ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1.1 Ειζαγυγή Τν πδξαπιηθό πιήγκα ή πιήγκα θξηνύ είλαη έλα κε-κόληκν θαηλόκελν Υδξαπιηθήο πνπ δεκηνπξγείηαη από απόηνκεο κεηαβνιέο ηεο ηαρύηεηαο ή ηεο πίεζεο ζηνπο θιεηζηνύο αγσγνύο. Τέηνηεο απόηνκεο κεηαβνιέο κπνξνύλ λα ζπκβνύλ: α) ζε θαηαζιηπηηθνύο αγσγνύο κόιηο παύζεη ε ιεηηνπξγία ησλ αληιηώλ, εμαηηίαο δηαθνπήο ηνπ ειεθηξηθνύ ξεύκαηνο. Σ απηή ηελ πεξίπησζε κέζα ζε ειάρηζην ρξνληθό δηάζηεκα πέθηεη ζεκαληηθά ε πίεζε ζηε ζέζε ηνπ αγσγνύ ακέζσο κεηά ην αληιηνζηάζην. β) ζε αγσγό, όπνπ θάπνηα βάλα θιείλεη γξήγνξα, είηε από θαθό ρεηξηζκό, είηε από βιάβε, νπόηε ε παξνρή ηνπ λεξνύ κεδελίδεηαη ηαρύηαηα. Σπλζήθεο δεκηνπξγίαο πδξαπιηθνύ πιήγκαηνο κπνξνύλ λα εκθαληζηνύλ ζε δίθηπα ύδξεπζεο, ηόζν ζην δίθηπν δηαλνκήο όζν θαη ζην εμσηεξηθό πδξαγσγείν, ζε δίθηπα απνρέηεπζεο θαη ζε αξδεπηηθά δίθηπα, δειαδή ζε θάζε είδνπο πδξαπιηθά δίθηπα. Καηά ηε δεκηνπξγία πδξαπιηθνύ πιήγκαηνο αλαπηύζζνληαη ηζρπξέο ελαιιαζζόκελεο ππεξπηέζεηο θαη ππνπηέζεηο ζηνλ αγσγό, ζπλήζσο θαηά πνιύ κεγαιύηεξεο από ηηο πηέζεηο πνπ αλαπηπζζόηαλ ζηνλ αγσγό θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ κόληκνπ θαηλνκέλνπ, αθξηβώο δει. πξηλ ηε δεκηνπξγία ηνπ πδξαπιηθνύ πιήγκαηνο. Η έληαζε ηνπ θαηλνκέλνπ εμαξηάηαη από πνιινύο παξάγνληεο, όκσο πάληα απμάλεηαη, ηνπιάρηζηνλ ζ νξηζκέλεο ζέζεηο ηνπ αγσγνύ, αλάινγα κε ηελ κεηαβνιή ηεο παξνρήο ή ηεο πίεζεο πνπ πξνθάιεζε ην πδξαπιηθό πιήγκα. Η θαηαπόλεζε ηνπ αγσγνύ είλαη ζεκαληηθή, αθνύ γηα έλα κηθξό ρξνληθό δηάζηεκα αλαπηύζζνληαη ζ απηόλ ελαιιαζζόκελεο εθειθπζηηθέο θαη ζιηπηηθέο ηάζεηο θαηά πνιύ ηζρπξόηεξεο απ απηέο πνπ αλαπηπζζόηαλ θαηά ηε κόληκε ξνή. Κάησ από ηέηνηεο ζπλζήθεο ν αγσγόο ζπάεη, εθόζνλ δελ είλαη εθνδηαζκέλνο κε θαηάιιειεο αληηπιεγκαηηθέο δηαηάμεηο πνπ κεηξηάδνπλ ηελ έληαζε ηνπ πδξαπιηθνύ πιήγκαηνο ή δελ έρεη ζσξαθηζηεί κε ηδηαίηεξε Κυριακή Παπακώστα, Πλήγμα Κριού-Ανάλυση
αληνρή ζ νξηζκέλα ηκήκαηά ηνπ. Δπεηδή ζπλήζσο νη αγσγνί ζηνπο νπνίνπο δεκηνπξγείηαη πδξαπιηθό πιήγκα είλαη θύξηνη αγσγνί ηνπ δηθηύνπ, νη επηπηώζεηο όπσο νηθνλνκηθέο, θνηλσληθή αληίδξαζε θ.ι.π., από πηζαλή ζξαύζε ηνπο είλαη ζνβαξόηαηεο γηα ηελ εηαηξία πνπ δηαρεηξίδεηαη ην δίθηπν. Απ όζα αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ πξνθύπηεη όηη ην πδξαπιηθό πιήγκα είλαη έλα κηθξήο δηάξθεηαο κε-κόληκν πδξαπιηθό θαηλόκελν ηδηαίηεξα επηθίλδπλν γηα ηελ αζηνρία ηνπ δηθηύνπ, πνπ νδεγεί από ηελ αξρηθή κόληκε ξνή ζηελ ηειηθή κόληκε θαηάζηαζε, πνπ ζπλήζσο είλαη ε θαηάζηαζε εξεκίαο. Δπνκέλσο, ην πδξαπιηθό πιήγκα αλήθεη ζηηο ιεγόκελεο κεηαβαηηθέο ξνέο, αθνύ δηα κέζνπ απηνύ γίλεηαη ε κεηάβαζε από κηα κόληκε ξνή ζε κηα άιιε. 1.2 Φςζική πεπιγπαθή ηος θαινομένος Τα αίηηα δεκηνπξγίαο ηνπ πδξαπιηθνύ πιήγκαηνο θαη ν κεραληζκόο εμέιημήο ηνπ κπνξνύλ λα γίλνπλ εύθνια αληηιεπηά δηα κέζνπ κηαο απινπνηεκέλεο θπζηθήο πεξηγξαθήο ηνπ θαηλνκέλνπ. Μηα ηέηνηα πεξηγξαθή απνηειεί απαξαίηεηε εηζαγσγή ζ απηό ην πνιύπινθν θαηλόκελν, αθνύ βνεζάεη ηόζν ζηελ θαηαλόεζε ησλ βαζηθώλ ελλνηώλ θαηά ηε δηαηύπσζε ησλ δηαθνξηθώλ εμηζώζεσλ θίλεζεο θαη ζπλερείαο, όζν θαη ζηε δηεξεύλεζε ησλ ιύζεσλ θαη ηελ εμαγσγή πξαθηηθώλ ζπκπεξαζκάησλ. Σσήμα 1.1 Η ποή βαίνει από ηο Α (δεξαμενή) ζηο Β (βάνα) με ζηαθεπή ηασύηηηα v 0 Θεσξείηαη έλαο αγσγόο ΑΒ, όπσο ζην Σρήκα 1.1. Τν αλάληε άθξν ηνπ Α είλαη ζπλδεδεκέλν κε δεμακελή λεξνύ κεγάισλ δηαζηάζεσλ, ελώ ζην θαηάληε άθξν ηνπ Β ππάξρεη αλνηθηή βάλα. Δθηπιίζζεηαη έλα κόληκν θαηλόκελν όπνπ ε ηαρύηεηα ηνπ
