ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΟΙΧΣΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΣΑ Αγροτικι - Κοινοτικι Ανάπτυξθ Ενότθτα 3 θ : Προςεγγίςεισ και ιςτορικι εξζλιξθ τθσ ανάπτυξθσ Όλγα Ιακωβίδου, Μαρία Παρταλίδου, Ελζνθ Δθμθτριάδου
Άδειεσ Χριςθσ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται ςε άδειεσ χριςθσ Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπωσ εικόνεσ, που υπόκειται ςε άλλου τφπου άδειασ χριςθσ, θ άδεια χριςθσ αναφζρεται ρθτϊσ. 2
Χρθματοδότθςθ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό ζχει αναπτυχκεί ςτα πλαίςια του εκπαιδευτικοφ ζργου του διδάςκοντα. Το ζργο «Ανοικτά Ακαδθμαϊκά Μακιματα ςτο Αριςτοτζλειο Πανεπιςτιμιο Θεςςαλονίκθσ» ζχει χρθματοδοτιςει μόνο τθ αναδιαμόρφωςθ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ. Το ζργο υλοποιείται ςτο πλαίςιο του Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ «Εκπαίδευςθ και Δια Βίου Μάκθςθ» και ςυγχρθματοδοτείται από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εκνικοφσ πόρουσ. 3
ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ Προςεγγίςεισ και ιςτορικι εξζλιξθ τθσ ανάπτυξθσ 3 ο μάκθμα
Τι ανάπτυξθ κζλουμε; Υλικισ ευθμερίασ; Αειφορικι; Βιϊςιμθ; Πράςινθ; Γαλάηια; Αγροτικι Κοινοτικι Ανάπτυξθ Τίτλοσ Μακιματοσ 5
Ποιόσ κα φζρει τθν ανάπτυξθ; Οι πολιτικοί; Οι τεχνοκράτεσ; Οι ςυνεργαςίεσ; Αγροτικι Κοινοτικι Ανάπτυξθ Τίτλοσ Μακιματοσ 6
Τι ρόλο κα διαδραματίςουν οι πολίτεσ; Θεατζσ; Συναποφαςίηουν; Νζεσ μορφζσ διακυβζρνθςθσ με δίκτυα; Αγροτικι Κοινοτικι Ανάπτυξθ Τίτλοσ Μακιματοσ 7
Τι είδουσ ανάπτυξθ κζλουμε; «ο τρόποσ τθσ ανάπτυξθσ ςτραμμζνοσ μόνο προσ τθν ςυνεχι επζκταςθ & κατανάλωςθ δεν είναι οφτε βιϊςιμοσ, οφτε επεκτάςιμοσ επ αόριςτον. Όχι μόνο διαλφει τον ιςτό των πολιτιςμϊν αλλά απειλεί και τθ βιόςφαιρα & επομζνωσ τθν επιβίωςθ τθσ ανκρωπότθτασ...» [Javier Pérez de Cuéllar, πρωθν Γεν. Γραμ. ΟΗΕ] «Να ηιςουμε καλφτερα... Και να ηιςουμε καλφτερα όλοι μαηί» 8
Χζρμπερτ Σπζνςερ (1820-1903) Κανζνασ δεν μπορεί να είναι εντελϊσ ελεφκεροσ, αν δεν είναι όλοι ελεφκεροι. Κανζνασ δεν μπορεί να είναι εντελϊσ θκικόσ, αν δεν είναι όλοι θκικοί. Κανζνασ δεν μπορεί να είναι ευτυχιςμζνοσ, αν δεν είναι όλοι ευτυχιςμζνοι. Herbert Spencer Κοινωνιολόγοσ, φιλόςοφοσ, βιολόγοσ τθσ Βικτωριανισ εποχισ Πθγι: http://en.wikipedia.org/wiki/file:herbert _Spencer.jpg 9
Ποιόσ κα φζρει τθν ανάπτυξθ; (1) Οι πολιτικοί; Οι τεχνοκράτεσ; Οι ςυνεργαςίεσ; Αγροτικι Κοινοτικι Ανάπτυξθ Τίτλοσ Μακιματοσ 10
Ποιοσ κα φζρει τθν ανάπτυξθ; (2) Δεν είναι αποκλειςτικότθτα των τεχνοκρατϊν Οφτε μιασ μικρισ ομάδασ Οφτε ειδικϊν επιςτθμόνων με εκ του μακρόκεν ςχεδιαςμοφσ Οφτε μεταφζρεται αυτοφςια από άλλθ χϊρα Αγροτικι Κοινοτικι Ανάπτυξθ Τίτλοσ Μακιματοσ 11
Τι ρόλο κα διαδραματίςουν οι πολίτεσ ςε αυτι τθ διαδικαςία; (1) Θεατζσ; Συναποφαςίηουν; Νζεσ μορφζσ διακυβζρνθςθσ με δίκτυα; 12
