MINISTRY OF NATIONAL EDUCATION AND RELIGIOUS AFFAIRS MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING EUROPEAN COMMUNITY Co financing European Social Fund (E.S.F.) European Regional Development Fund (E.R.D.F.) 1. ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ 2. ΚΩ ΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ : ΜΚ 3. Ι ΑΣΚΩΝ: ΚΟΥΡΕΤΑΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ: 2410565277 Fax: 2410565293 e-mail: dkouret@uth.gr ιάλεξη 1 ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΞΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Να περιγράψει τις βασικές αρχές που διέπουν την κινητική των ξενοβιοτικών ουσιών στον οργανισµό. Εισαγωγή στις έννοιες της απορρόφησης, κατανοµής, µεταβολισµού και αποµάκρυνσης των ξενοβιοτικών. xenobiotics absorption distribution metabolism excretion-disposition εκδόσεις Θεσσαλίας, σελ. 1-8. 1
ιάλεξη 2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΞΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΟΣ ΕΥΤΕΡΟ Να περιγράψει τις βασικές αρχές που διέπουν την κινητική των ξενοβιοτικών ουσιών στον οργανισµό. Εισαγωγή στις έννοιες της απορρόφησης, κατανοµής, µεταβολισµού και αποµάκρυνσης των ξενοβιοτικών. xenobiotics absorption distribution metabolism excretion-disposition εκδόσεις Θεσσαλίας, σελ. 9-19. ιάλεξη 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Xenobiotic matabolism ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ Περιγραφή των βασικών αρχών του P-450 µεταβολισµού και της θεωρίας των ΚΑΙ ΥΠΟ ΟΧΕΙΣ Phase I enzymes υποδοχέων των ξενοβιοτικών Phase II enzymes ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ. ουσιών. Receptor theory Αντιδράσεις φάσης Ι και ΙΙ. Μηχανισµοί, παραδείγµατα µεταβολισµού ξενοβιοτικών ενώσεων. Θεωρία υποδοχέων. εκδόσεις Θεσσαλίας, σελ. 20-36. 2
ιάλεξη 4 ΚΑΡΚΙΝΟΓΕΝΕΣΗ Αρχές και µηχανισµοί στην καρκινογένεση. Παρουσίαση του πολυσταδιακού µοντέλλου Αιτιολογικοί παράγοντες Γονίδια που εµπλέκονται Χαρακτηριστικά των γονιδίων Τρόποι δράσης. carcinogenesis multistage model cancer genes mechanisms of gene action in cancer εκδόσεις Θεσσαλίας, σελ. 37-54. ιάλεξη 5 HΠΑΤΟΚΑΡΚΙΝΟΓΕΝΕΣΗ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΙΚΟ Ανάλυση της ηπατοκαρκινογένεσης στον ποντικό σαν µοντέλο µελέτης. 1. Μηχανισµοί 2. Αίτια και γενετική προδιάθεση 3. Μοριακοί µηχανισµοί 4. Ο ρόλος συγκεκριµένων γενετικών τόπων. Hepatocarcinogenesis in mice Liver cancer and genetic predisposition Genes and mice liver cancer Diet and liver cancer in mice εκδόσεις Θεσσαλίας, σελ. 55-65. 3
ιάλεξη 6 ΧΗΜΕΙΟΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ Βασικές αρχές της χηµειοπροφύλαξης στην υπόθεση της καρκινογένεσης. 1. Τι είναι χηµειοπροφύλαξη 2. Ο ρόλος της ισορροπηµένης διατροφής 3. Μηχανισµοί στην χηµειοπροφύλαξη του καρκίνου. 4. Γονίδια και µόρια που εµπλέκονται. Cancer chemoprevention Molecular mechanisms in chemoprevention Genes in cancer chemoprevention. Dietary supplementation and cancer. εκδόσεις Θεσσαλίας, σελ. 66-80. ιάλεξη 7 ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ Genetically modified organisms ΓΕΝΕΤΙΚΑ Να µυήσει τον φοιτητή/τρια GMO and risk assessment στις έννοιες της γενετικής ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ GMO and health τροποποίησης και αν αυτή είναι GMO and toxicity ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ασφαλής για την υγεία. 1. Μοριακή εξήγηση της πιθανής επικινδυνότητας των Γ.Τ. προιόντων 2. Παραδείγµατα από την βιβλιογραφία για τις βλάβες στην υγεία. 3. Νοµοθεσία και Γ.Τ.προιόντα. εκδόσεις Θεσσαλίας, σελ. 81-106. 4
