ΕΠΕΑΕΚ : AΝΑΜΟΡΦΩΣΗ A ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΜΚ 108) Θέµα διάλεξης9 Βία και στον αθλητισµό Μάριος Γούδας Επιθετικότητα - έννοια - διαφορά βίας - ς Θεωρίες για την ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΑΛΕΞΗΣ - θεωρία ενστίκτου - υπόθεση της κάθαρσης - θεωρία απογοήτευσης ς - θεωρία κοινωνικής µάθησης Πεδία εµφάνισης ς Αιτίες που προάγουν την - παράγοντες - συνθήκες - οι θεατές - ο ρόλος των ΜΜΕ - άλλες αιτίες Μέτρα αντιµετώπισης του φαινοµένου της βίας - προς όλους τους φορείς - προτάσεις περιορισµού βίας σε προπονητές - προτάσεις προς θεατές µέτρα πρόληψης - προτάσεις προς θεατές µέτρα καταστολής - προτάσεις προς τους γονείς θέµατα για συζήτηση Προτεινόµενη βιβλιογραφία ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ έννοια είναι κάθε µορφή συµπεριφοράς που έχει στόχο να πληγώσει ή να προξενήσει κακό σε κάποιον άλλο ζωντανό οργανισµό Επιθετικότητα ιαφορά ς - βίας σχεδιασµένη συµπεριφορά µε στόχο τη σωµατική ή την ψυχολογική φθορά βία η φυσική πλευρά της ς, µέρος αυτής Θεωρία ενστίκτου Υπόθεση της κάθαρσης Θεωρία απογοήτευσης ς Θεωρία κοινωνικής µάθησης Η θεωρία ενστίκτου Η είναι έµφυτη στον άνθρωπο.είναι ένστικτο απαραίτητο για την επιβίωση του ανθρώπινου είδους. Αθλητισµός ασφαλής οδός διοχέτευσης της ς 1
Η υπόθεση της κάθαρσης η συµµετοχή του ατόµου σε δραστηριότητες µειώνει τα επίπεδα ς, γιατί δίνει διέξοδο στην έµφυτη δηµοφιλής σε θεατές, πολιτικούς, πολιτικούς αναλυτές Η θεωρία της απογοήτευσης - ς η είναι άµεσο προϊόν της απογοήτευσης του ατόµου από την αποτυχία των προσπαθειών του ή την παρεµπόδιση των στόχων του Η θεωρία της κοινωνικής µάθησης Η είναι µια κοινωνική συµπεριφορά που µαθαίνεται µέσω της: άµεσης επιβράβευσης παρατήρησης και µίµησης Πεδία εµφάνισης της ς κοινωνική ζωή οικογένεια σχολείο εργασιακός χώρος αθλητισµός πολιτική γενικά χώροι ανάπτυξης ανθρωπίνων σχέσεων και ανταγωνισµού Παράγοντες που εµπλέκονται : θεατές αθλητές προπονητές αθλητικοί, πολιτικοί παράγοντες ΜΜΕ διάφοροι άλλοι παράγοντες. Συνθήκες αντιλαµβανόµενη αδικία λάθος εφαρµογή των κανονισµών, άδικοι κανονισµοί έµφαση στη νίκη περιβαλλοντικοί παράγοντες.ανωνυµία, στρίµωγµα φιλάθλων στην κερκίδα, κατανάλωση αλκοόλ, ηρωοποίηση ατόµων µε βίαιη συµπεριφορά 2
Οι θεατές Οι αντιλήψεις και η συµπεριφορά των θεατών για τα σπορ επηρεάζονται από: προσωπικά χαρακτηριστικά ηλικία, κοινωνικοοικονοµική κατάσταση, εθνικότητα, εκπαίδευση, επάγγελµα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά κοινωνικό - οικογενειακό περιβάλλον, αθλητικό περιβάλλον, ΜΜΕ Ο ρόλος των ΜΜΕ κάλυψη και επανειληµµένη προβολή σκηνών ς πορτρέτα αθλητών που διακρίνονται για την επιθετικότητά τους χρήση σκηνών και φράσεων ς σε