ΟΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕ ΑΝΑΓΚΕ ΣΗ ΚΙΝΗΗ

Σχετικά έγγραφα
ΡΟΛΟ ΣΩΝ ΜΙΣΟΧΟΝΔΡΙΩΝ

1 Αρχιτεκτονική του κυττάρου-μεταβολισμός. Χ. Κ. Φ Ι Ρ Φ Ι Ρ Η - Φ Ρ Ο Ν Σ Ι Σ Η Ρ Ι Α Π Ρ Ο Ο Π Σ Ι Κ Η - Π Α Π Α Ν Α Σ Α Ι Ο Τ ελίδα 1

ΣΑ ΛΙΠΗ ΕΙΑΓΩΓΗ. (1 γραμμάριο λίπουσ αποδίδει 9-9,3 kcal ι περίπου 38 joule). ΕΙΔΗ ΛΙΠΩΝ. Tα λίπθ είναι τριϊν ειδϊν: τα κορεςμζνα λιπαρά οξζα,

Ενζργεια, κατάλυςθ και βιοςφνκεςθ

ΑΕΟΒΙΟ ΚΑΙ ΑΝΑΕΟΒΙΟ ΣΚΑΛΟΡΑΤΙ

ΟΔΗΓΙΕ δομι λειτουργία ςυςχετιςμό του καρδιακοφ παλμοφ θλικία φφλο φυσική δραστηριότητα

ΘΥ101: Ειςαγωγι ςτθν Πλθροφορικι

Δομι. Στρϊμα λιπιδικϊν μορίων πάχουσ 5 nm που λειτουργεί ωσ φραγμόσ Εξειδικευμζνεσ δίοδοι και αντλίεσ (πρωτεΐνεσ) ελζγχουν τι μπαίνει και τι βγαίνει

Ακροιςτικι μζκοδοσ υπολογιςμοφ του λιμματοσ

Η Υψθλισ ζναταςθσ Διαλειμματικι προπόνθςθ, είναι ζνα διεκνζσ επιτυχθμζνο πρωτόκολο εξάςκθςθσ, που ςυνδυάηει 2 από τισ πιο επιτυχθμζνεσ μεκόδουσ

NH 2 R COOH. Σο R είναι το τμιμα του αμινοξζοσ που διαφζρει από αμινοξφ ςε αμινοξφ. 1 Πρωτεΐνες

Θεςιακά ςυςτιματα αρίκμθςθσ

2 ο Γυμνάςιο Διαπολιτιςμικισ Εκπαίδευςθσ Ελλθνικοφ ΤΝΣΑΓΕ ΑΠΟ ΟΛΟ ΣΟΝ ΚΟΜΟ

3 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Δομι και λειτουργία των πρωτεϊνϊν

ΔΙΑΤΟΦΘ ΥΓΕΙΑ ΤΟΡΟΣ ΗΩΘΣ

ΚΥΤΤΑΟ Ι. Η θεμελιώδησ δομική και λειτουργική μονάδα όλων των οργανιςμών

Ερωτιςεισ & απαντιςεισ για τα ξφλινα πνευςτά

ΚΤΣΣΑΡΟ ΙΙ. Κυτταρόπλαςμα. Οργανίδια. Πυρήνασ. Κυτταρικό τοίχωμα. = Ημίρρευςτθ και οριοκετθμζνθ ομογενισ μάηα.

ΕΙΑΓΩΓΙΚΑ ΣΟΙΧΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΧΡΗΙΜΟΣΗΣΑ ΜΕΣΑΛΛΩΝ. Τα μζταλλα ζχουν τριπλό ρόλο : Δομικό, λειτουργικό και ρυκμιςτικό.

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ'ΛΥΚΕΙΟΥ. Κεφάλαια 1,2,3,4,5(μέχρι ενότητα 3) Ονοματεπϊνυμο:... Ημ/νία:... Τάξθ:...Χρονικι Διάρκεια:...

Ενθμζρωςθ και προςταςία των καταναλωτών από τουσ κινδφνουσ που απορρζουν από τα χθμικά προϊόντα

Η απνξξόθεζε ηνπ νξαηνύ θσηόο γίλεηαη κέζσ ρξσζηηθώλ νπζηώλ πνπ νλνκάδνληαη τλωροθύλλες.

ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κεφάλαια: (μέχρι ενότητα 8) Ονοματεπϊνυμο:... Ημ/νία:... Τάξθ:...Χρονικι Διάρκεια:... Βακμόσ:

Φυτοχημική Ανάλυση - 4 η άσκηση

Γιπθόδε + Ομπγόλν Δηνμείδην ηνπ άλζξαθα + Νεξό + Ελέξγεηα

cdna ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Καρβέλης Φώτης Φώτο 1

Ανϊτερεσ πνευματικζσ λειτουργίεσ Μνιμθ Μάκθςθ -Συμπεριφορά

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν

Πόςθ ενζργεια καταναλϊνει το ςϊμα ςασ θμερθςίωσ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ XHMEIAΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ:

ΕΩΣΕΡΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΜΟΙ. Θζλω ςε αυτό το κομμάτι, να μιλιςουμε λίγο για τουσ φυςικοφσ νόμουσ που υπάρχουν ςτο ςϊμα μασ και πϊσ το επθρεάηουν

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο

ΑΚΗΕΚ ΚΟΝΣΚΚΗ ΚΟΡΡΟΠΚΑ ΑΚΗΕΚ ME ENAN ΗΛΕΚΣΟΛΤΣΗ

ΕΝΟΣΗΣΑ 1: ΓΝΩΡIΖΩ ΣΟΝ ΤΠΟΛΟΓΙΣΗ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Εργονομία

ANIMONDA Η ΠΡΩΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΓΙΑ ΣΗ ΓΑΣΑ Α

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ'ΛΥΚΕΙΟΥ. Ονοματεπϊνυμο:... Ημ/νία:... Τάξθ:...Χρονικι Διάρκεια:...

ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΑΚΗ ΔΕΠΟΙΝΑ Αϋ2 ΕΙΑΓΩΓΗ

Θ ΚΑΣΑΜΕΣΡΘΘ ΘΕΡΜΙΔΩΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΚΡΙΒΘ ΜΘΛΑ ΚΑΡΟΣΑ ΝΣΟΜΑΣΕ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

Ασκήσεις βιολογίας. Καρυότυποσ-DNA. Φιρφιρισ Χριςτοσ ΦΡΟΝΣΙΣΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΣΙΚΗ 1

Τπάρχει μεγάλθ διαφορά ανάμεςα ςτο χάςιμο βάρουσ και ςτο χάςιμο λίπουσ. Όταν παχαίνω, δεν κάνω τίποτε άλλο, από το αυξάνω το ςωματικό μου λίποσ!

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο

ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Γνωριμία με το λογιςμικό του υπολογιςτι

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη

ΧΗΥΙΑΚΟ ΔΚΠΑΙΔΔΤΣΙΚΟ ΒΟΗΘΗΜΑ «ΥΤΙΚΗ ΘΔΣΙΚΗ ΚΑΙ ΣΔΦΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΣΔΤΘΤΝΗ» ΦΥΣΙΚΗ ΘΔΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΔΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΔΥΘΥΝΣΗΣ ΘΔΜΑ Α ΘΔΜΑ Β

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή

Ακράτεια οφρων είναι οποιαςδιποτε μορφισ ακοφςια απώλεια οφρων.

ΚΟΝΣΟ ΟΔΤ ΕΑ ΠΕ 12.04

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΣΕΤΘΤΝΗ 2013

ΝΟΜΟΙ ΚΙΝΗΗ ΠΛΑΝΗΣΩΝ ΣΟΤ ΚΕΠΛΕΡ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

Κριτθριο αξιολόγηςησ χημείασ προςανατολιςμοφ Γ Λυκείου

ΛΕΙΤΟΥΓΙΚΆ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ. 5 ο Εργαςτιριο Ειςαγωγι ςτθ Γραμμι Εντολϊν

Πανελλαδικε σ Εξετα ςεισ Γ Τα ξησ Ημερη ςιου και Δ Τα ξησ Εςπερινου Γενικου Λυκει ου

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. 1. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 1 0,3x 0,1y x 3 3x 4y 2 4x 2y ( x 1) 6( y 1) (i) (ii)

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

3 ΕΝΤΟΛΕΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ( while, do while )

τα χάλκινα! 9 ερωτιςεισ & 10 απαντιςεισ για τα χάλκινα όργανα

Slide 1. Εισαγωγή στη ψυχρομετρία

ΕΝΟΣΗΣΑ 1: ΓΝΩΡIΖΩ ΣΟΝ ΤΠΟΛΟΓΙΣΗ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Σο Τλικό του Τπολογιςτι

CH CH C ιςοπροπυλομαγνθςιοβρωμίδιο.

ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΕΥΑΡΜΟΓΩΝ Ε ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Γ ΛΤΚΕΙΟΤ ΣΕΦΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΣΕΤΘΤΝΗ

Μεταβολισμός του γλυκογόνου. Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση. Από που προέρχεται το μυϊκό και ηπατικό γλυκογόνο;

Προγραμματιςμόσ Διδακτζασ Ύλησ Βιολογίασ Γυμναςίου Γ (Πιλοτικά) Α ΣΕΣΡΑΜΗΝΟ Ενότητα Δραςτηριότητεσ Βαςικζσ Ζννοιεσ Δ/κζσ

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΘΘ ΝΕΡΟΤ!!!!

