Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΣΤΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΤΟΥ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ντούρας Κωνσταντίνος 1, Ευθυμίου Γεώργιος 1 1 ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, Παράρτημα Καρδίτσας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φ.Π., Τέρμα Μαυρομιχάλη, 43100, Καρδίτσα E-mail: dourask@sch.gr Περίληψη Η εργασία εξετάζει τις περιβαλλοντικές στάσεις των σπουδαστών του ΤΕΙ Λάρισας. Η έρευνα βασίστηκε στο ερωτηματολόγιο ROSE (RelevanceofScienceEducation), το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί σε μια σειρά παρόμοιων ερευνών σε πολλές χώρες. Το δείγμα αποτέλεσαν 304 σπουδαστές που φοιτούν σε όλα τα τμήματα του Ιδρύματος. Έγιναν στατιστικοί έλεγχοι συσχετίσεων και διαφορών μέσων όρων των μεταβλητών που ορίζονται ως δηλώσεις της κλίμακας του ερωτηματολογίου, ως προς το επιστημονικό αντικείμενο σπουδών του δείγματος. Αρχικά τα αντικείμενα σπουδών ελέγχθηκαν κατά Σχολές, όπως αυτές καθορίστηκαν το 2013, στο πλαίσιο του σχεδίου ΑΘΗΝΑ για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, και δεν προέκυψαν στατιστικώς σημαντικά ευρήματα, Αντίθετα σε έλεγχο για κάθε Τμήμα σπουδών χωριστά προέκυψαν στατιστικώς σημαντικά ευρήματα. Λέξεις κλειδιά: ROSE, αντικείμενο σπουδών, ΤΕΙ Θεσσαλίας, περιβαλλοντικές στάσεις 1. Εισαγωγή Η παρούσα μελέτη, βασίζεται σε δεδομένα που συγκεντρώθηκαν και επεξεργάστηκαν με τη χρήση του τμήματος D του ερευνητικού εργαλείου ROSE, του διεθνούς προγράμματος ROSE (http://www.ils.uio.no/english/rose/). Στις χώρες που υλοποιήθηκε η έρευνα με το παραπάνω ερευνητικό εργαλείο, δείγμα αποτέλεσαν μαθητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και προπτυχιακοί φοιτητές Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Στόχος της παρούσας έρευνας είναι να διερευνηθεί ο ρόλος του επιστημονικού αντικειμένου σπουδών, στη διαμόρφωση περιβαλλοντικών στάσεων των σπουδαστών του ΑΤΕΙ Λάρισας και να αναζητηθούν συσχετίσεις και διαφορές με τα ευρήματα παρόμοιων ερευνών, όπως αυτές απαντώνται στην παγκόσμια επιστημονική βιβλιογραφία. Το αντικείμενο σπουδών είναι διαφορετικό ανά Τμήμα. Σχετικά μεταξύ τους επιστημονικά αντικείμενα, σχηματίζουν Σχολή, σύμφωνα με το Ελληνικό εκπαιδευτικό οργανόγραμμα. (Πουλής, 2007) Η στάση είναι «μια ψυχονοητική και νευρική κατάσταση ετοιμότητας, οργανωμένη μέσα από την εμπειρία που προσδιορίζει και κατευθύνει τις απαντήσεις του ατόμου προς όλα τα αντικείμενα και τις καταστάσεις με τις οποίες συνδέεται» (Αllport, 1982 στο Ναυρίδης, 1994), ενώ σύμφωνα με τον Cambell πρόκειται για ένα «διαρκές σύνδρομο σταθερών απαντήσεων σε κοινωνικά αντικείμενα» (Ναυρίδης, 1994:138). Οι στάσεις διαμορφώνονται στη διάρκεια της κοινωνικοποίησης από τις επιδράσεις διαφόρων γεγονότων και καταστάσεων στο άτομο και διαμορφώνουν αυτό που αποκαλείται «προσωπική κοσμοθεωρία». Η στάση είναι εσωτερική δυναμική του ατόμου που κατευθύνει τη συμπεριφορά του. 1082