διαφηµιστικά σποτ αγώνων σε σχέση µε τους φιλάθλους σε σχέση µε το παιχνίδι ποιότητα των θεατών φανατισµένη κερκίδα µη διαχωρισµός των θεατών των δύο οµάδων πολλά άτοµα νεαρής ηλικίας κακή διαιτησία φύση του παιχνιδιού µια ήττα καθυστέρηση στην έναρξη του παιχνιδιού σε σχέση µε εξωτερικούς παράγοντες ζεστές καιρικές συνθήκες τα µέσα ενηµέρωσης τονίζουν την κρισιµότητα του παιχνιδιού κακό ιστορικό στις συναντήσεις των οµάδων καλλιέργεια επιθετικού κλίµατος από ιθύνοντες Μέτρα αντιµετώπισης του φαινοµένου της βίας αφορούν όλους τους εµπλεκόµενους φορείς καλλιέργεια αθλητικής παιδείας καλλιέργεια αυτοσεβασµού γνώση και τήρηση των κανόνων 3
Μέτρα αντιµετώπισης του φαινοµένου της βίας Προτάσεις περιορισµού βίας στους προπονητές µη ανοχή της ς από τους αθλητές αυστηρή τιµωρία, όταν χρειάζεται προσωρινή αποµάκρυνση του αθλητή σε περίπτωση απογοήτευσης και θυµού του αποφυγή της υπερβολικής διέγερσης παρουσίαση προτύπων µη επιθετικής συµπεριφοράς εντατική παρακολούθηση µαθηµάτων επιµόρφωσης παροχή επαίνου στους αθλητές για τον έλεγχο του θυµού Μέτρα αντιµετώπισης του φαινοµένου της βίας Προτάσεις για περιορισµό της βίας από τους θεατές Μέτρα πρόληψης κοινωνικά, εκπαιδευτικά και νοµικά µέτρα προβολή του φίλαθλου αθλητικού πνεύµατος από τα ΜΜΕ γνώση κανονισµών και αθληµάτων ενθάρρυνση ενεργητικής συµµετοχής στον αθλητισµό (προγράµµατα άσκησης για όλους) Μέτρα αντιµετώπισης του φαινοµένου της βίας Προτάσεις για περιορισµό της βίας από τους θεατές Μέτρα καταστολής θέσπιση και τήρηση νόµων για περιορισµό βίαιων εκδηλώσεων θέσπιση και τήρηση νόµων για εξάλειψη προκλητικών δηλώσεων γρήγορη και αυστηρή αντιµετώπιση των εκδηλώσεων ς έλεγχοι για κατανάλωση αλκοόλ και χρήση ουσιών Μέτρα αντιµετώπισης του φαινοµένου της βίας προτάσεις για τους γονείς των αθλούµενων παιδιών έµφαση στην προσπάθεια έµφαση στην προσωπική βελτίωση έµφαση στην αξία της συνεργασίας και καλών σχέσεων µεταξύ των αθλητών καλλιέργεια αυτοσεβασµού καλλιέργεια σεβασµού στον αντίπαλο καλλιέργεια σεβασµού στους κανόνες Θέµατα για συζήτηση 1. Ο ρόλος των παραγόντων στο αθλητικό οικοδόµηµα. Θετικές και αρνητικές επιπτώσεις στην προοπτική της ανάπτυξής του. Θέµατα για συζήτηση 2. Συζητείστε σε οµάδες εργασίας το ρόλο των ΜΜΕ στην προαγωγή της βίας στον αθλητισµό. Καταλήξετε σε πιθανά µέτρα για τον περιορισµό της επίδρασής τους. 3. Φαινόµενα βίας στον αθλητισµό στο παρελθόν κατάφεραν να περιοριστούν. Λόγοι και µέτρα που βοήθησαν σ αυτό. 4
Προτεινόµενη βιβλιογραφία Θεοδωράκης Γ., Γούδας Μ., Παπαιωάννου Α.(2001). Ψυχολογική Υπεροχή στον Αθλητισµό. Κεφάλαιο 16. Eκδόσεις Χριστοδουλίδη. Weinberg, S., & Gould, D. (1999). Foundations of Sport and Exercise Psychology. Κεφάλαιo 23. Human Kinetics 5