Η συρρίκνωση της αγροτικής παραγωγής, η δραστική μείωση του αγροτικού εισοδήματος, τα ελλείμματα στο αγροτικό εμπορικό ισοζύγιο που καλπάζουν, η δραστική μείωση της αγροτικής απασχόλησης και η συγκέντρωση της αγροτικής παραγωγής σε λιγότερα χέρια που παρατηρούνται με ιδιαίτερη ένταση στην περίοδο 2000-2007 αποτελούν ορισμένα βασικά αποτελέσματα του ΠΟΕ, της ΚΑΠ και των αναθεωρήσεών της που υλοποιήθηκαν με κύρια εργαλεία τις αγροτικές επιδοτήσεις και τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης (ΚΠΣ). Αυτό τον κατήφορο της αγροτικής οικονομίας η κυβέρνηση της ΝΔ υπόσχεται ότι θα τον ανακόψει με τα γεωργικά κονδύλια της ΕΕ και ιδιαίτερα αυτά που αφορούν το Δ' ΚΠΣ. Όμως παρόμοιες υποσχέσεις είχαν δώσει όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ από την ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ μέχρι σήμερα και διαψεύστηκαν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο. Παρόμοια διάψευση θα υπάρξει και στη νέα υπόσχεση της κυβέρνησης της ΝΔ επειδή τα πραγματικά συνολικά κονδύλια που θα διατεθούν στην αγροτική οικονομία και αλιεία την περίοδο 2007-2013 από το Δ' ΚΠΣ και τις επιδοτήσεις των αγροτικών προϊόντων θα είναι λιγότερα από τα αντίστοιχα της προηγούμενης περιόδου 2000-2006, και το κυριότερο θα υλοποιήσουν τους ίδιους και χειρότερους αντιαγροτικούς στόχους με αυτούς που υπηρετούσαν μέχρι σήμερα. ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις της Κυβέρνησης της ΝΔ, τα κοινοτικά κονδύλια των επιδοτήσεων των αγροτικών προϊόντων για την περίοδο 2007-2013 υπολογίζονται στα 18,3 δισ. ευρώ. Δηλαδή οι επιδοτήσεις των αγροτικών προϊόντων της περιόδου 2007-2013 θα είναι οι ίδιες περίπου σε ονομαστικά ποσά με αυτές της προηγούμενης περιόδου 2000-2006 σαν αποτέλεσμα της ενδιάμεσης αναθεώρησης της ΚΑΠ που «πάγωσε» τις επιδοτήσεις των αγροτικών προϊόντων μέχρι το 2013 στο ύψος του μέσου όρου της τριετίας 2000-2002. Με βάση τον ετήσιο πληθωρισμό της χώρα μας που "τρέχει" με 4% περίπου, το πραγματικό ύψος των επιδοτήσεων της περιόδου 2007-2013 θα είναι πολύ μικρότερο σε σχέση με το αντίστοιχο της περιόδου 2000-2006. Αν ληφθεί υπόψη ότι οι επιδοτήσεις των αγροτικών προϊόντων συμβάλουν στο συνολικό αγροτικό εισόδημα της χώρας μας με ποσοστό μεγαλύτερο του 30% τότε οι απώλειες του συνολικού αγροτικού εισοδήματος από το «πάγωμα» των αγροτικών επιδοτήσεων το οποίο η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το είχε χαρακτηρίσει ως τη μεγάλη κατάκτηση της ενδιάμεσης αναθεώρησης της ΚΑΠ θα είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Οι απώλειες αυτές έχουν ιδιαίτερη σημασία επειδή τα αγροτικά κοινοτικά κονδύλια έχουν εισοδηματικό προσανατολισμό και στην περίοδο 2007-2013, με αποτέλεσμα η βελτίωση του αγροτικού εισοδήματος από τα λεγόμενα διαρθρωτικά προγράμματα να είναι ασήμαντες έως μηδαμινές. Η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι στην περίοδο 2007-2013 θα δοθούν από την ΕΕ 18,3 δισ. ευρώ ως επιδοτήσεις των αγροτικών προϊόντων και μόνο 3,7 δισ. ευρώ για τα λεγόμενα διαρθρωτικά προγράμματα του Δ' ΚΠΣ. Αν ληφθεί υπόψη ότι πολλά από τα λεγόμενα διαρθρωτικά προγράμματα έχουν εισοδηματικό χαρακτήρα και ορισμένα αποδιαρθρωτικό, όπως δάσωση εγκατελλειμένων γεωργικών εκτάσεων, τότε αβίαστα βγαίνει το συμπέρασμα ότι και στην προσεχή περίοδο 2007-2013 θα επιταχυνθεί η μείωση του αγροτικού εισοδήματος. Σελίδα 1 / 10
