ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ ΜΑΡΙΟΣ Γ. ΚΑΤΣΑΡΟΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Β ΠΠ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ ΜΑΡΙΟΣ Γ. ΚΑΤΣΑΡΟΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Β ΠΠ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ o ΧΡΟΝΙΑ ΑΥΤΟΑΝΟΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΟΥ ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ ΣΕ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΠΡΟΔΙΑΤΕΘΕΙΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ o ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΓΛΟΥΤΕΝΗ - ΠΡΩΤΕΙΝΗ ΤΩΝ ΣΙΤΗΡΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ o ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΒΛΑΒΗ ΤΟΥ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ ΤΟΥ ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ o ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΠΛΗΘΟΥΣ ΕΝΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

ΑΡΕΤΑΙΟΣ Ο ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ 2 ο ΑΙΩΝΑ μ.χ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ : ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΑΛΓΟΣ ΩΧΡΟΤΗΤΑ ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ ΔΙΑΡΡΟΙΚΕΣ ΚΕΝΩΣΕΙΣ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ ΚΟΙΛΙΑΚΗ ΧΩΡΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Dr SAMUEL GEE 1888 ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΟΡΟ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ ΠΡΟΦΗΤΕΥΕΙ ΜΙΑ ΔΙΑΙΤΑ ΜΕ ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΣΙΤΗΡΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Dr WILLEM KAREL DICKΕ 1950: ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΟΤΑΝ ΤΟ ΑΛΕΥΡΙ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑΤΑΙ ΣΤΗ ΔΙΑΙΤΑ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΚΑΛΑΜΠΟΚΑΛΕΥΡΟ Dicke WK (1950) Coeliakie: een onderzoek naar de nadelige invloed van sommige graansoorten op de lijder aan coeliakie, PhD thesis. Utrecht, the Netherlands: University of Utrecht

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1952: ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΓΛΟΥΤΕΝΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ Anderson C, French J, Sammons H, Frazer A, Gerrard J, Smellie J (1952). «Coeliac disease; gastrointestinal studies and the effect of dietary wheat flour». Lancet 1 (17): 836 42 1954: JOHN W. PAULLEY - ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΑΤΡΟΦΙΑΣ ΤΩΝ ΛΑΧΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ Paulley JW (1954). Observation on the aetiology of idiopathic steatorrhoea; jejunal and lymph-node biopsies. Br Med J 2 (4900) : 1318 21.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1965: ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΘΗΚΕ Ο ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ Macdonald W, Dobbins W, Rubin C (1965). «Studies of the familial nature of celiac sprue using biopsy of the small intestine». N Engl J Med 272 (9): 448 56 1966: ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΠΗΤΟΕΙΔΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ Marks J, Shuster S, Watson A (1966). «Small-bowel changes in dermatitis herpetiformis». Lancet 2 (7476): 1280 2 1997 ΤΑΥΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Η ΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΝΣΓΛΟΥΤΑΜΙΝΑΣΗ Dieterich W, Ehnis T, Bauer M, et al. Identification of tissue transglutaminase as the autoantigen of celiac disease. Nat Med. 1997;3:797 801

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΗΛΙΚΙΑΣ 0,9 12,9 / 100.000 ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ 1,27 39 / 100.000 Y. Kang et al. Systematic Review : Worldwide Variation in the Frequency of Coeliac Disease and Changes Over Time. Aliment Pharmacol Ther. 2013;38(3):226-245

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Jason S. R. Jennings et al. New Developments in Celiac Disease. Curr Opin Gastroenterol 2003; 19(2).

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ο ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΠΟΙΚΙΛΛΕΙ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ 1% ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ 2,4% ΣΤΗ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ 0,3% ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ Mustalahti K, Catassi C, Reunanen A, et al. The prevalence of CD in Europe: results of a centralized, international mass screening project. Ann Med 2010; 42: 587 95.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΗΛΙΚΙΑ ΚΥΡΙΩΣ ΔΙΑΓΙΓΝΩΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕΤΑΞΥ 9 24 ΜΗΝΩΝ ( A:Γ - 1:1) 3 η 4 η ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ (Α:Γ - 1:2) ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 60 ΕΤΩΝ!!! Fasano A, Catassi C. Current approaches to diagnosis and treatment of celiac disease: an evolving spectrum. Gastroenterology 2001; 120: 636-651

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Naiyana Gujral, et al.celiac disease: Prevalence, diagnosis, pathogenesis and treatment, World J Gastroenterol 2012 November 14; 18(42): 6036-6059