λεξνύ είλαη ζηαζεξή ζε θάζε ζεκείν ηνπ αγσγνύ θαη νη πηέζεηο παξακέλνπλ ακεηάβιεηεο ζε θάζε δηαηνκή ηνπ αγσγνύ. Αλ ε βάλα θιείζεη απόηνκα, ζε ρξνληθό δηάζηεκα Γt πνπ ηείλεη ζην κεδέλ, ηόηε αθαξηαία ζα κεδεληζηνύλ ε παξνρή θαη ε ηαρύηεηα ηνπ λεξνύ ζηνλ αγσγό θαη ζα δεκηνπξγεζεί πδξαπιηθό πιήγκα ζ απηόλ. Θεσξεηηθά θαη εθόζνλ ππνηεζεί όηη ην λεξό είλαη ηειείσο αζπκπίεζην θαη ηα ηνηρώκαηα ηνπ αγσγνύ απνιύησο άθακπηα, εύθνια θαίλεηαη από ηνλ ηύπν ηεο νξκήο mγv=fγt όηη νη δπλάκεηο πνπ ζα αλαπηπρζνύλ ζηνλ αγσγό εμαηηίαο απηήο ηεο αθαξηαίαο κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο ηείλνπλ ζην άπεηξν. Απηόο ν απινπνηεκέλνο ππνινγηζκόο δείρλεη όηη νη πηέζεηο πνπ αλαπηύζζνληαη όηαλ δεκηνπξγείηαη πδξαπιηθό πιήγκα είλαη ζηελ πξαγκαηηθόηεηα πνιύ κεγάιεο θαη όηη ε κειέηε ηνπ θαηλνκέλνπ δελ κπνξεί λα γίλεη κε βάζε ηηο θιαζζηθέο ππνζέζεηο ηεο Υδξαπιηθήο πεξί απνιύησο αζπκπίεζηνπ λεξνύ θαη ηειείσο άθακπησλ ηνηρσκάησλ ηνπ αγσγνύ. Δπνκέλσο, γηα ηελ έξεπλα ηνπ θαηλνκέλνπ θαη ηε ζπλαγσγή ξεαιηζηηθώλ απνηειεζκάησλ πξέπεη λα ιεθζεί ππόςε όηη ην λεξό ζπκπηέδεηαη αξθεηά ππό ηελ επίδξαζε πςειώλ πηέζεσλ, ελώ παξάιιεια ηα ηνηρώκαηα ηνπ αγσγνύ παξακνξθώλνληαη. Με ην αθαξηαίν θιείζηκν ηεο βάλαο αθηλεηνπνηείηαη ην ζηξώκα ηνπ λεξνύ πνπ βξίζθεηαη ζε επαθή κε ηε βάλα. Όιε ε θηλεηηθή ελέξγεηα πνπ είρε απηό ην ζηξώκα ηνπ λεξνύ κεηαηξέπεηαη αθαξηαία ζε δπλακηθή ελέξγεηα. Η δπλακηθή ελέξγεηα εθδειώλεηαη κε ζπκπίεζε ηνπ λεξνύ θαη κε δηαζηνιή ησλ ηνηρσκάησλ ηνπ αγσγνύ. Δπαθόινπζν ηεο ζπκπίεζεο ηνπ λεξνύ είλαη ε αλάπηπμε πςειώλ πηέζεσλ, πνιύ κεγαιύηεξσλ απ απηέο πνπ εκθαληδόηαλ θαηά ην κόληκν θαηλόκελν. Οη δηαθνξέο ζηηο ηηκέο ησλ πςειώλ απηώλ πηέζεσλ από ηηο πηέζεηο ηνπ κόληκνπ θαηλνκέλνπ νλνκάδνληαη ππεξπηέζεηο. Γηαδνρηθά αθηλεηνπνηνύληαη όια ηα θηλνύκελα ζηξώκαηα ηνπ λεξνύ, κόιηο έξζνπλ ζε επαθή κε αθηλεηνπνηεκέλα ζηξώκαηα, νπόηε θαη ζ απηά γίλεηαη κεηαηξνπή ηεο θηλεηηθήο ηνπο ελέξγεηαο ζε δπλακηθή. Έηζη ηα ζηξώκαηα ηνπ λεξνύ ην έλα κεηά ην άιιν ζπκπηέδνληαη, αλαπηύζζνληαη ππεξπηέζεηο ζ απηά θαη δηαζηέιινληαη ηα ηνηρώκαηα ηνπ αγσγνύ. Απηή ε κεηαηξνπή ηεο θηλεηηθήο ελέξγεηαο ζε δπλακηθή επεθηείλεηαη ηαρύηαηα πξνο ην αλάληη άθξν ηνπ αγσγνύ. Έλαο παξαηεξεηήο ηνπ θαηλνκέλνπ βιέπεη ακέζσο κεηά ην θιείζηκν ηεο βάλαο έλα θύκα ππεξπίεζεο λα
