ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 17.12.2015 COM(2015) 660 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ για την υλοποίηση του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1013/2006 της 14ης Ιουνίου 2006 για τις μεταφορές αποβλήτων Εξελίξεις σχετικά με την παραγωγή, την επεξεργασία και τη μεταφορά επικίνδυνων αποβλήτων και λοιπών αποβλήτων στα κράτη μέλη της ΕΕ, 2010-2012 {SWD(2015) 291 final} EL EL

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή... 2 2. Υποβολή εκθέσεων από τα κράτη μέλη... 3 3. Παραγωγή επικίνδυνων αποβλήτων... 4 4. Εξαγωγές επικίνδυνων αποβλήτων από τα κράτη μελη... 5 5. Εισαγωγές αποβλήτων σε κράτη μέλη... 7 6. Παράνομες μεταφορές, επιθεωρήσεις και μέτρα επιβολής του νόμου... 8 7. Γενικά συμπεράσματα... 10 8. Επόμενα βήματα... 12

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΕ, 2010-2012 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι διασυνοριακές μεταφορές επικίνδυνων αποβλήτων και η οριστική διάθεσή τους διέπονται από τη σύμβαση της Βασιλείας για τον έλεγχο των διασυνοριακών μεταφορών επικίνδυνων αποβλήτων και της επεξεργασίας τους, της 22ας Μαρτίου 1989, στην οποία είναι μέρος η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Ο πρωταρχικός στόχος της σύμβασης είναι η προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος από τις δυσμενείς επιπτώσεις των επικίνδυνων αποβλήτων. Η ΕΕ έχει οργανώσει ένα σύστημα για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των μεταφορών αποβλήτων εντός των συνόρων της, καθώς και με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ), του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και άλλων τρίτων χωρών που είναι μέρη της σύμβασης της Βασιλείας. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2006, για τις μεταφορές αποβλήτων 1 (στο εξής «ο κανονισμός») μεταφέρει τη σύμβαση στο δίκαιο της Ένωσης. Ο κανονισμός, ο οποίος θα ισχύει άμεσα στα κράτη μέλη, τροποποιήθηκε το 2014 με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 660/2014 2. Τα κράτη μέλη υποβάλλουν ετησίως έκθεση στη γραμματεία της σύμβασης για το προηγούμενο ημερολογιακό έτος σχετικά με τις νομικές διατάξεις, την εφαρμογή και τα μέτρα περιβαλλοντικής προστασίας 3. Η έκθεση αποστέλλεται επίσης στην Επιτροπή μαζί με πρόσθετες πληροφορίες υπό μορφή ερωτηματολογίου σχετικά με την εφαρμογή 4. Σύμφωνα με το άρθρο 51 παράγραφος 4 του κανονισμού, κάθε τρία έτη, η Επιτροπή συντάσσει έκθεση εφαρμογής με βάση τις απαντήσεις που υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη. Στην περίπτωση αυτή, η προθεσμία που είχαν τα κράτη μέλη για να διαβιβάσουν τις πληροφορίες που αφορούν την περίοδο 2010-12 στην Eurostat έληγε στις 18 Ιουνίου 2014. Η παρούσα είναι η τέταρτη έκθεση εφαρμογής και καλύπτει την περίοδο 2010-2012. Η τρίτη έκθεση της Επιτροπής αφορούσε την περίοδο 2007-2009 και δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2012. Αναλυτικές πληροφορίες με βάση την έκθεση των κρατών μελών σχετικά με τη σύμβαση της Βασιλείας για τα έτη 2010-2012 παρέχονται στις ενότητες Α και Β του εγγράφου εργασίας που συνοδεύει την παρούσα έκθεση. Επιπλέον, οι απαντήσεις των κρατών μελών στο ερωτηματολόγιο σχετικά με την εφαρμογή για την περίοδο 2010-2012 παρατίθενται στο τμήμα E του εγγράφου εργασίας. Ποσοτικά δεδομένα και αριθμητικά στοιχεία για την παραγωγή, την επεξεργασία και τη μεταφορά αποβλήτων συνοψίζονται στους πίνακες και τα διαγράμματα του τμήματος Α του 1 ΕΕ L 190 της 12.7.2006 σ.1. 2 ΕΕ L 189 της 27.7.2014 σ.1. 3 Άρθρο 51 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 4 Άρθρο 51 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 3

εγγράφου εργασίας. Βασικοί ορισμοί παρατίθενται στο προσάρτημα A. 1.0 του εγγράφου εργασίας. Η παρούσα έκθεση εφαρμογής συγκρίνει επίσης τις απαντήσεις που υπέβαλαν 27 κράτη μέλη 5 για την περίοδο 2010-2012 σε σχέση με την περίοδο 2007-2009. Ορισμένα από τα αριθμητικά στοιχεία για την περίοδο 2007-2009 που αναφέρονται στην παρούσα έκθεση διαφέρουν από εκείνα που αναφέρονται στην έκθεση 2007-2009 διότι ελήφθησαν υπόψη οι απαντήσεις από τα κράτη μέλη που υποβλήθηκαν στο μεταξύ. Η σύμβαση της Βασιλείας χρησιμοποιεί τους όρους «εισαγωγή» και «εξαγωγή» για κάθε μεταφορά προς και από μια χώρα που είναι μέρος της Σύμβασης. Σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, οι όροι αυτοί ισχύουν μόνο για μεταφορές προς και από την ΕΕ συνολικά. Στο παρόν έγγραφο, και οι δύο όροι που εμφανίζονται μέσα σε εισαγωγικά πρέπει να ερμηνεύονται κατά την έννοια με την οποία χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο της σύμβασης της Βασιλείας, δηλαδή περιλαμβάνουν εξωτερικές αποστολές καθώς και ενδοενωσιακές μεταφορές μεταξύ κρατών μελών. 2. ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ Κατά τον χρόνο κατάρτισης της παρούσας έκθεσης, τα περισσότερα κράτη μέλη είχαν απαντήσει στα ερωτηματολόγια της σύμβασης της Βασιλείας και της Επιτροπής για τα έτη 2010-2012 6. Παρόλο που θα έπρεπε να έχουν υποβληθεί όλες οι εκθέσεις για το 2012 στην Επιτροπή έως την 31η Δεκεμβρίου 2013, επετράπη παράταση της εν λόγω προθεσμίας. Η καταληκτική ημερομηνία ανάλυσης των ποσοτικών δεδομένων των εκθέσεων της σύμβασης της Βασιλείας ήταν η 18η Ιουνίου 2011. Οι εκθέσεις της Βασιλείας που υπέβαλαν η Ιρλανδία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο και η Ισπανία για το έτος 2012 ήταν εκπρόθεσμες και, συνεπώς, δεν μπορούσαν να ληφθούν υπόψη για την προετοιμασία του τμήματος Α του εγγράφου εργασίας. Τα στοιχεία σχετικά με τις συνολικές ποσότητες των μεταφερόμενων αποβλήτων μεταξύ των κρατών μελών ανέφεραν πολλές διαφορές σχετικά με τις ποσότητες που δηλώθηκαν από τις χώρες «εξαγωγής» και «εισαγωγής». Το 2011 οι εκθέσεις ήταν το λιγότερο ακριβείς, όταν η ποσότητα των επικίνδυνων αποβλήτων που «εισήχθησαν» ήταν 17 % υψηλότερη από την ποσότητα των αποβλήτων που «εξήχθησαν». Για τη μεταφορά όλων των αποβλήτων που υπόκεινται στη διαδικασία της προηγούμενης γραπτής κοινοποίησης και συγκατάθεσης, στο εξής αναφέρονται ως κοινοποιημένα απόβλητα, αυτή η διαφορά ήταν 5 %. Για τα επικίνδυνα απόβλητα το 2012, η διαφορά αυτή ήταν της τάξης του 10 % (1 % όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων) και για το 2010 ήταν 12 % (2 % όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων). Αυτές οι σημαντικές διαφορές υπογραμμίζουν την ανάγκη για μια ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων σε όλη την ΕΕ που πρέπει να χρησιμοποιούν οι αρμόδιες αρχές κάθε κράτους μέλους. Φάνηκε ότι το Λουξεμβούργο ήταν ένα κράτος μέλος το οποίο στις εκθέσεις που υποβάλλει αναφέρει πολύ χαμηλότερες ποσότητες αποβλήτων από όσες μεταφέρθηκαν. Το 2011, το Λουξεμβούργο ανέφερε ότι έχει «εξαγάγει» 103 000 τόνους όλων των 5 Με εξαίρεση την Κροατία, η οποία προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Ιουλίου 2013. 6 Οι εκθέσεις, σύμφωνα με το άρθρο 51 παράγραφος 2, από την Πολωνία για τα έτη 2010 και 2011 είναι πανομοιότυπες. 4

κοινοποιημένων αποβλήτων στη Γερμανία, αλλά η Γερμανία ανέφερε ότι έχει «εισαγάγει» 498 000 τόνους από το Λουξεμβούργο κατά το ίδιο έτος. Παρόμοια κατάσταση προκύπτει μεταξύ του Λουξεμβούργου και του Βελγίου. Συγκριτικά, το 2009, σύμφωνα με τα στοιχεία η ποσότητα των επικίνδυνων αποβλήτων που έχουν «εισαχθεί» ήταν μόλις κατά 0,3 % χαμηλότερη από την ποσότητα των «εξαχθέντων». Το 2008, ήταν κατά 20 % χαμηλότερη. Για όλα τα κοινοποιημένα απόβλητα το 2009 η ποσότητα ήταν 9 % υψηλότερη. Μια πιθανή εξήγηση για τις ανακολουθίες που παρατηρούνται είναι ότι τα κράτη μέλη μπορεί να μην αναφέρουν τις μεταφορές αποβλήτων με τον ίδιο τρόπο. Οι «εισαγωγείς» και «εξαγωγείς» των αποβλήτων υποχρεούνται να συμπληρώνουν τα έγγραφα κοινοποίησης και μεταφοράς, όπως ορίζεται στα παραρτήματα ΙΑ και ΙΒ του κανονισμού. Το έγγραφο κοινοποίησης ζητά την «προβλεπόμενη συνολική ποσότητα» των προς μεταφορά αποβλήτων, ενώ το έγγραφο μεταφοράς ζητά την «πραγματική ποσότητα» που μεταφέρεται. Αν τα κράτη μέλη αναφέρουν διαφορετικά στοιχεία για τις δύο αυτές αξίες, τότε αυτό θα μπορούσε να έχει συμβάλει στις ανακολουθίες που παρατηρήθηκαν. 3. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Τα επικίνδυνα απόβλητα ορίζονται με βάση έναν πίνακα ροών αποβλήτων ή/και συστατικών (κατηγορίες Υ1-18 και Υ19-45 σύμφωνα με τις κατηγορίες της σύμβασης) και ορισμένα χαρακτηριστικά κινδύνου. Ωστόσο, εάν κάποια απόβλητα θεωρούνται επικίνδυνα σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία μιας χώρας, θεωρούνται επικίνδυνα και για τους σκοπούς της σύμβασης. «Λοιπά απόβλητα» νοούνται τα οικιακά απορρίμματα και τα υπολείμματα που προκύπτουν από την αποτέφρωση των οικιακών απορριμμάτων δύο κατηγορίες αποβλήτων για τα οποία απαιτείται ειδική μέριμνα και τα οποία υπόκεινται σε ελέγχους παρεμφερείς με τους ελέγχους των επικίνδυνων αποβλήτων δυνάμει της