Διοίκηση Λειτουργιών (Operations Management) 1 ο μάθημα Εισαγωγή 1
Ομάδα Σχετικών Μαθημάτων ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ (5 ο εξάμηνο) ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ (LOGISTICS) (7 ο εξάμηνο) ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ (8 ο εξάμηνο - επιλογής) 2
Ορισμός Διοίκησης Λειτουργιών Διοίκηση Λειτουργιών είναι το σύνολο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που εμπλέκονται με τη διαχείριση των πόρων για την παραγωγή και διανομή προϊόντων και υπηρεσιών. Γνωστή και ως Διοίκηση Παραγωγής 3
Τί προβλήματα αντιμετωπίζει η Διοίκηση Λειτουργιών; 4
Οι 10 κρίσιμες στρατηγικές 1. Σχεδιασμός προϊόντων και υπηρεσιών 2. Διοίκηση ποιότητας 3. Σχεδιασμός διαδικασιών και δυναμικότητας 4. Επιλογή θέσης εγκατάστασης 5. Χωροταξικός σχεδιασμός 5
Οι 10 κρίσιμες στρατηγικές 6. Διοίκηση εφοδιαστικής αλυσίδας 7. Διαχείριση αποθεμάτων 8. Συγκεντρωτικός προγραμματισμός 9. Χρονικός προγραμματισμός 10.Συντήρηση 6
Θέματα διαλέξεων Βδομάδα 1 Εισαγωγή στο μάθημα, βασικοί ορισμοί, ιστορική ανασκόπηση Βδομάδα 2 Λειτουργίες και Παραγωγικότητα Βδομάδα 3 Σχεδιασμός προϊόντων & υπηρεσιών - 1 Βδομάδα 4 Σχεδιασμός προϊόντων & υπηρεσιών - 2 Βδομάδα 5 Διοίκηση έργων - 1 Βδομάδα 6 Διοίκηση έργων - 2 Πανεπιστήμιο 7 Πατρών
Θέματα διαλέξεων (συνέχεια ) Βδομάδα 7 Διοίκηση έργων - 3 Βδομάδα 8 Διοίκηση έργων - 4 Βδομάδα 9 Σχεδιασμός παραγωγικών διαδικασιών Βδομάδα 10 Στρατηγικές επιλογής θέσης εγκατάστασης Βδομάδα 11 Στρατηγικές χωροταξικού σχεδιασμού 1 Βδομάδα 12 Στρατηγικές χωροταξικού σχεδιασμού 2 (Εξισορρόπηση γραμμών συναρμολόγησης) Βδομάδα 13 Επανάληψη Πανεπιστήμιο 8 Πατρών
Προτεινόμενα βιβλία Χρονικός Προγραμματισμός στη Βιομηχανία και τις Υπηρεσίες, Νεάρχου Ανδρέας Διοίκηση Λειτουργιών και Εφοδιαστικής Αλυσίδας, Jacobs R. and Chase R. Πανεπιστήμιο 9 Πατρών
Αεροδρόμια εργοστάσια Όλα είναι λειτουργίες Νοσοκομεία Εστιατόρια 10
Το γενικό μοντέλο της διοίκησης λειτουργιών Στρατηγική λειτουργιών Σχεδιασμός Διοίκηση λειτουργιών Βελτίωση Προγρ/σμός & έλεγχος 11
Το γενικό μοντέλο της διοίκησης λειτουργιών Στρατηγική Λειτουργιών Στρατηγικές Αποφάσεις: Αποστολή της επιχείρησης. Τί θα παραχθεί; Πόσο θα παραχθεί; Με τί τεχνολογία; Ποιό το ύψος επένδυσης; Σχεδιασμός Διοίκηση Λειτουργιών Βελτίωση Χρόνος Προγρ/σμός & έλεγχος Ποιότητα Ευελιξία Κόστος Η Διοίκηση Λειτουργιών υλοποιεί την Στρατηγική της Επιχείρησης 12
Το γενικό μοντέλο της διοίκησης λειτουργιών Σχεδιασμός δικτύου διανομής Στρατηγική Λειτουργιών Τεχνολογία διαδικασιών Χωροταξία & ροή Σχεδιασμός προϊόντων Σχεδιασμός εργασίας Σχεδιασμός Διοίκηση Λειτουργιών Προγρ/σμός & έλεγχος Βελτίωση 13
Το γενικό μοντέλο της διοίκησης λειτουργιών Σχεδιασμός Στρατηγική Λειτουργιών Διοίκηση Λειτουργιών Προγρ/σμός & έλεγχος Βελτίωση Διοίκηση ολικής ποιότητας: Οργανώνει τη βελτίωση των διαδικασιών Η βελτίωση των λειτουργιών παραγωγής δημιουργεί καλύτερες διαδικασίες Η μείωση των αποτυχιών και η ανάκαμψη βελτιώνουν τις διαδικασίες 14
Το γενικό μοντέλο της διοίκησης λειτουργιών Εφοδιαστική Αλυσίδα Αποθέματα Στρατηγική Λειτουργιών Συγκεντρωτικός προγρ/σμός Λιτή παραγωγή Χρονικός προγρ/σμός Σχεδιασμός Διοίκηση Λειτουργιών Προγ/σμός & έλεγχος Βελτίωση 15
Οι Λειτουργίες ως Παραγωγικό Σύστημα Διαδικασίες και Λειτουργίες 16
Διαδικασίες και Λειτουργίες Η Διοίκηση Λειτουργιών είναι το εκείνο το σύνολο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που εμπλέκονται με τη διαχείριση των πόρων για την παραγωγή και διανομή προϊόντων και υπηρεσιών. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω κατάλληλου μετασχηματισμού εισροών σε εκροές.
