Αξιολόγηση στο Σχεδιασμό του Χώρου

Αξιολόγηση στο Σχεδιασμό του Χώρου Ενότητα: Περιγραφή Τέταρτης Άσκησης Μαθήματος Υπεύθυνη Μαθήματος: Αναστασία Στρατηγέα Σχολή: Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών Τομέας: Γεωγραφίας και Περιφερειακού Σχεδιασμού 1

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 2

Άσκηση 4 η Μέθοδος Πολυκριτηριακής Αξιολόγησης MULTIPOL (MULTI-criteria - POLicy) ΕΦΑΡΜΟΓΗ Αξιολόγηση Σεναρίων Ολοκληρωμένης Αγροτικής Ανάπτυξης Ν. Ηρακλείου Στην παρούσα άσκηση εφαρμόζεται η Μέθοδος Πολυκριτηριακής Ανάλυσης MULTIPOL για την αξιολόγηση σεναρίων Ολοκληρωμένης Αγροτικής Ανάπτυξης του Νομού Ηρακλείου. Στη συνέχεια γίνεται μία συνοπτική παρουσίαση της περιοχής μελέτης και της μεθόδου πολυκριτηριακής ανάλυσης MULTIPOL, καθώς και η περιγραφή των δεδομένων που θα χρησιμοποιηθούν για την εφαρμογή της στο πλαίσιο της παρούσας άσκησης. 1. Η Περιοχή Μελέτης Η περιοχή μελέτης της παρούσας άσκησης είναι ο Ν. Ηρακλείου της Περιφέρειας Κρήτης (Χάρτης 1). Χάρτης 1: Η περιοχή μελέτης 3

Τα κύρια χαρακτηριστικά της περιοχής είναι: Περιβάλλον: αξιόλογο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Περιοχές NATURA 2000 και σπάνια οικοσυστήματα. Σημαντική παρουσία αρχαιολογικών πόρων, παραδοσιακών οικισμών, τοπικών παραδόσεων κ.ά. Πληθυσμός: αυξητικές τάσεις. Τάσεις αστικοποίησης. Αστικός πληθυσμός (50%) και αγροτικός (39%). Η περιοχή είναι χώρος υποδοχής σημαντικού αριθμού μεταναστών. Τοπική οικονομία: κυριαρχούν η τουριστική και η αγροτική δραστηριότητα. Εξωστρέφεια αγροτικού τομέα. Η μεταποίηση αναπτύσσεται στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του αγροτικού τομέα (μονάδες επεξεργασίας ελαιολάδου και αγροτικών προϊόντων). Ενέργεια: νησιωτικό σύστημα αποκομμένο από τον ενεργειακό κορμό της χώρας. Υψηλή εξάρτηση από το πετρέλαιο (86% έναντι 62% της χώρας), υψηλό κόστος παραγωγής ενέργειας. Σημαντικό δυναμικό για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, παράδοση σε αιολική ενέργεια. Μεγάλη ζήτηση με αυξανόμενη τάση, ιδιαίτερα τις περιόδους τουριστικής αιχμής, που συνεπάγεται μία σχετική αστάθεια στο ενεργειακό σύστημα. Υποδομές μεταφορών: λιμάνι, αεροδρόμιο, σημαντικός κόμβος στη λεκάνη της Μεσογείου, Βόρειος οδικός άξονας. 2. Η Προσέγγιση της Μεθόδου Αξιολόγησης MULTIPOL Η μέθοδος πολυκριτηριακής ανάλυσης MULTIPOL (MULTI-criteria - POLicy) είναι μία απλή στη χρήση της μέθοδος, πολύ αποτελεσματική στην οργάνωση και δόμηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Λαμβάνει υπόψη της την αβεβαιότητα και ελέγχει τα αποτελέσματα διαφορετικών πολιτικών. Η έμφαση της μεθόδου πολυκριτηριακής ανάλυσης MULTIPOL δεν είναι στην επιλογή της καταλληλότερης εναλλακτικής λύσης σεναρίου για την επιδίωξη ενός στόχου, αλλά στην αξιολόγηση μέτρων πολιτικής, λαμβάνοντας υπόψη το περιβάλλον μέσα στο οποίο αυτά αξιολογούνται, μέσα από την ταυτόχρονη θεώρηση πολιτικών και σεναρίων. Στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζει τη δημιουργία κατευθύνσεων πολιτικής και τη δημιουργία πακέτων πολιτικής για κάθε κατεύθυνση, τα οποία είναι αποτελεσματικά για την υλοποίηση διαφορετικών σεναρίων, στηρίζοντας έτσι τα κέντρα λήψης αποφάσεων για τη χάραξη πολιτικής σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Τα κύρια στοιχεία που υπεισέρχονται στη διαδικασία πολυκριτηριακής αξιολόγησης με τη βοήθεια της μεθόδου MULTIPOL είναι: Ένας αριθμός σεναρίων Ένα σύνολο από πολιτικές Ένα σύνολο από μέτρα πολιτικής 4

