Ο όξνο ζαθραξώδεο δηαβήηεο πεξηιακβάλεη έλα ζύλνιν δηαηαξαρώλ πνπ έρνπλ σο θνηλό ραξαθηεξηζηηθό πςειά επίπεδα γιπθόδεο ζην αίκα. ε ηειηθή ζρεηηθή ή απόιπηε έιιεηςε ηλζνπιίλεο είλαη ππεύζπλε γηα ηελ αδπλακία ρξεζηκνπνίεζεο ηεο γιπθόδεο από ηα θύηηαξα κε απνηέιεζκα ε πεξίζζεηά ηεο λα θπθινθνξεί ζην αίκα, λ απνβάιιεηαη ζε κεγάιεο πνζόηεηεο από ηα νύξα ην θύηηαξν λα είλαη ππνρξεσκέλν λα ρξεζηκνπνηεί άιιεο κεηαβνιηθέο νδνύο γηα λα θαιύςεη ηηο ελεξγεηαθέο ηνπ αλάγθεο.
Δύν ηύπνη ζαθρξώδε δηαβήηε δηαθξίλνληαη κε βάζε ηηο αλάγθεο ζεξαπεπηηθήο αληηκεηώπηζεο: ν κε ηλζνπιηλνεμαξηώκελνο πνπ θαιύπηεη ην 90% θαη ν ηλζνπιηλνεμαξηώκελνο πνπ απνηειεί πνζνζηό 5-10% ηνπ ζπλόινπ ησλ δηαβεηηθώλ.
Η παξάηαζε ηεο επηβίσζεο ζπλνδεύεηαη από ηελ εκθάληζε νξηζκέλσλ επηπινθώλ πνπ πιένλ επηξεάδνπλ ηελ πγεία θαη ηελ πνηόηεηα δσήο ησλ δηαβεηηθώλ όπσο: Αγγειοπάθειες Καρδιοπάθεια Αγγειακά επειζόδεια Περιθερική αγγειοπάθεια Μικροαγγειοπάθεια( νεθροπάθεια, αμθιβληζηροειδοπάθεια) Νεσροπάθεια ( περιθερική και ασηόνομη)
Σηόρνο Ι Κάιπςε ελεξγεηαθώλ απαηηήζεσλ. 50-55% από πδαηάλζξαθεο, 15-20% από πξσηείλεο <30% από ιηπίδηα. Η αύμεκέλεο απαηηήζεηο θαηά ηελ παηδηθή γιηθία ιόγσ απμεζεο δηθαηνινγνύλ θαη αλάινγε πξόζιεςε πξσηεηλώλ ρσξίο όκσο απηέο λα ππεξβαίλνπλ ην 20% ηνπ ζπλόινπ ησλ εκεξήζησλ ζεξκίδσλ έλαληη 0,8gr/ΚΒΣ ζηνύο ελήιηθεο.( επηδείλσζε ηεο λεθξηθήο ιεηηνπξγίαο ζε ζρέζε κε απμεκέλεο πξνζιήςεηο πξσηεηλώλ)
Σηόρνο Ι Ι Δηαηήξεζε ηδεώδνπο βάξνπο Η δηαηήξεζε ηδεώδνπο βάξνπο ζεσξείηαη νηη απμάλεη ηελ επαηζζεζία ησλ πεξηθεξηθώλ ππνδνρέσλ ηλζνπιίλεο ζηελ δξάζε ηεο. Απηό ζεκαίλεη νηη ηα άηνκα κε ζαθραξώδε δηαβήηε έρνπλ επηπιένλ ιόγνπο γηα λα επηδηώθνπλ δηαηήξεζε ηδεώδνπο βάξνπο. Πεξηνξηζκόο ησλ πξνζιακβαλνκέλσλ ζεξκίδσλ επηδηώθεηαη ζε ελήιηθεο παρπζάξθνπο αζζελείο όπνπ ε απώιεηα βάξνπο απνηειεί ζηόρν αλαπόζπαζην ζηελ αληηκεηώπηζή ηνπο.