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Naiyana Gujral, Hugh J Freeman and Alan BR Thomson.Celiac disease: Prevalence, diagnosis, pathogenesis and treatment. World J Gastroenterol 2012 November 14; 18(42): 6036-6059

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΓΛΟΥΤΕΝΗ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ Τ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ «ΠΥΡΟΔΟΤΗΣΗΣ» ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΕΙΖΩΝ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΙΣΤΟΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑΣ MHC II ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΑΠΛΟΤΥΠΩΝ HLA ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ¹ HLA-DQ2 95% ΑΣΘΕΝΩΝ HLA-DQ8 5% ΑΣΘΕΝΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΑ ΓΟΝΙΔΙΑ ΕΝΤΟΠΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΒΡΑΧΥ ΣΚΕΛΟΣ ΤΟΥ ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΟΣ 6 (6p21.3)². 1- Karell K ET AL. HLA types in celiac disease patients not carrying the DQA1*05-DQB1*02 (DQ2) heterodimer: results from the European Genetics Cluster on Celiac Disease. Hum Immunol 2003; 64: 469-477 2 - Tollefsen et al. HLA-DQ2 and -DQ8 signatures of gluten T cell epitopes in celiac disease J Clin Invest 2006;116(8).

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ ΤΡΕΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΧΟΥΝΕ ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΘΕΙ¹: 5Q31-Q33 (CELIAC2) 2Q33 (CELIAC3) 19P13.1 (CELIAC4) 40 ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΧΟΥΝΕ ΜΕΛΕΤΗΘΕΙ² 64 ΠΙΘΑΝΑ ΥΠΕΥΘΥΝΑ ΓΟΝΙΔΙΑ 1- Magiorni et al. HLA-DQA1 and HLA-DQB1 in Celiac disease predisposition: practical implications of the HLA molecular typing. Journal of Biomedical Science 2012, 19:88 2- Karell K ET AL. HLA types in celiac disease patients not carrying the DQA1*05-DQB1*02 (DQ2) heterodimer: results from the European Genetics Cluster on Celiac Disease. Hum Immunol 2003; 64: 469-477

HLA-DQ2 Y. Kang et al. Systematic Review : Worldwide Variation in the Frequency of Coeliac Disease and Changes Over Time. Aliment Pharmacol Ther. 2013;38(3):226-245

HLA-DQ8 Y. Kang et al. Systematic Review : Worldwide Variation in the Frequency of Coeliac Disease and Changes Over Time. Aliment Pharmacol Ther. 2013;38(3):226-245

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ J. Y. Kang, et al.systematic Review : Worldwide Variation in the Frequency of Coeliac Disease and Changes Over Time. Aliment Pharmacol Ther. 2013;38(3):226-245

ΠΡΟΛΑΜΙΝΕΣ ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ ΣΙΤΑΡΙ ΓΛΟΙΑΔΙΝΗ ΚΡΙΘΑΡΙ ΧΟΡΔΕΙΝΗ ΣΙΚΑΛΗ - ΣΙΚΑΛΙΝΗ

ΓΛΟΥΤΕΝΗ Η ΓΛΟΥΤΕΝΗ ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΤΕΪΝΗ ΤΟΥ ΕΝΔΟΣΠΕΡΜΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΛΑΚΟΥ ΣΙΤΑΡΙΟΥ ΚΡΙΘΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΣΙΚΑΛΗΣ, Η ΟΠΟΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΓΛΟΙΑΔΙΝΗ ΚΑΙ ΓΛΟΥΤΕΛΙΝΗ. ΠΗΓΗ - WIKIPEDIA

ΣΙΤΗΡΑ ΚΑΙ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ Abadie V et al. Integration of genetic and immunological insights into a model of celiac disease pathogenesis. Annu Rev Immunol 2011;29:493 525.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ ΙΟΥΣ ΚΑΙ ΒΑΚΤΗΡΙΑ (Campylobacter, Enterovirus, HCV, Rotavirus) ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ ΑΥΤΟΑΝΟΣΙΑΣ ΠΡΩΙΜΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ ΣΤΗ ΒΡΕΦΙΚΗ ΔΙΑΙΤΑ Stepniak D, Koning F. Celiac disease-sandwiched between innate and adaptive immunity. Hum Immunol 2006; 67:460-468

ΟΜΑΔΕΣ ΜΕ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΠΡΩΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΜΟΝΟΖΥΓΩΤΙΚΑ ΔΙΔΥΜΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΔ-1 ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN, ΣΥΝΔΡΟΜΟ TURNER ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ AIH, PBC ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΡΠΗΤΟΕΙΔΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ IgA Freeman HJ. Risk factors in familial forms of celiac disease. World J Gastroenterol 2010; 16: 1828-1831

