Τα αποτελέσµατα για την καρδιαγγειακή ασφάλεια της λιραγλουτίδης: η µελέτη LEADER

Τα αποτελέσµατα για την καρδιαγγειακή ασφάλεια της λιραγλουτίδης: η µελέτη LEADER ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΡΑΛΛΙΔΗΣ, FESC ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΑΡΔΙOΛΟΓΙΑΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Σύγκρουση συµφερόντων Συµµετοχή σε οµιλίες, honoraria, συµβουλευτικές υπηρεσίες, και κλινικές µελέτες που επιχορηγήθηκαν από φαρµακευτικές εταιρείες, συµπεριλαµβανοµένων των AstraZeneca, WinMedica, Pfizer, Elpen και Amgen.

1) Εισαγωγή 2) Μελέτη LEADER: σχεδιασµός και πληθυσµός 3) Μελέτη LEADER: αποτελέσµατα 4) Μελέτη LEADER: ανεπιθύµητες ενέργειες 5) Πως ερµηνεύεται η αντιαθηρογόνος δράση της λιραγλουτίδης 6) Συµπεράσµατα

ΣΔ και ΚΔΝ Ο ΣΔ τύπου 2 σχετίζεται µε υψηλό κίνδυνο καρδιαγγειακών, µικροαγγειακών και άλλων επιπλοκών και >60% πεθαίνει από ΚΔΝ Παρόλο που ο γλυκαιµικός έλεγχος σχετίζεται µε µείωση των µικροαγγειακών επιπλοκών, οι επιδράσεις στα µακροαγγειακά οφέλη είναι ασαφείς Υπάρχουν ανησυχίες σχετικά µε την καρδιαγγειακή ασφάλεια ορισµένων αντιϋπεργλυκαιµικών θεραπειών (σουλφονυλουρίες, ροζιγλιταζόνη) Οι ρυθµιστικές αρχές έχουν καταστήσει υποχρεωτική την αξιολόγηση της καρδιαγγειακής ασφάλειας των νέων αντιδιαβητικών θεραπειών

Κατανοώντας τη γλυκορυθµιστική δράση των GLP-1 Το GLP-1 εκκρίνεται µε την πέψη της τροφής Φορτίο β- - κυττάρων Επιταχύνει το αίσθηµα κορεσµού και µειώνει την όρεξη Απόκριση β- κυττάρων α-κύτταρα: Έκκριση µεταγευµατικής γλυκαγόνης B-κύτταρα: Βελτιώνει τη γλυκοζοεξαρτώµενη έκκριση ινσουλίνης Στόµαχος: Επιβραδύνει τη γαστρική κένωση Προσαρµογή από Flint A, et al. J Clin Invest. 1998;101:515-520; Προσαρµογή από Larsson H, et al. Acta Physiol Scand. 1997;160:413-422; Προσαρµογή από Nauck MA, et al. Diabetologia. 1996;39:1546-1553; Προσαρµογή από Drucker DJ. Diabetes. 1998;47:159-169.

Marso SP. New Eng J Med 2016;375:311-22

LEADER: Σχεδιασµός µελέτης (διεθνής πολυκεντρική µελέτη) 9340 ασθενείς (από 12076) Διπλά τυφλή Εισαγωγική περίοδος 2 Εισαγωγή περίοδος µε εικονικό φάρµακο Λιραγλουτίδη 0,6 1,8 mg OD + καθιερωµένη θερ. Εικονικό φάρµακο + καθιερωµένη φροντίδα Παρακολούθηση ασφάλειας Παρακολούθηση ασφάλειας 2 εβδοµάδες Διάρκεια 3,5 5 ετών 30 ηµέρες εβδοµάδων µε εικονικό φάρµακο Διαλογή Τυχαιοποίηση (1:1) Τέλος θεραπείας Κύρια κριτήρια ένταξης ΣΔΤ2, HbA 1c 7,0% Διάρκεια ΣΔ 12,8 έτη και αγωγή µε αντιδιαβητικό φάρµακο po και/ή βασική ινσουλίνη /µείγµατα Ηλικία 50 ετών και εγκατεστηµένη καρδιαγγειακή νόσος (+ ΚΑ class ΙΙ-ΙΙΙ κατά NYHA) ή χρόνια νεφρική ανεπάρκεια ή Ηλικία 60 ετών και παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο Κύρια κριτήρια αποκλεισµού ΣΔ τύπου 1 Οξύ στεφανιαίο ή αγγειακό εγκεφαλικό συµβάν µέσα στις προηγούµενες 14 ηµέρες Χρήση DPP-4i ή ινσουλίνης ταχείας δράσης