Σηόρνο ΙΙΙ Επγιπθαηκηθή θαηάζηαζε όιν ην 24σξν. πνζόηεηα ησλ πξνζιακβαλνκέλσλ πδαηαλζξάθσλ ηελ εμαηνκίθεπζε, ζηελ πνηνηηθή δηαθνξνπνίεζή ηνπο, ηελ θαηαλνκή ηεο πξόζιεςήο ηνπο θαη γεληθώηεξεο δηαηξνθηθέο επηινγέο πνπ είλαη δπλαηόλ λα ηξνπνπνηνύλ ηελ κεηαγεπκαηηθή θακπύιε.
Πξνηηκώληαη νη ζύλζεηνη πδαηάλζξαθεο (ακπινύρεο ηξνθέο) έλαληη ησλ κόλν- θαη δηζαθραξηηώλ. Εηζη απνθεύγεηαη ε γξήγνξε απνξξόθεζε ησλ ηειεπηαίσλ πνπ νδεγεί ζε απόηνκεο αύμεζεηο ηεο γιπθόδεο ζην αίκα. ε πξόζιεςε δάραξεο δελ απνθιείεηαη εθόζνλ δελ ππεξβαίλεη πνζνζηό 5% ηνπ ζπλόινπ ησλ εκεξήζησλ πδαηαλζξάθσλ. Η θαηαλνκή ηεο ηξνθήο ζε ζπρλόηεξα κηθξά γεπκαηαθαη ε ζπλεπήο ηήξεζή ηνπο- σζηε λα πξνθύπηνπλ κηθξέο απμήζεηο ηνπ ζαθράξνπ ηνπ αίκαηνο απμεκέλε πξόζιεςε δηαηηεηηθώλ ηλώλ
Αιθνόι Η θαηαλάισζε νηλνπλεύκαηνο πξέπεη λα ζπλππνινγίδεηαη από πιεπξάο πξνζιακβαλνκέλσλ ζεξκίδσλ λα κελ ελζαξξύλεηαη γηα ηνλ θίλδπλν πξόθιεζεο ππνγιπθαηκίαο. Υπνινγίδεηαη ζηα ηζνδύλακα ιίπνπο
Σηνρνο ΙV Κάιπςε εμαηνκηθεπκέλσλ αλαγθώλ. ηδηαίηεξεο ζξεπηηθέο απαηηήζεηο θαηά ειηθία απαηηήζεηο πνπ παξνπζηάδνληαη ζηηο δηάθνξεο θάζεηο ηεο δσήο, όπσο ε εγθπκνζύλε, ν ζειαζκόο, ε αζζέλεηα. Πξνζαξκνγέο πνπ λ αληαπνθξίλνληαη ζηνλ ηξόπν δσήο, ηηο θαζεκεξηλέο ζπλήζεηεο θαη δξαζηεξηόηεηεο όπσο νη αζιεηηθέο.
Σηόρνο V Ειεγρνο ιηπηδίσλ Tα θαξδηαγγεηαθά λνζήκαηα θαη νη ζάλαηνη από απηά είλαη 3-6 θνξέο ζπρλόηεξα ζηνπο δηαβεηηθνύο απ όηη ζηνλ γεληθό πιεζπζκό. Η ππεξιηπηδαηκία είλαη θαηλόκελν θνηλό ζηνπο αζζελείο κε ζαθραξώδε δηαβήηε. ε πιεηνλόηεηα ησλ αζζελώλ κε κε ηλζνπιηλνεμαξηώκελν δηαβήηε είλαη παρύζαξθνη θαη πεξηζζόηεξνη από ηνπο κηζνύο είλαη επίζεο ππεξηαζηθνί.
πεξηνξηζκόο ησλ ιηπηδίσλ ηεο δηαηξνθήο Μεηά ηελ ειηθία ησλ 5 εηώλ επηβάιιεηαη κε ηειηθό ζηόρν λα παξακέλεη <30% ην πνζνζηό ζπκκεηνρήο ηνπο ζην ζύλνιν ησλ πξνζιακβαλνκέλσλ εκεξεζίσο ζεξκίδσλ κε πεξηνξηζκό ησλ θνξεζκέλσλ θαη ηεο ρνιεζηεξόιεο. Οη θαηεπζπληήξηεο απηέο επηινγέο πινπνηνύληαη κε πξνηίκεζε θπηηθώλ ειαίσλ αληί ησλ δσηθώλ πεξηνξηζκό γεληθά ησλ δσηθώλ πξνηόλησλ( απγό, θξέαο,) θαη θαηαλάισζε πξνηόλησλ κε ηξνπννηεκέλε πεξηεθηηθόηεηα ζε ιηπίδηα ( απνβνπηπξσκέλν γάια θαη πξνηόληα ηνπ). Η ελίζρπζε ηνπ δηαηηνινγίνπ κε θπηηθέο ίλεο ζεσξείηαη επλνηθή θαη γηα ηνλ ζηόρν απηό.
