Παπαδόπνπινο Γ 1, Φνπληνπθίδεο Η, 2 Γαληειίδνπ Λ 2, Γεκεηξαθόπνπινο Κ 3,,Τδηάιια Ν 2, Κόηειε A 1, Καδεπίδνπ Α 3, Καξαγηάλλε Γ 2 1.Γ.Ν.Θ. «Άγηνο Παύινο», Βηνπαζνινγηθό Δξγαζηήξην 2.Γ.Ν.Θ. «Άγηνο Παύινο» Γηαβεηνινγηθό ηαηξείν 3. Γ.Ν.Θ. «Άγηνο Παύινο», Αηκαηνινγηθό Δξγαζηήξην
Η βηηακίλε D είλαη κηα από ηηο ιηπνδηαιπηέο βηηακίλεο κε ζεκαληηθέο βηνινγηθέο δξάζεηο. Ο πξσηαξρηθόο θπζηνινγηθόο ηεο ξόινο αθνξά ηνλ κεηαβνιηζκό ηνπ αζβεζηίνπ θαη ησλ νζηώλ. Από πνιιά έηε ππάξρνπλ πεηξακαηηθά δεδνκέλα όηη ε έιιεηςε Vit D θαη αζβεζηίνπ κεηώλεη ηελ έθθξηζε θαη ηε δξάζε ηεο ηλζνπιίλεο. Πηζαλέο εμεγήζεηο ηεο εξκελείαο ηνπ θαηλνκέλνπ είλαη νη αθόινπζεο:
Αληηκάρεηαη ηελ θαηαζηξνθηθή δξάζε ηεο ηληεξιεπθίλεο 1β θαη ηεο ηληεξθεξόλεο γ ζηε ιεηηνπξγία ηνπ β-θπηηάξνπ. Sandler S, Buschard K, Bendtzen K. Effects of 1,25 dihydroxyvitamin D3 and the analogues MC903 and KH1060 on interleukin-1 beta induced inhibition ofrat pancreatic islet beta-cell function in vitro. Immunol Lett 1994; 41: 73-7. Παξνπζία ππνδνρέσλ γηα ηελ 1,25 (ΟΗ)2D3 ζην β- θύηηαξν (nvdr, mvdr, ΑΓΠ-D28k). Roth J, Bonner-Weir S, Norman AW, Orchi L. Immunocytochemistry of vitamin D-dependent calcium binding protein in chick pancreas: Exclusive localization in B-cells. Endocrinology 1982; 110: 2216-8.
Έιιεηςε ηεο D3 εκπνδίδεη ηελ έθθξηζε ηεο ηλζνπιίλεο θαη πξνάγεη ηε δπζαλεμία ζηε γιπθόδε, ελώ πξνζζήθε βηηακίλεο D ζηε δίαηηα επαλαθέξεη απηέο ηηο δηαηαξαρέο ζην θπζηνινγηθό. Cade C, Norman AW. Rapid normalization/stimulation by 1,25(OH)2-vitamin D3 of insulin secretion and glucose tolerance in the vitamin D-defficient rat. Endocrinology 1987; 120: 1490-7. Η ππαζβεζηηαηκία εκπνδίδεη ηελ παξαγσγή ηλζνπιίλεο θαη ηε γιπθόιπζε ζηα β-θύηηαξα. Rutter GA, Pouli AE, Hutton JC. A phorin-aequorin chimera to measure free Ca2+ concentration in the vicinity of secretory granules. Diabetic Medicine 1997; 14: S34 Abstr.
Τν Ca απαξαίηεην ζηηο ηλζνπιηλνεμαξηώκελεο δηεξγαζίεο ζε ηλζνπιηλνεπαίζζεηνπο ηζηνύο, κε έλα πνιύ ζηελό εύξνο ηηκώλ ηόλησλ Ca λα είλαη αλαγθαίν γηα ηε βέιηηζηε δξάζε ηεο ηλζνπιίλεο. Draznin B, Sussman K, Kao M, Lewis D, Sherman N. The existence of an optimal range of cytosolic free calcium for insulin-stimulated glucose transport in rat adipocytes. J Biol Chem 1987; 262: 14385-8. Η βηηακίλε D απμάλεη ηε δξάζε ηεο ηλζνπιίλεο, απμάλνληαο ηε έθθξαζε ηνπ ππνδνρέα ηεο ηλζνπιίλεο θαη επνκέλσο εληζρύνληαο ηε δξάζε ηεο ηλζνπιίλεο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηε κεηαθνξά ηεο γιπθόδεο. Maestro B, Campion J, Davila N, Calle C. Stimulation by 1,25-dihydroxyvitamin D3 of insulin receptor expression and insulin responsiveness for glucose transport in U-937 human promonocytic cells. Endocr J 2000; 47: 383-91.
Έρνπλ δεκνζηεπζεί πνιιέο θιηληθέο κειέηεο γηα ηελ ζεηηθή δξάζε ηεο Vit D ζηνλ ΣΓ η 2, αιιά δελ κπνξνύλ όιεο λα αμηνινγεζνύλ. Αξθεηέο δείρλνπλ κηα αληίζηξνθε ζρέζε κεηαμύ ησλ επηπέδσλ Vit D θαη θηλδύλνπ αλάπηπμεο ΣΓ. Τέινο, άιιεο ζπλδένπλ ηα ρακειά επίπεδα Vit D κε θαθή γιπθαηκηθή ξύζκηζε.
