε "ινύθα" κέζσ ηεο επίβιεςεο ηεο πξνζπάζεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ. Ζ επίβιεςε ησλ εξγαδνκέλσλ ζε αξθεηέο πεξηπηώζεηο είλαη ηδηαίηεξα δαπαλεξή. o ππεξεζίεο θύιαμεο παηδηώλ, θύιαθεο, δηεπζπληηθά ζηειέρε Κηα ιύζε είλαη ε θαηαβνιή απνδεκίσζεο ύςνπο πάλσ από ην επίπεδν ηνπ κηζζνύ ηεο αγνξάο. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 23
Αιιειεμάξηεζε κηζζνύ-παξαγωγηθόηεηαο Έλαο πςειόηεξνο κηζζόο ελδέρεηαη λα απμήζεη ηελ αηνκηθή παξαγσγηθόηεηα ηεο εξγαζίαο κέζσ ηεο: o αύμεζεο ηεο αηνκηθήο πξνζπάζεηαο ηνπ εξγαδόκελνπ o βειηίσζεο ησλ δπλαηνηήησλ ησλ εξγαδνκέλσλ o αύμεζεο ηεο αλαινγίαο ησλ εμεηδηθεπκέλσλ εξγαδνκέλσλ ζην εξγαηηθό δπλακηθό Ο κηζζόο απνδνηηθόηεηαο ζπκβάιιεη ζηελ ειαρηζηνπνίεζε ηνπ κηζζνινγηθνύ θόζηνπο ηεο επηρείξεζεο αλά απνηειεζκαηηθή κνλάδα εξγαζίαο. o Τν νξηαθό όθεινο από έλαλ πςειόηεξν κηζζό ηζνύηαη κε ην νξηαθό θόζηνο ηνπ πςειόηεξνπ κηζζνύ. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 24
Θεωξεηηθό ππόβαζξν γηα ην κηζζό απνδνηηθόηεηαο Υπόδεηγκα κεησκέλεο πξνζπάζεηαο o Πιεξώλνληαο έλαλ κηζζό πάλσ από ην επίπεδν ηνπ κηζζνύ ηεο αγνξάο έρεη σο απνηέιεζκα ηελ αύμεζε ηνπ ζρεηηθνύ κηζζνύ ηεο ζπγθεθξηκέλεο δνπιεηάο. Απηό απμάλεη ην θόζηνο επθαηξίαο ηεο επηινγήο γηα "κεησκέλε πξνζπάζεηα" ζηε ζπγθεθξηκέλε ζέζε εξγαζίαο. Οη εξγαδόκελνη απμάλνπλ ηελ πξνζπάζεηα (θαη ηελ παξαγσγηθόηεηά ηνπο) αληαπνθξηλόκελνη ζην ζπγθεθξηκέλν (απμεκέλν) θόζηνο επθαηξίαο. Υπόδεηγκα αλαλέσζεο ηεο εξγαζίαο o Οη επηρεηξήζεηο απμάλνπλ ην κηζζό γηα λα κεηώζνπλ ην ξπζκό αλαλέσζεο ηεο εξγαζίαο. Όζν ρακειόηεξνο είλαη ν ξπζκόο αλαλέσζεο ηεο εξγαζίαο ηόζν κεγαιύηεξε αλακέλεηαη λα είλαη ε αύμεζε ζηελ παξαγσγηθόηεηα αθνύ νη εξγαδόκελνη κε απμεκέλε εκπεηξία δελ παξαηηνύληαη από ηελ εξγαζία κε πςειή ζπρλόηεηα. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 25
Πξνζδηνξηζκόο ηνπ κηζζνύ απνδνηηθόηεηαο Ζ θακπύιε ηνπ ζπλνιηθνύ πξντόληνο δείρλεη πσο ην πξντόλ ηεο επηρείξεζεο εμαξηάηαη από ην κηζζό πνπ πιεξώλεη ε επηρείξεζε ηνπο εξγαδόκελνπο. Ο κηζζόο απνδνηηθόηεηαο δίλεηαη από ην ζεκείν X ζην νπνίν ην νξηαθό πξντόλ ηνπ κηζζνύ (θιίζε ηεο θακπύιεο ηνπ νξηαθνύ πξντόληνο) ηζνύηαη κε ην κέζν πξντόλ ηνπ κηζζνύ (θιίζε ηεο επζείαο πνπ μεθηλά από ηελ αξρή ησλ αμόλσλ). Ο κηζζόο απνδνηηθόηεηαο κεγηζηνπνηεί ηα θέξδε ηεο επηρείξεζεο. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 26
Πξνζδηνξηζκόο ηνπ κηζζνύ απνδνηηθόηεηαο Θαζώο απνκαθξπλόκαζηε από ην ζεκείν (q,w)=(0,0) θαη πεγαίλνπκε πξνο ην X ε επηρείξεζε απμάλεη ηελ πνζόηεηα ηνπ παξαγόκελνπ πξντόληνο θαη πιεξώλεη πςειόηεξνπο κηζζνύο. Σην ζεκείν Φ πξνθύπηεη (q,w)=(q e,w e ). Γηα απηή ηε κεηάβαζε ε θιίζε είλαη q e w Δ κάθετος άξονας = qe 0 = Δ οριζ όντιος άξονας w e 0 e. Δάλ απηή ε θιίζε είλαη 20 ηόηε ζεκαίλεη όηη θαηά κέζν όξν θάζε κνλάδα κηζζνύ πνπ πιεξώλεηαη από ηελ επηρείξεζε ζηνπο εξγαδόκελνπο απνδίδεη 20 κνλάδεο πξντόληνο. Από ηελ θακπύιε ηνπ ζπλνιηθνύ πξντόληνο γλσξίδσ όηη ε θιίζε ηεο είλαη ην νξηαθό πξντόλ ηεο αύμεζεο ηνπ κηζζνύ, MP w = Δq Δw. Άξα ζην ζεκείν X ε ζπλζήθε ηζνξξνπίαο είλαη Δq Δw = q w Δq w θαη πξνθύπηεη όηη Δw q = 1. Σπλεπώο, κηα αύμεζε ηνπ κηζζνύ θαηά 1 πνζνζηηαία κνλάδα απμάλεη ηελ παξαγσγηθόηεηα θαηά 1 πνζνζηηαία κνλάδα αθξηβώο. Γειαδή, ν κηζζόο απνδνηηθόηεηαο είλαη ν κηζζόο γηα ηνλ νπνίν ε ειαζηηθόηεηα ηνπ πξντόληνο σο πξνο ην κηζζό είλαη 1. Σην ζεκείν Υ Δq Δw > q w Δq w θαη άξα Δw q > 1. Σπλεπώο ε επηρείξεζε κπνξεί λα απμήζεη ηνπο κηζζνύο. Τκήκα Οηθνλνκηθώλ Δπηζηεκώλ-Παλεπηζηήκην Παηξώλ Ληθόιανο Γηαλλαθόπνπινο 27