Παθήσεις του επιπεφυκότα, του κερατοειδή και του σκληρού Π. Οικονομίδης Καθηγητής ΑΠΘ Θ. Γιαννόπουλος Ειδικευόμενος Οφθαλμίατρος
Επιπεφυκότας Λεπτός βλεννογόνος χιτώνας που καλύπτει την οπίσθια επιφάνεια των βλεφάρων και την πρόσθια του βολβού εκτός από τον κερατοειδή Βολβικός επιπεφυκότας Βλεφαρικός επιπεφυκότας
Λειτουργίες επιπεφυκότα Παραγωγή βλεννώδους στοιβάδας δακρύων (καλυκοειδή κύτταρα) Παραγωγή υδάτινης στοιβάδας δακρύων (επικουρικοί δ. αδένες) Θρεπτικά συστατικά για τον κερατοειδή μέσω των αγγείων του ΣΚΟ Αναγέννηση επιθηλίου κερατοειδή από αρχέγονα κύτταρα στο ΣΚΟ Ανοσολογική απάντηση σε φλεγμονές Λεμφική αποχέτευση
Σημεία φλεγμονής επιπεφυκότα Ένεση επιπεφυκότα Χύμωση Αιμορραγία
Σημεία φλεγμονής επιπεφυκότα Μεμβράνες/Ψευδομεμβράνες Θυλάκια Θηλές
Βακτηριακή Ιογενής Αλλεργική Αυτοάνοση Επιπεφυκίτιδες
Βακτηριδιακή Επιπεφυκίτιδα Η. Influenzae, S. aureus, S. pneumoniae, Moraxella catarrhalis Οξεία έναρξη Καύσος, αίσθηση ξένου σώματος Πυώδεις / βλεννοπυώδεις εκκρίσεις Κολλημένα βλέφαρα κατά την αφύπνιση Θεραπεία με αντιβιοτικά κολλύρια
Ειδικές Βακτηριδιακές Επιπεφυκίτιδες Γονόκοκκος/Γονοκοκκική επιπεφυκίτιδα νεογνών Χλαμύδια Τράχωμα
Ιογενής επιπεφυκίτιδα Φαρυγγοεπιπεφυκίτιδα Αδενοιοί 3,7 30% κερατίτιδα Επιδημική Κερατοεπιπεφυκίτις 8,19 80% κερατίτιδα Δακρύρροια, δυσφορία, φωτοφοβία Οιδηματώδη βλέφαρα, υδαρείς εκκρίσεις, Θυλάκια, αιμορραγίες, ψευδομεμβράνες επιπεφυκότα Κερατίτιδα Εξαιρετικά μεταδοτική
Αλλεργική επιπεφυκίτιδα Αλλεργική ρινοεπιπεφυκίτιδα (Hay fever) Εαρινή Κερατοεπιπεφυκίτιδα Ατοπική Κερατοεπιπεφυκίτιδα Κνησμός, Δακρύρροια, Θηλές Θεραπεία: αντιισταμινικά σταθεροποιητές μαστοκυττάρων κορτικοστεροειδή
Επιπεφυκίτιδα σε βλεννογονοδερματικά νοσήματα Ουλώδες πεμφυγοειδές: Ιδιοπαθές, ηλικιωμένοι, HLA-B12 Δέρμα, βλεννογόνοι, επιπεφυκότας Επιπεφυκίτιδα, ουλοποίηση, συμβλέφαρο Stevens Johnson: Λοίμωξη, Φάρμακα, νέοι Οξεία αγγειίτιδα δέρματος, 90% επιπεφυκότα Επιπεφυκίτιδα, μεμβράνες, ίνωση / ουλοποίηση
Εκφυλίσεις επιπεφυκότα Στεάτιο Πτερύγιο Ηλικιωμένοι, έκθεση στον ήλιο
Υπόσφαγμα Αυτόματο Τραυματικό
Καλοήθεις όγκοι επιπεφυκότα Σπίλος Πυογενές κοκκίωμα Θήλωμα Μελάνωση Δερμολίπωμα
Κακοήθεις όγκοι επιπεφυκότα Μελάνωμα Λέμφωμα Σάρκωμα Kaposi
Παθήσεις του κερατοειδή