Ενδεικτικζσ Λφςεισ Θεμάτων

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΣΟΙΧΕΙΟΜΕΣΡΙΚΟΙ ΤΠΟΛΟΓΙΜΟΙ

Βασικά ενεργειακά συστήματα. Δρ. Μαρία Παπανδρέου 2018

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Λειτουργική νευροανατομία Νευρικά κφτταρα. Αλεξάνδρα Οικονόμου

Ενεργειακά Τηάκια. Πουκεβίλ 2, Ιωάννινα Τθλ

Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ Η ΤΑΞΗ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ. Στθ ΓϋΛυκείου οι Ομάδεσ Προςανατολιςμοφ είναι τρεισ:

WARM-UP. Galazoulas Christos Lecturer of Basketball Coaching

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

Βαριά μυαςθζνεια Myasthenia gravis. Αλεξάνδρα Οικονόμου

Επίδραςθ τθσ αντικατάςταςθσ του ενςιρϊματοσ αραβοςίτου από ενςίρωμα βικοκρικισ ςτθν ποςότθτα και χθμικι ςφςταςθ του αγελαδινοφ γάλακτοσ

Ζπειτα κάναμε μια ςυηιτθςθ και εκφράςαμε τισ απορίεσ που είχαμε. Όλεσ οι ερωτιςεισ που κάναμε ςτον κ. Γιάννθ είναι: Επ : Πωρ μοξπώ μα

ΠΟΛΤΜΕΡΙΜΟ - ΠΕΣΡΟΥΗΜΙΚΑ

ςυςτιματα γραμμικϊν εξιςϊςεων

Ονομαηεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Δπιμέλεια διαγωνίζμαηος: Αξιολόγηζη :

ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΩ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Αρχεία - Φάκελοι

Αντιδράςεισ Οξείδωςθσ-Αναγωγισ. Fe(s) + CuSO 4 (aq) Fe(s) + Cu 2+ (aq) FeSO 4 (aq) + Cu(s) Fe 2+ (aq) + Cu(s)

ΜΑΘΗΜΑ / ΣΑΞΗ : ΦΤΙΚΗ Γ ΓΤΜΝΑΙΟΤ ΕΙΡΑ: Απαντιςεισ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/03/2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΜΑΣΟ:

υνδζςου με το μζλλον ΤΝΔΕΜΟ ΕΣΑΙΡΙΩΝ ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΩΝ

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν

Τεχνολογία Περιβάλλοντοσ: Διαχείριςθ Υγρών Αποβλιτων Ενότθτα 9: Απολφμανςθ. Κορνάροσ Μιχαιλ Πολυτεχνικι Σχολι Τμιμα Χθμικών Μθχανικών

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑΥΟΡΕ

1. Να ζπγθξίλεηε ηνπο εμσθξηλείο θαη ηνπο ελδνθξηλείο αδέλεο. 2. Πνηα είλαη ηα είδε ηνπ εξεηζηηθνύ ηζηνύ; 3. Να ζπκπιεξσζεί ν παξαθάησ πίλαθαο.

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ: (μέχρι και ενότητα 14) ΧΗΜΕΙΑ. Ονοματεπώνυμο:. Ημ/νία: Τάξθ: Χρονικι Διάρκεια:... Βακμόσ:

Επαναληπτικές Ασκήσεις στα κευ 1 και 2

ΛΕΜΕ ΟΧΙ ΣΟ ΠΛΑΣΙΚΟ!!! ΛΕΜΕ ΟΧΙ ΣΙ ΠΛΑΣΙΚΕ ΑΚΟΤΛΕ!!!

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Virtualization. Στο ςυγκεκριμζνο οδηγό, θα παρουςιαςτεί η ικανότητα δοκιμήσ τησ διανομήσ Ubuntu 9.04, χωρίσ την ανάγκη του format.

ΔC= C - C. Μια γρήγορη επανάληψη. Αρτές λειηοσργίας

ΑΔΡΑΝΕΙΑ ΜΑΘΗΣΕ: ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΠΑΡΑΘΤΡΑ ΑΝΑΣΑΗ ΠΟΤΛΙΟ ΠΑΝΑΓΙΩΣΗ ΠΡΟΔΡΟΜΟΤ ΑΝΑΣΑΙΑ ΠΟΛΤΧΡΟΝΙΑΔΟΤ ΙΩΑΝΝΑ ΠΕΝΓΚΟΤ

Internet a jeho role v našem životě Το Διαδίκτυο και ο ρόλοσ του ςτθ ηωι μασ

Transcript:

ΟΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕ ΑΝΑΓΚΕ ΣΗ ΚΙΝΗΗ Σα μυϊκά κφτταρα για να μποροφν να εκπλθρϊνουν το ζργο τουσ ςε περιπτϊςεισ ζντονθσ κίνθςθσ, ζχουν τθ δυνατότθτα αποταμίευςθσ ενζργειασ και ουςιϊν. Αποταμιευτικι ενζργεια είναι το ATP και θ κρεατίνθ φωςφορικι και ουςίεσ που με τθ διάςπαςι τουσ ελευκερϊνουν ενζργεια που είναι ςτο γλυκογόνο και τα τριγλυκερίδια. Σο ATP και θ κρεατίνθ φωςφορικι αποταμιεφονται ςε ελάχιςτα ποςά, αλλά είναι ταχφτατεσ ςτθ δράςθ τουσ. Οι δφο αυτζσ μορφζσ ενζργειασ αναπλθρϊνονται ςυνεχϊσ από τθν καφςθ των αποταμιευμζνων ουςιϊν κακϊσ επίςθσ και ουςιϊν που ειςάγονται με τθν τροφι και μεταφζρονται ςτα μυϊκά κφτταρα με το αίμα. Με το αίμα ζρχεται επίςθσ ςτα μυϊκά κφτταρα το Ο 2 και απομακρφνεται το CO 2. Η οξείδωςθ των ουςιϊν γίνεται μζςα ςτα μιτοχόνδρια των μυϊκϊν κυττάρων. Ο αρικμόσ επομζνωσ των μιτοχονδρίων αλλά και των αιμοφόρων αγγείων του μυϊκοφ ιςτοφ κακορίηει τθν ποςότθτα τθσ ενζργειασ που παράγεται. Ανακεφαλαιϊνοντασ αυτά που αναφζραμε θ ποςότθτα τθσ παραγόμενθσ ενζργειασ ςτα μυϊκά κφτταρα κακορίηεται από τθν λειτουργία τθσ αναπνοισ και καρδιάσ, του αρικμοφ των αιμοςφαιρίων του αίματοσ, και των μιτοχονδρίων του μυϊκοφ ιςτοφ. Σα ςυςτιματα που αναφζραμε (αναπνοι, αιμοφόρα αγγεία, μιτοχόνδρια και αιμοςφαίρια) δεν είναι ςε όλα τα άτομα ςτον ίδιο βακμό διαμορφωμζνα. Η γενετικι και ο τρόποσ ηωισ των ατόμων, διαμορφϊνουν τα περιςςότερα από αυτά. Η ςωματικι διάπλαςθ και θ άςκθςθ ζχουν διαμορφϊςει ςτο κάκε άτομο τα μυϊκά του κφτταρα να αποταμιεφουν διαφορετικά ποςά ενζργειασ και να ςυνκζτουν επίςθσ διαφορετικι ποςότθτα ATP. Η ΚΑΣΑΝΑΛΩΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΟΡ ΑΣΟΜΟ 70 kg Είδοσ ςπορ Σαχφτθτα km/h Ιερμίδεσ kcal Σρζξιμο >> Ποδιλατο >> Κολφμπι >> Σζνισ (απλό) Ποδόςφαιρο Γκολφ Ορειβαςία κι >> 9 15 15 30 1.5 3.5 - - - - 9 15 600 900 400 900 400 1100 600 780 330 540 600 900 Η ΤΣΑΗ ΣΟΤ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΩΜΑΣΟ

Υδωρ Πρωτεΐνεσ Λίπθ Άλατα Τδατάνκρακεσ 60-70% 15-20% 10-15% 4-6% 0.5% ΑΠΟΣΑΜΙΕΤΣΙΚΕ ΟΤΙΕ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΡΜΙΔΕ ΣΟΤ Ουςίεσ kcal 1 Κρεατίνθ-φωςφορικι και ATP 7 2 Τδατάνκρακεσ Αεροβίωσ+Αναεροβίωσ 1.250 3 Λιπίδια 150.000 Σο ATP ςαν πθγι ενζργειασ ΑΣΠ διαςπάται ->ADP+Pi ελευκερϊνονται 7.3 kcal. Επαναςφνκεςθ τθσ κρεατίνθσ φωςφορικισ ΝΕΟΤΝΙΕΗ ΣΟΤ ATP Όπωσ ζχουμε πει το ATP δεν είναι αποταμιευτικι ουςία. Η ςφνκεςι του όμωσ είναι ζντονθ. Τπολογίηεται ότι ςε ζνα 24ωρο παράγεται ATP ποςότθτα που ιςοδυναμεί με το βάροσ του θμίςεοσ μζχρι ολόκλθρου του βάρουσ ανκρϊπινου ςϊματοσ. Ο ανκρϊπινοσ οργανιςμόσ για τθν προμικεια τθσ απαιτοφμενθσ ενζργειασ αποταμιεφει υδατάνκρακεσ (γλυκογόνο+γλυκόηθ) και λιπίδια (τρι-διγλυκερίδια).