κεηαδίδεηαη κε κεγάιε ηαρύηεηα θαηά κήθνο ηνπ αγσγνύ κε θαηεύζπλζε από ηε βάλα πξνο ηε δεμακελή. Πίζσ από ην κέησπν ηνπ θύκαηνο ην λεξό έρεη κεδεληθή ηαρύηεηα θαη ηα ηνηρώκαηα ηνπ αγσγνύ έρνπλ δηαζηαιεί, Σρήκα 1.2. Σσήμα 1.2 Κλείζιμο βάναρ. Κύμα ςπεππίεζηρ βαίνει από ηο Β(βάνα) ζηο Α (δεξαμενή) Η ηαρύηεηα κεηάδνζεο ηνπ θύκαηνο απηνύ είλαη ηεο ηάμεο ησλ πνιιώλ εθαηνληάδσλ κέηξσλ ην δεπηεξόιεπην θαη εμαξηάηαη από πνιινύο παξάγνληεο, όπσο ε ειαζηηθόηεηα, ηα γεσκεηξηθά ραξαθηεξηζηηθά θαη ν ηξόπνο ζηήξημεο ηνπ αγσγνύ. Πνιύ ζύληνκα ην κέησπν ηνπ θύκαηνο θηάλεη ζην αλάληη άθξν ηνπ αγσγνύ, όπνπ βξίζθεηαη ε δεμακελή. Απηή ηε ζηηγκή θαζ όιν ην κήθνο ηνπ αγσγνύ επηθξαηνύλ ππεξπηέζεηο, ην λεξό έρεη αθηλεηνπνηεζεί θαη ηα ηνηρώκαηα ηνπ αγσγνύ έρνπλ δηαζηαιεί, Σρήκα 1.3. Δπεηδή ε δεμακελή έρεη κεγάιεο δηαζηάζεηο, είλαη εύινγν λα ππνζέζεη θαλείο όηη νη πδξνζηαηηθέο πηέζεηο ζην εζσηεξηθό ηεο δελ κεηαβάιινληαη εμαηηίαο ηνπ πδξαπιηθνύ πιήγκαηνο. Έηζη, ζην ζηξώκα ηνπ λεξνύ πνπ βξίζθεηαη ζε επαθή κε ηε δεμακελή ε πίεζε ζα εμηζσζεί κε ηελ πίεζε ηνπ λεξνύ ζηε δεμακελή. Απηό ην ζηξώκα ηνπ λεξνύ εθηνλώλεηαη κε θίλεζε λεξνύ πξνο ηε δεμακελή. Μεηαηξέπεηαη δειαδή ε δπλακηθή ηνπ ελέξγεηα, ζπκπίεζε λεξνύ θαη δηαζηνιή ηνηρσκάησλ ηνπ αγσγνύ, ζε θηλεηηθή κε ξνή πξνο ηε δεμακελή. Αλ ππνηεζεί όηη δελ ππάξρνπλ απώιεηεο ππό κνξθή ζεξκόηεηαο θαηά ηε κεηαηξνπή ηεο δπλακηθήο ελέξγεηαο ζε θηλεηηθή, ην κέηξν ηεο ηαρύηεηαο ηνπ λεξνύ ζην εθηνλνύκελν ζηξώκα λεξνύ είλαη v 0 θαη επνκέλσο ε ηαρύηεηά ηνπ είλαη ίζε θαη αληίζεηε κε απηή ηνπ κνλίκνπ θαηλνκέλνπ.
Σσήμα 1.3 Το κύμα ςπεππίεζηρ θηάνει ζηη δεξαμενή (Α), ακινηηοποίηζη ηος νεπού και διαζηολή ηων ηοισωμάηων ηος αγωγού Γηαδνρηθά ηα αθηλεηνπνηεκέλα ζηξώκαηα ηνπ λεξνύ εθηνλώλνληαη κεηαηξέπνληαο ηε δπλακηθή ηνπο ελέξγεηα ζε θηλεηηθή. Απηή ε εθηόλσζε επεθηείλεηαη ηαρύηαηα πξνο ην θαηάληη άθξν ηνπ αγσγνύ Β. Έλαο παξαηεξεηήο βιέπεη ζ απηή ηε θάζε έλα θύκα εθηόλσζεο λα θηλείηαη κε κεγάιε ηαρύηεηα θαηά κήθνο ηνπ αγσγνύ κε θαηεύζπλζε από ηε δεμακελή πξνο ηε βάλα. Πίζσ από ην κέησπν ηνπ θύκαηνο ην λεξό έρεη ηαρύηεηα v 0 ελώ ε πίεζε ηνπ λεξνύ θαη ε δηάκεηξνο ηνπ αγσγνύ επαλέξρνληαη ζηελ αξρηθή ηνπο θαηάζηαζε, θαηάζηαζε κόληκνπ θαηλνκέλνπ, Σρήκα 1.4. Σσήμα 1.4 Κύμα εκηόνωζηρ βαίνει από ηο Α (δεξαμενή) ζηο Β (βάνα) Όηαλ ην κέησπν ηνπ θύκαηνο θηάζεη ζηε βάλα, ηόηε θαζ όιν ην κήθνο ηνπ αγσγνύ ην λεξό έρεη ηαρύηεηα v 0, Σρήκα 1.5. Απηή ηε ρξνληθή ζηηγκή ην ζηξώκα ηνπ λεξνύ πνπ βξίζθεηαη ζε επαθή κε ηε βάλα ηείλεη λα θηλεζεί πξνο ηε δεμακελή. Γελ κπνξεί
όκσο, γηαηί ε βάλα είλαη θιεηζηή. Αλ ππνηεζεί όηη ην λεξό δελ εμαεξώλεηαη, ηόηε αθηλεηνπνηείηαη θαη όιε ε θηλεηηθή ηνπ ελέξγεηα κεηαηξέπεηαη θαη πάιη ζε δπλακηθή. Απηή ηε θνξά όκσο, ε δπλακηθή ελέξγεηα εθδειώλεηαη κε ρακειή πίεζε ηνπ λεξνύ θαη ζπζηνιή ησλ ηνηρσκάησλ ηνπ αγσγνύ. Η δηαθνξά ηεο ρακειήο απηήο πίεζεο από ηελ πίεζε θαηά ην κόληκν θαηλόκελν ζα νλνκάδεηαη ζην εμήο ππνπίεζε. Γηαδνρηθά αθηλεηνπνηνύληαη όιεο νη κάδεο ηνπ λεξνύ πνπ έξρνληαη ζε επαθή κε ην αθηλεηνπνηεκέλν λεξό, νπόηε γίλεηαη κεηαηξνπή ηεο θηλεηηθήο ηνπο ελέξγεηαο ζε δπλακηθή. Απηή ε αθηλεηνπνίεζε ηνπ λεξνύ επεθηείλεηαη ηαρύηαηα πξνο ηε δεμακελή, νπόηε έλαο παξαηεξεηήο βιέπεη ζηε θάζε απηή έλα θύκα ππνπίεζεο λα κεηαδίδεηαη κε κεγάιε ηαρύηεηα από ηε βάλα πξνο ηε δεμακελή. Πίζσ από ην κέησπν ηνπ θύκαηνο ε ηαρύηεηα ηνπ λεξνύ είλαη κεδεληθή θαη ηα ηνηρώκαηα ηνπ αγσγνύ έρνπλ ζπζηαιζεί, Σρήκα 1.6. Μόιηο ην κέησπν ηνπ θύκαηνο θηάζεη ζηε δεμακελή, ηόηε θαζ όιν ην κήθνο ηνπ αγσγνύ επηθξαηεί ππνπίεζε, ην λεξό είλαη αθηλεηνπνηεκέλν θαη ν αγσγόο έρεη ζπζηαιζεί, Σρήκα 1.7. Σσήμα 1.5 Το κύμα θηάνει ζηο Β (βάνα), ηασύηηηα νεπού ίζη με v 0 Σσήμα 1.6 Κύμα ςποπίεζηρ βαίνει από ηο Β (βάνα) ζηο Α (δεξαμενή)