Ανατομία κερατοειδή Κάθετη διάμετρος: 11,5mm Οριζόντια διάμετρος: 12mm Πρόσθ. ακτίνα καμπυλότητας:7,8mm Οπίσθ. ακτίνα καμπυλότητας: 6,5mm Κεντρικό πάχος: 540μm Περιφερικό πάχος: 700μm
Ανατομία κερατοειδή Αιμάτωση Ανάγγειος Πρόσληψη ουσιών με διάχυση από τα αγγεία του σκληροκερατοειδούς ορίου, τα δάκρυα και το υδατοειδές υγρό Νεύρωση Αισθητική νεύρωση από το οφθαλμικό νεύρο (1 ος κλάδος τριδύμου)
Λειτουργίες κερατοειδή 1. Διάθλαση φωτός Διαθλαστική ισχύς: 45D (3/4 της δ. ισχύος ολόκληρου του οφθαλμού) 2. Μετάδοση φωτός 2. Προστασία βολβού
Βακτηριακή κερατίτιδα Συνήθη αίτια Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus, Streptococcus puogenes, Streptococcus pneumoniae Παράγοντες κινδύνου Χρήση φακών επαφής Τραύμα κερατοειδούς / Διαθλαστική χειρουργική Παθήσεις οφθαλμικής επιφάνειας (ξηροφθαλμία, χρόνια βλεφαρίτιδα, έκθεση κερατοειδούς λόγω πάρεσης προσωπικού κά) Άλλοι παράγοντες (ανοσοκαταστολή, Σ. Διαβήτης κά)
Βακτηριακή κερατίτιδα Κλινική εικόνα Άλγος, φωτοφοβία, θόλωση όρασης Έλλειμμα επιθηλίου, διηθήσεις κερατοειδούς, οίδημα κερατοειδούς Οίδημα βλεφάρων, πρόσθια ραγοειδίτιδα Υπόπυον, εξέλκωση, διάτρηση κερατοειδούς, ενδοφθαλμίτιτδα Ουλοποίηση, νεοαγγείωση, μόνιμη θόλωση κερατοειδούς
Βακτηριακή κερατίτιδα Αντιμετώπιση Καλλιέργεια δειγμάτων κερατοειδούς και επιπεφυκότα Αντιβιοτικά Κυκλοπληγικά Στεροειδή Ένθεση αμνιακής μεμβράνης Μεταμόσχευση κερατοειδούς
Ιογενής κερατίτιδα 1. Κερατίτιδα από ιό του απλού έρπητα Κλινική εικόνα: δενδριτικό έλκος, γεωγραφικό έλκος Επιπλοκές: δισκοειδής κερατίτιδα, νεκρωτική κερατίτιδα Θεραπεία: αντιικά, κορτιζόνη;
Ιογενής κερατίτιδα 2. Οφθαλμικός έρπης ζωστήρ Κλινική εικόνα Δερματικό εξάνθημα στην κατανομή του οφθαλμικού ν. Σημείο Hutchinson Κερατίτιδα, επιπεφυκίτιδα, πρόσθια ραγοειδίτιδα
Μυκητιασική κερατίτιδα Συνήθη αίτια Candida, Νηματοειδείς μύκητες (Aspergillus, Fusarium) Παράγοντες κινδύνου Χρόνιες παθήσεις οφθαλμικής επιφάνειας Μακροχρόνια λήψη τοπικών στεροειδών Χρήση φακών επαφής Συστηματική ανοσοκαταστολή, Σ. Διαβήτης Τραύμα από οργανική ύλη (φυτά)
Μυκητιασική κερατίτιδα Κλινική εικόνα Άλγος, φωτοφοβία, θόλωση όρασης Πυώδεις διηθήσεις, διάτρηση Πρόσθια ραγοειδίτιδα, υπόπυον, υπερτονία, σκληρίτιδα Θεραπεία Τοπικά ή και συστηματικά αντιμυκητιασικά