Διαδικασίες και Λειτουργίες Εσωτερικό & εξωτερικό περιβάλλον ΕΙΣΡΟΕΣ Εργαζόμενοι Εξοπλισμός Εγκαταστάσεις Υλικά Γη Ενέργεια Κεφάλαιο Πληροφορίες 1 2 Διαδικασίες & Λειτουργίες 3 4 5 Πληροφορία για απόδοση ΕΚΡΟΕΣ Προϊόντα Υπηρεσίες
Διαδικασίες σε νοσοκομείο Γ R Φ Ε Α Γ: Γιατρός (δωμάτια εξέτασης) R: Ακτινολογικό (X-ray) Ε: Επείγοντα (εκτίμηση σοβαρότητας ασθενούς) Α: Αιματολογικό (εργαστήρια) Φ: Φαρμακείο
Διαδικασίες σε νοσοκομείο Κανονική εξέταση Κανονική εξέταση Γ R Φ Ε Α Γ: Γιατρός (δωμάτια εξέτασης) R: Ακτινολογικό (X-ray) Ε: Επείγοντα (εκτίμηση σοβαρότητας ασθενούς) Α: Αιματολογικό (εργαστήρια) Φ: Φαρμακείο
Διαδικασίες σε νοσοκομείο Κανονική εξέταση Κανονική εξέταση Σπασμένο χέρι Γ Ε R Α Φ Σπασμένο χέρι Γ: Γιατρός (δωμάτια εξέτασης) R: Ακτινολογικό (X-ray) Ε: Επείγοντα (εκτίμηση σοβαρότητας ασθενούς) Α: Αιματολογικό (εργαστήρια) Φ: Φαρμακείο
Διαδικασίες σε νοσοκομείο Κανονική εξέταση Κανονική εξέταση Σπασμένο χέρι Γρίπη Γ Ε R Α Φ Γρίπη Σπασμένο χέρι Γ: Γιατρός (δωμάτια εξέτασης) R: Ακτινολογικό (X-ray) Ε: Επείγοντα (εκτίμηση σοβαρότητας ασθενούς) Α: Αιματολογικό (εργαστήρια) Φ: Φαρμακείο
Διαδικασίες γραμμής παραγωγής αυτοκινήτων
Διαδικασίες γραμμής παραγωγής αυτοκινήτων A Β Γ Δ A: Συναρμολόγηση όλων των μερών πάνω στο σασί Β: Προσαρμογή κουβουκλίου Γ: Συμπλήρωση υγρών Δ: Έναρξη ελέγχων
Διαδικασίες γραμμής παραγωγής αυτοκινήτων A Β Γ Δ A: Συναρμολόγηση όλων των μερών πάνω στο σασί Β: Προσαρμογή κουβουκλίου Γ: Συμπλήρωση υγρών Δ: Έναρξη ελέγχων
Διαδικασίες γραμμής παραγωγής αυτοκινήτων A Β Γ Δ A: Συναρμολόγηση όλων των μερών πάνω στο σασί Β: Προσαρμογή κουβουκλίου Γ: Συμπλήρωση υγρών Δ: Έναρξη ελέγχων
Διαδικασίες διαχείρισης έργων
Όλες οι λειτουργίες είναι διαδικασίες μετασχηματισμού Είσοδοι Διαδικασία μετασχηματισμού Έξοδοι Σύστημα Παραγωγής
Το Σύστημα Παραγωγής Πρώτες ύλες Ενέργεια Κεφάλαιο Εργαζόμενοι Πληροφορίες Σύστημα Παραγωγής Τελικά προϊόντα Υπηρεσίες Σύστημα παραγωγής καλείται κάθε οργανωμένο σύνολο το οποίο μέσα από προκαθορισμένες διαδικασίες δημιουργεί προϊόντα ή υπηρεσίες μετασχηματίζοντας δεδομένα εισόδου σε επιθυμητές εξόδους.
