ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ CHRISTOPHER STOPES ΠΡΟΕΔΡΟΥ IFOAM (ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ) ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ «ΕΠΙΤΑΧΥΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΠΕΜΠΤΗ 7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013
ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ CHRISTOPHER STOPES ΠΡΟΕΔΡΟΥ IFOAM (ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ) ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ «ΕΠΙΤΑΧΥΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΠΕΜΠΤΗ 7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013 Πρώτα απ όλα συγχαρητήρια για την τεράστια υπομονή που έχετε και ακούτε ακόμη με τόσο ενδιαφέρον όλες αυτές τις πληροφορίες. Θα ξεκινήσω ευχαριστώντας το Economist για την πρόσκληση να έρθω να μιλήσω εδώ πέρα. Θα μιλήσω για την κατάσταση των γεωργικών προϊόντων και της βιολογικής καλλιέργειας στην Ευρώπη, ποια είναι η κατάσταση σήμερα. Θα σας πω κάποιες σχετικές πληροφορίες για το IFOAM, την Διεθνή Ομοσπονδία Κινημάτων Βιολογικής Γεωργίας, την οποία εκπροσωπώ. Ο όμιλος αποτελείται από 300 οργανώσεις στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχουμε παραγωγούς, έχουμε εταιρείες επεξεργασίας, εμπορίου, έρευνας, συμβουλευτικής, καθώς και κάποιους φορείς πιστοποίησης και επιθεώρησης. Τέλος περιβαλλοντικές και καταναλωτικές μη κυβερνητικές οργανώσεις. Δουλεύουμε ως επί το πλείστον σε τρεις τομείς. Πρώτα απ όλα η τοποθέτηση είναι σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης θέλουμε να βοηθήσουμε στον τομέα της Βιολογικής Καλλιέργειας διάφορες χώρες. Γι αυτό το λόγο χαίρομαι ιδιαίτερα που είμαι εδώ πέρα για να έρθω σε επαφή μαζί τους και
τέλος λειτουργούμε ως πλατφόρμα. Προσπαθούμε δηλαδή να αναπτύξουμε τη βιώσιμη παραγωγή βιολογικών προϊόντων. Ποιος είναι ο ορισμός της βιολογικής αγροκαλλιέργειας; Πρόκειται για ένα σύστημα παραγωγής που στηρίζεται στην υγεία του εδάφους, στην υγεία των οικοσυστημάτων και των ανθρώπων. Βασίζεται στις οικολογικές διαδικασίες, στην ποικιλομορφία και σε κύκλους που προσαρμόζονται σε τοπικές συνθήκες. Η βιολογική γεωργία συνδυάζει παράδοση, καινοτομία και επιστήμη, προκειμένου να έχει οφέλη για όλους. Βλέπεται τις βασικές αρχές της βιολογικής καλλιέργειας. Έχουμε την αρχή της υγείας, της οικολογίας, της ισότητας και της φροντίδας. Ένα βασικό θέμα για τη βιολογική καλλιέργεια είναι ότι υπάρχει ετήσιος έλεγχος και ετήσια επαλήθευση και έτσι λοιπόν αυτό είναι σημαντικό από άποψη πολιτικής, γιατί αυτό σημαίνει στο πλαίσιο της CAP, ότι πρέπει να αποδεικνύεται ότι οι γεωργοί δουλεύουν με κάποιο συγκεκριμένο τρόπο και έχουν συγκεκριμένο εισόδημα. Βλέπουμε την κατανομή της βιολογικής καλλιέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σε κάποιες χώρες, όπως η Αυστρία, αποτελεί το 15%, σε κάποιες άλλες ακόμη περισσότερο. Σε κάποια μέρη, σε κάποιες περιφέρειες κάποιων χωρών το ποσοστό της βιολογικής καλλιέργειας είναι ακόμη περισσότερο από 15%. Η αγορά έχει αξία 20 δισεκατομμύρια. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 ανέρχονταν σε 18 δισεκατομμύρια αξία του τομέα αυτού. Τώρα όσον αφορά την Ελλάδα η συνολική περιοχή που καλλιεργείται με βιολογικές καλλιέργειες είναι 209.823 εκτάρια. Δηλαδή σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια στρέμματα. Αποτελεί το 3,4% της γεωργικής γης και έτσι λοιπόν σε σχέση με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι κοντά στο μέσο όρο. Υπάρχουν 21.270 καλλιεργητές βιολογικών προϊόντων. 1.557 επιχειρήσεις τέτοιων προϊόντων. Η αγορά ανέρχεται σε 58 εκατομμύρια ευρώ. Υπάρχουν 48 αγορές γεωργών οι οποίοι απ ό,τι καταλαβαίνω- τα πάνε πολύ καλά, έχουν μεγάλη επιτυχία. Επίσης υπάρχουν εξαγωγές, υπάρχουν πολλά βιολογικά προϊόντα από την Ελλάδα τα οποία εξάγονται στις σκανδιναβικές ως επί το 2
πλείστον χώρες και υπήρχε φυσικά μια πρόσφατη μείωση στην εγχώρια αγορά λόγω της κρίσης και έχουν κλείσει κάποια μαγαζιά που πουλάνε βιολογικά προϊόντα, γιατί δεν έχουν επαρκείς πελάτες. Να δούμε λίγο με λεπτομέρεια τι γίνεται στην Ελλάδα. Υπάρχουν τέσσερα βασικά προϊόντα. Πρώτα απ όλα έχουμε την κατάσταση για τις ελιές στην Ελλάδα. Βλέπετε 56.000 εκτάρια, δηλαδή 8,8% και βλέπετε ποια είναι η σύγκριση με την Ισπανία, όπου το 5,1% αποτελούν οι ελιές και στην Ιταλία 11,8%. Βλέπουμε ότι η Ελλάδα είναι σε καλή κατάσταση. Είναι από τις βασικές χώρες παραγωγής ελιών στην Ευρώπη. Όσον αφορά τα σταφύλια βλέπουμε ότι 5.000 εκτάρια, καλλιεργείται δηλαδή το 4%, ενώ στην Ισπανία είναι 5,2% και στην Ιταλία 6,5%. Τα τελευταία δέκα χρόνια υπάρχουν κάποιοι σημαντικοί σταθμοί όσον αφορά τη βιολογική καλλιέργεια για τους οποίους είμαστε πολύ περήφανοι. Υπάρχει παρουσία στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προσπαθούμε να διαμορφώσουμε ένα κανονισμό για τη βιολογική καλλιέργεια σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης αναπτύχθηκαν κάποιες προσεγγίσεις για αγροτο-οικολογικές και βιολογικές καλλιέργειες. Επίσης έχουμε αποτρέψει την αποδοχή των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών σε μη γενετικά τροποποιημένους σπόρους. Επίσης προωθούμε την έρευνα και την καινοτομία. Προσπαθούμε να διατηρήσουμε τα ιδιωτικά πρότυπα. Δουλεύουμε με επεξεργαστές και με παραγωγούς, έτσι ώστε να ακούγεται και αυτών η φωνή. Τα σημαντικά θέματα για το 2014 και για αργότερα που βρίσκονται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή σε επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ότι θα υπάρχει μια αναθεώρηση του κανονισμού του Συμβουλίου. Έχουμε καλή σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά τους κανονισμούς που είναι κατάλληλοι και για τους καταναλωτές, αλλά και για τους παραγωγούς. Επίσης συμμετέχουμε στην διαδικασία άσκησης λόμπι για κάποια θέματα. Όσον αφορά τους σπόρους προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα όραμα για μια βιολογική καλλιέργεια μέχρι το 2030. Εκεί υπάρχει ένα σχέδιο δράσης, ένα νέο σχέδιο δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο 3