Στο πλαίσιο της μεθόδου MULTIPOL: Τα σενάρια αποτελούν δομημένες μελλοντικές εικόνες για την επιδίωξη του στόχου και την αντιμετώπιση του υπό μελέτη προβλήματος, στο σύστημα που εξετάζεται. Οι πολιτικές (policies) αποτελούν τις διαφορετικές οπτικές προσέγγισης των λύσεων που συμβάλλουν στην επιδίωξη του στόχου που έχει τεθεί και είναι στενά συνδεδεμένες με το πλαίσιο, μέσα στο οποίο γίνεται η αξιολόγηση. Το πλαίσιο αυτό ενσωματώνει τις πολιτικές επιλογές και κατευθύνσεις, το σύστημα αξιών του υπό μελέτη συστήματος, τις προσωπικές προτιμήσεις των συμμετεχόντων στη διαδικασία δόμησης και αξιολόγησης σεναρίων κ.λπ. Τα μέτρα πολιτικής (actions): αναφέρονται στις δυνατές παρεμβάσεις για την επίτευξη των στόχων του υπό μελέτη συστήματος. Τα παραπάνω βασικά συστατικά της διαδικασίας πολυκριτηριακής ανάλυσης με τη βοήθεια της MULTIPOL εμπλέκονται σε δύο διαφορετικές αξιολογήσεις, που αφορούν στην αξιολόγηση των μέτρων πολιτικής σε σχέση με τις πολιτικές και στην αξιολόγηση των πολιτικών σε σχέση με τα σενάρια (Σχήμα 1). Σχήμα 1: Η δομή λειτουργίας της μεθόδου πολυκριτηριακής ανάλυσης MULTIPOL Σενάριο 1 Πολιτική 1 Πολιτική 2 Πολιτική n Σενάριο 2 Πολιτική 1 Πολιτική 2 Πολιτική n Πολιτική 1 Σενάριο m Πολιτική 2 Πολιτική n Στην πρώτη αξιολόγηση - αξιολόγηση των μέτρων πολιτικής σε σχέση με τις πολιτικές - τα μέτρα πολιτικής ταξινομούνται με βάση την απόδοσή τους ως 5

