Οργανωσιακή Συμπεριφορά Ενότητα 1: Η έννοια της οργάνωσης και διοίκησης Δρ. Σερδάρης Παναγιώτης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη)
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Να κατανοήσει ο φοιτητής τις βασικές εισαγωγικές έννοιες της οργανωσιακής συμπεριφοράς και της διοίκησης. 4
Περιεχόμενα ενότητας Η διοίκηση ως τέχνη και επιστήμη. Καθήκοντα της Διοίκησης. Οι πέντε διοικητικές εργασίες-καθήκοντα. 5
Δομή, μορφές και διαφορές μεταξύ των εννοιών «οργάνωση» και «διοίκηση» Υπάρχουν δύο διαστάσεις στην έννοια «οργάνωση»: η θεσμική και η επιχειρησιακή Κατά την θεσμική διάσταση οργάνωση είναι ένα κοινωνικό σύστημα που λειτουργεί κάτω από ορισμένους κανόνες. Κατά την επιχειρησιακή διάσταση οργάνωση είναι οι δραστηριότητες εκείνες που αποβλέπουν στον συντονισμό των δραστηριοτήτων προς επίτευξη των σκοπών τα επιχείρησης. 6
Έννοια και μορφές έκφρασης της διοίκησης Διοίκηση είναι η οργάνωση και κατεύθυνση της ανθρώπινης δραστηριότητας προς την επίτευξη καθορισμένων αντικειμενικών σκοπών. 7
Η διοίκηση ως τέχνη και επιστήμη Η διοίκηση είναι τέχνη και επιστήμη και αποβλέπει στη σωστή, συστηματική και κερδοφόρο αξιοποίηση των πόρων. Είναι τέχνη όταν αποτελεί τρόπο εκτέλεσης μέσω άλλων ανθρώπων και είναι επιστήμη, όταν ασχολείται με μετρήσιμα μεγέθη, γεγονότα και αριθμούς. 8
Καθήκοντα της Διοίκησης Η διοίκηση, όπως προαναφερθήκαμε, είναι ένα φαινόμενο καθολικό και εφαρμόζεται σε όλα τα είδη οργανωμένης προσπάθειας ανεξάρτητα από μέγεθος, φορέα, μορφή. 9
Οι πέντε διοικητικές εργασίες-καθήκοντα Σχεδιασμός και προγραμματισμός. Οργάνωση. Έκδοση εντολών και διεύθυνση. Έλεγχος και συντονισμός. Λήψη αποφάσεων. 10
Σχεδιάζω και προγραμματίζω Ο όρος «σχεδιάζω» συνήθως αναφέρεται σε αποφάσεις που θα υλοποιηθούν σε κάποιο μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό προϋποθέτει πληροφόρηση για αναμενόμενες μακροχρόνιες εξελίξεις. 11
Οργανώνω Μεταξύ άλλων σημαίνει: Καθορίζω σχέσεις εξουσίας ανάμεσα σε πρόσωπα ή τμήματα. Καθορίζω τις εξαρτήσεις από άποψη ευθύνης. Περιγράφω τα κανάλια επικοινωνίας. Προσδιορίζω τα όρια λήψης αποφάσεων. 12
Δίνω εντολές και διευθύνω 1 Συνήθως πολλοί χρησιμοποιούν τον όρο «διευθύνω», για να περιγράψουν τα προβλήματα ηγεσίας που αντιμετωπίζει ένα διοικητικό στέλεχος. Τα προβλήματα αυτά σχετίζονται με τη διαχείριση του στοιχείου «άνθρωπος», που είναι ίσως από τα δυσκολότερα πράγματα στις εργασίες ενός διοικητικού στελέχους. 13
Δίνω εντολές και διευθύνω 2 Διευθύνω ηγούμαι, δίνω εντολές σημαίνει δημιουργώ ένα περιβάλλον (κλίμα), όπου οι εργαζόμενοι μπορούν να ικανοποιήσουν τους στόχους της οργάνωσης. 14
Ελέγχω και συντονίζω Ο έλεγχος συνίσταται στο να επαληθεύεται εάν καθετί γίνεται σύμφωνα με το σχέδιο και της οδηγίες που δόθηκαν. 15
Παίρνω αποφάσεις σημαίνει: Αναλύω το πρόβλημα. Βρίσκω και αναλύω εναλλακτικές δράσεις. Περιγράφω τις διαδικασίες που πρέπει να γίνουν και μεριμνώ, για να υλοποιηθεί η απόφαση. 16
Βιβλιογραφία Σερδάρης, Π. & Iordanov, I. (2011). Οργανωτική συμπεριφορά και διοίκηση. Εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη. ISBN: 968-970-12-2041-3. 17
Τέλος Ενότητας