Ανταγωνιστική αγορά-εφαρμογές
1. Παρακίνηση: Στήριξη τιμών αγροτικών προϊόντων 2. Νεκρή ζημία: «Μία αγορά τέλειου ανταγωνισμού χωρίς παρέμβαση μεγιστοποιεί τι συνολικό πλεόνασμα» 3. Κυβερνητική παρέμβαση: Ποιος κερδίζει και ποιος χάνει; 4. Παραδείγματα διαφόρων κυβερνητικών πολιτικών Έμμεσοι φόροι Ανώτατες τιμές Ποσοστώσεις επί της παραγωγής Εισαγωγικοί δασμοί 5. Συμπεράσματα 2
Στην ισορροπία τέλειου ανταγωνισμού, (*, *), μεγιστοποιείται το Συνολικό Πλεόνασμα. Πλεόνασμα καταναλωτή στο (*,*): ABC Πλεόνασμα παραγωγού στο (*,*): DBC Συνολικό πλεόνασμα στο (*,*): ADC 3
Παράδειγμα: Μεγιστοποίηση του πλεονάσματος στην ισορροπία με τέλειο ανταγωνισμό A Προσφορά d * B C s D Ζήτηση 1 * 4
Παράδειγμα: Μεγιστοποίηση του πλεονάσματος στην ισορροπία με τέλειο ανταγωνισμό A Προσφορά s * B C d D Ζήτηση * 2 5
Νεκρή ζημία είναι μια μείωση του καθαρού οικονομικού οφέλους που προκύπτει από μια αναποτελεσματική κατανομή των πόρων. (Η σκιασμένη περιοχή στα διαγράμματα) 6
Οικονομική αποτελεσματικότητα σημαίνει ότι μεγιστοποιείται το συνολικό πλεόνασμα. «Κάθε καταναλωτής ο οποίος είναι διατεθειμένος να πληρώσει περισσότερα από το κόστος ευκαιρίας των πόρων που απαιτούνται για την παραγωγή μιας επιπλέον ποσότητας, μπορεί να αγοράσει. Κάθε καταναλωτής που δεν είναι διατεθειμένος να πληρώσει το κόστος ευκαιρίας της επιπλέον ποσότητας, δεν αγοράζει». «Όλα τα οφέλη από το εμπόριο (μεταξύ αγοραστών και προμηθευτών) εξαντλούνται στο αποτελεσματικό σημείο». Η ισορροπία τέλειου ανταγωνισμού επιτυγχάνει οικονομική αποτελεσματικότητα.
Κυβερνητική παρέμβαση: Ποιος κερδίζει και ποιος χάνει; Είδος παρέμβασης Επίπτωση στην (εγχώρια) εμπορευόμενη ποσότητα Επίπτωση στο (εγχώριο) πλεόνασμα καταναλωτή Επίπτωση στο (εγχώριο) πλεόνασμα παραγωγού Επίπτωση στον (εγχώριο) κυβερνητικό προϋπολογισμό Έμμεσος φόρος Μείωση Μείωση Μείωση Θετική Ναι Δημιουργείται μια (εγχώρια) νεκρή ζημία; Επιδοτήσεις σε παραγωγούς Μέγιστες ανώτατες τιμές σε παραγωγούς Ελάχιστες κατώτατες τιμές σε παραγωγούς Ποσοστώσεις επί της παραγωγής Εισαγωγικοί δασμοί Ποσοστώσεις επί των εισαγωγών Αύξηση Αύξηση Αύξηση Αρνητική Ναι Μείωση/ Πλεονάζουσα ζήτηση Μείωση/ Πλεονάζουσα προσφορά Μείωση/ Πλεονάζουσα προσφορά Αύξηση ή μείωση Μείωση Μείωση Μείωση Μηδέν Ναι Αύξηση ή μείωση Αύξηση ή μείωση Μηδέν Μηδέν Μείωση Μείωση Αύξηση Θετική Ναι Μείωση Μείωση Αύξηση Μηδέν Ναι Ναι Ναι 8
Έμμεσος φόρος (ή ειδικός φόρος) είναι ένα ποσό που καταβάλλεται είτε από τον καταναλωτή είτε από τον παραγωγό ανά μονάδα αγαθού στο σημείο πώλησης. (Το ποσό που καταβάλλουν αυτοί που παρουσιάζουν ζήτηση υπερβαίνει κατά T το συνολικό ποσό που λαμβάνουν οι πωλητές). 9
Παράδειγμα: Έμμεσος φόρος S S T d * s 1 * Ζήτηση 10
Το ποσό κατά το οποίο η τιμή που πληρώνουν οι αγοραστές, D, αυξάνεται η μη εμπεριέχουσα τον φόρο τιμή ισορροπίας, Ρ*, είναι η επίπτωση του φόρου επί των καταναλωτών. Το ποσό κατά το οποίο η τιμή που εισπράττουν οι πωλητές, s, υπολείπεται έναντι της τιμής Ρ* ονομάζεται επίπτωση του φόρου στους παραγωγούς. 11
Παράδειγμα: Επίπτωση ενός φόρου σε δύο περιπτώσεις d =*+T s = * T S S D S d = * s = *-T T D
Μια πρόχειρη μέθοδος υπολογισμού της επίπτωσης ενός ειδικού (έμμεσου) φόρου d / s = / όπου: είναι η ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή είναι η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή 13
Γιατί; Ας θεωρήσουμε ένα μικρού ύψους φόρο που επιβάλλεται σε μια οικονομία στο σημείο (*,*) =( /*)/( d /*) /*= d /* =( /*)/( s /*) /*= s /* όμως για να «καθαρίσει» η αγορά, Δ/* πρέπει να είναι το ίδιο για τη ζήτηση και την προσφορά και συνεπώς: d /* = s /* 14