προς τις διάφορες πολιτικές. Στο πλαίσιο αυτό δίνεται απάντηση στο ερώτημα. ποια μέτρα πολιτικής αποδίδουν περισσότερο (έχουν μεγαλύτερη επίδοση) για ποιες πολιτικές. Η αξιολόγηση αυτή μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία πακέτων μέτρων πολιτικής, τα οποία συμβάλλουν στην υλοποίηση συγκεκριμένων κάθε φορά πολιτικών. Στη δεύτερη αξιολόγηση - αξιολόγηση των πολιτικών σε σχέση με τα σενάρια οι πολιτικές ταξινομούνται με βάση την απόδοσή τους ως προς τα εξεταζόμενα σενάρια. Στο πλαίσιο αυτό δίνεται απάντηση στο ερώτημα. ποιές πολιτικές αποδίδουν περισσότερο (έχουν μεγαλύτερη επίδοση) για ποιά σενάρια. Η αξιολόγηση αυτή μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία πακέτων πολιτικής, τα οποία συμβάλλουν στην υλοποίηση συγκεκριμένων κάθε φορά σεναρίων. Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του MULTIPOL δεν οδηγούν στην επιλογή του επικρατέστερου σεναρίου, αλλά ρίχνουν φως στις πολιτικές και τα μέτρα που είναι περισσότερο αποτελεσματικά για την υλοποίηση κάθε ενός από τα σενάρια που εξετάζονται. Στο πλαίσιο αυτό, αφήνουν ανοικτή την επιλογή της μελλοντικής πορείας σε κάθε τοπική κοινωνία, έχοντας δώσει ταυτόχρονα το πλαίσιο πολιτικής που είναι αποτελεσματικότερο σε κάθε διαφορετική επιλογή. Για τον εμπλουτισμό της ανάλυσης, νέα κριτήρια αξιολόγησης, βάρη αλλά και μέτρα πολιτικής μπορεί να ενσωματωθούν σε αυτή, τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά το πέρας της (Στρατηγέα και Γιαουτζή, 2008). 3. Τα Δεδομένα της Άσκησης Για την αξιολόγηση στο πλαίσιο του MULTIPOL απαιτούνται τα παρακάτω δεδομένα (βλέπε Σχήμα 1): Κατάλογος κριτηρίων αξιολόγησης (criteria) Βάρη κριτηρίων αξιολόγησης. Κατάλογος μέτρων πολιτικής (actions). Κατάλογος πολιτικών (policies) Βάρη πολιτικών. Κατάλογος σεναρίων (scenarios) Βάρη σεναρίων. Πίνακας αξιολόγησης μέτρων πολιτικής ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης. Πίνακας αξιολόγησης πολιτικών ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης. Πίνακας αξιολόγησης σεναρίων ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης. Για την εφαρμογή της μεθόδου πολυκριτηριακής ανάλυσης MULTIPOL στο πλαίσιο της τέταρτης άσκησης χρησιμοποιούνται τα δεδομένα που περιγράφονται στις επόμενες ενότητες. 3.1. Κριτήρια Αξιολόγησης Χρησιμοποιούνται εννέα κριτήρια αξιολόγησης, τα οποία απορρέουν από το στόχο και τους υποστόχους που έχουν τεθεί για την περιοχή μελέτης (Πίνακας 5). 6

Ο στόχος αναφέρεται στην Ολοκληρωμένη Αγροτική Ανάπτυξη του Ν. Ηρακλείου. Οι υποστόχοι, στους οποίους αναλύεται ο παραπάνω στόχος, αναφέρονται στη συμβολή του αγροτικού τομέα στα παρακάτω (Πίνακας 5): Περιβάλλον (προστασία) Περιφερειακή ανάπτυξη Οικονομική αποτελεσματικότητα Κοινωνική συνοχή Παραγωγή ενέργειας (ΑΠΕ) Ποιότητα ασφάλεια προϊόντων Από τους υποστόχους αυτούς απορρέουν τα κριτήρια, στη βάση των οποίων γίνεται η αξιολόγηση στην παρούσα άσκηση (Πίνακας 1). Πίνακας 1: Υποστόχοι και κριτήρια αξιολόγησης α/α ΥΠΟΣΤΟΧΟΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ α/α Χρήση πρόσθετων Ρύπανση υδάτων Κ1 1 Περιβάλλον Βιοποικιλότητα / Ποιότητα τοπίου Κ2 2 Περιφερειακή ανάπτυξη Πρόσβαση αγροτικών περιοχών Πολυλειτουργικότητα αγροτικού τομέα 3 Οικονομική αποτελεσματικότητα Ανταγωνιστικότητα Κ5 4 Κοινωνική συνοχή Κοινωνική ενσωμάτωση Κ6 5 Παραγωγή ενέργειας (ΑΠΕ) Παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ Κ7 6 Ποιότητα ασφάλεια αγροτικών προϊόντων Βιολογική γεωργία Σήμανση αγροτικών προϊόντων (product labelling) Η περιγραφή των κριτηρίων αξιολόγησης δίνεται στον πίνακα που ακολουθεί (Πίνακας 2). Πίνακας 2: Περιγραφή κριτηρίων αξιολόγησης a/a ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 1 2 3 4 Χρήση πρόσθετων Ρύπανση υδάτων Βιοποικιλότητα / Ποιότητα τοπίου Πρόσβαση αγροτικών περιοχών Πολυλειτουργικότητα αγροτικού τομέα Κ3 Κ4 Κ8 Κ9 Αφορά στη χρήση λιπασμάτων κατά την άσκηση της αγροτικής δραστηριότητας και τη συνεπαγόμενη υποβάθμιση των υδάτινων πόρων Προστασία της βιοποικιλότητας και της αισθητικής του τοπίου Πρόσβαση των αγροτικών περιοχών (δίκτυα μεταφορών) Ο αγροτικός τομέας ως βάση για την ανάπτυξη άλλων τομέων όπως 7