Η μείωση αυτή δε θα προέρχεται μόνο από τις επιδοτήσεις αλλά και από την πτώση της παραγωγικότητας της ελληνικής γεωργίας η οποία θα έχει μαρκοχρόνιες και πολύπλευρες αρνητικές συνέπειες στους μικρομεσαίους αγρότες, στη διατροφική εξάρτηση του λαού μας, στο αγροτικό εμπορικό ισοζύγιο, στην αγροτική απασχόληση και στην ερήμωση της υπαίθρου γενικότερα. Δ' ΚΠΣ Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της κυβέρνησης τα συνολικά κονδύλια του Δ' ΚΠΣ υπολογίζονται στα 38 δισ. ευρώ από τα οποία τα 24,135 δισ. ευρώ προέρχονται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, τα 7,5 δισ. ευρώ από τον εθνικό προϋπολογισμό και τα υπόλοιπα 6,4 δισ. περίπου από την ιδιωτική συμμετοχή. Τα κονδύλια του κοινοτικού προϋπολογισμού μαζί με αυτά του εθνικού προϋπολογισμού αποτελούν τη λεγόμενη Δημόσια Δαπάνη (ΔΔ). Από τα 38 δισ. ευρώ στην αγροτική οικονομία για την ανάπτυξη της υπαίθρου θα δοθούν συνολικά μέσα από το ΕΓΤΑΑ (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης) 6,574 δισ. ευρώ από τα οποία 3,707 δισ. ευρώ από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, 1,371 δισ. ευρώ από τον εθνικό προϋπολογισμό και 1,496 δισ. ευρώ από την ιδιωτική συμμετοχή. Το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο κατά 3,9% σε σχέση με το αντίστοιχο του Γ' ΚΠΣ που είχε προβλεφθεί στα 6,329 δισ. ευρώ, αλλά πολύ μικρότερο σε πραγματικές τιμές αν ληφθεί υπόψη ότι ο ετήσιος πληθωρισμός της χώρας μας κυμαίνεται στο 4% περίπου και η περίοδος αναφοράς αφορά 7 χρόνια. Όμως μεγαλύτερη σημασία από την ποσότητα των αγροτικών κονδυλίων του Δ' ΚΠΣ όπως και των προηγούμενων έχει ο προσανατολισμός τους και οι στόχοι που καλούνται να υλοποιήσουν. Το Δ' ΚΠΣ, όπως ομολογείται και στη σχετική έκθεση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων θα αποτελέσει βασικό εργαλείο υλοποίησης της στρατηγικής της Λισσαβόνας στην αγροτική οικονομία και της νέας ΚΑΠ που προέκυψε από τη λεγόμενη ενδιάμεση αναθεώρηση, αλλά και αυτής που θα προκύψει από τον λεγόμενο «έλεγχο υγείας» της ενδιάμεσης αναθεώρησης. Βασικός στόχος της στρατηγικής της Λισσαβόνας και στην αγροτική οικονομία είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, γι' αυτό για τον άξονα αυτό θα διατεθεί το 44,5% περίπου της συνολικής δημόσιας δαπάνης του Δ' ΚΠΣ ή 2,255 δισ. ευρώ. Βασικότερα προγράμματα αυτού του άξονα είναι των «νέων αγροτών», της «πρόωρης συνταξιοδότησης»[*], των «σχεδίων βελτίωσης», των «γεωργικών και δασικών υποδομών» και «της βελτίωσης της προστιθέμενης αξίας των γεωργικών και δασικών προϊόντων». Όμως τα προγράμματα των νέων αγροτών και της πρόωρης συνταξιοδότησης έχουν στόχο να συγκεντρώσουν την αγροτική γη και παραγωγή σε λίγους μεγελοαγρότες, νέους στην ηλικία επειδή βασική προϋπόθεση βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της