ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 1.4.2015 COM(2015) 144 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 116/2009 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με την εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών 1 Ιανουαρίου 2011 31 Δεκεμβρίου 2013 EL EL

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 116/2009 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με την εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών 1 Ιανουαρίου 2011 31 Δεκεμβρίου 2013 EL 2 EL

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Σύνοψη... 4 2. Εισαγωγή... 5 3. Πλαίσιο του κανονισμού... 6 3.1. Ευρωπαϊκό πλαίσιο... 6 3.2. Διεθνές πλαίσιο... 8 4. Πρακτικές εξελίξεις όσον αφορά τον κανονισμό... 9 5. Στατιστικά δεδομένα σχετικά με την εφαρμογή από τα κράτη μέλη... 9 5.1. Χρήση της τυποποιημένης άδειας όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 του εκτελεστικού κανονισμού... 9 5.2. Χρήση της ειδικής ανοικτής άδειας όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 του εκτελεστικού κανονισμού... 10 5.3. Χρήση της γενικής ανοικτής άδειας όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 του εκτελεστικού κανονισμού... 10 5.4. Απόρριψη αιτήσεων για έκδοση τυποποιημένης άδειας... 10 5.5. Αποστολές που κρίθηκαν μη συμμορφούμενες με τους κανόνες... 11 6. Μελλοντικές προκλήσεις... 11 6.1. Χρησιμοποίηση ηλεκτρονικών συστημάτων... 11 6.2. Ερμηνεία των κατηγοριών πολιτιστικών αγαθών... 12 6.3. Συνεργασία μεταξύ αρχών... 12 6.4. Καταλληλότητα των κατώτατων ορίων... 13 6.5. Εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών στην ΕΕ... 13 7. Συμπεράσματα... 14 EL 3 EL

1. ΣΥΝΟΨΗ Με την παρούσα έκθεση που αφορά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 116/2009 σχετικά με την εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών («βασικός κανονισμός») παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τη χρήση αδειών εξαγωγής πολιτιστικών αγαθών εντός του πλαισίου που δημιουργήθηκε από τον βασικό κανονισμό και τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1081/2012 της Επιτροπής. Η έκθεση βασίζεται σε δεδομένα που παρασχέθηκαν από τα κράτη μέλη ως απάντηση σε ερωτηματολόγιο σχετικά με τη χρήση των αδειών εξαγωγής. Καλύπτει την περίοδο από το 2011 έως το 2013, ενώ περιλαμβάνει και ορισμένες εξελίξεις από τις αρχές του 2014. Τα αριθμητικά στοιχεία που αναφέρονται αφορούν τρία είδη αδειών εξαγωγής: την τυποποιημένη άδεια, την ειδική ανοικτή άδεια και τη γενική ανοικτή άδεια. Ο συνολικός αριθμός των τυποποιημένων αδειών που χορηγήθηκαν κατά την περίοδο 2011-2013 ανήλθε σε 24 564. Οι περισσότερες άδειες αυτού του είδους εκδόθηκαν από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία. Οι ειδικές ανοικτές άδειες χορηγούνται για την πολλαπλή προσωρινή εξαγωγή ορισμένου πολιτιστικού αγαθού από συγκεκριμένο πρόσωπο ή οργανισμό. Κατά τη διάρκεια της υπό εξέταση περιόδου χορηγήθηκαν 946 ειδικές ανοικτές άδειες σε συνολικά 588 πρόσωπα ή οργανισμούς. Ποσοστό άνω του 90% αυτών των αδειών εκδόθηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο, τις Κάτω Χώρες και την Πολωνία. Οι γενικές ανοικτές άδειες καλύπτουν οποιαδήποτε προσωρινή εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών από αυτά που αποτελούν τμήμα της μόνιμης συλλογής ενός μουσείου ή άλλων ιδρυμάτων. Κατά την υπό εξέταση περίοδο, τέτοιου είδους άδειες χορηγήθηκαν συνολικά 472 φορές από πέντε κράτη μέλη, ενώ η Ισπανία χορήγησε το 84% των εν λόγω αδειών. Η χορήγηση τυποποιημένης άδειας απορρίφθηκε 318 φορές, και η συνηθέστερη αιτιολογία για την απόρριψη ήταν ότι το συγκεκριμένο πολιτιστικό αγαθό θεωρούνταν «εθνικός θησαυρός». Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου εντοπίστηκαν 147 μη συμμορφούμενες αποστολές, στη μεγάλη τους πλειονότητα από τη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες (ποσοστό 93% επί του συνόλου). Στην έκθεση παρέχονται επίσης πληροφορίες σχετικά με τις τρέχουσες πρωτοβουλίες και τις μελλοντικές προκλήσεις, όπως το ενδεχόμενο καθιέρωσης ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων των αδειών εξαγωγής που έχουν εκδοθεί η οποία θα διασυνδέεται με τα εθνικά συστήματα εκτελωνισμού, η ερμηνεία προβληματικών κατηγοριών πολιτιστικών αγαθών που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι του βασικού κανονισμού, η συνεργασία μεταξύ των αρχών, η καταλληλότητα των κατώτατων ορίων ως προς την αξία και η απουσία ελέγχου κατά την εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών. EL 4 EL

