1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού. 15 17 Απριλίου 2005 Τρίκαλα

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού 15 17 Απριλίου 2005 Τρίκαλα Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Τµήµα Επιστήµης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισµού Εργαστήριο Οργάνωσης ιοίκησης Αθλητισµού & Αναψυχής www.pe.uth.gr/srm ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕ ΡΙΟΥ Επιµέλεια Έκδοσης: Αθανάσιος Κουστέλιος

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - II

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - III «ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ & ΑΝΑΨΥΧΗΣ» Το «Εργαστήριο Οργάνωσης ιοίκησης Αθλητισµού & Αναψυχής», [Laboratory of Sport & Recreation Management], του Τµήµατος Επιστήµης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισµού του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας, έχει ως στόχο να εξυπηρετεί εκπαιδευτικές, συµβουλευτικές και ερευνητικές ανάγκες στα γνωστικά αντικείµενα της διοίκησης αθλητισµού & αναψυχής, ελεύθερου χρόνου, αθλητικού τουρισµού, και της οργάνωσης-διοίκησης της φυσικής αγωγής και της εκπαίδευσης γενικότερα. Το ανωτέρω εργαστήριο έχει ως αντικείµενο δραστηριότητας την επιστηµονική υποστήριξη αθλητικών οργανισµών, οργανισµών αναψυχής και αθλητικού τουρισµού, καθώς επίσης και εκπαιδευτικών οργανισµών µε στόχο τη βελτίωση της αποτελεσµατικότητας και αποδοτικότητάς τους σε διοικητικό και οργανωτικό επίπεδο. Στα πλαίσια επίτευξης των παραπάνω στόχων, το Εργαστήριο Οργάνωσης ιοίκησης Αθλητισµού και Αναψυχής διοργανώνει το 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού.

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - IV

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - V ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού που διοργανώνεται από το Εργαστήριο Οργάνωσης ιοίκησης Αθλητισµού & Αναψυχής του Τµήµατος Επιστήµης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισµού του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας έχει ως κύριο στόχο να αποτελέσει µια µόνιµη ευκαιρία συνάντησης και ανταλλαγής απόψεων των ανθρώπων που ασχολούνται µε την αναψυχή, τον ελεύθερο χρόνο και τον αθλητικό τουρισµό. Επιµέρους στόχοι του συνεδρίου είναι: Να παρουσιάσει τα πιο πρόσφατα επιστηµονικά ευρήµατα που αφορούν στο χώρο της αναψυχής, του ελεύθερου χρόνου και του αθλητικού τουρισµού. Να συνδέσει τα επιστηµονικά ευρήµατα µε την πρακτική εφαρµογή στο χώρο των οργανισµών αναψυχής και αθλητικού τουρισµού. Να διαµορφώσει ένα νέο πλαίσιο για επαγγέλµατα σχετικά µε το χώρο αναψυχής και του αθλητικού τουρισµού στην Ελλάδα. Οι εργασίες που υποβλήθηκαν στο συνέδριο εξετάστηκαν από επιστηµονική επιτροπή και στα πρακτικά του συνεδρίου συµπεριλαµβάνονται µόνο οι εργασίες οι οποίες αξιολογήθηκαν ότι πληρούσαν τις προϋποθέσεις που είχε ορίσει η επιστηµονική επιτροπή του συνεδρίου. Θα θέλαµε να ευχαριστήσουµε όλους όσους παρευρέθηκαν στα Τρίκαλα και ιδιαίτερα τους συγγραφείς των εργασιών. Επίσης θα θέλαµε να ευχαριστήσουµε όλους όσους συνέβαλαν εθελοντικά στην διοργάνωση του συνεδρίου. Χωρίς τη δική τους βοήθεια δεν θα ήταν δυνατή η διοργάνωσή του. Ιδιαίτερα θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Βασίλη Γραµµατικόπουλο, την κ. Ελένη Ζουρνατζή, τον κ. Γιάννη Κάβουρα και τον κ. Νίκο Τσιγγίλη για τη βοήθεια τους στην διοργάνωση του συνεδρίου. Για την Οργανωτική Επιτροπή

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - VI

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - VII ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕ ΡΙΟΥ Η θεµατολογία του 1 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού περιλαµβάνει τους παρακάτω άξονες: Αναψυχή ιαχείριση Ελεύθερου Χρόνου Αθλητικός Τουρισµός: Προοπτικές Ανάπτυξης στην Ελλάδα Ψυχολογία της Αναψυχής Οργάνωση ραστηριοτήτων Αναψυχής ιοίκηση Εταιρειών Αναψυχής Ποιότητα Υπηρεσιών στην Αναψυχή Προώθηση Προγραµµάτων Αναψυχής Οικονοµική ιάσταση Αθλητικού Τουρισµού Η Επίδραση των Ολυµπιακών Αγώνων στην Ανάπτυξη του Αθλητικού Τουρισµού Αθλητικός Τουρισµός και Υγεία Αθλητικός Τουρισµός στον 21ο Αιώνα Επαγγελµατικές Προοπτικές και Απασχόληση στην Αναψυχή Σχεδιασµός Προγραµµάτων Αναψυχής στον Πανεπιστηµιακό Αθλητισµό Εγκαταστάσεις & Ασφάλεια σε ραστηριότητες Αναψυχής Κοινωνιολογικές Προσεγγίσεις του Ελεύθερου Χρόνου

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - VIII ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος Συνεδρίου Μπαγιάτης, Κ. Αντιπρόεδρος Συνεδρίου (Υπεύθυνος Οργάνωσης Συνεδρίου) Κουστέλιος, Α. Γενικός γραµµατέας Κουθούρης, Χ. Μέλος Πολλάτου, Ε. Μέλος Χρόνη, Α. Καθηγητής, Πρύτανης Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Αν. Καθηγητής, Πρόεδρος Τ.Ε.Φ.Α.Α. Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Λέκτορας Τ.Ε.Φ.Α.Α. ΠανεπιστηµίουΘεσσαλίας Λέκτορας Τ.Ε.Φ.Α.Α. ΠανεπιστηµίουΘεσσαλίας Λέκτορας Τ.Ε.Φ.Α.Α. ΠανεπιστηµίουΘεσσαλίας Ταµίας Καραµπατζάκη,. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Μέλη Χαραχούσου, Υ. Καθηγήτρια Τ.Ε.Φ.Α.Α. ηµοκρίτειου Πανεπιστήµιου Θράκης Κουστέλιος, Α. Κώστα, Γ. Αλεξανδρής, Κ. Θεοδωράκης, Ν. Κουθούρης, Χ. Πολλάτου, Ε. Χρόνη, Α. Αν. Καθηγητής,Πρόεδρος Τ.Ε.Φ.Α.Α. Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Αν. Καθηγητής, Τ.Ε.Φ.Α.Α. ηµοκρίτειου Πανεπιστηµίου Θράκης Λέκτορας, Τ.Ε.Φ.Α.Α. Αριστοτέλειου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης Λέκτορας, Τ.Ε.Φ.Α.Α. Αριστοτέλειου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης Σέρρες Λέκτορας Τ.Ε.Φ.Α.Α. Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Λέκτορας Τ.Ε.Φ.Α.Α. Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Λέκτορας Τ.Ε.Φ.Α.Α. Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - IX 1 Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ Αριθµός Ανακοινώσεων % Προφορικές Ανακοινώσεις 32 74 Αναρτηµένες Ανακοινώσεις 11 26 Σύνολο Ανακοινώσεων 43 100 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΑΝ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Ελληνικά Πανεπιστηµιακά Ιδρύµατα Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Τ.Ε.Φ.Α.Α., Σέρρες Τ.Ε.Φ.Α.Α. Τµήµα Εθνικό-Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Τ.Ε.Φ.Α.Α. Πανεπιστήµιο Αιγαίου Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων Πανεπιστήµιο Μακεδονίας Πανεπιστήµιο Πελοποννήσου ΤΕΙ Λάρισας ΤΕΙ Πειραιά Τµήµα Κοινωνιολογίας Τ.Ε.Φ.Α.Α. Τµήµα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδοµίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης Γραφείο Φυσικής Αγωγής Γραφείο Φυσικής Αγωγής Τµήµα Οργάνωσης & ιαχείρισης Αθλητισµού Τµήµα ιοίκησης & ιαχείρισης Έργων Τµήµα Τουριστικών Επιχειρήσεων Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήµιο Πανεπιστηµιακά Ιδρύµατα Εξωτερικού University of North Carolina-Chapel Hill University of Sunderland Τµήµα Exercise and Sport Science Department School of Arts, Design, Media and Culture Άλλοι Φορείς 13 ο ηµοτικό Σχολείο Καβάλας Γενική Γραµµατεία Ολυµπιακών Αγώνων 15 ο ηµοτικό Σχολείο Ιωαννίνων Γραφείο Φυσικής Αγωγής Βοιωτίας, 2 ο ηµοτικό Σχολείο Αγίου Στεφάνου Επιµελητήριο Σερρών Κολέγιο Αθηνών

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - X Γραφική Παράσταση % Συµµετοχής Φορέων στις Επιστηµονικές Ανακοινώσεις του 1 ου Π.Σ.Α.Ε.Χ.Α.Τ..