Η διερεύνηση των στάσεων των ατόμων ως προς το περιβάλλον, είναι μια διαδικασία με μακρά παράδοση στο χώρο της περιβαλλοντικής εκπαιδευτικής έρευνας. Έρευνα των Müderrisoğlu& Αltanlar (2011) έχει δείξει ότι υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στις περιβαλλοντικές στάσεις και περιβαλλοντικά υπεύθυνες συμπεριφορές των προπτυχιακών φοιτητών. Η μελέτη αφορούσε στον προσδιορισμό των περιβαλλοντικών στάσεων (Ecocentric, Technocentric, Dualcentric) και συμπεριφορών (Activism, Consumerism, Recycling) των προπτυχιακών φοιτητών ως προς τα περιβαλλοντικά θέματα. Προσδιορίστηκε αν το επιστημονικό αντικείμενο σπουδών και το φύλο είχαν επίδραση στις περιβαλλοντικές στάσεις και συμπεριφορές των φοιτητών. Βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις σε μεταβλητές και παραμέτρους που αφορούσαν περιβαλλοντικές συμπεριφορές, αλλά όχι σε αντίστοιχες που αφορούσαν την επίδραση του ρόλου του επιστημονικού αντικειμένου σπουδών. Στην έρευνα των Hess-QuimbitaandPavel (1996), για τους παράγοντες που επηρεάζουν τις περιβαλλοντικές στάσεις των φοιτητών σε σχέση με τα δημογραφικά τους χαρακτηριστικά, την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Ιδρύματος που σπουδάζουν, σημαντικό ρόλο, ανάλογα με το είδος των σπουδών τους, έχουν οι κοινωνικές και ηθικές αξίες τους στη διαμόρφωση θετικών περιβαλλοντικών στάσεων. Σύμφωνα με την Weaver (2002) στην εργασία της για την επίδραση εσωτερικών χαρακτηριστικών της προσωπικότητας, όπως θρησκευτικών, πολιτικών, κοινωνικών αντιλήψεων, στις περιβαλλοντικές στάσεις, έδειξε ότι οι επιστημονικές γνώσεις αποτέλεσαν σημαντικούς παράγοντες πρόβλεψης περιβαλλοντικών στάσεων στις συμμετέχουσες στην έρευνα χώρες (Γερμανία, Ιαπωνία, Μ. Βρετανία, Ρωσία και ΗΠΑ). Σε εργασία των Ευθυμίου, κ.ά. (2012), παρουσιάζονται τα αποτελέσματα έρευνας για την οικολογική ευαισθητοποίηση των φοιτητών του Τμήματος Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του ΤΕΙ Λάρισας. Στην εργασία αυτή καταγράφηκε υψηλό score των αντιλήψεων αυτοαξιολόγησης της οικολογικής ευαισθητοποίησης των φοιτητών του τμήματος, οι οποίοι θεωρούν πως είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι απέναντι σε περιβαλλοντικά και οικολογικά ζητήματα. Πιστεύουν, πως αυτό οφείλεται και στο ρόλο του περιεχομένου των σπουδών τους. 2. Υλικά και Μέθοδοι Η ποσοτική έρευνα πραγματοποιήθηκε το 2013, με δείγμα 304 σπουδαστές του ΤΕΙ Θεσσαλίας. Από το ερωτηματολόγιο ROSE (RelevanceofScienceEducation) που ανέπτυξαν οι Schreiner και Sjoberg (2004) και αποτελείται από 245 δηλώσεις, χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα «Εγώ και οι προκλήσεις του περιβάλλοντος» (τμήμα D), που περιλαμβάνει 18 ερωτήσεις-δηλώσεις της κλίμακας Likert (Likert, 1974), με εύρος 1-4, όπου το 1 δηλώνει απόλυτη διαφωνία με τη δήλωση και το 4 απόλυτη συμφωνία, με τις ενδιάμεσες αντίστοιχες διαβαθμίσεις. Οι 18 δηλώσεις είναι: D1. Οι απειλές για το περιβάλλον, δεν είναι δουλειά μου, D2. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα κάνουν το μέλλον του κόσμου ζοφερό, D3. Υπερβάλουμε για τη σοβαρότητα των προβλημάτων του περιβάλλοντος, D4. Η Επιστήμη και η τεχνολογία μπορούν να λύσουν όλα τα περιβαλλοντικά προβλήματα, D5. Προθυμοποιούμαι να θυσιάσω πολλά πράγματα για να λυθούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα, D6. Με τις πράξεις μου μπορώ να επηρεάσω το περιβάλλον, D7. Μπορούμε να βρούμε λύσεις για τα περιβαλλοντικά 1083