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 116/2009 του Συμβουλίου 1, της 18ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με την εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών (κωδικοποιημένη έκδοση) (ο «βασικός κανονισμός») προβλέπει για την εξαγωγή ορισμένων πολιτιστικών αγαθών εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) την υποχρέωση επίδειξης άδειας εξαγωγής και διασφαλίζει ότι οι εξαγωγές των εν λόγω αγαθών υπόκεινται σε ομοιόμορφο έλεγχο στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Στο παράρτημα Ι περιέχονται πληροφορίες σχετικά με τις κατηγορίες, καθώς και τις προϋποθέσεις που αφορούν την ηλικία και/ή την αξία των πολιτιστικών αγαθών που καλύπτονται από τον βασικό κανονισμό. Τις άδειες εξαγωγής εκδίδει η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους στο έδαφος του οποίου ευρίσκεται νομίμως το πολιτιστικό αγαθό. Με τους τελωνειακούς ελέγχους διασφαλίζεται ότι τα πολιτιστικά αγαθά μπορούν να απομακρυνθούν από το τελωνειακό έδαφος της ΕΕ μόνον εάν συνοδεύονται από ισχύουσα άδεια εξαγωγής. Με τον τρόπο αυτό αναμένεται να εξασφαλιστεί υψηλό επίπεδο προστασίας των πολιτιστικών αγαθών στην εσωτερική αγορά. Σύμφωνα με τον βασικό κανονισμό, η Επιτροπή υποχρεούται να υποβάλλει τακτικά έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή. Μια πρώτη έκθεση υποβλήθηκε το 2000 2, βάσει του κανονισμού αριθ. 3911/92 του Συμβουλίου, ενώ μια δεύτερη εκδόθηκε το 2011 3, σύμφωνα με το άρθρο 10 του βασικού κανονισμού. Με βάση την πείρα που έχει συγκεντρωθεί επί σχεδόν 20 έτη ως προς την εφαρμογή των κανονισμών που αφορούν την εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών, η παρούσα έκθεση καλύπτει μια τριετή περίοδο, από την 1η Ιανουαρίου 2011 ως τις 31 Δεκεμβρίου 2013, αλλά περιλαμβάνει επίσης και ορισμένες εξελίξεις από τις αρχές του 2014. Η έκθεση βασίζεται σε πληροφορίες που παρασχέθηκαν από τα κράτη μέλη ως απάντηση σε ερωτηματολόγιο, συμπεριλαμβανομένων στατιστικών στοιχείων σχετικά με τη χρήση των αδειών 4. Αντικατοπτρίζει δε το σημαντικό έργο που εκτελέστηκε σε συνεργασία με τα κράτη μέλη κατά τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου. 1 2 3 4 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 116/2009 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με την εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών (κωδικοποιημένη έκδοση), (ΕΕ L 39 της 10.2.2009, σ. 1). Ο κανονισμός αυτός αντικαθιστά τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 3911/92 του Συμβουλίου, της 9ης Δεκεμβρίου 1992, σχετικά με την εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών (ΕΕ L 395 της 31.12.1992, σ. 1), που εφαρμοζόταν από τις 30 Μαρτίου 1993. Έκθεση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3911/92 του Συμβουλίου σχετικά με την εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών και της οδηγίας 93/7/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών που έχουν απομακρυνθεί παράνομα από το έδαφος κράτους μέλους (COM(2000)325 της 25.5.2000) Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή που αφορά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 116/2009 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με την εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών, 1 Ιανουαρίου 2000 31 Δεκεμβρίου 2010 (COM(2011)382, της 27.6. 2011). Στοιχεία ελήφθησαν από 26 κράτη μέλη (BE, BG, CZ, DK, DE, IE, ES, FR, HR, IT, CY, LV, LT, LU, HU, MT, NL, AT, PL, PT, RO, SI, SK, FI, SE, UK). EL 5 EL

2. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ 2.1. Ευρωπαϊκό πλαίσιο Το σύστημα που θεσπίστηκε σε επίπεδο ΕΕ με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 116/2009 του Συμβουλίου και αφορά τις εξαγωγές πολιτιστικών αγαθών συμπληρώνει άλλα μέσα και πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην προστασία των αγαθών αυτών. Στη συνέχεια παρουσιάζονται ορισμένα παραδείγματα σχετικών δράσεων σε επίπεδο ΕΕ. Επιστροφή πολιτιστικών αγαθών Το 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συγκρότησε ad hoc ομάδα εργασίας στο πλαίσιο της επιτροπής για την εξαγωγή και την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών (η «επιτροπή») που είχε ως στόχο τον εντοπισμό προβλημάτων κατά την εφαρμογή της οδηγίας 93/7/ΕΟΚ 5 του Συμβουλίου και την υποβολή προτάσεων λύσεων. Το 2011 η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η οδηγία έπρεπε να αναθεωρηθεί προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικότερο μέσο για την επιστροφή των εθνικών θησαυρών. Κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι θα πρέπει να θεσπιστούν μηχανισμοί για τη βελτίωση της διοικητικής συνεργασίας και της διαβούλευσης μεταξύ των κεντρικών αρχών. Τα εν λόγω συμπεράσματα επιβεβαιώθηκαν από την τέταρτη έκθεση της Επιτροπής για την εφαρμογή της οδηγίας 93/7/ΕΟΚ 6. Σε συνέχεια δημόσιας διαβούλευσης και εκτίμησης επιπτώσεων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση αναδιατύπωσης της οδηγίας 93/7/ΕΟΚ στις 30 Μαΐου 2013 7. Αυτό οδήγησε στην έκδοση της οδηγίας 2014/60/ΕΕ στις 15 Μαΐου 2014 8. Οι νέες διατάξεις θα τεθούν σε εφαρμογή από τις 19 Δεκεμβρίου 2015. Η νέα οδηγία θα καταστήσει εφικτή την επιστροφή κάθε πολιτιστικού αγαθού 9 που έχει προσδιοριστεί από κράτος μέλος ως εθνικός θησαυρός και διαθέτει καλλιτεχνική, ιστορική ή αρχαιολογική αξία, αποσκοπώντας με τον τρόπο αυτό στην αποτελεσματικότερη προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς των κρατών μελών. Για τον σκοπό αυτό, οι κεντρικές αρχές που είναι αρμόδιες για την εφαρμογή της οδηγίας στα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεργαστούν και να προβούν σε ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με πολιτιστικά αγαθά που έχουν απομακρυνθεί παράνομα από το έδαφός τους, χρησιμοποιώντας το σύστημα πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά («IMI») 10. 5 6 7 8 9 10 Οδηγία 93/7/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 1993, σχετικά με την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών που έχουν παράνομα απομακρυνθεί από το έδαφος κράτους μέλους (ΕΕ L 74 της 27.3.1993, σ. 74), όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 96/100/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Φεβρουαρίου 1997 (ΕΕ L 60 της 1.3.1997, σ. 59) και την οδηγία 2001/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουνίου 2001 (ΕΕ L 187 της 10.7.2001, σ. 43). Η εν λόγω οδηγία αντικαταστάθηκε εν τω μεταξύ από την οδηγία 2014/60/ΕΕ (ΕΕ L 159 της 28.5.2014, σ. 1). Βλέπε επίσης υποσημείωση 8 κατωτέρω. Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλέπε τέταρτη έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 93/7/ΕΟΚ του Συμβουλίου, COM(2013)310 της 30.5.2013. COM(2013)311 της 30.5.2013. Οδηγία 2014/60/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, σχετικά με την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών που έχουν απομακρυνθεί παράνομα από το έδαφος κράτους μέλους και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1024/2012 (αναδιατύπωση). Βλέπε επίσης υποσημείωση 5 ανωτέρω. Η οδηγία 93/7/ΕΟΚ περιλάμβανε παράρτημα στο οποίο αναφέρονταν κατηγορίες πολιτιστικών αγαθών, το οποίο ήταν πανομοιότυπο με το παράρτημα Ι του βασικού κανονισμού το εν λόγω παράρτημα δεν υπάρχει πλέον στη νέα οδηγία. Το ΙΜΙ θεσπίστηκε επίσημα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1024/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τη διοικητική συνεργασία μέσω του EL 6 EL

Κινητικότητα των συλλογών Ομάδα εργασίας για την κινητικότητα των συλλογών συγκροτήθηκε από το Συμβούλιο τον Μάρτιο του 2011 στο πλαίσιο του προγράμματος εργασιών του Συμβουλίου στον πολιτιστικό τομέα (2011-2014) 11 που εντάσσεται στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής ατζέντας για τον πολιτισμό 12. Τον Σεπτέμβριο του 2012 η ομάδα εργασίας υπέβαλε έκθεση και παρουσίασε σειρά εργαλείων σχετικά με πρακτικούς τρόπους για τη μείωση του κόστους δανεισμού πολιτιστικών αγαθών μεταξύ των κρατών μελών. Διακίνηση πολιτιστικών αγαθών Η Επιτροπή χρηματοδότησε μελέτη με τίτλο Preventing and Fighting Illicit Trafficking in Cultural Goods (Πρόληψη και καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών) 13, η τελική έκθεση της οποίας υποβλήθηκε τον Οκτώβριο του 2011 14. Στην έκθεση προσδιορίζονται τα τρέχοντα νομικά και λειτουργικά εμπόδια για την πρόληψη και την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, όπως η δυσκολία ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και η ανάγκη ειδικής κατάρτισης των τελωνειακών υπαλλήλων για τον εντοπισμό ύποπτων αγαθών. Στην έκθεση συνιστάται επίσης να δημιουργήσει η Επιτροπή τμήμα συντονισμού που θα είναι αρμόδιο για τη διευκόλυνση των επαφών μεταξύ των εμπλεκόμενων αρχών και τη διοργάνωση κύκλων κατάρτισης για τους υπαλλήλους. Τον Δεκέμβριο του 2011, στα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την