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - XI ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΟΣ 1 Ο : ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 1 ΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝ ΡΩΝ & ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΥΠΑΙΘΡΙΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΨΥΧΗΣ Αστραπέλλος Κ., Μπασδέκης Α., Κώστα Γ., Κούλη Ο. 3 Η ΑΝΑΨΥΧΗ ΣΤΟΥΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΜΕΣΑΙΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ Κοκκώσης Χ., Αντωνίου Ε., Καλογήρου A. 6 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΑΝΑΨΥΧΗΣ, «ΠΟ ΟΣΦΑΙΡΟ ΣΕ ΓΗΠΕ Α ΜΙΚΡΩΝ ΙΑΣΤΑΣΕΩΝ» (5Χ5). ΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ. Γκόλτσος Κ., Κουθούρης Χ. 9 Ο ΒΑΘΜΟΣ ΤΗΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ, ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΕ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑΣ Ρέλλιας Τ., Κουθούρης Χ., Κώστα Γ. 13 ΜΟΡΦΕΣ ΜΗ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ: ΓΕΝΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ - ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΣΕ ΑΝΟΙΧΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ Θεοδωράκου Κ. 16 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΘΛΗΣΗΣ: ΟRIΕNTEERING-ΤΡΕΞΙΜΟ ΜΕ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ, ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΣ ΜΕ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΑΣΟΣ Θεοδωράκου Κ. 19 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΩΝ ράκος Α., Μανουσάκη Χ., Υφαντίδου Γ., Κώστα Γ. 22 ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΣΤΟ ΑΕΡΟΜΠΙΚ, ΜΑΘΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ ΚΑΙ Ε ΗΜΟΤΙΚΟΥ Κούλη Ο., Ρόκκα Σ., Μπεµπέτσος Ε., ιγγελίδης Ν. 24 Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΩΣ ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΧΡΟΝΟΥ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ έφνερ Α., Συρακούλης Κ. 27 H ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ TOY ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ TΩN ΦΟΙΤΗΤΩΝ: ΑΙΤΙΕΣ ΜΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΕ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Συρακούλης Κ. 30 Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΣΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΧΡΟΝΟ Κωνσταντινάκος Π. 33

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - XII ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. ΜΙΑ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΝ ΑΣΤΙΚΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ Γεωργούλας Σ., Κίτσιου Α. 36 ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ αµιανίδης Χ., Χούσανλης Α., Αλεξίου Θ., Χριστόδουλος A. 38 Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Τοσουνίδης Α. 40 ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ (ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ, ΧΡΟΝΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ) Τοσουνίδης Α. 42 ΦΥΣΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΙΑΒΙΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΧΡΟΝΟ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ: ΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΗ ΠΡΟΣΟΧΗ Ζήση Β., Βεντούρη Σ., Κιουµουρτζόγλου Ε. 45 ΑΝΑΨΥΧΗ - ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ Αθανασίου, Ν., Βρανά, Β.,Γαργαλιάνος,. 48 Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΑΝΙΜΑΣΙΟΝ ΣΤΟΥΣ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΩΝ Ντόβα Ε., Μπέλλα Μ., Μπλαντή Α. 52 ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α (ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ) Τοσουνίδης Α., Παππας Χ. 54 Η ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ Η ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΡΟΩΝ Μοίρα Π., Μυλωνόπουλος. 58 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΠΕΛΑΤΩΝ ΧΙΟΝΟ ΡΟΜΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ Χατζηγιάννη Ε., Κουθούρης Χ. 60 ΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΕ ΚΕΝΤΡΑ Υ ΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ (SPA) Υφαντίδου Γ., Παυλόγλου Ε., Γιαννακού Ε. 62 ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΧΙΟΝΟ ΡΟΜΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ (LIFE STYLE ANALYSIS) Μασµανίδης Θ., Βασιλειάδης Χ., Γραµµατικόπουλος Θ. 66

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - XIII Η ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ: ΜΙΑ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Κυριαζή Μ., Γεωργιάδου Ο., Γκόλτσος Α., Πατσιαούρας Α. 70 THE UEFA CLUB LICENSING SYSTEM AND ITS IMPLEMENTATION INTO THE TOP GREEK FOOTBALL LEAGUE: A CASE STUDY. Manologlou P. 72 ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΣΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΣΠΟΡ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΤΑΥΤΙΣΗ ΤΩΝ ΦΙΛΑΘΛΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΑ Α Νάσσης, Π., Θεοδωράκης, Ν., Αυθίνος, Ι. 74 OI ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΩΝ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ STER (ΠΡΩΗΝ EUROPLEX) ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ έφνερ A., Λιούρης X. 76 ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΣΤΑ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ Καρρά Μ., Στεφανίδου Ε., Γιργωλάς Γ., Αντωνίου Χ. 79 ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΤΩΝ ΠΡΟΘΕΣΕΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΙ ΩΝ Κούλη E., Κουστέλιος A., Κούλη O. 81 ΑΘΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ/ΤΡΙΕΣ ΤΟΥ ΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΡΑΚΗΣ ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΑΝ, ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΑΣΧΟΛΗΘΟΥΝ ΚΑΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ Μασµανίδης Θ., Κώστα Γ. 84 ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΑΘΗΝΑ 2004 : Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ Μεταξάς Θ. 87 Η ΕΠΙ ΡΑΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΤΟΜΑ ΤΡΙΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Μπλέτσου Ε., Γεροδήµος Β. 90 ΜΕΡΟΣ 2 Ο : ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 95 ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΩΝ Ι ΙΩΤΙΚΩΝ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ Καρρά Μ., Στεφανίδου Ε., Αντωνίου Χ., Γιργωλάς Γ. 97 Η ΕΠΙ ΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Φράγκος Σ., Ιωαννίδου Μ., Υφαντίδου Γ. 100 Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΑΠΟ ΤΟΥΣ Ο.Τ.Α. ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΝΑΨΥΧΗΣ

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - XIV Ιωαννίδου Μ., Φράγκος Σ., Γκόλτσος Κ. 102 ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΤΥΠΟΙ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΟΥ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΩΝ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΩΝ Παπαγεωργίου Π., Μαυροµάτης Γ., Κώστα Γ. 104 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Johnson J., Σέβης Γ. 108 ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΙΕΥΘΥΝΤΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ Ζουρνατζή Ε., Κουστέλιου Γ., Κάβουρας Ι., Κουστέλιος Α. 111 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΘΛΗΣΗΣ: ΑΘΛΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Ρουσσέτη Μ., Γραµµατικόπουλος Β., Τσιγγίλης Ν., Κουστέλιος Α. 113 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Νοµικός Ν., Γιαννάκη Σ., Αραπατζόγλου Κ. 116 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΣΤΑΛΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΤΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Κάβουρας I., Ζουρνατζή Ε., Κουστέλιου I., Κουστέλιος Α. 118 ΜΟΝΤΕΛΑ ΑΝΑΣΤΑΛΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Κάβουρας I., Αργυροπούλου Γ., Ζουρνατζή Ε., Κουστέλιος Α. 121 ΜΟΡΦΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΣΕ ΠΑΙ ΙΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ Μανουσάκη Χ., ράκος Α., Υφαντίδου Γ., Κώστα Γ. 124 ΜΕΡΟΣ 3 Ο : INDEX 127

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 1 Μέρος 1 ο ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 2

