Το Υπόδειγμα Mundell Fleming και Dornbusch Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης
Το Υπόδειγμα Mundell Fleming Το υπόδειγμα Mundell Fleming αποτελεί επί δεκαετίες τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται ένα μεγάλο μέρος της βραχυχρόνιας ανάλυσης των διεθνών μακροοικονομικών φαινομένων. Είναι μία επέκταση του βασικού Κεϋνσιανού υποδείγματος IS- LM, σε συνθήκες ανοικτής οικονομίας με ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων. Το σημείο εκκίνησης του υποδείγματος είναι ότι στις αγορές αγαθών και υπηρεσιών υπάρχει ακαμψία των τιμών, ενώ στις χρηματαγορές επιτόκια και συναλλαγματικές ισοτιμίες προσαρμόζονται άμεσα ώστε να επιτύχουν ισορροπία.
Ανάλυση σε Καθεστώς Σταθερών Ισοτιμιών Το υπόδειγμα Mundell Fleming προβλέπει ότι η εγχώρια νομισματική πολιτική δεν έχει καμμία δυνατότητα να επηρεάσει την οικονομία κάτω από καθεστώς σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών. Μια εγχώρια πιστωτική επέκταση θα προκαλέσει εκροές συναλλαγματικών διαθεσίμων, καθώς τα εγχώρια επιτόκια δεν μπορούν να παραμείνουν κάτω από τα διεθνή επιτόκια, και ουδείς θέλει να διακρατήσει μεγαλύτερη ποσότητα χρήματος. Οι εκροές αυτές ισοδυναμούν με ένα προσωρινό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο θα αντιστρέψει την εγχώρια πιστωτική επέκταση, και η οικονομία θα επιστρέψει στην αρχική προσφορά χρήματος.
Ανάλυση σε Καθεστώς Σταθερών Ισοτιμιών Μία υποτίμηση προκαλεί αύξηση τόσο του εγχωρίου εισοδήματος, όσο και της προσφοράς χρήματος. Αυτό συμβαίνει λόγω της μεταστροφής της ζήτησης υπέρ των εγχωρίων προϊόντων, της αύξησης των καθαρών εξαγωγών και της συνακόλουθης συσσώρευσης συναλλαγματικών διαθεσίμων που αυξάνουν την προσφορά χρήματος. Μία δημοσιονομική επέκταση αυξάνει τόσο το εγχώριο εισόδημα, όσο και την εγχώρια προσφορά χρήματος. Αυτό συμβαίνει διότι αυξάνει η ζήτηση εγχωρίων προϊόντων, αυτό οδηγεί σε αύξηση και της ζήτησης χρήματος, η οποία, με σταθερές τις εγχώριες πιστώσεις, οδηγεί σε εισροές συναλλάγματος προκειμένου να αυξηθεί ενδογενώς η προσφορά χρήματος.
Ανάλυση σε Καθεστώς Σταθερών Ισοτιμιών Μία αύξηση των διεθνών επιτοκίων οδηγεί σε μείωση τόσο του εγχωρίου εισοδήματος, όσο και της προσφοράς χρήματος. Η αύξηση των διεθνών επιτοκίων προκαλεί εκροές κεφαλαίων, η οποίες, λόγω της προσπάθειας της κεντρικής τράπεζας να στηρίξει την ισοτιμία, μειώνουν τα συναλλαγματικά διαθέσιμα και την προσφορά χρήματος.
Ανάλυση σε Καθεστώς Κυμαινομένων Ισοτιμιών Μία αύξηση της προσφοράς χρήματος, μέσω εγχώριας πιστωτικής επέκτασης, οδηγεί σε υποτίμηση του νομίσματος. Η υποτίμηση αυτή αυξάνει την εγχώρια ζήτηση και έχει θετικές επιπτώσεις στο εγχώριο εισόδημα. Μία δημοσιονομική επέκταση προκαλεί ανατίμηση του νομίσματος. Η ανατίμηση αυτή μειώνει την εγχώρια ζήτηση, και εξουδετερώνει την αυξητική επίδραση στη ζήτηση από τη δημοσιονομική επέκταση. Μία αύξηση των διεθνών επιτοκίων οδηγεί σε μείωση της ζήτησης χρήματος, απώλειες συναλλαγματικών διαθεσίμων και υποτίμηση του εγχωρίου νομίσματος. Η υποτίμηση οδηγεί σε αύξηση της εγχώριας ζήτησης.