Στατιστική ανάλυση επιβεβαίωσης Ιεραρχικός έλεγχος για το κύριο καταληκτικό σηµείο 1. Έλεγχος µη κατωτερότητας Επιβεβαιώνεται εάν το ανώτερο όριο του αµφίπλευρου 95% διάστηµα εµπιστοσύνης του λόγου κινδύνου είναι κάτω από 1,30 2. Έλεγχος ανωτερότητας Επιβεβαιώνεται εάν το ανώτερο όριο του αµφίπλευρου 95% διάστηµα εµπιστοσύνηςτου λόγου κινδύνου είναι κάτω από 1,00 Μπορεί να εγκριθεί; Μπορεί να µην απαιτηθεί µετεγκριτική µελέτη ΚΑ ασφάλειας Μπορεί να εγκριθεί; Αναγκαιότητα µελέτης ΚΑ ασφάλειας Δεν µπορεί να εγκριθεί Υπεροχή Μη κατωτερότητα Μη κατωτερότητα Κατωτερότητα Όριο Μη- Κατωτερότητας HR 1,3 Όριο Μη- Κατωτερότητας HR 1,8 Μη επαρκής ισχύς 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 2,0 2,2 Λόγος κινδύνου

Πρωτεύουσες και κύριες δευτερεύουσες εκβάσεις Κύρια έκβαση Κύριες δευτερεύουσες εκβάσεις Χρόνος έως το πρώτο MACE (3-point MACE): Καρδιαγγειακός θάνατος Μη θανατηφόρο έµφραγµα του µυοκαρδίου Μη θανατηφόρο εγκεφαλικό Χρόνος µέχρι την πρώτη εµφάνιση των εξής: Διευρυµένη σύνθετη καρδιαγγειακή έκβαση (θάνατος καρδιαγγειακής αιτιολογίας, µη θανατηφόρο έµφραγµα του µυοκαρδίου, µη θανατηφόρο εγκεφαλικό, στεφανιαία επαναγγείωση, ασταθής στηθάγχη χρήζουσα νοσηλείας, ή νοσηλεία για την καρδιακή ανεπάρκεια) Θάνατος από κάθε αιτία Κάθε µεµονωµένο στοιχείο της διευρυµένης σύνθετης καρδιαγγειακής έκβασης

Χαρακτηριστικά ασθενών κατά την έναρξη της µελέτης Λιραγλουτίδη (n=4.668) Εικονικό φάρµακο (n=4.672) Άρρεν φύλο, N (%) 3.011 (64,5) 2.992 (64,0) Ηλικία, έτη 64,2 ± 7,2 64,4 ± 7,2 Διάρκεια διαβήτη, έτη 12,8 ± 8,0 12,9 ± 8,1 HbA 1c, % 8,7 ± 1,6 8,7 ± 1,5 BMI, kg/m 2 32,5 ± 6,3 32,5 ± 6,3 Σωµατικό βάρος, kg 91,9 ± 21,2 91,6 ± 20,8 Συστολική ΑΠ, mmhg 135,9 ± 17,8 135,9 ± 17,7 Διαστολική ΑΠ, mmhg 77,2 ± 10,3 77,0 ± 10,1