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 3 ΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝ ΡΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΥΠΑΙΘΡΙΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΨΥΧΗΣ Κων/νος Αστραπέλλος 1, Αθανάσιος Μπασδέκης 2, Γεώργιος Κώστα 1 & Όλγα Κούλη 1 1 ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης, Τ.Ε.Φ.Α.Α 2 Γενική Γραµµατεία Ολυµπιακών Αγώνων Εισαγωγή Η συµµετοχή ατόµων σε προγράµµατα άσκησης και ειδικότερα σε δραστηριότητες κινητικής αναψυχής αποτελεί ένα από τα κύρια ενδιαφέροντα των ερευνητών στις ηµέρες µας. Το περιεχόµενο των ερευνών που σχετίζονται µε την συµµετοχή ατόµων στις δραστηριότητες αναψυχής συνδέεται µε τις «ανάγκες», τις «επιθυµίες», τις «προσδοκίες» που έχουν τα άτοµα ως προς αθλητικά προγράµµατα ή γεγονότα αναψυχής που πρόκειται να συµµετάσχουν. Στην Ελλάδα ενδιαφέρον για τα προγράµµατα υπαιθρίων δραστηριοτήτων αναψυχής είχαµε στο τέλος της δεκαετίας του 80. Στο γεγονός αυτό οδήγησαν καθοριστικά γεγονότα όπως: α) η ανάπτυξη της αγοράς των σπορ υπαίθρου στην Ελλάδα ιδίως µετά την δεκαετία του 80, β) η ύπαρξη ειδικού εξοπλισµού και αθλητικού υλικού που χρησιµοποιείται στις υπαίθριες δραστηριότητες αναψυχής στην λιανική Ελληνική αγορά, γ) η άνοδος του βιοτικού, οικονοµικού επιπέδου των Ελλήνων και γενικότερα του επιπέδου ποιότητας ζωής αυτών. Ακόµη σε ασθενείς προσπάθειες του Ελληνικού Οργανισµού Τουρισµού (Ε.Ο.Τ.) για περιορισµό του µαζικού τουρισµού και στροφή προς ένα νέο τουριστικής ανάπτυξης µοντέλο, αυτό των εναλλακτικών µορφών τουρισµού (Κουθούρης, 2000). Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση στον τοµέα των υπηρεσιών σε παγκόσµιο επίπεδο και αυξανόµενη διεθνή βιβλιογραφία για ποιότητα υπηρεσιών και ποιότητα εξυπηρέτησης (Batteson, 1992). Η εµπειρία έχει χρησιµοποιηθεί ως όχηµα για να περιγράψει την έννοια των διαφόρων γεγονότων και δραστηριοτήτων του ελεύθερου χρόνου και αναψυχής (Mannell & Iso-Ahola, 1987). Τέτοια έρευνα αναφέρεται στη φαινοµενολογία µε βάση τις διαστάσεις και τα χαρακτηριστικά των αναζητήσεων του ελεύθερου χρόνου (Kleiber, Larson, & Csikszentmihalyi, 1986), και τον κίνδυνο αντιπροσωπευόµενο από τις διάφορες δραστηριότητες (Astrapellos, Costa, Kouli, Mavromatis & Mantis, 2003). Αναµφισβήτητα, η ποιοτική διαχείριση και η µέτρηση της αξιολόγησης της εµπειρίας των επισκεπτών είναι ουσιαστικές για τους υπεύθυνους των εταιρειών αναψυχής, αλλά λίγα είναι γνωστά για το πώς οι επισκέπτες ενσωµατώνουν και αποδέχονται τις µεµονωµένες αντιλήψεις εξυπηρέτησης από τις υπηρεσίες (Gyimothy, 2000). Ίσως περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη υπηρεσία, οι υπαίθριες δραστηριότητες κρατούν τη δυνατότητα να αποσπαστούν οι ισχυρές συναισθηµατικές και εµπειρικές αντιδράσεις από τους καταναλωτές. Η ικανοποίηση µπορεί να επηρεάσει θετικά ή αρνητικά τους συµµετέχοντες από πολλούς περιστασιακούς και υποκειµενικούς παράγοντες. Περιστασιακοί παράγοντες µπορεί να είναι κάποιες απρόβλεπτες καταστάσεις, όπως η παρουσία απορριµµάτων, το τσίµπηµα ενός εντόµου, επίσης οι πολλοί συµµετέχοντες, ή ο αριθµός προγραµµάτων και η δυσκολία των δραστηριοτήτων όπου µπορεί να είναι πηγές ικανοποίησης ή δυσαρέσκειας. Οι πελάτες αθλητικών οργανισµών και οργανισµών αναψυχής εµπλέκονται σαφώς στην διαδικασία παραγωγής των υπηρεσιών. Εποµένως ο εντοπισµός της ευχαρίστησης δυσαρέσκειας των ιδιαίτερων αυτών πελατών σε συνδυασµό µε την εµπλοκή τους κατά τη διαδικασία της παροχής και η επιρροή τους στην ποιότητα των υπηρεσιών είναι ένα αξιοσηµείωτο γεγονός µε δύσκολη τελική πρόβλεψη εκτίµησης (Alexandris & Palialia, 1999). Σκοπός της εργασίας ήταν να εξετάσει την εµπειρία εξυπηρέτησης ανδρών γυναικών, καθώς και τις διαφορές αυτών, οι οποίοι συµµετείχαν σε προγράµµατα υπαιθρίων δραστηριοτήτων και αναψυχής. Μεθοδολογία είγµα Στην έρευνα συµµετείχαν 143 γυναίκες και 129 άντρες οι οποίοι συµπλήρωσαν ειδικά διαµορφωµένο ερωτηµατολόγιο ύστερα από τη συµµετοχή τους σε προγράµµατα υπαιθρίων δραστηριοτήτων και αναψυχής. Όργανα µέτρησης Η συλλογή δεδοµένων έγινε µε τη χρήση του ερωτηµατολογίου «Ποιότητα Εξυπηρέτησης» (Otto, & Ritchie, 1996). Το ερωτηµατολόγιο αποτελούνταν από 19 ερωτήσεις που σχηµάτιζαν 4 παράγοντες. Τον παράγοντα «ευχαρίστηση» (6 ερωτήσεις), τον παράγοντα «ηρεµία χαλάρωση» (4

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 4 ερωτήσεις), τον παράγοντα «συµµετοχή» (3 ερωτήσεις) και τον παράγοντα «αναγνώριση ικανοποίηση» (2 ερωτήσεις), καθώς και 4 ανεξάρτητες ερωτήσεις. Οι πελάτες απαντούσαν στο ερωτηµατολόγιο µε πενταβάθµια κλίµακα, όπου 5= «συµφωνώ απόλυτα», 4= «συµφωνώ», 3= «δεν έχω άποψη», 2= «διαφωνώ» και 1= «διαφωνώ απόλυτα». Αποτελέσµατα Από το σύνολο των ερωτηθέντων οι 40 ήταν µέχρι 20 ετών, οι 164 από 20-30, οι 47 από 30-40 και οι 21 από 40-50. Για την εξέταση της δοµικής εγκυρότητας του ερωτηµατολογίου, έγινε παραγοντική ανάλυση, η οποία κατέληξε στους εξής παράγοντες: «ευχαρίστηση», «ηρεµία χαλάρωση», «συµµετοχή» και «αναγνώριση ικανοποίηση». Επειδή όµως υπάρχουν και µεταβλητές που δεν φορτίζουν σε κάποιους από τους παραπάνω παράγοντες, θεωρήθηκε σωστό να κρατηθούν και να συµπεριληφθούν στις αναλύσεις της έρευνας ως ανεξάρτητες ερωτήσεις. Η αξιοπιστία του ερωτηµατολογίου, εξετάσθηκε µε το α του Cronbach, το οποίο έδειξε ότι το ερωτηµατολόγιο έχει ικανοποιητικό βαθµό αξιοπιστίας από α =.67 έως α =.81. Για να εξετασθούν οι διαφορές στους παράγοντες, λόγω του φύλου των συµµετεχόντων, χρησιµοποιήθηκαν αναλύσεις µεταβλητής διακύµανσης (One-way Anova). Από τις αναλύσεις αυτές, προέκυψαν στατιστικά σηµαντικές διαφορές µεταξύ ανδρών και γυναικών : στην ευχαρίστηση, στην ηρεµία χαλάρωση, στη συµµετοχή, στο αν πιστεύουν ότι είχαν τον έλεγχο της δραστηριότητας και στο αν οι δραστηριότητες στις οποίες συµµετείχαν θα τους έκαναν να αισθάνονται σηµαντικός/η (Πίνακας 1). Πίνακας 1. Ανάλυση διακύµανσης ως προς το φύλο Ευχαρίστηση Ηρεµία - Χαλάρωση Συµµετοχή Αναγνώριση /Ικανοποίηση Έχω σκοπό να µοιραστώ τις εµπειρίες µου µε άλλους αφού επιστρέψω στο σπίτι Πιστεύω πως είχα τον έλεγχο της δραστηριότητας Η συµµετοχή µου στις δραστηριότητες µε έκανε (θα µε κάνει) πιο συνεργάσιµο Οι δραστηριότητες στις οποίες συµµετείχα µε έκαναν να αισθάνοµαι σηµαντικός /η Σηµείωση: * = p <.05, ** = p <.01 Φύλο Ν Μ.Τ. df F-τιµή Sig. Άνδρας 112 4.06 1 Γυναίκα 135 4.26 245 7.74**.006 Σύνολο 247 4.17 246 Άνδρας Γυναίκα Σύνολο Άνδρας Γυναίκα Σύνολο Άνδρας Γυναίκα Σύνολο Άνδρας Γυναίκα Σύνολο Άνδρας Γυναίκα Σύνολο Άνδρας Γυναίκα Σύνολο Άνδρας Γυναίκα Σύνολο 118 135 253 125 141 266 123 135 258 129 143 272 123 138 261 123 138 261 115 138 253 4.04 3.81 3.92 4.48 4.31 4.39 4.13 4.16 4.15 4.47 4.61 4.54 4.27 4.04 4.15 4.00 4.17 4.09 3.64 3.93 3.80 1 251 252 1 264 265 1 256 257 1 270 271 1 259 260 1 259 260 1 251 252 5.10*.025 5.81*.017 0.15.698 3.41.066 6.09*.014 2.52.113 5.73*.017 Συζήτηση Από την παραγοντική ανάλυση και τις αναλύσεις αξιοπιστίας προέκυψαν οι παράγοντες «ευχαρίστηση», «ηρεµία-χαλάρωση», «συµµετοχή» και «αναγνώριση-ικανοποίηση» οι οποίοι είναι απόλυτα σύµφωνοι µε την εργασία των Otto και Ritchie (1996) από όπου και αντλήθηκε το ερωτηµατολόγιο που χρησιµοποιήθηκε στην παρούσα έρευνα. Με βάση τα παραπάνω αποτελέσµατα, στατιστικά σηµαντικές διαφορές ανάµεσα στους άνδρες και τις γυναίκες, προέκυψαν για τον παράγοντα ευχαρίστηση, για τον παράγοντα ηρεµία χαλάρωση, για τον παράγοντα ευχαρίστηση, για την µεταβλητή που αφορά τον έλεγχο της δραστηριότητας και για τη µεταβλητή που αφορά το αίσθηµα αυτοπεποίθησης (σηµαντικότητας). Συµπερασµατικά, οι συµµετέχοντες σε προγράµµατα αναψυχής θεωρούν ότι η εξυπηρέτηση που λαµβάνουν από τις δραστηριότητες και τις υπηρεσίες που τους προσφέρουν οι εταιρείες αναψυχής

