ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Ομιλητής - Εισηγητής: Τσάτσου Ελένη Δέσποινα Εισηγητές: Κωσταρέλλου Ολυμπία Τσιώλη Μαρία Τρίκαλα, 29/03/2013
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Επιμέλεια: Τσιώλη Μαρία
ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της παιδικής παχυσαρκίας Γενετικοί - Κληρονομικότητα Περιβαλλοντικοί - Αύξηση των καθιστικών δραστηριοτήτων (παρακολούθηση τηλεόρασης) - Η έλλειψη και μείωση της σωματικής δραστηριότητας - Στροφή στη διατροφή του γρήγορου φαγητού/προσυσκευασμένα τρόφιμα υψηλά σε λιπαρά/θερμίδες ή/και υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Η παχυσαρκία και ο κύκλος ζωής: Προγεννητική Υποσιτισμός της μητέρας Διαβήτης της μητέρας Κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη Βάρος της μητέρας και εγκυμοσύνη Η παχυσαρκία και ο κύκλος ζωής: Μεταγεννητική Θηλασμός Χρόνια πρώιμη μεταγεννητική Πρώιμη παιδική ηλικία Διατροφή και Γονείς
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Επιμέλεια: Τσάτσου Ελένη- Δέσποινα
ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Περιγραφή πληθυσμού για συγκεκριμένο χαρακτηριστικό. ΟΧΙ για προσδιορισμό «ιδανικής» τιμής. Μέτρο αξιολόγησης της ανάπτυξης των παιδιών Δυνατότητα εντοπισμού παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας (Μανιός,2006).
ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΚΑΜΠΥΛΗ ΒΑΡΟΥΣ ΠΡΟΣ ΥΨΟΣ Κριτήριο αξιολόγησης παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας. Βάρος ύψος < 5 ου ελλειποβαρές παιδί Βάρος ύψος > 90 ου υπέρβαρο παιδί.
ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΔΜΣ ΠΡΟΣ ΗΛΙΚΙΑ ΔΜΣ=Β (kg) / Υ²(m), όπου Β= πραγματικό βάρος σώματος και Υ= ύψος του ατόμου (Center on an Aging Society, 2002). ΔΜΣ 75 η 9ο η εκατοστιαίας θέσης κίνδυνος να γίνουν υπέρβαρα τα παιδιά μεγάλος ΔΜΣ > 90 η εκατοστιαία θέση υπέρβαρα.
ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΥ ΜΕΣΗΣ
Αγόρια age(y) 5th 15th 50 th 85th 90th 95th 6 48,7 51 54 60,1 65,6 69,7 7 49,5 51,5 56,3 62 67,5 72,7 8 52,5 53,7 59 66 72,2 78,2 9 53,5 55 60,8 71,5 75 79,8 10 54,6 57 64 77,9 81,6 89,7 11 57 59 64,2 75,8 78,4 84,3 12 57,5 61 67 79,4 82,9 86,7 13 60,4 62,1 68 82,4 86,3 95,3 14 64 66 73,3 87 89,2 99,1 15 63,3 67 73 82,3 88,9 95,9 16 67 71 75,8 88,8 92,4 101,2 17 67,9 71,4 76,3 88 92,3 98,2
Κορίτσια age(y) 5th 15th 50 th 85th 90th 95th 6 48 49,6 53 62,9 65,9 70,2 7 48,3 51,9 57,9 64,3 66,1 71,2 8 49,7 51,1 57 67,1 69,8 75 9 53 54,8 60 70,8 72,1 75,2 10 53,1 57 63,8 77,3 79,2 84,5 11 55,1 59 65,5 73,8 76,6 80,9 12 54,8 59,9 65,2 74,2 77 82,1 13 58 61 67 72,8 75,4 77 14 59,6 62 68,1 75,8 77 79,5 15 59,6 63 67 77,6 79,5 80,9 16 60,2 63 68,1 74 78 84,4 17 60,3 62,9 68,4 76 81,1 86,3
ΣΥΣΤΑΣΗ ΣΩΜΑΤΟΣ Σημαντική για τη διατροφική αξιολόγηση Ταυτίζεται με την εναπόθεση λίπους (Macedo et al,2008) ΣΩΜΑ Λιπώδης Μάζα Άλιπη Μάζα
ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Επιμέλεια: Κωσταρέλλου Ολυμπία
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΦΑΣΕΙΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ (Abraham& Nordsieck,2000)
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Οικογένεια Σχολείο Μέσα μαζικής ενημέρωσης Πολιτεία Φορείς υγείας
ΣΤΟΧΟΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΒΑΡΟΣ
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Αποφεύγουμε: έτοιμο φαγητό τύπου φαστ φουντ κατανάλωση αναψυκτικών τα σνακ των παιδιών να είναι πρόχειρες λύσεις, (μπισκότα,πατατάκια) Απαραίτητο θεωρείται το πρωινό γεύμα Συνίσταται η κατανάλωση λευκού κρέατος (κοτόπουλο, γαλοπούλα, ψάρια) 1-2 φορές την εβδομάδα. Καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, αδρά επεξεργασμένων δημητριακών και των προϊόντων τους, καθώς και γαλακτοκομικών σε μικρές έως μέτριες ποσότητες
ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ Αποτελούν πρότυπο προς μίμηση Κοινό τρόπο διατροφής Διαφορετική μεταχείριση (Fisher et al, 2002)
ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ & ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΘΙΣΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ Παίζει προστατευτικό ρόλο έναντι της αύξησης του βάρους και της παχυσαρκίας και πρέπει να συνίσταται ανεπιφύλακτα. Η σωματική άσκηση από μόνη της δεν είναι αρκετή για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας, ο συνδυασμός μιας σωστής διατροφής με την γυμναστική είναι σαφώς πιο αποτελεσματικός για το μακροχρόνιο έλεγχο της. (Epstein et al,1995)
ΜΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Δίαιτα πολύ χαμηλής ενέργειας Φαρμακευτική αντιμετώπιση Χειρουργικές επεμβάσεις (Inge et al, 2004)
ΕΙΔΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Κίνδυνος υποσιτισμού Κίνδυνος για διατροφικές διαταραχές Κίνδυνος απομόνωσης ( Must et al, 1992)
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ!!!