πρόληψη και την καταπολέμηση του εγκλήματος εις βάρος των πολιτιστικών αγαθών 15 διατυπώθηκε, μεταξύ άλλων, σύσταση προς τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου, των πολιτιστικών αρχών και ιδιωτικών φορέων. Επιπλέον, τον Οκτώβριο του 2012, με ψήφισμα του Συμβουλίου δημιουργήθηκε ανεπίσημο δίκτυο αρχών επιβολής του νόμου και εμπειρογνωμοσύνης στον τομέα των πολιτιστικών αγαθών (EU CULTNET) 16. Βασικός στόχος του εν λόγω δικτύου είναι η βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών που συνδέονται με την πρόληψη της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, όπως ο εντοπισμός και η ανταλλαγή μη επιχειρησιακών πληροφοριών σχετικά με εγκληματικά δίκτυα για τα οποία υπάρχουν υπόνοιες ότι είναι αναμεμειγμένα σε παράνομη εμπορία, καθώς και πληροφοριών σχετικά με τα εμπόδια στη διασυνοριακή συνεργασία. Οι τελωνειακές αρχές κλήθηκαν να συμμετάσχουν στο δίκτυο λόγω των αρμοδιοτήτων τους όσον αφορά την παρακολούθηση και τον έλεγχο της κίνησης πολιτιστικών αγαθών στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. 11 12 13 14 15 16 Συστήματος Πληροφόρησης για την Εσωτερική Αγορά και την κατάργηση της απόφασης 2008/49/ΕΚ («κανονισμός ΙΜΙ»). ΕΕ C 325 της 2.12.2010, σ. 1. Ψήφισμα του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2007, σχετικά με μια ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό (ΕΕ C 287 της 29.11.2007, σ. 1). Η έκθεση εκπονήθηκε για λογαριασμό της ΓΔ Εσωτερικών Υποθέσεων στο πλαίσιο της σύμβασης HOME/2009/ISEC/PR/019-A2. http://ec.europa.eu/home-affairs/doc_centre/crime/crime_prevention_en.htm. 17541/11 ENFOPOL 415 CULT 111 ENFOCUSTOM 143. 14232/12 ENFOPOL 292 CULT 116 ENFOCUSTOMS 93. EL 7 EL

Τον Νοέμβριο του 2011 διεξήχθη κοινή τελωνειακή επιχείρηση (ΚΤΕ) με τίτλο «COLOSSEUM» 17 από την Ιταλία, τη Μάλτα, την Ελλάδα και την Κύπρο, σε συνεργασία με τις περιφερειακές υπηρεσίες διασύνδεσης πληροφοριών ασφαλείας για τη δυτική Ευρώπη (RILO WE) του Παγκόσμιου Οργανισμού Τελωνείων και με τη συμμετοχή 17 άλλων χωρών 18. Στο πλαίσιο της επιχείρησης αυτής που διήρκεσε δέκα ημέρες, τέσσερα κράτη μέλη προέβησαν σε κατάσχεση παράνομων πολιτιστικών αγαθών (από μία κατάσχεση σε Ιταλία, Μάλτα, Ελλάδα και Κάτω Χώρες, συγκεντρώνοντας συνολικά 134 τεχνουργήματα). Η ΚΤΕ ODYSSEUS, που διεξήχθη κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014, είχε ως στόχο την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή της Μεσογείου. Στην επιχείρηση κλήθηκαν να συμμετάσχουν 19 κράτη μέλη 19. Οι δύο επιχειρησιακές φάσεις επικεντρώθηκαν στη συλλογή στοιχείων σχετικών με τον εντοπισμό και την κατάσχεση παράνομων αποστολών πολιτιστικών αγαθών και στην ενίσχυση των ελέγχων. Η τελική έκθεση θα δημοσιοποιηθεί τον Μάρτιο του 2015. Τον Δεκέμβριο του 2013 το Συμβούλιο εξέδωσε κανονισμό που επιβάλλει περιορισμούς στη μεταφορά πολιτιστικών αγαθών που έχουν απομακρυνθεί από τη Συρία 20. Ο κατάλογος των αντικειμένων που υπόκεινται σε περιορισμούς είναι πανομοιότυπος με εκείνον που περιλαμβάνεται στον βασικό κανονισμό. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρηματοδότησε επίσης σχέδιο για τη δημιουργία διεθνούς παρατηρητηρίου για την παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών, το οποίο παρουσίασε το ICOM 21. Το παρατηρητήριο δημιουργήθηκε για την αντιμετώπιση της έλλειψης κεντρικών στατιστικών στοιχείων και έγκυρων πληροφοριών σχετικά με την παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών. Στόχος του παρατηρητηρίου είναι η συλλογή πληροφοριών από διάφορες πηγές και, εν τέλει, η συγκέντρωση αυτών στην πρώτη παγκόσμια έκθεση, η οποία θα συμβάλει στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και στην αύξηση των γνώσεων των υπαλλήλων. Ο ειδικός δικτυακός τόπος εγκαινιάστηκε τον Απρίλιο του 2014 22. 2.2. Διεθνές πλαίσιο Σε διεθνές επίπεδο, οι πλέον συναφείς νομικές πράξεις όσον αφορά την εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών είναι η σύμβαση της UNESCO του 1970 23 και η σύμβαση UNIDROIT του 1995 24. Η σύμβαση της UNESCO του 1970 έχει μέχρι στιγμής επικυρωθεί από 23 κράτη μέλη της ΕΕ τα συμβαλλόμενα μέρη στη σύμβαση 17 18 19 20 21 22 23 24 10515/1/12 REV 1 ENFOCUSTOMS 45 ENFOPOL 159. BE, BG, CZ, DE, ES, IT, LU, HU, NL, AT, RO, SK, και Ρωσία, Ελβετία, Τουρκία, Ουκρανία και ΗΠΑ BE, BG, CZ, DE, EL, ES, FR, HR, IT, CY, MT, HU, NL, AT, PL, PT, RO, SI, UK. Κανονισμός (EE) αριθ. 1332/2013 του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2013, για