ΟΙ ΠΡΟΚΑΡΚΙΝΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Dr. Γιώργος ΜΙΧΑΗΛ BSCCP/RCOG DT Diploma in Colposcopy
Ο Ο τραχηλικός καρκίνος αποτελεί μια πολύ σπάνια συνέπεια μιας ιδιαίτερα συχνής λοίμωξης Albert Singer 2
Α.. ΔΕΙΚΤΕΣ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Στην Ελλάδα, η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι περίπου 9,29/100.000 γυναίκες (EUCAN Database,1998) 3
ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ (ΕΛΛΑΔΑ, ΝΟΤΙΑ ΕΥΡΩΠΗ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ) Αδρός Δείκτης Επίπτωσης, Προτυπώμενος κατ` ηλικία Δείκτης Επίπτωσης, Σωρευτικός Κίνδυνος %, Προτυπώμενο Πηλίκο Επίπτωσης, Ετήσιος Αριθμός Νέων Περιστατικών 4
ΝΕΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΡΚΙΝΩΝ - WHO 2002 5
9ος ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥΣ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ 6
2ος ΕΙΔΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥΣ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΗΛΙΚΙΑΣ 15-44 ΕΤΩΝ 7
10η ΠΡΩΤΥΠΩΜΕΝΟΙ ΚΑΤ` ΗΛΙΚΙΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ 8
ΕΙΔΙΚΟΙ ΚΑΤ` ΗΛΙΚΙΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΧΩΡΩΝ ΝΟΤΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ & ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ 9
ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ 10
B.. ΔΕΙΚΤΕΣ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η θνησιμότητα αντιστοιχεί σε 2,48/100.000 (Στοιχεία Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας) Στη δεκαετία 1990-2000, περίπου 100 γυναίκες ηλικίας άνω των 25 ετών πέθαιναν ετήσια από την νόσο (Στοιχεία Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας) 11
ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ (ΕΛΛΑΔΑ, ΝΟΤΙΑ ΕΥΡΩΠΗ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ) Αδρός Δείκτης Θνητότητας, Προτυπώμενος κατ` ηλικία Δείκτης Θνητότητας, Σωρευτικός Κίνδυνος %, Προτυπώμενο Πηλίκο Θνητότητας, Ετήσιος Αριθμός Θανάτων 12
10ος ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥΣ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ 13
3ος ΕΙΔΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥΣ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΗΛΙΚΙΑΣ 15-44 ΕΤΩΝ 14
9η ΠΡΩΤΥΠΩΜΕΝΟΙ ΚΑΤ` ΗΛΙΚΙΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ 15
ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ 1. Θάνατοι (Νο) 2. Αδρός Κίνδυνος (/100.000) 3. Προτυπώμενος κατ` ηλικία Κίνδυνος (/100.000) Databases: 16
European Cervical Cancer Association Data Κράτος Νέες περιπτώσεις (απόλυτο Νο) Νέες περιπτώσεις (/100.000 γυν.) Θάνατοι από τραχηλικό Ca (απόλυτο Νο) Θάνατοι από τραχηλικό Ca (/100.000 γυν.) Νο γυναικών που ζουν με τραχηλικό Ca Austria 610 10,9 295 4,1 2353 Belgium 667 9,4 326 3,4 2626 Denmark 439 12,6 230 5,0 1703 Finland 164 4,3 81 1,8 602 France 4149 9,8 1647 3,1 16501 Germany 6133 10,8 2967 3,8 23087 Greece 578 7,7 239 2,5 2181 Ireland 164 7,2 88 3,3 630 Italy 3418 8,1 1186 2,2 13309 Luxemburg 24 8,7 13 3,9 96 Netherlands 753 7,3 307 2,3 3020 Portugal 956 13,5 378 4,5 3465 Spain 2103 7,6 739 2,2 8306 Sweden 485 8,2 249 3,1 1927 UK 3181 8,3 1529 3,1 11906 Total EU-15 23.824 10.274 91.712 17