ΟΜΑΔΕΣ ΜΕ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ 1 ου ΒΑΘΜΟΥ: 1 ΣΤΟΥΣ 10 ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ 2 ου ΒΑΘΜΟΥ: 1 ΣΤΟΥΣ 39 ΣΥΜΤΩΜΑΤΙΚΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ: 1 ΣΤΟΥΣ 56 ΓΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ: 1 ΣΤΟΥΣ 100 Μ Fasano A et al. Prevalence of celiac disease in at-risk and not-at-risk groups in the Unites States: a large multicenter study. Arch Intern Med 2003; 163: 286 92.

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ ΕΙΣΟΔΟΣ ΓΛΙΑΔΙΝΗΣ ΣΤΟΝ ΕΝΤΕΡΙΚΟ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΓΛΙΑΔΙΝΗΣ ΚΑΙ ΙΣΤΙΚΗΣ ΤΡΑΝΣΓΛΟΥΤΑΜΙΝΑΣΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ HLADQ-2, HLADQ-8 ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ CD4 T ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΑ Β ΚΥΤΤΑΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ IFN KAI TNF ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΙΝΟΒΛΑΣΤΩΝ ΕΚΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΛΛΟΠΡΩΤΕΙΝΑΣΩΝ ΑΠΟΔΟΜΗΣΗ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ Priti Chougule et al. Isolation and characterization of human primary enterocytes from small intestine using a novel method. Scandinavian Journal of Gastroenterology Nov 2012

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ Robert M. Plenge et al. Unlocking the pathogenesis of celiac disease. Nature Genetics 2010 42, 281-282

ΤΟ ΠΑΖΛ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ ΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΑΤΥΠΗ ΜΟΡΦΗ ΑΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΣΙΩΠΗΡΗ ΜΟΡΦΗ ΛΑΝΘΑΝΟΥΣΑ ΜΟΡΦΗ

ΤΟ ΠΑΓΟΒΟΥΝΟ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗΣ

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ - ΚΛΑΣΙΚΗ ΤΥΠΙΚΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΘΕΤΙΚΟΣ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ (IgA-anti TG ) ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΣ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΣ (ΕΙΚΟΝΑ ΟΔΟΝΤΩΤΗΣ ΠΑΡΥΦΗΣ)

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ - ΑΤΥΠΗ ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΤΥΠΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΘΕΤΙΚΟΣ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ( IgA-anti TG) ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΣ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΣ ( ΕΙΚΟΝΑ ΟΔΟΝΤΩΤΗΣ ΠΑΡΥΦΗΣ)

ΑΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ - ΣΙΩΠΗΡΗ ΑΤΥΠΑ Ή ΚΑΘΟΛΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΛΟΓΩ ΔΥΣΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΘΕΤΙΚΟΣ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΣ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΣ

ΑΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ - ΛΑΝΘΑΝΟΥΣΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΣ ΘΕΤΙΚΟΣ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΟΥΣΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΠΑΙΔΙΑ (6-24 ΜΗΝΩΝ) ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΑΡΡΟΙΑ, ΜΕΤΕΩΡΙΣΜΟΣ ΚΟΙΛΙΑΣ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΒΑΡΟΥΣ ΜΥΙΚΗ ΑΤΡΟΦΙΑ, ΥΠΟΛΕΥΚΩΜΑΤΙΝΑΙΜΙΑ ΣΤΕΑΤΟΡΡΟΙΑ ΕΝΗΛΙΚΕΣ (ΣΥΝΗΘΩΣ 3 η 4 η ΔΕΚΑΕΤΙΑ) Ferguson A, Arranz E, O Mahony S. Clinical and pathological spectrum of coeliac disease active, silent, latent, potential. Gut 1993; 34: 150 1.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ 6 ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ - ΑΤΥΠΗ ΜΟΡΦΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΕΙΚΟΝΑ ΣΕΕ ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ ΓΟΠ ΕΝΑΛΛΑΓΕΣ ΚΕΝΩΣΕΩΝ ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ¹ 1- Green PH. The many faces of celiac disease: clinical presentation of celiac disease in the adult population. Gastroenterology 2005; 128 (Suppl 1):S74 S78.

ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΥΣΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ

ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΔΥΣΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΑΝΑΙΜΙΑ - ΣΙΔΗΡΟΠΕΝΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ, ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΦΥΛΛΙΚΟΥ, Β12 Η ΠΛΕΟΝ ΣΥΧΝΗ ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΟΥ 8% ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ ΕΧΟΥΝΕ ΣΙΔΗΡΟΠΕΝΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΣΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΣΙΔΗΡΟΥ Green PH, Cellier C. Celiac disease. N Engl J Med. 2007;357:1731 1743.

ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΔΥΣΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΟΣΤΕΟΠΕΝΙΑ, ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΔΥΣΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ VIT D ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 50% ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΕΧΟΥΝΕ ΧΑΜΗΛΗ ΟΣΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΤΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ¹ ΑΥΞΗΜΕΝΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ² ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΝΤΟΣ ΕΤΟΥΣ 1 -Robert Hoyt et al. Celiac Disease and Osteoporosis.Arch Intern Med. 2005;165(16):1922-1923 2 -Ludvigsson JF, Ekbom A, Montgomery SM. Celiac disease and the risk of fractures a general population-based cohort study. Alimentary Pharmacology and Therapeutics 2007; 25: 273 285

ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΔΥΣΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΗΞΗΣ ΔΥΣΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ VIT K ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΗ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ ΣΠΑΝΙΟΤΑΤΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ Djuriz et al. Celiac disease with diffuse cutaneous vitamin K-deficiency bleeding. Adv Ther. 2007 Nov-Dec;24(6):1286-9.

ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΡΠΗΤΟΕΙΔΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ

ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΦΘΩΔΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΤΙΔΑ

ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΑΔΑΜΑΝΤΙΝΗΣ

ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑ

ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ ΣΤΟ 1% ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΑΞΟΝΙΚΟΣ ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΩΝ ΑΚΡΩΝ ΠΛΗΡΗΣ ΥΦΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΓΛΟΥΤΕΝΗΣ 1 - Lubrano E, Ciacci C, Ames PR, et al. The arthritis of coeliac disease: prevalence and pattern in 200 adult patients. Br J Rheumatol. 1996;35:1314 1318 2 - Fasano A, Berti I, Gerarduzzi T, et al. Prevalence of celiac disease in at-risk and not-at-risk groups in the United States: a large multicenter study. Arch Intern Med. 2003;163:286 292.

ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΥΣΜΗΝΟΡΡΟΙΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΗΒΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΠΡΩΙΜΗ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ Green PH, Jabri B. Coeliac disease. Lancet 2003; 362: 383 91.

ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΤΡΑΝΣΑΜΙΝΑΣΑΙΜΙΑ ΣΕ 4% ΠΕΡΙΠΟΥ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ H ALT ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ AST ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ ¹ ΠΛΗΡΗΣ ΥΦΕΣΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΑΣ ² 1 - Bardella MT, Fraquelli M, Quatrini M, et al. Prevalence of hypertransaminasaemia in adult coeliac patients and effect of gluten-free diet. Hepatology 1995; 22: 833-6. 2 - J.M. Duggan, A.E. Duggan. The Liver in coeliac disease. Aliment Pharmacol Ther. 2005;21(5):515-518.

ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΝΕΥΡΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΜΜΕΝΟΥΣΑ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΑΤΑΞΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ Wills AJ et al. The neurology and neuropathology of coeliac disease.neuropathol Appl Neurobiol.2000;26:493-496

ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΝΕΥΡΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΕΣ ΑΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΟΣ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΩΝ? ΑΥΤΟΑΝΟΣΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ? ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ? ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΛΕΥΚΗ ΟΥΣΙΑ¹ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΑΠΟΤΙΤΑΝΩΣΕΩΝ² 1 - Kieslich M et al. Brain white-matter lesions in celiac disease: a prospective study of 75 diet-treated pts.pediatrics.2001;108(2) 2 - Gobbi G, et al. Celiac disease, epilepsy, and cerebral calcifications. Lancet. 1992;340:439 443

ΑΠΟΤΕΡΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΝΟΣΟΣ ΜΕ ΥΨΗΛΟ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ 1% ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ ΑΤΥΠΗ ΑΡΧΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΠΛΗΘΟΣ ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΑΠΑΙΤΕΙ ΥΨΗΛΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΥΠΟΨΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΜΑΔΩΝ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΤΑΚΤΙΚΟ ΚΛΙΝΙΚΟΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΑΣΘΕΝΩΝ ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΔΙΑΙΤΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΓΛΟΥΤΕΝΗΣ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΓΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΓΛΟΥΤΕΝΗΣ ΚΡΥΜΜΕΝΗ ΓΛΟΥΤΕΝΗ

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