a/a ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ τουρισμός, ενέργεια, μεταποίηση κ.λπ. 5 Ανταγωνιστικότητα 6 Κοινωνική ενσωμάτωση 7 Παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ 8 Βιολογική γεωργία 9 Σήμανση αγροτικών προϊόντων (product labelling) Ανταγωνιστικότητα συστημάτων αγροτικής παραγωγής Ο αγροτικός τομέας μπορεί να εξασφαλίσει απασχόληση και εισόδημα στον τοπικό πληθυσμό και να συμβάλλει στην κοινωνική και οικονομική συνοχή Η συνεισφορά του αγροτικού τομέα στην παραγωγή ενέργειας (ενεργειακές καλλιέργειες ή αξιοποίηση αποβλήτων αγροτικού τομέα) Στροφή προς ένα βιολογικό πρότυπο παραγωγής - Κλίμακα ανάπτυξης βιολογικής γεωργίας Πληροφορία που συνοδεύει τα προϊόντα και αφορά σε όλη τη διαδρομή από το χωράφι στο ράφι α/α 3.2. Βάρη Κριτηρίων Αξιολόγησης Τα βάρη των κριτηρίων αξιολόγησης παρουσιάζονται στον Πίνακα 3. Κωδικοποίηση κριτηρίου Πίνακας 3: Βάρη κριτηρίων αξιολόγησης Όνομα Κριτηρίου Βάρος κριτηρίου Κ1 ENV_1 Χρήση πρόσθετων Ρύπανση υδάτων 5 Κ2 ENV_2 Βιοποικιλότητα / Ποιότητα τοπίου 5 Κ3 ACCESS Πρόσβαση 5 Κ4 MULTI_ROLE Πολυλειτουργικότητα αγροτικού τομέα 4 Κ5 ECO_EFF. Ανταγωνιστικότητα 5 Κ6 SOC_COH. Κοινωνική ενσωμάτωση 5 Κ7 ENERGY Παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ 3 Κ8 FOOD_S/Q_1 Βιολογική γεωργία 4 Κ9 FOOD_S/Q_2 Σήμανση αγροτικών προϊόντων (product labelling) 3 3.3. Μέτρα Πολιτικής Στον Πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα μέτρα πολιτικής που χρησιμοποιούνται στην παρούσα άσκηση (Πίνακας 4). 8