σύμβασης της Βασιλείας (κατηγορίες Y46 και Y47). Ο πλήρης κατάλογος των κωδικών Υ σύμφωνα με τη σύμβαση παρέχεται στο τμήμα Δ του εγγράφου εργασίας 7. Κατά τον χρόνο κατάρτισης της παρούσας έκθεσης, τα δεδομένα για τη συνολική παραγωγή επικίνδυνων αποβλήτων παρέμειναν ελλιπή για αρκετά κράτη μέλη που δεν είχαν υποβάλει στοιχεία 8. Για να συμπληρωθούν τα υφιστάμενα κενά στα στοιχεία, πραγματοποιήθηκαν εκτιμήσεις των στοιχείων βάσει δεδομένων από τα προηγούμενα έτη. Το 2012, στην ΕΕ των 27 παρήχθησαν 76 εκατομμύρια τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων. Συγκριτικά αναφέρουμε ότι παρήχθησαν 75 εκατομμύρια το 2011 και 76 εκατομμύρια το 2010. Από την περίοδο 2007-2009 έως την περίοδο 2010-2012, η συνολική ποσότητα των επικίνδυνων αποβλήτων που παρήχθησαν μειώθηκε κατά 4 %. Ως εκ τούτου, η μέση παραχθείσα ποσότητα ανά έτος κατά την περίοδο 2007-2009 ήταν 79 εκατομμύρια τόνοι 7 Οι κωδικοί Υ της σύμβασης της Βασιλείας κατατάσσουν τα είδη αποβλήτων που πρέπει να ελέγχονται στο πλαίσιο της σύμβασης. Χρησιμοποιήθηκαν σε διαφορετική έκταση από τα κράτη μέλη. Ενώ ορισμένες χώρες τους χρησιμοποίησαν καθ όλη την περίοδο υποβολής εκθέσεων, άλλες δεν τους χρησιμοποίησαν και ορισμένες επέλεξαν τους κωδικούς του ευρωπαϊκού καταλόγου αποβλήτων. 8 Τα δεδομένα σχετικά με την παραγωγή επικίνδυνων αποβλήτων παρέχονται βάσει του κανονισμού για τις στατιστικές των αποβλήτων. 5

έναντι 75 εκατομμυρίων τόνων την περίοδο 2010-2012. Ωστόσο, εξετάζοντας την πιο μακροχρόνια τάση μεταξύ 2000 και 2012, η παραχθείσα ποσότητα των επικίνδυνων αποβλήτων ανά έτος αυξήθηκε κατά 26%. Κατά την περίοδο αναφοράς, η συνολική ετήσια παραγωγή επικίνδυνων αποβλήτων κατά κεφαλή στην ΕΕ των 27 ήταν 151 kg για το 2012, 149 kg για το 2011 και 151 kg για το 2010. Τα εν λόγω αριθμητικά στοιχεία δείχνουν μείωση από 158 kg κατά μέσο όρο για την περίοδο 2007-2009, αλλά αύξηση κατά 22 % από το 2000 και μετά. Μια πιθανή εξήγηση για την τάση αυτή είναι ότι παρήχθησαν λιγότερα απόβλητα λόγω της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης. Όπως και κατά την περίοδο 2007-2009, η Γερμανία είχε την υψηλότερη παραγωγή επικίνδυνων αποβλήτων κατά την περίοδο 2010-2012, με 17 εκατ. τόνους το 2012. Ακολούθησε η Ιταλία και η Γαλλία με 11 εκατ. τόνους η κάθε μία. Η παραγωγή της Μάλτας ήταν η μικρότερη το 2012 με 27 000 τόνους, ακολουθούμενη από τη Σλοβενία και τη Λετονία με 78 000 και 85 000 τόνους, αντίστοιχα. Η μεγαλύτερη αύξηση προέκυψε από την Κύπρο, η οποία παρήγαγε 84 000 τόνους το 2011 και 480 000 τόνους το 2012. Η Βουλγαρία σημείωσε τη μεγαλύτερη μείωση, με 647 000 τόνους το 2010 και 160 000 τόνους το 2012. Τα κράτη μέλη δεν δίνουν καμία εξήγηση γι αυτές τις αλλαγές. Όσον αφορά τα επικίνδυνα απόβλητα που παράγονται κατά κεφαλή, η Εσθονία είχε τα υψηλότερα αριθμητικά στοιχεία για την περίοδο 2010-2012, όπως συνέβη και την περίοδο 2007-2009, με μέσο όρο 6 902 kg κατά κεφαλή. Η Ρουμανία παρήγαγε την ελάχιστη ποσότητα την περίοδο 2010-2012 με μέσο όρο δέκα kg κατά κεφαλή. Ακολούθησε η Ελλάδα με 22 kg κατά κεφαλή. Επίσης, η Ρουμανία είχε την χαμηλότερη ποσότητα την περίοδο 2007-2009 (έξι kg κατά κεφαλή). 4. ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που παρέχονται από τα κράτη μέλη, το 2012, η ποσότητα όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων που μεταφέρθηκαν εκτός της ΕΕ των 27 ήταν 14 εκατομμύρια τόνοι, εκ των οποίων πέντε εκατομμύρια τόνοι ήταν επικίνδυνα απόβλητα (δηλαδή το 7 % περίπου όλων των επικίνδυνων αποβλήτων που παρήχθησαν το 2012). Για το 2011 και το 2010, ο αριθμός αυτός ανήλθε σε 15 και 12 εκατ. τόνους, αντιστοίχως (έξι εκατομμύρια τόνοι ήταν επικίνδυνα απόβλητα και τα δύο έτη). Συγκριτικά, για την περίοδο 2007-2009 η μέση ποσότητα όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων που μεταφέρθηκαν εκτός της ΕΕ ήταν 11 εκατομμύρια τόνοι ετησίως, εκ των οποίων οκτώ εκατομμύρια τόνοι ήταν επικίνδυνα απόβλητα (δηλαδή το 10 % περίπου όλων των επικίνδυνων αποβλήτων που παρήχθησαν το 2012). Από το 2001 έως το 2011, αυξήθηκαν κατά 126 % οι μεταφορές όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων εκτός των κρατών μελών. Το 2012, ωστόσο, η κατάσταση αυτή μεταβλήθηκε δεδομένου ότι η ποσότητα των «εξαχθέντων» αποβλήτων μειώθηκε ελαφρώς κατά 2 % σε σύγκριση με το 2011. Από το 2001 έως το 2007, σημειώθηκε μεγάλη αύξηση στην ποσότητα των επικίνδυνων αποβλήτων που «εξήχθησαν» από τα κράτη μέλη (154 %). Ωστόσο, από το 2007 έως το 2012, οι ποσότητες των επικίνδυνων αποβλήτων που «εξήχθησαν» από τα κράτη μέλη μειώθηκαν κατά 32 %. Όπως και την περίοδο 2007-2009, οι Κάτω Χώρες ήταν ο μεγαλύτερος «εξαγωγέας» όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων, με τρία εκατομμύρια τόνους το 2012. Η Γερμανία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος «εξαγωγέας», «εξάγοντας» δύο εκατομμύρια τόνους το 6

