Παθήζεις & παραμορθώζεις θωρακικής μοίρας ζπονδσλικής ζηήλης Εσδ. Μπίλλη Υπεύθυνη Μαθήματος Φσζικοθεραπεία Μσοζκελεηικού Σσζηήμαηος ΙΙ
Παθήζεις & παραμορθώζεις θωρακικής μοίρας Σθνιίσζε Νόζν Scheuermann Αγθπινπνηεηηθή ζπνλδπιίηηδα
Σθνιίσζε Αλαθέξεηαη ζηελ νπνηαδήπνηε πιάγηα απόθιηζε ηεο ΣΣ ζην κεησπηαίν επίπεδν Τύπνη ζθνιίσζεο 1. Οξγαληθή Με αλαζηξέςηκε ζθνιίσζε Υπάξρεη πιάγηα απόθιηζε & ζηξνθή ΣΣ Πξνεμνρή πξόζζηαο επηθάλεηαο ζώξαθα Κάκςε ΣΣ δεκηνπξγεί νπίζζην εμόγθσκα 2. Με νξγαληθή ή Λεηηνπξγηθή Αλαζηξέςηκε ζθνιίσζε Φσξίο ζηξνθηθέο αλσκαιίεο Γηόξζσζε θπξηώκαηνο κε θάκςε ή αιιαγή ζέζεο
Ταμηλόκεζε ζθνιίσζεο Οξγαληθή ζθνιίσζε Σπγγελήο Νεπξνκπτθή Παξαιπηηθή Ιδηνπαζήο Λεηηνπξγηθή ζθνιίσζε Αληζνζθειία Αζύκκεηξε ζηάζε Σπαζκόο ζπνλδπιηθώλ κπώλ ιόγσ ηξαπκαηηζκνύ ή άιισλ κπνζθειεηηθώλ παζήζεσλ (π.ρ. θήιε δίζθνπ θηι.)
Οξγαληθέο ζθνιηώζεηο Ιδηνπαζήο ζθνιίσζε Απνηεινύλ ην 85% ησλ ζθνιηώζεσλ Αγλώζηνπ αηηηνινγίαο Νεπξνκπτθή ζθνιίσζε Απνηεινύλ ην 15-20% ησλ ζθνιηώζεσλ Δίλαη απνηέιεζκα ζπγγελώλ ή επίθηεησλ λεπξηθώλ /κπτθώλ αλσκαιηώλ
Χαξαθηεξηζηηθά ζθνιίσζεο Γηεύζπλζε νξίδεηαη από ηελ θπξηόηεηά ηεο Κπξηώκαηα κείδσλ - είναι ηο μεγαλύηερο & ζημανηικόηερο (ζσνήθως βρίζκεηαι ζηην θωρακική μοίρα) αληηζηαζκηζηηθό - σπάρτει λίγο πιο πάνω/κάηω ηοσ μέγιζηοσ & είναι ανηίθεηης διεύθσνζης (είναι είηε οργανικό είηε λειηοσργικό) δηπιό - σπάρτει όηαν & οι δύο παραμορθώζεις είναι ηης ίδιας ζοβαρόηηηας
Σρήκα θπξησκάησλ Απιά ηύπνπ "C" καθξά παξαηεξνύληαη ζε όιε ηε ζσξαθνζθπτθή κνίξα δελ είλαη αληηζηαζκηζκέλα (ζπλππάξρεη αλύςσζε ώκνπ από ηελ πιεπξά ηνπ θπξηνύ, θαη ιεθάλεο από ηελ πιεπξά ηνπ θνίινπ) Γηπιά ηύπνπ "S" θπξηώκαηα - παξαηεξνύληαη ζε ηδηνπαζείο ζθνιηώζεηο θαη είλαη δεμηά ζσξαθηθά & αξηζηεξά νζθπτθά έρνπλ κέγηζην αληηζηαζκηζκέλν θύξησκα (& ζπλήζσο ζπλππάξρνπλ & παξακνξθώζεηο ζσκάησλ ζπνλδύισλ, πιεπξώλ θηι.)