την τροποποίηση του κανονισμού αριθ. 36/2012 του Συμβουλίου σχετικά με περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Συρία (ΕΕ L 335 της 14.12.2013, σ. 3). HOME/2011/ISEC/AG/2607. http://obs-traffic.museum/ Σύμβαση της UNESCO σχετικά με τα μέτρα απαγόρευσης και παρεμπόδισης της παράνομης εισαγωγής, εξαγωγής και μεταφοράς ιδιοκτησίας πολιτιστικής περιουσίας, Παρίσι, 14 Νοεμβρίου 1970, την οποία έχουν επικυρώσει τα εξής κράτη μέλη: BE, BG, CZ, DK, DE, EE, EL, ES, FR, HR, IT, CY, LT, HU, NL, PL, PT, RO, SI, SK, FI, SE, UK. Σύμβαση UNIDROIT σχετικά με τα κλαπέντα ή παρανόμως εξαχθέντα πολιτιστικά αγαθά, Ρώμη, 24 Ιουνίου 1995, την οποία έχουν επικυρώσει τα εξής κράτη μέλη: DK, EL, ES, HR, IT, CY, LT, HU, PT, RO, SI, SK, FI, SE. EL 8 EL

ανέρχονται σήμερα σε 127. Μόλις 14 κράτη μέλη της ΕΕ έχουν επικυρώσει τη σύμβαση UNIDROIT του 1995. Κοινή επιχείρηση της UNESCO και της ΕΕ δρομολογήθηκε τον Μάρτιο του 2014 με σκοπό να θέσει τέλος στη συνεχιζόμενη απώλεια της πολιτιστικής κληρονομιάς στη Συρία. Το έκτακτο σχέδιο για τη διαφύλαξη της συριακής κληρονομιάς 25 στοχεύει στην ενίσχυση της τεχνικής βοήθειας και της ανάπτυξης ικανοτήτων για τα εθνικά ενδιαφερόμενα μέρη και τους δικαιούχους, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης των αστυνομικών και των τελωνειακών στη Συρία και στις γειτονικές χώρες. 3. ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ Ο αρχικός εκτελεστικός κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 752/93 καταργήθηκε από τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1081/2012 της Επιτροπής (ο «εκτελεστικός κανονισμός»). Στον εν λόγω κανονισμό προβλέπονται τρία είδη αδειών εξαγωγής (τυποποιημένη άδεια, ειδική ανοικτή άδεια και γενική ανοικτή άδεια) και ορίζονται οι κανόνες εφαρμογής τους. Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 και το άρθρο 5 παράγραφος 2 του βασικού κανονισμού, οι πλέον πρόσφατοι κατάλογοι των αρχών που είναι αρμόδιες για την έκδοση αδειών εξαγωγής 26 δημοσιεύτηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα τον Μάρτιο του 2014, ενώ ο κατάλογος των τελωνείων που είναι αρμόδια για τη διεκπεραίωση των διατυπώσεων εξαγωγής 27 δημοσιεύτηκε έναν μήνα νωρίτερα. Επιπλέον, η επιτροπή για την εξαγωγή και την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών, η οποία συγκροτήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 8 του βασικού κανονισμού, συνεδρίασε τρεις φορές κατά την υπό εξέταση περίοδο και μία φορά στις αρχές του 2014. 4. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ 4.1. Χρήση της τυποποιημένης άδειας όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 του εκτελεστικού κανονισμού Κατά κανόνα απαιτείται τυποποιημένη άδεια για κάθε εξαγωγή που καλύπτεται από τον βασικό κανονισμό. Στο παράρτημα 1 παρέχεται επισκόπηση του αριθμού τυποποιημένων αδειών που έχουν εκδοθεί από τα κράτη μέλη 28. Ο συνολικός αριθμός αυτών αυξήθηκε από 21 498 το 2011 σε 24 564 το 2013 (+ 14%). Αυτά τα ετήσια αριθμητικά στοιχεία είναι επίσης υψηλότερα από τον μέσο όρο που είχε αναφερθεί για την προηγούμενη περίοδο (2000-2010). Στο παράρτημα 1 παρουσιάζεται επιπλέον το μερίδιο επί του συνόλου των αδειών που εκδόθηκαν που αντιστοιχεί στα διάφορα κράτη μέλη 28. Από τα αριθμητικά στοιχεία προκύπτει ότι η εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών από την ΕΕ επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό σε δύο κράτη μέλη: στην Ιταλία με ποσοστό 37-40% και στο 25 26 27 28 http://www.unesco.org/new/en/safeguarding-syrian-cultural-heritage/internationalinitiatives/emergency-safeguarding-of-syria-heritage/ ΕΕ C 72 της 11.3.2014, σ. 16 (το διορθωμένο κροατικό κείμενο δημοσιεύτηκε στην ΕΕ C 205 της 2.7.2014, σ. 27). ΕΕ C 40 της 11.2.2014, σ. 6. Τα αριθμητικά στοιχεία περιλαμβάνουν δεδομένα που υποβλήθηκαν από 26 κράτη μέλη, βλέπε υποσημείωση 4. Ωστόσο, από τα συγκριτικά στοιχεία της περιόδου 2000-2010 δεν προκύπτει ότι τα ελλιπή δεδομένα θα μπορούσαν να μεταβάλουν τα συμπεράσματα που έχουν συναχθεί για την υπό εξέταση περίοδο. EL 9 EL