ΕΙΔΙΚΟΙ ΚΑΤ` ΗΛΙΚΙΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΧΩΡΩΝ ΝΟΤΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ & ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ 18
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΤ` ΗΛΙΚΙΑ ΔΕΙΚΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ & ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 19
ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΕΠΙΠΟΛΑΖΟΝΤΟΣ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ CA - ΕΛΛΑΔΑ 20
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ - ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΝΥΠΟΛΟΓΙΣΘΕΙ 1. Πλημμελές Αρχείο Νεοπλασιών 2. Πιθανά ανακριβείς καταγραφές μέχρι το 1990 3. Δυναμικές αλλαγές στη σύνθεση του Ελληνικού πληθυσμού 21
ΕΠΙΠΤΩΣΗ HPV 16 & 18 ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ & ΧΩΡΙΣ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΑΝΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ 22
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ HPV ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ 1. Panotopoulou E J Med Virol 2007 2. Kroupis C Epidemiol Infect 2007 3. Agorastos T Eur J Cancer Prev 2004 Νο 1636 841 1296 ΚΥΡΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στα Παπ με φυσιολογική κυτταρολογία, το 26,6% ήταν DNA-HPV +(ve ve) ΗPV 11 ήταν ο συχνότερος ορότυπος (13.4%) Εν συνεχεία, ήταν οι 18 (10.3%), 6 (7.2%), 16 (6.4%), 31 (3.4%) και 33 (3.4%) Οι συχνότεροι τύποι λοιμώξεων αφορούσαν μονήρη λοίμωξη με τον ορότυπο 11 και σύνθετες λοιμώξεις με τους 11 και 18 Ο HPV-16 ήταν ο συχνότερος ορότυπος Ανάστροφη συσχέτιση του HPV-58 με θετικά κυτταρολογικά ευρήματα Πρόδηλη η ελάττωση επίπτωσης του HPV με την ηλικία Η συνολική επίπτωση του HPV ήταν 2,5%, από τις χαμηλότερες παγκόσμια συχνότητα με τόκου & ηλικίας 23
ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ HPV ΣΕ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΑ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΑ, ΧΑΜΗΛΟΒΑΘΜΕΣ - ΥΨΗΛΟΒΑΘΜΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 24
ΑΔΡΗ, ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ ΜΕ ΗΛΙΚΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ HPV ΣΕ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΑ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΤΙΑ ΕΥΡΩΠΗ & ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ 25
16 45 59 ΟΙ ΔΕΚΑ ΣΥΧΝΟΤΕΡΟΙ ΟΡΟΤΥΠΟΙ HPV ΣΕ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΑ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΤΙΑ ΕΥΡΩΠΗ & ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ 26
6 16 18 ΟΙ ΔΕΚΑ ΣΥΧΝΟΤΕΡΟΙ ΟΡΟΤΥΠΟΙ HPV ΣΕ LSIL/CIN1 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΤΙΑ ΕΥΡΩΠΗ & ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ 27
16 31 18 ΟΙ ΔΕΚΑ ΣΥΧΝΟΤΕΡΟΙ ΟΡΟΤΥΠΟΙ HPV ΣΕ HSIL/CIN2-3 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΤΙΑ ΕΥΡΩΠΗ & ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ 28
18 16 31 ΟΙ ΔΕΚΑ ΣΥΧΝΟΤΕΡΟΙ ΟΡΟΤΥΠΟΙ HPV ΣΕ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ CA ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΤΙΑ ΕΥΡΩΠΗ & ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ 29