Παράδειγμα: Έστω ε = 0,5 και η = 2. Ποια είναι η σχετική επίπτωση ενός ειδικού (έμμεσου) φόρου επί των καταναλωτών και των παραγωγών; d / s = 2/-.5 = -4 Ερμηνεία: «Οι καταναλωτές πληρώνουν τετραπλάσια τη μείωση της τιμής που εισπράττουν οι παραγωγοί. Επομένως, ένας έμμεσος φόρος ύψους 1 δολαρίου οδηγεί σε μια αύξηση της τιμής του καταναλωτή κατά 0,8 δολάρια και μια μείωση της τιμής που εισπράττουν οι παραγωγοί κατά 0,2 δολάρια» ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι επιδοτήσεις είναι αρνητικοί φόροι 15
Παράδειγμα: Επιδοτήσεις S s d * 2 D 16
Παράδειγμα: Επιδοτήσεις s d T S S * 2 D 17
Παράδειγμα: Επιδοτήσεις s d T S S * 2 D 18
Η ανώτατη τιμή είναι μια νόμιμη μέγιστη τιμή ανά μονάδα που μπορεί να εισπράττει ένας παραγωγός. Αν η ανώτατη τιμή είναι μικρότερη από την προ του ελέγχου τιμή ισορροπίας με ανταγωνισμό, τότε η ανώτατη τιμή ονομάζεται δέσμευση. 19
Παράδειγμα: Ανώτατες τιμές S D 20
Παράδειγμα: Ανώτατες τιμές S MAX D 21
Παράδειγμα: Ανώτατες τιμές S MAX Πλεονάζουσα ζήτηση s * d D 22
Κατώτατη τιμή είναι μια ελάχιστη τιμή που οι καταναλωτές μπορούν νόμιμα να πληρώσουν για ένα αγαθό. Οι κατώτατες τιμές ονομάζονται μερικές φορές και τιμές στήριξης. Αν η κατώτατη τιμή είναι υψηλότερη της προ του ελέγχου τιμής ισορροπίας με ανταγωνισμό, τότε ονομάζεται δέσμευση. 23
Παράδειγμα: Kατώτατη τιμή S D 24
Παράδειγμα: Kατώτατη τιμή MIN Πλεονάζουσ α προσφορά S d * s D 25
Η ποσόστωση επί της παραγωγής είναι ένα όριο είτε επί του αριθμού των παραγωγών που υπάρχουν στην αγορά είτε επί της ποσότητας που μπορεί να πουλήσει κάθε παραγωγός. Η ποσόστωση συνήθως έχει ως στόχο να θέσει ένα όριο επί της συνολικής ποσότητας που μπορούν να προσφέρουν οι παραγωγοί στην αγορά. 26
Παράδειγμα: Ποσόστωση επί της παραγωγής Αρχική προσφορά MAX * Ζήτηση 27
Παράδειγμα: Ποσόστωση επί της παραγωγής Προσφορά με ποσόστωση Αρχική προσφορά * MAX * Ζήτηση 28
Οι εισαγωγικοί δασμοί είναι φόροι που επιβάλλονται από μια κυβέρνηση επί των αγαθών που εισάγει η χώρα που διοικείται από αυτή την κυβέρνηση. Μερικές φορές οι εισαγωγικοί δασμοί ονομάζονται απλά δασμοί. Η ποσόστωση επί των εισαγωγών είναι ένα όριο επί του συνολικού αριθμού μονάδων ενός αγαθού που μπορούν να εισαχθούν στη χώρα. 29
Παράδειγμα: Εισαγωγή ενός αγαθού Πότε θα πραγματοποιηθεί εισαγωγή ενός αγαθού; A Εγχώρια προσφορά D Εγχώρια ζήτηση 30
Παράδειγμα: Εισαγωγή ενός αγαθού Πότε θα πραγματοποιηθεί εισαγωγή ενός αγαθού; A Εγχώρια προσφορά * D Εγχώρια ζήτηση 31
Παράδειγμα: Εισαγωγή ενός αγαθού Πότε θα πραγματοποιηθεί εισαγωγή ενός αγαθού; A Εγχώρια προσφορά * W D C B 1 4 Προσφορά εξωτερικού Εγχώρια ζήτηση 32
Παράδειγμα: Εισαγωγή ενός αγαθού Τώρα, ας προσθέσουμε έναν εισαγωγικό δασμό Εγχώρια προσφορά Εγχώρια ζήτηση 33
Παράδειγμα: Εισαγωγή ενός αγαθού Τώρα, ας προσθέσουμε έναν εισαγωγικό δασμό Εγχώρια προσφορά W +T W T 1 2 3 4 Εγχώρια ζήτηση 34
Παράδειγμα: Εισαγωγή ενός αγαθού Τώρα, ας προσθέσουμε έναν εισαγωγικό δασμό Εγχώρια προσφορά W +T W D A C B T 1 2 3 4 Εγχώρια ζήτηση 35
Σύγκριση ενός εισαγωγικού δασμού και μιας ποσόστωσης Έστω ότι η ποσόστωση περιορίζει τις εισαγωγές σε 3-2 η τιμή ισορροπίας θα είναι ίδια όπως με τον εισαγωγικό δασμό και η (παγκόσμια) νεκρή ζημία θα είναι κι αυτή η ίδια. Υπάρχει κάποια διαφορά; Η ποσόστωση δεν δημιουργεί κυβερνητικά έσοδα. Επομένως, ενώ η συνολική προσφορά και η συνολική τιμή για την εγχώρια αγορά παραμένει ίδια σύμφωνα με τις δύο πολιτικές, η εγχώρια νεκρή ζημία είναι μεγαλύτερη στην περίπτωση της ποσόστωσης. 36