Οι υδατάνκρακεσ μποροφν όπωσ ζχουμε αναφζρει να μεταβολιςκοφν αερόβια και αναερόβια. Σο γλυκογόνο υδρολφεται πρϊτα ςε γλυκόηθ. Ο αερόβιοσ τρόποσ μεταβολιςμοφ οδθγεί ςτθν απελευκζρωςθ λίγθσ αλλά γριγορθσ ενζργειασ (ATP) και αφινει υπόλοιπο το γαλακτικό οξφ. Σο γαλακτικό οξφ δεν είναι άχρθςτο υλικό. Αποτελεί και αυτό ςτον αερόβιο μεταβολιςμό πθγι ενζργειασ ι και ακόμα ςυντελεί ςτθν νεοςφνκεςθ τθσ γλυκόηθσ. Ο αερόβιοσ μεταβολιςμόσ τθσ γλυκόηθσ γίνεται μετά ςτο μιτοχόνδριο και απελευκερϊνει μεγάλα ποςά ενζργειασ (ATP). Ο αερόβιοσ μεταβολιςμόσ οδθγεί ςτθν τζλεια καφςθ και αφινει κατάλοιπα το CO2 και το H2O, ςυντελείται όμωσ πολφ αργότερα τθσ αναερόβιασ διάςπαςθσ. Σα λιπίδια για να μεταβολιςκοφν πρζπει πρϊτα να υδρολυκοφν ςε λιπαρά οξζα. Πρζπει επίςθσ τα λιπαρά οξζα να μεταφερκοφν με το αίμα ςτα μυϊκά κφτταρα. Η διαδικαςία όπωσ περιγράφεται είναι πολφ χρονοβόροσ, όμωσ τα εκλυόμενα ποςά ενζργειασ είναι πολφ ςθμαντικά. Αν λάβουμε υπ'όψθ το ποςό του λίπουσ ςτο ανκρϊπινο ςϊμα και το ποςό τθσ εκλυόμενθσ ενζργειασ ανά μονάδα λιπιδίων (9.3 kcal/gr) τότε ςυμπεραίνουμε ότι ο λιπϊδθσ ιςτόσ είναι ο κφριοσ αποταμιευτικόσ ιςτόσ του ανκρϊπινου ςϊματοσ. Ο ιςτόσ αυτόσ αναπτφχκθκε, όπωσ ζχουμε αναφζρει κατά τθ διάρκεια τθσ εξζλιξθσ του ανκρϊπινου είδουσ. Νεοςφνκεςθ του ATP 1. Αναερόβια διάςπαςθ τθσ κρεατίνθσ φωςφορικισ Κρεατίνθ φωςφορικι + ADP -> κρεατίνθ + ATP 1. Αναερόβια διάςπαςθ γλυκόηθσ με ςχθματιςμό γαλακτικοφ οξζοσ Γλυκογόνο (υδρόλυςθ) >>Γλυκόηθ (γλυκόλυςθ)>>γαλακτικό οξφ + 2ATP. 1. Αερόβια διάςπαςθ τθσ γλυκόηθσ Γλυκογόνο >>Γλυκόηθ >> CO2 + H2O + 36ATP 1. Οξειδωτικι λιπόλυςθ Λιπαρό οξφ (ςτεατικό/stearic)+ Ο2 (β' οξείδωςθ) >> CO2 + H2O + 130ATP Οι 4 δρόμοι τθσ νεοςφνκεςθσ αλλά και τθσ διάςπαςθσ του ATP γίνονται ςυγχρόνωσ ςτον οργανιςμό. Κακοριςτικόσ παράγοντασ των δρϊμενων είναι θ παρουςία Ο2 και θ ανάγκθ του οργανιςμοφ ςε ενζργεια.

Σόπορ διάζπαζηρ ηων οςζιών ζηο μςϊκό κύηηαπο Μιηοσόνδπιο ωρ κενηπικό όπγανο μεηαβολιζμού Χπόνορ παπαγωγήρ και διάπκεια ενέπγειαρ

Οπζίεο Δηάξθεηα Ταρύηεηα mmol/min ATP 3 sec 4.4 IIIII Κξεαηίλε-θσζθνξηθή 6-15 sec 4.4 IIII Αλαεξόβηα γιπθόιπζε 30-40 sec 2.4 III Αεξόβηα γιπθόιπζε 30-60 min 1.0 II Ληπόιπζε πνιιέο ώξεο 0.4 I ςγκενηπωηικόρ πίνακαρ για κάθε Χαπακηηπιζηικ ή πηγή ενέπγειαρ ATP + Κξεαηίλε θσζθνξηθή Γιπθνγόλν θαη γιπθόδε Αλαεξόβηα Αεξόβηα Ληπόιπζε

Πποέλεςζη Αλαεξόβηα Γιπθόιπζε Ληπόιπζε β νμείδσζε Ανάγκη Ο 2 - - Ο 2 Ο 2 σημαηιζμόρ γαλακηικού οξέορ - Γαιαθηηθό - - Κούπαζη αθληηή Αξρεί κόλν γηα κεξηθά δεπηεξόιεπηα Γαιαθηηθό, θνπξάδεη Κακηά αιιάγή ρσξίο θόπξαζε Αναπλήπωζη ATP Σπλερήο Γξήγνξε ζπλερήο Αξγόο ζρεκαηηζκόο Σασύηηηα αναπλήπωζηρ ATP Κέπδορ ΑΣΡ/mmol Ταρύηαηε Ταρεία Μηθξή Μηθξόηεξε - κηθξό πνιύ πςειό Αποηαμίεςζη οςζιών ειάρηζηε δηαξθείαο sec Γαιαθηηθό θέξεη όμηλν ph κέρξη 90 ιεπηά γηα πνιιέο ώξεο είλαη έηνηκε ελέξγεηα γηα ηελ εθθίλεζε θζάλεη κόλν γηα 100 min Η θίλεζε δξώκελσλ 200-800 min Κνιύκπη 200 min Γηα θίλεζε 25-120 min Δξόκνο πάλσ από 1000 min Γηα δξόκνπο δηάξθεηαο πάλσ από 2 ώξεο Ενέπγεια πος καηαναλίζκεηαι από Μαπαθωνοδπόμο (70 kg) Απαηηνύκελε ελέξγεηα γηα ηξέμηκν 4 σξώλ 3120 kcal Απνζεθεπκέλνη πδαηάλζξαθεο ζην ζώκα: Μπτθά θύηηαξα (γιπθνγόλν) 245 gr Ήπαξ (γιπθνγόλν) Αίκα (γιπθόδε) Σύλνιν 108 gr 11 gr 364 gr Ελέξγεηα: 364 x 4 = 1456 kcal Δηαθνξά από ηελ απαηηνύκελε 1664 kcal.