Infection with the various HPV types in Greek women: Correlation with the degree of cervical dysplasia Constantoulakis P 1, Bilirakis E 2, Koliopoulos G 3, Paraskevaidis E 3 1 Locus Medicus Laboratory, 2 Iaso General Hospital, 3 Obs/Gynae Dept, University of Ioannina
PCR-MICROARRAY TECHNOLOGY 4,353 positive samples out of 7,713 total samples analyzed Main differences between HSIL - LSIL are in HPV 31 and HPV 6 HPV 16 and 58 are the most prevalent Low risk subtypes also appear in carcinomas 31
Conclusions The importance of our findings in relevance to the HPV vaccine HPV 16 HPV 18 HPV 6 100% protection Koutsky et al, Vaccine 2006 HPV 45 but HPV 31 (4%) HPV 33 (7%) HPV 52 HPV 58 94% protection 55% protection No protection Continuation of mass screening is imperative 16%, 2nd most common type in Greece 32
ΕΛΛΑΔΑ - ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΡΑΧΗΛΟΥ: ΑΝΟΙΚΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ Βελτιστοποιήση των στατιστικών με την κάλυψη του συνόλου του πληθυσμού, & ενίσχυση της ποιότητας λήψης και ανάγνωσης του Test Pap Γνώση και τήρηση των θεσπισμένων διεθνών διαγνωστικών και θεραπευτικών αλγορίθμων Consensus για την θέση της κολποσκόπησης, την πιστοποίηση και επάρκεια του εξεταστή, και το Quality Assurance 33
ΕΛΛΑΔΑ - ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΡΑΧΗΛΟΥ: ΑΝΟΙΚΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ Κυτταρολογία υγρής φάσης (LBC Liquid Base Cytology) σαν μέθοδος ρουτίνας; Στενότερη σύνδεση LBC με την ανίχνευση και τυποποίηση HPV Προκύπτουσα αύξηση διαπίστωσης cgin από την ευρύτερη χρήση LBC 34
ΕΛΛΑΔΑ - ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΡΑΧΗΛΟΥ: ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗ HPV TEST Ανίχνευση (screening)) τραχηλικού προκαρκίνου πρωτογενές εργαλείο διαλογής Το HR HPV είναι περισσότερο ειδικό από την κυτταρολογία στην ανίχνευση CIN2+, ενώ η κυτταρολογία είναι περισσότερο ειδική, αλλά παρόμοια για γυναίκες >35 Διαλογή / Αντιμετώπιση LSIL - ASCUS Καθώς HSIL ανιχνεύεται σε 5%-15% των ASCUS,, το μεγαλύτερο ποσοστό HSIL προέρχεται τελικά από τα ASCUS Test ίασης / Επαγρύπνηση μετά την θεραπεία Γυναίκες θεραπευμένες για CIN έχουν πενταπλάσια πιθανότητα ανάπτυξης τραχηλικού καρκίνου από τον γενικό πληθυσμό για τα επόμενα 20 έτη Η πιθανότητα συνύπαρξης τραχηλικού καρκίνου σε γυναίκα θεραπευμένη για CIN & θεωρητικά ιαθείσα είναι 5,3/1.000 35
ΕΛΛΑΔΑ - ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΡΑΧΗΛΟΥ: ΑΝΟΙΚΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ Ηλικία έναρξης τραχηλικού screening στην Ελλάδα Ανοιχτά ζητήματα με τον εμβολιασμό 36
Ευρωπαϊκή Κοινοπραξία για τον Καρκίνο του Τραχήλου της Μήτρας ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΦΥΛΛΑΔΙΑ 37
Ευρωπαϊκή Κοινοπραξία για τον Καρκίνο του Τραχήλου της Μήτρας ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΦΥΛΛΑΔΙΑ 38
Πόσες γυναίκες με παθολογικό Pap πιστεύουν πως έχουν καρκίνο? 100% Beresford & Gervaise 1986 Σκεφτείτε να περιγράψετε τα αποτελέσματα του Pap & του HPV test σαν προσαρμογές του βασικού κινδύνου για τραχηλική νόσο αντί ως θετικά ή αρνητικά, κάτι σαν αποτελέσματα προγεννητικού ελέγχου Prendiville 2003 39
Ευχαριστώ για την προσοχή σας 40