Μέτρο A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A11 A12 A13 Πίνακας 4: Μέτρα πολιτικής Περιγραφή Καινοτομία προϊόντος στον αγροτικό τομέα Καινoτομία διαδικασίας παραγωγής στον αγροτικό τομέα Αναδιάρθρωση αγροτικής γης Υποδομές αγροτικών περιοχών (π.χ. αρδευτικό δίκτυο, δίκτυα μεταφορών) Αναδιάρθρωση αγροτικής παραγωγής στροφή προς προϊόντα ποιότητας e-training διάχυση πληροφορίας και γνώσης αναβάθμιση δεξιοτήτων & αποθέματος γνώσης στις αγροτικές περιοχές Προώθηση αγροτικών προϊόντων Δικτύωση μεταξύ επιχειρήσεων δημιουργία αλυσίδων επιχειρήσεων του αγροτικού και άλλων τομέων Αγροτουρισμός - eco-activities Παραγωγή ενέργειας (από ενεργειακές καλλιέργειες) Παραγωγή ενέργειας (από διαχείριση αποβλήτων αγροτικού τομέα) Πρότυπα χρήσεων γης (ρύθμιση) προστασία αγροτικής γης από άλλες χρήσεις Δημιουργία Τεχνολογικής Πλατφόρμας βελτίωση υπάρχουσας γνώσης σε αγροτικές τεχνολογίες διάχυση επιτυχημένων παραδειγμάτων 3.4. Πολιτικές Οι πολιτικές αφορούν σε κατευθύνσεις δράσης για την υλοποίηση των σεναρίων. Στη συγκεκριμένη εφαρμογή χρησιμοποιούνται οι ακόλουθες πολιτικές δράσης (Πίνακας 5): Πολιτικές P1 Έρευνα & Ανάπτυξη - Καινοτομία P2 Αναδιάρθρωση αγροτικού τομέα P3 Εφαρμογές Τεχνολογιών Πληροφόρησης & Πίνακας 5: Πολιτικές που υιοθετούνται Περιγραφή Πολιτικών Προώθηση καινοτομιών στα παραγόμενα προϊόντα ή τη διαδικασία παραγωγής Μέσα από: Αναδιάρθρωση αγροτικής γης Αναδιάρθρωση υποδομών του τομέα Αναδιάρθρωση της αγροτικής παραγωγής (νέα προϊόντα στροφή προς την ποιότητα) Χρήση εφαρμογών ΤΠΕ για την αύξηση της αποτελεσματικότητας του τομέα μέσα από: Αναβάθμιση υπάρχουσας γνώσης 9

Πολιτικές Επικοινωνιών (ΤΠΕ) Αποτελεσματικότητα P4 Πολυλειτουργικότητα αγροτικής γης Περιγραφή Πολιτικών δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού Προώθηση προϊόντων μέσω ΤΠΕ (ηλεκτρονικό εμπόριο) Δικτύωση επιχειρήσεων αλληλεπίδραση δημιουργία αλυσίδων επιχειρήσεων Αξιοποίηση του πολυλειτουργικού ρόλου του αγροτικού τομέα ανάπτυξη δραστηριοτήτων όπως αγροτουρισμός, μεταποίηση, παραγωγή ενέργειας κ.α. 3.5. Βάρη Πολιτικών Τα βάρη των πολιτικών παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί (Πίνακας 6). Πίνακας 6: Βάρη πολιτικών a/a Κωδικοποίηση Ονομασία πολιτικής Βάρος 1 P1 Έρευνα & Ανάπτυξη - Καινοτομία 4 2 P2 Αναδιάρθρωση αγροτικού τομέα 3 3 P3 Εφαρμογές ΤΠΕ Αποτελεσματικότητα 4 P4 Πολυλειτουργικότητα αγροτικής γης 4 5 3.6. Σενάρια προς Αξιολόγηση Για την περιοχή μελέτης δομούνται τρία εναλλακτικά σενάρια για την επίτευξη του στόχου. Τα σενάρια αυτά έχουν ως ακολούθως (Stratigea και άλλοι, 2008) (Σχήμα 2): Πρώτο σενάριο Σ1: το σενάριο αυτό δίνει έμφαση στην αγορά. Η τεχνολογία αξιοποιείται για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα, σε συνδυασμό με την προστασία των διαθέσιμων πόρων. Προωθεί ένα μοντέλο εντατικής αξιοποίησης της αγροτικής γης. Η άνθιση του αγροτικού τομέα στηρίζεται στην ανταγωνιστικότητα των αγροτικών προϊόντων με όρους κόστους. Δεύτερο σενάριο Σ2: το σενάριο αυτό δίνει έμφαση στην αξιοποίηση και προστασία των φυσικών πόρων από τον αγροτικό τομέα. Η τεχνολογία αξιοποιείται για την προστασία των πόρων στα πλαίσια της άσκησης της αγροτικής δραστηριότητας. Η ανταγωνιστικότητα των προϊόντων υποστηρίζεται από τη σημαντική στροφή στην ποιότητα και πιστοποίηση αυτών (product labelling). Η ανταγωνιστικότητα του αγροτικού τομέα στηρίζεται στη μοναδικότητα των προϊόντων του με όρους ποιότητας προϊόντων. Τρίτο σενάριο Σ3 - σενάριο βάσης: αναφέρεται στη διατήρηση συνέχιση του υπάρχοντος προτύπου ανάπτυξης του αγροτικού τομέα, με μικρές 10

