YNO IKA ANA EKTA - IAºOPA 859
860 EKK H IA Nοέµβριος 2001, Aριθµ. 10
Nοέµβριος 2001, Aριθµ. 10 EKK H IA 861 EI IKH ΣYNO IKH EΠITPOΠH ΛEITOYPΓIKHΣ A NA Γ E N N H Σ E Ω Σ TO 3ο ΠANEΛΛHNIO ΛEITOY P Γ I KO ΣYMΠOΣIO Σ T EΛEXΩN IEPΩN MHTPOΠOΛEΩN H Iερ Σ νοδος τ ς Eκκλησίας τ ς Eλλάδος µ ε θ νη τ ς E δικ ς Συνοδικ ς Eπιτροπ ς Λει - τουργικ ς A ν α γ ε ν ν ή σ ε ω ς διοργάνωσε στ Nεάπολη Θεσσαλονίκης, π 13ης ως 17ης O κ τ ω β ρ ί- ου.., τ 3ο Πανελλήνιο Λειτουργικ Συµπ σιο Στελεχ ν Iερ ν Mητροπ λεων, µ θέµα µελέτης TO MYΣTHPIO THΣ ΘEIAΣ EYXAP I Σ T I A Σ. T Λειτουργικ α τ Συµπ σιο φιλοξένησε Iερ Mητρ πολις Nεαπ λεως κα Σταυρουπ λεως κα τίµησε µ τ ν παρουσία του Mακαριώτατος Aρχιεπίσκοπος Aθην ν κα πάσης Eλλάδος κ. κ. X ρ ι σ τ δ ο υ λ ο ς. Παρέστησαν πίσης ο Σεβασµιώτατοι Mητροπολ ται Λαγκαδ κ. Σ π υ ρ ί δ ω ν, Πολυαν ς κα Kιλκισίου κ. A π σ τ ο λ ο ς, Φ ι λ ί π- π ω ν, Nεαπ λεως κα Θάσου κ. Π ρ ο κ π ι ο ς, N. Kρήνης κα Kαλαµαρι ς κ. Π ρ ο κ π ι ο ς, I ε ρ ι σ σ ο κα Aγίου Oρους κ. N ι κ δ η µ ο ς, E λ ε υ θ ε ρ ο υ π λ ε- ως κ. E δ κ ι µ ο ς, Kίτρους κα Kατερίνης κ. A γ α- θ ν ι κ ο ς, Περγάµου κ. I ω ά ν ν η ς, Λήµνου κ. I ε ρ θ ε ο ς, B ε ρ ο ί α ς, Nαο σης κα Kαµπανίας κ. Π α ν τ ε- λ ε ή µ ω ν, Ξάνθης κα Περιθεωρίου κ. Π α ν τ ε λ ε ή- µ ω ν, Σταυροπηγίου κ. A λ έ ξ α ν δ ρ ο ς, E λ α σ σ ν ο ς κ. B α σ ί λ ε ι ο ς, ηµητριάδος κα Aλµυρο κ. I γ ν ά- τ ι ο ς, Kασσανδρείας κ. Nικ δηµος κα ο Θεοφιλέστατοι Eπίσκοποι Θεουπ λεως κ. Π α ν τ ε λ ε ή µ ω ν κα Θερµοπυλ ν κ. I ω ά ν ν η ς. Kατ τ ν ναρκτήρια συνεδρία κα µετ τ ν καθιερωµένο γιασµ ναγνώστηκε µήνυµα το Mακαριωτάτου Aρχιεπισκ που Aθην ν κα πάσης Eλλάδος κ. X ρ ι σ τ ο δ ο λ ο υ, κα προσφώνησαν τ Συµπ σιο Πρ εδρος τ ς ιοργανωτικ ς Eπιτροπ ς Σεβασµιώτατος Mητροπολίτης Kαισαρ ι α ν ς, B ρωνος κα Yµηττο κ. ανι λ κα ο κε ος ποιµενάρχης Σεβασµιώτατος Mητροπολίτης Nεαπ λεως κα Σταυρουπ λεως κ. ι ο ν σ ι ο ς, πο ος κα κήρυξε τ ν ναρξη το Συµποσίου, το Mακαριωτάτου Aρχιεπισκ που κ. X ρ ι σ τ ο- δο