Πρόγραμμα Σχολικών Δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Αγωγής Το Δάσος και η Προστασία των Φυσικών Πόρων 2
Παιδαγωγικοί Στόχοι του Προγράμματος Δύο ήταν οι κύριοι στόχοι του προγράμματος Ο πρώτος στόχος ήταν να γνωρίσουν οι μαθητές: Ποιοι είναι οι φυσικοί πόροι, Ποια τα χαρακτηριστικά, Ποιες οι ιδιότητες και οι χρήσεις τους. Ο δεύτερος ήταν οι μαθητές Να κατανοήσουν την αξία των φυσικών πόρων και Να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με την ανάγκη της προστασίας τους αλλά και της εξοικονόμησης τους ώστε και οι επόμενες γενιές να έχουν επαρκή αποθέματα. 3
Το θέμα της προστασίας των φυσικών πόρων το προσεγγίσαμε σε δύο άξονες: Ο πρώτος αφορούσε το Δάσος που το αντιμετωπίσαμε σαν έναν πολύτιμο και αντικαταστατό φυσικό πόρο. Ο δεύτερος αφορούσε τους λοιπούς φυσικούς πόρους με έμφαση στους ορυκτούς πόρους - μεταλλεύματα και τα ορυκτά ενεργειακά αποθέματα 4
Σχετικά με το Δάσος Οι μαθητές της ομάδας ενημερώθηκαν για: Τα οφέλη του δάσους, Τους κίνδυνους που το απειλούν. Τη σημασία του δάσους ως πολύτιμου και αναντικατάστατου φυσικού πόρου. Την ευαίσθητη ισορροπία του δασικού οικοσυστήματος. Την προσφορά του δάσους στην ποιότητα ζωής. Τους κινδύνους που απειλούν το δάσος. Παράλληλα δόθηκε μεγάλη σημασία στην: Ευαισθητοποίηση των μαθητών πάνω σε θέματα σχετικά με το δάσος. Επισήμανση της ανάγκης για λήψη άμεσων μέτρων για την προστασία του. Να αναλάβουν δράσεις για την προστασία των δασών. 5
Σχετικά με την Προστασία των Ορυκτών Πόρων Οι μαθητές της ομάδας ενημερώθηκαν: Ποιοι είναι οι φυσικοί πόροι, Ποια τα χαρακτηριστικά, Ποιες οι ιδιότητες και οι χρήσεις τους. Δόθηκε μεγάλη σημασία να γίνει κατανοητή: Η εξάρτηση της ύπαρξης των ανθρώπων και των άλλων έμβιων όντων, αποκλειστικά από την ηλιακή ενέργεια και τους φυσικούς πόρους που αντλούνται από τον πλανήτη μας. Η έννοια του περιβαλλοντικού κόστους που συνεπάγεται η κατασπατάληση των φυσικών πόρων, το οποίο κόστος αναπόφευκτα μετακυλίεται στις επερχόμενες γενιές. Η έννοια της αειφόρου ανάπτυξης. Η σημασίας της εξοικονόμησης των φυσικών πόρων και της ενέργειας. Παράλληλα μας απασχόλησαν οι δράσεις που μπορούμε να αναλάβουμε για την προστασία των φυσικών πόρων. 6
Επισκέψεις Επειδή το θέμα της Προστασίας και Εξοικονόμησης των Φυσικών Πόρων είναι εξαιρετικά πολύπλευρο και πολύπλοκο, προγραμματίσαμε και πραγματοποιήσαμε επισκέψεις σε μέρη που μας βοήθησαν να κατανοήσουμε το όλο θέμα. 7
Για να γνωρίσουμε από κοντά το δασικό οικοσύστημα, τη χλωρίδα και την πανίδα του, πραγματοποιήσαμε επίσκεψη στον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας 8
9
Εθνικός Δρυμός της Πάρνηθας Η Πάρνηθα καταλαμβάνει μια μεγάλη έκταση στην οποία περιλαμβάνονται δεκάδες κορυφές, χαράδρες, ρεματιές και οροπέδια. Το 1961 ο μεγαλύτερος όγκος του βουνού ανακηρύχτηκε Εθνικός Δρυμός με έκταση περίπου 250.000 στρ. Μία μεγάλη πυρκαγιά στις 28/06/2007 άλλαξε για πάντα το φυσικό τοπίο της Πάρνηθας. Αφάνισε περίπου 10.500 στρ. πευκοδάσους, 21.800 στρ. ελατοδάσους και 4.300 στρ. μακκίας. 10
Το Δασαρχείο Πάρνηθας και ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού, στο πλαίσιο ανάδειξης και προστασίας του, ανέλαβε την ξενάγηση της περιβαλλοντικής μας ομάδας: Ανεβήκαμε με το τελεφερίκ 11
