ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΜΟΤ ΔΙΕΤΘΤΝΗ ΜΕΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ εμινάρια Επιθεωρητών Υεβρουάριος 2013 Λουκία Χατζημιχαήλ ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημάτων ΝΕΟ ΑΝΑΛΤΣΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΤΔΩΝ ΑΡΦΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΑ Έλενα Πηδιά Σύμβουλος Φιλολογικών Μαθημάτων
ΠΕΡΙΠΛΟΤ Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Β Γυμνασίου Φρόνος διδασκαλίας: 2 διδακτικές περίοδοι την εβδομάδα Περίπλους: περί + πλοῦς Σαξίδι γύρω από τις ακτές 2
Η ςημειολογική λειτουργία τησ εικόνασ του εξωφφλλου Μέςω τησ εικόνασ υποβάλλεται: - η διαδρομή ςτον χώρο και ςτον χρόνο - η διαχρονία τησ γλώςςασ -η ποικιλία των θεμάτων του βιβλίου -η ποικιλία των λογοτεχνικών ειδών του βιβλίου -ο γραπτόσ και ο προφορικόσ λόγοσ 3
ΠΕΡΙΠΛΟΤ ΣΟΦΟΙ Ο Περίπλους ταξιδεύει τους/τις μαθητές/τριες σε εποχές που καλύπτουν είκοσι αιώνες, σε τόπους όπου αναπτύχθηκε ο ελληνικός πολιτισμός και μιλήθηκε η ελληνική γλώσσα από το 500 π.φ. ως τον 16 ο αι. μ.φ. 4
ΚΕΙΜΕΝΑ Κάζε θεθάιαηο ηοσ βηβιίοσ αζτοιείηαη κε ένα είδορ ηερ γπαμμαηείαρ κέζα από ελδεηθηηθά αποζπάζκαηα ποσ παραθοιοσζούλ ηελ εξέλιξή ηος ζε διάθοπερ εποσέρ. Καιύπηοληαη ιηγόηερο γλφζηές πηστές ηερ λογοηεσνίαρ, ηερ επιζηεμονικήρ θαη ηερ ιζηοπικήρ γπαμμαηείαρ θαη ηφλ άιιφλ εηδώλ ηοσ γραπηού ιόγοσ κε θρηηήρηο ηελ καηαλλελόηεηα ηερ γλυζζικήρ μοπθήρ, ηο ενδιαθέπον ηφλ θεηκέλφλ αιιά θαη ηε δσλαηόηεηα λα προζθέροσλ πλεποθόπεζε γηα ηολ απσαίο θαη βςδανηινό κόζμο, γηα ηε ζκέτε θαη ηης ιδέερ ηφλ αλζρώπφλ, ηελ εξέλιξε ηοσ ποιηηηζκού, ηον δεμόζιο θαη ιδιυηικό βίο θαη άιια δεηήκαηα ποσ προάγοσλ ηε γεληθή αρταηογλφζία. 5
ΘΕΜΑΣΙΚΕ ΕΝΟΣΗΣΕ- ΚΕΥΑΛΑΙΑ α. Το κάθε κεφάλαιο του βιβλίου περιλαμβάνει τρεις έως πέντε ενότητες που παρακολουθούν την εξέλιξη και την κοινωνική λειτουργία κάθε είδους. β. Ιδιαίτερη σημασία έχει η κατανόηση των κειμένων και της γλώσσας σε ιστορική προοπτική. γ. Είναι σημαντικό οι μαθητές να συλλάβουν και να αναπτύξουν δεκτικότητα και παρατηρητικότητα για φαινόμενα εξέλιξης, με απώτερο στόχο να κατανοήσουν την έννοια της ιστορικής συνέχειας (500 π. Χ. 16 ο αι. μ.χ.). 6
ΘΕΜΑΣΙΚΕ ΕΝΟΣΗΣΕ- ΚΕΥΑΛΑΙΑ α. Το απόφθεγμα β. Το ανέκδοτο και ο αισώπειος μύθος (αίνος) γ. Βιογραφία δ. Μυθογραφία Θα ακολουθήσουν: Γεωγραφία, Φυσική- Φυσική Ιστορία, Ιατρική- Φαρμακευτική, Επιστολογραφία, κ.ά. 7
ε κάθε κεφάλαιο υπάρχουν: Εισαγωγή κεφαλαίου Εισαγωγικά σημειώματα για κάθε ενότητα Κείμενα χόλια Εικονογράφηση Λεξιλογικά στοιχεία Ασκήσεις Υπάρχει επίσης αλφαβητικό Λεξιλόγιο στο τέλος του βιβλίου που αξιοποιείται από τον μαθητή στο 8 σπίτι.