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 5 είναι αρκετά υψηλή. Αυτός είναι ένας λόγος που πρέπει να δεσµεύσει αλλά και να ωθήσει τις εταιρείες στην αποτελεσµατικότερη αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που τους παρέχονται. Για να υπάρξει αποτελεσµατική και αποδοτική διαχείριση της εξυπηρέτησης των πελατών µιας εταιρείας αναψυχής, θα πρέπει να λαµβάνονται υπ όψιν ότι οι εταιρείες πρέπει να έχουν καθορισµένους στόχους σχετικά µε την εξυπηρέτηση των πελατών τους, να επιλέγουν το κατάλληλο ανθρώπινο δυναµικό, να αξιοποιούν την σύγχρονη τεχνολογία, να εκπαιδεύουν συνεχώς τους συνοδούς δραστηριοτήτων. Ο Gerson (1999) ανέφερε ότι όταν και όποτε κάτι «µετριέται», εκτελείται, ολοκληρώνεται και συνήθως, βελτιώνεται. Οι συµµετέχοντες σε προγράµµατα υπαιθρίων δραστηριοτήτων και αναψυχής έχοντας την ποιότητα εξυπηρέτησης ως κεντρικό σηµείο αναφοράς για εκτίµηση και αξιολόγηση, παρέχουν σηµαντικές πληροφορίες στις εταιρείες αναψυχής που προσβλέπουν σε ικανοποιηµένους πελάτες. Ακόµη, ο διαφορετικός βαθµός εξυπηρέτησης και ικανοποίησης του κάθε συµµετέχοντα σε διαφορετικές δραστηριότητες αναψυχής δίνει σηµαντικές πληροφορίες στις εταιρείες αναψυχής. Τέλος, γίνονται ορατά τα πλεονεκτήµατα ή µειονεκτήµατα κάθε εταιρείας αναψυχής ώστε να µπορέσει να αντεπεξέλθει στον ανταγωνισµό, µέσα από τον οποίο θα βελτιωθούν οι προσφερόµενες υπηρεσίες αλλά και θα βοηθηθεί η καλύτερη και µεγαλύτερη ανάπτυξη του αθλητισµού αναψυχής και των αθληµάτων περιπέτειας στη χώρα µας, η οποία αποτελεί ιδανικό τρόπο αναζήτησης της περιπέτειας. Βιβλιογραφία Κουθούρης, Χ. (2000). Η επίδραση της ποιότητας των υπηρεσιών προγραµµάτων υπαιθρίων δραστηριοτήτων αναψυχής στην συµπεριφορά των συµµετεχόντων. ιδακτορική διατριβή, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Τ.Ε.Φ.Α.Α. Batteson, J. (1992). Managing Services Marketing. USA: The Dryden Press. Mannell, R. and Iso-Ahola, S. (1987). Psychological nature of the leisure and tourism experience. Annals of Tourism Research, 14(3), 314-331. Kleiber, D., Larson, R., & Csikszentmihalyi, M. (1986). The experience of leisure in adolescence. Journal Leisure Research, 18 (3), 169-176. Astrapellos, K., Costa, G., Kouli, O., Mavromatis G., & Mantis, K. (2003). The service experience in outdoor activities and recreation programs. Proceedings of the 11 th European Sport Management Congress. Gyimothy, S. (2000). The Quality of Visitor Experience: A Case Study in Peripheral Areas of Europe. A thesis submitted of fulfilment of the requirements of Anglia Polytechnic University for the degree of Doctor of Philosophy. Denmark. Alexandris, K., & Palialia, E. (1999). Measuring customer satisfaction in fitness centers in Greece: an exploratory study. Managing Leisure, 4, 218 228. Otto, J. & Ritchie, B. (1996). The service experience in tourism. Tourism Management, 17(3), 165 174. Gerson, R. (1999). Members for life: Proven service and retention Strategies for Health-Fitness and Sports Club. Champaign, IL.: Human Kinetics Publisher.

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 6 Η ΑΝΑΨΥΧΗ ΣΤΟΥΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΜΕΣΑΙΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ Χάρης Κοκκώσης, Ευτυχία Αντωνίου & Αναστάσιος Καλογήρου Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Τµήµα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδοµίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης Εισαγωγή Ο ελεύθερος χρόνος, ένα από τα παλαιότερα θέµατα της κοινωνικής έρευνας, αποτέλεσε πεδίο πειραµατισµού χρησιµοποιώντας ταυτόχρονα πολλές νέες µεθόδους έρευνας. Με την εισαγωγή του οκταώρου στην εργασία, από τον Α Παγκόσµιο Πόλεµο, ο ελεύθερος χρόνος εδραιώθηκε για όλες τις κοινωνικές και οικονοµικές οµάδες, ενώ ο καταναλωτισµός και η οικονοµική ευηµερία πολλών χωρών προσέδωσαν νέες µορφές και λειτουργίες στις δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου (Mommaas, Poel, Bramham & Henry, 1996). Συνεπώς, ο ελεύθερος χρόνος είναι ο χρόνος κατά τη διάρκεια του οποίου µπορούν να πραγµατοποιηθούν πολιτιστικές, αθλητικές, τουριστικές και τέλος κοινωνικές δραστηριότητες ( έφνερ, 1998). Ο τουρισµός, δραστηριότητα του ελεύθερου χρόνου, περιλαµβάνει διάφορες µορφές και είδη, όπως για παράδειγµα επισκέψεις σε ιστορικούς χώρους, δραστηριότητες αναψυχής, συνέδρια, επισκέψεις σε χώρους µε αισθητικό ή περιβαλλοντικό ενδιαφέρον καθώς και άλλα είδη. Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρήθηκε µια νέα µορφή τουρισµού αυτή του αστικού τουρισµού. Ο αστικός τουρισµός, µε την έννοια ενός µηχανισµού αστικής οικονοµικής ανάπτυξης, άρχισε να αναπτύσσεται σταδιακά από τις αρχές της δεκαετίας του 80 και σήµερα αποτελεί µία ειδική µορφή τουρισµού, του οποίου η σπουδαιότητα αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο στο τοπικό αναπτυξιακό γίγνεσθαι (Λαγός, 2001). Όχι µόνο τα µεγάλα µητροπολιτικά κέντρα, αλλά και πόλεις οι οποίες δε διαθέτουν ιδιαίτερα πλούσια πολιτιστική κληρονοµιά, µπορούν να αποτελέσουν πόλους έλξης για τους τουρίστες. Το ανανεωµένο ενδιαφέρον στον αστικό τουρισµό από την αρχή της δεκαετίας του 80 επέφερε µια οριστική αλλαγή σε αυτού του είδους τον τουρισµό. ιάφοροι παράγοντες, που αλληλοεπηρεάζονται έπαιξαν ρόλο σε αυτό, όπως είναι η ανάγκη να επανακατοικηθούν τα ιστορικά κέντρα των πόλεων, τα διαφορετικού τύπου πολιτιστικά ενδιαφέροντα, το ενδιαφέρον των καταναλωτών για την παράδοση και την αστική ανάπτυξη και η αναζήτηση για νέες δραστηριότητες και δυνατότητες (European Commission, 2000). Οι τοπικοί φορείς αντιµετώπισαν µε θετικό τρόπο τον αστικό τουρισµό, καθώς µπορούν να επενδύσουν σε αυτόν, εφόσον ο αστικός τουρισµός αποτελεί σηµαντικό µέσο αναζωογόνησης και βελτίωσης της εικόνας των πόλεων και µια ευκαιρία για τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας (Λαγός, 2001). Ο αστικός τουρισµός έχει εξελιχθεί ως µια ενδιαφέρουσα προοπτική, καθώς το τεράστιο φάσµα δυνατοτήτων του µπορεί να ανταποκρίνεται σε πολλές αλλαγές στο µοντέλο της ζήτησης για την αστική ανάπτυξη (Romeo & Ortuno, 1998). Αναµφισβήτητα, µεγάλο ενδιαφέρον στον τοµέα του αστικού τουρισµού παρουσιάζει το τµήµα που έχει να κάνει µε την αναψυχή των τουριστών µέσα στην πόλη, όπως για παράδειγµα οι επισκέψεις σε αξιοθέατα, σε αίθουσες τέχνης, συναυλίες και όπερες, ο χορός, τα µουσεία, τα ειδικά γεγονότα, οι αγορές αναψυχής, η έξοδος για φαγητό και ποτό και οι κοινωνικές συναντήσεις (Burton, 1991/1995, σελ.128). Η εξέλιξη της αναψυχής επηρεάστηκε τόσο από τις εκάστοτε κυβερνήσεις και τις πολιτικές τους (policy makers), όσο και από ιθύνοντες που ελέγχουν τις πηγές (resources), του δηµοσίου και του ιδιωτικού τοµέα (Ravenscroft, 1992). Επειδή ο ελεύθερος χρόνος αποτελεί ένα καινούριο αντικείµενο για την ελληνική πραγµατικότητα, κρίνεται σκόπιµο, στις περισσότερες περιπτώσεις, να διεξαχθεί, στα πλαίσια του προγραµµατισµού και του σχεδιασµού, έρευνα πεδίου. Η έρευνα πεδίου που παρουσιάζεται ακολούθως αφορά σε δραστηριότητες αναψυχής που εντάσσονται στον αστικό τουρισµό και εκπονήθηκε στα πλαίσια του ερευνητικού προγράµµατος Στρατηγική Τουριστικής Ανάπτυξης του Πολεοδοµικού Συγκροτήµατος Βόλου και της ευρύτερης περιοχής. Πραγµατοποιήθηκε από το Εργαστήριο Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασµού του Τµήµατος Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδοµίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, υπό την επίβλέψη του Καθηγητή Κοκκώση Χάρη. Τα ερωτηµατολόγια που εκπονήθηκαν, µεταξύ άλλων, χρησιµοποιήθηκαν για τη διερεύνηση των δραστηριοτήτων στις οποίες συµµετέχουν ή έχουν την πρόθεση να συµµετάσχουν οι επισκέπτες του Πολεοδοµικού Συγκροτήµατος (Π.Σ.) Βόλου.