λου κωλυθέντος πως παρακολουθήση ξ παρχ ς τ ς ργασίας του. T ν ναρξη τ ν ργασι ν το Συµποσίου παρακολο θησαν πίσης κπρ σωποι τ ς Θεολογικ ς Σχολ ς το Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης ς κα τ ν τοπικ ν ρ χ ν, κ µέρους τ ν ποίων πη θυναν χαιρετισµο ς Kοσµήτωρ τ ς Θεολογικ ς Σχολ ς κ. I ω- άννης Tαρνανίδης κα κ. Nαθανα λ Λαδ πουλ ο ς, Πρ εδρος το ηµοτικο Συµβουλίου το ήµου Nεαπ λεως Στ Συµπ σιο ε χαν προσκληθε κα λαβαν µέρος 200 κπρ σωποι π λες τ ς Mητροπ λεις τ ς Eκκλησίας τ ς Eλλάδος, κληρικο κα λαϊκοί, ο πο οι κα παρακολο θησαν 14 πιµέρους ε σηγήσεις π ε δικο ς πιστήµονες, σχετικ ς πρ ς τ θέµα το Συµποσίου. Mετ π κάθε ε σήγηση πακολουθο σε γ νιµος κα ε ρ ς διάλογος µεταξ τ ν συνέδρων, πο ος κα πετέλεσε να π τ κ ρια χαρακτηριστικ τ ν ργασι ν το Σ υ µ π ο σ ί ο υ. O προβληµατισµ ς το Συµποσίου στιάστηκε διαίτερα στ ξ ς βασικ σηµε α: 1. Tονίσθηκε κατ ρχ ν π λους το ς µιλητ ς κεφαλαιώδης σηµασία τ ν ποία χει γι τ ν ρθ δοξη χριστιανική µας πίστη τ µυστήριο τ ς Θείας E χαριστίας, διαµέσου το ποίου κα κφράζεται κυρίως α τ το το τ µυστήριο τ ς E κ κ λ η σ ί α ς. Γι α τ κα θ πρέπει ν τελε ται πάντοτε «ε σχηµ νως κα κατ τάξιν» ς κατεξοχ ν ρτια φανέρωση τ ς π τ α τ συναγµένης Eκκλησίας. 2. H νάλυση τ ς στορικ ς διαµορφώσεως το τελετουργικο τ που κα τ ν ε χολογικ ν- µνολογικ ν κειµένων πο χρησιµοποιο νται κατ τ ν τέλεση τ ς Θείας E χαριστίας κατέδειξε τ ν διαχρονικ πιστ τητα τ ς Eκκλησίας στ ν ρχαία ε χαριστιακ παράδοση, κα νέδειξε τ ερ α τ µυστήριο ς τ ν κατεξοχ ν παράγοντα διαµορφώσεως τ ς δοµ ς το σώµατος τ ς E κ κ λ η σ ί α ς. 3. Iδιαίτερα πογραµµίστηκε τ βιβλικ π -
862 EKK H IA Nοέµβριος 2001, Aριθµ. 10 βαθρο κα σχατολογικ διάσταση το µυστηρίου τ ς Θείας E χαριστίας. Eπισηµάνθηκε δ νάγκη περαιτέρω µελέτης το προβλήµατος τ ς νακατανοµ ς τ ν π κκλησίας ναγινωσκοµένων γιογραφικ ν ναγνωσµάτων, στε ν ναγινώσκεται λ κληρη Aγία Γρ α φ ή, Παλαι κα Kαιν ιαθήκη, κα ν δίδεται φορµ ρµηνείας α τ ν, πρ ς ο κοδοµ ν το πληρώµατος τ ς E κ κ λ η σ ί α ς. 4. Kαταδείχτηκε πίσης τι τ κήρυγµα ποτελε ναπ σπαστο στοιχε ο τ ς ε χαριστιακ ς συν ά ξ ε ω ς. Γι α τ κα θ πρέπει ν γίνεται σ πλ γ λ ώ σ σ α, στε ν ε ναι κατανοητ π τ ν λα, ν τηρε ται δ τάξη τ ς µετ τ γιογραφικ ναγνώσµατα κφωνήσεώς του. Tονίστηκε κ µη τι τ κήρυγµα θ πρέπει ν διατηρήσει τ ν παραδοσιακ -σωτηριολογικ του χαρακτήρα, ς ρµηνεία τ ς Aγίας Γραφ ς κα µ ηση στ Θεία Λατρεία (βιβλικ κα λειτουργικ -µυσταγωγικ κήρ υ γ µ α ). 5. Eπισηµάνθηκε νάγκη ποφυγ ς τ ς νίοτε παρατηρο µενης τελετουργικ ς ταξίας κα ξεζητηµένων τελετουργικ ν πρακτικ ν. X α ι- ρετίστηκε δ ς θετικ γεγον ς ναµενοµένη νέα Συνοδικ Eκδοση το Iερατικο, τ πο ο θ ποτελέσει σταθερ βάση γι τ ν ποκατάσταση τ ς τελετουργικ ς ε ταξίας κατ τ ν τέλεση τ ς Θείας Λειτουργίας. 6. H νεργ ς κα συνειδητ συµµετοχ το λαο κατ τ ν τέλεση τ ς Θείας Λειτουργίας π ρξε να π τ κεντρικ σηµε α προβληµατισµο το Συµποσίου. Γι α τ κα πογραµµίστηκε νάγκη περαιτέρω µπεδώσεως τ ν στοιχείων κείνων τ πο α ναδεικν ουν τ ν κοινοτικ χαρακτήρα τ ς Θείας Λειτουργίας, πως «µετ α δο ς κα ε λαβείας» στάση τ ν πιστ ν στ Θεία Λειτουργία, συµµετοχή των στ ν ψαλµωδ ί α, ε ς πήκοον το λαο νάγνωση τ ν ερατικ ν ε χ ν κα µφαση στ ν διαλογικ τρ πο κφορ ς τ ς ε χαριστιακ ς ναφορ ς. 7. T Συµπ σιο διετ πωσε τ γνώµη τι κοινοτικ ς χαρακτήρας το µυστηρίου τ ς Θείας E χαριστίας πιβάλλει τ ν παναγωγ στ παραδεδοµένο ψος κφωνήσεως τ ν παντοίων δεήσεων κα ε χ ν κ µέρους τ ν λειτουργ ν κληρ ι κ ν, ο πο οι πρέπει ν συνειδητοποιήσουν τι δ ν ε ναι ψάλται κα δ ν πρέπει ν ψάλουν τ ε χητικ κείµενα, καθ ς κα τ ν περιορισµ τ ς πολυηχίας κα τ ν προτίµηση τ ν παραδεδοµένων χων κατ τ ν κτέλεση τ ν ψαλτ ν µερ ν, τ πο α σ κάθε περίπτωση θ πρέπει ν ψάλλονται σ λιτ µέρη, στε ν διευκολ νεται µ τ ν τρ πο α τ συµµετοχ το λαο στ ν ψαλµωδ ί α. 8. Tονίστηκε συµβολ γενικ τ ν λειτουργικ ν τεχν ν στ ν διαµ ρφωση τ ς πνευµατικ ς τµ σφαιρας πο παιτε τέλεση το ερο µυστηρίου τ ς Θείας E χαριστίας κα πογραµµίστηκε νάγκη το διαµέσου τ ν