Μαρία Κυριακίδου, Ψυχολόγος σύμβουλος οικογένειας
Μορφές βίας Παραμζλθςθ(ζλλειψθ φροντίδασ, ςυναιςκθματικισ εγγφτθτασ) ωματικι (φυςικζσ πράξεισ βίασ) Ψυχολογικι (λεκτικι ι ςυναιςκθματικι) εξουαλικι κακοποίθςθ(επιβολι ςεξουαλικϊν πράξεωνβιαςμόσ)
Ζρευνεσ (Randle and Graham, 2011 και Staus, 2004) δείχνουν πωσ και οι άντρεσ αποτελοφν κφματα βίασ. Σα περιςςότερα περιςτατικά δεν δθλϊνονται για λόγουσ ντροπισ (ςεξουαλικι κακοποίθςθ) ι γιατί δεν υπάρχουν ζντονοι τραυματιςμοί. Οι επιπτϊςεισ τθσ ςωματικισ βίασ ςπάνια είναι ζντονεσ λόγω λιγότερθσ μυϊκισ δφναμθσ των γυναικϊν. Σουσ αςκείται περιςςότερο ψυχολογικι βία και λιγότερο ςωματικι.
Πολλά μθ καταγεγραμμζνα περιςτατικά. Άγνοια, φόβοσ, αδιαφορία, ζλλειψθ ενθμζρωςθσ. Θ κουλτοφρα ανατροφισ («το ξφλο βγικε από τον παράδειςο», «και μεισ ζτςι μεγαλϊςαμε και δεν πάκαμε τίποτα») ςυχνά προωκεί και ςυντθρεί ςυμπεριφορζσ βίασ. Άςχθμεσ κοινωνικο οικονομικζσ καταςτάςεισ ζχουν επίπτωςθ ςτθν ψυχολογικι και ςυναιςκθματικι κατάςταςθ των γονιϊν που ξεςποφν ςτα παιδιά. Βία λόγω ψυχικϊν διαταραχϊν και προβλθμάτων εξάρτθςθσ.
υνικωσ τα αγόρια παρουςιάηουν μεγαλφτερθ επικετικότθτα και ςυχνότερα προσ τθν μθτζρα (ευκολότερο «κφμα», ι ιδθ κακοποιθμζνθ από τον πατζρα!). Σα κορίτςια ςυνικωσ εμφανίηουν ψυχολογικι βία. υχνά ζχουν βιϊςει τθν βία (ςτισ διάφορεσ μορφζσ τθσ), μζςα ςτθν οικογζνεια. υχνά θ βία είναι αποτζλεςμα εξάρτθςθσ ι χριςθσ και κατάχρθςθσ εξαρτιςιογόνων ουςιϊν.
Ψυχικζσ διαταραχζσ (κατάκλιψθ, αντικοινωνικότθτα, μετατραυματικό άγχοσ κ.α.). εξουαλικά προβλιματα. Χαμθλι αυτοεκτίμθςθ, ζλλειψθ εμπιςτοςφνθσ και δυςκολία αυτονόμθςθσ. Προβλιματα ςτισ διαπροςωπικζσ ςχζςεισ και τθν επικοινωνία. Γενικότερθ επικετικότθτα (θ βία φζρνει βία), δυςκολία να ξεφφγει κανείσ από τα πρότυπα ςυμπεριφοράσ βίασ.
Γενικότερα ωσ βία μπορεί να οριςκεί κάκε δυςλειτουργικι εκδιλωςθ του ςυναιςκιματοσ του κυμοφ. Πρόκειται λοιπόν για πράξεισ ςυμπεριφορζσ, για λεκτικζσ ι και μθ λεκτικζσ μορφζσ επικοινωνίασ που πλιττουν, προςβάλουν, κακοποιοφν και βαςανίηουν τουσ αποδζκτεσ τουσ. υχνά ςτόχοσ του «κφτθ» δεν είναι θ πρόκλθςθ πόνου αλλά θ κατοχφρωςθ εξουςίασ, θ απόκτθςθ ελζγχου, θ επιβολι ςεβαςμοφ, θ εκμάκθςθ άλλων τρόπων ςυμπεριφοράσ, θ τιμωρία, θ εκδίκθςθ κ. α Θ αδυναμία διαχείριςθσ του κυμοφ, με όλεσ του τισ εκφάνςεισ, και θ δυςκολία ανάπτυξθσ λειτουργικϊν τρόπων επικοινωνίασ κρφβονται πίςω από κάκε μορφι βίασ.
Να ζχει υπάρξει ο ίδιοσ κφμα ι παρατθρθτισ βίασ ςτθν οικογζνεια του. Πακολογικά χαρακτθριςτικά ψυχικι διαταραχι (;) Τπό αμφιςβιτθςθ! Δυςκολίεσ ςε κοινωνικζσ δεξιότθτεσ (ανάπτυξθ τρόπων επικοινωνίασ, δθμιουργία ιςότιμων και αυτόνομων ςχζςεων), αδυναμία ςτθν ζκφραςθ ςυναιςκθμάτων με λειτουργικζσ ςυμπεριφορζσ. Εξάρτθςθ από ουςίεσ. Υπαρξθ εξαρτθτικϊν ςχζςεων. Κακζσ κοινωνικοοικονομικζσ ςυνκικεσ. «Οικογενειακι παράδοςθ», κουλτοφρα, πολιτιςμικζσ ιδιομορφίεσ.