αγροτικής οικονομίας σύμφωνα με τη στρατηγική της Λισσαβόνας είναι η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση της γης και της αγροτικής παραγωγής σε λιγότερα χέρια. Δηλαδή, η επιτάχυνση των ρυθμών καπιταλιστικοποίησης της αγροτικής οικονομίας. Γι' αυτό τα κριτήρια ένταξης στα προγράμματα νέων αγροτών είναι αποτρεπτικά για τους φτωχούς νέους αγρότες και ιδιαίτερα ευνοϊκά για τους νέους αγρότες που οι ιδιοκτησίες τους μαζί με τα κίνητρα εξασφαλίζουν σε σύντομο χρονικό διάστημα μεγάλες αγροτικές εκμεταλλεύσεις, πολύ μεγαλύτερες από τον υπάρχοντα μέσο Σελίδα 2 / 10
όρο. Παρόμοια λογική υπάρχει και στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις όπου προτιμώνται εκείνοι που μεταβιβάζουν τη γη τους σε νέους αγρότες που έχουν τις προϋποθέσεις ένταξης σε προγράμματα νέων αγροτών. Οι στόχοι αυτοί επιβεβαιώνονται από το γεγονός ότι σκοπός των προγραμμάτων των νέων αγροτών δεν ήταν γενικά η ηλικιακή ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού που ήταν και παραμένει σε μεγάλο βαθμό γερασμένη αλλά η ενίσχυση λίγων νέων αγροτών που έχουν τα περιουσιακά εχέγγυα να μετεξελιχθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα σε μεγαλοαγρότες. Ο σκοπός αυτός επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι ορισμένοι νέοι αγρότες που μπήκαν στα αντίστοιχα προγράμματα αναγκάστηκαν να τα εγκαταλείψουν επειδή δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στις προϋποθέσεις των προγραμμάτων και να επιστρέψουν τις επιδοτήσεις που είχαν πάρει. Επιβεβαιώνεται και από την ελάχιστη συμβολή των προγραμμάτων στη συνολική ηλικιακή ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού με αποτέλεσμα το ποσοστό των απασχολούμενων στην αγροτική οικονομία και αλιεία με ηλικία μικρότερη των 45 ετών από 42,4% το 2000 να αυξηθεί στο 43,2% το 2007 και η αύξηση αυτή δεν οφείλεται μόνο στο πρόγραμμα νέων αγροτών αλλά και στη συνολική μείωση της αγροτικής απασχόλησης που είναι μεγαλύτερη στις μεγαλύτερες ηλικίες. Η εκτίμηση αυτή αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι απασχολούμενοι στη γεωργία με ηλικία μικρότερη των 45 ετών το 2000 ήταν 303,1 χιλιάδες και το 2007 221,4 χιλιάδες. Το πρόγραμμα των σχεδίων βελτίωσης των αγροτικών εκμεταλλεύσεων έχει και αυτό στόχο τη συγκέντρωση της γης και της παραγωγής σε λιγότερα χέρια επειδή βασική προϋπόθεση για να ενταχθεί ένας αγρότης σε σχέδιο βελτίωσης στην ουσία θα πρέπει να είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης εκτός από τους αγρότες των Νησιών. Και αυτό γιατί αν είναι εργατοαγρότης και δεν είναι ασφαλισμένος στον ΟΓΑ θα πρέπει το γεωργικό εισόδημα να είναι μεγαλύτερο από το εξωγεωργικό πράγμα το οποίο στις περισσότερες αν όχι σε όλες τις περιπτώσεις είναι αδύνατο. Με την προϋπόθεση αυτή αποκλείεται η πλειοψηφία των εργατοαγροτών που έχει μεγαλύτερο εξωγεωργικό εισόδημα από το γεωργικό, παρά το γεγονός ότι το συνολικό τους εισόδημα πολλές φορές μπορεί να είναι μικρότερο από το αγροτικό εισόδημα πολλών κατά κύριο επάγγελμα αγροτών. Αποτέλεσμα αυτών των αποκλεισμών είναι η αδυναμία εκσυγχρονισμού αυτών των