2012. Κατά την ίδια περίοδο, η Εσθονία ήταν ο μικρότερος «εξαγωγέας» το 2012 με 3 000 τόνους. Η Γαλλία και η Ιταλία ήταν οι δύο μεγαλύτεροι «εξαγωγείς» επικίνδυνων αποβλήτων κατά την περίοδο 2010-2012 με 985 και 977 τόνους που εξήχθησαν το 2012 αντίστοιχα. Οι Κάτω Χώρες ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας κατά την περίοδο 2007-2009, εντούτοις, το 2010, η ποσότητα των επικίνδυνων αποβλήτων που εξήχθησαν από την εν λόγω χώρα μειώθηκε κατά 73 %. Η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Εσθονία, η Ρουμανία και η Σλοβακία εξήγαγαν τις μικρότερες ποσότητες επικίνδυνων αποβλήτων την περίοδο 2010-2012. Το 2009, η ομάδα αποβλήτων Y1-Y18 αντιπροσώπευε τη μεγαλύτερη ποσότητα, που αντιστοιχούσε στο 37 % της συνολικής ποσότητας όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων που μεταφέρθηκαν εκτός της ΕΕ των 27. Το μερίδιο της κατηγορίας «Υ19-Υ45» ήταν 13%, και το μερίδιο της κατηγορίας Υ46-Υ47 ήταν 12 %. Αν και η συμβολή των ομάδων αποβλήτων Y19-Y45 (13-15 %) και Y46-47 (9-14 %) ήταν σχεδόν η ίδια την περίοδο 2010-2012, η συμβολή της ομάδας αποβλήτων Y1-18 στη συνολική ποσότητα όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων που μεταφέρθηκαν εκτός της ΕΕ των 27 εξακολούθησε να μειώνεται από 37 % το 2009 σε 16 % το 2012. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αύξηση της ποσότητας των αποβλήτων που ταξινομούνται με τη χρήση ευρωπαϊκών ή εθνικών κωδικών αντί για τους κωδικούς Y. Το 34 % των μεταφορών αποβλήτων εκτός της ΕΕ ταξινομήθηκαν σύμφωνα με τους ενωσιακούς ή τους εθνικούς κωδικούς το 2009 σε σύγκριση με το 55 % το 2012. Το 2012, μόνο το 1 % των αποβλήτων μεταφέρθηκαν χωρίς ταξινόμηση και το 0 % των αποβλήτων μεταφέρθηκαν χωρίς ταξινόμηση το 2011. Πρόκειται για σημαντική μείωση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, εφόσον το 3 % και το 4 % των αποβλήτων μεταφέρθηκαν χωρίς ταξινόμηση το 2009 και το 2010, αντίστοιχα. Η μείωση αυτή είναι ακόμη πιο εμφανής σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη (2005-2008), όταν το μερίδιο αυτό κυμαινόταν μεταξύ 7 % και 14 %. Τα μόνα κράτη μέλη που μετέφεραν χωρίς ταξινόμηση το 2012 ήταν η Γαλλία, η Ελλάδα και το Λουξεμβούργο. Το 2012, περισσότερο από το 94 % των επικίνδυνων αποβλήτων της ΕΕ υποβλήθηκε σε επεξεργασία στη χώρα προέλευσης 9. Τα περισσότερα επικίνδυνα απόβλητα που «εξήχθησαν» από τα κράτη μέλη της ΕΕ προορίζονταν για επεξεργασία με σκοπό την αξιοποίησή τους. Το 2012 και το 2011 το ποσοστό αυτό ήταν 70 % και το 2010 ήταν 73 %. Συγκριτικά, την περίοδο 2007-2009 είχε καταγραφεί μεγαλύτερη αναλογία των «εξαχθέντων» επικίνδυνων αποβλήτων που προορίζονταν για αξιοποίηση, με 72 %, 73 % και 78 % που προορίζονταν για αξιοποίηση το 2009, το 2008 και το 2007 αντίστοιχα 10. Το 2012, το 24 % των επικίνδυνων αποβλήτων που «εξήχθησαν» από την ΕΕ των 27 για αξιοποίηση προήλθαν από τη Γαλλία. Άλλοι σημαντικοί εξαγωγείς επικινδύνων αποβλήτων που προορίζονται για αξιοποίηση είναι το Βέλγιο (16 %) και οι Κάτω Χώρες (14 %). Συγκριτικά, το 2009 το 39 % των επικίνδυνων αποβλήτων που «εξήχθησαν» από την ΕΕ των 27 για αξιοποίηση προήλθαν από τις Κάτω Χώρες. 9 Λόγω έλλειψης στοιχείων για το 2012, οι εκτιμήσεις έγιναν βάσει παλαιότερων δεδομένων. 10 Ορισμένα επικίνδυνα απόβλητα υποβλήθηκαν σε «μεικτή» επεξεργασία (δηλαδή συνδυασμό της διάθεσης και της αξιοποίησης) 7