Μειέηε ησλ επηπέδσλ Vit D θαη PTH ζηνλ νξό αίκαηνο αζζελώλ κε ΣΓ η 2 θαη ζπζρέηηζή ηνπο κε ηηο αληίζηνηρεο ηηκέο ηεο γιπθνδπιησκέλεο αηκνζθαηξίλεο (HbA1c).
Τν δείγκα καο απνηέιεζαλ 50 δηαβεηηθνί αζζελείο: Άλδξεο : 20 Γπλαίθεο : 30 Μέζνο όξνο ειηθίαο (έηε): Άλδξεο: 64,1±13,2 Γπλαίθεο: 62,3±14,4 Μέζε δηάξθεηα ΣΓ (έηε): Άλδξεο: 9,2±5,1 Γπλαίθεο: 10,2±4,6 64,1 Άλδξεο 62,3 Γπλαίθεο 9,2 10,2 Μ.Ο. Ηιηθίαο (έηε) Μ.Γ. ΣΓ ηύπνπ 2 (έηε)
Mεηξήζεθε ε ηηκή ηεο Vit D κε ρεκεηνθσηαύγεηα (CMIA) ζηνλ αλαιπηή Architect 2000i SR (Abbot Diagnostics). Οη κεηξήζεηο έγηλαλ θαηά ηνπο ρεηκεξηλνύο κήλεο θαη θαλείο από ηνπο αζζελείο δελ ειάκβαλε ζπκπιεξώκαηα Vit D. Σην ζύλνιν ησλ αζζελώλ έγηλε ηαπηόρξνλα θαη κέηξεζε ηεο HbA1c κε πγξή ρξσκαηνγξαθία πςειήο πίεζεο (HPLC) ζηνλ αλαιπηή HA 8160 (Menarini) θαη PTH κε αλνζνξαδηνκεηξηθή (IRMA).
Αζζελείο κε ηηκέο Vit D < 20ng/ml ζεσξήζεθε όηη είραλ έιιεηςε απηήο, 20-29ng/ml αλεπάξθεηα θαη 30 ng/ml επάξθεηα. Έλλειψη Ανεπάρκεια Επάρκεια Vit D (ng/ml) <20 20-29 30 Holick MF. High prevalence of vitamin D inadequacy and implications for health. Mayo Clin Proc 2006;81:353-73. Bischoff-Ferrari HA, Giovannucci E, Willett WC, Dietrich T, Dawson-Hughes B. Estimation of optimal serum concentrations of 25-hydroxyvitamin D for multiple health outcomes. Am J Clin Nutr 2006;84:18-28. [Erratum, Am J Clin Nutr 2006;84:1253. Η ζηαηηζηηθή αλάιπζε ησλ κεηξήζεσλ έγηλε κε Pearson correlation.
Οη κέζεο ηηκέο (Μ.Τ.) ηνπ ζπλόινπ ησλ κεηξήζεώλ καο. D3 (ng/ml) PTH (pg/ml) HbA1c (%) Ca (mg/dl) Μ.Τ. 17,0±6.1 52,8±31,4 7,0±1,1 9,5±0.5
Αλάιπζε απνηειεζκάησλ γηα ηελ Vit D3. Έλλειψη Ανεπάρκεια Επάρκεια Σύνολο Αξηζκόο αηόκσλ 35 12 3 50 Πνζνζηό 70% 24% 6% 100% Μέζε ηηκή D3 (ng/ml) 13,8±3,4 23,0±2,4 30,9±0,5 17±6,1
M.T. HbA1c (%) Σηνπο αζζελείο κε έιιεηςε ηεο Vit D ε Μ.Τ. ηεο HbA1c ήηαλ 7,2±1,1% ελώ ζην ζύλνιν ησλ αζζελώλ κε Vit D 20ng/ml ε αληίζηνηρε ηηκή ηεο HbA1c ήηαλ 6,5±1,0% 7,2 7,0 6,8 6,6 6,4 6,2 6,0 7,2 6,5 D3 < 20ng/ml D3 20ng/ml Σχέση D3 με HbA1c Vit D < 20ng/ml Vit D 20ng/ml Μ.Τ. HbA1c (%) 7,2±1,1 6,5±1,0
Σπληξηπηηθό πνζνζηό (96%) ησλ αζζελώλ κε ΣΓ η 2 εκθαλίδεη αλεπάξθεηα ή θαη έιιεηςε ηεο Vit D. Γηαπηζηώζεθε πςειόηεξε HbA1c ζηνπο αζζελείο κε έιιεηςε Vit D ζε ζρέζε κε απηνύο πνπ είραλ ηηκέο Vit D > 20ng/ml. Σην ζύλνιν ησλ αζζελώλ, ππάξρεη αξλεηηθή ζπζρέηηζε (Pearson correlation: -0,199) ηεο ηηκήο ηεο Vit D κε απηή ηεο HbA1c ρσξίο λα είλαη ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή (p:ns).
Αληίζεηα παξαηεξήζεθε ζεηηθή ζπζρέηηζε ηεο ηηκήο ηεο PTH κε απηή ηεο HbA1c (Pearson correlation: 0,304) πνπ είλαη ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή (p:<0,05).τν εύξεκα απηό ζα κπνξνύζε λα εξκελεπζεί κε ην ζθεπηηθό όηη ν δεπηεξνπαζήο ππεξπαξαζπξενεηδηζκόο ιόγσ έιιεηςεο Vit D, κπνξεί λα νδεγήζεη ζε επηδείλσζε ηνπ κεηαβνιηθνύ πξνθίι ζε πξνϋπάξρνληα δηαβήηε.