εκμεταλλεύσεων και η απώλεια της βιωσιμότητάς τους με συνέπεια οι ιδιοκτήτες τους να εξαναγκάζονται να τις πουλήσουν στους μεγαλοαγρότες. Οι αποκλεισμοί αυτοί μαζί με τη γήρανση του αγροτικού πληθυσμού και τη χαμηλή αποδοτικότητα των αγροτικών επενδύσεων εξαιτίας της ΚΑΠ και των αναθεωρήσεών της συμβάλουν στην «αποεπένδυση» της αγροτικής οικονομίας που τα τελευταία χρόνια τρέχει με ρυθμούς 2,5% παρά το γεγονός ότι υπήρχε το πρόγραμμα των σχεδίων βελτίωσης των αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Η «αποεπένδυση» αυτή είχε σαν αποτέλεσμα τη συρρίκνωση της αγροτικής παραγωγής και του αγροτικού εισοδήματος και την αύξηση των ελλειμμάτων στο εμπορικό ισοζύγιο που σχεδόν τριπλασιάστηκε στην περίοδο 2000-2007 (από 1,029 δισ. ευρώ στα 2,998 δισ. ευρώ). Το πρόγραμμα της βελτίωσης της προστιθέμενης αξίας δηλαδή της επιδότησης εκσυγχρονισμού, μετεγκατάστασης και δημιουργίας μεταποιητικών μονάδων αγροτικών και δασικών προϊόντων, που απορροφά το 7% περίπου της ΔΔ, του Δ' ΚΠΣ ή 350 εκατ. ευρώ, αφορά νομικά και όχι φυσικά πρόσωπα. Δηλαδή εταιρείες και συνεταιρισμούς και στόχο έχει να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα αυτών των βιομηχανιών. Όμως τη μερίδα του λέοντος (90% περίπου) αυτών των κονδυλίων την απορροφούν οι ιδιωτικές μεταποιητικές επιχειρήσεις με αποτέλεσμα να κυριαρχούν σε βάρος των συνεταιρισμών που αποτελούν τους φτωχούς συγγενείς αλλά και σε βάρος των αγροτοκτηνοτρόφων και των καταναλωτών επειδή διαμορφώνουν τις τιμές των αγροτικών προϊόντων από θέση ισχύος και πολλές φορές λειτουργούν ως καρτέλ με συνέπεια τις εξευτελιστικές τιμές στους παραγωγούς και τις πολλαπλάσιες τιμές στους καταναλωτές. Το πρόγραμμα των Γεωργικών και Δασοκομικών υποδομών αφορά έργα υποδομής στη γεωργία και Σελίδα 3 / 10
Δασοκομία όπως εγγειοβελτιωτικά, αγροτικό εξηλεκτρισμό, αναδασμούς, αγροτική και δασική οδοποιία, βελτίωση βοσκότοπων κ.α. Το πρόγραμμα αυτό θα απορροφήσει μόνο 700 εκατομμύρια ευρώ (το 13,8% της ΔΔ) ή 100 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Με τα ψίχουλα αυτά δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν οι δραστηριότητες που συμπεριλαμβάνονται στο πρόγραμμα και έχουν καθοριστική σημασία στην παραγωγικότητα της αγροτικής οικονομίας. Από τα 700 εκατομμύρια ευρώ του προγράμματος αυτού 452 εκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν για εγγειοβελτιωτικά έργα και σύμφωνα με το πρόγραμμα του ΥΠΑΑΤ θα αφορούν 29 εγγειοβελτιωτικά έργα τα οποία θα βελτιώσουν την άρδευση 532.000 στρεμμάτων που ήδη αρδεύονται. Δηλαδή κάθε χρόνο θα βελτιώνεται η άρδευση 76.000 αρδευόμενων στρεμμάτων ή το 0,6% των συνολικών αρδευόμενων εκτάσεων της χώρας μας. Ανάλογα κονδύλια και αποτελέσματα υπήρχαν στον τομέα αυτό και στο Γ' ΚΠΣ γι' αυτό το πρόβλημα της λειψυδρίας θα οξύνεται χρόνο με το χρόνο θα αυξάνει κατακόρυφα το κόστος της αγροτικής παραγωγής θα οξυνθεί τα περιβαλλοντικά προβλήματα ολόκληρων περιφερειών και θα αποκαλύπτει την υποκρισία των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ αλλά και των κομμάτων του ευρωμονόδρομου που εξωραΐζουν την ΚΑΠ. Τα