ΕΙΑΓΩΓΗ Εισαγωγή στο γραμματειακό είδος που εξετάζεται σε κάθε κεφάλαιο 9
ΕΙΑΓΩΓΗ Το ειζαγυγικό ζεμείυμα θάζε ελόηεηας: α. Προζθέρεη βαζηθές πιεροθορίες ζεφρεηηθές θαη γρακκαηοιογηθές. β. Δελ ελδείθλσηαη πάληοηε ε ζσδήηεζή ηοσ εθ ηφλ προηέρφλ. γ. Σε αρθεηές περηπηώζεης ηα ζηοητεία ποσ περηέτοληαη ζηελ εηζαγφγηθή ζειίδα κπορούλ λα προθύυοσλ φς ζσκπεράζκαηα ηφλ καζεηώλ κε ηελ οιοθιήρφζε ηες ελόηεηας, λα ιεηηοσργήζοσλ δειαδή κε ηολ ηρόπο ασηό φς αλαθεθαιαίφζε. 10
Κεφάλαιο 1.2 «Σο απόφθεγμα στη ρητορική και την ποίηση της κλασικής εποχής» ΚΕΙΜΕΝΑ Κεφάλαιο 2 «Ανέκδοτο» 11
ΦΟΛΙΑ Σα σχόλια διευκολύνουν την κατανόηση των κειμένων (αντικαθιστούν τις αρχαιογνωστικές πληροφορίες που υπάρχουν στα βιβλία της Α τάξης). Βρίσκονται συνήθως στο περιθώριο. 12
ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΥΗΗ Σα κείμενα συνοδεύονται από πλούσια εικονογράφηση: -σκίτσα -εικόνες από αρχαία και σύγχρονα έργα -Τποστηρίζουν την κατανόηση των κειμένων -υντελούν την ευρύτερη αρχαιογνωστική και αισθητική καλλιέργεια. 13
ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΥΗΗ Salvador Dali, Οι πειρασμοί του Αγίου Αντωνίου, 1946. Βρυξέλλες, Βασιλικό Μουσείο Καλών Σεχνών 14
ΚΕΙΜΕΝΑ 15
Βρίσκονται στο τέλος κάθε ενότητας και δίνουν πληροφορίες για τη γραμματική των λέξεων. 16
ΑΚΗΕΙ Ασκήσεις σε μορφοσυντακτικά φαινόμενα και σχετική θεωρία 17
18
Για τα κείμενα μίας ενότητας ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΚΑΛΙΑ -Ανάγνωση των κειμένων από τον/την εκπαιδευτικό -Δεύτερη ανάγνωση από τον/την εκπαιδευτικό -Γλωσσική εξομάλυνση και νοηματική επεξεργασία σύμφωνα με το βιβλίο του εκπαιδευτικού -Ανάγνωση από τους μαθητές -Ανακεφαλαίωση -Ανάθεση ασκήσεων ως κατ οίκον εργασία, εφ όσον δοθούν οδηγίες για την επίλυσή τους. Η εξάσκηση στην ανάγνωση ανατίθεται ως κατ οίκον εργασία σε κάθε ενότητα και πρέπει να εξετάζεται. 19
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΠΕΙΡΟΕΙΔΗ ΜΑΘΗΗ Προϊδεασμός-επανάληψησυσχέτιση, όχι αποστήθιση Η διδασκαλία του μαθήματος προϋποθέτει να γνωρίζει ο εκπαιδευτικός τη διδακτέα ύλη της Α Γυμνασίου, όπως αυτή παρουσιάζεται (σπειροειδώς) στα βιβλία του μαθητή. Επιπρόσθετα, επισημαίνεται ότι κατά τη διδασκαλία αποφεύγεται οποιαδήποτε στοχευμένη μεταφραστική πρακτική. 20