Κερατίτιδα από πρωτόζωα Αίτιο Ακανθαμοιβάδα Κλινική εικόνα Άλγος, θόλωση όρασης Ψευδοδενδριτικά έλκη, διηθήσεις, δακτυλιοειδές απόστημα Θεραπεία Τοπικά αντιπρωτοζωικά (PHMB, Brolene)
Περιφερική ελκώδης κερατίτιδα Έλκος Mooren Σχετιζόμενη με αυτοάνοσο νόσημα Ρ.Α. Σ.Ε.Λ. οζώδης πολυαρτηρίτις
Κερατίτιδα εξ εκθέσεως Ανεπαρκής σύγκληση βλεφάρων (Λαγόφθαλμος) Αίτια: Πάρεση προσωπικού ν. Ελάττωση μυϊκού τόνου ( Parkinson) Πρόπτωση βολβού Ουλή βλεφάρου
Άλλα αίτια κερατίτιδας Υπερευαισθησία στις τοξίνες του σταφυλόκοκκου Ροδόχρους ακμή Κρυσταλλική λοιμώδης (S. viridans)
Κερατόκωνος Χαρακτηριστικά Κωνοειδής διαμόρφωση κερατοειδούς Κεντρική λέπτυνση κερατοειδούς Προοδευτική εξέλιξη Έναρξη κατά την εφηβεία Αμφοτερόπλευρος, αλλά ασύμμετρος 1:2000 Ασαφής κληρονομικότητα
Κερατόκωνος Κλινική εικόνα Προοδευτική μυωπία και αστιγματισμός Oil-droplet red reflex Vogt striae Τοπογραφία Fleischer ring Munson sign
Κερατόκωνος Θεραπεία Γυαλιά Φακοί επαφής Corneal Collagen Cross-linking Μεταμόσχευση κερατοειδούς
Δυστροφίες κερατοειδή Ομάδα προοδευτικών, συνήθως αμφοτερόπλευρων, γενετικά καθορισμένων, μη φλεγμονωδών παθήσεων που προκαλούν θόλωση στον κερατοειδή Και στις 5 στοιβάδες του κερατοειδή Ανάλογα με τον τύπο και την εντόπιση προκαλούν ελάττωση της όρασης ή / και υποτροπιάζουσες αποπτώσεις επιθηλίου Θεραπεία με μεταμόσχευση κερατοειδή, αν απαιτείται
Μεταμόσχευση κερατοειδή Ενδείξεις: Αποκατάσταση διαφάνειας κερατοειδή (ερπητική, κερατόκωνος φυσαλιδώδης κερατοπάθεια) Διάτρηση / επαπειλούμενη Αισθητικοί λόγοι σε τυφλό οφθαλμό Ολικού ή μερικού πάχους, δεν χρειάζεται συμβατότητα δότη
Παθήσεις του σκληρού Ινώδης αδιαφανής χιτώνας 5/6 του βολβού Σκληρός Κάψα του Tenon Επιπεφυκότας
Επισκληρίτιδα Συνήθως ιδιοπαθής Νέες γυναίκες, υποτροπιάζει Ήπιος πόνος, ερυθρότητα Συστολή αγγείων με φαινυλεφρίνη 10% Σπάνια επιπλοκές Θεραπεία με τοπικά στεροειδή ή/και ΜΣΑΦ από το στόμα
Σκληρίτιδα Ολικού πάχους φλεγμονή σκληρού Ηλικιωμένοι Συχνά συσχέτιση με συστηματικές νόσους (Ρ.Α. Wegener, Σ.Ε.Λ. οζώδης πολυαρτηρίτις) Έντονος πόνος Νεκρωτική / μη νεκρωτική Πρόσθια / Οπίσθια Σοβαρές επιπλοκές: Κερατίτιδα Διάτρηση σκληρού
Σκληρίτιδα Νεκρωτική Οπίσθια Θεραπεία: Τοπικά στεροειδή (σταγόνες, παραβολβική έγχυση) Συστηματικά στεροειδή ή ΜΣΑΦ Ανοσοκαταστολή
Ευχαριστούμε για την προσοχή σας