Το 2011, αναφέρθηκε μια απότομη άνοδος της ποσότητας των κοινοποιημένων αποβλήτων που εξήχθησαν σε χώρες που δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ, η οποία οφειλόταν σε μεγάλη ποσότητα οξειδίων του σιδήρου που εξήγαγε η Φινλανδία στην Κίνα το εν λόγω έτος. Αυτά τα απόβλητα αργότερα ταξινομήθηκαν ως μη απόβλητα και δεν κοινοποιούνταν πλέον από τις φινλανδικές αρχές. 5. ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΕ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ Το 2012, η ποσότητα όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων που «εισήχθησαν» στην ΕΕ των 27 ήταν 17 εκατομμύρια τόνοι, εκ των οποίων περίπου 7 εκατομμύρια τόνοι ήταν επικίνδυνα απόβλητα. Το 2011, ο αριθμός αυτός ανερχόταν σε 16 εκατομμύρια τόνους (εκ των οποίων εννέα εκατομμύρια τόνοι ήταν επικίνδυνα απόβλητα) και το 2010 σε 14 εκατομμύρια τόνους (εκ των οποίων οκτώ εκατομμύρια τόνοι ήταν επικίνδυνα απόβλητα). Ο μέσος όρος όλων των κοινοποιηθέντων αποβλήτων που «εισάγονται» ετησίως έχει αυξηθεί από 13 εκατομμύρια τόνους το 2007-2009 σε 16 εκατ. τόνους την περίοδο 2010-2012 (οκτώ εκατομμύρια τόνοι ήταν επικίνδυνα απόβλητα και στις δύο περιόδους). Από το 2001 έως το 2012, αυξήθηκε κατά 129 % η ποσότητα όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων που «εισήχθησαν» στα κράτη μέλη. Κατά την ίδια περίοδο, η ποσότητα των επικίνδυνων αποβλήτων που εισήχθησαν στα κράτη μέλη αυξήθηκε κατά 127 %, αν και το 2012 σημειώθηκε μείωση κατά 23 % σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η ποσότητα όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων που εισήχθησαν στην ΕΕ των 12 11 αυξήθηκε δραματικά κατά την περίοδο αναφοράς, από 172 000 τόνους το 2010 σε 679 000 τόνους το 2011 και 692 000 τόνους το 2012. Αυτό ως επί το πλείστον οφειλόταν σε αύξηση των αναφερθέντων «εισαγόμενων» και επεξεργασμένων αποβλήτων με σκοπό την αξιοποίησή τους στη Λεττονία και τη Σλοβακία. Στη Λεττονία, τα «εισαγόμενα» απόβλητα ήταν κυρίως καύσιμα προερχόμενα από απορρίμματα (RDF) προοριζόμενα για αξιοποίηση. Για τη Σλοβακία, η κύρια «εισαγωγή» ήταν 147 000 τόνοι «άλλων αποβλήτων», το 95 % των οποίων μεταφέρθηκαν από την Αυστρία για αξιοποίηση. Όπως και την περίοδο 2007-2009, η Γερμανία ήταν ο μεγαλύτερος «εισαγωγέας» όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων την περίοδο αναφοράς, εισάγοντας έξι εκατομμύρια τόνους το 2012. Η Γαλλία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας την ίδια περίοδο, εισάγοντας δύο εκατομμύρια τόνους το 2012. Οι δύο αυτές χώρες ήταν επίσης οι μεγαλύτεροι «εισαγωγείς» επικίνδυνων αποβλήτων και για τις δύο περιόδους αναφοράς, εισάγοντας τρία εκατομμύρια τόνους και ένα εκατομμύριο τόνο, αντίστοιχα, το 2012. Συγκριτικά, η Μάλτα δεν εισήγαγε απόβλητα μέσα στην τριετία, όπως συνέβη και την περίοδο 2007-2009. Η Πορτογαλία εισήγαγε τη δεύτερη χαμηλότερη ποσότητα αποβλήτων, με εισαγωγή μόνο 1 000 τόνων το 2012, τα οποία ήταν όλα επικίνδυνα. Όπως και στην περίπτωση των αποβλήτων που μεταφέρθηκαν εκτός της ΕΕ 27, η ομάδα Y1-Y18 αντιπροσώπευε τη μεγαλύτερη ποσότητα, με 20 % της συνολικής ποσότητας όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων που εισήχθησαν στην ΕΕ των 27 το 2012. Το μερίδιο της κατηγορίας «Υ19-Υ45» ήταν 11 %, και το μερίδιο της κατηγορίας Υ46-Υ47 11 Οι χώρες που προσχώρησαν στην ΕΕ το 2004, με εξαίρεση την Κροατία 8

ήταν 7 % το ίδιο έτος. Συγκριτικά, το 2010, τα εν λόγω αριθμητικά στοιχεία ήταν 26 %, 14 % και 8 % αντίστοιχα. Οι μειώσεις αυτές, όπως και οι «εξαγωγές», οφείλονται στην αύξηση της ποσότητας των ταξινομημένων αποβλήτων που χρησιμοποιούν ενωσιακούς ή εθνικούς κωδικούς αντί για τους κωδικούς Y της σύμβασης της Βασιλείας. Το 44 % των μεταφορών αποβλήτων προς την ΕΕ ταξινομήθηκαν σύμφωνα με τους ενωσιακούς ή τους εθνικούς κωδικούς το 2010, σε σύγκριση με το 61 % το 2012. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα δεδομένα για το 2009 δεν είναι διαθέσιμα για ανάλυση. Η ποσότητα των αποβλήτων που μεταφέρθηκαν προς την ΕΕ των 27 χωρίς ταξινόμηση ήταν 1 % το 2012 και 0 % το 2011. Συγκριτικά, το ποσοστό αυτό ήταν 9 % το 2010 και 13 % το 2009. Το 2012, οι μόνες χώρες που δεν ταξινόμησαν ορισμένα απόβλητα ήταν το Βέλγιο, η Κύπρος, η Τσεχική Δημοκρατία, η Γαλλία, η Λετονία και η Σλοβακία. Η μεγαλύτερη ποσότητα αποβλήτων χωρίς ταξινόμηση εισήχθη στη Γαλλία και ανερχόταν σε 55 000 τόνους. Τα περισσότερα από τα επικίνδυνα απόβλητα που μεταφέρθηκαν προς κράτη μέλη της ΕΕ υποβλήθηκαν σε επεξεργασία με σκοπό την αξιοποίησή τους. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, το μερίδιο της αξιοποίησης μειώθηκε. Ενώ το 2003, το 89 % των επικίνδυνων αποβλήτων που εισήχθησαν στην ΕΕ 27 έχουν υποστεί επεξεργασία με σκοπό την αξιοποίησή τους, το 2012, το ποσοστό αξιοποίησης ανήλθε στο 69 %, πράγμα που σημαίνει ότι ένα μεγαλύτερο ποσοστό επικίνδυνων αποβλήτων αποστέλλονταν σε εγκαταστάσεις διάθεσης. Το 2012, η Γερμανία «εισήγαγε» 41 % της συνολικής ποσότητας επικίνδυνων αποβλήτων που εισήχθησαν στην ΕΕ 27 για αξιοποίηση. Άλλα κράτη μέλη με υψηλά ποσοστά επικινδύνων αποβλήτων που προορίζονταν για αξιοποίηση ήταν το Βέλγιο (13 %) και οι Κάτω Χώρες (12 %). Οι τρεις αυτές χώρες ήταν επίσης οι μεγαλύτεροι «εισαγωγείς» επικίνδυνων αποβλήτων για αξιοποίηση το 2009. Όπως και στην προηγούμενη περίοδο αναφοράς, το σύνολο σχεδόν των επικίνδυνων και λοιπών κοινοποιημένων αποβλήτων που εισήχθησαν σε κράτη μέλη την περίοδο 2010-2012 προερχόταν από άλλα κράτη μέλη ή χώρες ΕΖΕΣ (97 % για τα επικίνδυνα απόβλητα και 98 % για όλες τα κοινοποιημένα απόβλητα). Το ποσοστό των αποβλήτων που προέρχονται από χώρες που δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ την περίοδο 2010-2012 ήταν ελάχιστο (3 % ή λιγότερο) τόσο για τα επικίνδυνα απόβλητα όσο και για όλες τις ροές κοινοποιημένων αποβλήτων. 6. ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ, ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ Για την περίοδο αναφοράς 2010-2012, πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 2 500 περιπτώσεις παράνομων μεταφορών που αναφέρθηκαν σε ολόκληρη την ΕΕ των 27, ενώ ο αριθμός των περιπτώσεων αυξάνεται από έτος σε έτος (περίπου 700, 800 και 1000 περιπτώσεις το 2010, το 2011 και το 2012, αντίστοιχα) 12. Συγκριτικά, υπήρχαν περίπου 400 περιπτώσεις το 2009. Δεν ήταν δυνατόν να υποβληθούν στοιχεία σχετικά με τον όγκο των παράνομων αποβλήτων που μεταφέρθηκαν λόγω ανακολουθίας των μονάδων που 12 Είναι πιθανό ορισμένες από τις περιπτώσεις να αναφέρθηκαν δύο φορέ μία από τη χώρα προορισμού και μία από τη χώρα αποστολής. 9

αναφέρθηκαν από τα κράτη μέλη. Για παράδειγμα, αρκετές χώρες υπολόγισαν τα απόβλητα που έχουν μεταφερθεί παράνομα ανά «εμπορευματοκιβώτια» ή «φορτίο» και όχι σε τόνους. Οι παράνομες μεταφορές των αποβλήτων κοινοποιήθηκαν από τα περισσότερα κράτη μέλη μόνο η Μάλτα και η Ισπανία δεν ανέφεραν κανένα περιστατικό κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς και η Ρουμανία ανέφερε μόνο ένα. Το Βέλγιο ανέφερε τον μεγαλύτερο αριθμό των περιπτώσεων κατά την περίοδο 2010-2012 και, μαζί με τη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες, αντιπροσώπευε σχεδόν το 60 % των περιπτώσεων την περίοδο αυτή. Στο προσάρτημα A.2.0 του εγγράφου εργασίας συνοψίζονται οι πληροφορίες αυτές. Οι αναφερθείσες περιπτώσεις παράνομων μεταφορών αποβλήτων θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια σημαντική αύξηση του αριθμού των παράνομων μεταφορών, σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο αναφοράς. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να αντικατοπτρίζει τη βελτίωση της υποβολής εκθέσεων από τα κράτη μέλη ή περισσότερο αποτελεσματικά μέτρα ελέγχου, π.χ. αύξηση του αριθμού των επιτόπιων ελέγχων. Σε μια έκθεση του IMPEL 13 του 2012, ο μέσος αριθμός των παραβάσεων ως ποσοστού των φυσικών ελέγχων ήταν 25 %. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει ότι η αποτελεσματικότητα της επιβολής των κρατών μελών χρήζει βελτίωσης και ότι, παρά την αύξηση του αριθμού των συμβάντων που κοινοποιούνται, μεγάλο μέρος των παράνομων μεταφορών αποβλήτων εξακολουθούν να μην εντοπίζονται 14. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ο πραγματικός αριθμός των παράνομων μεταφορών την περίοδο 2010-2012 ήταν σημαντικά υψηλότερος από ό, τι είχε αναφερθεί επισήμως, αν και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ο βαθμός στον οποίο αυτό συμβαίνει. Η υποβολή εκθέσεων από τα κράτη μέλη σχετικά με τον αριθμό των επιτόπιων ελέγχων ήταν σε γενικές γραμμές περιορισμένη και παρουσίαζε μεγάλες αποκλίσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αναφέρθηκε ο συνολικός αριθμός των ελέγχων, ενώ σε άλλες το ποσοστό αυτό κατανεμήθηκε, για παράδειγμα από τον αριθμό των διοικητικών ελέγχων, από τον αριθμό των φυσικών ελέγχων ή από την αρχή που διενήργησε τους ελέγχους. Οι ανακολουθίες αυτές οφείλονται στον διαφορετικό ορισμό που δίνουν τα κράτη μέλη για τους επιτόπιους ελέγχους. Για παράδειγμα, το Βέλγιο αντιμετώπιζε τον «επιτόπιο έλεγχο» ως ενιαίο φυσικό έλεγχο, ενώ άλλα κράτη μέλη (π.χ. το Λουξεμβούργο) τον θεωρούσαν ως ευρύτερη λειτουργία, στην οποία συμπεριλαμβάνονται ενδεχομένως αρκετοί φυσικοί έλεγχοι. Επιπλέον, ορισμένες χώρες ήταν σε θέση να υπολογίσουν επακριβώς τον αριθμό των ελέγχων, ενώ άλλες απλώς δήλωσαν ότι οι έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν χωρίς να αναφέρεται η συχνότητα. Σύμφωνα με το δίκτυο IMPEL, οι διοικητικοί και φυσικοί έλεγχοι θα πρέπει να υπολογίζονται χωριστά και, στη συνέχεια, να προστίθενται για να προκύψει ο συνολικός αριθμός επιθεωρήσεων. Η Πολωνία αποτελεί παράδειγμα κράτους μέλους που ήταν σε θέση να υποβάλει στοιχεία καλής ποιότητας σχετικά με τον αριθμό των επιτόπιων ελέγχων που διενεργήθηκαν. Το 13 Δίκτυο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εφαρμογή και την τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας 14 IMPEL (2012) TFS Enforcement Actions III Project Report (March October 2012), 2012, http://impel.eu/wp-content/uploads/2013/07/impel-enforcement-actions-iii-year-1-final-reportamended-mn-080713.pdf 10