που συντάχθηκε γι αυτό το σκοπό. Επίσης εκπονούμε έρευνα, προσπαθούμε να καινοτομούμε και δημιουργούμε να φτιάξουμε μια πλατφόρμα για τη βιολογική καλλιέργεια σε ευρωπαϊκή παιδεία. Όσον αφορά την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα που είναι και το θέμα του συνεδρίου αυτού, θεωρώ ότι υπάρχει περιθώριο ανάπτυξης πράσινης αγροτικής πολιτικής στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου έχει αναφερθεί πολλές φορές αυτό. Δηλαδή η βιοοικονομία δεν έχει να κάνει με τη βιοτεχνουργία, αλλά έχει να κάνει με την πράσινη και τη βιολογική καλλιέργεια. Η Ελλάδα δεν έχει γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, πράγμα που θεωρείται ένα πλεονέκτημα και θα πρέπει να διατηρηθεί αυτό. Επίσης θα πρέπει να δώσουμε τη δυνατότητα σε νέους ανθρώπους να αναβιώσουν κάποιες αγροτικές περιοχές μέσα από βιολογικές καλλιέργειες. Η μεταρρύθμιση της CAP είναι πολύ σημαντική και κυρίως ο πυλώνας 2 που έχει να κάνει με την αγροτική ανάπτυξη. Είναι σημαντική για να στηριχθούν οι πρωτοβουλίες που μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Έτσι λοιπόν είναι σημαντικό να μην υπάρχει μείωση στις δαπάνες στον τομέα αυτό. Έχουμε ακούσει επίσης σήμερα ότι θα πρέπει να στηρίξουμε τη συμβουλευτική, την επιμόρφωση και τη συνεργασία που είναι όλα σημαντικά για την διασφάλιση ανάπτυξης του τομέα. Τέλος, θα ήθελα να πω ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη του τομέα βιολογικής καλλιέργειας και αυτό θα πρέπει να γίνει κυρίως για την Ελλάδα. Όσον αφορά για άλλα πράγματα, θα πρέπει να διαιρεθούν. Η αρμοδιότητα της βιολογικής καλλιέργειας θα πρέπει να διαιρεθεί σε διάφορες μονάδες και θα πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε μια συνεπή και προοδευτική ανάπτυξη πολιτικής. Θα πρέπει να υπάρχει συνοχή και κάποια από τα προβλήματα που έχουν να κάνουν με πληρωμές είχαν δύσκολα αποτελέσματα και κάποια προβλήματα. Επίσης θα πρέπει να βελτιώσουμε την ευκαιρία για απευθείας πωλήσεις. Από τους αγρότες δηλαδή κατευθείαν στις αγορές και να μπορέσουμε να αυξήσουμε τη σχέση μεταξύ των παραγωγών και των καταναλωτών. 4
Τέλος η ελληνική προεδρία που ξεκινάει τον Ιανουάριο του 2014 δίνει μια ευκαιρία να μπορέσουμε να φέρουμε την ατζέντα που έχει να κάνει με τη βιολογική καλλιέργεια για την Ελλάδα και την Ευρώπη στο προσκήνιο. Εν κατακλείδι πιστεύω ότι η ποιότητα θα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της αγροτικής πολιτικής. Έχει αναφερθεί πολλάκις σήμερα. Η ποιότητα για μένα είναι μια ολοκληρωμένη έννοια που ουσιαστικά έχει να κάνει με την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική ευφορία. Με τρεις πυλώνες δηλαδή. Τα υψηλής ποιότητας συστήματα μπορούν να παρέχουν υψηλής ποιότητας προϊόντα. Θα πρέπει να προστατεύουμε το περιβάλλον, να παρέχουμε ένα εισόδημα για τους αγρότες και βλέπουμε επίσης θέματα που έχουν να κάνουν με τη δεοντολογία και τις αξίες τόσο όσον αφορά τα ζώα, όσον αφορά και τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Επίσης πρέπει να υπάρχει κερδοφορία για τις επιχειρήσεις και αυτό θα αποτελέσει το δρόμο για την επιτυχία. Σας ευχαριστώ πολύ. Χαίρομαι ιδιαίτερα που ήμουνα σε αυτό το συνέδριο. 5