Ηνωμένο Βασίλειο με ποσοστό 33-36% επί του συνόλου για την περίοδο 2011-2013. Ακολουθούν η Γαλλία (12-13%), η Γερμανία (4-5%), η Αυστρία (2-3%), η Ισπανία (1-3%), η Πορτογαλία, οι Κάτω Χώρες και το Βέλγιο (από 1% έκαστη). 4.2. Χρήση της ειδικής ανοικτής άδειας όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 του εκτελεστικού κανονισμού Η ειδική ανοικτή άδεια καλύπτει την πολλαπλή προσωρινή εξαγωγή ορισμένου πολιτιστικού αγαθού από συγκεκριμένο πρόσωπο ή οργανισμό. Στο παράρτημα 2 παρέχεται επισκόπηση του αριθμού των ειδικών ανοικτών αδειών που κυκλοφορούσαν στα κράτη μέλη 28. Ο συνολικός αριθμός τους αυξήθηκε από 261 το 2011 σε 365 το 2013 (+ 40%). Ωστόσο, δεν μπορεί να διαπιστωθεί σαφής τάση, καθώς τα στοιχεία που αφορούν την προηγούμενη περίοδο (2000 2010) υποδεικνύουν ότι τα ετήσια αριθμητικά στοιχεία παρουσιάζουν σημαντικές αυξομειώσεις. Σε κάθε περίπτωση, τα νούμερα είναι σχετικά χαμηλά. Από τα αριθμητικά στοιχεία προκύπτει ότι μόνον επτά κράτη μέλη (Γαλλία, Κύπρος, Ουγγαρία, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Σλοβενία και Ηνωμένο Βασίλειο) έκαναν χρήση αυτού του τύπου άδειας. Από αυτά, τη μεγαλύτερη χρήση έκαναν το Ηνωμένο Βασίλειο (33%), οι Κάτω Χώρες (30%) και η Πολωνία (28% επί του συνόλου την περίοδο 2011-2013). Στο παράρτημα 3 παρουσιάζεται ο αριθμός των προσώπων ή οργανισμών που ήταν κάτοχοι ειδικής ανοικτής άδειας. 4.3. Χρήση της γενικής ανοικτής άδειας όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 του εκτελεστικού κανονισμού Η γενική ανοικτή άδεια καλύπτει οποιαδήποτε προσωρινή εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών από αυτά που αποτελούν τμήμα της μόνιμης συλλογής ενός μουσείου ή άλλου ιδρύματος. Στο παράρτημα 4 παρέχεται επισκόπηση του αριθμού των γενικών ανοικτών αδειών που κυκλοφορούσαν στα κράτη μέλη 28. Ο όγκος είναι σχετικά χαμηλός (141 άδειες το 2011, 172 άδειες το 2012 και 159 άδειες το 2013). Από τα αριθμητικά στοιχεία προκύπτει ότι πέντε μόνο κράτη μέλη (Βουλγαρία, Ισπανία, Κύπρος, Πολωνία και Σλοβενία) έχουν κάνει χρήση αυτού του τύπου άδειας. Τη μεγαλύτερη χρήση, και μάλιστα με διαφορά, έκανε η Ισπανία, στην οποία αντιστοιχεί ποσοστό 84% επί του συνόλου. 4.4. Απόρριψη αιτήσεων για έκδοση τυποποιημένης άδειας Στο παράρτημα 5 παρέχεται επισκόπηση του αριθμού των αιτήσεων για έκδοση τυποποιημένης άδειας που απορρίφθηκαν από τις αρμόδιες αρχές 28. Μόνον επτά κράτη μέλη ανέφεραν περιπτώσεις απόρριψης αιτήσεων, και από το σύνολο των 318 περιπτώσεων που αναφέρθηκαν, το 72% αφορούσε την Ιταλία και το 25% την Ισπανία. Ο βασικός λόγος για την απόρριψη αίτησης χορήγησης άδειας ήταν ότι το αντικείμενο προς εξαγωγή θεωρούνταν εθνικός θησαυρός στο εμπλεκόμενο κράτος μέλος. Ο αριθμός των περιπτώσεων στις οποίες η αίτηση που υποβλήθηκε ήταν ελλιπής δεν συμπεριελήφθη στα αριθμητικά στοιχεία που αναφέρθηκαν, δεδομένου ότι αυτού του είδους οι περιπτώσεις δεν οδηγούν συνήθως σε απόρριψη, αλλά οι εκδίδουσες EL 10 EL

αρχές παρέχουν στους αιτούντες τη δυνατότητα να προσκομίσουν τα έγγραφα που λείπουν. Ο αριθμός των αιτήσεων που απορρίφθηκαν στην ΕΕ είναι πολύ χαμηλός σε σύγκριση με τον συνολικό αριθμό των αδειών που εκδόθηκαν (0,4%). Παρόμοιο ποσοστό είχε διαπιστωθεί και για την προηγούμενη περίοδο (2000-2010). 4.5. Αποστολές που κρίθηκαν μη συμμορφούμενες με τους κανόνες Στο παράρτημα 6 παρουσιάζεται ο αριθμός των αποστολών που διαπιστώθηκε ότι δεν συμμορφώνονταν με τους εφαρμοστέους κανόνες 29. Τα κράτη μέλη ανέφεραν συνολικά 147 περιπτώσεις για την τριετή περίοδο ο αριθμός αυτός είναι πολύ χαμηλός σε σύγκριση με το σύνολο των αδειών που εκδόθηκαν (καθώς ισοδυναμεί με ποσοστό 0,2% του συνολικού αριθμού αδειών). Οι περισσότερες περιπτώσεις (136 από 147) αφορούσαν δύο κράτη μέλη (Γαλλία και Κάτω Χώρες). Τα κράτη μέλη ανέφεραν ότι οι μη συμμορφούμενες με τους κανόνες αποστολές εντοπίστηκαν εν γένει από τις τελωνειακές αρχές τους ή την αστυνομία. Ανάλογα με τις περιστάσεις της κάθε περίπτωσης και την εφαρμοστέα εθνική νομοθεσία, δόθηκε συνέχεια από τις αρμόδιες αρχές, την αστυνομία και τις δικαστικές αρχές. 5. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ Κατά τη διάρκεια της υπό εξέταση περιόδου, διεξήχθησαν εις βάθος συζητήσεις σχετικά με διάφορα θεμελιώδους σημασίας ζητήματα που θα επηρεάσουν το μέλλον του ισχύοντος συστήματος. Οι συνεδριάσεις της επιτροπής αποτέλεσαν κατάλληλη πλατφόρμα για την ανταλλαγή ιδεών και την προώθηση της ανάληψης δράσης. 