Παραδείγματα παραγωγικών συστημάτων ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΞΟΔΟΣ Τράπεζα Εστιατόριο Νοσοκομείο Ταμίες, προσωπικό, Η/Υ, πελάτες, εγκαταστάσεις, ενέργεια Μαγείρεμα, σερβιτόροι, φαγητά, πελάτες, εγκαταστάσεις, ενέργεια Γιατροί, νοσοκόμες,λοιπό προσωπικό, ασθενείς, φάρμακα,γνώση, εγκαταστάσεις, ενέργεια 30 Δάνεια, αναλήψεις, διαφύλαξη, κ.α. Γεύματα, διασκέδαση, ικανοποιημένοι πελάτες Υπηρεσίες υγείας, εξιτήρια ασθενών
Παραδείγματα παραγωγικών συστημάτων - συνέχεια ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΞΟΔΟΣ Εργοστάσιο Αερογραμμές Πανεπιστήμιο Εξοπλισμός-μηχανές, εργατικό δυναμικό, πρώτες ύλες, αποθέματα προϊόντων, εγκαταστάσεις, ενέργεια Αεροπλάνα, εγκαταστάσεις, πιλότοι, αεροσυνοδοί, μηχανικοί, λοιπό προσωπικό εδάφους, πελάτες, ενέργεια. Καθηγητές, προσωπικό, φοιτητές, γνώση, συγγράμματα, εγκαταστάσεις, ενέργεια 31 τελικά προϊόντα Πτήσεις από ένα μέρος σε ένα άλλο επιστήμονες, έρευνα, δημόσια γνώση
Παραδείγματα παραγωγικών συστημάτων - συνέχεια ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΞΟΔΟΣ Αγροτική μονάδα Μονάδα λιανικού εμπορίου Χρήσης γης, σπόροι, φυτά, λιπάσματα, γεωργικά μηχανήματα Έτοιμα φυσικά αγαθά, χρήση εγκαταστάσεων, μεταφορικών μέσων, αποθήκες, αποθέματα Λαχανικά, γάλα, μαλλί, κρέας, λουλούδια Ικανοποίηση καταναλωτών μέσω της δυνατότητας άμεσης εξυπηρέτησης τους 32
Βασικά χαρακτηριστικά λειτουργιών σε ένα σύστημα παραγωγής Ο όγκος (ποσότητα) (Volume) των εκροών Η ποικιλία (Variety) των εκροών Η μεταβολή (Variation) στη ζήτηση των εκροών Ο βαθμός ορατότητας (Visibility) των πελατών σε σχέση με τις διαδικασίες μετασχηματισμού των εισροών σε εκροές Η επαναληπτικότητα μιας διαδικασίας Η συστηματοποίηση. Ο βαθμός στον οποίο καθορίζονται και περιγράφονται (τυποποιούνται) με σαφήνεια οι βασικές διαδικασίες. 33
Το προφίλ δύο λειτουργιών παραγωγής σε σχέση με τα 4 V s Low Volume High High Variety Low High Variation Low High Μικρή ξενοδοχειακή μονάδα Visibility Low Αλυσίδα ξενοδοχείων 34
Γιατί διδασκόμαστε το μάθημα της Διοίκησης Λειτουργιών; 35
Είναι μια από τις 3 βασικές διοικητικές δραστηριότητες κάθε επιχείρησης Marketing δημιουργεί ζήτηση Χρηματοοικονομικά/Λογιστήριο παρακολουθεί την απόδοση της επιχείρησης (χρηματοοικονομικές εισροές/εκροές), πληρώνει λογαριασμούς, ελέγχει τις εισπράξεις. Λειτουργίες δημιουργεί το προϊόν 36