διορθωτικές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, προωθείται ένα μοντέλο εντατικής αξιοποίησης της αγροτικής γης. Σχήμα 2: Σενάρια για την Ολοκληρωμένη Αγροτική Ανάπτυξη Ν. Ηρακλείου Πηγή: Stratigea και άλλοι, 2008 Σενάριο 1 Έμφαση στην αγορά Υπάρχουσα Κατάσταση Σενάριο 2 Έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος Σενάριο 3 Σενάριο Βάσης Διατήρηση υπάρχουσας κατάστασης 3.7. Βάρη Σεναρίων Στον Πίνακα 7 παρουσιάζονται τα βάρη των σεναρίων της παρούσας εφαρμογής. Πίνακας 7: Βάρη σεναρίων α/α Κωδικοποίηση Τίτλος Σεναρίου Βάρος 1 Σ1 Έμφαση στην αγορά Η τεχνολογία ως εργαλείο για την αύξηση της αποτελεσματικότητας της αγροτικής παραγωγής 4 Έμφαση στην περιβαλλοντική προστασία Η τεχνολογία ως εργαλείο για την 2 Σ2 ανάπτυξη και προστασία του 5 περιβάλλοντος από την άσκηση της αγροτικής δραστηριότητας 3 Σ3 Σενάριο βάσης Διατήρηση / συνέχιση υπαρχόντων προτύπων 1 3.8. Πίνακες Δεδομένων Άσκησης Στους παρακάτω πίνακες (Πίνακες 8, 9 και 10) παρουσιάζονται τα δεδομένα που θα χρησιμοποιηθούν στην παρούσα εφαρμογή. 11

Μέτρα πολιτικής Πίνακας 8: Απόδοση μέτρων πολιτικής Κριτήρια* αξιολόγησης Κ1 Κ2 Κ3 Κ4 Κ5 Κ6 Κ7 Κ8 Κ9 Α1 5 5 0 0 15 0 15 10 8 Α2 17 5 0 5 20 5 15 15 10 Α3 10 5 10 5 18 8 10 10 0 Α4 0 10 15 10 15 10 10 10 0 Α5 18 15 0 8 18 10 5 20 15 Α6 12 8 0 18 18 5 15 15 5 Α7 5 5 0 5 15 3 0 15 10 Α8 0 0 20 5 20 0 15 10 10 Α9 15 15 12 10 15 20 10 10 10 Α10 15 18 0 18 18 0 20 0 0 Α11 0 5 0 20 18 5 20 10 0 Α12 5 20 15 0 10 5 15 10 0 Α13 15 5 15 5 20 0 15 18 15 * Ποιοτική κλίμακα 0-20 Οι τιμές του Πίνακα 8 εκφράζουν την απόδοση των μέτρων πολιτικής ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης που έχουν τεθεί (πίνακας επιπτώσεων). Η απόδοση αυτή μετριέται σε μία κλίμακα από 0-20, όπου στο 0 αντιστοιχεί η χειρότερη επίδοση και στο 20 η καλύτερη ως προς ένα κριτήριο αξιολόγησης. Μπορεί επίσης να μετράται σε διαφορετικές κλίμακες π.χ. από 0 έως 5 ή 0 έως 10. Πίνακας 9: Απόδοση πολιτικών Κριτήρια αξιολόγησης Άθροισμα Κ1 Κ2 Κ3 Κ4 Κ5 Κ6 Κ7 Κ8 Κ9 Πολιτικές* P1 100 18 5 0 5 22 7 18 15 10 P2 100 10 8 9 5 12 15 15 16 10 P3 100 7 7 20 13 15 5 10 13 10 P4 100 12 8 12 20 8 15 8 7 10 * Ποιοτική κλίμακα Οι τιμές του Πίνακα 9 εκφράζουν την απόδοση των πολιτικών ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης που έχουν τεθεί (πίνακας επιπτώσεων). Συμπληρώνεται έτσι ώστε το άθροισμα κάθε γραμμής να ισούται με 100. 12