Αρχικό προφίλ καρδιαγγειακού κινδύνου Λιραγλουτίδη (N=4.668) Εικονικό φάρµακο (n=4.672) Εγκατεστηµένη καρδιαγγειακή νόσος 3.831 (82,1) 3.767 (80,6) Προηγούµενο έµφραγµα µυοκαρδίου 1.464 (31,4) 1.400 (30,0) Προηγούµενο εγκεφαλικό ή προηγούµενο παροδικό ισχαιµικό επεισόδιο 730 (15,6) 777 (16,6) Προηγούµενη επαναγγείωση 1.835 (39,3) 1.803 (38,6) >50% στένωση των στεφανιαίων αρτηριών, των καρωτίδων ή των αρτηριών των κάτω άκρων 1188 (25.4) 1191 (25.5) Τεκµηριωµένη συµπτωµατική συµφορητική καρδιοπάθεια 412 (8,8) 406 (8,7) Τεκµηριωµένη ασυµπτωµατική καρδιακή ισχαιµία 1.241 (26,6) 1.231 (26,3) Χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια (ΙΙ ΙΙΙ κατά NYHA) 653 (14,0) 652 (14,0)

Αρχικό προφίλ καρδιαγγειακού κινδύνου Παράγοντες κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου (ηλικία 60 ετών) Λιραγλουτίδη (N=4.668) Εικονικό φάρµακο (n=4.672) 837 (17,9) 905 (19,4) Μικροαλβουµινουρία ή πρωτεϊνουρία 501 (10,7) 558 (11,9) Υπέρταση και αριστερή κοιλιακή υπερτροφία 248 (5,3) 251 (5,4) Συστολική δυσλειτουργία αριστερής κοιλίας ή διαστολική δυσλειτουργία 203 (4,3) 191 (4,1) Σφυροβραχιόνιος δείκτης <0,9 110 (2,4) 116 (2,5)

Αρχική νεφρική λειτουργία (~25% µέτρια ή σοβαρή νεφρική νόσο) Φυσιολογική νεφρική λειτουργία (egfr 90 ml/min/ 1,73 m 2 ) Ήπια δυσλειτουργία (egfr 60 89 ml/min/1,73 m 2 ) Μέτρια δυσλειτουργία (egfr 30 59 ml/min/1,73 m 2 ) Σοβαρή δυσλειτουργία (egfr <30 ml/min/1,73 m 2 ) Λιραγλουτίδη (N=4.668) Εικονικό φάρµακο (n=4.672) 1.620 (34,7) 1.655 (35,4) 1.932 (41,4) 1.975 (42,3) 999 (21.4) 935 (20.0) 117 (2.5) 107 (2.3) egfr: εκτιµώµενος ρυθµός σπειραµατικής διήθησης.

Αντιϋπεργλυκαιµική φαρµακευτική αγωγή κατά την εισαγωγή στη µελέτη 100 Ποσοστό ασθενών (%) 75 50 25 0 75,8 77,0 50,6 50,5 6,3 6,0 2,9 2,6 3,8 3,7 Μετφορµίνη Αναστολείς άλφα γλυκοσιδάσης Γλινίδες 43,6 45,5 TZD: θειαζολιδινεδιόνη.. Οµάδα Λιραγλουτίδης Οµάδα εικονικού φαρ.