Είδαμε τα κυριότερα φυτά και είδη βλάστησης 12
Είδαμε το κόκκινο ελάφι Το κόκκινο ελάφι είναι ο πρωταγωνιστής της πανίδας στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας. Η ονομασία κόκκινο οφείλεται στο καφε-κόκκινο χρώμα του τριχώματος του. Ζει και αναπαράγεται σε φυσικό περιβάλλον στον ορεινό όγκο της Πάρνηθας. Η Πάρνηθα είναι η μόνη περιοχή της Ελλάδος όπου το κόκκινο ελάφι βρίσκεται σε ικανοποιητικούς αριθμούς και αποτελεί το μοναδικό φυσικό πληθυσμό, ενώ έχει εξαφανιστεί σχεδόν από ολόκληρη την Ελλάδα. 13
Επισκεφθήκαμε το φυτώριο για την αναδάσωση των τμημάτων του δρυμού που επλήγησαν από την πυρκαγιά. Περπατήσαμε σε μονοπάτι με μικρές δυσκολίες ανάβασης για μία ώρα περίπου. Συζητήσαμε με τους ξεναγούς μας για τα προβλήματα του Δρυμού και μας μοίρασαν ενημερωτικά φυλλάδια που αφορούν την χλωρίδα, την πανίδα και την αναψυχή στον Εθνικό Δρυμό. 14
Επίσκεψη στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) Αργυρούπολης Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αργυρούπολης, λειτουργεί από το 1995 σε κτίριο του Δήμου Αργυρούπολης ο οποίος και το προσέφερε στο Υπουργείο Παιδείας. Η ομάδα μας παρακολούθησε δύο από τα εννέα προγράμματα του ΚΠΕ 15
1ο Πρόγραμμα «Το Δάσος και Το Περιαστικό Πράσινο» Στις ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες του ΚΠΕ Αργυρούπολης μας παρουσιάστηκαν τα παρακάτω: Το τοπίο ως οικολογική μονάδα και ο ρόλος του ανθρώπου στη διαμόρφωσή του. Στοιχεία του δασικού οικοσυστήματος (βιοτικοί & αβιοτικοί παράγοντες, χλωρίδα, πανίδα, αποικοδομητές). Τροφικές σχέσεις (τροφική αλυσίδα & πυραμίδα, παραγωγοί και καταναλωτές, βιομάζα, ροή ύλης & ενέργειας). Παζλ (κατασκευή τροφικής αλυσίδας). Βιντεοταινία για τις τροφικές αλυσίδες. Αξία του δάσους & του περιαστικού πράσινου. Κίνδυνοι για το περιαστικό δάσος. Παιχνίδι ταξινόμησης με καρτέλες (ωφέλιμες και βλαβερές ενέργειες για το δάσος και κατάταξη κινδύνων του δάσους). Βιντεοταινία για τους Εθνικούς δρυμούς. Παιχνίδι ανατροφοδότησης (φιδάκι). 16
Για τις δράσεις στο πεδίο επισκεφτήκαμε το δάσος του Καρέα, αλλά δυστυχώς άρχισε να βρέχει καταρρακτωδώς και δεν καταφέραμε να πραγματοποιήσουμε τις δράσεις που προβλέπει το πρόγραμμα. 17
2ο Πρόγραμμα «Ενέργεια Εξοικονόμηση στο Σχολείο, στο Σπίτι, στην Πόλη» Μερικά από τα θέματα που μας παρουσιάστηκαν ήταν και τα παρακάτω: Η έννοια της ενέργειας και πως την αντιλαμβανόμαστε. Οι διαταραχές του φαινομένου του θερμοκηπίου ως κύριο αίτιο των κλιματικών αλλαγών. Ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (καύση ορυκτών καυσίμων, αποψίλωση δασών). Τρόπος ζωής υπερκαταναλωτισμός και κατανάλωση ενέργειας σε διαφορετικές χώρες (Ελλάδα, Νιγηρία, Η.Π.Α.). Κατά κεφαλή κατανάλωση ενέργειας ανισοκατανομή χρήσης ενεργειακών πόρων. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (πλεονεκτήματα μειονεκτήματα). Ηλεκτρικές συσκευές και εξοικονόμηση ενέργειας στο σχολείο, στο σπίτι, στην πόλη. Ολιστική και οικοσυστημική προσέγγιση της ενέργειας. Συζήτηση για τους τρόπους μείωσης της κατανάλωσης της ενέργειας και την ατομική ευθύνη και το ρόλο του κάθε μαθητή - πολίτη στη δημιουργία και τη λύση του προβλήματος 18
19