2011, η Πολωνία ανέφερε 3 200 επιτόπιους ελέγχους, εκ των οποίων οι 122 και οι 2 900 ήταν έλεγχοι των εγκαταστάσεων και του φορτίου, αντίστοιχα. Η Πολωνία εισήγαγε 77 000 τόνους επικίνδυνων αποβλήτων και εξήγαγε 14 000 τόνους το 2011. Αυτό σημαίνει ότι υπήρχαν 35 επιτόπιοι έλεγχοι ανά 1 000 τόνους μεταφερόμενων αποβλήτων. Ωστόσο, απαιτούνται πιο αξιόπιστα δεδομένα για την κατάρτιση βέλτιστης πρακτικής όσον αφορά τον αριθμό των επιτόπιων ελέγχων ανά 1 000 τόνους αποβλήτων που μεταφέρθηκαν για το σύνολο της ΕΕ (εφόσον είναι δυνατόν). Παρόμοια με την περίοδο 2007-2009, οι πλέον συνηθισμένοι λόγοι παραβάσεων ήταν ότι η μεταφορά αποβλήτων πραγματοποιήθηκε χωρίς κοινοποίηση προς τις οικείες αρμόδιες αρχές ή αντίθετα προς κάποια απαγόρευση των μεταφορών δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006. Τα συνήθη μέτρα αντίδρασης περιελάμβαναν την επιστροφή των αποβλήτων στη χώρα προέλευσης και την επιβολή προστίμων. 7. ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Υποβολή εκθέσεων και ποιότητα των δεδομένων Την περίοδο αναφοράς 2010-2012 παρατηρήθηκε αύξηση του αριθμού των απαντήσεων που υπέβαλαν τα κράτη μέλη σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο αναφοράς 2007-2009. Παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές στην ποσότητα των διασυνοριακών μεταφορών αποβλήτων, όπως δήλωσαν οι χώρες «εισαγωγής» και «εξαγωγής». Το 2011 οι εκθέσεις ήταν το λιγότερο ακριβείς, όταν η ποσότητα των επικίνδυνων αποβλήτων που «εισήχθησαν» ήταν 17 % υψηλότερη από την ποσότητα των «εξαχθέντων». Για όλα τα κοινοποιηθέντα απόβλητα αυτή η διαφορά ήταν 5 %. Η χρήση μιας πανευρωπαϊκής ηλεκτρονικής ανταλλαγής δεδομένων που θα χρησιμοποιείται από τις αρμόδιες αρχές κάθε κράτους μέλους αναμένεται να βοηθήσει στη μείωση των αποκλίσεων στις μελλοντικές εκθέσεις. Κατά την περίοδο αναφοράς παρατηρήθηκε συνεχής μείωση της ποσότητας των αποβλήτων που μεταφέρονται χωρίς ταξινόμηση. Το 2012, μόνον το 1 % των αποβλήτων μεταφέρθηκε χωρίς ταξινόμηση. Συγκριτικά, το 3 % των αποβλήτων μεταφέρθηκαν χωρίς ταξινόμηση το 2009. Η μείωση αυτή είναι ακόμη πιο εμφανής σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη (2005-2008), όταν το μερίδιο αυτό κυμαινόταν μεταξύ 7 % και 14 %. Από έκθεση που εκδόθηκε από το IMPEL το 2012 προκύπτει ότι ο πραγματικός αριθμός των παράνομων μεταφορών κατά την περίοδο 2010-2012 ήταν σημαντικά υψηλότερος από ό, τι είχε αναφερθεί επισήμως από τα κράτη μέλη. Παραγωγή επικίνδυνων αποβλήτων Η παραγωγή επικίνδυνων αποβλήτων ήταν σταθερή κατά την περίοδο αναφοράς. Το 2012, 76 εκατομμύρια τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων παρήχθησαν στην ΕΕ των 27, το 2011 75 εκατ. τόνοι και το 2010 76 εκατ. τόνοι. Από την περίοδο 2007-2009 έως την περίοδο 2010-2012, η συνολική ποσότητα των επικίνδυνων αποβλήτων που παρήχθησαν μειώθηκε κατά 4 %. Η μέση παραχθείσα ποσότητα ανά έτος κατά την περίοδο 2007-2009 ήταν 79 εκατομμύρια τόνοι έναντι 75 εκατομμυρίων τόνων την περίοδο 2010-2012. Ωστόσο, εξετάζοντας την πιο μακροπρόθεσμη τάση μεταξύ 2000 και 2012, η παραχθείσα ποσότητα των επικίνδυνων αποβλήτων ανά έτος αυξήθηκε κατά 26%. 11