Έκθεση στο υπό έρευνα φαρµακευτικό προϊόν Διάµεσος χρόνος έκθεσης στην υπό µελέτη φαρµακευτική αγωγή (έτη) Λιραγλουτίδη 3,52 Εικονικό φάρµακο Διάµεση παρακολούθηση (έτη) 3,84 3,84 Διάµεση ηµερήσια δόση λιραγλουτίδης (mg) 1,78 (1,54, 1,79) -

Κύρια έκβαση Ελάττωση θανάτου καρδιαγγειακής αιτιολογίας, µη θανατηφόρου ΕΜ, ή µη θανατηφόρου ΑΕΕ κατά 13% Ασθενείς µε συµβάν (%) 20 15 10 Ασθενείς σε κίνδυνο 5 Placebo Liraglutide HR=0,87 95% CI (0,78, 0,97) p<0,001 για τη µη κατωτερότητα p=0,01 για την ανωτερότητα 0 0 6 12 18 24 30 36 42 48 54 Χρόνος από την τυχαιοποίηση (µήνες) Λιραγλουτίδη Εικονικό φάρµακο 4668 4672 4593 4588 4496 4473 4400 4352 4280 4237 4172 4123 4072 4010 3982 3914 1562 1543 424 407

Ελάττωση καρδιαγγειακού θανάτου Ασθενείς µε συµβάν (%) Ασθενείς σε κίνδυνο 8 6 4 2 Placebo Liraglutide 0 0 6 12 18 24 30 36 42 48 54 Χρόνος από την τυχαιοποίηση (µήνες) HR=0,78 95% CI (0,66, 0,93) p=0.007 22% Λιραγλουτίδη Εικονικό φάρµακο 4.668 4.672 4.641 4.648 4.599 4.601 4.558 4.546 4.505 4.479 4.445 4.407 4.382 4.338 4.322 4.267 1.723 1.709 484 465

Μη θανατηφόρο έµφραγµα του µυοκαρδίου Ασθενείς µε συµβάν (%) Ασθενείς σε κίνδυνο 8 6 4 2 0 0 6 12 18 24 30 36 42 48 54 Χρόνος από την τυχαιοποίηση (µήνες) Placebo Liraglutide HR=0,88 95% CI (0,75, 1,03) p=0.11 Λιραγλουτίδη 4.668 4609 4531 4454 4359 4263 4181 4102 1619 440 Εικονικό φάρµακο 4.672 4613 4513 4407 4301 4202 4103 4020 1594 424

Μη θανατηφόρο ΑΕΕ Ασθενείς µε συµβάν (%) Ασθενείς σε κίνδυνο 5 4 3 2 1 Placebo Liraglutide 0 0 6 12 18 24 30 36 42 48 54 Χρόνος από την τυχαιοποίηση (µήνες) HR=0,89 95% CI (0,72, 1,11) p=0.30 Λιραγλουτίδη 4.668 4624 4564 4504 4426 4351 4269 4194 1662 465 Εικονικό φάρµακο 4.672 4622 4558 4484 4405 4314 4228 4141 1648 445

Ελάττωση των διευρυµένων MACE Θάνατος καρδιαγγειακής αιτιολογίας, µη θανατηφόρο ΕΜ, στεφανιαία επαναγγείωση, ή νοσηλεία για ασταθή στηθάγχη ή καρδιακή ανεπάρκεια Ασθενείς µε συµβάν (%) Ασθενείς σε κίνδυνο 25 20 15 10 5 Placebo Liraglutide 0 0 6 12 18 24 30 36 42 48 54 Χρόνος από την τυχαιοποίηση (µήνες) HR=0,88 95% CI (0,81, 0,96) p=0,005 12% Λιραγλουτίδη 4.668 4515 4356 4221 4063 3914 3793 3682 1452 395 Εικονικό φάρµακο 4.672 4506 4336 4157 4002 3857 3697 3581 1410 366

Ελάττωση θανάτου από κάθε αιτία Ασθενείς σε κίνδυνο Λιραγλουτίδη Εικονικό φάρµακο Ασθενείς µε συµβάν (%) 20 20 15 15 10 10 5 5 0 0 6 12 18 24 30 36 42 48 54 Χρόνος από την τυχαιοποίηση (µήνες) 4.668 4.672 4641 4648 4599 4601 4558 4546 4505 4479 4445 4407 4382 4338 HR=0,85 95% CI (0,74, 0,97) p=0.02 4322 4268 Placebo Liraglutide 1723 1709 484 465 15%