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 7 Μεθοδολογία είγµα Τα ερωτηµατολόγια συµπληρώθηκαν σε δύο χρονικές περιόδους: α. Ιούλιος 2003 (103 ερωτηµατολόγια) και β. εκέµβριος 2003 και Ιανουάριος 2004 (111 ερωτηµατολόγια), µε σκοπό τη διερεύνηση της συµπεριφοράς των επισκεπτών (για τουριστικούς και άλλους λόγους) στο Π.Σ. Βόλου κατά την εαρινή και χειµερινή περίοδο. Το δείγµα, τόσο κατά την εαρινή όσο και κατά την χειµερινή περίοδο, κατανεµήθηκε ισόποσα σε άντρες και γυναίκες, µε κύρια έµφαση στα άτοµα νεαρής και µέσης ηλικίας (15-30 και 31-45) και ελληνικής εθνικότητας. Όργανο µέτρησης Το ερωτηµατολόγιο συµπεριέλαβε ένα σύνολο ερωτήσεων. Οι ερωτήσεις που είχαν σκοπό τη διερεύνηση των δραστηριοτήτων στις οποίες συµµετάσχουν ή έχουν την πρόθεση να συµµετάσχουν οι επισκέπτες του Π.Σ. Βόλου ήταν η δωδέκατη ( Κατά την επίσκεψη / παραµονή σας στην πόλη συµµετείχατε ή σκοπεύετε να συµµετέχετε σε κάποια από τις παρακάτω δραστηριότητες; ), στην οποία µπορούσαν να επιλέξουν µεταξύ 18 δυνατών απαντήσεων, και η δέκατη τρίτη ερώτηση ( Επιλέξτε τρεις από τις παραπάνω τις οποίες θεωρείτε ως τις πιο σηµαντικές ), µε τρεις δυνατές απαντήσεις. Αποτελέσµατα Από την ποσοτικοποίηση των απαντήσεων στις δύο προαναφερόµενες ερωτήσεις του ερωτηµατολογίου προέκυψε ένα σύνολο πινάκων. Χάριν συντοµίας, παρατίθεται ακολούθως ο πίνακας που προέκυψε από την ποσοτικοποίηση των απαντήσεων στη δωδέκατη ερώτηση (Πίνακας 1). Πίνακας 1. ραστηριότητες στις οποίες συµµετείχαν ή σκόπευαν να συµµετέχουν οι επισκέπτες του Π.Σ. Βόλου κατά την εαρινή περίοδο (Ιούλιος) του 2003 και κατά τη χειµερινή περίοδο ( εκέµβριος και Ιανουάριος) του 2003-2004. υνατές απαντήσεις της ερώτησης Ποσοστά εαρινής περιόδου Ποσοστά χειµερινής περιόδου 1.Επίσκεψη στο Σέσκλο ή ιµήνι 1.0% 1.8% 2.Επίσκεψη σε µουσείο - έκθεση 4.9% 10.8% 3.Επίσκεψη στα Μετέωρα 2.9% 4.5% 4.Επίσκεψη στα νησιά 52.4% 12.6% 5.Βόλτα στο Πήλιο 43.7% 88.3% 6.Βόλτα µε το τραινάκι 4.9% 6.3% 7.Βόλτα στην παραλία 56.3% 65.8% 8.Μπάνιο στη θάλασσα 51.5% 7.2% 9.Συναυλία θεατρική παράσταση 2.9% 3.6% 10.Εκδήλωση συνέδριο 1.9% 7.2% 11.Άθληµα 2.9% 3.6% 12.Αγορά 31.1% 34.2% 13.Βόλτα στην πόλη 53.4% 62.2% 14.Bar café 63.1% 58.6% 15.Τσιπουράδικα 37.9% 68.5% 16.Θρησκευτικά µνηµεία 0.0% 0.9% 17.Θρησκευτικές εκδηλώσεις 0.0% 0.0% 18.Άλλο 1.9% 2.7% Πηγή: Εργαστήριο Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασµού Συζήτηση Καταρχάς κρίνεται σκόπιµο να γίνει µία διάκριση των συµπερασµάτων από την ποσοτικοποίηση των απαντήσεων σε δύο διαφορετικές κατηγορίες αυτή του χειµερινού αστικού τουρισµού και αυτή του εαρινού αστικού τουρισµού, καθώς ο Βόλος ως µια πόλη που συνδυάζει στον περιβάλλοντα φυσικό της χώρο βουνό και θάλασσα, ναι µεν προσελκύει όλο το χρόνο επισκέπτες, παρόλα αυτά οι ελκυστικές δραστηριότητες ανά εξάµηνο (χειµερινό-εαρινό) είναι διαφορετικές. Κατά το χειµερινό εξάµηνο φαίνεται ότι η πιο δηµοφιλής τουριστική δραστηριότητα είναι η βόλτα στο Πήλιο µε ποσοστό 88.3%, ενώ ιδιαίτερα ελκυστικά φαίνονται να είναι τα τσιπουράδικα (χαρακτηριστικά εστιατόρια του Βόλου), η βόλτα στο παραλιακό κοµµάτι της πόλης, η γενικότερη βόλτα στην πόλη και η αναψυχή στα bar και café της πόλης µε ποσοστά 68.5%, 65.8%, 62.2% και 58.9% αντίστοιχα. Λιγότερο ενδιαφέρον φαίνεται να υπάρχει στις δραστηριότητες που συνδέονται µε την αγορά της πόλης (34.2%), ενώ οι επισκέψεις σε πολιτιστικά µνηµεία, εκθέσεις και παραστάσεις (πολιτιστικός τουρισµός) διακυµαίνονται γύρω στο 10% ή και λιγότερο. Επίσης, το κολύµπι και οτιδήποτε έχει σχέση µε αθλητικό τουρισµό κατά τη χειµερινή περίοδο δεν αποτελούν πόλους έλξης.

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 8 Αντίθετα µε τη χειµερινή περίοδο, η πιο προσφιλής δραστηριότητα κατά την εαρινή περίοδο είναι η αναψυχή στα bar και café της πόλης µε ποσοστό 63.1%. Πολύ δηµοφιλής για τους επισκέπτες φαίνεται να είναι η βόλτα στην παραλία, η βόλτα στην πόλη, η επίσκεψη στα κοντινά νησιά και το µπάνιο στη θάλασσα µε ποσοστά 56.3%, 53.4%, 52.4% και 51.5% αντίστοιχα. Η βόλτα στο Πήλιο, που αποτελούσε την υπ αριθµόν ένα δραστηριότητα στην προτίµηση των επισκεπτών στο Βόλο, τώρα έχει µειωθεί σε 43.7%, δηλαδή παρατηρήθηκε µείωση της τάξης του 44.6%. Τα προσφιλή της χειµερινής περιόδου τσιπουράδικα είναι προτιµητέα µόνο από το 37.9% των επισκεπτών. Επιπρόσθετα, η επίσκεψη στην αγορά και στους πολιτιστικούς χώρους (εκθέσεις και παραστάσεις) έχει ελαφρώς µειωµένο αριθµό επισκεπτών σε σχέση µα τη χειµερινή περίοδο. Επίσης, αξίζει να σηµειωθεί ότι η έρευνα αυτή εστιάζεται στο ρόλο της πόλης του Βόλου, που λειτουργεί ταυτόχρονα ως πόλος και πύλη ανάπτυξης του τουρισµού προς την ενδοχώρα (µε κύριους προορισµούς τις Σποράδες, το Πήλιο και τα Μετέωρα). Για το λόγο αυτό οι ερωτήσεις, που συµπεριλαµβάνονται στα ερωτηµατολόγια, αντανακλούν αυτή τη λογική. Επιπρόσθετα, θα ήταν χρήσιµο να αποσαφηνιστεί ότι ερωτηµατολόγιο αφορά στους επισκέπτες του Βόλου και κυρίως σε αυτούς που µετακινούνται µε τα µαζικά µέσα µεταφοράς (λιµάνι, σταθµός υπεραστικών λεωφορείων και τραίνων). Συµπερασµατικά, θα µπορούσε να ειπωθεί ότι σε µία πόλη µεσαίου µεγέθους, όπως ο Βόλος, ο αστικός τουρισµός που παρατηρείται σχετίζεται σε µεγαλύτερο βαθµό µε τα φυσικά στοιχεία της πόλης (παραλιακή ζώνη, ακτές, Πήλιο) και κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αστικού κέντρου (π.χ. τσιπουράδικα). Όσον αφορά στις πολιτιστικές δραστηριότητες, που αποτελούν κυρίως χαρακτηριστικά του αστικού τουρισµού στα µητροπολιτικά κέντρα (Αθήνα και Θεσσαλονίκη), καθώς και στον αθλητισµό, ο Βόλος όπως και οι περισσότερες ελληνικές πόλεις µεσαίου µεγέθους, δεν αποτελεί ελκυστικό προορισµό. Βιβλιογραφία Burton, R. (1991/1995). Travel Geography. London: Pitman έφνερ, Α. (1998). Ελεύθερος χρόνος και κοινωνικότητα στον αστικό χώρο. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 96-97, 7-35. European Commission. (2000). Towards quality urban tourism. Brussels: European Commission. Λαγός,. (2001). Η τουριστική αστικοποίηση ως µια νέα µορφή χωρικής ανάπτυξης. Τόπος: Επιθεώρηση Χωρικής Ανάπτυξης, Σχεδιασµού και Περιβάλλοντος, 17, 125-146. Mommaas, H., Poel, H., Bramham, P. & Henry, I.P. (1996). Leisure Research in Europe: methods and traditions. Oxon: Cab International. Ravenscroft, N. (1992). Recreation Planning and Development. Hong Kong: MacMillan. Romeo, A. & Ortuno, A. (1998). An Economic Approach to Urban Tourism Demand. The case of Barcelona. 38 th European Congress of the Regional Science Association, August 28- September 1 1998, Vienna: ERSA