Σσήμα 1.7 Το κύμα ςποπίεζηρ θηάνει ζηη δεξαμενή, ακινηηοποίηζη ηος νεπού και ζςζηολή ηων ηοισωμάηων ηος αγωγού Απηή ηε ρξνληθή ζηηγκή αξρίδεη ε ηειεπηαία θάζε ηνπ θύθινπ ηνπ θαηλνκέλνπ. Η πίεζε ηεο κάδαο ηνπ λεξνύ πνπ βξίζθεηαη ζε επαθή κε ηε δεμακελή εμηζώλεηαη κε ηελ πίεζε ηεο δεμακελήο θαη ηα ηνηρώκαηα ηνπ αγσγνύ επαλέξρνληαη ζηελ αξρηθή ηνπο θαηάζηαζε. Η δπλακηθή ελέξγεηα ηνπ λεξνύ κεηαηξέπεηαη ζε θηλεηηθή θαη λεξό θηλείηαη κε ηαρύηεηα v 0 κε θαηεύζπλζε από ηε δεμακελή πξνο ηε βάλα. Γεκηνπξγείηαη θαη πάιη έλα θύκα πνπ κεηαδίδεηαη από ηε δεμακελή πξνο ηε βάλα. Πίζσ από ην κέησπν ηνπ θύκαηνο ε ηαρύηεηα θαη ε πίεζε ηνπ λεξνύ, θαζώο θαη ε δηάκεηξνο ηνπ αγσγνύ επαλέξρνληαη ζηελ αξρηθή ηνπο θαηάζηαζε, θαηάζηαζε κόληκνπ θαηλνκέλνπ, Σρήκα 1.8. Σσήμα 1.8 Η ποή βαίνει από ηο Α (δεξαμενή) ζηο Β (βάνα), ηασύηηηα, πίεζη και διάμεηπορ επανέπσονηαι ζηην απσική ηοςρ καηάζηαζη
Όηαλ ην κέησπν ηνπ θύκαηνο θηάζεη ζηε βάλα, ηόηε ζ όιν ην κήθνο ηνπ αγσγνύ επηθξαηνύλ νη ίδηεο αθξηβώο ζπλζήθεο δει. ηαρύηεηεο, πηέζεηο, δηάκεηξνο αγσγνύ, πνπ επηθξαηνύζαλ ζην κόληκν θαηλόκελν θαη επνκέλσο ζπκπιεξώλεηαη έλαο θύθινο ηνπ θαηλνκέλνπ, Σρήκα 1.9. Σσήμα 1.9 Το κύμα θηάνει ζηο Β (βάνα), ζςμπλήπωζη ηος κύκλος ηος θαινομένος Σηελ ηδεαηή πεξίπησζε πνπ δελ ζα ππήξραλ απώιεηεο ελέξγεηαο ππό κνξθή ζεξκόηεηαο ν θύθινο ηνπ θαηλνκέλνπ πνπ πεξηγξάθεθε παξαπάλσ ζα ζπλερηδόηαλ έπ άπεηξν. Σηελ πξαγκαηηθόηεηα όκσο πάληα εκθαλίδνληαη απώιεηεο ελέξγεηαο θαη ζπλεπώο ηα πεξηνδηθώο κεηαβαιιόκελα κεγέζε ηνπ θαηλνκέλνπ απνζβέλνληαη, κε απνηέιεζκα ζε θάπνηα ρξνληθή ζηηγκή ην λεξό ηνπ αγσγνύ λα βξεζεί ζε θαηάζηαζε εξεκίαο. 1.3 Αιηίερ ππόκληζηρ ςδπαςλικού πλήγμαηορ Η θύξηα πεγή πδξαπιηθνύ πιήγκαηνο είλαη ε κεγάιε ρξνληθή επηηάρπλζε ηεο ξνήο. Δπνκέλσο, ζηηο πξαθηηθέο πεξηπηώζεηο ζα πξέπεη θαλείο λα αλαδεηήζεη θαηλόκελα πνπ πξνθαινύλ ζηηγκηαίεο αιιαγέο ηεο ηαρύηεηαο ηνπ ξεπζηνύ. Κξηηήξην ηνπ πόζν ζηηγκηαία είλαη κηα κεηαβνιή ηαρύηεηαο θαη επνκέλσο πόζν ζεκαληηθό ζα είλαη ην θαηλόκελν, όζνλ αθνξά ηελ αύμεζε ηεο πίεζεο, είλαη ε εκηπεξίνδνο ηνπ θαηλνκέλνπ πνπ ραξαθηεξίδεηαη από ην κέγεζνο, 2 L/ c, όπνπ L ην κήθνο ηνπ αγσγνύ θαη c ε ηαρύηεηα κεηαδόζεσο ηνπ ήρνπ ζην ηνίρσκα. Αλ ε κεηαβνιή ηεο ηαρύηεηαο Γu γίλεη ζε ρξόλν κηθξόηεξν από 2L/c ηόηε ην πδξαπιηθό πιήγκα ζα είλαη ζεκαληηθό, ε δε αύμεζε ηεο πίεζεο ζα είλαη ηεο ηάμεο ηνπ ξcγu, όπνπ ξ ε ππθλόηεηα ηνπ ξεπζηνύ. Αληίζεηα, γηα κεηαβνιέο πνπ γίλνληαη ζε ρξόλν ζεκαληηθά κεγαιύηεξν από ην 2L/c