Νοσηλεία για καρδιακή ανεπάρκεια Ασθενείς µε συµβάν (%) Ασθενείς σε κίνδυνο 20 15 10 5 HR=0,87 95% ΔΕ (0,73, 1,05) p=0,14 0 0 6 12 18 24 30 36 42 48 54 Χρόνος από την τυχαιοποίηση (µήνες) Placebo Liraglutide Λιραγλουτίδη 4.668 4612 4550 4483 4414 4337 4258 4185 1662 467 Εικονικό φάρµακο 4.672 4612 4540 4464 4372 4288 4187 4107 1647 442

Presentation title Date 25 Μικροαγγειακές επιπλοκές 16%

Ελάττωση γλυκοζυλιωµένης αιµοσφαιρίνης (HbA 1c ) κατά 0,40% 75 9.0 70 HbA 1c (%) 8.0 7.0 6.0 ETD στο µήνα 36: -0,40% 95% ΔΕ (-0,45, -0,34) Placebo Liraglutide 65 60 55 50 45 40 HbA 1c (mmol/mol) 35 5.0 0 3 6 12 18 24 30 36 42 48 54 EOT Χρόνος από την τυχαιοποίηση (µήνες) Αριθµός ασθενών σε κάθε επίσκεψη Λιραγλουτίδη 4.668 4402 4355 4295 4135 4034 3877 3810 2349 809 101 3705 Εικονικό φάρµακο4672 4413 4355 4235 4030 3905 3742 3640 2303 756 87 3561 30

Λιγότερα υπογλυκαιµικά επεισόδια Επιβεβαιωµένη υπογλυκαιµία Σοβαρή υπογλυκαιµία Λόγος ποσοστού (95% ΔΕ) Τιµή p 0,80 (0,74, 0,88) 0,69 (0,51, 0,93) Λιραγλουτίδη Εικονικό φάρµακο N % N % <0,001 2.039 43,7 2130 45,6 0,016 114 2,4 153 3,3 0.5 1 1.5 Λόγος κινδύνου (95% ΔΕ) Υπέρ της λιραγλουτίδης Υπέρ του εικονικού φαρµάκου Η επιβεβαιωµένη υπογλυκαιµία ορίζεται ως επίπεδο γλυκόζης πλάσµατος κάτω από 56 mg ανά χιλιοστόλιτρο (3,1 mmol ανά λίτρο) ή σοβαρό συµβάν. Η σοβαρή υπογλυκαιµία ορίστηκε ως υπογλυκαιµία για την οποία ο ασθενής χρειάστηκε βοήθεια από τρίτο άτοµο

Ελάττωση σωµατικού βάρους κατά 2,3 kg 96 204 Σωµατικό βάρος (kg) 94 92 90 88 86 ETD στο µήνα 36: -2,3 kg 95% ΔΕ (-2,5, -2,0) Placebo Liraglutide 202 200 198 196 194 Σωµατικό βάρος (lb) 84 0 6 12 24 36 48 EOT Αριθµός ασθενών σε κάθε επίσκεψη Λιραγλουτίδη Εικονικό φάρµακο 4667 4671 4434 4423 Χρόνος από την τυχαιοποίηση (µήνες) 4324 4285 4088 3970 3835 3680 824 766 3708 3555 192