ρµοδίων Συνοδικ ν Yπηρεσι ν λέγχου τ ν κριτηρίων πο κυριαρχο ν σήµερα κατ τ ν νέγερση κα διακ σµηση τ ν ρθοδ ξων να ν. 9. Eγινε δεκτ π τ Συµπ σιο τι παρατηρο µενη λλαγ στ ν τρ πο ζω ς τ ν σ γχρονων νθρώπων πιβάλλει τ ν π τ ν πλευρ τ ν ποιµένων τ ς Eκκλησίας λήψη λων τ ν ναγκαίων µέτρων πρ ς διευκ λυνση το πιστο λαο κατ τ ν προσέλευσή του στ ν ε χαριστιακ σ ναξη. 10. Tονίστηκε διαίτερα σηµασία τ ς συχν ς κα µπροϋπ θετης συµµετοχ ς στ Θεία Kοινων ί α, ποία ε ναι «ρτος κ το ο ρανο κα - τ α β ά ς», µ τ ν πο ο τρέφει καθηµεριν Eκκλησία τ τέκνα της «ε ς φεσιν µαρτι ν κα ε ς ζω ν α ώνιον». Παράλληλα πογραµµίστηκε κα ξίσου µεγάλη σηµασία τ ν ποία χουν ο ερο καν νες κα ο κανονικ ς διατάξεις πο διέπουν τ ν ε τακτη τέλεση τ ς Λειτουργίας κα τ ν προσέλευση τ ν πιστ ν στ Θεία Kοινωνία. 11. Aνακοινώθηκε τι E δικ Συνοδικ Eπιτροπ Λειτουργικ ς Aναγεννήσεως λαβε πρ νοια κα προώθησε τ ν κδοση, κτ ς π τ Iερ α τ ι κ, κα σειρ ς βοηθητικ ν τ ς Θείας Λειτουργίας κδ σεων, πως τ ν Πρακτικ ν το παρ ντος κα τ ν δ ο προηγουµένων Λειτουργικ ν Σ υ µ π ο σ ί ω ν, το «Eκλογαδίου» µ τ κείµενα τ ν βιβλικ ν ναγνωσµάτων κα µ µετάφρασή τους στ νεοελληνικ γλώσσα, θ ε ο λ ο γ ι κ ο λ ε ι τ ο υ ρ γ ι κ ν τευχ ν µ τ κείµενο, ρµηνεία κα σχολιασµ τ ν ερ ν κολουθι ν τ ν γίων µυστηρίων κ.λπ.
Nοέµβριος 2001, Aριθµ. 10 EKK H IA 863 1 2. Eν κατακλε δι τ Συµπ σιο διατ πωσε τ ν ε χ πως συνεχισθε π τ ς Iερ ς Συν δου ναληφθε σα προσπάθεια γι τ συστηµατικ λειτουργικ µ ρφωση κα γωγ το κλήρου κα το λ α ο, συνεχίζοντας µ τ ν τρ πο α τ τ ν µακραίωνη µυσταγωγικ παράδοση τ ς Eκκλησίας µ α ς, στ πνε µα τ ς ποίας ντάσσεται κα διοργάνωση το παρ ντος Συµποσίου. Kορυφαία στιγµ το Συµποσίου π ρξε προεξάρχοντος το Mακαριωτάτου A ρ χ ι ε π ι σ κ που Aθην ν κα πάσης Eλλάδος κ. X ρ ι σ τ ο δ ο λου τέλεση πολυαρχιερατικ ς Λειτουργίας στ ν Iερ Nα Aγίου Παντελεήµονος A µ π ε λ ο κ ή π ω ν, κατ τ διάρκεια τ ς ποίας πλε στοι τ ν συνέδρων µετέλαβον τ ν χράντων µυστηρίων. ( Aπ τ Γραµµατεία τ ς E δικ ς Συνοδικ ς