ζα πξέπεη. λα ιεθζεί ππόςηλ, ε αιιειεπίδξαζε αλάκεζα ζην θύκα πίεζεο πνπ επηζηξέθεη θαη ζην κεραληζκό πνπ πξνθαιεί ηηο κεηαβνιέο. Πξαθηηθά, νη πην ζεκαληηθέο αηηίεο πξόθιεζεο πδξαπιηθνύ πιήγκαηνο είλαη νη αθόινπζεο: 1. Ξεθίλεκα ή ζηακάηεκα αληιίαο. 2. Απόηνκν θιείζηκν βάλαο ζην δίθηπν. 3. Σρεκαηηζκόο ζύιαθνο αηκνύ ζην δίθηπν θαη ζηε ζπλέρεηα ζπάζηκν. 4. Παξνπζία αέξα ή αηκνύ ζην ζύζηεκα. 5. Σε πδξνζηξνβίινπο απόηνκεο κεηαβνιέο θνξηίνπ. 6. Αζηνρία (ζπάζηκν) θάπνηνπ αγσγνύ. 1.3.1 Ξεκίνημα ή ζηαμάηημα ανηλίαρ Τν μεθίλεκα ή ην ζηακάηεκα κηαο αληιίαο, πξνθαιεί απόηνκε αύμεζε ή πηώζε ηεο ηαρύηεηαο ζηνλ αγσγό θαη επνκέλσο έλα ζεηηθό θύκα πίεζεο ή ππεξπίεζε ζην δίθηπν ηεο εμόδνπ θαη έλα αξλεηηθό θύκα ή ππνπίεζε ζην δίθηπν εηζόδνπ. Τν κέγεζνο ηεο ππεξπίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ ξπζκό αύμεζεο ή πηώζεο ηεο ηαρύηεηαο ηνπ δξνκέα ηεο αληιίαο, δειαδή ηελ αδξαλεηαθή κάδα ηνπ ζπζηήκαηνο, θαζώο θαη από ηελ ζέζε ησλ βαιβίδσλ ζην δίθηπν. Οη θπγνθεληξηθέο αληιίεο ζπλήζσο μεθηλάλε κε ηελ θιεηζηή βάλα ζηνλ αγσγό, επνκέλσο, ην κέγεζνο ηνπ θύκαηνο πίεζεο πνπ δεκηνπξγείηαη από ην μεθίλεκα ηεο αληιίαο εμαξηάηαη θαη από ηελ απόζηαζε αλάκεζα ζηε βάλα θαη ηελ αληιία. Γη απηό θαη ζπληζηάηαη ε βάλα λα είλαη όζν ην δπλαηόλ πην θνληά ζηελ έμνδν ηεο αληιίαο, ώζηε ην L λα είλαη κηθξό. Αλ παξ όια απηά ην κέγεζνο ηνπ αλακελόκελνπ θύκαηνο πίεζεο είλαη κεγάιν, κπνξεί λα απμεζεί ε αδξαλεηαθή κάδα ηεο αληιίαο ή ειεθηξνληθά λα κεησζεί ν ξπζκόο αύμεζεο ησλ ζηξνθώλ, ώζηε λα απνθεπρζνύλ πςειέο πηέζεηο ζην δίθηπν πνπ κπνξνύλ λα απνδεηρζνύλ θαηαζηξνθηθέο. Έλα άιιν πξόβιεκα πνπ κπνξεί λα δεκηνπξγεζεί ζηηο αληιίεο ιόγσ ηεο παξνπζίαο θπκάησλ πίεζεο είλαη ε αλάζηξνθε ξνή, δειαδή ξνή κε δηεύζπλζε από ηελ έμνδν πξνο ηελ είζνδν, πνπ κε ηε ζεηξά ηεο κπνξεί λα πξνθαιέζεη πεξηζηξνθή ηεο αληιίαο ζε δηεύζπλζε αληίζεηε κε ηελ θαλνληθή. Αλάινγα κε ηνλ ηύπν ηνπ θηλεηήξα, ηέηνηα
ιεηηνπξγία κπνξεί λα είλαη. θαηαζηξνθηθή. Γηα ηνλ ιόγν απηό κεξηθέο θνξέο ηνπνζεηείηαη ζηελ έμνδν ηεο αληιίαο, βάλα πνπ επηηξέπεη ξνή κόλνλ πξνο κηα θαηεύζπλζε, ηελ θαλνληθή. Αληίζηξνθε ξνή πξνθαιεί απόηνκν θιείζηκν ηεο βάλαο θαη απνκόλσζε ηεο αληιίαο. Η ρξήζε ηέηνησλ βαιβίδσλ, πξέπεη λα γίλεηαη κε πξνζνρή γηαηί κπνξεί ην απόηνκν θιείζηκν λα πξνθαιέζεη θαη απηό πδξαπιηθό πιήγκα. Βάλεο ηέηνηνπ ηύπνπ, απαηηνύλ κηα ειάρηζηε δηαθνξά πίεζεο ζηελ θαλνληθή δηεύζπλζε ξνήο. Η επηινγή ηνπο επνκέλσο, πξέπεη λα. γίλεη έηζη ώζηε ε δηαθνξά απηή λα κελ ππεξθνξηίδεη ηελ αληιία. 1.3.2 Κλείζιμο βάναρ ζηο δίκηςο Σηελ πεξίπησζε απηή, ζεσξείηαη όηη ε βάλα δελ βξίζθεηαη ζην άθξν ηνπ δηθηύνπ. Σε πεξίπησζε απόηνκνπ θιεηζίκαηνο ηεο βαιβίδαο ζπκβαίλνπλ ηα εμήο: ζην θνκκάηη ηνπ δηθηύνπ πξηλ από ηε βαιβίδα, ζα δεκηνπξγεζεί έλα θύκα ππεξπίεζεο ηεο ηάμεσο ηνπ cu/g ελώ ζην ηκήκα θαηάληη ηεο βαιβίδαο ζα εκθαληζηεί έλα θύκα ππνπίεζεο πνπ κπνξεί λα θέξεη ηελ πίεζε κεηά ηε βαιβίδα, θάησ από ηελ πίεζε αηκώλ. Τν απνηέιεζκα ζα είλαη λα δεκηνπξγεζεί έλαο ζύιαθαο αηκνύ, ν νπνίνο κεηά από έλα ρξνληθό δηάζηεκα, αλάινγα κε ηηο πηέζεηο, ζα θαηαξξεύζεη, πξνθαιώληαο έλα θύκα πίεζεο, κεγέζνπο ηεο ηάμεσο cu d /g όπνπ U d πιένλ είλαη ε ηαρύηεηα ηνπ ξεπζηνύ κεηά ηε βάλα. Αλ κέξνο ηνπ ξεπζηνύ ιόγσ ηνπ ζύιαθα, δηαξξεύζεη ζηε δεμακελή, ππάξρεη πεξίπησζε ε U d λα γίλεη κεγαιύηεξε από ηελ U θαη επνκέλσο, νη κέγηζηεο πηέζεηο, ιόγσ ηνπ πδξαπιηθνύ πιήγκαηνο, ζα εκθαληζηνύλ κεηά από ηε βάλα θαη όρη πξηλ. 1.3.3 Θύλακερ αημού Η θαηάξξεπζε (ζπάζηκν) ησλ ζπιάθσλ αηκνύ πνπ δεκηνπξγήζεθαλ ζ έλα δίθηπν, ιόγσ ησλ θπκάησλ πίεζεο πνπ εκθαλίζηεθαλ ζ έλα άιιν ζεκείν ηνπ ζπζηήκαηνο, είλαη έλα από ηα πην ζπλήζε πξνβιήκαηα πδξαπιηθνύ πιήγκαηνο. Θύιαθεο ζπλήζσο εκθαλίδνληαη ζε ζεκεία ηνπ δηθηύνπ από ην θιείζηκν ηεο βάλαο ή ην ζηακάηεκα ηεο αληιίαο ζηα αλάληη ηεο ξνήο ή από ην άλνηγκα ηεο βάλαο πνπ βξίζθεηαη ζηα θαηάληη ηεο ξνήο. Θύιαθεο ζπλήζσο εκθαλίδνληαη θαη ζην πςειόηεξν ζεκείν ηνπ αγσγνύ, όπνπ ε ζηαηηθή, απόιπηε πίεζε, κπνξεί λα πέζεη, θάησ από ηελ πίεζε αηκώλ. Όηαλ έλαο ζύιαθαο αηκνύ θαηαξξεύζεη ηόηε δεκηνπξγείηαη κηα αύμεζε πίεζεο, θύκα πίεζεο, πνπ είλαη ίζε κε:
p c U /2 (1.1) γηα ζύιαθα πνπ βξίζθεηαη καθξηά από θιεηζηό άθξν ηνπ αγσγνύ, θαη, p U U (1.2) γηα ζύιαθα πνπ θαηαξξέεη θνληά ζε θιεηζηή βάλα, ή θιεηζηό άθξν ηνπ αγσγνύ. 1.3.4 Παποςζία αέπα ζηο δίκηςο Σην λεξό ππάξρεη πάληνηε δηαιπκέλε κηα κηθξή πνζόηεηα αέξα. Όηαλ ν αέξαο είλαη νκνηόκνξθα θαηαλεκεκέλνο κέζα ζην δίθηπν, ηόηε ε ειαζηηθόηεηα ηνπ ξεπζηνύ απμάλεη κε απνηέιεζκα λα κεησζεί ε ηαρύηεηα δηάδνζεο ησλ θπκάησλ πίεζεο c. Γεδνκέλνπ όηη ην κέγεζνο ησλ θπκάησλ πίεζεο είλαη αλάινγν ηνπ c, ε παξνπζία δηαιπκέλνπ αέξα, έρεη επλντθό απνηέιεζκα, γηαηί κεηώλεη ηε κέγηζηε πίεζε πνπ εκθαλίδεηαη ζην ζύζηεκα. Βέβαηα, αλ ε πίεζε πέζεη θάησ από ηε κεξηθή πίεζε ηνπ αέξα ζην δηάιπκα, ηόηε ν δηαιπκέλνο αέξαο, ζρεκαηίδεη θπζαιίδεο πνπ κπνξεί λα ελσζνύλ ζε θάπνην ζύιαθα αέξα κε όιεο ηηο ζπλέπεηεο πνπ πξναλαθέξνληαη. Ο δηαιπκέλνο αέξαο επίζεο, κπνξεί λα απμήζεη ηελ πίεζε αηκώλ ηνπ ξεπζηνύ γηαηί νη κηθξέο θπζαιίδεο αέξα, ελεξγνύλ ζαλ ππξήλεο ζρεκαηηζκνύ θπζαιίδσλ αηκνύ. Πάλησο, ε παξνπζία ζπιάθσλ αέξα, ζ έλα δίθηπν, είλαη ζπλήζσο αλεπηζύκεηε γηαηί όηαλ πεξλάλε κέζα από πδξνδπλακηθέο κεραλέο, πξνθαινύλ ππεξβνιηθέο δπλάκεηο θαη κεξηθέο θνξέο, αθόκε θαη δηαθνπή ηεο ιεηηνπξγίαο. Σπλήζσο ζηα δίθηπα, ππάξρνπλ βαιβίδεο γηα ηελ απνκάθξπλζε ζπιάθσλ αέξα. Οη βαιβίδεο απηέο ηνπνζεηνύληαη ζηα πςειόηεξα ζεκεία ηνπ δηθηύνπ. 1.3.5 Αλλαγέρ θοπηίος ζε ςδποζηποβίλοςρ Μεηαβνιέο ηνπ ειεθηξηθνύ θνξηίνπ ζε πδξνζηξνβίινπο πνπ πεξηζηξέθνληαη κε ζηαζεξέο ζηξνθέο, επηηπγράλεηαη κε ηε κεηαβνιή ηεο παξνρήο. Σηελ πεξίπησζε πνπ δηαθνπεί ε παξνρή ειεθηξηθνύ ξεύκαηνο ζην δίθηπν, ηόηε ην ζύζηεκα ηείλεη λα επηηαρπλζεί. Απηό κπνξεί λα έρεη θαηαζηξεπηηθά απνηειέζκαηα γηα ην ζηξόβηιν θη έηζη ε παξνρή λεξνύ ζηνλ ζηξόβηιν ζα πξέπεη λα δηαθνπεί κέζα ζε πάξα πνιύ κηθξό ρξνληθό δηάζηεκα. Απηό έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηελ δεκηνπξγία θπκάησλ πίεζεο πνπ
κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ θαηαζηξνθέο, ηόζν ζηνλ πδξνζηξόβηιν, όζν θαη ζηηο ζήξαγγεο ηνπ θξάγκαηνο. Γηα ην ιόγν απηό ζπλήζσο ππάξρεη ε ιεγόκελε αληηπιεγκαηηθή πξνζηαζία. 1.3.6 Αζηοσία αγυγού Όηαλ έλαο αγσγόο ζπάζεη θαη ην ξεπζηό αξρίδεη λα δηαξξέεη από ηε ζρηζκή, ηόηε δεκηνπξγείηαη ζην ζεκείν εθείλν έλα αξλεηηθό θύκα πίεζεο πνπ θπζηθά κεηαδίδεηαη κέζα ζηνλ αγσγό. Τν αξλεηηθό θύκα πίεζεο, κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη ζύιαθεο αηκνύ ζε κέξε ηνπ αγσγνύ, κεξηθέο θνξέο ρηιηόκεηξα καθξηά από ην αξρηθό ζεκείν αζηνρίαο ηνπ αγσγνύ. Καηάξξεπζε ηνπ ζύιαθα κπνξεί λα πξνθαιέζεη πεξαηηέξσ βιάβεο ζηνλ αγσγό, καθξηά από ην αξρηθό ζεκείν αζηνρίαο ηνπ αγσγνύ. 