κονδύλια των άλλων δραστηριοτήτων αυτού του προγράμματος είναι μηδαμινά γι' αυτό όχι μόνο δεν θα βελτιώσουν αλλά δε θα μπορέσουν να συντηρήσουν την υπάρχουσα κατάσταση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το κονδύλι των 15 εκατομμυρίων ευρώ ή των 2 εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο για τη βελτίωση των βοσκοτόπων που εξ' αντικειμένου δεν μπορεί να έχει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ο δεύτερος άξονας του Δ' ΚΠΣ αφορά τη βελτίωση του περιβάλλοντος και της υπαίθρου. Βασικότερες δραστηριότητες αυτού του άξονα είναι οι εξισωτικές αποζημιώσεις των ορεινών και νησιωτικών περιοχών, που θα απορροφήσουν το 8,4% της ΔΔ του Δ' ΚΠΣ, οι γεωργοπεριβαλλοντικές ενισχύσεις, οι δασώσεις εγκαταλειμμένων γεωργικών εκτάσεων, η αποκατάσταση του δασοκομικού δυναμικού και άλλες μικρότερης σημασίας και χρηματοδότησης δραστηριότητες. Όμως οι εξισωτικές αποζημιώσεις των ορεινών και νησιωτικών περιοχών που εφαρμόζονται πολλά χρόνια στη χώρα μας και έχουν εισοδηματικό χαρακτήρα δεν απέτρεψαν την ερήμωση αυτών των περιοχών με αρνητικές συνέπειες στο περιβάλλον. Τα ίδια και χειρότερα αποτελέσματα θα έχει και το νέο πρόγραμμα επειδή επιδεινώθηκε στο σύνολό της η ΚΑΠ με τις αναθεωρήσεις της με αποτέλεσμα να είναι ασύμφορη η γεωργοκτηνοτροφική δραστηριότητα στις μειονεκτικές περιοχές παρά τις εξισωτικές αποζημιώσεις οι οποίες με τον πάροδο του χρόνου εκφυλίζονται και σε καμία περίπτωση δεν εξισώνουν τους όρους παραγωγής των μειονεκτικών περιοχών με τις υπόλοιπες. Οι γεωργοπεριβαλλοντικές ενισχύσεις που απορροφούν το 17,5% του Δ' ΚΠΣ περιλαμβάνουν πολλά επιμέρους προγράμματα όπως της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, της διατήρησης παραδοσιακών ελαιώνων και αμπελώνων της απονιτροποίησης, της εκτατικοποίησης της κτηνοτροφίας και άλλα τοπικού χαρακτήρα που υπήρχαν και σε προηγούμενα ΚΠΣ με πολύ περιορισμένα αποτελέσματα. Ορισμένα από τα προγράμματα όπως της απονιτροποίησης κ.α. περισσότερο λειτουργούν σαν εισοδηματικά και λιγότερο ως περιβαλλοντικά. Αλλωστε αυτή η εισοδηματική λογική υπάρχει ή κυριαρχεί σε όλα σχεδόν τα γεωργοπεριβαλλοντικά προγράμματα. Οι δασώσεις των εγκαταλειμμένων γεωργικών εκτάσεων είναι ένα μέτρο που προσπαθεί με περιβαλλοντικά προσχήματα να εξωραΐσει την ΚΑΠ που οδηγεί στην εγκατάλειψη γεωργικές εκτάσεις σε μια περίοδο που η λεγόμενη διατροφική κρίση έχει ως αποτέλεσμα τον υποσιτισμό πάνω από 900 εκατομμυρίων ανθρώπων. Τα κονδύλια του προγράμματος αποκατάστασης του δασικού δυναμικού αποδείχθηκαν στην πράξη ανεπαρκέστατα. Εκτός αυτού στο πρόγραμμα αυτό όπως και σε άλλα γεωργοπεριβαλλοντικά προγράμματα υπάρχει μπόλικη υποκρισία. Και αυτό γιατί η ΕΕ δεν ενέκρινε τη χρηματοδότηση του έργου της σύνταξης των Σελίδα 4 / 10