Επιπλέον οι ομάδες μας πήραν μέρος στις παρακάτω δράσεις πεδίου: Κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια (σχολείο, σπίτι, πόλη). Αρχές βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και εξοικονόμηση ενέργειας. Δραστηριότητα εφαρμογών βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής (σε μακέτα). Αξιολόγηση και ανατροφοδότηση του προγράμματος 20
Επίσκεψη στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Αγωγής (ΚΠΕ) Λαυρίου Το ΚΠΕ Λαυρίου στεγάζεται σε κτίρια των εγκαταστάσεων της Γαλλικής εταιρείας που σήμερα ανήκουν στο «Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου» Στο ΚΠΕ Λαυρίου η ομάδα μας παρακολούθησε το πρόγραμμα με τίτλο «Αργύρου Πηγή αρχαιολογικό περιβαλλοντικό μονοπάτι» 21
«Αργύρου Πηγή αρχαιολογικό περιβαλλοντικό μονοπάτι» Στη Λαυρεωτική γη βρίσκουμε τα μνημεία, τα ίχνη και τα ερείπια της μεταλλουργίας του Αργύρου, που χρηματοδότησε το «χρυσό αιώνα» της Αρχαίας Αθήνας. Σκοπός αυτού του προγράμματος είναι να προβάλει στους μαθητές τα κύρια σημεία της μακρόχρονης ιστορίας της Λαυρεωτικής. Παράλληλα για μας, ήταν μία εξαιρετική ευκαιρία να δούμε από κοντά τα ορυχεία, αλλά και τις μεθόδους που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι για την εξαγωγή των ορυκτών, κάνοντας απίστευτη οικονομία στο λιγοστό νερό που υπήρχε και ήταν απαραίτητο για τον εμπλουτισμό του μεταλλεύματος. 22
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος Στο ΚΠΕ έγινε μια σύντομη παρουσίαση της αρχαίας μεταλλουργίας. Στη συνέχεια πήγαμε σε μεταλλευτική στοά στην περιοχή της Καμάριζας και πραγματοποιήσαμε δράσεις για την αναπαράσταση της διαδικασίας παραγωγής αργύρου, που περιλάμβαναν: 23
Επίσκεψη στις αρχαίες στοές του ορυχείου. Συζήτηση με τους ξεναγούς εκπαιδευτικούς του ΚΠΕ σχετικά με τις συνθήκες εργασίας στις αρχαίες στοές. 24
Δραστηριότητες χειροδιαλογής και θραύσης μεταλλεύματος. Βαρυμετρικός διαχωρισμός μεταλλεύματος από αδρανή υλικά με μοντέλα ξύλινων γείσων (οικονομία νερού). 25
Στα αρχαία πλυντήρια στη Σούριζα είδαμε από κοντά πως γίνονταν ο εμπλουτισμός του αργυρομεταλλεύματος στην αρχαιότητα, με αναπαράσταση της λειτουργίας του πλυντηρίου με ορθολογική διαχείριση του νερού. 26
Σχετικά με τους ενεργειακούς πόρους και τις μεθόδους παραγωγής ενέργειας και με σκοπό να γίνουν κατανοητά τα πλεονεκτήματα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε σχέση με τις Συμβατικές Ενεργειακές Πηγές, πραγματοποιήσαμε δύο επισκέψεις: 1) Σε μια Συμβατική μονάδα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος που λειτουργούσε με φυσικό αέριο στον ΑΗΣ Λαυρίου και 2) Σε ένα ενεργειακό πάρκο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. 27
1) Επίσκεψη στον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό (ΑΗΣ) παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ στο Λαύριο (Μονάδα V, Συνδυασμένου Κύκλου, 378 MW) 28
Οι μονάδες συνδυασμένου κύκλου που λειτουργούν με καύσιμο φυσικό αέριο,είναι νέας τεχνολογίας. Έχουν πολύ μεγάλο βαθμό απόδοσης (50 60%) και παράλληλα πολύ μικρότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε σχέση με τις μονάδες που λειτουργούν με καύσιμο τον λιγνίτη. Παρόλα αυτά εξαρτώνται από το εισαγόμενο φυσικό αέριο. 29