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 9 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΑΝΑΨΥΧΗΣ, «ΠΟ ΟΣΦΑΙΡΟ ΣΕ ΓΗΠΕ Α ΜΙΚΡΩΝ ΙΑΣΤΑΣΕΩΝ» (5Χ5). ΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ. Κωνσταντίνος Γκόλτσος & Χαρίλαος Κουθούρης Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Τµήµα Επιστήµης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισµού Εισαγωγή Η αθλητική αναψυχή γνωρίζει τεράστια ανάπτυξη στο εξωτερικό, τα τελευταία χρόνια όµως και στην Ελλάδα. Ένα κοµµάτι της είναι το ποδόσφαιρο «5Χ5». Το «5Χ5» αναπτύχθηκε ραγδαία στη χώρα µας ιδιαίτερα την τελευταία πενταετία. Σ αυτό έχουν συντελέσει διάφοροι παράγοντες όπως η φήµη του ποδοσφαίρου, η µικρή έκταση των αθλητικών εγκαταστάσεων που απαιτούνται για την λειτουργία του, η τάση των ανθρώπων για ψυχαγωγία κ.ά.. Η έννοια της παρακίνησης είναι πολύ σηµαντική στην συµµετοχή. Υπάρχουν δύο τύποι παρακίνησης, η εσωτερική παρακίνηση (intrinsic motivation) όταν κάποιος κάνει κάτι για προσωπική του ευχαρίστηση (Deci, 1975), χωρίς ανταµοιβή (Deci & Ryan, 1985) και η εξωτερική παρακίνηση (extrinsic motivation), όταν κάποιος κάνει κάτι δεσµευµένος στους άλλους (Deci, 1975). Εκτός όµως από την εσωτερική και την εξωτερική παρακίνηση υπάρχει και η µη παρακίνηση (amotivation), όταν υπάρχει σχετική έλλειψη παρακίνησης. Μεταξύ των άλλων σηµαντικοί λόγοι στην παρακίνηση των ατόµων για συµµετοχή είναι διάφοροι εξωτερικοί λόγοι όπως η υγεία και η σωµατική διάπλαση, η ελκυστικότητα, η διασκέδαση και ψυχαγωγία, η γενικότερη εµφάνιση και ο έλεγχος βάρους, (Iso Ahola, 1999). Πολύ σηµαντική ωστόσο στην παρακίνηση για αναψυχή είναι η πρόταση της ισορροπίας (balance proposition, Jackson et al., 1993), καθώς αναπτύσσει την ιδέα της αλληλεπίδρασης των εµποδίων µε την δύναµη της παρακίνησης για αναψυχή. Οι Manfredo et al. (1996) σε µια προσπάθεια να ορίσουν µια ολοκληρωµένη περιληπτική ανάλυση της δοµής του ερωτηµατολογίου Recreation Experience Preference (REP), ερωτηµατολόγιο το οποίο µετρά τις προτιµήσεις των ατόµων σε εµπειρίες αναψυχής, µετανάλυσαν 36 έρευνες οι οποίες βασίσθηκαν στο συγκεκριµένο ερωτηµατολόγιο (REP), παίρνοντας θέµατα απ αυτό και βρήκαν µια σχετική σταθερότητα στα κίνητρα των ερευνών η οποία βασίζεται σε ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Σκοπός αυτής της µελέτης ήταν να ερευνήσει τους παράγοντες της παρακίνησης για συµµετοχή στην δραστηριότητα αθλητισµού αναψυχής «5Χ5» καθώς επίσης ποιες είναι οι διαφορές που υπάρχουν στην οικογενειακή κατάσταση των συµµετεχόντων και στις διάφορες ηλικιακές οµάδες. Μεθοδολογία είγµα Στην έρευνα πήραν µέρος πελάτες τριών κέντρων αναψυχής «5Χ5» στην πόλη της Λάρισας. Η συντριπτική πλειοψηφία των ατόµων στο σύνολο του δείγµατος ήταν άνδρες, (µόνον 6 γυναίκες σε 225 άτοµα), ηλικίας από 10 έως 48 ετών και ανήκαν σε όλο το φάσµα του µορφωτικού επιπέδου και της επαγγελµατικής κατάστασης-θέσης. Όργανα µέτρησης Το όργανο µέτρησης της έρευνας ήταν ένα ερωτηµατολόγιο παρακίνησης (Manfredo et al., 1996) µε 120 θέµατα, από τα οποία επιλέχθηκαν τελικά 30 θέµατα. ιαδικασία µέτρησης Μοιράσθηκαν συνολικά 300 ερωτηµατολόγια, τα οποία οι πελάτες συµπλήρωναν επί τόπου την ίδια στιγµή, πριν η µετά την συµµετοχή τους στην δραστηριότητα. Συλλέχθηκαν συνολικά 229 ερωτηµατολόγια και αποκλείσθηκαν τέσσερα λόγω λάθους στην συµπλήρωσή τους, για να παραµείνουν τελικά 225 ερωτηµατολόγια συνολικά. Αποτελέσµατα Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται τα αποτελέσµατα της περιγραφικής στατιστικής (φύλλο, οικογενειακή κατάσταση, ηλικιακές οµάδες, συµµετοχή). Πίνακας 1. Περιγραφή δηµογραφικών στοιχείων. Φύλλο Οικογ. κατάσταση Ηλικιακές οµάδες Συµµετοχή Άνδρ. 97,7% Ελεύθ. 78,3% 10-19χρ. 8,9% «5Χ5» 13,1% Γυν. 2,3% Παντρ. 21,7% 20-24χρ. 22,2% Άλλα σπορ 86,9% - - 25-30χρ. 28% -

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 10 - - 31-48χρ. 40,9% - Οι παράγοντες της παρακίνησης σύµφωνα µε τους Manfredo, Driver, & Tarrant, (1996) κατηγοριοποιούνται σε 12 παράγοντες και είχαν συντελεστή αξιοπιστίας ως εξής: α) επίτευξης α =.79, β) κοινωνικής αναγνώρισης α =.80, γ) ανάπτυξης δεξιοτήτων α =.78, δ) αυτοαξιολόγησης α =.77, ε) έκστασης α =.78, ζ) αυτοπροβολής α =.80, η) παρέας α =.78, θ) κοινωνικοποίησης α =.78, ι) απόλαυσης της φύσης α =.78, κ) φυσικής δραστηριοποίησης α =.79, λ) χαλάρωσης α =.79, µ) δραπέτευσης α =.79. Από τα περιγραφικά στατιστικά σύµφωνα µε τους µέσους όρους των παραγόντων των κινήτρων (πίνακας 2) βλέπουµε ότι τα πιο ισχυρά κίνητρα ήταν αυτά που σχετίζονται µε την φυσική δραστηριοποίηση (Μ.Ο 5.48) ακολουθώντας τα κίνητρα της δραπέτευσης (Μ.Ο 5.16) ενώ τα πιο αδύναµα κίνητρα ήταν αυτά που σχετίζονται µε την αυτοπροβολή (Μ.Ο 3.10) ακολουθώντας τα κίνητρα που σχετίζονται µε την κοινωνική αναγνώριση (Μ.Ο 3.22). Πίνακας 2. Περιγραφικά στατιστικά, δείκτης αξιοπιστίας των µεταβλητών. Μεταβλητές Αριθ.θεµ. Μ.Ο Τυπ.απ. Min. Max. Alpha Επίτευξη 3 3.62 1.85 1.00 7.00.79 Κοιν. αναγνώρ. 3 3.22 1.84 1.00 7.00.80 Ανάπτ. δεξιοτήτ. 2 4.84 1.84 1.00 7.00.78 Αυτοαξιολόγηση 2 4.60 1.88 1.00 7.00.77 Έκσταση 2 3.94 1.81 1.00 7.00.78 Αυτοπροβολή 2 3.10 1.80 1.00 7.00.80 Παρέα 2 4.74 1.82 1.00 7.00.78 Κοινωνικοποίηση 3 4.24 1.55 1.00 7.00.78 Απόλαυση φύσης 3 4.57 1.71 1.00 7.00.78 Φυσική δραστηρ. 3 5.48 1.62 1.00 7.00.79 Χαλάρωση 2 4.88 1.76 1.00 7.00.79 ραπέτευση 3 5.16 1.67 1.00 7.00.79 Για να εξετασθεί αν υπήρξαν στατιστικά σηµαντικές διαφορές στις µεταβλητές των παραγόντων της παρακίνησης µεταξύ των δυο επιπέδων της οικογενειακής κατάστασης εκτελέσθηκε t-test για ανεξάρτητα δείγµατα. Η ανάλυση έδειξε ότι δεν υπήρξαν στατιστικά σηµαντικές διαφορές σε κανένα από τους παράγοντες της παρακίνησης, επίτευξη t (196) =1.71 p=.090, κοινωνική αναγνώριση t (195) =2.23 p=.030, ανάπτυξη δεξιοτήτων t (196) =1.97 p=.050, αυτοαξιολόγηση t (196) =.967 p=.335, έκσταση t (195) =.209 p=.835, αυτοπροβολή t (195) =.686 p=.490, παρέα t (196) =-.200 p=.840, κοινωνικοποίηση t (196) =-.388 p=.700, απόλαυση της φύσης t (196) =-2.33 p=.020, φυσική δραστηριοποίηση t (196) =-2.64 p=0.10, χαλάρωση t (196) =-1.93 p=.055, δραπέτευση t (196) =-1.10 p=.280, (οι µέσοι όροι εµφανίζονται στον πίνακα 3). Πίνακας 3. Περιγραφικά στατιστικά οικογενειακής κατάστασης. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΟΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΣ Μ.Ο Τ.Α Μ.Ο Τ.Α ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ Επίτευξη 3.80 1.88 3.15 1.86 ΟΧΙ Κοινων.αναγνωρ. 3.42 1.89 2.70 1.68 ΟΧΙ Αναπτ.δεξιοτήτων 5.00 1.81 4.30 1.93 ΟΧΙ Αυτοαξιολόγιση 4.72 1.81 4.35 2.01 ΟΧΙ Έκσταση 4.01 1.84 3.95 1.82 ΟΧΙ Αυτοπροβολή 3.20 1.78 2.98 2.00 ΟΧΙ Παρέα 4.73 1.82 4.75 1.90 ΟΧΙ Κοινωνικοποίηση 4.25 1.59 4.29 1.34 ΟΧΙ Απόλαυση φύσης 4.47 1.61 5.09 1.74 ΟΧΙ Φυσική δραστηρ. 5.30 1.62 6.00 1.53 ΟΧΙ Χαλάρωση 4.73 1.72 5.27 1.83 ΟΧΙ ραπέτευση 5.05 1.63 5.33 179 ΟΧΙ