1.4 Ανηιπληγμαηική πποζηαζία Οη κέζνδνη αληηπιεγκαηηθήο πξνζηαζίαο κπνξεί λα ρσξηζηνύλ ζε δύν θαηεγνξίεο: ηερληθέο πνπ πεξηνξίδνπλ ην κέγεζνο ηεο αύμεζεο (κείσζεο) πίεζεο ηε ζηηγκή ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ θύκαηνο πίεζεο θαη ζε ηερληθέο πνπ έρνπλ ζαλ ζθνπό λα εμνπδεηεξώζνπλ ηε δηαθνξά πίεζεο πνπ δεκηνπξγήζεθε ζην ζύζηεκα. Η πξώηε θαηεγνξία δειαδή, αλαθέξεηαη ζηελ πξόιεςε ηνπ θαηλνκέλνπ, ελώ ε δεύηεξε ζηε ζεξαπεία ηνπ. 1.4.1 Ππόλητη ςδπαςλικού πλήγμαηορ Η πξόιεςε ηνπ πδξαπιηθνύ πιήγκαηνο κπνξεί λα γίλεη κε δύν θπξίσο ηξόπνπο, ηε κείσζε ηεο αξρηθήο ηαρύηεηαο κέζα ζηνλ αγσγό ρξεζηκνπνηώληαο αγσγνύο κεγαιύηεξεο δηακέηξνπ ή ειαηηώλνληαο ηελ θιίζε ηεο ηαρύηεηαο. Έηζη, ζηελ πεξίπησζε πνπ επηδεηείηαη κείσζε ηνπ κεγέζνπο ηεο κεηαβνιήο πίεζεο πνπ πξνθαιείηαη από ην μεθίλεκα ή ην απόηνκν ζηακάηεκα ηεο αληιίαο, κπνξεί θαλείο λα απμήζεη ηελ αδξαλεηαθή κάδα ηνπ δξνκέα, πξνζζέηνληαο έλα αδξαλεηαθό ηξνρό ζηνλ άμνλα ηεο αληιίαο. Απηό βέβαηα ζπλεπάγεηαη απώιεηα ελέξγεηαο θαη απμεκέλε απαηηνύκελε ξνπή εθθίλεζεο. Δπίζεο, ν αδξαλεηαθόο ηξνρόο δελ πξνζηαηεύεη ην ζύζηεκα ζε πεξίπησζε πνπ ζπάζεη ν άμνλαο ή βνπιώζεη ε αληιία.
Μηα δεύηεξε ηερληθή πξόιεςεο ηνπ πδξαπιηθνύ πιήγκαηνο, πνπ πξνέξρεηαη από ην θιείζηκν βάλαο, είλαη ε ξύζκηζε ηεο ηαρύηεηαο θιεηζίκαηνο. Τν κέγεζνο ηεο κέγηζηεο πίεζεο πνπ πξνθαιείηαη από ην απόηνκν θιείζηκν ηεο βάλαο κπνξεί λα πεξηνξηζηεί όηαλ ν ρξόλνο θιεηζίκαηνο είλαη κεγαιύηεξνο από ηνλ ρξόλν πνπ παίξλεη ζην θύκα πίεζεο λα επηζηξέςεη ζηελ αξρηθή ηνπ ζέζε, ζηε βάλα. Από ηηο θακπύιεο ησλ βαιβίδσλ θαίλεηαη όκσο όηη θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ αξρηθνύ θιεηζίκαηνο όπνπ δειαδή ε δηαηνκή αλνίγκαηνο είλαη ζρεηηθά κεγάιν πνζνζηό ηεο νιηθήο δηαηνκήο, ν ζπληειεζηήο απσιεηώλ είλαη ζρεηηθά κηθξόο, επνκέλσο θιείζηκν ηεο βάλαο ζηελ πεξηνρή απηή δελ ειαηηώλεη ζεκαληηθά ηελ ηαρύηεηα ηνπ ξεπζηνύ. Ωο εθ ηνύηνπ ινηπόλ ε βαιβίδα κπνξεί λα πξνγξακκαηηζηεί, λα θιείζεη ζρεηηθά γξήγνξα ζην αξρηθό κέξνο ηεο θακπύιεο θαη ζηε ζπλέρεηα ην θιείζηκν λα γίλεη ηόζν αξγά ώζηε ηα αληίζηνηρα θύκαηα λα επηζηξέθνπλ ζην ζεκείν απ όπνπ μεθίλεζαλ. Γηα κηθξά δίθηπα πάλησο αληηπιεγκαηηθή πξνζηαζία κπνξεί λα γίλεη ηνπνζεηώληαο έλα θνκκάηη από ειαζηηθό αγσγό ζην δίθηπν. Απηό έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηε κείσζε ηεο ηαρύηεηαο δηάδνζεο ησλ θπκάησλ πίεζεο ζην δίθηπν. Διαζηηθνί αγσγνί ή αγσγνί από ζεξκνπιαζηηθά πιηθά απνξξνθνύλ κεγάια πνζά ελέξγεηαο θαηά ηε δηάηαζή ηνπο από ηα θύκαηα πίεζεο. Αιιά ιύζε απηνύ ηνπ ηύπνπ πξέπεη λα πξνζερζεί γηαηί ην ειαζηηθό πιηθό κπνξεί λα θαηαζηξαθεί από θόπσζε. 1.4.2 Μέθοδοι εξοςδεηέπυζηρ ηυν πιέζευν, λόγυ ςδπαςλικού πλήγμαηορ Οη. κέζνδνη εμνπδεηέξσζεο ησλ ππεξπηέζεσλ πνπ εκθαλίδνληαη ζ έλα ζύζηεκα, βαζίδνληαη θπξίσο ζηελ απνξξόθεζε ηεο ελέξγεηαο ηνπ θύκαηνο πίεζεο ή ηελ αλαθνύθηζε ηνπ κε κεραληθά κέζα ή δηαξξνή ξεπζηνύ. Φξήζε κεζόδσλ εμνπδεηέξσζεο απαηηνύλ αθξηβή γλώζε ηνπ κεγέζνπο ηεο ππέξ/ ππνπίεζεο ζε θάζε ζεκείν ηνπ ζπζηήκαηνο. Απηό βέβαηα είλαη δπλαηόλ κόλν κε ηε ρξήζε ηερληθώλ αλάιπζεο θπκάησλ πίεζεο. Η πξώηε θαη ε πην αθξηβή από πιεπξάο θόζηνπο ηερληθή, είλαη ε ηνπνζέηεζε αληηπιεγκαηηθήο δεμακελήο. Έηζη, ακέζσο κεηά ηελ αληιία, ηνπνζεηείηαη έλα δνρείν γεκάην ξεπζηό. Αύμεζε ηεο πίεζεο ιόγσ πδξαπιηθνύ πιήγκαηνο ζα πξνθαιέζεη ξνή πξνο ηε δεμακελή θαη αύμεζε ηεο ζηάζκεο. Η ρξνληθή κεηαβνιή ηεο ζηάζκεο ιόγσ ησλ κεγάισλ καδώλ ηνπ ξεπζηνύ ζηε δεμακελή είλαη πνιύ κηθξή θη. έηζη