Αθηηλνγξαθηθή εθηίκεζε ζθνιίσζεο 1. Γσλία Cobb - εθθξάδεηαη ζε º θαη πξνθύπηεη από ηελ γσλία πνπ ζρεκαηίδεηαη από ηηο εθαπηόκελεο ζηελ άλσ ηειηθή πιάθα ηνπ άλσ αθξαίνπ ζπνλδύινπ & ηελ θάησ ηειηθή πιάθα ηνπ θάησ αθξαίνπ ζπνλδύινπ ηνπ θπξηώκαηνο <10 ζεσξνύληαη θπζηνινγηθέο Μηθξέο <20 Μεζαίεο 20-50 Μεγάιεο >50 2. Σηξνθηθή παξακόξθσζε 3. Γηαθνξά ζπνλδπινπιεπξηθώλ γσληώλ
Κλινική εκηίμηζη ζκολίυζηρ 1. Επιζκόπηζη /παπαηήπηζη 2. Ελαζηικόηηηα κςπηώμαηορ - δοκιμαζία πλάγιαρ κλίζηρ - δοκιμαζία επίκςτηρ 3. Μςφκό ζύζηημα
Παξαηήξεζε ζθνιίσζεο Αζπκκεηξία ζην επίπεδν ώκσλ, πξνεμνρή ή αζπκκεηξία σκνπιαηώλ (επίπεδν θπξηνύ) Αζύκκεηξν θελό κεηαμύ άλσ άθξνπ & θνξκνύ Αλύςσζε ή αζπκκεηξία ηζρίνπ & ιεθάλεο Κεθάιη κε παξέθθιηζε από ην θέληξν απμεκέλε νζθπτθή ιόξδσζε
Γνθηκαζία επίθπςεο Δπίθπςε αζζελή έσο 90º Πξνζδηνξηζκόο αλ ε ζθνιίσζε είλαη νξγαληθή ή ιεηηνπξγηθή Οξγαληθή: εκθαλή πξνεμνρή θαηά ηελ επίθπςε Λεηηνπξγηθή: ζπκκεηξία ζηελ ζσξαθηθή κνίξα (ρσξίο πξνεμνρή)
Μέηξεζε ζθνιησηηθνύ ήβνπ κε ζθνιηόκεηξν (scoliometer)
Αληηκεηώπηζε ζθνιίσζεο Σε γεληθέο γξακκέο γηα θπξηώκαηα κε γσλία Cobb: <10 - ζπλήζσο δελ ρξεηάδεηαη ζεξαπεία <20 - παξαθνινύζεζε γηα ηπρόλ επηδείλσζε (αλ επηδείλσζε >10º, ρξεηάδεηαη αγσγή) 20-30 - ζπλήζσο ζπληεξεηηθή ζεξαπεία <35º - αξθεηέο πηζαλόηεηεο ίαζεο κε ζπληεξεηηθή ζεξαπεία, αιιά ρξεηάδεηαη ζηελή παξαθνινύζεζε >50 - ζπλήζσο ζπληζηάηαη ρεηξνπξγηθή ζεξαπεία Δπίζεο εμαξηάηαη θαη πόζν εύθακπηε είλαη ε ζθνιίσζε
Σςνηηπηηική θεπαπεία ζκολίυζηρ 1. Κεδεκόλεο (π.ρ. Boston, Milwaukee θ.α.), κε ζηόρν: ηε δηάηαζε ησλ καιαθώλ κνξίσλ ηεο θνίιεο πιεπξάο ηνπ θπξηώκαηνο ηελ αλαραίηηζε ηεο εμέιημεο ηεο ζθνιίσζεο (δηόξζσζε - ιίγεο º) ηε ζηαζεξνπνίεζε ηεο ΣΣ 2. Παζεηηθή έιμε, κε ζθνπό: ηε δηαηήξεζε ηεο ειαζηηθόηεηαο ησλ καιαθώλ κνξίσλ ηεο ΣΣ 3. Ηιεθηξηθόο εξεζηζκόο Καηά κήθνο ηεο καζραιηαίαο γξακκήο ηεο θπξηήο πιεπξάο ηνπ θπξηώκαηνο, κε ζηόρν ηελ δηεπθόιπλζε ηεο ζύζπαζεο ώζηε ηα πιεπξά & νη ζπόλδπινη λα πιεζηάζνπλ κεηαμύ ηνπο 4. Αζθήζεηο γηα ηελ ζθνιίσζε
Θεπαπεςηικέρ αζκήζειρ ζκολίυζηρ Σκοπόρ αζκήζευν: Αύμεζε ειαζηηθόηεηαο & δηάηαζε καιαθώλ κνξίωλ πνπ βξίζθνληαη ζε βξάρπλζε Σπκκεηξηθή ελδπλάκωζε ηωλ κπώλ ηνπ θνξκνύ Ελδπλάκωζε κπώλ θνξκνύ ζηελ θπξηή πιεπξά Αλαπλεπζηηθέο αζθήζεηο Πξόγξακκα αζθήζεωλ εμαηνκηθεπκέλν Χξήζε δηαθόξωλ ζέζεωλ +/- θεδεκόλα