δασικών χαρτών που αποτελούν την υποδομή για το δασολόγιο και το δασικό κτηματολόγιο. Ο τρίτος άξονας μαζί με τον τέταρτο που είναι το πρόγραμμα Λίντερ απορροφούν το 19,8% της ΔΔ και αφορούν στο μεγαλύτερο βαθμό ανάπτυξης εξωγεωργικών δραστηριοτήτων. Σκοπός αυτών των δραστηριοτήτων είναι η δημιουργία συμπληρωματικής εξωγεωργικής απασχόλησης και εισοδήματος στους αγρότες, σαν αντιστάθμιση της μείωσης της αγροτικής απασχόλησης και του αγροτικού εισοδήματος που προκαλούν οι αναθεωρήσεις της ΚΑΠ και ο ΠΟΕ. Τέτοιες δραστηριότητες είναι ο αγροτουρισμός, η παραγωγή παραδοσιακών οικοτεχνικών προϊόντων κ.ά. Όμως τα προγράμματα αυτά εφαρμόζονται πολλά χρόνια στη χώρα μας και έχουν πολύ μικρά αποτελέσματα. Σε καμία περίπτωση δεν μπόρεσαν να αντισταθμίσουν τις απώλειες στο αγροτικό εισόδημα και τη μείωση της αγροτικής απασχόλησης που προκαλούσε η αντιαγροτική ΚΑΠ. Τα ίδια και χειρότερα αποτελέσματα θα έχουν και στην περίοδο 2007-2014 παρά το γεγονός ότι θα αυξηθούν τα σχετικά κονδύλια. Και αυτό γιατί οι συνέπειες της ΚΑΠ θα είναι εντονότερες στη μείωση του αγροτικού εισοδήματος και της αγροτικής απασχόλησης. Εκτός αυτού πολλά από αυτά τα κονδύλια θα τα πάρουν μεγάλες τουριστικές επιχειρήσεις οι οποίες θα φτιάξουν πολυτελείς αγροτουριστικές μονάδες στις οποίες ελάχιστοι αγρότες θα δουλεύουν με πρωτόγονες συνθήκες εργασίας, ωρομίσθιοι με χαμηλές αμοιβές και πολλές φορές ανασφάλιστοι. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΛΙΕΙΑΣ (Ε.Π. Α. ΑΛ. 2007-2013) Βασικοί στόχοι του ΕΠΑΑΛ 2007-2013 που αναφέρονται και στη σχετική έκθεση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) είναι η υλοποίηση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (Κ.ΑΛ.Π). Η στρατηγική της Λισσαβόνας και του Γκέτεμποργκ για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και η συνέχιση των μέχρι σήμερα προγραμμάτων που αφορούν στον τομέα της Αλιείας. Για τους στόχους αυτούς προβλέπεται να διατεθούν 208 εκατομμύρια ευρώ από την ΕΕ, 66 εκατομμύρια από τους Εθνικούς Προϋπολογισμούς και κάποια ελάχιστα ποσά από την ιδιωτική συμμετοχή. Όμως οι στόχοι αυτοί θα συρρικνώσουν τη συλλεκτική αλιεία, θα τη συγκεντρώσουν σε λιγότερα χέρια και θα εξαναγκάσουν πολλούς μικρομεσαίους ψαράδες να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Θα συνεχίσουν την ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας και ειδικότερα της θαλασσοκαλλιέργειας που μονοπωλείται από δυο ομίλους. Οι εκτιμήσεις αυτές επιβεβαιώνονται από τα αποτελέσματα των προηγούμενων ΕΠΑΑΛ 2000-2006 αλλά και από τις δραστηριότητες και τα κονδύλια που δίνονται στο νέο ΕΠΑΑΛ 2007-2013. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΑΑΤ στην περίοδο 2000-2005, ο αριθμός των αλιευτικών σκαφών μειώθηκε κατά 8% (από 19.870 σε 18.269) η χωρητικότητά τους κατά 12,8% (από 107.085 GT σε 93.387 GT) η παραγωγή τους κατά 2,4% (από 121.534 τόνους σε 118.634 τόνους) και η απασχόληση κατά 17,6% (από 37.626 σε 31.000). Αντίθετα στην υδατοκαλλιέργεια την ίδια περίοδο 2000-2005 η παραγωγή αυξήθηκε κατά 19,6% (από 89.934,8 τόνους σε 107.571,9 τόνους) η αξία κατά 44,6% (από 291,5 εκάτ. ευρώ σε 421,6 εκάτ. ευρώ) και η απασχόλησης κατά 5,7% (από 4.934 σε 5.215 άτομα). Σύμφωνα με την κατανομή των κονδυλίων του ΕΠΑΑΛ 2007-2013 που έκανε το ΥΠΑΑΤ στις υδατοκαλλιέργειες όπου κυριαρχούν οι θαλασσοκαλλιέργειες θα διατεθούν 80,66 εκατομμύρια ευρώ ή το 29,4% Σελίδα 5 / 10
