Νεφρική παραγωγή ούρων: Σπειραματική διήθηση, νεφρική αιμάτωση και η ρύθμισή τους Σ.Ζιάκκα Νεφρολόγος Διευθύντρια ΝΕΕΣ
Ομοιοστατικές λειτουργίες των νεφρών Απέκκριση των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού και των ξένων χημικών ουσιών Ρύθμιση της ισορροπίας νερού και ηλεκτρολυτών Ρύθμιση της ωσμωτικότητας των σωματικών υγρών Ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας Νεογλυκογένεση Ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης Έκκριση, μεταβολισμός και απέκκριση ορμονών
Ομοιοστατικές λειτουργίες των νεφρών Ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης Απέκκριση νατρίου και νερού Σύστημα ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης Έκκριση, μεταβολισμός και απέκκριση ορμονών Παραγωγή ερυθροποιητίνης 2 ο βήμα υδροξυλίωσης της 25(ΟΗ)D στη θέση «1» δραστικός μεταβολίτης 1,25(ΟΗ)2D3
Νεφρική πύελος Μυελόςνεφρού
Νεφρική αιμάτωση Μεσολόβιες Μεσολόβια
Φλοιώδεις και παραμυελικοί νεφρώνες
Ποσοτική ρύθμιση Ποιοτική ρύθμιση
Παραγωγή των ούρων 1. Σπειραματική διήθηση 2. Επαναρρόφηση ουσιών από τα νεφρικά σωληνάρια προς το αίμα 3. Έκκριση ουσιών από το αίμα προς τα νεφρικά σωληνάρια Απέκκριση των ούρων=σπειραματική δήθηση-επαναρρόφηση+απέκκριση
180L/24h 2,5 L/24h Οι βασικές δομές των νεφρών που προσδιορίζουν τη σύνθεση των ούρων
Η νεφρική διαχείριση τεσσάρων υποθετικών ουσιών
Σύσταση σπειραματικού διηθήματος Χωρίς πρωτεΐνες και κυτταρικά στοιχεία Άλατα και οργανικά μόρια ίδια με το πλάσμα
Παράγοντες που καθορίζουν το GFR 1. Iσορροπία μεταξύ υδροστατικής και κολλοειδωσμωτικής πίεσης που αναπτύσσονται κατά μήκος της τριχοειδικής μεμβράνης του σπειράματος 2. Τον συντελεστή της τριχοειδικής διήθησης (Κf) που είναι προϊόν της διαπερατότητας και της διηθητικής επιφάνειας των τριχοειδών Κλάσμα διήθησης=gfr/νεφρική ροή πλάσματος
Σπειραματική τριχοειδική μεμβράνη
Εκλεκτικότητα του φραγμού σπειραματικής διήθησης 1. Μέγεθος μορίου 2. Ηλεκτρικό φορτίο μορίου
Παράγοντες που καθορίζουν το ρυθμό της σπειραματικής διήθησης Το GFR καθορίζεται από 1. Το άθροισμα της υδροστατικής και της κολλοειδωσμωτικής πίεσης κατά μήκος της σπειραματικής βασικής μεμβράνης= καθαρή πίεση διήθησης 2. Τον συντελεστή της σπειραματικής τριχοειδικής διήθησης (Κf) GFR=Kf x καθαρή πίεση διήθησης Καθαρή πίεση διήθησης = το άθροισμα αντίθετων δυνάμεων που ευνοούν ή αντιτίθενται στη διήθηση εκατέρωθεν της μεμβράνης των σπειραματικών τριχοειδών
Παράγοντες που καθορίζουν το ρυθμό της σπειραματικής διήθησης Δυνάμεις που ευνοούν τη διήθηση (mmhg) Σπειραματική υδροστατική πίεση (60) Κολλοειδωσμωτική πίεση σε κάψα bowman (0) Δυνάμεις που αντιτίθενται στη διήθηση (mmhg) Υδροστατική πίεση σε κάψα Bowman (18) Σπειραματική τριχοειδική κολλοειδωσμωτική πίεση(32) Καθαρή πίεση διήθησης=60-18-32=+10mmhg
10mmHg
Παράγοντες που επηρεάζουν τον GFR: H αύξηση της σπειραματικής τριχοειδικής κολλοειδωσμωτικής πίεσης ελαττώνει τον GFR Ο μεγαλύτερος ρυθμός σπειραματικής αιμάτωσης έχει την τάση να αυξάνει τον GFR, ενώ το αντίθετο συμβαίνει σε μείωσης της νεφρικής αιματικής παροχής Η αυξημένη σπειραματική τριχοειδική υδροστατική πίεση αυξάνει τον GFR
Σπειραματική τριχοειδική υδροστατική πίεση Καθορίζεται από 3 μεταβλητές 1. Αρτηριακή πίεση 2. Αντίσταση προσαγωγού αρτηριολίου 3. Αντίσταση απαγωγού αρτηριολίου
Σύσπαση προσαγωγού-απαγωγού Pυδ Σπειραματική υδροστατική πίεση Pυδ Σύσπαση απαγωγού Σύσπαση προσαγωγού Pυδ
Παράγοντες που μειώνουν το ρυθμό της σπειραματικής διήθησης
Παράγοντες που καθορίζουν τη νεφρική αιμάτωση Νεφρική αιμάτωση= (Νεφρική αρτηριακή πίεση- Νεφρική φλεβική πίεση) Ολική νεφρική αγγειακή αντίσταση
Φυσιολογική ρύθμιση της σπειραματικής διήθησης και της νεφρικής αιμάτωσης Ενεργοποίηση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος Ρύθμιση της νεφρικής κυκλοφορίας από ορμόνες και αυτοκρινείς παράγοντες (αγγειοδραστικές ουσίες που απελευθερώνονται από τους νεφρούς και δρουν τοπικά)
Oρμόνες και αυτοκρινείς παράγοντες που επηρεάζουν τη GFR Ορμόνες /αυτοκρινείς παράγοντες Επίδραση στη GFR
Αυτορρύθμιση του GFR Kύρια λειτουργία αυτορρύθμισης στους νεφρούς Διατήρηση σταθερού GFR Aκριβής ρύθμιση της νεφρικής αποβολής νερού και διαλυμένων ουσιών
Αυτορρύθμιση του GFR 1. Σωληναριοσπειραματική ανατροφοδότηση 2. Μυογενής αυτορρύθμιση
σύσπαση Μυογενής αυτορύθμιση
Σωληναριοσπειραματική ανατροφοδότηση Εμπεριέχει δύο συνιστώσες που ενεργούν μαζί για τη ρύθμιση της GFR 1. Aνατροφοδοτικός μηχανισμός για το προσαγωγό αρτηριόλιο 2. Μηχανισμός για το απαγωγό αρτηριόλιο Οι ανατροφοδοτικοί μηχανισμοί εξαρτώνται από την παρασπειραματική συσκευή
Παρασπειραματική συσκευή
+ Μυογενές αντανακλαστικό
ΔΙΑΣΤΟΛΗ ΣΥΣΠΑΣΗ σύσπαση διαστολή TGF GFR TGF
Παράγοντες που αυξάνουν τη νεφρική αιμάτωση και το GFR Υψηλή πρόσληψη πρωτεϊνών Αυξημένη γλυκόζη αίματος
Ευχαριστώ!