προβλήματα μας, D8. Οι άνθρωποι ανησυχούν πάρα πολύ για περιβαλλοντικά προβλήματα, D9. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα μπορούν να λυθούν χωρίς μεγάλες αλλαγές στον τρόπο διαβίωσης, D10. Οι άνθρωποι θα πρέπει να ενδιαφέρονται περισσότερο για την προστασία του περιβάλλοντος, D11. Είναι η ευθύνη των πλουσίων χωρών να λύσουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα του κόσμου, D12. Νομίζω ότι ο καθένας μας μπορεί να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος, D13. Με τα περιβαλλοντικά προβλήματα πρέπει να ασχολούνται μόνο οι ειδικοί, D14. Είμαι αισιόδοξος για το μέλλον του περιβάλλοντος, D15. Τα ζώα πρέπει να έχουν το ίδιο δικαίωμα στη ζωή όπως οι άνθρωποι, D16. Να χρησιμοποιούνται ζώα σε ιατρικά πειράματα, αν αυτό μπορεί να σώσει ανθρώπινες ζωές, D17. Σχεδόν κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα θυσιάστηκε για να σωθεί το περιβάλλον, D18. Το περιβάλλον και η φύση είναι ιερά και πρέπει να τα αφήσουμε στην ησυχία τους. Η μέθοδος δειγματοληψίας που χρησιμοποιήθηκε ήταν εν μέρει η συμπτωματική και αφορούσε το 17,7% του δείγματος που συγκεντρώθηκε με φυσική παρουσία των ερευνητών, από το σύνολο των σπουδαστών που είχαν εκείνη την ώρα μάθημα στο Τμήμα τους, και εν μέρει τυχαία, δεδομένου ότι ποσοστό 82,3% των ερωτηματολογίων συγκεντρώθηκε ηλεκτρονικά, μετά από ηλεκτρονική επιστολή που στάλθηκε σε όλους τους σπουδαστές, από την αρμόδια υπηρεσία του Ιδρύματος. Χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα SPSSforWindowsver. 20. Οι έλεγχοι στατιστικής σημαντικότητας ήταν διπλής κατεύθυνσης. Το επίπεδο σημαντικότητας ορίστηκε στο 95% (Cohen & Manion, 1994; Howitt&Cramer, 2006). 2.2 Δεδομένα Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από 304 σπουδαστές, από τους οποίους οι 136 είναι αγόρια (44.9%) και οι 167 είναι κορίτσια (55.1%). Το δείγμα της έρευνας είναι ενεργοί σπουδαστές των τμημάτων του ΤΕΙ Θεσσαλίας. Οι σπουδαστές ανήκουν στα Τμήματα του Ιδρύματος, όπως αυτά υπάρχουν και λειτουργούν μέχρι σήμερα. Στον πίνακα 1 παρουσιάζεται αναλυτικά ο αριθμός των σπουδαστών ανά Τμήμα. Πίνακας 1. Αριθμός σπουδαστών ανά Τμήμα σπουδών. Table 1. Number of students per section studies. Τμήμα Συχνότητα Ποσοστό Ηλεκτρολογίας 13 4,3 Τεχν. Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών 36 11,8 Μηχανολογίας 17 5,6 Πολιτικών Εργων Υποδομής 1,3 Διοίκησης Επιχειρήσεων 12 3,9 Λογιστικής 16 5,3 Διοίκησης & Διαχείρισης Εργων 4 1,3 Ιατρικών Εργαστηρίων 10 3,3 Νοσηλευτικής 11 3,6 Φυτικής παραγωγής 8 2,6 1084
Μηχανικής Βιοσυστημάτων 3 1,0 Ζωϊκής Παραγωγής 1,3 Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. 81 26,6 Σχεδιασμού-Τεχν. Ξύλου & Επίπλου 19 6,3 Τεχνολογίας Τροφίμων 24 7,9 Διατροφής & Διαιτολογίας 44 14,5 Ανακαίνισης-Αποκατάστασης Κτιρίων 1,3 Πολιτικών Δoμικών Εργων 3 1,0 Σύνολο 304 100,0 Σύμφωνα με το σχέδιο ΑΘΗΝΑ 10 για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση που τέθηκε σε εφαρμογή το 2013, το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Λάρισας, μετονομάστηκε σε Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλίας, και μετά από καταργήσεις, μετονομασίες και συγχωνεύσεις Τμημάτων και Σχολών, έγινε ανάλογη ομαδοποίηση των τμημάτων σε νέες Σχολές, όπως αυτές καθορίζονται και περιγράφονται στο σχέδιο. Συγκεκριμένα, στη Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών, συμπεριλήφθηκαν τα τμήματα: Ηλεκτρολογίας, Τεχνολογίας Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών, Μηχανολογίας, Πολιτικών Έργων Υποδομής, Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου, Ανακαίνισης- Αποκατάστασης Κτιρίων, Πολιτικών Δομικών Έργων. Στη Σχολή Οικονομίας και Διοίκησης συμπεριλήφθηκαν τα τμήματα: Διοίκησης Επιχειρήσεων, Λογιστικής, Τουριστικών Επιχειρήσεων, Διοίκησης & Διαχείρισης Έργων. Στη Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας-Πρόνοιας συμπεριλήφθηκαν τα Τμήματα: Ιατρικών Εργαστηρίων, Νοσηλευτικής. Στη Σχολή Τεχνολόγων Γεωπονίας συμπεριλήφθηκαν τα Τμήματα: Φυτικής παραγωγής, Μηχανικής Βιοσυστημάτων, Ζωικής Παραγωγής, Δασοπονίας & Δ.Φ.Π., Τεχνολογίας Τροφίμων, Διατροφής & Διαιτολογίας. Η ομαδοποίηση και ο αριθμός των σπουδαστών παρουσιάζεται στον πίνακα 2. Πίνακας 2. Αριθμός σπουδαστών ανά Σχολή σπουδών, σύμφωνα με το σχέδιο ΑΘΗΝΑ Table 2. Number of students per School, according to ATHINA S plan. Σχολές Συχνότητα Ποσοστό Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών 90 29,6 Σχολή Οικονομίας και Διοίκησης 32 10,5 Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας-Πρόνοιας 21 6,9 Σχολή Τεχνολόγων Γεωπονίας & Τεχνολογίας Τροφίμων & Διατροφής-Διαιτολογίας 161 53,0 Σύνολο 304 100,0 10 325 http://www.minedu.gov.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=9 1085
3. Αποτελέσματα Έγινε έλεγχος διαφορών στους μέσους όρους των δηλώσεων της κλίμακας ως προς το Τμήμα σπουδών. Εξαιρέθηκαν των ελέγχων τμήματα με μικρό αριθμό συμμετεχόντων σπουδαστών στο δείγμα. Οι έλεγχοι έγιναν για τα υπόλοιπα τμήματα. Μετά από έλεγχο Levene s για την ισότητα των διακυμάνσεων, προέκυψε ότι οι διακυμάνσεις ήταν άνισες ως προς τις δηλώσεις D1, (F=3.377, p<0.001), D6, (F=2.171, p<0.5), D7, (F=2.610, p<0.01), D8, (F=5.539, p<0.001), D13, (F=4.035, p<0.001), D17, (F=3.170, p<0.01), οπότε χρησιμοποιήθηκε η κατάλληλη διόρθωση της τιμής και των βαθμών ελευθερίας του κριτηρίου t. Βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των μέσων όρων των δηλώσεων της κλίμακας ως προς το τμήμα σπουδών, όπως παρουσιάζονται στον πίνακα 3. Πίνακας 3. Έλεγχος ANOVA,ως προς το Τμήμα Σπουδών Table 3. Checking ANOVA, for the Department of Studies Δηλώσε Τμήμα Μ SD Τμήμα M SD Sig. ις Τεχν. Πληρ.& Τηλεπ. 2.83.70,007* Νοσηλευτικής 3.00.63,021** D5. Μηχανολογίας 2.06.75 Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. 2.75.70,008** Διατροφής & Διαιτολ. 