Η διαφορά αυτι τθσ ενζργειασ πρζπει να καλυφκεί από τθν λυπόλυςθ (β' οξείδωςθ) των λιπαρϊν οξζων ι ζλλειψθ αυτϊν, από τισ πρωτεΐνεσ μετά από πρωτεόλυςθ, ι ακόμα από τθν πρόςλθψθ τροφισ κατά τθν διάρκεια του αγϊνα. ωςτι ενζργεια Ο Μαρακωνοδρόμοσ πρζπει να αποταμιεφςει περιςςότερουσ υδατάνκρακεσ 2-3 ϊρεσ πριν τον αγϊνα - μακαρόνια ι άλλα αμυλοφχα φαγθτά. Λιπόλςζη και ένηαζη ηηρ κίνηζηρ Χακειή ηαρύηεηα θίλεζεο Τν VO 2 max είλαη 50. Η έθθξηζε ηνπ γαιαθηηθνύ < 2mmol. Άζθεζε 3 θνξέο ηελ 7 kcal/min Σύλνιν 630 kcal Λίπνο 504 kcal

εβδνκάδα 30 min. Λιπόλςζη 80%. Ταρύηεηα κεζαία Τν VO 2 max είλαη 75%. Τν γαιαθηηθό είλαη <3mmol. 3 θνξέο από 30 min ηελ εβδνκάδα. Λιπόλςζη 50%. Γξήγνξε ηαρύηεηα Τν VO 2 max είλαη 90%. Τν γαιαθηηθό είλαη <6mmol. 3 θνξέο από 30 min ηελ εβδνκάδα. Λιπόλςζη 20%. 14 kcal/min Σύλνιν 1260 kcal Λίπνο 630 kcal 16 kcal/min Σύλνιν 1620 kcal Λίπνο 324 kcal ςμμεηοσή ηος λίποςρ ζηην ενέπγεια κίνηζηρ km/h Καηαλάισζε kcal Έληαζε θίλεζεο kcal/min kcal/h Χαξαθηήξα ο έληαζεο Γαιαθηηθό mmol % ιίπνπο kcal ιίπνπο/h 0.0 1.2 7.2 ρακειή 0.5 90 0.92x72=65 5.0 4.3 257 >> 1.0 90 0.92x257=23 0 7.5 8.3 500 >> 1.5 80 0.8x500=400 9.0 10.0 600 Μέηξηα 2.0 80 0.8x600=480 10.5 11.2 672 Μεζαία 3.0 50 0.5x672=336 12.0 12.4 744 Μεγάιε 4.0 30 0.3x744=223 15.0 15.0 900 Πνιύ κεγάιε 7.0 10 0.1x900=90 Η ζύνθεζη και η διάζπαζη ηος ATP Η ελέξγεηα πνπ απειεπζεξώλεηαη από ηε δηάζπαζε ησλ νπζηώλ ηξνθήο θαη από ηηο απνηακηεπηηθέο νπζίεο εμππεξεηεί όιεο ηηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπ νξγαληζκνύ. Σ'απηέο αλήθνπλ ε λενζύλζεζε θαη ε κεηαθνξά νπζηώλ, ε ζεξκνξύζκηζε θαη ε θίλεζε ησλ κπτθώλ θπηηάξσλ. Οη απαηηήζεηο ζε ελέξγεηα ησλ ιεηηνπξγηώλ απηώλ είλαη ζπλερείο θαη ζε κηθξή ζρεηηθή πνζόηεηα. Οη νπζίεο πνπ παξέρνπλ ελέξγεηα ζηνλ νξγαληζκό είλαη νη πδαηάλζξαθεο, ηα ιηπίδηα θαη ζε κηθξόηεξε έληαζε νη πξσηεΐλεο. Οη πδαηάλζξαθεο θαη ηα ιηπίδηα ζαλ ρεκηθέο ελώζεηο όηαλ νμεηδσζνύλ απειεπζεξώλνπλ ηεξάζηηα πνζά ελέξγεηαο, πνπ είλαη αδύλαηνλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ κε κηαο από ηνλ νξγαληζκό. Η γιπθόδε π.ρ. όηαλ νμεηδσζεί πιήξσο