Τι ρόλο κα διαδραματίςουν οι πολίτεσ ςε αυτι τθ διαδικαςία; (2) «Εμείσ δεν κεωροφμε φιλήσυχο εκείνον που δεν ενδιαφζρεται για τα κοινά. Τον κεωροφμε ΑΧΡΗΣΤΟ!» [Περικλθσ, 431-430 π.χ] 13
Κοινωνικι Καινοτομία Οι άνκρωποι αντιλαμβάνονται ότι ιρκε θ ϊρα να δουλζψουν όλοι μαηί για να βρουν λφςεισ (αειφορικζσ) ςτισ προκλιςεισ που αντιμετωπίηει θ κοινωνία 14
Κρατολατρεία Θ αντίλθψθ που υπαγορεφει πωσ όλα μασ τα προβλιματα, μικρά ι μεγάλα, πρζπει να λυκοφν για λογαριαςμό μασ από τθν εκάςτοτε Κεντρικι Εξουςία 15
Το καφμα των Αμπελακίων (1) Χωρίσ τεχνοκράτεσ Χωρίσ τραπεηικό ςφςτθμα Χωρίσ μεταφορικά δίκτυα και ζργα υποδομισ Χωρίσ επιδοτιςεισ Χωρίσ ςυνεταιριςτικι νομοκεςία Πλοφςια και πθγαία ενδογενι ζμπνευςθ και δθμιουργικότθτα Αμπελάκια Τεμπϊν Πθγι: http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%91%cf%81 %CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:%CE%91%C E%BC%CF%80%CE%B5%CE%BB%CE%AC%CE% BA%CE%B9%CE%B1_%CE%A4%CE%B5%CE%B C%CF%80%CF%8E%CE%BD.jpeg 16
Το καφμα των Αμπελακίων (2) Το 1780 (πριν από 227 χρόνια) 6.000 κάτοικοι Συνεταιριςμό επεξεργαςίασ και βαφισ βαμβακερϊν νθμάτων Λειτοφργθςε για 23 χρόνια (1811 χρεοκοπία τθσ Αυςτρίασ) Από τα κζρδθ ζφτιαχναν κοινοτικά ζργα 17
Félix de Beaujour, Γάλλοσ Πρόξενοσ «Τα Αμπελάκια κυμίηουν με τθ δραςτθριότθτά τουσ περιςςότερο μια πόλθ τθσ Ολλανδίασ παρά χωριό τθσ Οκωμανικισ Ανατολισ. Αυτό το χωριό ηωντανεφει με τθ βιοτεχνία του και τθν ανάπτυξι του ολόκλθρθ τθ γφρω περιοχι και ζχει δθμιουργιςει ζνα τεράςτιο και πολφπλοκο εμπόριο ανάμεςα ςτθν Ελλάδα και ςτθ Γερμανία... Όλοσ αυτόσ ο πλθκυςμόσ ηει μζςα ςτα βαφεία, απαράλλαχτα όπωσ οι μζλιςςεσ ηουν ςτθν κυψζλθ. Εδϊ δεν βλζπεισ πουκενά τα ολζκρια αποτελζςματα τθσ οκνθρίασ. Οι Αμπελακιϊτεσ ζχουν τθν καρδιά τουσ κακαρι και ςτα πρόςωπά τουσ φαίνεται θ ικανοποίθςθ» 18
3 θ Περίλθψθ Κεφ. 3 ο *ςελ. 55-70]: Τι ανάπτυξθ ΘΕΛΟΥΜΕ ποιοσ ο ρόλοσ των ΠΟΛΙΤΩΝ Κεφ. 6ο *ςελ. 103-140]: Ιςτορία τθσ Τοπικισ Αυτοδιοίκθςθσ Ο.Τ.Α. Κεφ. 7ο *ςελ.141-158]: Θ τοπικι ανάπτυξθ ςτθν Ελλάδα 19
Υλικό Μακιματοσ 30/10/2013 «Τι ανάπτυξθ κζλουμε, ποιοσ κα φζρει τθν ανάπτυξθ & τι ρόλο κα διαδραματίςουν οι πολίτεσ» http://www.ted.com/talks/lang/el/bunker_roy.html http://wbi.worldbank.org/wbi/multimedia/animation-southsouth http://on.aol.com/video/personal-stories-of-the-porto-alegreproject-part-1-4-444635747 20
Βιβλιογραφία Δαουτόπουλοσ, Γ. (2005). Τοπικι Ανάπτυξθ. Ε Ζκδοςθ, Εκδόςεισ ΗΥΓΟΣ *ΚΩΔ. 3929+ Επιπρόςκετεσ πθγζσ για μελζτθ: 1. Εφρεςθ ςτατιςτικϊν δεδομζνων: www.statistics.gr, www.eurostat.eu 2. Ερευνθτικά άρκρα από ελλθνικά και διεκνι επιςτθμονικά περιοδικά πρακτικά ςυνεδρίων τα οποία ανανεϊνονται ςε ετιςια βάςθ και αναρτϊνται ςτο http://rurallab.agro.auth.gr/309y.htm 21
ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΟΙΧΣΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΣΑ Τζλοσ Ενότθτασ Επεξεργαςία: Μαρία Αλεμπάκθ Θεςςαλονίκθ, Ιανουάριοσ 2014