2.77.52,014* D14. Διατρ. & Διαιτολ. 1.16.37 Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. 1.85.87,000*** D18. Τεχνολ.Τροφίμων 3.50.59 Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. 2.84.83,025* ***p<0.001, **p<0.01, *p<0.05 Στη συνέχεια, μετά από προσαρμογή κατά Bonferroni, προέκυψαν στατιστικά σημαντικές διαφορές των μέσων όρων του δείγματος. Ειδικότερα: Στη δήλωση «D5. Προθυμοποιούμαι να θυσιάσω πολλά πράγματα για να λυθούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα», βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στους μέσους όρους (F=2.275, df=10,272, δίπλευρη p<0.05). Oι μέσοι όροι των σπουδαστών του τμήματος Μηχανολογίας (M=2.06, SD=.75) είναι χαμηλότεροι από τον αντίστοιχο των σπουδαστών Τεχνολογίας Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών (M=2.83, SD=.70), των σπουδαστών Νοσηλευτικής (Μ=3.00, SD=.63), των σπουδαστών Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. (Μ=2.75, SD=.70), των σπουδαστών Διατροφής & Διαιτολογίας (Μ=2.77, SD=.52). Οι σπουδαστές του τμήματος Μηχανολογίας φαίνεται να συμφωνούν λιγότερο με τη δήλωση αυτή, σε σχέση με τους σπουδαστές των τμημάτων Τεχνολογίας Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών, Νοσηλευτικής, Δασοπονίας & Δ.Φ.Π., Διατροφής & Διαιτολογίας Στη δήλωση «D14. Με τα περιβαλλοντικά προβλήματα πρέπει να ασχολούνται μόνο οι ειδικοί», βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στους μέσους όρους (F=3.378, df=10.272, δίπλευρη p<0.001). Οι μέσοι όροι των σπουδαστών του τμήματος Διατροφής & Διαιτολογίας. (M=1.16, SD=.37) είναι χαμηλότεροι από τον αντίστοιχο των σπουδαστών Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. (M=1.85, SD=.87). Οι σπουδαστές του τμήματος 1086
Διατροφής & Διαιτολογίας φαίνεται να διαφωνούν λιγότερο προς τη δήλωση αυτή σε σχέση με τους σπουδαστές του τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Στη δήλωση «D18. Το περιβάλλον και η φύση είναι ιερά και πρέπει να τα αφήσουμε στην ησυχία τους», βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στους μέσους όρους (F=2.856, df=10,272, δίπλευρη p<0.05). Οι μέσοι όροι των σπουδαστών του τμήματος Τεχνολογίας Τροφίμων (M=3.50, SD=.59) είναι υψηλότεροι από τον αντίστοιχο των σπουδαστών Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. (M=2.84, SD=.83). Οι σπουδαστές του τμήματος Τεχνολογίας Τροφίμων φαίνεται να συμφωνούν περισσότερο προς τη δήλωση αυτή σε σχέση με τους σπουδαστές του τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Δε βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στους μέσους όρους των υπόλοιπων δηλώσεων της κλίμακας. Στη συνέχεια έγινε έλεγχος διαφορών των μέσων όρων των δηλώσεων της κλίμακας του ερωτηματολογίου, ως προς τις Σχολές, όπως φαίνονται στον πίνακα 2, οι οποίες σύμφωνα με το σχέδιο ΑΘΗΝΑ, χαρακτηρίζονται από Τμήματα με σχετικό μεταξύ τους αντικείμενο σπουδών. Έγινε έλεγχος Levene s για την ισότητα των διακυμάνσεων. Οι διακυμάνσεις βρέθηκαν άνισες στις δηλώσεις D5. Προθυμοποιούμαι να θυσιάσω πολλά πράγματα για να λυθούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα, (F=3.145, p<0.5), D14. Είμαι αισιόδοξος για το μέλλον του περιβάλλοντος, (F=3.385, p<0.5), D17. Σχεδόν κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα θυσιάστηκε για να σωθεί το περιβάλλον, (F=3.538, p<0.5), οπότε χρησιμοποιήθηκε η κατάλληλη διόρθωση της τιμής και του κριτηρίου t. Δε βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στους μέσους όρους των δηλώσεων της κλίμακας, ως προς το αντικείμενο σπουδών, όπως αυτό εκφράζεται από την ομαδοποίηση των Τμημάτων σπουδών σε Σχολές, στα πλαίσια του σχεδίου «ΑΘΗΝΑ». 4. Συζήτηση Συμπεράσματα & Προτάσεις Η μη ύπαρξη στατιστικώς σημαντικών ευρημάτων, με την ομαδοποίηση των Τμημάτων σπουδών σε Σχολές, σύμφωνα με το σχέδιο ΑΘΗΝΑ, πιθανότατα δείχνει ότι η συνάφεια των επιστημονικών αντικειμένων, πιθανόν να μην είναι έντονη ή να μην υφίσταται. Τα αποτελέσματα συμφωνούν με τα αντίστοιχα της έρευνας των Müderrisoğlu & Αltanlar (2011) για την επίδραση του ρόλου του επιστημονικού αντικειμένου σπουδών στις περιβαλλοντικές στάσεις. Όταν οι έλεγχοι έγιναν για κάθε τμήμα χωριστά, τότε προέκυψαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές. Στη δήλωση «D5. Προθυμοποιούμαι να θυσιάσω πολλά πράγματα για να λυθούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα», οι σπουδαστές του τμήματος Μηχανολογίας φαίνεται να συμφωνούν λιγότερο με τη δήλωση αυτή, σε σχέση με τους σπουδαστές των τμημάτων Τεχνολογίας Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών, Νοσηλευτικής, Δασοπονίας & Δ.Φ.Π., Διατροφής & Διαιτολογίας. Σπουδαστές με αντικείμενο των σπουδών τους, σχετικό με θέματα υγείας ή περιβάλλοντος, φαίνεται να έχουν θετικότερες στάσεις σε περιβαλλοντικά θέματα από Τμήματα με διαφορετικό περιεχόμενο και ειδικότερα με περιεχόμενο σπουδών που είναι τεχνοκρατικής και πρακτικής κατεύθυνσης. Αυτό οφείλεται στο πιθανότατα στο γεγονός, ότι επιστημονικά αντικείμενα, συνδεδεμένα με την αξία της υγείας, της ποιότητας ζωής, αντικείμενα που σχετίζονται με τη ζωή κα το περιβάλλον, τείνουν να έχουν θετικότερες στάσεις σε σχέση με αντικείμενα σπουδών που σχετίζονται με πρακτικές πλευρές της ζωής, όπως η παραγωγή και η οικονομία. 1087
Στη δήλωση «D13. Με τα περιβαλλοντικά προβλήματα πρέπει να ασχολούνται μόνο οι ειδικοί», οι σπουδαστές του τμήματος Διατροφής & Διαιτολογίας φαίνεται να διαφωνούν λιγότερο προς τη δήλωση αυτή σε σχέση με τους σπουδαστές του τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Στη δήλωση «D18. Το περιβάλλον και η φύση είναι ιερά και πρέπει να τα αφήσουμε στην ησυχία τους», οι σπουδαστές του τμήματος Τεχνολογίας Τροφίμων φαίνεται να συμφωνούν περισσότερο προς τη δήλωση αυτή σε σχέση με τους σπουδαστές του τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. Αυτό πιθανόν οφείλεται στο γεγονός ότι οι σπουδαστές Δασοπονίας και Δ.Φ.