απειεπζεξώλεη 2870 KJ/mol (M.B.=180). Σηνλ νξγαληζκό όπσο έρνπκε αλαθέξεη, νδεγεί ε δηάζπαζε ηεο γιπθόδεο ζηελ απειεπζέξσζε 36 ATP. Η ελέξγεηα πνπ εθιύεη έλα ATP όηαλ πδξνιπζεί ζε ADP αλέξρεηαη ζηα 30,5 KJ/mol (1 kcal=4.1kj). Άξα ην πνζό ηεο ελέξγεηαο πνπ ειεπζεξώλεηαη από ηελ αεξόβηα δηάζπαζε ηεο γιπθόδεο ζηνλ νξγαληζκό είλαη 1055-1360 KJ/mol. Τν πνζό απηό εθπξνζσπεί ηα 38%-40% ηεο ζπλνιηθήο ελέξγεηαο πνπ πξνέξρεηαη από ηελ νμείδσζε ηεο γιπθόδεο. C6H12O6+6O2 -> 6CO2+6H2O - 2870 KJ Η ςφνκεςθ του ATP κατά τθν διάςπαςθ των ουςιϊν επιτρζπει ςτον οργανιςμό να χρθςιμοποιεί τθν ενζργεια ςε μικρά πακζτα που προςδιορίηουν μια ςυνεχι ροι ενζργειασ που καλφπτουν κάκε ςτιγμι τισ ανάγκεσ του οργανιςμοφ για τθν κίνθςθ ι για άλλεσ βαςικζσ λειτουργίεσ. Αν υπολογίςουμε το ποςό του ATP που ςυντίκεται ςε διάρκεια μιασ μζρασ, αυτό για πολλά ηϊα υπερβαίνει κατά τζςςερεισ φορζσ το βάροσ του (π.χ. ποντίκι). Για τον άνκρωπο το ποςό του ATP που ςυντίκεται ςε μια μζρα είναι ίςο με το βάροσ του μζχρι το μιςό. Σο ATP (αδενοςίνθ τριφωςφορικι) είναι ζνα νουκλεοτίδιο με αδενοςίνθ και ριβόηθ που ςτο υδροξφλιο τθσ φζρει ζνα εςτζρα του τριφωςφορικοφ οξζοσ. Η ςφνκεςθ του ATP όπωσ ζχουμε αναφζρει γίνεται μζςα ςτο μιτοχόνδριο και ςυγκεκριμζνα ςτθν εςωτερικι μεμβράνθ του μιτοχονδρίου από μια διαδικαςία που λζγεται οξειδωτικι φωςφορυλίωςθ και προζρχεται από τθ πλιρθ καφςθ υδατανκράκων, λιπιδίων, πρωτεϊνϊν και γαλακτικοφ οξζοσ. Εκτόσ από τον τρόπο αυτό γίνεται επίςθσ ςφνκεςθ του ATP απόϋτο υπόςτρωμα ADP (αδενοςίνθ-διφωςφορικι) από τθ μεταφορά του ενεργοφ φωςφόρου από άλλεσ ουςίεσ ςτο ADP (ADP+Pi -> ATP). Σο ATP είναι επομζνωσ χορθγόσ ενζργειασ για όλα τα ςυμβαίνοντα του οργανιςμοφ. Σο ATP με τθν εκλυόμενθ ενζργειά του ελευκερϊνει με τθ διάςπαςθ ςε ADP - 30.5 KJ. Μετατρζπει δθλαδι τθ χθμικι ενζργεια ςε μθχανικι μζςα ςτα μυϊκά κφτταρα. Σο ATP που υπάρχει αποκθκευμζνο ςτα μυϊκά κφτταρα είναι ελάχιςτο (4 mmol) και αρκεί μόνο 1-2 sec. Είναι όμωσ αναγκαίο για τθν εκκίνθςθ. τα μυϊκά κφτταρα υπάρχει επίςθσ θ κρεατίνθ φωςφορικι επίςθσ ςε μικρι ποςότθτα (25 mmol). Η ουςία αυτι ςυνεχϊσ νεοςυντίκεται και είναι πολφ ςθμαντικι για τθν λειτουργία των μυϊν. Η ενζργεια που εκλφεται ςτο μόριο τθσ κρεατίνθσ φωςφορικισ είναι 43.1 KJ. Είναι δθλαδι υψθλότερθ από εκείνθ που εκλφεται ςτο ATP (30.5 KJ). Κρεατίνθ φωςφορικι + ADP + H + ATP+κρεατίνθ Σο γεγονόσ αυτό κακϊσ επίςθσ ότι ςτα μυϊκά κφτταρα αποκθκεφεται περιςςότερο (25 mmol) από εκείνο του ATP (4 mmol) κάνει τθν κρεατίνθ φωςφορικι να είναι πιο ςθμαντικόσ παράγοντασ λειτουργίασ του μυϊκοφ κυττάρου. Αυτό είναι ιδιαίτερα ςθμαντικό για τουσ δρομείσ των 100 μζτρων διότι τα πρϊτα 4 sec ανικουν ςτθν κρεατίνθ φωςφορικι.