της συνολικής ΔΔ όλα με αναπτυξιακό προσανατολισμό είτε αφορούν στην πρωτογενή παραγωγή είτε στην μεταποίηση. Αντίθετα στην συλλεκτική αλιεία παρά το γεγονός ότι θα διατεθούν 142,77 εκάτ. ευρώ ή το 52% της συνολικής ΔΔ του ΕΠΑΑΛ ελάχιστα κονδύλια θα έχουν αναπτυξιακό χαρακτήρα. Για εκσυγχρονισμό των αλιευτικών σκαφών θα διατεθούν μόνο 32,57 εκάτ. ευρώ ή το 11,8% της συνολικής ΔΔ του ΕΠΑΑΛ, ενώ τα υπόλοιπα 51,0 εκάτ. ευρώ θα αφορούν διάλυση αλιευτικών σκαφών και 59,0 εκάτ. ευρώ πρόωρη συνταξιοδότηση που εφαρμόζεται για πρώτη φορά στους ψαράδες και εξεύρεση εξωαλιευτικών δραστηριοτήτων στους ψαράδες όπως οικοτουρισμός κ.ά. Για συλλογικά έργα υποδομής και δράσεις όπως αλιευτικοί λιμένες, αλιευτικά καταφύγια κ.ά. θα διατεθούν 43,676 εκάτ. ευρώ ή το 16% περίπου της συνολικής ΔΔ του ΕΠΑΑΛκαι τεχνική βοήθεια 7 εκατ. ευρώ ή το 2,5% της συνολικής ΔΔ. Από τα χρηματοδοτούμενα προγράμματα του Δ' ΚΠΣ και του νέου ΕΠΑΑΛ και την πείρα των προηγούμενων ΚΠΣ και ΕΠΑΑΛ είναι φανερό ότι το Δ' ΚΠΣ και το αντίστοιχο ΕΠΑΑΛ δε θα αντισταθμίσει τη συρρίκνωση που θα προκαλέσει η νέα ΚΑΠ και η ΚΑΛΠ στην αγροτική οικονομία και τη θαλάσσια αλιεία, τη δραστική μείωση του εισοδήματος των μικρομεσαίων αγροτών και ψαράδων, γιαυτό δεν θα αναζωογονήσει οικονομικά και κοινωνικά την ύπαιθρο όπως ισχυρίζονται η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Παρόλα αυτά η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ θα χρησιμοποιήσουν το Δ' ΚΠΣ και το νέο ΕΠΑΑΛ για να καλλιεργήσουν ψεύτικες ελπίδες στους κατοίκους της υπαίθρου αλλά και σαν μηχανισμούς ψηφοθηρίας. Η αντιπαράθεσή τους στον τομέα αυτό δεν θα επικεντρωθεί στον προσανατολισμό και στους στόχους αυτών των κονδυλίων επειδή δεν έχουν καμιά διαφορά, αλλά κυρίως στους ρυθμούς απορρόφησης που το ένα κόμμα κατηγορεί το άλλο όταν είναι στην κυβέρνηση για χαμηλούς ρυθμούς απορροφητικότητας και μάλιστα με έντονη δόση κινδυνολογίας ότι μπορεί να χαθούν κάποια από αυτά τα κονδύλια. Παρόμοια κριτική για χαμηλή απορροφητικότητα κάνει και ο ΣΥΝ. Όμως οι αυταπάτες που προσπαθεί να καλλιεργήσει ο ΣΥΝ βασίζονται στην αυθαίρετη αποσύνδεση των κονδυλίων του Δ' ΚΠΣ και του νέου ΕΠΑΑΛ από τους αντιλαϊκούς στόχους που υπηρετούν. Εξυπακούεται ότι ο ΣΥΝ εκτιμάει ως θετική την ΚΑΠ και την ΚΑΛΠ γιαυτό η κριτική του περιορίζεται στις διαχειριστικές - διαπραγματευτικές ανικανότητες των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Ο ΛΑΟΣ συμφωνεί με την ΚΑΠ και την ΚΑΛΠ και με τα βασικά εργαλεία που την υλοποιούν. Για να διαφοροποιηθεί από τα κυβερνητικά κόμματα της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και να ψαρέψει στα θολά νερά ασκεί κριτική για διαχειριστική ανικανότητα που έχει ως αποτέλεσμα τα οξυμένα προβλήματα των μικρομεσαίων αγροτών και ψαράδων. Το ΚΚΕ ήταν και είναι το μοναδικό κόμμα που από την ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ μέχρι σήμερα λέει την αλήθεια στους μικρομεσαίους αγρότες και ψαράδες, ότι οι επιδοτήσεις, τα ΚΠΣ και τα ΕΠΑΑΛ είναι βασικά εργαλεία υλοποίησης της αντιαγροτικής ΚΑΠ και της ΚΑΛΠ. Στόχος αυτών των εργαλείων και των πολιτικών που υπηρετούν