5.1. Χρησιμοποίηση ηλεκτρονικών συστημάτων Στα περισσότερα κράτη μέλη εξακολουθεί να μην είναι δυνατή η υποβολή αίτησης για άδεια εξαγωγής σε ηλεκτρονική μορφή. Εξαιρουμένης της Ισπανίας, ακόμη και σε εκείνα τα κράτη μέλη όπου είναι διαθέσιμο το ηλεκτρονικό έντυπο, η αίτηση πρέπει να υποβάλλεται σε έντυπη μορφή. Ως εκ τούτου, οι ηλεκτρονικές άδειες δεν είναι διαθέσιμες σε κανένα κράτος μέλος, πλην της Ισπανίας. Ωστόσο, και στην Ισπανία η άδεια που λαμβάνεται ηλεκτρονικά πρέπει να εκτυπώνεται ή να μεταφορτώνεται και να προσκομίζεται στο τελωνείο. Η δυνατότητα ανάπτυξης ηλεκτρονικού συστήματος σε επίπεδο ΕΕ για την έκδοση αδειών εξαγωγής συζητήθηκε εκτενώς κατά τη διάρκεια της υπό εξέταση περιόδου. Το 2011 η Γαλλία πρότεινε να εξεταστεί το ενδεχόμενο καθιέρωσης ηλεκτρονικής υπηρεσίας που θα διασυνδέεται με τα εθνικά συστήματα εκτελωνισμού. Το 2012 πραγματοποιήθηκε σχετική συνεδρίαση με συμμετοχή 8 κρατών μελών. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι η ενδεχόμενη μελλοντική ανάπτυξη κοινής βάσης δεδομένων θα μπορούσε να αποφέρει σημαντικά οφέλη, τα οποία θα είναι σαφώς περισσότερα από τα δυνητικά προβλήματα που προσδιορίστηκαν. Ωστόσο, υπογραμμίστηκε η απουσία χρηματοδότησης. Λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων περιορισμών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το σχέδιο δεν είχε ακόμη ωριμάσει, αλλά κάλεσε τη 29 Τα αριθμητικά στοιχεία περιλαμβάνουν δεδομένα από 25 κράτη μέλη (BG, CZ, DK, DE, IE, ES, FR, HR, IT, CY, LV, LT, LU, HU, MT, NL, AT, PL, PT, RO, SI, SK, FI, SE, UK). EL 11 EL

Γαλλία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο (τις χώρες που εκδίδουν τον μεγαλύτερο αριθμό αδειών) να προσπαθήσουν να αναπτύξουν περισσότερο συγκεκριμένες ιδέες. Τα εν λόγω κράτη μέλη συνεργάστηκαν εν προκειμένω και πρόκειται να παρουσιάσουν τα συμπεράσματά τους στο άμεσο μέλλον. 5.2. Ερμηνεία των κατηγοριών πολιτιστικών αγαθών Δεν είναι πάντα εύκολη η υπαγωγή συγκεκριμένων αντικειμένων σε μία από τις κατηγορίες πολιτιστικών αγαθών που αναφέρονται στο παράρτημα Ι του βασικού κανονισμού. Διαφορετικά κράτη μέλη μπορεί να λαμβάνουν διαφορετικές αποφάσεις εν προκειμένω. Το κείμενο όπου περιγράφεται καθεμία από τις κατηγορίες δεν είναι πάντα σαφές και επομένως είναι ανοιχτό σε αποκλίνουσες ερμηνείες. Σε συνέχεια των συζητήσεων στο πλαίσιο των συνεδριάσεων της επιτροπής, συμφωνήθηκε η σύσταση ομάδας εργασίας (η «ομάδα εργασίας») για την ερμηνεία των κατηγοριών, η οποία θα αποτελείται από εκπροσώπους διαφόρων κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στην ομάδα εργασίας ανατέθηκε η εκπόνηση οδηγιών για την ερμηνεία ορισμένων προβληματικών κατηγοριών που θα καλύπτει επίσης συγκεκριμένα είδη αντικειμένων των οποίων η κατάταξη είναι ιδιαίτερα δύσκολη (νομίσματα, εικόνες, απολιθώματα). Η ομάδα εργασίας συνεδρίασε δύο φορές το 2013 εργάστηκε επίσης στο πλαίσιο υποομάδων και μέσω ανταλλαγής αλληλογραφίας. Η ομάδα εργασίας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μια κοινή ερμηνεία δεν θα επίλυε όλα τα προβλήματα. Αντ αυτού, ενδέχεται να απαιτείται η επανεξέταση της διατύπωσης ορισμένων κατηγοριών, η κατάργηση μιας κατηγορίας ή η προσθήκη μιας νέας. Αναγνωρίζοντας ότι για την τροποποίηση του παραρτήματος Ι θα ήταν απαραίτητη η αναθεώρηση ολόκληρου του κανονισμού, η ομάδα εργασίας συμφώνησε να ασχοληθεί αποκλειστικά με την ερμηνεία και επεσήμανε απλώς ορισμένες πτυχές που έχρηζαν αναθεώρησης: κατάταξη των εικόνων κατάταξη μεμονωμένων νομισμάτων και παλαιοντολογικών αντικειμένων ορισμός των «συλλογών» και κάλυψη από την κατηγορία 15. 5.3. Συνεργασία μεταξύ αρχών Για τη δέουσα εφαρμογή του βασικού κανονισμού απαιτείται η συμβολή διαφόρων αρχών, όχι μόνο των πολιτιστικών και τελωνειακών αρχών, αλλά και της αστυνομίας. Είναι πολύ σημαντικό να συνεργάζονται οι αρχές ανοιχτά και ενεργά και να κατανοούν η μία τη θέση, τους περιορισμούς και τις ανάγκες της άλλης. Το συγκεκριμένο ζήτημα κατείχε εξέχουσα θέση κατά τις συζητήσεις στο εσωτερικό της επιτροπής. Η πρωτοβουλία ξεκίνησε με παρουσίαση από την Αυστρία της σχετικής τελωνειακής νομοθεσίας. Στη συνέχεια παρουσιάστηκαν παραδείγματα καλής συνεργασίας μεταξύ των αρχών σε όλα τα επίπεδα από τις Κάτω Χώρες, την Ουγγαρία και την Ιταλία. Όλα τα κράτη μέλη κλήθηκαν να παρουσιάσουν τις εμπειρίες τους, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στη βελτίωση της κατανόησης. Από τις παρουσιάσεις καταδείχθηκε ότι η συνεργασία μεταξύ των αρχών στις Κάτω Χώρες, στην Ουγγαρία και στην Ιταλία βασίζεται σε συμφωνίες-πλαίσιο ή σε πολυμερείς συμφωνίες μεταξύ των αρμόδιων υπουργείων. Η συνεργασία λαμβάνει τη μορφή ειδικής κατάρτισης για τους τελωνειακούς υπαλλήλους, ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τους δείκτες ή τα προφίλ κινδύνου, συμμετοχής σε κοινές επιχειρήσεις για τον εντοπισμό παράνομων αγαθών και παροχής βοήθειας για την αναγνώριση των πολιτιστικών αγαθών. EL 12 EL