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 11 Για να εξετασθεί αν υπήρξαν στατιστικά σηµαντικές διαφορές στις µεταβλητές των παραγόντων της παρακίνησης µεταξύ των τεσσάρων επιπέδων της ηλικίας των συµµετεχόντων εκτελέσθηκε ανάλυση διακύµανσης (οne-way anova). Η ανάλυση έδειξε ότι υπήρξαν στατιστικά σηµαντικές διαφορές µόνο στους παράγοντες της παρακίνησης επίτευξη F (3,221) =3.1 p=.03, κοινωνικοποίηση F (3,220) =3.8 p=.01, ανάπτυξη δεξιοτήτων F (3,221) =3.9 p=.01, παρέας F (3,221) =3.3 p=.02 και όχι στους παράγοντες της παρακίνησης αυτοαξιολόγηση F (3,221) =.80 p=.50, έκσταση F (3,220) =1.3 p=.25, αυτοπροβολή F (3,220) =1.4 p=.24, κοινωνικοποίηση F (3,221) =1.2 p=.30, απόλαυση της φύσης F (3,221) =1.8 p=.15, φυσική δραστηριοποίηση F (3,221) =.33 p=.80, χαλάρωση F (3,221) =1.3 p=.30, δραπέτευση F (3,221) =.29 p=.90, (οι µέσοι όροι εµφανίζονται στον πίνακα 4). Για τον εντοπισµό των στατιστικά σηµαντικών διαφορών εφαρµόστηκε το τεστ πολλαπλών συγκρίσεων Scheffe και διαπιστώθηκαν στατιστικά σηµαντικές διαφορές στους παράγοντες: (1) επίτευξη, µεταξύ της βαθµίδας 1 ης ηλικιακής οµάδας (Μ.Ο 4.71) και 4 ης ηλικιακής οµάδας (Μ.Ο 3.29), (2) κοινωνική αναγνώριση, µεταξύ της βαθµίδας 1 ης ηλικιακής οµάδας (Μ.Ο 4.50) και 4 ης ηλικιακής οµάδας (Μ.Ο 2.98), (3) ανάπτυξη δεξιοτήτων, µεταξύ της βαθµίδας 1 ης ηλικιακής οµάδας (Μ.Ο 6.10) και 3 ης ηλικιακής οµάδας (Μ.Ο 2.98), ακολουθώντας της βαθµίδας 1 ης ηλικιακής οµάδας και 4 ης ηλικιακής οµάδας (Μ.Ο 4.58). Πίνακας 4. Περιγραφικά στατιστικά ηλικιακών οµάδων. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΣ 10-19 χρ. 20 24 χρ. 25 30 χρ. 31 48 χρ. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Επίτευξη 4.71 1.95 3.66 1.90 3.65 1.76 3.29 1.77 P<.03 Κοινων.αναγνωρ. 4.50 1.74 3.19 1.95 3.20 1.77 2.98 1.75 P<.01 Αναπτ.δεξιοτήτων 6.10 1.41 4.96 1.88 4.70 1.84 4.58 1.80 P<.01 Αυτοαξιολόγιση 5.17 1.89 4.60 1.80 4.63 1.83 4.42 1.95 ΟΧΙ Έκσταση 4.40 1.61 4.14 1.93 4.05 1.66 3.67 1.87 ΟΧΙ Αυτοπροβολή 3.80 1.99 2.94 1.53 3.23 2.04 2.96 1.70 ΟΧΙ Παρέα 5.10 2.19 4.05 1.78 4.98 1.67 4.86 1.77 P<.02 Κοινωνικοποίηση 4.80 1.73 4.10 1.63 4.08 1.56 4.27 1.44 ΟΧΙ Απόλαυση φύσης 4.51 1.87 4.12 1.54 4.58 1.57 4.79 1.82 ΟΧΙ Φυσική δραστηρ. 5.74 1.52 5.36 1.52 5.41 1.56 5.52 1.74 ΟΧΙ Χαλάρωση 4.30 1.66 4.83 1.68 4.79 1.74 5.09 1.82 ΟΧΙ ραπέτευση 4.88 1.55 5.25 1.41 5.09 1.67 5.19 1.84 ΟΧΙ Συζήτηση Τα αποτελέσµατα έδειξαν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ατόµων είναι άνδρες (97,7%) σε σχέση µε τις γυναίκες (2,3%). Αυτό πιθανά εξηγείται από το γεγονός ότι η δραστηριότητα αθλητισµού αναψυχής 5Χ5 είναι συγγενική µε το ποδόσφαιρο, το οποίο είναι κατ εξοχήν ανδρικό άθληµα (Messner, 1998). Σχετικά µε την οικογενειακή κατάσταση πάνω από τα ¾ των συµµετεχόντων (78,3%) ήταν ελεύθεροι και µόνον το 21,7% παντρεµένοι, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται από άλλη έρευνα στην Ελλάδα, (Alexandris & Carroll, 2000) και που πιθανόν εξηγείται ως ένα βαθµό από την έλλειψη χρόνου των παντρεµένων αλλά και από τις υποχρεώσεις τους έναντι των οικογενειακών τους καθηκόντων. Το ότι δεν διαπιστώθηκαν στατιστικά σηµαντικές διαφορές στους παράγοντες της παρακίνησης µεταξύ των ελεύθερων και παντρεµένων δείχνει ότι οι παράγοντες της παρακίνησης επηρεάζουν τόσο τους ελεύθερους όσο και τους παντρεµένους. Το γεγονός ότι διαπιστώθηκαν στατιστικά σηµαντικές διαφορές σε ορισµένους από τους παράγοντες της παρακίνησης µεταξύ των τεσσάρων επιπέδων των ηλικιακών οµάδων των συµµετεχόντων και συγκεκριµένα στην επίτευξη, στην κοινωνική αναγνώριση, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και στην παρέα δείχνει ότι αυτοί οι παράγοντες της παρακίνησης επηρεάζουν συγκεκριµένες ηλικιακές οµάδες στην συµµετοχή των πελατών στο «5Χ5». Για να ενισχυθεί η συµµετοχή των ατόµων στις αντίστοιχες ηλικιακές οµάδες, προτείνεται η θέσπιση διάφορων κινήτρων (µπόνους) για τους συµµετέχοντες καθώς και η οργάνωση συγκεκριµένων προγραµµάτων συµµετοχής για τις κατηγορίες αυτών των ατόµων. Βιβλιογραφία Alexandris, K. & Carroll, B. (1997b). Motives for recreational sport participation in Greece: Implications for planning and provision of sport services. European Physical Education Review, 3(2), 129-143. Carrol, B. & Alexandris, K. (1997). Perception of constraints and Strength of Motivation: Their Relationship to Recreational Sport Participation in Greece. Journal of Leisure Research, 29, 279-299.

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 12 Crawford, D., Jackson, E. & Godbey, G. (1991). A hierarchical model of leisure constraints. Leisure Sciences, 13, 309-320. Iwasaki, Y. & Mannell, R. (1999) Situational and Personality Influences on Intrinsically Motivated Leisure Behavior: Interaction Effects and Cognitive Processes. Leisure Sciences, 21, 287-306. Jackson, E., Crawford, D. & Godbey, G. (1993). Negotiation of leisure constraints. Leisure Sciences, 15, 1-12. Manfredo, M., Driver, B., & Tarrant, M. (1996). Recreation Experience Preferences Measuring Leisure Motivation: A Meta-Analysis of the recreation experience preference scale. Journal of Leisure Research, 28, 188-213.