Αποδοχι βοικειασ από τουσ διάφορουσ φορείσ που αςχολοφνται με τθν ενδοοικογενειακι βία. Παραπομπι ςε αυτζσ. υμμετοχι ςε ομάδεσ ςτιριξθσ και ευαιςκθτοποίθςθσ. Παρζμβαςθ ςτισ κοινωνικοοικονομικζσ ςυνκικεσ. Κινθτοποίθςθ διαδικαςιϊν ευαιςκθτοποίθςθσ και αντιμετϊπιςθσ φαινομζνων επικετικότθτασ ςε επίπεδο ςχολείων. Ευαιςκθτοποίθςθ ςε διαφορετικοφσ τρόπουσ ανατροφισ. Ενθμζρωςθ ςε ςχζςθ με τισ επιπτϊςεισ τισ βίασ.
υμμετοχι ςε ψυχοκεραπευτικζσ διαδικαςίεσ αυτογνωςίασ και προςωπικισ βελτίωςθσ. Σο «κφμα» εμφανίηει ςυγκεκριμζνα χαρακτθριςτικά που αυξάνουν τον κίνδυνο τθσ βίασ (ντροπι, μθ εκπαίδευςθ, οικονομικι και ςυναιςκθματικι εξάρτθςθ κ.α.) όπωσ και ο «κφτθσ» (χαμθλι αυτοεκτίμθςθ και αυτοζλεγχοσ, κακι διαχείριςθ τθσ εξουςίασ, απουςία λειτουργικϊν τρόπων επικοινωνίασ κ.α). Φροντίηοντασ κανείσ τθν προςωπικι του εξζλιξθ, μπορεί να καταφζρει να αποφφγει τθν βία είτε ωσ κφμα είτε ωσ κφτθσ.
Κ.Ε.Θ.Ι (Κζντρο Ερευνϊν για Θζματα Ιςότθτασ) τθλ.: 210 38 98 000 www.kethi.gr φνδεςμοσ για τα Δικαιϊματα τθσ Γυναίκασ / Βοικεια για τθ βία μζςα ςτθν οικογζνεια:t: 210 36 16 232 Γραμμι SOS τθσ Γενικισ Γραμματείασ Ιςότθτασ:T: 210 32 20 900 Κζντρα Τποδοχισ Κακοποιθμζνων Γυναικϊν (Γ.Γ.Ι.): Tθλ. Ακινα: 210 52 35 318 & 210 52 35 250 Σθλ. Πειραιάσ: 210 41 12 091 & 210 41 29 101 Αλλθλεγγφθ (Ξενϊνεσ υποδοχισ τθσ Εκκλθςίασ τθσ Ελλάδοσ): Αγ. Ηϊνθσ 91 Σ: 800 11 37 777 (χωρίσ χρζωςθ)
ΔΙΚΣΤΟ ΓΤΝΑΙΚΩΝ ΕΤΡΩΠΘ «ΔΙΠΛΑ ΟΤ» Σθλζφωνο: 210-6411449 Γραμμι SOS 8001188881 (9:00-15:00 ενδοοικογενειακι βία), 8001114400 (κακοποίθςθ- ςωματεμπορία) Ε.Κ.Κ.Α.(Εκνικό Κζντρο Κοινωνικι Αλλθλεγγφθσ) (πρϊθν Ε.Κ.Α.Κ.Β.) Σθλζφωνο: 210-197 όλο το 24ωρο, όλεσ τισ θμζρεσ τθσ εβδομάδασ. www.aboutyouth.gr Κζντρο Κοινωνικισ Τποςτιριξθσ Γυναικϊν Καμβουνίων 8 τθλ. 2310272725 (10 14), 2310276782 (10 16) "ΚΑΣΑΦΤΓΙΟ ΓΤΝΑΙΚΑ" Κζντρο τιριξθσ Κακοποιθμζνων Γυναικϊν. ΣΘΛ/ΦΑΞ: 2310 551 041, www.katafygiogynaikas.gr Για Κφπρο: φνδεςμοσ για τθν Πρόλθψθ και αντιμετϊςθ τθσ Βίασ μζςα ςτθν οικογζνεια www.domviolence.org.cy, τθλ.: +357 22 4629930, 1440 (χωρίσ χρζωςθ 8:00-22:00)
Μια παλιά κινζηικθ παροιμία λζει: Εφόςον υπάρχει φωσ ςτθ ψυχι κα υπάρχει ομορφιά ςτο άτομο. Εφόςον υπάρχει ομορφιά ςτο άτομο, κα υπάρχει αρμονία ςτο ςπίτι. Εφόςον υπάρχει αρμονία ςτο ςπίτι, κα υπάρχει τάξθ ςτο ζκνοσ. Εφόςον υπάρχει τάξθ ςτο ζκνοσ, κα υπάρχει ειρινθ ςτον κόςμο.