Η πρωτοβουλία αυτή θα συνεχιστεί στο μέλλον και ενδέχεται να οδηγήσει στην ανάπτυξη σειράς βέλτιστων πρακτικών. Υπήρξε συναίνεση ως προς την ανάγκη για ανάπτυξη μέσων που θα διευκολύνουν την αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων αρχών από τα διάφορα κράτη μέλη. 5.4. Καταλληλότητα των κατώτατων ορίων Στο παράρτημα Ι του βασικού κανονισμού ορίζονται τα κατώτατα όρια που ισχύουν για τις περισσότερες από τις κατηγορίες 30 πολιτιστικών αγαθών που απαριθμούνται σε αυτό. Για τα αντικείμενα που εμπίπτουν σε αυτές τις κατηγορίες, άδεια εξαγωγής απαιτείται μόνον εάν η αξία τους φτάνει στο εφαρμοστέο κατώτατο όριο. Για την πλειονότητα των κρατών μελών, τα κατώτατα όρια είναι υπερβολικά υψηλά και πρέπει να μειωθούν. Υποστηρίζουν ότι ο κανονισμός δεν διαδραματίζει τον ρόλο που θα έπρεπε όσον αφορά την προστασία της εθνικής τους κληρονομιάς λόγω των υψηλών κατώτατων ορίων ως προς την αξία των αγαθών. Αυτό εξηγεί εν μέρει την πολύ περιορισμένη χρήση του κανονισμού σε πολλά κράτη μέλη 31. Σύμφωνα με το άρθρο 10 του βασικού κανονισμού, τα ποσά που αναφέρονται στο παράρτημα Ι θα πρέπει να υπόκεινται σε τακτική αναθεώρηση και ενδεχομένως να ενημερώνονται ανάλογα με τους οικονομικούς και νομισματικούς δείκτες. Η εν λόγω διάταξη δεν αντικατοπτρίζει πλέον στην κατάσταση που ισχύει στην ΕΕ. Σε περίπτωση αναθεώρησης του κανονισμού, τα περισσότερα κράτη μέλη θα τάσσονταν υπέρ της μείωσης των ισχυόντων κατώτατων ορίων. 5.5. Εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών στην ΕΕ Σε διάφορα φόρα έχουν εκφραστεί ανησυχίες σχετικά με την απουσία ενός μέσου για τον έλεγχο της εισαγωγής πολιτιστικών αγαθών στην ΕΕ, ζήτημα που εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ. Παρά ταύτα, η ΕΕ επέβαλε περιορισμούς στην εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών από το Ιράκ 32 και τη Συρία 33. Με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1210/2003 απαγορεύεται η εισαγωγή, η εξαγωγή και η εμπορία πολιτιστικών προϊόντων καταγωγής Ιράκ, όταν τα αγαθά έχουν αφαιρεθεί παράνομα από το Ιράκ χωρίς την άδεια του νόμιμου κατόχου τους ή κατά παράβαση της νομοθεσίας του Ιράκ. Ομοίως, με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1332/2013 απαγορεύεται η εισαγωγή, εξαγωγή και μεταφορά πολιτιστικών αγαθών της Συρίας, όταν υπάρχουν εύλογες υπόνοιες ότι τα αγαθά έχουν απομακρυνθεί χωρίς τη συγκατάθεση του νόμιμου ιδιοκτήτη τους ή κατά παράβαση του συριακού ή του διεθνούς δικαίου. Οι κατηγορίες αγαθών για τις οποίες ισχύουν αυτοί οι κανονισμοί παρατίθενται στα παραρτήματα των κανονισμών, που αντιστοιχούν αμφότερα στο παράρτημα Ι του βασικού κανονισμού. Στις 12 Οκτωβρίου 2012 κατασχέθηκαν 13 αρχαιολογικά αντικείμενα από το Ιράκ από τελωνειακούς υπαλλήλους της Γαλλίας. 30 31 32 33 Εξαιρούνται οι κατηγορίες 1 (αρχαιολογικά αντικείμενα), 2 (αντικείμενα προερχόμενα από διαμελισμό μνημείων), 9 (αρχέτυπα και χειρόγραφα) και 12 (αρχεία). Ουσιαστικά, όλα τα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην ΕΕ από το 2004 θεωρούν ότι τα κατώτατα όρια είναι υπερβολικά υψηλά. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1210/2003 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2003, σχετικά με ορισμένους ειδικούς περιορισμούς στις οικονομικές και χρηματοδοτικές σχέσεις με το Ιράκ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2465/96 (ΕΕ L 169 της 8.7.2003, σ. 6). Βλέπε υποσημείωση 20 ανωτέρω. EL 13 EL

6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το σύστημα που είχε αρχικά σχεδιαστεί για 12 κράτη μέλη και καθιερώθηκε το 1993 για τον έλεγχο των εξαγωγών πολιτιστικών αγαθών στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ χρησιμοποιείται σε διαφορετικό βαθμό από τα κράτη μέλη. Το μέγεθος και η σημασία της εθνικής κληρονομιάς κάθε χώρας, καθώς και η σχετική ανάπτυξη της αγοράς τέχνης της, καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τη συμμόρφωση των κρατών μελών με τον κανονισμό. Παρότι η μεγάλη πλειονότητα των κρατών μελών θεωρεί την ισχύουσα νομοθεσία χρήσιμη, διακρίνει επίσης την ανάγκη για πρακτικές βελτιώσεις. Διάφορες συνεχιζόμενες και μελλοντικές πρωτοβουλίες αναμένεται να συμβάλουν στην αρτιότερη λειτουργία του συστήματος. Η καλή συνεργασία μεταξύ όλων των φορέων και σε όλα τα επίπεδα έχει καίρια σημασία για την επίτευξη του στόχου αυτού. * * * Η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή να λάβουν υπόψη τους την παρούσα έκθεση EL 14 EL

EL 15 EL