Την ξενάγηση μας ανέλαβαν οι μηχανολόγοι της ΔΕΗ και μας έδειξαν τους στροβίλους, τη γεννήτρια και την αίθουσα ελέγχου. Η διαχείριση του σταθμού ήταν πλήρως αυτοματοποιημένη και ελεγχόμενη από Η/Υ. Η αίθουσα διαχείρισης του σταθμού παραγωγής με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Οι στρόβιλοι και η γεννήτρια 30
Οι μονάδες παραγωγής II,III και ΙV Από τη φιλοξενία μας στο εστιατόριο της ΔΕΗ για αναψυκτικό. 31
2) Επίσκεψη στο «Πάρκο Ενεργειακής Αγωγής ΠΕΝΑ» Το ΠΕΝΑ δημιουργήθηκε για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας. Κατασκευάστηκε από το «Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ΚΑΠΕ» στο χώρο του επιδεικτικού Αιολικού Πάρκου συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 3,01 MW στην περιοχή της Κερατέας Αττικής. Το ΠΕΝΑ αποτελείται από 4 εκπαιδευτικές περιοχές: Το Μέτωπο του Ανέμου Το Υδρογόνο Τη Ροή του Νερού Το Μέτωπο του Ήλιου 32
Ανεμογεννήτριες για την αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας. Φωτοβολταϊκά στοιχεία για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας. Υδρόμυλος αξιοποίησης της υδραυλικής ενέργειας 33
Φωτοβολταϊκά στοιχεία που ακολουθούν την πορεία του Ήλιου για μεγαλύτερη απόδοση. 34
Επισκέψεις ειδικών στο σχολείο μας για ενημέρωση σχετικά με κρίσιμα περιβαλλοντικά θέματα, όπως η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ 35
Με σκοπό την μείωση του όγκου των σκουπιδιών και γενικότερα τη διαχείρισή τους, καλέσαμε στο σχολείο μας την «Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης» που πραγματοποίησε εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο σχολείο μας με τίτλο «Σχολεία για την Ανακύκλωση» Το πρόγραμμα περιλάμβανε προβολή οπτικοακουστικού υλικού και ενημέρωση από εκπρόσωπο της Εταιρείας. 36
Στόχοι της δράσης ήταν: Να αναπτύξουμε κριτική σκέψη σχετικά με το πρόβλημα των σκουπιδιών. Να αντιληφθούμε την αναγκαιότητα να γίνει η ανακύκλωση καθημερινή συνήθεια από όλους μας. 37
Τα μέλη της Περιβαλλοντικής μας ομάδας Συντονιστής Υπεύθυνος προγράμματος Ιατρού Κωνσταντίνος Φυσικός Συμμετέχοντες καθηγητές Χρήστου Δημήτρης Μαθηματικός Μπακοπούλου Αθανασία Γεωλόγος Βιολάτου Μαρία Γαλλικής Φιλολογίας Συμμετέχοντες μαθητές ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΤΜΗΜΑ Ιωαννοπούλου Μαρία Α1 Πέπα Ανίτα Α3 Μπούσουλας Θεόδωρος Α3 Ντάφου Ελένη Α3 Σαρασίδη Σύλβια Α4 Τσίγκου Ερμηνεία Α4 Σουγιουλτζής Αναστάσιος Α4 Ριζίδου Μυρσίνη Α4 Σκούρτη Παμέλα Α4 Τρίχα Αργυρώ Α4 Τσάτου Μαρίνα Α4 Χατζάκη Δήμητρα Α4 Σεραιδάρη Σοφία Α4 38
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΤΜΗΜΑ Αθηναίου Αθηνάδη Στέλλα Β1 Αγγελάκου Γεωργία Β1 Καλογεράκης Αριστείδης Β2 Τζαφά Αλβίνα Β4 Τζελέπη Ευαγγελία Β4 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΤΜΗΜΑ Αντωνακοπούλου Παναγιώτα Γ1 Γεωργίου Ευθυμία Γ1 Γιώτης Σωτήρης Γ1 Γκαζίκα Φερενίκη Γ1 Κουλιζάκη Ευαγγελία Γ2 Μπάστας Δημήτριος Γ2 Μπλαζιάκη Βασιλική Γ2 Μπράιλα Εύα Γ3 Μυλωνά Νίκη Γ3 Παπαγγελή Ειρήνη Γ3 Πλαγιώτη Δήμητρα Γ3 39
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΤΜΗΜΑ Σκάλκου Ευθυμία Γ4 Σκούρτη Τέα Γ4 Σταύρου Παρασκευή Γ4 Σωτηράκης Στέλιος Γ4 Σεραιδάρη Μαρία Ασπασία Γ4 Τζιμή Ιωάννα Γ4 Τσαρδάκα Μαρία Γ4 Τσίγκρου Σπυριδούλα Γ4 Χατζηκωνσταντή Βασιλική Γ4 Χιώνη Δάφνη Γ4 Φούκα Βασιλική Γ4 40
Παρακολουθήστε το video Jack Johnson - The 3 R's 41