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Macedo OG, Carazzato JG, Meirelles Ede S, Paula A, Santos CA, Bolliger Neto R, Mattar Júnior R, Comparative study of skin folding of dominant and nondominant hemibodies in spastic hemiplegic cerebral palsy, Clinics (Sao Paulo), 2008 ;63(5):601-6. Moran JM, Lavado-Garcia JM, Pedrera-Zamorano JD, Methods for nurses to measure body composition, Rev Lat Am Enfermagem, 2011 ;19(4):1033-8. Μανιός Γ, Διατροφική Αξιολόγηση: Διαιτολογικό & Ιατρικό ιστορικό, Σωματομετρικοί, Κλινικοί & Βιοχημικοί Δείκτες. Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ Πασχαλίδης, 2006. Κεφάλαιο 5: Ανθρωπομετρία - Σύσταση Σώματος και Έλεγχος Ανάπτυξης Θρέψης, p216-222. Savvas C. Savva, Yiannis Kourides, Michael Tornaritis, Marina Epiphaniou- Savva, Panagiota Tafouna, Anthony Kafatos, Reference growth curves for cypriot children 6 to 17 years of age. Obes Res 2001; 9: 754 762
Wietina JM:Cause and effect in childhood obesity: solutions for a national epidemic. J Am Osteopath Assoc.2008;108:545-52. Frank M Biro and Michelle Wien: Childhood obesity and adult morbidities. Am J Clin Nutr. 2010; 91:1499S 1505S. Joseph A. Skelton, MD, MS, Megan B. Irby, MS, Joseph Grzywacz, PhD, and Gary Miller, PhD: Etiologies of Obesity in Children: Nature and Nurture.Pediatr Clin North Am. 2011;58: 1333-1354. Brittany Dixon, Michelle-Marie Pena and Elsie M. Taveras: Lifecourse Approach to Racial/Ethnic Disparities in Childhood Obesity. Adv Nutr. 2012; 3: 73 82. Flynn M.A.T. et al (2006). Reducing obesity and related chronic disease risk in children and youth: a syntheses of evidence with best practice recommendations. Obesity Reviews 7 (suppl 1): 7-66 Manios Y et al. (1999) Evaluation of a health and nutrition education program in primary school children in Crete over a three-year period. Preventative Medicine 28:149-159 MI Goran et al., 1999, Role of physical activity in the prevention of obesity in children, Stockton Press, International Journal of Obesity 2, Suppl 3, S18±S33 Javier Aranceta et al., 2009, Prevention of overweight and obesity from a public health perspective, International Life Sciences Institute σελ 83-88 Petros Pappas, Konstantina Karaouli,Health policy strategies for the treatment of obesity: a systematic review,international Journal of Caring Sciences 2010 September-December Vol 3 Issue 3 σελ 98-105
Ζαμπέλας Α.,2007, Κλινική διαιτολογία και διατροφή με στοιχεία παθολογίας 2, Ιατρικές εκδόσεις Πασχαλίδης, κεφ 19, σελ 537-544 Κατσιλάμπρος Ν. Τσίγκος Κ.,2007, Παχυσαρκία, η Πρόληψη και η Αντιμετώπιση μιας Παγκόσμιας Επιδημίας, Εκδόσεις ΒΗΤΑ-medical arts,κεφ 8, σελ 202-212,κεφ10.6 290-299 Χασαπίδου Μ, Τσιλιγκίρογλου Φαχαντίδου (2002) Διατροφικές ανάγκες των παιδιών στο Διατροφή και Υγεία, Άσκηση και Αθλητισμό, University Studio Press, σελ 216-220 Πασπανός Ν., 2005,Αξιολόγηση προγράμματος διαχείρισης βάρους σε παχύσαρκα παιδιά, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Πτυχιακή εργασία, σελ 21-23 Ζήσης Π.,2005, Διαχείριση βάρους σε παχύσαρκα παιδιά, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Πτυχιακή εργασία,σελ 20-24 Χίτογλου-Μακέδου Α. 2007,Παιδική και εφηβική παχυσαρκία, Αιτίες και συνέπειες της παχυσαρκίας - πρόληψη και αντιμετώπιση. Παρισιάνου Α.Ε, σελ 215-238 Φίλιππα Ν, Κανακά-Gantenbein Χ,2009, Παιδική παχυσαρκία. Εντοπισμός του προβλήματος, παράγοντες κινδύνου και θεραπεία, Δελτ Α' Παιδιατρ Κλιν Πανεπ Αθηνών 56,σελ 41-47 www.eiep.gr www. obesity. org\ www.who.int/en/ www.eufic.org/index/el/