απνζβελλύεηαη ην θύκα πίεζεο. Ο ηύπνο απηόο ηεο αληηπιεγκαηηθήο δεμακελήο απνζβέλεη ηόζν ζεηηθά όζν θαη αξλεηηθά θύκαηα πίεζεο. Μηα δεύηεξε κνξθή αληηπιεγκαηηθήο δεμακελήο είλαη όηαλ ε ζηάζκε είλαη ρακειόηεξε από εθείλε πνπ αληηζηνηρεί ζηελ ζηαηηθή πίεζε ζην ζεκείν ηεο ηνπνζέηεζεο θαη ην ξεπζηό εκπνδίδεηαη λα ξεύζεη πξνο ηελ αληηπιεγκαηηθή δεμακελή κε ηε βνήζεηα βάλαο κηαο θαηεύζπλζεο. Οη δεμακελέο πίεζεο είλαη πνιύ απνηειεζκαηηθέο αιιά θνζηίδνπλ πνιύ. Γηα ηηο δεμακελέο κε βάλεο κηαο θαηεύζπλζεο απαηηείηαη θαιή γλώζε ηνπ θαηλνκέλνπ ώζηε λα επηιεγεί ζσζηά ην κέγεζνο ηεο βάλαο κηαο θαηεύζπλζεο. Μηα δεύηεξε κέζνδνο πην νηθνλνκηθή αιιά πνπ απαηηεί ζπλερή ζπληήξεζε είλαη ε ηνπνζέηεζε πηεζηηθνύ δνρείνπ κε αέξα ζηε γξακκή. Τα πηεζηηθά δνρεία είλαη νπζηαζηηθά δεμακελέο αληηπιεγκαηηθήο πξνζηαζίαο πνπ είλαη όκσο κηθξόηεξεο ζην κέγεζνο θαη επνκέλσο νηθνλνκηθόηεξεο ζηελ θαηαζθεπή. Η πίεζε ζην δνρείν θξαηηέηαη ζηαζεξή κε ηε βνήζεηα πεπηεζκέλνπ αέξα πνπ βνεζάεη ζηελ απνξξόθεζε ηεο ειαζηηθήο ελέξγεηαο ηνπ θύκαηνο πίεζεο. Σε πνιιέο πεξηπηώζεηο πάλησο ην κέγεζνο ηεο ζηήιεο ηνπ λεξνύ κέζα ζην πηεζηηθό δνρείν, πεξηνξίδεη ηελ απνηειεζκαηηθόηεηά ηνπο, ζηε κείσζε ηνπ Γp θπκάησλ πίεζεο, πνπ έρνπλ κεγάιε θιίζε πίεζεο. Γηα λα παξακείλεη ε πίεζε κέζα ζην δνρείν ζε ινγηθά πιαίζηα θαηά ηε δηάξθεηα ζεηηθνύ θύκαηνο πίεζεο, ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο ζύζηεκα βαιβίδσλ κηαο θαηεύζπλζεο, πνπ έρεη απμεκέλε πηώζε πίεζεο γηα ξνή πξνο ην πηεζηηθό δνρείν. Γηα ηελ πξνζηαζία αληιηώλ από θύκαηα πίεζεο ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο ζηελ έμνδν ηεο αληιίαο βάλα κηαο θαηεύζπλζεο. Όηαλ ε ξνή αληηζηξαθεί, ε βάλα θιείλεη πξνζηαηεύνληαο έηζη ηελ αληιία. Φξεηάδεηαη πάλησο πξνζνρή ζηνλ ππνινγηζκό ηνπ ρξόλνπ θιεηζίκαηνο ηεο βαιβίδαο γηα δεδνκέλε παξνρή, ώζηε λα πξνζηαηεπηεί ε αληιία. Άιιε κέζνδνο αλαθνύθηζεο ηεο ππεξπίεζεο είλαη ε ηνπνζέηεζε βαιβίδσλ αεξηζκνύ ζην ζύζηεκα. Σηελ πεξίπησζε ζρεκαηηζκνύ ζύιαθνο αέξα, ε βαιβίδα αεξηζκνύ αλνίγεη αθήλνληαο ηνλ αέξα λα θύγεη ζην πεξηβάιινλ κεηώλνληαο έηζη ην πξόβιεκα ηεο θαηάξξεπζεο ηνπ ζύιαθνο. Γηα ππεξπηέζεηο όκσο ε βαιβίδα αεξηζκνύ κπνξεί λα
ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα ειεπζεξώζεη αέξα κέζα ζην ζύζηεκα. Ο αέξαο απηόο ελεξγεί ζαλ καμηιάξη απνξξνθώληαο ηελ ελέξγεηα ηεο ππεξπίεζεο. Τέινο, ππάξρεη θαη ε πεξίπησζε ηνπνζέηεζεο ζην ζύζηεκα βαιβίδσλ αλαθνύθηζεο πνπ αλνίγνπλ όηαλ ε πίεζε μεπεξάζεη έλα πξνθαζνξηζκέλν κέγεζνο, ειεπζεξώλνληαο έλα κέξνο ηνπ ξεπζηνύ θαη ειαηηώλνληαο έηζη ηελ ππεξπίεζε πνπ δεκηνπξγήζεθε από ην πδξαπιηθό πιήγκα. Τέηνηνπ ηύπνπ βαιβίδεο ζέινπλ όκσο ζπρλή ζπληήξεζε γηα λα είλαη απνηειεζκαηηθέο.