Ελάττωση συστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 1,2 mmhg Αρτηριακή πίεση (mmhg) 140 135 130 80 75 70 Αριθµός ασθενών σε κάθε επίσκεψη Λιραγλουτίδη 4.668 4445 4332 4107 SBP Μεταβολή στο µήνα 36: 1,2 mmhg 95% ΔΕ (1,9, 0,5) DBP Μεταβολή στο µήνα 36: 0,6 mmhg 95% ΔΕ (0,2, 1,0) Εικονικό 4.672 4435 4295 3975 3699 767 3570 φάρµακο Τα δεδοµένα είναι εκτίµηση των µέσων τιµών από την τυχαιοποίηση έως το ΕΟΤ. *Το ΕΟΤ µπορεί να είναι οποιαδήποτε στιγµή από τον µήνα 42 και µετά. ΔΕ: διάστηµα εµπιστοσύνης, DBP: διαστολική αρτηριακή πίεση, EOT: τέλος θεραπείας, ETD: εκτιµώµενη διαφορά στη θεραπεία, SBP: συστολική αρτηριακή πίεση. Marso SP et al. N Engl J Med 2016. Υπό δηµοσίευση. 3859 Placebo Liraglutide Liraglutide Placebo 0 6 12 24 36 48 EOT* 0 6 12 Χρόνος από την 24 τυχαιοποίηση 36 (µήνες) 48 823 3722

Αύξηση καρδιακής συχνότητας κατά 3 σφ/min Καρδιακή συχνότητα (bpm) 100 95 90 85 80 75 70 65 60 Liraglutide Placebo ETD στο µήνα 36: 3,0 bpm 95% ΔΕ (2,5, 3,4) 0 6 12 24 36 48 EOT Αριθµός ασθενών σε κάθε επίσκεψη Λιραγλουτίδη Εικονικό φάρµακο 4668 4.672 4442 4434 Χρόνος από την τυχαιοποίηση (µήνες) 4330 4294 4099 3971 3853 3695 824 767 3722 3569

Αντιϋπεργλυκαιµικές φαρµακευτικές αγωγές που προστέθηκαν κατά τη διάρκεια της µελέτης 2500 Λιραγλουτίδη Εικονικό φάρµακο 2.018 Αριθµός ασθενών 1875 1250 625 0 505 301 353 250 147 160 83 99 85 137 Μετφορµίνη Αναστολείς γλυκοσιδάσης-άλφα Γλινίδες 1.336 Προσθήκη επιπλέον κατηγοριών Λιραγλουτίδη Εικονικό φάρµακο Αναστολείς της DPP-4 149 170 GLP-1RA 87 139 Αναστολείς SGLT-2 100 130

Απαιτούµενος αριθµός προς θεραπεία ασθενών ώστε να προληφθεί... ένα MACE ένας θάνατος από κάθε αιτία 66 98 MACE: Μείζον καρδιαγγειακό ανεπιθύµητο συµβάν. Marso SP et al. N Engl J Med 2016. DOI: 10.1056/NEJMoa1603827. για 3 έτη

Ανεπιθύµητα συµβάντα 100 Ποσοστό ασθενών (%) 75 50 25 62,3 p=0.12 60,8 49,7 p=0.51 50,4 32,2 p=0.51 32,8 0 n=2909 n=2839 n=2320 n=2354 n=1502 n=1533 Οποιοδήποτε Σοβαρό Βαρύ Λιραγλουτίδη Εικονικό Σύνολο πλήρους ανάλυσης. φάρµακο Το σοβαρό ανεπιθύµητο συµβάν ορίζεται ως η εµπειρία που σε οποιαδήποτε δόση οδήγησε σε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα: θάνατο, απειλητική για τη ζωή εµπειρία, ενδονοσοκοµειακή νοσηλεία ή παράταση της νοσηλείας, εµµένουσα ή σηµαντική αναπηρία/ανικανότητα, συγγενής ανωµαλία/εκ γενετής έλλειµµα, σηµαντικά ιατρικά συµβάντα που µπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία του ασθενούς βάσει της κατάλληλης ιατρικής κρίσης. Το σοβαρό ανεπιθύµητο συµβάν ορίζεται ως το µη σοβαρό ανεπιθύµητο συµβάν που οδήγησε σε σηµαντική παρεµβολή στις καθηµερινές δραστηριότητες του ασθενούς. N: αριθµός ασθενών. Marso SP et al. N Engl J Med 2016. DOI: 10.1056/NEJMoa1603827.