είναι να προσαρμόσουν την αγροτική οικονομία και την αλιεία της χώρας μας στα αντιαγροτικά πλαίσια της ΚΑΠ, της ΚΑΛΠ και του ΠΟΕ. Να την συγκεντρώσουν σε λιγότερα χέρια. Να εξασφαλίσουν φθηνή πρώτη ύλη και υψηλή κερδοφορία στις βιομηχανίες τροφίμων και ταυτόχρονα να αποτρέψουν τις κοινωνικές εκρήξεις των μικρομεσαίων αγροτών και ψαράδων. Γιαυτό οι μικρομεσαίοι αγρότες και ψαράδες μαζί με το «τυρί» των κοινοτικών κονδυλίων θα πρέπει να δουν και τη «φάκα» της αντιαγροτικής, αντιαλιευτικής πολιτικής της ΕΕ. Σελίδα 6 / 10
Να γυρίσουν την πλάτη σε όλα τα κόμματα του ευρωμονόδρομου που προσπαθούν να τους ξεγελάσουν με τις επιδοτήσεις και τα κοινοτικά κονδύλια και με διάφορους τρόπους να συμπαραταχθούν με το ΚΚΕ που είναι το μόνο κόμμα που αντιστέκεται στις πολιτικές που τους ξεκληρίζουν και ερημώνουν την ύπαιθρο. Και αυτό γιατί απαραίτητη προϋπόθεση για να εφαρμοστεί μια αγροτική και αλιευτική πολιτική σε όφελος του λαού, των μικρομεσαίων αγροτών και ψαράδων είναι η σύγκρουση και η ανατροπή της ΚΑΠ και της ΚΑΛΠ, η ανυπακοή και ρήξη με την ΕΕ στο σύνολό της, με στόχο την αποδέσμευση. 30/9/2008 Πίνακας 2 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ ΚΑΙ ΜΕΤΡΟ ΤΟΥ Ε.Π.Α.ΑΛ. 2007-2013 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΑ ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΑΠΑΝΗ ΣΕ ΕΥΡΩ ΑΞΟΝΑΣ 1: Μέτρα για την αναπροσαρμογή του αλιευτικού στόλου 97.767.607 ΜΕΤΡΟ 1.1 Μόνιμη παύση αλιευτικών δραστηριοτήτων (διάλυση σκ 50.267.000 Μέτρο 1.2 Προσωρινή παύση αλιευτικών δραστηριοτήτων 1.000.605 Μέτρο 1.3 Επενδύσεις επί αλιευτικών σκαφών και επιλεκτικότητας τω Σελίδα 7 / 10
20.000.000 Μέτρο 1.4 Παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας (σκάφη μικρότερα των 12.570.000 Μέτρο 1.5 Κοινωνικοοικονομικές αποζημιώσεις για την διαχείριση το (πρόωρη συνταξιοδότηση, διαφοροποίηση, κλπ) 13.930.000 ΑΞΟΝΑΣ 2. Υδατοκαλλιέργεια -αλιεία εσωτερικών υδάτων, μεταπο 80.661.538 Μέτρο 2.1 Υδατοκαλλιέργεια 46.637.000 Μέτρο 2.2 Αλιεία εσωτερικών υδάτων 759.538 Μέτρο 2.3 Μεταποίηση και εμπορία 33.265.000 ΑΞΟΝΑΣ 3: Μέτρα κοινού ενδιαφέροντος 43.676.000 Μέτρο 3.1 Συλλογικές δράσεις (Μέτρα κοινού ενδιαφέροντος) 3.000.000 Σελίδα 8 / 10
Μέτρο 3.2 Προστασία και ανάπτυξη της υδρόβιας πανίδας και χλωρί 2.500.000 Μέτρο 3.3 Αλιευτικοί λιμένες, τόποι εκφόρτωσης - καταφύγια 30.000.000 Μέτρο 3.4 Ανάπτυξη νέων αγορών και εκστρατείες προώθησης 5.000.000 Μέτρο 3,5 Πιλοτικά σχέδια 3.000.000 ΑΞΟΝΑΣ 4. Αειφόρος ανάπτυξη αλιευτικών περιοχών (Λίντερ) 45.000.000 Μέτρο 4.1 Ανάπτυξη αλιευτικών περιοχών (οικοτουρισμός κ.ά.) 45.000.000 ΑΞΟΝΑΣ 5: ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ 7.000.000 Μέτρο 5.1 Τεχνική βοήθεια 7.000.000 ΣΥΝΟΛΟ Σελίδα 9 / 10
274.105.143 [*] Το κονδύλι της ΔΔ των 270 εκατ. ευρώ του Δ' ΚΠΣ αφορά τους αγρότες που θα σταλθούν στο πρόγραμμα πρόωρης συνταξιοδότησης στην περίοδο 2007-2013. Οι πρόωρες συντάξεις των αγροτών που είχαν ενταχθεί στο πρόγραμμα πριν το 2007 θα πληρώνονται μέχρι τη λήξη τους από τον εθνικό προϋπολογισμό και το κόστος τους υπολογίζεται στα 800 εκατ. ευρώ. Σελίδα 10 / 10