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 13 Ο ΒΑΘΜΟΣ ΤΗΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ, ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΕ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑΣ Ταξιάρχης Ρέλλιας¹, Χάρης Κουθούρης² & Γιώργος Κώστα³ ¹Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, Τ.Ε.Φ.Α.Α. ²Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Τ.Ε.Φ.Α.Α. ³ ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης, Τ.Ε.Φ.Α.Α. Εισαγωγή Οι κατασκηνώσεις περιπέτειας αποτελούν τη νέα τάση στο χώρο των παιδικών κατασκηνώσεων στη χώρα µας. Είναι πρωτότυπα κατασκηνωτικά κέντρα τα οποία λειτουργούν συνήθως στις παρυφές βουνών, συνδυάζοντας πολλές φορές και την παρουσία κάποιας λίµνης ή ποταµού. ιοργανώνονται από Εταιρείες Υπαιθρίων ραστηριοτήτων, εξειδικευµένα Τουριστικά Γραφεία, Ανώνυµες Εταιρείες, που συστήνονται για το λόγο αυτό ή Ορειβατικούς Συλλόγους. Στα προγράµµατά τους θα πρέπει να συµπεριλαµβάνονται υπαίθριες δραστηριότητες (Υ ) που διακρίνονται από οργάνωση, συµβάλλουν στη βελτίωση προσωπικών, ψυχολογικών χαρακτηριστικών και έχουν ολιστικό χαρακτήρα (McKenzie, 2000). Η σειρά, µε την οποία πραγµατοποιούνται σχετίζεται άµεσα µε την αποτελεσµατικότητα του προγράµµατος (Bisson, 1998). Οι Υ που επιλέγονται εξαρτώνται άµεσα από την ηλικία, το φύλο, τη µόρφωση κ.ά. Έτσι τα νεαρά, µορφωµένα και υψηλής κοινωνικό-οικονοµικής θέσης άτοµα είναι πιθανό να αναζητήσουν περισσότερο ενεργητικές δραστηριότητες (McIntyre, 1999). Οι εµπειρίες, που προέρχονται από αυτές τις δραστηριότητες χαρακτηρίζονται από την έντονη αλληλεπίδραση της ικανότητας των συµµετεχόντων και του κινδύνου. Ο σωστός χειρισµός και προγραµµατισµός των Υ αποτελεί βασικό παράγοντα για την ικανοποίηση ή δυσαρέσκεια των συµµετεχόντων (Reynolds & Braithwaite, 2001). Σχεδόν όλοι οι ορισµοί, που έχουν δοθεί κατά καιρούς για την ικανοποίηση των πελατών βασίζονται στην αρχή της διαφοράς των αντιλήψεων και των προσδοκιών (Korte, 1996). Οι Zeithaml και Bitner (1996) περιγράφουν την ικανοποίηση ως µια εκτεταµένη αξιολόγηση ενός προϊόντος ή µιας υπηρεσίας, που επηρεάζεται από παράγοντες όπως οι αντιλήψεις για την ποιότητα υπηρεσιών, η ποιότητα του προϊόντος και η τιµή. Η ικανοποίηση, λοιπόν αναφέρεται στην κρίση του καταναλωτή, που σχετίζεται µε την αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών και η οποία οδηγεί σε ένα ευχάριστο και υψηλό επίπεδο συναισθηµατικής πληρότητας (Arnould, Price & Zinkhan, 2004). Το επίπεδο της ικανοποίησης του πελάτη αυξάνεται µε την εµπλοκή και αλληλεπίδραση στην παραγωγή και παράδοση των υπηρεσιών (Kellogg, Youngdahl & Bowen, 1997). Οι σηµερινοί πελάτες των επιχειρήσεων υπαίθριας αναψυχής εµπλέκονται όλο και περισσότερο στη διαδικασία αυτή. Μεθοδολογία είγµα Συµµετείχαν 185 παιδιά 6 κατασκηνώσεων περιπέτειας από όλη την Ελλάδα, ηλικίας περίπου 12 ετών και άνω. Οι 2 από αυτές το 2002 λειτούργησαν από κοινού και για το λόγο αυτό αναφέρεται ότι το τελικό δείγµα ήταν 5 κατασκηνώσεις. Επιλέχθηκε ο παραπάνω ηλικιακός περιορισµός κυρίως λόγω των δυσκολιών που εντοπίστηκαν στην κατανόηση και απάντηση των ερωτήσεων από τα παιδιά µικρότερης ηλικίας, κατά τη διεξαγωγή της πιλοτικής έρευνας. Στα παιδιά ηλικίας 7 έως 11 ετών η νοητική ανάπτυξη βρίσκεται στη φάση της συγκεκριµένης σκέψης. Αδυνατούν να σκεφθούν βάση των κανόνων της αναστρεψιµότητας (αναίρεσης και αντιστάθµισης), αλλά και οι διάφορες συναγωγές των νοητικών τους πράξεων λειτουργούν µεµονωµένα (Παρασκευόπουλος, 1985). Επίσης, το λεξιλόγιό τους δεν είναι αρκετά πλούσιο, κάτι που φάνηκε από την αδυναµία κατανόησης ορισµένων βασικών λέξεων και εννοιών που περιλαµβάνονταν στο ερωτηµατολόγιο. Όργανα µέτρησης Για τη συλλογή των δεδοµένων χρησιµοποιήθηκε ένα ερωτηµατολόγιο τύπου SERVQUAL, το οποίο κατασκευάστηκε ειδικά για την παρούσα έρευνα. Για την κατασκευή του πραγµατοποιήθηκε εκτενής ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας. Το ερωτηµατολόγιο αποτελούνταν από 6 µέρη. Το τρίτο, που αποτελούσε και το κύριο µέρος αποτελούνταν από 32 ερωτήσεις, που αφορούσαν τη διερεύνηση της ποιότητας των παρεχόµενων υπηρεσιών και περιείχαν και τις δέκα διαστάσεις, σύµφωνα µε το SERVQUAL των Parasuraman, Zeithaml και Berry (1985). Οι ερωτήσεις ήταν θετικά διατυπωµένες, αφού οι αρνητικά διατυπωµένες είναι λιγότερο αξιόπιστες και ο συντελεστής α του Cronbach είναι σηµαντικά χαµηλότερος (Αθανασίου, 2000). Χρησιµοποιήθηκε 7βάθµια κλίµακα

1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναψυχής Ελεύθερου Χρόνου & Αθλητικού Τουρισµού - 14 Likert, διότι αυξάνεται η αξιοπιστία µε τον αριθµό των βηµάτων και η έκφραση της έντασης των συναισθηµάτων (Malhotra, 1996). Όπου 1 αντιστοιχούσε το "καθόλου" και 7 το "άριστα". Αποτελέσµατα Από τα 185 παιδιά τα 101 (54,6%) ήταν αγόρια και τα 84 (45,4%) κορίτσια. Τα περισσότερα από αυτά (31,9%) ήταν 12 και 13 ετών (26%) αντίστοιχα. Στον πίνακα 1 παρουσιάζονται οι µέσες τιµές και η σταθερή απόκλιση όλων των µεταβλητών που χρησιµοποιήθηκαν στην έρευνα και εκτιµάται ότι καθορίζουν την ποιότητα των παρεχόµενων υπηρεσιών στις κατασκηνώσεις περιπέτειας στην Ελλάδα. Πίνακας 1. Μέση τιµή και σταθερή απόκλιση των παραγόντων ποιότητας. α/α Παράγοντες Ποιότητας Μέση τιµή 1 Φυσικό περιβάλλον και εγκαταστάσεις άσκησης 5.81.99 2 Κατάσταση του εξοπλισµού των δραστηριοτήτων 5.71 1.26 3 Κατάσταση των χώρων υγιεινής και του εστιατορίου 4.99 1.41 4 Ευρυχωρία και άνεση του δωµατίου 5.30 1.42 5 Καθαριότητα και φιλικότητα του προσωπικού 6.35 1.01 6 Εκπαίδευση, γνώσεις, προσόντα και παροχή βοήθειας από το προσωπικό 6.39.93 7 Προθυµία των στελεχών 6.09 1.19 8 Πραγµατοποίηση κάθε επιθυµίας 4.82 1.46 9 Ικανότητα καλής επικοινωνίας των στελεχών 5.96 1.28 10 Αίσθηµα ασφάλειας µε την παρουσία γιατρού 5.31 1.63 11 Αίσθηµα ασφάλειας µε την παρουσία φύλακα 5.14 1.94 12 Εµπιστοσύνη στις επιλογές και τις λύσεις των στελεχών 6.06 1.31 13 Ικανότητα των στελεχών να αντιλαµβάνονται τις ανάγκες των κατασκηνωτών 5.98 1.18 14 Αίσθηση ότι πάνω απ' όλα είναι το παιδί 5.78 1.37 15 Συχνή επικοινωνία µε την οικογένεια 4.83 1.83 16 Πιστή εφαρµογή του προγράµµατος 5.58 1.56 17 Ικανότητα τροποποίησης του ηµερήσιο προγράµµατος 6.23 1.24 18 Στοιχείο της περιπέτειας στις δραστηριότητες 6.49 1.09 19 Ικανοποιητικός αριθµός χώρων αναψυχής 5.12 1.70 20 Παροχή πληροφοριών για την ασφάλεια και την προστασία στην περιοχή 5.15 1.73 21 Γενικότερη εµφάνιση και συντήρηση της περιοχής 6.02 1.26 22 Κατάλληλες δραστηριότητες αναψυχής για την περιοχή 6.62.95 23 Πληροφορίες για τη φύση και την ιστορία του τόπου 5.62 1.63 24 Ποικιλία του ηµερήσιου προγράµµατος 5.97 1.32 25 Περισσότερες δραστηριότητες στο πρόγραµµα 3.45 2.20 26 Περισσότερες ώρες εξάσκησης στις δραστηριότητες 3.49 2.10 27 Ικανοποιητική ποσότητα φαγητού 5.71 1.67 28 Γενική ποιότητα των εγκαταστάσεων 5.81 1.40 29 Γενική ποιότητα των υπηρεσιών 5.89 1.14 30 Γενική ποιότητα της αναψυχής 6.24 1.08 31 Θα ήθελα να ξανάρθω σε αυτή την κατασκήνωση 6.05 1.47 32 Θα τη συνιστούσα ανεπιφύλακτα και σε άλλους 6.34 1.22 Τυπική Απόκλιση Συζήτηση - Συµπεράσµατα Ιδιαίτερος προβληµατισµός θα πρέπει να υπάρξει για τους παράγοντες που εµφάνισαν πολύ χαµηλή µέση τιµή και µεγάλη τυπική απόκλιση και οι οποίοι αναφέρονται στην κατάσταση των χώρων υγιεινής και εστιασµού, στην έλλειψη µόνιµης παρουσίας γιατρού και φύλακα, στη συχνή επικοινωνία (κυρίως τηλεφωνική) µε τους γονείς, και τέλος στην ύπαρξη ικανοποιητικού αριθµού χώρων αναψυχής γύρω από την κατασκήνωση και παροχή πληροφοριών για την προστασία και την ασφάλεια της περιοχής. Οι παράγοντες αυτοί, µεµονωµένα ή σε συνδυασµό µεταξύ τους έχει βρεθεί ότι συµβάλλουν στη γενική ικανοποίηση των επισκεπτών και συµµετεχόντων σε προγράµµατα υπαίθριων δραστηριοτήτων (π.χ. Burns, 2000). Εντούτοις, η γενική εντύπωση των παιδιών για την ποιότητα των υπηρεσιών ήταν πολύ θετική (Μ=5.89, SD=1.14) επιβεβαιώνοντας τα ευρήµατα της Gymόthy (2000) ότι η αντίληψη των πελατών για την παρεχόµενη υπηρεσία και προϊόν είναι ολιστική και διαµορφώνεται από τη συνολική ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται. Το προσωπικό που απασχολείται σήµερα στις παιδικές κατασκηνώσεις περιπέτειας φαίνεται ότι