ΒΑΚΚΟ ΜΕΣΑΒΟΛΚΜΟ ΣΟΤ ΑΝΙΡΩΠΟΤ Είναι θ ενζργεια που καταναλίςκει ο άνκρωποσ όταν κοιμάται. Ονομάηεται βαςικόσ μεταβολιςμόσ. Είναι θ ενζργεια που χρειάηεται ζνα άτομο να εκπλθρϊςει τισ βαςικζσ λειτουργίεσ χωρίσ να υποςτεί βλάβεσ ι ψφξθ για 24 ϊρεσ. Η ενζργεια αυτι εξαρτάται από το φφλο, από το βάροσ του ςϊματοσ και τθν θλικία. Φυςικά ζνα ςθμαντικό ρόλο ςτο βαςικό μεταβολιςμό παίηει επίςθσ θ κερμοκραςία του περιβάλλοντοσ. ΒΑΙΚΟ ΜΕΣΑΒΟΛΙΜΟ Ηλικία Βάροσ ςϊματοσ Ενζργεια kcal/θμζρα Άνδρεσ Γυναίκεσ Άνδρεσ Γυναίκεσ 15-19 67 58 1820 1460 19-25 74 60 1820 1390 25-51 74 59 1740 1340 51-65 72 57 1580 1270 >65 68 55 1410 1170 Βάροσ ςϊματοσ x 24 ϊρεσ x S = KJ S ανδρϊν = 4.2 S γυναικϊν = 3.5 ΕΝΕΡΓΕΚΑ ΚΑΚ ΑΝΙΡΩΠΚΝΕ ΔΡΑΣΗΡΚΟΣΗΣΕ Σφποσ υπολογιςμοφ του βαςικοφ μεταβολιςμοφ Όταν ο άνκρωποσ εργάηεται καταναλϊνει ενζργεια. Η κατανάλωςθ ενζργειασ εξαρτάται από τον τφπο, τον ρυκμό και τθ διάρκεια τθσ εργαςίασ. Η ενζργεια αυτι προςτίκεται ςτθν ενζργεια βαςικοφ μεταβολιςμοφ. Απαςχόλθςθ και κατανάλωςθ ενζργειασ KJ/min Σθλεόραςθ 0.4 Περπάτθμα 4 km/h 5.4 Φαγθτό 1.4 Σρζξιμο 9 km/h 42.0 Ντουη 0.8 Ποδιλατο 15 km/h 13.4

Βόλτα ςτθν αγορά 5.9 Ποδόςφαιρο 55.0 κοφπιςμα 14.2 Χορόσ 22-30 Θερμίδεσ τθσ κακθμερινισ ηωισ Ηλικία Ιερμίδεσ άντρεσ Ιερμίδεσ γυναίκεσ 15-19 3100 2500 19-25 3000 2400 25-51 2.900 2300 51-65 2.500 2000 >65 2300 1800 Αναλογία ουςιών ςε ςωςτι διατροφι τθ ςωςτι διατροφι κακορίηεται το ποςοςτό των κερμίδων που προζρχονται από τα τρία βαςικά ςυςτατικά τθσ τροφισ (υδατάνκρακεσ, λιπίδια, πρωτεΐνεσ) Αναλογία κερμίδων Από πρωτεΐνεσ Από λιπίδια Από υδατάνκρακεσ φνολο 1250 KJ 2520 KJ 4620 KJ 8400 KJ 15% 30% 55% 100% Κατανάλωςθ ενζργεια ςτα ανκρώπινα όργανα Όργανο % Καταναλιςκόμενθσ ενζργειασ Μφεσ 24 Θπαρ 22 Εγκζφαλοσ 19 Νεφρό 10 Καρδιά 7 Λιπϊδθσ ιςτόσ 4

Άλλα όργανα 14 φνολο 100 Παραγωγι ενζργειασ ςτα διάφορα όργανα Όργανα Άνδρεσ Γυναίκεσ Μυϊκόσ + Νευρικόσ ιςτόσ 55% 42% υνδετικόσ + ςτθρικτικόσ 32% 28% Λιπϊδθσ ιςτόσ 13% 25% Ενζργεια ςυνθκιςμζνων τροφίμων ςε 1 gr Σρόφιμα KJ Σρόφιμα KJ Γλυκόηθ 17 Αυγό (gr) 22.4 Λίποσ 37 Ζωϊκό λίποσ 39.2 Πρωτεΐνθ 17 Φυτικό λίποσ 39.8 Κρζασ 22.4 Αλκοόλθ 30.0 Η αντιςτοιχία κερμίδων ςυνθκιςμζνων τροφίμων και ενζργειασ Είδοσ τροφίμου Ενζργεια KJ Δραςτθριότθτα οκολάτα γάλακτοσ 2340 1 ϊρα και 10 λεπτά ανζβαςμα ςκαλοπατιϊν Λουκάνικο 1, 150γρ 1470 1 ϊρα και 20 λεπτά παίξιμο τζνισ Σοφρτα 1 1415 1 ϊρα και 10 λεπτά κακάριςμα παρακφρων 50 γρ φυςτίκια 1330 1 ϊρα και 10 λεπτά εμπρόςκιο κολφμπι Μπφρα 0.3l 660 25 λεπτά χορόσ Κονιάκ 20 ml 225 1 ϊρα και 40 λεπτά παίηοντασ χαρτιά Μιλο 1 370 45 λεπτά ποδιλατο 10 km/h Πορτοκάλι 1 315 40 λεπτά πλφςιμο

Ζάχαρθ 1 χάρτινθ ατομικι ςυςκευαςία 85 40 λεπτά γράψιμο