ιάλεξη 8 ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Εισαγωγή στην έννοια της τοξικότητας στον άνθρωπο και πως αυτή εκτιµάται. 1. Τοξικολογία ανθρώπου 2. οκιµές άµεσης και χρόνιας τοξικότητας 3. Περιγραφή των δοκιµών και χρήση τους στην τοξικολογία. 4. Εκθεση του ανθρώπου σε ρύπους στο περιβάλλον εργασίας και µέσω της διατροφής. Human toxicology Risk assessment in human Toxicity testing Long term toxicity Short term toxicity Mutagenicity testing εκδόσεις Θεσσαλίας, σελ. 133-141 ιάλεξη 9 ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΣΙΤΟΚΤΟΝΩΝ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Να γνωρίσουν το ρόλο των παρασιτοκτόνων στην εµφάνιση τοξικότητας στον άνθρωπο. Να γνωρίσουν τους µηχανισµούς δράσης των κύριων παρασιτοκτόνων. 1. Απορρόφηση των παρασιτοκτόνων. 2. Κατανοµή, µεταβολισµός και απέκκριση. 3. Κύριες οµάδες παρασιτοκτόνων. 4. Μηχανισµοί δράσης στον άνθρωπο και αποφυγή της τοξικότητας. Pesticides Human toxicity and pesticides Organophosphate toxicity Pyrethroids εκδόσεις Θεσσαλίας, σελ. 5
ιάλεξη 10 ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΣΙΤΟΚΤΟΝΩΝ ΜΕΡΟΣ ΕΥΤΕΡΟ Να γνωρίσουν το ρόλο των παρασιτοκτόνων στην εµφάνιση τοξικότητας στον άνθρωπο. Να γνωρίσουν τους µηχανισµούς δράσης των κύριων παρασιτοκτόνων. 5. Απορρόφηση των παρασιτοκτόνων. 6. Κατανοµή, µεταβολισµός και απέκκριση. 7. Κύριες οµάδες παρασιτοκτόνων. 8. Μηχανισµοί δράσης στον άνθρωπο και αποφυγή της τοξικότητας. Pesticides Human toxicity and pesticides Organophosphate toxicity Pyrethroids εκδόσεις Θεσσαλίας, σελ. ιάλεξη 11 DOPING Να µπορούν να γνωρίσουν τις οµάδες απαγορευµένων ουσιών στον αθλητισµό Οµάδες ουσιών. Περιγραφή αναλυτικά όλων των ουσιών και των µεθόδων. Χηµικές, φαρµακολογικές, γονιδιακές προσεγγίσεις. Doping Prohibited list Methods of doping WADA IOC regulations CAFDIS Sites στο διαδίκτυο όπως WADA, CAFDIS, IOC και doping. 6
ιάλεξη 12 ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΤΙΝΗ ΚΑΙ DOPING Να γνωρίσουν τον τρόπο που φθάσαµε να ελέγχουµε την χρήση ερυθροποιητίνης σε αθλητές. οµή και λειτουργία της ερυθροποιητίνης Περιγραφή του τρόπου ανίχνευσης της εξωγενούς χορήγησης. Τυπικά ηλεκτροφορογραφήµατα από θετικά και αρνητικά δείγµατα. Σφάλµατα και περιορισµοί. Erythropoietin in athletism Erytrhopoietin and doping Gene doping WADA syllabus in WADA site for doping. 7
ιάλεξη 13 ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΤΗΣ Παροχή βασικών γνώσεων γύρω από δύο θέµατα στα οποία έχει ΑΣΚΗΣΗΣ βασική εφαρµογή η άσκηση επίδραση της άσκησης στα µηινσουλινοεξαρτώµενα διαβητικά άτοµα Επίδραση της άσκησης και της διατροφής στην άµυνα του οργανισµού εναντίον των ελευθέρων ριζών Diabetes Insulin Exercise Glucose transport Free radicals Antioxidants Nutrition Τζιαµούρτας, Α.Ζ. Α. Μητράκου, Ι.Γ. Φατούρος. Ο ρόλος της άσκησης στην πρόληψη και αντιµετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη. ιαβητολογικά Νέα, 16 (48), 26-27, 2001. Πρόσθετη Βιβλιογραφία Angelopoulos TJ, Schultz MR, Denton JC, Jamurtas A,. Significant enhancements in glucose tolerance and insulin action in centrally obese subjects following ten days of training. Clinical Journal of Sports Medicine, 12(2), 113-118, 2002. Goldfarb A.H. Nutritional antioxidants as therapeutic and preventive modalities in exercise-induced muscle damage. Can J Appl Physiol. 1999 Jun;24(3):249-66. Review. 8