Τράπεζες - Λειτουργίες Τράπεζα 1984-1994 T/Maker Co. Marketing Λειτουργίες Χρηματ/μικά Λογιστήριο έλεγχος ταμείου διεκπεραίωση συναλλαγών επεξεργασία δανείων ασφάλεια 37
Αερογραμμές - Λειτουργίες Αερογραμμές Marketing Λειτουργίες Χρηματ/μικά Λογιστήριο Υπηρεσίες Πτήσης Υποστήριξη Εδάφους Συντήρηση εγκαταστάσεων Τροφοδοσία (Catering) 38
Βιομηχανία - Λειτουργίες Εργοστάσιο Marketing Λειτουργίες Χρηματ/μικά Λογιστήριο Σχεδιασμός Διαδικασιών Έλεγχος Παραγωγής Έλεγχος Ποιότητας Έλεγχος Αποθεμάτων 39
Η ΔΛ κοστίζει: Υποθετικό παράδειγμα 3 προτάσεις για αύξηση των κερδών (σε ) Επιλογή Επιλογή Μάρκετινγκ Χρηματ. Τμήματος Επιλογή ΟΜ Μείωση Μείωση Αύξηση λειτουργικών Κόστους Σημερινή Κατάσταση Πωλήσεων κατά 50% εξόδων κατά 50% Παραγωγής κατά 20% Αξία Πωλήσεων 100.000 150.000 100.000 100.000 Κόστος Πωληθέντων -80.000-120.000-80.000-64.000 Λειτουργικά Έξοδα -6.000-6.000-3.000-6.000 Κέρδη προ Φόρων 14.000 24.000 17.000 30.000 Φόροι x 25% 3.500 6.000 4.250 7.500 Κέρδη 10.500 18.000 12.750 22.500 40
Η ΔΛ κοστίζει: Υποθετικό παράδειγμα 3 προτάσεις για αύξηση των κερδών (σε ) Επιλογή Επιλογή Μάρκετινγκ Χρηματ. Τμήματος Επιλογή ΟΜ Μείωση Μείωση Αύξηση λειτουργικών Κόστους Σημερινή Κατάσταση Πωλήσεων κατά 50% εξόδων κατά 50% Παραγωγής κατά 20% Αξία Πωλήσεων 100.000 150.000 100.000 100.000 Κόστος Πωληθέντων -80.000-120.000-80.000-64.000 Λειτουργικά Έξοδα -6.000-6.000-3.000-6.000 Κέρδη προ Φόρων 14.000 24.000 17.000 30.000 Φόροι x 25% 3.500 6.000 4.250 7.500 Κέρδη 10.500 18.000 12.750 22.500 41
Η ΔΛ κοστίζει: Υποθετικό παράδειγμα 3 προτάσεις για αύξηση των κερδών (σε ) Σημερινή Κατάσταση Επιλογή Μάρκετινγκ Αύξηση Πωλήσεων κατά 50% Επιλογή Χρηματ. Τμήματος Μείωση λειτουργικών εξόδων κατά 50% Επιλογή ΟΜ Μείωση Κόστους Παραγωγής κατά 20% Αξία Πωλήσεων 100.000 150.000 100.000 100.000 Κόστος Πωληθέντων -80.000-120.000-80.000-64.000 Λειτουργικά Έξοδα -6.000-6.000-3.000-6.000 Κέρδη προ Φόρων 14.000 24.000 17.000 30.000 Φόροι x 25% 3.500 6.000 4.250 7.500 Κέρδη 10.500 18.000 12.750 22.500 42
Η ΔΛ κοστίζει: Υποθετικό παράδειγμα 3 προτάσεις για αύξηση των κερδών (σε ) Επιλογή Επιλογή Μάρκετινγκ Χρηματ. Τμήματος Επιλογή ΟΜ Μείωση Μείωση Αύξηση λειτουργικών Κόστους Σημερινή Κατάσταση Πωλήσεων κατά 50% εξόδων κατά 50% Παραγωγής κατά 20% Αξία Πωλήσεων 100.000 150.000 100.000 100.000 Κόστος Πωληθέντων -80.000-120.000-80.000-64.000 Λειτουργικά Έξοδα -6.000-6.000-3.000-6.000 Κέρδη προ Φόρων 14.000 24.000 17.000 30.000 Φόροι x 25% 3.500 6.000 4.250 7.500 Κέρδη 10.500 18.000 12.750 22.500 43