VIΙ. Ανάθεση Δραστηριοτήτων Μεταβίβαση Εξουσίας και Ευθύνης 202 Εξουσία είναι το δικαίωμα που έχει κάποιος να απαιτεί δράση από άλλους. Μεταβίβαση εξουσίας είναι η διαδικασία με την οποία περνάει εξουσία από το ένα επίπεδο ιεραρχίας στο άλλο. Ευθύνη είναι η υποχρέωση η οποία δημιουργείται με την αποδοχή της μεταβιβαζόμενης εξουσίας. Η μεταβίβαση εξουσίας δεν συνεπάγεται μείωση της ευθύνης. Μέθοδοι Μεταβίβασης Εξουσίας και Ευθύνης 203 Τέσσερις βασικές μέθοδοι Ηγραμμική Ηλειτουργική Ηγραμμική/επιτελική Ημέθοδοςτωνεπιτροπώνήσυμβουλίων Η επιλογή της μεθόδου εξαρτάται απότοείδοςκαιτηςεπιχείρησης από το τι πιστεύουν τα διοικητικά στελέχη ότι είναι το καλύτερο για την επιχείρηση. Η μέθοδος που θα επιλεγεί θα πρέπει να βοηθά στο συντονισμό των διαφόρων οργανωτικών μονάδων της επιχείρησης ΤΕΙ Κρήτης 1
Γραμμική Μέθοδος 204 Είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος Η μεταβίβαση επιτυγχάνεται με απόλυτη τήρηση της ιεραρχίας του οργανογράμματος της επιχείρησης. Εφαρμόζεται με επιτυχία σε μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις Είναιαπλήκαικατανοητή Κάθε στέλεχος γνωρίζει τον προϊστάμενό του και τους υφισταμένους του Είναιεύκολοςοεντοπισμόςευθυνών Γραμμική Μέθοδος 205 Μειονεκτήματα Ηεξουσίασυγκεντρώνεταισταανώτεραεπίπεδα Όταν τα επίπεδα της διοικητικής εργασίας είναι πολλά υπάρχουν δυσκολίες συνεργασίας, συντονισμού και εποπτείας. ΤΕΙ Κρήτης 2
Λειτουργική Μέθοδος 206 Κάθε ειδική δραστηριότητα έχει άμεση γραμμική εξουσία και ευθύνη μέχρι του σημείου εφαρμογής της. Κάθε υφιστάμενος δέχεται εντολές από περισσότερους του ενός ανωτέρους του με βάση την αρχή της εξειδίκευσης εργασίας. Η μέθοδος αναγνωρίζει το δικαίωμα στα εξειδικευμένα στελέχη να ασκήσουν λειτουργική εξουσία. Τα στελέχη γίνονται προϊστάμενοι σε κάθε υφιστάμενο που ασχολείται με ένα θέμα που ασχολείται με την αρμοδιότητά τους. Λειτουργική Μέθοδος 207 Ο υφιστάμενος δέχεται εντολές από τόσους προϊστάμενους όσους και τα θέματα που ασχολείται Κάθε προϊστάμενος εποπτεύει τον υφιστάμενο μόνο για το θέμα της αρμοδιότητάς του. Δυνατότητα εκμετάλλευσης της εξειδίκευσης στελεχών Μειονεκτήματα Σύγχυσηαρμοδιοτήτων Χαλάρωσηπειθαρχίας ΤΕΙ Κρήτης 3
Γραμμική/Επιτελική Μέθοδος 208 Διατηρείται η γραμμική μέθοδος μεταβίβασής της εξουσίας και ευθύνης Προστίθεται στα ανώτερα επίπεδα ιεραρχίας επιτελείο ειδικών με εξειδικευμένες γνώσεις. Οι οργανωτικές αυτές μονάδες διευκολύνουν το έργο των ανώτερων διοικητικών στελεχών. Η μέθοδος προέρχεται από το συνδυασμό της γραμμικής και λειτουργικής μεθόδου. Η μέθοδος έχει μεγάλη εφαρμογή σήμερα στις μεγάλες μεταποιητικές επιχειρήσεις. Μέθοδος των Επιτροπών 209 Όταν μία ομάδα ατόμων ορίζεται επίσημα να μελετήσει ή να πάρει αποφάσεις για ένα συγκεκριμένο θέμα έχουμε την μέθοδο μεταβίβασης εξουσίας και ευθύνης στις επιτροπές ή τα συμβούλια. Οι επιτροπές μπορεί να είναι μόνιμες ή προσωρινές και συνήθως επικουρούν τα στελέχη της γραμμικής/επιτελικής μεθόδου. Οι επιτροπές διακρίνονται ανάλογα με την σύνθεσή τους σε επιτροπές ή συμβούλια όπως: Διοικητικόσυμβούλιο Συμβούλιοδιευθυντών Επιτροπήδιεύθυνσηςκ.ά. ΤΕΙ Κρήτης 4
Συγκεντρωτικό και Αποκεντρωτικό Σύστημα 210 Το ζήτημα του συγκεντρωτικού και αποκεντρωτικού συστήματος αναφέρεται στην αρχή της μετάβασης εξουσίας και ευθύνης. Όταν ο βαθμός της μεταβιβαζόμενης εξουσίας και ευθύνης είναι μικρός τότε η οργάνωση διοικείται κατά το συγκεντρωτικό σύστημα. Σε αυτό το σύστημα διοίκησης τα κατώτερα στελέχη δεν έχουν σχεδόν καμία εξουσία. Άμεσοςέλεγχοςεργασιών Ομοιομορφίαστιςπολιτικέςκαιτοντρόποπροσέγγισηςπροβλημάτων Καλύτερηχρησιμοποίησηεξειδικευμένωνστελεχών Συγκεντρωτικό και Αποκεντρωτικό Σύστημα 211 Όταν ο βαθμός της μεταβιβαζόμενης εξουσίας και ευθύνης είναι μεγάλος τότε η οργάνωση διοικείται κατά το αποκεντρωτικό σύστημα. Τα κατώτερα στελέχη σε ένα αποκεντρωτικό σύστημα διοίκησης έχουν περισσότερη εξουσία και λαμβάνουν μέρος στην διαδικασία λήψης αποφάσεων. Πλεονεκτήματα Ταχύτηταστηνλήψηαποφάσεων Δημιουργίαέμπειρωνστελεχών Λήψηκαλύτερωναποφάσεωνπροσαρμοσμένωνστιςτοπικέςσυνθήκες ΤΕΙ Κρήτης 5