Κριτήρια αξιολόγησης Πίνακας 10: Απόδοση σεναρίων Άθροισμα Κ1 Κ2 Κ3 Κ4 Κ5 Κ6 Κ7 Κ8 Κ9 Σενάρια Σ1 100 15 5 5 4 22 6 18 15 10 Σ2 100 11 14 10 15 12 12 9 12 5 Σ3 100 8 8 11 8 10 14 12 17 12 * Ποιοτική κλίμακα Οι τιμές του Πίνακα 10 εκφράζουν την απόδοση των σεναρίων ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης που έχουν τεθεί (πίνακας επιπτώσεων). Συμπληρώνεται έτσι ώστε το άθροισμα κάθε γραμμής να ισούται με 100. 3.9. Αξιολογήσεις με τη βοήθεια του MULTIPOL Με τη βοήθεια του μοντέλου πολυκριτηριακής αξιολόγησης MULTIPOL γίνονται οι παρακάτω τρεις αξιολογήσεις, με βάση τα κριτήρια αξιολόγησης που έχουν επιλεγεί: αξιολόγηση μέτρων πολιτικής αξιολόγηση πολιτικών αξιολόγηση σεναρίων με τη βοήθεια των οποίων εκτιμάται η απόδοση κάθε μέτρου πολιτικής, πολιτικής και σεναρίου για την επίτευξη του στόχου και των υποστόχων που έχουν τεθεί. Για το σκοπό αυτό έχουν δημιουργηθεί οι αντίστοιχοι τρεις πίνακες επιπτώσεων και συγκεκριμένα: ο πίνακας επιπτώσεων των μέτρων πολιτικής ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης (Πίνακας 8), ο πίνακας επιπτώσεων των πολιτικών ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης (Πίνακας 9), ο πίνακας επιπτώσεων των σεναρίων ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης (Πίνακας 10). 4. Εφαρμογή μοντέλου MULTIPOL Με βάση τα παραπάνω ζητείται η αξιολόγηση των σεναρίων, των πολιτικών και των μέτρων πολιτικής και ο σχολιασμός των αποτελεσμάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή της μεθόδου πολυκριτηριακής ανάλυσης MULTIPOL στην περιοχή μελέτης. 13

5. Βιβλιογραφία Godet, M. (1999), Creating the Future, The Antidote, Issue 22, pp. 11-16. Godet, M. (2001), Creating Futures: Scenario Planning as a Strategic Management Tool, Economica. Stratigea, A., Papadopoulou, Ch.-A. and Giaoutzi M. (2008), A Methodological Framework for Foresight Analysis in AG2020: The Case of Herakleion- Crete, AG2020 Project, Contract no.: 44280-AG2020, STREP, 2007-2009. Stratigea, A. and Ch.-A. Papadopoulou (2013), Evaluation in Spatial Planning: A Participatory Approach, Territorio Italia, Land Administration, Cadastre, Real Estate, Agenzia del Territorio, Νο 2, pp. 85-97. Στρατηγέα, Α. και Γιαουτζή, Μ. (2008), Σχεδιασμός Σεναρίων Παρουσίαση του μοντέλου LIPSOR, Σημειώσεις Μαθήματος Ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης, Τομέας Γεωγραφίας και Περιφερειακού Σχεδιασμού, Σ.Α.Τ.Μ., Ε.Μ.Π. 14