ΑΚΗΕΙ -Ακολουθούν τη σπειροειδή διάταξη της γνώσης. -Αποτελούν την πυξίδα για τα μορφοσυντακτικά φαινόμενα που εξετάζονται σε κάθε κείμενο. -Είναι το μέσο για να διδάξουμε τα μορφοσυντακτικά φαινόμενα κάθε ενότητας. -υνοδεύονται από θεωρία στην οποία ο μαθητής καλείται να φθάσει επαγωγικά. -Για την επίλυσή τους οι μαθητές μπορούν, και σε πολλές περιπτώσεις πρέπει, να ανατρέξουν στο κείμενο της ενότητας ή και άλλων ενοτήτων. 21
Κατ οίκον εργασία Ως κατ οίκον εργασία ανατίθεται στους/στις μαθητές/τριες: -Εξάσκηση στην ανάγνωση των κειμένων - Ορθογραφία - Επίλυση των ασκήσεων που υπάρχουν στο βιβλίο του μαθητή (τα σενάρια διδασκαλίας καθοδηγούν ποιες ασκήσεις του βιβλίου μπορούν να γίνουν στην τάξη και ποιες στο σπίτι). - (Προαιρετική) Διαθεματική ερευνητική εργασία, όπου προτείνεται στα σενάρια διδασκαλίας. 22
την ιστοσελίδα του ΤΠΠ θα βρείτε: Σο βιβλίο του μαθητή Σα σενάρια διδασκαλίας των κεφαλαίων του βιβλίου Το βιβλίο του εκπαιδευτικού αποτελεί πυξίδα για τη νέα διδακτική μεθοδολογία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας με βάση το ΝΑΠ και ως εκ τούτου πρέπει να ακολουθείται. Προγραμματισμός Στον προγραμματισμό προτείνεται ο συνολικός διδακτικός χρόνος που απαιτείται για κάθε κεφάλαιο και όχι η ακριβής οργάνωση κάθε διδακτικής περιόδου. Ο/Η διδάσκων/ουσα, ακολουθώντας το γενικό πλαίσιο του βιβλίου του εκπαιδευτικού, καλείται να οργανώσει τις επιμέρους διδακτικές ενότητες κατά την κρίση του/της. o Δειγματικό εξεταστικό δοκίμιο θα αναρτηθεί εντός των ημερών. 23
Ομάδα ΝΑΠ Αρχαίων Ελληνικών 2012-2013 Αντώνης Τσακμάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Κύπρου Αντώνης Πετρίδης, Επίκουρος Καθηγητής Ανοικτού Πανεπιστημίου Λουκία Χατζημιχαήλ, ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημάτων και Σύνδεσμος για το ΝΑΠ Αρχαίων Ελληνικών, 22809541 Πόπη Πούγιουρου, Λειτουργός Γραφείου ΝΑΠ, 22402487 Έφη Πολυκάρπου, Λειτουργός Γραφείου ΝΑΠ, 22402487 Έλενα Πηδιά, Σύμβουλος Φιλολογικών Μαθημάτων, 22806332 Δρ Ανδρέας Κρίγκος, Λειτουργός Π.Ι.Κ., 22402443 24