Γεληθώηεξα νη πξνζαξκνγέο ηνπ δηαηηνινγίνπ γηα ηνλ ζαθραξώδε δηαβήηε εμππεξεηνύληαη ζαπκάζηα από ην πξόηππν ηεο κεζνγεηαθήο δηαηξνθήο θαη απηό ζπκβάιιεη ζηελ ζεώξεζε νηη νη δηαβεηηθνί, θαη ηδηαίηεξα ηα παηδηά, δελ ζα πξέπεη λα θνξηίδνληαη από ηελ αληίιεςε ηεο ηδηαηηεξόηεηαο.
Εηδηθέο ηξνθέο «γηά δηαβεηηθνύο» δελ θαίλεηαη λα παξξνπζηάδνπλ πιενλεθηήκαηα θαη επηπιένλ θαιιηεξγνύλ απηό ην θιίκα κεηνλεθηηθόηεηαο. Οη ηερλεηέο γιπθαληηθέο νπζίεο αλάινγα κε ηελ ζεξκηδηθή ηνπο απόδνζε είλαη δπλαηόλ λα ρξεζηκνπνηνύληαη ρσξίο λα απαηηείηαη ζπλππνινγηζκόο ηνπο ζηηο πξνζιακβαλόκελεο ζεξκίδεο όηαλ πξόθεηηαη γηα ζαθραξηλε, αζπαξηάκε, αθεηπινζνπιθάκε λα ππνινγίδνληαη 4 cal/gr όηαλ πξόθεηηαη γηά θξνπθηόδε,ζνξβηηόιε θαη καλληηόιε. ε ρξήζε ηνπο ζεσξείηαη απνδεθηή αιιά όρη ζπληζηώκελε.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Eίλαη γεληθά απνδεθηό νηη αληί ηεο επηινγήο ησλ εηδηθώλ ηξνθώλ είλαη πξνηηκώηεξν ν αζζελήο λα εθπαηδεύεηαη ώζηε ν ίδηνο λα κπνξεί λα ππνινγίδεη θαη λα πξνζαξκόδεη ην δηαηηνιόγην ηνπ. Η εθπαίδεπζε βαζίδεηαη ζηελ θαηαλόεζε ησλ ηζνδπλάκσλ πδαηαλζξάθσλ αιιά απνηειεί κάιινλ ζύλζεηε δηαδηθαζία.
Ιδηαίηεξε πξνζέγγηζε απαηηείηαη γηα ηνπο αζζελείο ηεο παηδηθήο ειηθίαο πνπ ην βάξνο ηνπ πξνβιήκαηνο αξρηθά αλαιακβάλεηαη από ηνπο γνλείο. Η κεγάιε πξνζπάζεηα πνπ απαηηεί ε εληαηηθή ηλζνπιηλνζεξαπεία, ν ζπλερήο έιεγρνο ηεο γιπθόδεο ηνπ αίκαηνο, ε ηήξεζε ζπγθεθξηκέλνπ πξνγξάκκαηνο δηαηξνθήο, θαη ν θόβνο ησλ επηπινθώλ νδεγνύλ ηόζν ηνπο κηθξνύο αζζελείο όζν θαη ηελ νηθνγέλεηα ζε κεγάιε θόξηηζε θαη νξηζκέλεο θνξέο ζε άξλεζε.
Ο όγθνο ησλ πιεξνθνξηώλ πνπ ιακβάλνπλ είλαη ινγηθό λα θιηκαθώλεηαη αλάινγα κε ην κνξθσηηθό ηνπο επίπεδν λα ζπλνδεύεηαη από εκπεηξε ςπρνινγηθή ππνζηήξημε.