Παπαδείγμαηα αζκήζευν ζκολίυζηρ 1. Αύξηζη ελαζηικόηηηαρ μαλακών μοπίυν πος βπίζκονηαι ζε βπάσςνζη Αζθήζεηο ζε κεηωπηαίν & ζε πιάγην επίπεδν κε θαιή ζηαζεξνπνίεζε Δηαηάζεηο θνξκνύ, ωκηθήο δώλεο, απρέλα /θεθαιήο Επηκήθπλζε θνξκνύ 2. Σςμμεηπική ενδςνάμυζη μςών κοπμού Σεκαληηθή γηα ηελ δηαηήξεζε ζωζηήο ζηάζεο & ζηαζεξνπνίεζε θνξκνύ 3. Ενδςνάμυζη μςών κοπμού ζηην κςπηή πλεςπά Αζθήζεηο ελδπλάκωζεο (πιάγην επίπεδν) κε θαιή ζηαζεξνπνίεζε ιεθάλεο 4. Αναπνεςζηικέρ αζκήζειρ Όπνπ ρξεηάδεηαη +/- ζπλδπαζκό ηωλ παξαπάλω
Νόζν ηνπ Scheuermann Ιδηνπαζήο λόζνο Πξνζβάιιεη θπξίσο εθήβνπο Απνηειεί δνκηθή παξακόξθσζε ζην πξνζζηνπίζζην επίπεδν ηεο ζσξαθηθήο ή ζσξαθνζθπτθήο κνίξαο Βιάβε ηνπ πξόζζηνπ ρείινπο ησλ δαθηπιηνεηδώλ απνθύζεσλ ησλ ζσξαθηθώλ ζπνλδύισλ κε απνηέιεζκα ηελ αλαζηνιή αλάπηπμεο απηώλ
Νόζν Scheuermann s (αθηηλνγξαθηθή απεηθόληζε) Πξνζβάιιεη>3 ζσξαθηθά επίπεδα κε παξακόξθσζε >5º αλά ζπόλδπιν (ραξαθηεξηζηηθό ζρήκα «ζθήλαο» (ζε πιάγηα αθηηλνγξαθία)
Κιηληθή εηθόλα Θσξαθηθή θύθσζε (είηε κε θνξπθή ζην Θ8/9 είηε ζην Θ11/12) Πόλνο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο αλάπηπμεο (κπνξεί όκσο λα είλαη θαη ηειείσο αζπκπησκαηηθή) Πόλνο ζηηο αθαλζώδεηο απνθύζεηο κεηά από δξαζηεξηόηεηα Πόλνο θαηά ηελ ςειάθεζε ζσξαθηθώλ ζπνλδύισλ Βξαρπζκέλνη ηζρηνθλεκηαίνη
Φςζικοθεπαπεία Δθπαίδεπζε γνλέσλ Δθαξκνγή θεδεκόλα (Boston, Milwaukee) /δπλακηθνύ λάξζεθα ζε δύζθακπηα θπξηώκαηα (10º-15 º δηόξζσζε κε ππεξέθηαζε) Πξνζαξκνγέο δξαζηεξηνηήησλ Αζθήζεηο «δηνξζσηηθέο» /ζηάζεο Γηαηάζεηο καιαθώλ κνξίσλ πξνζζίνπ ηκήκαηνο θνξκνύ Αζθήζεηο θηλεηηθόηεηαο /ROM ζσξαθηθήο κνίξαο Αζθήζεηο (ήπηεο) ελδπλάκσζεο θνξκνύ Χεηξνπξγείν ελδείθλπηαη κε >75º θύθσζε & πόλν
Αγθπινπνηεηηθή ζπνλδπιίηηδα (ΑΣ) Αλήθεη ζηηο ζπνλδπιναξζξνπάζεηεο Φαξαθηεξίδεηαη από θιεγκνλή γύξσ από ηελ ηελ έθθπζε ηνπ ζπλδέζκνπ ζην νζηνύλ (πνπ νλνκάδεηαη enthesis), θαζώο θαη ζρεηίδεηαη κε ην αληηγόλν HLA-B27 Απνηειεί ρξόληα άζεπηε θιεγκνλώδε λόζν ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο, ησλ ηεξνιαγώλησλ & άιισλ κεγάισλ αξζξώζεσλ θαη εθδειώλεηαη θπξίσο κε δπζθακςία & πόλν ζηελ ζσξαθνζθπτθή πεξηνρή
Κιηληθά ζεκεία Δπεξεάδεη λένπο ελήιηθεο, θπξίσο ειηθίαο 30-40 εηώλ * Σηαδηαθή, ρσξίο ιόγν έλαξμε ζπκπησκάησλ Πόλνο ζηνλ ζώξαθα ή/θαη νζθπτθή κνίξα * Γηάξθεηα πάλσ από 3 κελώλ * Πξσηλή δπζθακςία * Βειηίσζε κε άζθεζε αιιά ρσξίο απόιπηε αλαθνύθηζε * Πεξηνξηζκό ηξνρηάο νζθπτθήο /ζσξαθηθήο κνίξαο ζε πξνζζηνπίζζην & κεησπηαίν επίπεδν * Πεξηνξηζκέλε έθπηπμε ζώξαθα Θεηηθό HLA-B27 (αηκαηνινγηθή εμέηαζε) Αηιαλην-ηληαθή ραιαξόηεηα Μπνξεί λα εκθαλίζνπλ αξζξίηηδα θαη νξηζκέλεο πεξηθεξηθέο αξζξώζεηο π.ρ. ηζρία, ώκνη, γόλαηα Σπκπηώκαηα ζε άιια όξγαλα όπσο κάηηα, πλεύκνλεο, θαξδηά θηι.