Αδυναμίες του Υποδείγματος Mundell Fleming Πρώτον, αγνοεί, όπως όλα τα βραχυχρόνια κεϋνσιανά υποδείγματα τη διάκριση μεταξύ ροών (όπως το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών) και αποθεμάτων (όπως το εξωτερικό χρέος). Δεύτερον, υποθέτει πλήρη ακαμψία των τιμών, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αναφερθεί στον προσδιορισμό του πληθωρισμού και τις επιπτώσεις του στην εσωτερική και εξωτερική ισορροπία. Τρίτον, υποθέτει στατικές προσδοκίες, με αποτέλεσμα να θεωρεί ότι ισχύει συνεχώς η ισότητα μεταξύ εγχωρίων και διεθνών επιτοκίων.
Το Υπόδειγμα του Dornbusch Aποτελεί σημαντική μετεξέλιξη του υποδείγματος των Mundell Fleming. Πρώτον, έχει μία λιγότερο ακραία προσέγγιση στο θέμα της προσαρμογής των τιμών των αγαθών και υπηρεσιών. Αντί για σταθερές τιμές, υποθέτει ότι το επίπεδο των τιμών προσαρμόζεται σταδιακά ώστε να εξισορροπήσει την αγορά αγαθών και υπηρεσιών. Δεύτερον, αντί για στατικές προσδοκίες, υποθέτει ορθολογικές προσδοκίες για τη μελλοντική εξέλιξη των ισοτιμιών, οι οποίες υποθέτει ότι διακυμαίνονται ελεύθερα.
Το Υπόδειγμα του Dornbusch Tο υπόδειγμα μπορεί να εξηγήσει την υπεραντίδραση (overshoomng) των ονομαστικών ισοτιμιών σε νομισματικές μεταβολές, αλλά και να περιγράψει την προσαρμογή της οικονομίας προς τη μακροχρόνια ισορροπία με πλήρη απασχόληση. Επίσης εξηγεί τη μεγάλη μεταβλητότητα των ονομαστικών ισοτιμιών και τη θετική τους συσχέτιση με τις πραγματικές ισοτιμίες, ως αποτέλεσμα τόσο πραγματικών όσο και ονομαστικών διαταραχών.
Ονομαστική και Πραγματική Ισοτιμία $/
Ισορροπία στο Υπόδειγμα του Dornbusch s s=0 p=0 E 45º p
Αύξηση της Προσφοράς Χρήματος και Υπεραντίδραση της Ισοτιμίας s s=0 p=0 Ε 0 E E 45º p
Δημοσιονομική Επέκταση και Πραγματική Ανατίμηση s s=0 p=0 Ε 0 E Ε 1 E 45º p
Αύξηση Διεθνών Επιτοκίων και Πραγματική Υποτίμηση s s=0 p=0 Ε 0 E E 45º p
Συμπεράσματα για τα Υποδείγματα των Mundell Fleming και Dornbusch Το υπόδειγμα Mundell Fleming υποθέτει πλήρη ακαμψία του επιπέδου τιμών. Με αυτή την υπόθεση, και την υπόθεση της ακάλυπτης ισοδυναμίας των επιτοκίων, συνδυάζει τη βραχυχρόνια κεϋνσιανή ανάλυση με τη λειτουργία των διεθνών χρηματαγορών. Το υπόδειγμα του Dornbusch συνδυάζει την ακάλυπτη ισοδυναμία των επιτοκίων με ορθολογικές προσδοκίες και τη σταδιακή προσαρμογή του επιπέδου των τιμών. Ο Dornbusch εξηγεί πως η σταδιακή προσαρμογή του επιπέδου των τιμών και η άμεση προσαρμογή των συναλλαγματικών ισοτιμιών εξηγούν τη μεγάλη μεταβλητότητα των ονομαστικών και των πραγματικών συναλλαγματικών ισοτιμιών, και τη θετική τους συσχέτιση, ως αποτέλεσμα τόσο νομισματικών όσο και πραγματικών διαταραχών.