Ανεπιθύµητες ενέργειες 1) Αύξηση οξείας χολοκυστίτιδας (3,1 vs 1,9%, p<0,001) 2) Αύξηση γαστρεντερικών διαταραχών (2,9 vs 0,6%, p<0,001) Δεν παρατηρήθηκε διαφορά στα επεισόδια οξείας παγκρεατίτιδος και στα νεοπλάσµατα

LEADER Liraglutide 0.87 (CI 0.78-0.97) 0.01 G. Schernthaner, et al. Herz 2016;41:208 16

Οψιµότερη ανάδειξη οφέλους µε τη λιραγλουτίδη Zinman B. New Eng J Med 2015;373:2117-28 Marso SP. New Eng J Med 2016;375:311-22

Που µπορεί να αποδοθεί η πιθανή αντιαθηρογόνος δράση της λιραγλουτίδης

Circulation 2008;117:2340-50

Που µπορεί να αποδοθεί η πιθανή αντιαθηρογόνος δράση της λιραγλουτίδης 1) Ελάττωση του οξειδωτικού stress? (Rizzo M. J Clin Endocrinol Metab 2015;100:603 6) 2) Ελάττωση φλεγµονώδους φορτίου (CRP)? [Davies MJ. JAMA 2015;314:687 99] 3) Βελτίωση ενδοθηλιακής λειτουργίας 4) Μικρή ελάττωση της glhb (0,4%)? 5) Μικρή ελάττωση της συστολικής ΑΠ? 6) Ήπια επίδραση στα λιπίδια? Μούσλεχ Ζ. Ελληνικά Διαβητολογικά Χρονικά 2009;22:25-38

Επιδράσεις λιραγλουτίδης στα λιπίδια και ΑΠ (µεταανάλυση 35 µελετών) Χοληστερόλη 6,2 mg/dl LDL-χολ 4,6 mg/dl HDL-χολ 0,4 mg/dl Tριγλυκερίδια 23 mg/dl Συστ ΑΠ 2,5 mmhg Vorsangen MH. JACC 2016; ;68:849 59

Χορήγηση λιραγλουτίδης (n=45) για 7 ηµέρες οδηγούσε σε βελτίωση του ΚΕ στους 3 µήνες Chen W-R. Am Heart J 2015;170:845-54 Αυτοί που έλαβαν λιραγλουτίδη (n=45) για 7 ηµέρες είχαν κατά 5% µεγαλύτερο ΚΕ στους 3 µήνες Chen W-R. Endocrine 2016;52:516-26 Δεν παρατηρήθηκε ελάττωση των επανεισαγωγών στην οµάδα της λιραγλουτίδης (n=154) Margulies KB.JAMA 2016;316:500-8

Συµπεράσµατα (1) Η λιραγλουτίδη σε άτοµα µε ΣΔ2 και πολύ αυξηµένου καρδιαγγειακού κινδύνου µείωσε τον κίνδυνο MACE κατά 13% καρδιαγγειακού θανάτου κατά 22% θανάτου από κάθε αιτία κατά 15% µικροαγγειακών συµβαµάτων κατά 15% Δεν παρατηρήθηκε αύξηση στη νοσηλεία για καρδιακή ανεπάρκεια Η λιραγλουτίδη οδήγησε σε µειώσεις στην HbA 1c και το σωµατικό βάρος Η λιραγλουτίδη έγινε γενικά καλά ανεκτή

Η καρδιοπροστατευτική δράση της λιραγλουτίδης πιθανά να µην οφείλεται σε µεταβολικές δράσεις αλλά σε αντιαθηρογόνο δράση µέσω ελάττωσης του οξειδωτικού stress και της φλεγµονής Eρωτήµατα που πρέπει να απαντηθούν η ωφέλιµη δράση αφορά και διαβητικούς ασθενείς που δεν είναι πολύ υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου; η δράση είναι class effect; Συµπεράσµατα (2)