Μεταφορές αποβλήτων Κατά την εν λόγω περίοδο αναφοράς, σημειώθηκε αύξηση του αριθμού των διασυνοριακών μεταφορών των κοινοποιημένων αποβλήτων στην ΕΕ των 27. Το 2012, η ποσότητα των κοινοποιημένων αποβλήτων που εξήχθησαν ανήλθε σε 14 εκατ. τόνους έναντι 12 εκατ. τόνων το 2009 και 6 εκατ. τόνων το 2001. Το 2012, η ποσότητα όλων των κοινοποιημένων αποβλήτων που εξήχθησαν από την ΕΕ των 27 ανήλθε σε 17 εκατ. τόνους έναντι 14 εκατ. τόνων το 2009 και 7 εκατ. τόνων το 2001. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η ΕΕ 27 είναι καθαρός εισαγωγέας κοινοποιημένων αποβλήτων 15. Παρά την αύξηση των συνολικών διασυνοριακών μεταφορών των κοινοποιημένων αποβλήτων, στην εν λόγω περίοδο αναφοράς καταγράφηκε μείωση των διασυνοριακών μεταφορών επικίνδυνων αποβλήτων. Το 2012, πέντε εκατομμύρια τόνοι επικίνδυνα απόβλητα εξήχθησαν και επτά εκατομμύρια τόνοι εισήχθησαν στην ΕΕ των 27, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ΕΕ των 27 είναι ίσως καθαρός εισαγωγέας επικίνδυνων αποβλήτων κατά δύο εκατομμύρια τόνους. Επιπλέον, το 2012 το 90 % των διασυνοριακών μεταφορών επικίνδυνων αποβλήτων έγιναν μεταξύ κρατών μελών και όχι τρίτων χωρών (το ποσοστό αυτό ήταν 86 % το 2011 και το 2010). Το γεγονός αυτό δείχνει υψηλό επίπεδο αυτάρκειας όσον αφορά την επεξεργασία των επικίνδυνων αποβλήτων στην ΕΕ των 27. Η ποσότητα των επικίνδυνων αποβλήτων που υποβάλλονται σε επεξεργασία στη χώρα προέλευσής τους αυξήθηκε σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο αναφοράς. Το 2012, το 94 % των επικίνδυνων αποβλήτων της ΕΕ των 27 υποβλήθηκε σε επεξεργασία στη χώρα προέλευσής τους. Χώρες με ποσοστό «εξαγωγής» άνω του 40 % ήταν η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και η Σλοβενία. Συγκριτικά, το 2009, το 90 % των επικίνδυνων αποβλήτων της ΕΕ των 27 υποβλήθηκε σε επεξεργασία στη χώρα προέλευσής τους. Οι περισσότερες από τις διασυνοριακές μεταφορές επικίνδυνων αποβλήτων το 2012 υποβλήθηκαν σε επεξεργασία με σκοπό την αξιοποίησή τους (69 % των αποβλήτων που εισήχθησαν και το 70 % των αποβλήτων που εξήχθησαν από τα κράτη μέλη). Τα στοιχεία αυτά έχουν μειωθεί από το 2009 και μετά, πράγμα που σημαίνει ότι ένα μεγαλύτερο μέρος των επικίνδυνων αποβλήτων υποβάλλονται σε επεξεργασία σε εγκαταστάσεις διάθεσης. Παράνομη μεταφορά αποβλήτων Αναφέρθηκαν περισσότερες από 2 500 περιπτώσεις παράνομων μεταφορών στην ΕΕ των 27 μεταξύ του 2010 και του 2012, εκ των οποίων περίπου 1 000 αναφέρθηκε ότι πραγματοποιήθηκαν το 2012. Συγκριτικά, υπήρχαν περίπου 400 περιπτώσεις το 2009. Ωστόσο, η χαμηλή ποιότητα των δεδομένων σχετικά με τις παράνομες μεταφορές και ο μεταβαλλόμενος αριθμός των επιτόπιων ελέγχων εμποδίζουν μια σε βάθος ανάλυση των επιδόσεων της ΕΕ 27 και των επιμέρους κρατών μελών στην προσπάθειά τους να μειώσουν τον αριθμό των περιπτώσεων αυτών. 15 Η δυσκολία να εξαχθεί σαφές συμπέρασμα έγκειται στο γεγονός ότι παρατηρήθηκε υπερβολική δήλωση των εισαγωγών. 12

8. ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ Η 12η σύνοδος της Διάσκεψης των Μερών της Σύμβασης της Βασιλείας ενέκρινε ένα αναθεωρημένο μορφότυπο για την υποβολή εθνικών εκθέσεων από τα συμβαλλόμενα μέρη για το έτος 2016 και τα επόμενα έτη 16. Το νέο μορφότυπο αναμένεται να βελτιώσει την ποιότητα των εκθέσεων και ιδίως όσον αφορά την ταξινόμηση των αποβλήτων, σύμφωνα με την οποία η υποβολή έκθεσης για τα ειδικά επικίνδυνα απόβλητα με τους κωδικούς του παραρτήματος VIII της σύμβασης (δηλαδή κατάλογος Α) δεν είναι πλέον προαιρετική. Από την 1η Ιανουαρίου 2016, θα ισχύουν οι πρόσφατες τροποποιήσεις που εισήχθησαν μέσω του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 660/2014. Σε αυτές τις τροποποιήσεις, η λέξη «επιτόπιος έλεγχος» αντικαταστάθηκε από νέο ορισμό για το γενικότερο όρο «επιθεώρηση», που αναμένεται να βελτιώσει τη συνέπεια στις απαντήσεις των κρατών μελών. Σύμφωνα με τη νέα τροπολογία, τα κράτη μέλη οφείλουν να καταρτίσουν σχέδια επιθεώρησης μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2017, συμπεριλαμβανομένου ενός ελάχιστου συνόλου στοιχείων και βάσει αξιολόγησης επικινδυνότητας που θα αποσκοπούν, μεταξύ άλλων, στον εντοπισμό του ελάχιστου αριθμού των απαιτούμενων επιθεωρήσεων. Επιπλέον, η τροπολογία αποσκοπεί στην ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των αρχών που συμμετέχουν στις επιθεωρήσεις, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αποφασίζουν βάσει των αποδεικτικών στοιχείων κατά πόσον η ουσία ή το αντικείμενο που μεταφέρεται είναι απόβλητα και αν μια μεταφορά μπορεί να θεωρείται παράνομη μεταφορά αποβλήτων. Όπως ανακοινώθηκε στο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία που εγκρίθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2015, η Επιτροπή θα λάβει πρόσθετα μέτρα για να εξασφαλίσει ότι ο κανονισμός εφαρμόζεται σωστά και ότι απόβλητα υψηλής αξίας, όπως οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, θα αποτελέσουν ειδικό στόχο για να αποτραπεί η διαρροή πρώτων υλών. 16 Αυτό δεν επηρεάζει την επόμενη τριετή έκθεση της Επιτροπής για την περίοδο 2013-2015. 13