Π., έχουν εξειδικευμένες γνώσεις πάνω σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Με βάση την επιστημονική τους γνώση, θεωρούν με ρεαλισμό, χωρίς να χαρακτηρίζονται από ευαισθησίες και συναισθηματισμούς που σχετίζονται με ζητήματα περιβάλλοντος. Είναι αναγκαίες περαιτέρω μελέτες, για να διευκρινιστούν και να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα, με χρήση κυρίως μεθόδων και μέτρων ποιοτικής έρευνας. THE ROLE OF FACULTY IN CONFIGURATION ENVIRONMENTAL ATTITUDES OF THESSALY S TECHNOLOGICAL EDUCATIONAL INSTITUTE STUDENTS Ntouras Konstantinos 1. Efthimiou Georgios 1 1 ΤΕΙ of Thessaly, Annex of Karditsa, Dept. of Forestry & Management of Natural Environment, Εnd of Mauromixali str., 43100, Karditsa E-mail: dourask@sch.gr Abstract This paper examines the environmental attitudes of the students of TEI of Larisa. The research is based on the Relevance of Science Education (ROSE) questionnaire, which has been used in a series of similar researches in many countries worldwide. Project data of students were collected in Greece from 304 students of Thessaly s Technological Educational Institute. Environmental attitudes are affected by various factors, amongst them is Faculty. Originally, the subjects under research were held in relevance to groups, as they are defined in 2013, after the ATHINA plan for University Education. This study, did not yield statistically significant findings. There was statistically significant findings when research is based on each department curriculum separately. Key words: environmental attitudes, education, Relevance of Science Education, ROSE Βιβλιογραφία Cohen, L. & Manion, L., 1994. Μεθοδολογία της εκπαιδευτικής έρευνας. Εκδόσεις: Μεταίχμιο, Αθήνα Hess-Quimbita, G., & Pavel, M., 1996. Assessing an anvironmental attitude development model: Factors influencing the enbironmental attitudes of college students area. Annual meeting paper. April 1996 54p. (ED394438) Howitt, D. & Cramer, D., 2006. Στατιστική με το SPSS 13, (Μτφ.) Μικέδης Μιχ. Εκδόσεις: ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ, Αθήνα Likert, R., 1974. A method of constructing an attitude scale. In Scaling:A Sourcebook for Behavioral Scientists (G. M. Maranell, ed.), pp. 233-243. Aldine Chicago. Illinois, USA: xix+433pp. 1088
Müderrisoğlu, Η. &Αltanlar, Α., 2011. Attitudes and behaviors of undergraduate students toward environmental issues. Int. J. Environ. Sci. Tech., 8 (1), 159-168 Weaver, A.A., 2002. Determinants of environmental attitudes: A five-country comparison. International Journal of Sociology 32: 77-108. Ευθυμίου, Γ., Ντούρας, Κ., Σκόνδρα, Α., Βέργος, Σ., 2012. Μελέτη της οικολογικής ευαισθησίας των φοιτητών του τμήματος Δασοπονίας & Δ.Φ.Π. του παραρτήματος Καρδίτσας, του ΤΕΙ Λάρισας. 1 ο Πανελλήνιο Περιβαλλοντικό Συνέδριο. Σκιάθος, 2012 Ναυρίδης, Κ., 1994. Κλινική Κοινωνική Ψυχολογία. Αθήνα: Παπαζήση. Πουλής, Π., 2007. Το νομικό πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Εκδόσεις:Σάκκουλα, Αθήνα 1089
() & Prosilva Europe &, - / / & - / / & - - / / / / // / /
.,.,.,.,..,..,..,. -/.,. -/.,. -/.,. -/.,. -/., / & -.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,
.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,.,,.,.,.,.,.,.,,.