Τξνπνπνηεκέλα θξηηήξηα (Νέαο Υόξθεο) γηα ηελ δηάγλσζε ΑΣ Κιηληθά θξηηήξηα Οζθπαιγία > 3 κελώλ πνπ βειηηώλεηαη κε άζθεζε αιιά δελ αλαθνπθίδεηαη από αλάπαπζε Πεξηνξηζκό ηξνρηάο νζθπτθήο κνίξαο ζε πξνζζηνπίζζην & κεησπηαίν επίπεδν Πεξηνξηζκέλε έθπηπμε ζώξαθα ζε ζρέζε κε θπζηνινγηθέο ηηκέο αλά ειηθηαθή θαηεγνξία Αθηηλνινγηθά θξηηήξηα Ιεξνιαγσλίηηδα βαζκνύ 2 ακθνηεξόπιεπξα ή 3-4 κνλόπιεπξα Γηάγλσζε ΑΣ αλ ηζρύνπλ ηα εμήο: Τα 3 θιηληθά θξηηήξηα ην αθηηλνινγηθό θξηηήξην + έλα θιηληθό θξηηήξην
Χαξαθηεξηζηηθά αθηηλνινγηθά επξήκαηα ΑΣ Αζαθή αξζξηθά όξηα κε απνηέιεζκα ηελ δηάβξσζε απηώλ (ηδηαίηεξα ηεξνιαγνλίσλ), εμαθάληζε ελδναξζξηθνύ δηαζηήκαηνο, ππνρόλδξηα ζθιήξπλζε & ηεηξαγσληζκόο ησλ ζπνλδπιηθώλ ζσκάησλ Οζηενπνίεζε ησλ ζπνλδπιηθώλ ζπλδέζκσλ κε ζρεκαηηζκό νζηηθώλ γεθπξώλ & ζπλέλσζε ζπνλδπιηθώλ ζσκάησλ κε ραξαθηεξηζηηθή εηθόλα «bamboo» ηεο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο
Χαξαθηεξηζηηθή ζηάζε αηόκνπ κε ΑΣ
Φπζηθνζεξαπεία γηα ΑΣ Ιδηαίηεξα ζεκαληηθή από ηελ πξώηε ζηηγκή ηεο δηάγλσζεο θαη θαζ όιε ηελ πνξεία ηεο αζζέλεηαο Σηόρνη θπζηθνζεξαπείαο: Μείσζε πόλνπ Μείσζε δπζθακςίαο Βειηίσζε θηλεηηθόηεηαο ζπνλδπιηθήο ζηήιεο Γηαηήξεζε /επαλεθπαίδεπζε (ζσζηήο) ζηάζεο Βειηίσζε έθπηπμεο ζώξαθα Γηαηήξεζε /βειηίσζε θπζηθήο δξαζηεξηόηεηαο (fitness level) Γηαηήξεζε /βειηίσζε επεμίαο
Μέζνδνη & ηερληθέο (θπζηθνζεξαπείαο) Αζθήζεηο θηλεηηθόηεηαο /ROM ζπνλδπιηθήο ζηήιεο Αζθήζεηο /επαλεθπαίδεπζε ζηάζεο Δκβηνκεραληθέο παξεκβάζεηο /ζπκβνπιέο Λεηηνπξγηθή απνθαηάζηαζε /αζθήζεηο Αεξνβηθή άζθεζε Υδξνζεξαπεία Πξόγξακκα αζθήζεσλ γηα ην ζπίηη Άιιεο ηερληθέο? Να απνθεύγνληαη: Παξαηεηακέλε κάιαμε (π.ρ. εγθάξζηα κάιαμε) Έιμε Υπέξερνο Γηαζεξκία